SKKN MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN CHỮ ĐẸP CHO HỌC SINH LỚP 3 LÊ THỊ MINH THỐNG

1. Tên đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN CHỮ ĐẸP CHO HỌC SINH
LỚP 3”.
2. Đặt vấn đề:
Như chúng ta biết, việc dạy học trong trường tiểu học ngoài việc cung cấp
kiến thức cho học sinh thì vấn đề rèn luyện chữ viết cho các em cũng không kém
phần quan trọng. Chữ viết là một công cụ để giao tiếp và trao đổi thông tin, là
phương tiện để ghi chép và tiếp nhận những tri thức văn hóa khoa học và đời sống.
Rèn luyện cho học sinh viết đúng, viết đẹp, viết đảm bảo tốc độ không chỉ tạo điều
kiện cho các em học tốt các môn học mà thông qua đó giáo dục tính kiên trì cẩn
thận, tinh thần kỷ luật và óc thẩm mỹ. Ngoài ý nghĩa đó viết chữ đẹp còn nhằm tôn
vinh vẻ đẹp của chữ Việt và thể hiện sự gìn giữ giá trị văn hóa Việt. Rèn chữ viết
là để học sinh trau dồi kỹ năng viết chữ, kỹ năng trình bày, thúc đẩy và phát huy
vai trò của giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy giáo dục toàn diện
của nhà trường.
Người xưa có câu “Văn là người - chữ cũng là người”. Cố Thủ tướng Phạm
Văn Đồng - Người tâm huyết với sự nghiệp trồng người cũng từng nhắc nhở: “Chữ
viết cũng là một sự biểu hiện của nết người”. Thật vậy nếu học sinh viết đúng, đẹp,
rõ ràng, đảm bảo tốc độ viết, các em sẽ ghi chép bài đầy đủ và kết quả học tập
cũng tốt hơn. Ngược lại nếu các em không quan tâm đến chữ viết, viết cẩu thả sẽ
ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập. Chính vì vậy nhiều năm gần đây
phong trào viết chữ đẹp đã trở thành một phong trào, một hoạt động chuyên môn
lớn của toàn ngành Giáo dục.
Do đó với vai trò là một giáo viên chủ nhiệm, tôi nhận thấy mình cần phải
giúp học sinh nhận thức đúng vai trò của chữ viết trong học tập và giao tiếp. Bởi
viết chữ đẹp không còn là kĩ năng mà còn rèn luyện các đức tính cần thiết nhằm
hoàn thiện nhân cách con người. Để thực hiện được điều này tôi đã tìm hiểu thực
trạng chữ viết học sinh của lớp, rút ra những nguyên nhân tồn tại cũng như những
ưu điểm cần phát huy nhằm nâng cao tỉ lệ học sinh viết chữ đẹp. Qua quá trình tìm
tòi, áp dụng tôi xin trình bày đề tài “Một số biện pháp rèn chữ đẹp cho học sinh
lớp 3” mà tôi đã thử nghiệm ở lớp 3D Trường Tiểu học Quế Trung.
3. Cơ sở lý luận:

Cha ông ta đã từng khẳng định: “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”.
"Nâng cao nhân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài" là một trong những
chiến lược quan trọng mà Đảng đã vạch ra cho giáo dục - đào tạo. Nhà trường của
chúng ta đang hướng đến phát triển tối đa những năng lực tiềm ẩn trong mỗi học
sinh.


Người ta thường nói: “Một trong những hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được
đến trường, được học đọc, học viết”. Bởi vậy vấn đề rèn luyện chữ viết cho học
sinh tiểu học là vô cùng quan trọng và cấp thiết. Bên cạnh đó người xưa đã từng
đúc kết khái quát về mối liên hệ giữa nét chữ với tính cách, tâm hồn con người qua
câu “Nét chữ, nết người”. Quả thực nhìn nét chữ viết của một người, ta có thể
phỏng đoán được người viết có tính cẩu thả, qua loa hay cẩn thận chu toàn. Ngày
nay, khi công nghệ thông tin ngày càng phát triển thì việc viết chữ dần dần trở
thành thứ yếu. Tuy nhiên, đối với giáo viên, học sinh tiểu học thì việc viết chữ vẫn
chiếm một vai trò rất quan trọng, bởi lẽ tiểu học đặt nền móng cơ bản cho toàn bộ
quá trình học tập, rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt như: tinh
thần kỉ luật, tính cẩn thận và óc thẩm mĩ.
Xác định rõ điều đó, những năm qua, thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, Sở
GD&ĐT Quảng Nam, Phòng GD&ĐT Nông Sơn đã chỉ đạo, triển khai phong trào
“Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp” một cách sâu rộng, mạnh mẽ trong đội ngũ cán bộ
giáo viên, các em học sinh và phong trào ấy đã nhận được sự hưởng ứng tích cực.
Ngay từ đầu mỗi năm học, các nhà trường đã lập kế hoạch triển khai, coi đây là
một tiêu chí quan trọng trong hoạt động dạy - học, đồng thời giao chỉ tiêu cụ thể
cho từng tổ chuyên môn, từng khối lớp, từng giáo viên chủ nhiệm; hàng tháng tổ
chức kiểm tra đánh giá xếp loại công khai. Sau mỗi học kỳ, qua các cuộc họp phụ
huynh, giáo viên chủ nhiệm báo cáo kết quả “Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp”, nhất là
chất lượng chữ viết của các em để mọi phụ huynh đều được biết. Phòng GD&ĐT,
các nhà trường đã kịp thời động viên khen thưởng những giáo viên, học sinh và tập
thể có thành tích cao.

