Bài 7. Môi trường nhiệt đới gió mùa

1
Bài 7 : Môi trường nhiệt đới gió mùa
I Mục tiêu bài giảng
1. Về kiến thức
Học sinh cần :
• Nắm được sơ bộ nguyên nhân hình thành gió mùa ở đới nóng và đặc
điểm của gió mùa mùa hạ, gió mùa mùa đông.
• Nắm được 2 đặc điểm cơ bản của môi trường nhiệt đới gió mùa
(nhiệt độ, lượng mưa thay đổi theo mùa gió, thời tiết diễn biến thất
thường). Đặc điểm này chi phối thiên nhiên và hoạt động của con
người theo nhụp điệu của gió mùa.
• Hiểu được môi trường nhiệt đới gió mùa là môi trường đặc sắc và đa
dạng ở đới nóng.
2.Về kĩ năng : rèn luyện cho học sinh kĩ năng đọc bản đồ, ảnh địa lý, biểu
đồ nhiệt độ và lượng mưa nhận biết khí hậu nhiệt đới gió
mùa qua biểu đồ.
II Phương tiện dạy học
• Bản đồ khí hậu Việt Nam
• Bản đồ khí hậu châu Á hoặc thế giới
• Ảnh, tranh vẽ các loại cảnh quan nhiệt đới gió mùa ở nước ta (rừng
tre, nứa, rừng thông…)
III Bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ
a. Nêu đặc điểm của khí hậu nhiệt đới. Xác định vị trí giới hạn môi
trường nhiệt đới trên bản đồ khí hậu thế giới.
b. Nêu dạng tổng quát của biểu đồ khí hậu xích đạo ẩm và biểu đồ
khí hậu nhiệt đới. Nêu sự giống và khác nhau của 2 yếu tố nhiệt
độ và lượng mưa.
Khí hậu xích đạo ẩm Khí hậu nhiệt đới
Nhiệt độ trung bình 25-28 độ,
nóng quanh năm.

Mưa nhiều quanh năm, mưa
hàng tháng.
Nhiệt độ trung bình > 22độ C,
có 2 lần nhiệt độ tăng cao
trong năm.
Mưa tập trung một mùa, một
mùa có khô hạn.

2
2. Bài mới .
 Dẫn vào bài : Nằm cùng vĩ độ với các hoang mạc trong đới nóng nhưng
có một môi trường lại thích hợp cho sự sống của con người, do đó là
một trong những khu vực tập trung dân cư đông nhất thế giới, có khí hậu
đặc biệt thích hợp với cây lúa nước. Thiên nhiên ở đây có những nét đặc
sắc hơn tất cả các môi trường của đới nóng. Đó là môi trường gì, yếu tố
nào chi phối, ảnh hưởng tới cảnh sắc thiên nhiên và cuộc sống con
người trong khu vực này thế nào?
Hôm nay cô trò ta sẽ cùng nhau tìm hiểu để trả lời các câu hỏi đó nhé.
Cây lúa nước
Cánh đồng lúa nước
3
Hoạt động của thầy Hoạt
động
của
trò
Ghi bảng
 GV yêu cầu HS xác định vị trí của
môi trường nhiệt đới gió mùa trên
H5.1 SGK
 Giảng giải : Toàn bộ môi trường

nhiệt đới gió mùa của đới nóng
nằm trong hai khu vực Nam Á và
Đông Nam Á. Việt Nam là quốc gia
nằm trong khu vực gió mùa điển
hình này.
 Giới thiệu thuật ngữ “gió mùa” : là
loại gió thổi theo mùa trên những
vùng rộng lớn của các lcụ đía Á,
Phi, Ôxtrâylia, chủ yếu trong mùa
hè và mùa đông.
 Câu hỏi : Quan sát các hình 7.1 và
7.2 SGK
 Chú ý bảng chú dẫn :
o Màu sắc biểu thị yếu tố ?
o Mũi tên có hướng chỉ ?
 Nhận xét hướng gió thổi vào mùa
hè, hướng gió thổi vào mùa đông ở
các khu vực?
 Do đặc điểm của hướng gió thổi,
hai mùa gió mang theo tính chất gì?
 Cho n.xét về lượng mưa ở các
k/vực này trong mùa hè và mùa
đông.
 Giải thích tại sao lượng mưa lại có
sự chênh lệch rất lớn giữa hai mùa
đông và mùa hạ?
 GV kết luận  khắc sâu kiến thức.
 Gió mùa hạ thổi từ cao áp Ấn
Độ Dương và Thái Bình Dương
HS

xác
định
vị trí
HS
trả
lời
HS
khác
bổ
sung
1.Khí hậu
5.1 Lược đồ các kiểu môi trường trong đới nóng

7.1 Lược đồ gió mùa hạ ở Nam Á và Đông Nam Á
7.2 Lược đồ gió mùa đông ở Nam Á và Đông Nam Á
4
vào áp thấp lục địa, nên có tính
chất : mát, nhiều hơi nước và
cho mưa lớn.
 Gió mùa đông thổi từ cao áp lục
địa Xibia về áp thấp đại dương
nên có tính chất khô, lạnh, mưa
rất ít.
 Câu hỏi : Quan sát biểu đồ nhiệt độ
và lượng mưa H7.3, H7.4 SGK 
cho biết diễn biến nhiệt độ và lượng
mưa trong năm của Hà Nội có gì
khác biệt với Mumbai ?
 GV hướng dẫn hoạt động nhóm
o Diến biến nhiệt độ của hai địa

điểm
o Diễn biến lượng mưa.
o HS thảo luận rồi điền vào bảng sau :
Hà Nội
(21oC)
MumBai(19oC)
Nhi
ệt
độ
Lượ
ng
mưa
Nhiệ
t độ
Lượng
mưa
Mùa
hè
>3
0o
C
Mưa
lớn(
mùa
mưa
)
<30o
C
Mưa
lớn(mùa

mưa)
Mùa
đông
<1
8o
C
Mưa
ít(m
ùa
mưa
ít)
>23o
C
Lượng
mưa rất
nhỏ(mù
a khô)
Biên
độ
nhiệt
năm
12o
C
TB
1722
mm
7oC TB
1784m
m
 Kết luận :

 Hà Nội có mùa đông lạnh,
HS
quan
sát
Thảo
luận
nhóm
(2
nhóm
lớn)
 Đông Nam Á và Nam Á là các khu vực
điển hình của môi trường nhiệt đới có gió
mùa hoạt động. Gió mùa làm thay đổi chế
độ nhiệt và lượng mưa ở hai mùa rõ rệt.
7.3 Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của Hà Nội
7.4 Biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của Mum Bai
5