Phát triển dịch vụ gia tăng trên nền tảng truyền hình di động

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

HOÀNG THẾ HÙNG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ GIA TĂNG TRÊN
NỀN TẢNG TRUYỀN HÌNH DI ĐỘNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Hà Nội - 2009


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

HOÀNG THẾ HÙNG

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ GIA TĂNG TRÊN
NỀN TẢNG TRUYỀN HÌNH DI ĐỘNG

Ngành : Công nghệ thông tin
Chuyên ngành: Công nghệ phần mềm
Mã số: 60.48.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS ĐỖ TRUNG TUẤN

Hà Nội - 2009

Lời cam đoan
Tôi xin cam đoan luận văn “Phát triển dịch vụ gia tăng trên nền tảng truyền
hình di động” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, không sao chép của bất kỳ
ai. Nội dung của luận án đƣợc trình bày từ những kiến thức tổng hợp của cá
nhân, tổng hợp từ các nguồn tài liệu có xuất xứ rõ ràng và trích dẫn hợp pháp.
Kết quả nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn này chƣa từng đƣợc công bố
tại bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm, và nếu sai, tôi xin chịu mọi hình thức kỷ
luật theo quy định.
Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2009
Học viên thực hiện

Hoàng Thế Hùng


Lời cảm ơn
Đầu tiên, tôi cũng xin chân thành cám ơn các thầy cô trong trƣờng Đại học
Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã giảng dạy truyền đạt kiến thức và giúp
đỡ trong suốt quá trình học tập.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới các bạn đồng nghiệp trong công ty truyền hình
di động VTC đã chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thực tế trong luận văn này.
Đặc biệt, tôi xin dành tặng luận văn này nhƣ món quà đầu tiên cho con trai mới
chào đời của tôi.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới thầy giáo Đỗ Trung Tuấn.
Trong suốt quá trình thực hiện luận văn mặc dù cố gắng nhƣng không trách
khỏi những sai sót cả về nội dung và hình thức. Nhƣng thầy đã hƣớng dẫn tận
tình, giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã động viên và tạo điều

kiện để tôi có thể hoàn thành luận văn này.
Mặc dù đã cố gắng hết sức để truyền đạt những kiến thức, hiểu biết và kinh
nghiệm của mình vào quyển luận văn này. Nhƣng chắc chắn luận văn vẫn còn
nhiều thiếu sót. Kính mong nhận đƣợc sự đóng góp, phê bình của quý Thầy, cô
và bạn bè đồng nghiệp.
Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2009
Học viên thực hiện

Hoàng Thế Hùng


Mục lục
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục thuật ngữ và ký hiệu viết tắt
Danh mục hình vẽ
MỞ ĐẦU
CHƢƠNG 1. CÔNG NGHỆ TRUYỀN HÌNH DI ĐỘNGError! Bookmark not defined.
1.1. Về truyền hình..................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm về truyền hình di độngError! Bookmark not defined.
1.1.2. Dữ liệu đa phƣơng tiện ................ Error! Bookmark not defined.

1.2. Công nghệ luồng dữ liệu và đa phƣơng tiện di độngError! Bookmark not defined.
1.2.1. Luồng dữ liệu .............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Kiến trúc mạng luồng dữ liệu ...... Error! Bookmark not defined.

1.2.3. Ngôn ngữ đồng bộ dữ liệu đa phƣơng tiện tích hợpError! Bookmark not defi
1.2.4. Đa phƣơng tiện di động ............... Error! Bookmark not defined.
1.3. Tổng quan về công nghệ cho truyền hình di độngError! Bookmark not defined.

1.3.1. Các yêu cầu đối với dịch vụ truyền hình di độngError! Bookmark not defined

1.3.2. Các hình thức cung cấp dịch vụ truyền hình di độngError! Bookmark not def

1.3.3. Dịch vụ truyền hình di động trên mạng di độngError! Bookmark not defined

1.3.4. Dịch vụ truyền hình di động trên mạng truyền hình sốError! Bookmark not d
1.4. Tổng kết về công nghệ cho truyền hình di độngError! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2.

GIẢI PHÁP TRUYỀN DỮ LIỆU IP TRÊN CÔNG

NGHỆ TRUYỀN HÌNH SỐ CHO THIẾT BỊ CẦM TAYError! Bookmark not defined.


2.1. Tổng quan về hệ thống truyền hình số Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Khái quát chung .......................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Đặc điểm của hệ thống truyền hình sốError! Bookmark not defined.
2.1.3. Tiêu chuẩn truyền hình số mặt đấtError! Bookmark not defined.