Tuy nhiên ở một góc nhìn khác số lượng học sinh có ý thức rèn luyện chữ
viết chưa nhiều, một phần do các em còn nhỏ nên thay vì dành thời gian để luyện
viết các em muốn được thoải mái vui chơi cùng bạn bè miễn sao trong vở đủ chữ,
đủ nội dung là được. Mặc khác đa phần học sinh là con em nông dân nên thời gian
quan tâm đến vở sách con em mình cũng rất ít nói gì đến việc chỉ bảo, nhắc nhở
các em viết thế nào cho đúng, cho đẹp.
Qua thực tế giảng dạy bản thân là giáo viên chủ nhiệm lớp tôi thiết nghĩ việc
rèn luyện, nâng cao chữ viết của học sinh là một vấn đề quan trọng giúp học sinh
tìm thấy được cái hay, cái đẹp khi viết ra các nét chữ thanh thoát, mềm mại, góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao tỉ lệ học sinh viết chữ đẹp. Đó cũng
là nhu cầu, là mong muốn của tất cả giáo viên, của nhà trường và các bậc phụ
huynh.
4. Cơ sở thực tiễn:
Vấn đề chữ viết hiện nay của học sinh cũng đang là vấn đề quan tâm của xã
hội và của toàn ngành giáo dục. Chính vì vậy mà Bộ GD&ĐT đã ban hành Quyết


định số 31/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 14/6/2002 với mục đích làm cho các em có
được những nét chữ đều, đẹp, thanh thoát, từ những quy định về độ cao, khoảng
cách, quy trình viết... nhưng về cơ bản phải đảm bảo tính khoa học, tính hệ thống,
tính thẩm mĩ, tính sư phạm và tính kế thừa.
Những năm gần đây phong trào luyện chữ đẹp lan rộng khắp nơi, các trung
tâm luyện chữ đẹp ngày càng nhiều hơn. Học viên tham gia các lớp này không
những là học sinh các trường tiểu học mà có thể là những công chức đã đi làm,
sinh viên các trường đại học và đặc biệt thu hút cũng không ít giáo viên đến tham
gia. Tuy nhiên chúng ta cũng phải thừa nhận một điều rằng, luyện chữ đẹp cho học
sinh là tốt, duy trì và phát huy hiệu quả phong trào viết chữ đẹp là hay nhưng có
nhiều nơi vì chạy theo thành tích mà gây không ít những làn sóng dư luận không
hay trong xã hội. Học sinh chưa vào lớp 1 đã phải gò lưng luyện những nét chữ
cho đều, cho đẹp. Trong trường để có những bộ vở đẹp một số giáo viên đã sử

dụng bộ vở thứ hai cho các em viết ở nhà để sử dụng trong mỗi lần thi. Vì thành
tích của cá nhân và tập thể đã làm cho học sinh tốn không ít thời gian nên ảnh
hưởng rất nhiều đến việc học các môn học khác. Như vậy vấn đề luyện chữ không
còn là cái đẹp, cái hay mà trở thành gánh nặng của những học sinh tham gia dự thi
và trở thành nỗi boăn khoăn của không ít phụ huynh.
Trong những năm gần đây Trường Tiểu học Quế Trung luôn có thành tích
dẫn đầu về phong trào viết chữ đẹp trên toàn huyện. Tuy nhiên khi nhìn nhận một
cách toàn diện thì số lượng học sinh viết chữ xấu, trình bày bài chưa đúng, khoảng
cách, độ cao, chưa nắm được quy trình cũng như kĩ thuật viết còn rất nhiều. Ngay
từ đầu năm học khi nhận lớp, qua việc khảo sát chất lượng đầu năm nhìn những bài
làm của học sinh với những dòng chữ ngoằn ngoèo, cỡ chữ to nhỏ đều có cả tôi
thật sự thấy day dứt. Bên cạnh đó đặc điểm học sinh lớp 3 là lứa tuổi giao thoa
giữa học sinh lớp 1,2 với lớp 4,5. Khả năng viết chữ của các em còn chậm. Ở lớp
một, lớp hai các em đã được học cấu tạo chữ thường, chữ hoa nhưng do đặc điểm
lứa tuổi dễ nhớ mau quên của học sinh tiểu học và không được rèn luyện thường
xuyên nên khi lên tới lớp 3 thì phần lớn học sinh viết chữ chưa đúng, chưa đẹp.
Nguyên nhân cụ thể như sau:
- Nhiều học sinh chữ xấu nhưng ngại viết, không có hứng thú và lòng say mê
khi viết chữ mà chủ yếu là chỉ dừng lại ở mức độ viết đúng.
- Tư thế ngồi viết, cách cầm bút chưa đúng.
- HS viết sai độ cao của chữ, kể cả chữ thường và chữ hoa.
- Chữ viết xiên, cong vẹo lẫn lộn.


