bài Sự lai hoa

Kiểm tra bài cũ
•
Giải thích sự hình thành cặp electron liên
kết giữa 2 nguyên tử C và H trong phân tử
CH
4
?
•
Liên kết trong CH
4
:

I. Kh¸I niÖm vÒ sù lai ho¸

VD. XÐt ph©n tö CH
4


CÊu h×nh electron nguyªn tö C: 1s
2
2s
2
2p
2

CÊu h×nh electron nguyªn tö H: 1s
1

Khi c¸c nguyªn tö H vµ nguyªn tö C liªn kÕt th×

nguyªn tö C cã sù kÝch thÝch n¨ng l­îng nªn
nguyªn tö C cã 4 electron ho¸ trÞ ®éc th©n


Cấu hình e của C
*
:


↑
↑ ↑
↑↓
1s
2
2s
1
2p
3

i. Kh¸I niÖm vÒ Sù LAI HO¸
Liên kết trong CH
4
:
•
VËy 4 liªn kÕt C- H trong CH
4
gåm 1 liªn kÕt s-s, 3
liªn kÕt p – s.
•
Thùc nghiÖm cho biÕt 4 liªn kÕt C- H trong ph©n tö

CH
4
gièng hÖt nhau vµ cã gãc liªn kÕt lµ 109
0
28
,
.
•
KÕt qu¶ thùc nghiÖm m©u thuÉn víi lÝ thuyÕt liªn
kÕt CHT. §Ó gi¶i thÝch tr­êng hîp nµy Pau-linh ®Ò
ra thuyÕt lai ho¸.

Ph©n tö CH
4
•
§ã lµ sù tæ hîp cña
1AO s vµ 3 AO p cña
nguyªn tö C, t¹o thµnh
4 AO lai ho¸ sp
3
. 4AO
lai ho¸ sp
3
xen phñ víi
4 AO 1s cña 4 nguyªn
tö H t¹o ph©n tö CH
4

cã d¹ng cña mét tø
diÖn ®Òu.

Kết luận

Để giải thích dạng hình học của phân tử trong nhiều
trường hợp thì phải dùng đến khái niệm về sự lai hoá
các obitan nguyên tử.

Hiện tượng tổ hợp các AO của cùng một nguyên
tử,có năng lượng gần nhau để hình thành các AO có
năng lượng như nhau gọi là hiện tượng lai hoá.

Đặc điểm các AO lai hoá :

- Có kích thước và hình dạng hoàn toàn giống nhau,
chỉ khác nhau về phương phân bố trong không gian.

- Có bao nhiêu AO nguyên tử tham gia tổ hợp, sẽ tạo
nên bấy nhiêu AO lai hóa.

II. Các kiểu lai hoá thư
ờng gặp

1. Lai hoá sp

Lai hoá sp là sự tổ hợp của 1 AO s với 1AOp
tạo thành 2 AO lai hoá sp giống hệt nhau,
cùng nằm trên một đường thẳng nhưng ngược
chiều. Lai hoá sp còn gọi là lai hoá đường
thẳng.

VD. Hãy giải thích dạng hình học của phân
tử BeH
2
.