2.1.4. Tiêu chuẩn truyền hình số cho thiết bị cầm tayError! Bookmark not defined.

2.2. Sự ra đời của công nghệ truyền hình số cho các thiết bị cầm tayError! Bookmark n
2.3. Giới thiệu về giải pháp truyền dữ liệu IPError! Bookmark not defined.

2.4. Những yêu cầu của truyền dữ liệu IP trong DVB-HError! Bookmark not defined.
2.4.1. Những yêu cầu về kỹ thuật .......... Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Những yêu cầu về thƣơng mại .... Error! Bookmark not defined.
2.4.3. Chỉ dẫn chƣơng trình điện tử ...... Error! Bookmark not defined.

2.5. Mô hình hoạt động của truyền dữ liệu IPError! Bookmark not defined.
2.5.1. Chức năng của những thực thể .... Error! Bookmark not defined.
2.5.2. Điểm tham chiếu. ........................ Error! Bookmark not defined.
2.6. Quá trình hoạt động của truyền IP ...... Error! Bookmark not defined.
2.6.1. Cấu hình dịch vụ. ........................ Error! Bookmark not defined.
2.6.2. Chỉ dẫn dịch vụ điện tử ............... Error! Bookmark not defined.
2.6.3. Phân phát nội dung trong truyền dữ liệu IPError! Bookmark not defined.
2.6.4. Mã hóa và thanh toán dịch vụ. .... Error! Bookmark not defined.
2.7. Quản lý quyền truy cập ....................... Error! Bookmark not defined.
2.8. Đặt hàng dịch vụ và hệ thống thanh toánError! Bookmark not defined.
2.8.1. Thông qua dịch vụ tin nhắn ngắn Error! Bookmark not defined.
2.8.2. Tiền di động ................................ Error! Bookmark not defined.
2.8.3. Tài khoản di động ........................ Error! Bookmark not defined.
2.8. Kết luận về giải pháp truyền dữ liệu IPError! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 3

PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ GIA TĂNG TRÊN NỀN

CÔNG NGHỆ DVB-H ......................................................................................

Error!

3.1. Yêu cầu chung với các dịch vụ gia tăngError! Bookmark not defined.
3.2. Đặc tả yêu cầu với dịch vụ gia tăng cho truyền hình di độngError! Bookmark not
3.2.1. Mô tả hệ thống............................. Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Các mục tiêu thƣơng mại ............ Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Phần mềm/ phần cứng ngoại vi. .. Error! Bookmark not defined.
3.3. Xây dựng hệ thống. ............................. Error! Bookmark not defined.

3.3.1. Mô hình ca sử dụng ..................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Trƣờng hợp sử dụng dịch vụ đặt hàngError! Bookmark not defined.

3.3.3. Trƣờng hợp sử dụng hiển thị chỉ dẫn dịch vụ quảng cáoError! Bookmark not

3.3.4. Trƣờng hợp sử dụng việc nhấn các thanh biểu ngữError! Bookmark not defin
3.3.5. Biểu đồ lớp .................................. Error! Bookmark not defined.
3.4. Khả năng liên kết với phần mềm nhúng đầu cuốiError! Bookmark not defined.

3.5. Đánh giá chung về nền tảng phát triển dịch vụ gia tăngError! Bookmark not defin

CHƢƠNG 4. CÁC DỊCH VỤ CHO TRUYỀN HÌNH DI ĐỘNGError! Bookmark not de

4.1. Phát triển dịch vụ gia tăng trên truyền hình di độngError! Bookmark not defined.
4.1.1. Phân tích các yêu cầu .................. Error! Bookmark not defined.
4.1.2. Đặc tả yêu cầu dịch vụ ................ Error! Bookmark not defined.
4.1.3. Triển khai dịch vụ ....................... Error! Bookmark not defined.
4.1.4. Đánh giá và vấn đề phát sinh ...... Error! Bookmark not defined.
4.2. Một số dịch vụ trên truyền hình di độngError! Bookmark not defined.
4.2.1. Các thanh biểu ngữ có liên quan tới dịch vụ ít gắn với nội
dung ...........................................................................................................

Error!