- Khả năng viết chữ liên kết nét chưa đúng, cho nên chữ viết bị dính nét hoặc
rời rạc không có sự liên kết với nhau.
- Dấu câu tùy tiện không đúng quy định.
- Khoảng cách các chữ không đồng đều thậm chí nhiều học sinh viết chữ thiếu
nét, sai lỗi chính tả, trình bày bài không khoa học.
- Học sinh có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn nên thiếu đồ dùng, phương

tiện phục vụ cho việc rèn luyện chữ viết.
- Sử dụng các loại bút, vở viết không đúng tiêu chuẩn, cho nên chữ viết học
sinh chỉ dừng lại ở viết đúng mà chưa đẹp, hoàn toàn không có nét thanh, nét đậm.
Sau đây là bảng khảo sát chất lượng chữ viết đầu năm :
Năm học

2013-2014

Lớp/ Thời điểm
TSHS
3D/1
7

Đầu năm

Xếp loại
A

TL%

B

TL%

C

TL%

1

5.9

6

35.2

10

58.9

5. Nội dung nghiên cứu:
Làm tốt công tác, đẩy mạnh phong trào viết chữ đẹp trong học sinh không
phải chỉ thực hiện trong thời gian ngắn là mang lại hiệu quả như mong muốn. Quá
trình thực hiện phải từng bước, từng thời gian, phải có phương pháp và cách thức
thay đổi hợp lí ngay cả với giáo viên giảng dạy và học sinh. Để thực hiện có hiệu
quả vấn đề này bản thân tôi đã áp dụng một số biện pháp sau đây:
a) Biện pháp rèn chữ mẫu của giáo viên:
Chúng ta thường hay nói rằng “Thầy nào - trò nấy”. Thực tế thấy rằng nếu
giáo viên viết chữ đẹp và có ý thức rèn chữ viết thì chất lượng chữ viết của lớp đó
sẽ cao và qua thực tế ở mỗi lớp khác nhau thì chữ viết của học sinh sẽ khác nhau.
Một giáo viên có chữ viết đẹp sẽ có thể có nhiều học trò viết chữ đẹp và ngược lại.
Như vậy muốn dạy cho học sinh kĩ năng viết chữ đúng yêu cầu, luyện cho học sinh
viết chữ ngày càng đẹp; ngoài việc nắm vững nội dung phương pháp dạy học, giáo
viên còn cần có năng lực thẩm mĩ để cảm nhận được vẻ đẹp của chữ viết, có khả
năng viết chữ đẹp để học sinh noi theo.


Nhận thức được điều đó, tôi quyết tâm luyện chữ viết theo mẫu chữ mới theo
Quyết định số 31/2002 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Hàng tuần tôi dành
một ít thời gian để luyện viết, mỗi tuần tôi viết ba đến bốn bài vừa viết trên giấy ô

ly vừa viết theo mẫu trên vở tập viết của học sinh lớp 2, 3, qua mỗi bài viết tôi
thường xem kĩ lại để tự rút kinh nghiệm. Ngoài viết đúng ra tôi cố gắng rèn luyện
để viết đều và đẹp. Từ nét chữ viết đều tôi rèn luyện cách cầm bút, phấn để có thể
viết chữ có nét thanh nét đậm. Qua một thời gian rèn luyện, chữ viết của tôi đã tiến
bộ rõ rệt và có thể tham gia các cuộc thi viết chữ đẹp do trường và ngành tổ chức
và đạt kết quả khá cao. Ngoài ra tôi luôn chú trọng khâu trình bày bảng lớp sao cho
khoa học và có thẩm mỹ ở tất cả các môn học. Cũng từ đó chữ viết của học sinh do
tôi phụ trách cũng ngày càng đẹp hơn.
b) Xây dựng nề nếp rèn chữ và phân loại chữ viết học sinh:
Vào đầu năm học mới, tôi tiến hành kiểm tra sách vở, đồ dùng học tập của
học sinh. Phân loại chữ viết của học sinh theo từng loại để có phương pháp rèn
luyện chữ phù hợp. "Loại chữ đúng, đẹp. Loại chữ sai chính tả. Loại chữ sai độ
cao. Loại chữ sai khoảng cách, loại chữ dính nét, ..."
Hướng dẫn học sinh nên dùng loại vở nào, dùng loại bút nào để luyện viết,
hướng dẫn học sinh cách bọc vở và bảo quản, giữ gìn sách vở như thế nào trong
năm học. Hướng dẫn cho học sinh các tiêu chuẩn cần phấn đấu để đạt danh hiệu
“Vở sạch - Chữ đẹp”. Đồng thời cùng học sinh ra quyết tâm thực hiện các chỉ tiêu
về phong trào rèn chữ viết và giữ gìn sách vở.
Hướng dẫn cách trình bày ở vở của học sinh trong từng thể loại bài, cách kẻ vở
khi hết môn học, hết thứ và hết tuần ở vở học, cách trình bày các thể thơ khi viết bài để
thống nhất trong cả lớp.
Nhận xét, xếp loại việc “Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp” hàng tháng, có động
viên, tuyên dương khen thưởng kịp thời để giúp các em sửa chữa những thiếu sót,
tồn tại và cố gắng rèn luyện hơn nữa chữ viết của mình.
c) Nâng cao nhận thức cho học sinh và phụ huynh:
Đầu năm học, trong cuộc họp phụ huynh đầu năm ngoài việc phổ biến kế
hoạch hoạt động của nhà trường trong năm học mới, giáo viên cần tuyên truyền
trong phụ huynh về việc cần phải quan tâm rèn chữ viết cho học sinh.
Tuyên truyền giảng giải cho phụ huynh và học sinh về vai trò của chữ viết, vị
trí, tầm quan trọng của việc rèn chữ viết đối với việc hình thành nhân cách, tính

kiên trì, tính kỉ luật, chịu khó của các em trong quá trình học tập. Chỉ ra cho phụ


huynh thấy được nguyên nhân học sinh viết chữ xấu và tác hại của việc viết chữ
xấu trong quá trình học tập. Chữ viết đẹp sẽ tạo hứng thú cho học sinh trong việc
học các môn học khác.
Vận động phụ huynh mua sắm đủ các loại học cụ có chất lượng cho học sinh
trong quá trình học tập như: bút, vở, mực, thước kẻ, ... Hướng dẫn phụ huynh dựa
vào mẫu chữ ở vở tập viết để kiểm tra và thường xuyên quan tâm sửa chữa các sai
sót cho con em mình.
d) Rèn kĩ năng cầm bút và tư thế ngồi viết:
Để giúp các em viết được những nét chữ đúng mẫu, đẹp tôi đã hướng dẫn cả
lớp tư thế ngồi viết: ngồi tư thế ngay ngắn, lưng thẳng, không được tì ngực vào
cạnh bàn, đầu hơi cúi, mắt cách trang giấy khoảng 25 - 30 cm. Tư thế ngồi viết
không ngay ngắn sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chữ viết. Ngồi nghiêng vẹo sẽ kéo theo
chữ viết không thẳng, bị lệch dòng. Không những thế còn có hại cho sức khoẻ: sẽ
bị cận nếu các em khi viết đầu cuối sát mặt vở, vẹo cột sống, gù lưng, ... nếu ngồi
viết không ngay ngắn. Trước mỗi giờ viết bài, đặc biệt là giờ học Tập viết tôi
thường yêu cầu các em nhắc lại tư thế ngồi viết câu hỏi: “Muốn viết đẹp các em
phải ngồi thế nào?”. Dần dần, các em sẽ có thói quen ngồi đúng tư thế (xem phụ
lục 1).
Một việc cũng hết sức quan trọng giúp cho việc viết chữ đẹp là cách cầm bút
và cách đặt vở trên bàn. Điều này các em được tôi hướng dẫn kĩ càng: “Khi viết,
các em cần cầm bút bằng 3 ngón tay (ngón trỏ, ngón cái, ngón giữa) của bàn tay
phải. Đầu ngón trỏ đặt ở phía trên, đầu ngón cái phía bên trái, phía bên phải của
đầu bút tựa vào đầu đốt giữa ngón tay giữa, cán bút nghiêng về bên phải cổ tay,
khuỷu tay và cánh tay cử động theo mềm mại.” Tôi cũng lưu ý các em cầm bút vừa
phải. Vì nếu cầm bút sát ngòi, quá xa ngòi hoặc ngón giữa đặt vị trí giống ngón trỏ
thì việc điều khiển bút khi viết sẽ khó khăn, làm cho chữ xấu mà mực dễ bị giây ra
tay, ra vở. Còn vở viết khi viết bài, tôi cũng luôn nhắc học sinh cách đặt vở sao cho