4.2.2. Các dịch vụ có liên quan tới nội dung chƣơng trìnhError! Bookmark not defi


4.3. Đánh giá việc phát triển dịch vụ gia tăngError! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN

.............................................. Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 13

Danh mục thuật ngữ và ký hiệu viết tắt
Thuật ngữ

Tiếng Anh

Nghĩa tiếng Việt

3G

Third Generation

Mạng di động thế hệ thứ 3

3GPP

Third Generation
Partnership Project

Dự án hợp tác thế hệ thứ 3

AMR

Adaptive Multi Rate

Chuẩn audio thích ứng nhiều
tốc độ

ATSC

Advanced Television
Systems Committee

Hiệp hội hệ thống truyền hình
tiên tiến

OMA
BCAST

OMA Mobile Broadcast
Services Enabler Suite

Tập chuẩn cho phép truyền
hình quảng bá trên di động

CDMA

Code Division Multiple
Access

Đa truy nhập phân chia theo
mã

DAB

Digital Audio
Broadcasting

Quảng bá âm thanh số

DMB

Digital Multimedia
Broadcast

Quảng bá đa phƣơng tiện số

DRM

Digital Rights
Management

Quản lý quyền truy cập số

DVB-H

Digital Video Broadcast –
Handheld

Truyền hình số cho thiết bị
cầm tay

DVB-T

Digital Video Broadcast –
Terrestrial

Truyền hình số mặt đất

ECC

Erasure correcting code

Mã sửa lỗi loại bỏ

EPG

Electronic Program Guide

Chỉ dẫn chƣơng trình điện tử

ESG

Electronic Service Guide

Chỉ dẫn dịch vụ điện tử


ETSI

European
Telecommunications
Standards Institute

Hiệp hội tiêu chuẩn viễn
thông châu Âu

FEC

Forward error correction

Mã sửa lỗi trƣớc

GPRS

General packet radio
service

Dịch vụ dữ liệu di động dạng
gói

HDTV

High-definition television

truyền hình kỹ thuật số với độ
phân giải cao

IPDC

IP Datacast

Truyền dữ liệu IP

MBMS

Multimedia Broadcast and

Multicast Service

Truyền quảng bá dữ liệu đa
phƣơng tiện và các dịch vụ
multicast

MMS

Multimedia Messaging
System

Hệ thống tin nhắn đa phƣơng
tiện

PDA

Personal Digital Assistant

Thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá
nhân

RTCP

RTP Control Protocol

Giao thức điều khiển RTP

RTMP

Real Time Messaging

Protocol

Giao thức truyền bản tin thời
gian thực

RTP

Real Time Protocol

Giao thức thời gian thực

RTSP

Real Time Streaming
Protocol

Giao thức luồng thời gian thực

SDK

Software Development Kit

Bộ công cụ phát triển phần
mềm

SDP

Session Description
Protocol

Giao thức mô tả phiên

SDTV

Standard-definition
television

Truyền hình kỹ thuật số độ
phân giải tiêu chuẩn

SMIL

Synchronized multimedia
integration language

Ngôn ngữ đồng bộ dữ liệu đa
phƣơng tiện tích hợp

SMS

Short Messaging System

Hệ thống tin nhắn ngắn

UMTS

Universal Mobile

Hệ thống viễn thông di động

W-CDMA

Telecommunications
System

toàn cầu

Wideband Code Division
Multiple Access

Đa truy cập phân mã băng
rộng


Danh mục hình vẽ
Hình 1.1: Mô hình truyền tải luồng qua mạng IPError! Bookmark not defined.
Hình 1.2: Các kiểu dữ liệu đa phƣơng tiện di độngError! Bookmark not defined.
Hình 1.3: Công nghệ cho truyền hình di độngError! Bookmark not defined.

Hình 2.1: Sơ đồ khối cơ bản cho các hệ thống truyền hình sốError! Bookmark not define

Hình 2.2: Vai trò đƣợc định dạng trong vòng giá trị truyền dữ liệu IPError! Bookmark no
Hình 2.3: Sơ đồ kiến trúc truyền dữ liệu IP ... Error! Bookmark not defined.

Hình 2.4: Những điểm tham chiếu kích hoạt cho trong cấu hình dịch vụ.Error! Bookmark
Hình 2.5: Luồng thông báo cho việc cấu hình dịch vụError! Bookmark not defined.
Hình 2.6: Mô tả cấu trúc chỉ dẫn dịch vụ điện tửError! Bookmark not defined.

Hình 2.7: Biểu đồ tuần tự việc truyền chỉ dẫn dịch vụ điện tửError! Bookmark not define

Hình 2.8: Những điểm tham chiếu kích hoạt cho phân phát dòng.Error! Bookmark not de
Hình 2.9: Luồng thông báo cho phân phát dòng.Error! Bookmark not defined.

Hình 2.10: Những điểm tham chiếu kích hoạt cho phân phát tệpError! Bookmark not def
Hình 2.11: Luồng thông báo cho phân phát tệpError! Bookmark not defined.
Hình 2.12: Mô hình phân cấp cho việc mã hóa dịch vụError! Bookmark not defined.
Hình 2.13: Điểm tham chiếu và thực thể logic cho mã hóa và thanh toán
dịch vụ ............................................................ Error! Bookmark not defined.