cạnh dưới quyển vở hơi nghiêng so với cạnh bàn. Những yếu tố tưởng chừng
không quan trọng nhưng thực chất đã góp phần tích cực vào việc rèn chữ cho học
sinh (xem phụ lục 2).
e) Rèn kỹ năng viết chữ đúng, đẹp qua tiết Tập viết:
Trong quá trình dạy Tập viết và trong cách hướng dẫn học, tôi sẽ củng cố,
nhắc lại và khắc sâu cho các em nhớ lại cách viết từ những ngày đầu các em cầm
bút ở lớp 1.
- Nắm vị trí các đường kẻ trên bảng con và vở tập viết:
Trước tiên, giáo viên cần hướng dẫn học sinh nhớ các đường kẻ trong bảng
con và trong vở Tập viết. Việc này cũng góp phần quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng dạy viết chữ.


6
5
4
3
2

1

* Bảng con:
1. Đường kẻ ngang 1
4. Đường kẻ ngang 4
2. Đường kẻ ngang 2
5. Đường kẻ ngang 5
3. Đường kẻ ngang 3
6. Đường kẻ ngang 6
Có những chữ cái cao một đơn vị được xác định bằng đường kẻ 2 và đường
kẻ 1: a, o, c ...

Có những chữ cái cao 2 đơn vị rưỡi được xác định bằng đường kẻ ngang 1,
đường kẻ ngang 2 và đường kẻ ngang 3: b, g, h...
* Vở tập viết (vở ô li):
Vở tập viết của các em đã có sẵn đường kẻ, giáo viên cần hướng dẫn để các
em nắm được một số quy ước về cách gọi.
- Giúp học sinh củng cố, nhớ lại và nắm chắc các nét cơ bản:
Từ những nét cơ bản này, các chữ cái sẽ được tạo thành. Với một số kinh
nghiệm bản thân cùng với sự trao đổi, học hỏi đồng nghiệp, tôi nhận thấy: nếu học
sinh viết các nét cơ bản không đúng, không đẹp thì việc viết xấu, viết sai là điều
không tránh khỏi. Vì vậy tôi sẽ củng cố lại cho các em cách viết các nét cơ bản.
Chú ý điểm đặt bút, dừng bút.
Chẳng hạn với nét khuyết xuôi, nét khuyết ngược, học sinh không rèn viết
ngay từ đầu thì dễ viết lệch, xấu sẽ dẫn đến những chữ được tạo bởi 2 nét đó như:
h, k, g, y... cũng không được đẹp và đây cũng là 2 nét khó mà học sinh thường
lúng túng khi viết.
Chú ý: nét khuyết phải tròn, thon đều, không to quá, cũng không nhỏ quá
hoặc không bị vuông đầu và đặc biệt điểm gặp nhau của hai nét phải ở đường kẻ 2
từ dưới lên (với nét khuyết xuôi), đường kẻ 1 (với nét khuyết ngược).
Không chỉ vậy, muốn học sinh viết đẹp thì với những chữ khó viết, tôi
thường cho các em luyện viết lên bảng nhiều, đến khi nào học sinh viết tương đối
đồng đều thì lúc đó mới viết vào vở. Những học sinh nào viết bảng xấu, chậm, tôi
thường xuống tận nơi cầm tay uốn nắn các em viết đúng.
- Hướng dẫn viết nối nét:
Khi học sinh đã viết các con chữ đúng mẫu, thì việc hướng dẫn nối chữ cũng
rất quan trọng. Học sinh biết cách nối chữ thì bài viết mới rõ ràng, đều và đẹp, hơn
nữa mới đảm bảo được tốc độ viết ở những lớp trên.
Tôi hướng dẫn kĩ học sinh cách điều tiết điểm dừng bút của chữ đứng trước
và điểm bắt đầu của chữ đứng liền sau sao cho hợp lý. Tránh trường hợp các em
viết chữ xa quá hoặc các nét dính liền nhau.

- Tầm quan trọng của viết dấu thanh:
Dấu thanh không được viết to quá, bé quá và phải viết đúng vị trí. Thực tế
trong những năm qua, khi dạy tôi thấy học sinh thường mắc tình trạng các dấu
thanh viết cao quá, ảnh hưởng lớn đến chất lượng chữ viết. Thường thì dấu thanh
được viết dưới đường kẻ ngang 3.
Với học sinh tiểu học, nhất là học sinh đầu cấp, thường hiếu động, thiếu kiên
trì nên nhiều em không tự giác khi viết bài. Các em muốn viết thật nhanh chóng
cho hết bài để chơi. Để khắc phục điều này, tôi có quy định với học sinh: viết từng
dòng theo hiệu lệnh của cô. Nhờ vậy, tránh được tình trạng viết nhanh, viết ẩu
trong quá trình viết của học sinh. Đặc biệt, với những em viết đẹp, có nhiều cố
gắng thì tôi sẽ cho điểm động viên, tuyên dương trước lớp để các em khác nhìn vào
noi theo.
Với học sinh, việc củng cố bài của giáo viên cũng góp phần rất quan trọng
để tạo hứng thú cho học sinh, giáo viên có thể tiến hành theo cách sau để thu hút
học sinh đến với các giờ Tập viết tiếp theo:
+ Cho học sinh nhận xét bài viết của bạn và bài viết của chính mình để các
em nhận ra những điểm được và chưa được để sửa chữa, ngồi xen kẽ học sinh viết
đẹp ngồi cạnh học sinh viết chưa đẹp để các em bắt chước bạn, thi viết đẹp giống
bạn.
+ Cho học sinh luyện viết lại những chữ chưa đạt yêu cầu.
+ Tổ chức một số trò chơi để tránh căng thẳng, mệt mỏi cho học sinh: Thi
viết chữ đẹp, thi viết nhanh,...
+ Sau khi học sinh viết xong bài, giáo viên cần chấm điểm ngay một số vở,
sửa lỗi sai cho học sinh, tuyên dương những bài viết tốt.
+ Bảng chữ mẫu luôn để trước mặt để các em lúc nào cũng nhìn thấy chữ
mẫu và viết theo.
Trong tất cả các môn học giáo viên không nên ra bài để học sinh tự làm mà
phải xuống từng bàn, từng em quan sát nhắc nhở những em viết ẩu, chưa đúng
mẫu, chỉ ra lỗi sai của học sinh và chỉ cho học sinh cách sửa sai kịp thời. Bên cạnh

đó cũng nên thường xuyên tuyên dương những em viết đẹp, có tiến bộ về chữ viết
và cả tinh thần học tập. Ngay ở lớp tôi những em tiến bộ được nêu gương trước
lớp, được ghi tên trên bảng tuyên dương hàng tuần. Hàng tháng thưởng cho các em
một món quà nhỏ như viết chì, thước kẻ, …cũng làm cho các em rất thích thú. Nhờ
vậy số lượng những em có chữ viết tiến bộ cũng được nâng lên rõ rệt.
Với những em chưa có ý thức rèn chữ, chữ viết ẩu thì ngoài giờ luyện viết
trên lớp tôi còn giao cho các em bài tập để luyện viết ở nhà. Ngoài ra tôi còn trực
tiếp gặp gỡ phụ huynh của em đó trao đổi và cùng ra hướng giải quyết hay, thống
nhất cách dạy nhằm giúp học sinh tiến bộ hơn.
Với việc làm này cùng với sự chỉ bảo của giáo viên ở trên lớp mà những em
viết xấu, viết ẩu ở lớp tôi hiện nay cũng tiến bộ nhiều.


g) Rèn chữ cho học sinh thi viết chữ đẹp:
Kết quả rèn luyện của học sinh không phải do giáo viên quyết định mà phải
xem học sinh có hội đủ các điều kiện sau: có lòng ham mê viết chữ đẹp, kiên trì,
nhẫn nại, chịu khó và tiếp thu nhanh.
Giáo viên phải biết nắm bắt được nhân tố là điều quan trọng nhất. Ngoài ra
phải biết nhìn được nét chữ nào của học sinh viết sai và chỉ cho học sinh cách sửa.
Giáo viên phải thuộc cách viết các con chữ nhất là chữ hoa theo quy định.
Nắm được cách đặt bút, dừng bút để hướng học sinh viết theo quy trình viết chữ và
kĩ thuật nối nét, khoảng cách, độ rộng, độ cao của các con chữ.
Lên kế hoạch rèn chữ từ đầu năm, dạy rèn chữ ngoài môn tập viết còn lồng
vào tất cả các môn học khác trong lớp. Học sinh có khả năng đi thi viết chữ đẹp
giáo viên xếp ngồi gần trên bàn giáo viên để có thể dễ dàng hướng dẫn chữa sai
các em khi cần thiết.
Dạy chữ hoa theo phương pháp chia nhóm để học sinh dễ thuộc cấu tạo các
con chữ hơn.
Sau khi chọn lựa vở, tiến hành pha từng lọ mực cho học sinh để màu mực
đẹp hơn mực bình thường và làm cho nét chữ sáng hơn và nổi bật hơn.