Hình 2.14: Lƣợc đồ tuần tự cho Mã hóa và thanh toán dịch vụError! Bookmark not defin

Hình 3.1: Ngữ cảnh của “trình hiển thị phƣơng tiện di động”Error! Bookmark not define
Hình 3.2: Mô hình ca sử dụng ....................... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.3: Trƣờng hợp sử dụng đặt hàng ........ Error! Bookmark not defined.
Hình 3.4: Biểu đồ tuần tự trƣờng hợp sử dụng đặt hàngError! Bookmark not defined.
Hình 3.5: Biều đồ ca sử dụng hiển thị chỉ dẫn dịch vụError! Bookmark not defined.


Hình 3.6: Biều đồ ca sử dụng hiển thị thanh biểu ngữ quảng cáoError! Bookmark not de
Hình 3.7: Lƣợc đồ tuần tự click thanh biểu ngữ đặt hàngError! Bookmark not defined.
Hình 3.8: Lƣợc đồ tuần tự cho việc bầu chọn Error! Bookmark not defined.
Hình 3.9: Biểu đồ lớp ..................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 4.1: Dịch vụ trò chuyện ......................... Error! Bookmark not defined.
Hình 4.2: Dịch vụ tƣơng tác qua web ............ Error! Bookmark not defined.
Hình 4.4: Dịch vụ truyền hình tƣơng tác iTV Error! Bookmark not defined.
Hình 4.5: Dịch vụ cung cấp ảnh nền .............. Error! Bookmark not defined.
Hình 4.6: Dịch vụ thăm dò trực tuyến ........... Error! Bookmark not defined.
Hình 4.7: Dịch vụ mua sắm ........................... Error! Bookmark not defined.
Hình 4.8: Dịch vụ cá cƣợc ............................. Error! Bookmark not defined.

Hình 4.9: Dịch vụ cung cấp thông tin ............ Error! Bookmark not defined.
Hình 4.10: Dịch vụ quảng cáo ....................... Error! Bookmark not defined.
Hình 4.11: Dịch vụ hỏi dáp ............................ Error! Bookmark not defined.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
[1] Ngô Thái Trị (2004), Truyền hình số, Nhà xuất bản Đại học quốc gia
Hà Nội.
[2] Đỗ Trung Tuấn (2007), Giáo trình Multimedia, Internet
Tiếng Anh
[3] Amitabh Kumar (2007), Mobile TV:DVB-H, DMB, 3G Systems and
Rich Media Applications, Focal Press
[4] Borko

Furht,

Syed

Ahson

(2008),

Handbook

of

Mobile

Broadcasting, CRC Press.

[5] Digital Video Broadcasting Organization (2004), Commercial
requirements: IP Datacast in DVB-H.
[6] Digital Video Broadcasting Organization (2004), DVB-H: IP
broadcasting to handheld devices using DVB and mobile telecoms
networks.
[7] Digital Video Broadcasting Organization (2004), IPDC in DVB-H:
Technical requirements.
[8] Digital Video Broadcasting Organization, Electronic Service Guide
Implementation Guidelines.
[9] Digital Video Broadcasting Organization, IP Datacast over DVB-H:
PSI/SI.
[10] DVB BlueBook (2005), IP Datacast over DVB-H: Architecture.
[11] Edwards, L., & Barker, R. (2004), Developing Series 60
applications: A guide for Symbian OS C++ developers, Massachusetts:
Nokia & EMCC Software Ltd.


[12] European Telecommunications Standards Institute (2004), Digital
Video Broadcasting (DVB): DVB specification for data broadcasting,
ETSI EN 301 192 v1.4.1.
[13] European Telecommunications Standards Institute, Digital Video
Broadcasting (DVB); DVB-H Implementation Guidelines, ETSI TR 102 377.
[14] European Telecommunications Standards Institute, Transmission
System for Handheld Terminals, ETSI EN 302 304.
[15] Henriksson, J. (2005), DVB-H: Standards, principles and services,
HUT Nokia Research Center.
[16] IETF, RTP: A Transport Protocol for Real-Time Applications.
[17] IPDC Forum (2003), IP Datacast Forum FAQ, www.ipdcforum.org/about/faq.html.
[18] Nokia (2002), Professional Mobile Internet Technical Architecture:
Technologies and standardization, IT Press.

[19] Open Mobile Alliance (2005), Service guide for mobile broadcast
services, Draft Version 1.0.