Thường xuyên nghiên cứu, tìm tòi và đưa những mẫu chữ hoa cách điệu,
sáng tạo để rèn cho học sinh giúp các em hứng thú trong việc rèn chữ vì thế số
lượng các em thích rèn chữ, chữ tiến bộ ngày càng nhiều hơn (xem phụ lục 3).
Hướng dẫn học sinh cách trình bày bài viết theo các thể loại thơ, văn sao cho
cân đối trên trang giấy như sau:
+ Đối với đoạn văn xuôi, các em phải biết trình bày lùi vào 1 hoặc 2 ô và
viết hoa. Cần lưu ý viết hoa ở tên riêng và sau dấu chấm câu (xem phụ lục 4).
+ Đối với thể thơ lục bát hướng dẫn cho học sinh trình bày như sau: Trên
trang vở câu 6 chữ lùi 2 ô, câu 8 chữ lùi 1 ô (xem phụ lục 5).
+ Đối với thể thơ 4 hoặc 5 chữ hướng dẫn cho học sinh trình bày như sau:
Câu 4 chữ lùi 4 ô, câu 5 chữ lùi 3 ô. Cần nắm số lượng dòng thơ để chia thành khổ
thơ hợp lí (xem phụ lục 6).
Ngoài ra trong quá trình luyện chữ đẹp cho học sinh tôi luôn tìm kiếm, sưu
tầm những bài viết của học sinh đạt giải ở các hội thi trên mạng internet, bài của
học sinh đạt giải cấp huyện những năm trước để các em quan sát, học hỏi và phấn
đấu, rèn luyện để đạt kết quả tốt hơn .
6. Kết quả nghiên cứu:
Trong những năm học qua tôi luôn áp dụng những biện pháp trên vào quá
trình giảng dạy và rèn chữ viết cho học sinh. Chữ viết của học sinh ngày càng tiến
bộ, tất cả học sinh trong lớp cùng thi đua luyện chữ. Chữ viết của các em đã trở
nên mềm mại, mượt mà hơn. Phần lớn các em đã biết trình bày sách vở sạch đẹp,
viết chữ đúng khoảng cách. Hơn 90% học sinh viết chữ đúng độ cao theo quy định.


Nhiều em có khả năng viết chữ nghiêng, chữ sáng tạo có nét thanh nét đậm được
tham gia các hội thi do trường và ngành tổ chức đạt kết quả cao.
* Bảng xếp loại vở sạch chữ đẹp năm học 2012 – 2013 và năm 2013 – 2014
Năm

2013 - 2014

Lớp/
TSHS

Thời
điểm

Xếp loại
A

3D/17

HKI

7

TL
%
41.2

B

TL%

C

TL%

7

41.2

3

17.6

* Kết quả tham gia các cuộc thi:
+ Cấp trường: 1/1 em tham gia – đạt giải Nhất.
+ Cấp huyện: 1/1 em tham gia – đạt giải Nhất.
+ Kết quả bồi dưỡng đội tuyển học sinh của trường tham gia viết chữ đẹp
cấp huyện: TS: 10 em tham gia - Trong đó:
Giải Nhất: 4 giải
Giải Nhì: 2 giải
Giải Ba: 2 giải
Giải KK: 2 giải
7. Kết luận
Rèn kĩ năng viết đúng, đẹp cho học sinh là một quá trình lâu dài, phức tạp và
đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng của cả giáo viên và học sinh. Đặc biệt là kĩ năng viết chữ
đẹp. Đây là một kĩ năng không phải tự nhiên mà có, đòi hỏi sự chăm lo rèn luyện
thường xuyên của giáo viên cho các em, phải dạy cho các em một cách có định
hướng và có kế hoạch.
Giáo viên phải biết kết hợp dạy tốt các môn học khác như tập đọc, chính tả
để khắc phục các đối tượng học sinh viết chậm sai do đọc yếu và sai quy tắc chính
tả. Đặc biệt giáo viên không nên xem nhẹ việc rèn đọc hoặc bỏ qua việc rèn phát
âm chuẩn cho học sinh. Không nên xem nhẹ môn học nào bởi vì các môn học đều
có liên quan bổ sung cho nhau.
Sau một thời gian nghiên cứu thực hiện, tôi thấy rằng:
- Chất lượng chữ viết của học sinh nói chung được nâng lên rất nhiều, đa số
các em có ý thức trong việc luyện chữ ở lớp và ở nhà.
- Học sinh viết đúng mẫu, đảm bảo tốc độ, đúng kỹ thuật viết và nhiều em

có nét chữ đẹp và sáng tạo.
- Phụ huynh học sinh ngày càng quan tâm đến chất lượng chữ viết của học
sinh và rất tự hào vì chữ viết của các em đã có tiến bộ.
* Đạt được kết quả trên là nhờ:
- Về giáo viên:


+ Giáo viên thấy được tầm quan trọng của việc rèn chữ đẹp và giữ vở sạch.
Đây là một nhiệm vụ cần thiết trong việc nâng cao chất lượng dạy và học ở cấp
tiểu học từ đó có quyết tâm thực hiện tốt việc rèn luyện cho học sinh có nề nếp, là
điều kiện để học tập tốt.
+ Giáo viên chủ nhiệm có kế hoạch nâng cao nắm vững yêu cầu khả năng
rèn luyện học sinh có nề nếp vở sạch, chữ đẹp, tổ chức thực hiện thường xuyên
việc khảo sát, chấm vở về rèn chữ và giữ vở một cách cụ thể. Đồng thời tiến hành
phân loại chữ viết của học sinh để có kế hoạch, biện pháp rèn luyện học sinh có
kết quả.
+ Trong cách trình bày bảng và ghi vào vở cho học sinh, giáo viên luôn viết
nắn nót vì đây chính là trang viết mẫu mực đầu tiên của mình để học sinh noi theo.
+ Phối hợp với phụ huynh rèn luyện và tổ chức thi đua khen thưởng đối với
những học sinh viết đẹp. Đồng thời uốn nắn tư thế ngồi của học sinh qua từng tiết
học, từng môn học.
+ Tuy nhiên viết chữ đẹp cũng cần một chút nhỏ sự tài hoa và không phải ai
cũng viết được thật đẹp, cho nên giáo viên là người luôn phải luyện viết thường
xuyên. Ngoài ra thì giáo viên cũng có vở luyện viết để tập viết các bài viết luyện
chữ đẹp và sáng tạo theo đúng quy định.
- Về phụ huynh:
+ Phụ huynh sắm vở, đồ dùng học tập đúng quy định: Vở 4 ô ly rõ, giấy
trắng, bút viết tốt ra mực đều.
+ Thường xuyên theo dõi, kiểm tra vở của con em.
+ Chú ý nhắc nhở con em thực hiện tốt những bài tập viết do cô giáo dặn dò

các em viết ở nhà.
- Về học sinh:
+ Phải có lòng say mê và tinh thần quyết tâm thực hiện phong trào “Viết
chữ đẹp”.
+ Phải thực hiện đúng và tốt những lời cô giáo và phụ huynh dạy bảo.
+ Tôi nghĩ rằng việc giữ vở và rèn chữ viết không những thực hiện trong
tiết tập viết mà còn thực hiện trong các giờ học môn khác và cả trong việc học.
8. Kiến nghị:
Ngành GD&ĐT cần quan tâm hơn nữa trong việc cung cấp trang thiết bị phục
vụ giảng dạy.
Duy trì các cuộc thi viết chữ đẹp của giáo viên và học sinh. Cần có khen
thưởng động viên thích đáng với giáo viên và học sinh có tiến bộ trong quá trình
giảng dạy và rèn luyện chữ viết tiếng việt.


Trên đây là đề tài mà tôi đã áp dụng đối với lớp của mình trong năm học 2013
- 2014 và đã đạt hiệu quả cao trong HKI vừa qua, tôi nghĩ đề tài có thể áp dụng
được ở tất cả các lớp. Rất mong sự góp ý bổ sung của HĐKH và của đồng nghiệp
để đề tài này được hoàn chỉnh hơn.
Quế Trung, ngày 03 tháng 4 năm 2014
Người viết

Lê Thị Minh Thống


Phụ lục 1
TƯ THẾ NGỒI HỌC ĐÚNG

TƯ THẾ NGỒI HỌC SAI

Phụ lục 2
CÁCH CẦM BÚT ĐÚNG


CÁCH CẦM BÚT SAI

Phụ lục 3
CÁC MẪU CHỮ HOA SÁNG TẠO


Phụ lục 4



Phụ lục 5



Phụ lục 6


TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT

Tên tác giả

Tên tài liệu

01

02

Đào Duy Tuấn
Bộ GD&ĐT

Nét chữ, nết người
Quyết định 31/2002
về việc ban hành
quy định về mẫu
chữ
viết
trong
trường tiểu học.

03

Bộ GD&ĐT

04

Lê Phương Nga,
Đặng Kim Nga

05

Trần Mạnh Hưởng,
Nguyễn Thúy Mai

Nhà
xuất bản

NXB Dân trí

Công văn số 51/ TH
về việc việc hướng
dẫn việc dạy và học
viết chữ ở tiểu học.
Phương pháp dạy
NXBGD
học Tiếng Việt ở
NXBĐHSP
tiểu học
Vở tập viết theo
NXBGD Việt
Chuẩn KTKN môn Nam
Tiếng Việt các lớp
1,2,3,4,5.

Năm
xuất bản
2011
2002

2002

2005
2012


MỤC LỤC
TT

01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11

Tên đề mục
Tên đề tài
Đặt vấn đề
Cơ sở lý luận
Cơ sở thực tiễn
Nội dung nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu
Kết luận
Đề nghị
Phụ lục
Tài liệu tham khảo
Mục lục

Trang
1
1
1
2

4
8
9
10
12
18
19