Slide về Các mô hình quản lý nhà nước hiện đại của David held

Đơn vị tổ chức

•
•

Chủ trì

•

GS. Chu Hảo

Khách mời

•

TS. Đinh Tuấn Minh

Diễn giả

•

Nhóm Khai Minh

NXB Tri Thức
Nhóm Khai Minh


Phần I

CÁC MÔ HÌNH CỔ ĐIỂN

Phần II

NHỮNG BIẾN THỂ CỦA THẾ KỶ XX

Phần III

HIỆN NAY DÂN CHỦ CÓ NGHĨA LÀ GÌ?


Phần I

Phần II

CÁC MÔ HÌNH CỔ ĐIỂN

 Mô hình Athen
 Sự biến mất của lý tưởng dân chủ cổ đại
 Tư tưởng Cộng hòa
 Nền dân chủ tự do cổ điển
 Nền dân chủ trực tiếp

Phần III


Mô hình Athens

Đầu thế kỷ VI

Cuối thế kỷ VI

Giữa thế kỷ V

TCN

TCN

TCN

Solon

Cleithenes

Pericles

594 TCN

509 – 506 TCN

461 TCN

Thời kỳ này, dân chủ nghĩa là tất cả các công dân trực tiếp tham gia vào việc làm luật và quyết định những vấn đề quan trọng của
cộng đồng


Mô hình Athens

Tự do

1

2

Tự do của người này không làm ảnh hưởng

Tự làm theo ý

đến tự do của người khác

mình

Cần bình đẳng

Ý kiến của đa số là
hợp pháp

Cai trị và đến lượt
mình trở thành bị
trị


Mô hình Athens

Đại hội công dân

Công dân tham gia trực tiếp

Đại hội công dân

Quyền lực cao nhất

Nhiệm kỳ ngắn ngủi

Hội đồng 10
tướng lĩnh

Không phân biệt người dân và quan chức

Hội đồng 500

Tòa án
Không ai được giữ chức vụ quá hai nhiệm kỳ

Trách nhiệm giải trình

Ủy ban 50

Ít người có đủ tư cách công dân


Mô hình Athens

Tính lệ thuộc

•
•

Lãnh đạo phụ thuộc vào yêu cầu của quần chúng
Không thể đưa ra quyết định sáng suốt

Plato

Tính công bằng

•
•
•
Aristotle

Đòi hỏi về tự do và bình đẳng chính trị
Xói mòn uy quyền đạo đức chính trị
Bất ổn


Sự biến mất của lý tưởng dân chủ cổ đại

Sự ra đời của Ki-tô giáo đã xác lập ưu

Thần quyền

thế của Thần quyền so với quyền thế tục

Giáo điều tôn giáo là tài liệu tham khảo
chính để tạo lập chính sách

Đời sống chính
trị


Tư tưởng Cộng hòa

01
Đầu XI, hình thành cộng đồng tự quản ở Bắc Ý

02

Người dân bầu hội đồng chấp chính

03
Người đứng đầu hội đồng chấp chính có thẩm quyền
tuyệt đối trong hành pháp và tư pháp


Tư tưởng Cộng hòa

Thách thức quyền lực của Giáo hoàng, đấu tranh
với quyền lực chuyên chế

Cách tân thể chế khi quyền lực thần thánh đang
bao trùm lên toàn châu Âu

Khơi gợi lại ý tưởng về “chủ quyền nhân dân”, tạo
phong trào cải cách


Tư tưởng Cộng hòa
Cộng hòa phát triển

Cộng hòa bảo vệ

Nhấn mạnh giá trị của việc tham gia vào hoạt động chính trị đối

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tham gia vào quá trình ra các

với sự phát triển trí tuệ và đạo đức của công dân.

quyết sách tập thể đối với việc bảo vệ tự do cá nhân

Tác giả

Marsilius - Rousseau

Machiavelli

Nguyên tắc biện

- Bình đẳng về kinh tế, chính trị.

-Tham gia chính trị là điều kiện thiết yếu cho tự do cá nhân

minh

- Bình đẳng trong việc hưởng tự do và phát triển

Đặc điểm của mô

- Phân chia chức năng Lập pháp -hành pháp

- Thiết lập một chính phủ hỗn hợp

hình

- Công dân trực tiếp tham gia làm luật

- Bầu cử các chấp chính quan hoặc các chức vụ quản lý

- Chức vụ hành pháp nằm trong tay các nhà quản lý

- Hợp pháp hóa nhóm xã hội cạnh tranh

- Biểu quyết theo nguyên tắc đa số

- Nhà nước pháp quyền
- Tự do ngôn luận, tự do thể hiện và lập hội


Nền dân chủ tự do cổ điển

Chính thể chuyên chế

Trường phái dân chủ tự do



Tư duy chính trị mới xuất hiện



Ủng hộ trường phái dân chủ tự do

Cuộc cải cách đạo Tin lành

Nền dân chủ tự do cổ điển

o
Tự do lựa chọn, tự do tín ngưỡng
khỏi chế độ chuyên chế

d
ự
T
u
n
ớ
ư
h
h

Khuynh hướng phát triển

n

Khuynh hướng bảo vệ

y
u
h

ti
ục

M

chính trị

g

Giải phóng xã hội công dân khỏi sự can thiệp

ê

Giải phóng thể chế khỏi sự kiểm soát tôn giáo


Nền dân chủ tự do cổ điển

Hobbes

John Locke

Montesquieu

Madison

Bentham

Jame Mill


Nền dân chủ tự do cổ điển

JOHN S. MILL

01
Tự do cá nhân là yếu tố cần thiết cho việc phát triển
Tác giả nền tảng của khuynh hướng

phẩm chất và cá tính con người

dân chủ tự do phát triển

02
Chính phủ có thể ngăn chặn được nguy cơ do nhà
nước quá khổ can thiệp vô lối vào đời sống công dân

03
Không ủng hộ nền dân chủ trực tiếp, chế độ quân chủ
chuyên chế
Ủng hộ mô hình dân chủ đại diện


Nền dân chủ tự do cổ điển
Dân chủ phát triển

Dân chủ bảo vệ

Nguyên tắc biện

- Tham gia vào đời sống chính trị là điều kiện cần thiết để bảo vệ

- Công dân đòi hỏi nhà cầm quyền phải bảo vệ mình

minh

tự do

- Người cầm quyền phải theo đuổi những chính sách phù hợp với

- Tham gia vào đời sống chính trị thúc đẩy việc phát triển tối đa

quyền lợi của công dân nói chung.

năng lực của các cá nhân.

Đặc điểm của mô

- Mô hình chính thể đại diện

- Chủ quyền thuộc về nhân dân, nhưng được giao cho những người đại

hình

- Đảm bảo chủ quyền nhân dân

diện

- Kiểm soát hợp hiến

- Bầu cử định kỳ, qui tăc đa số trở thành hiến định

- Đảm bảo được quyền của các cá nhân: quyền tự do tư tưởng,

- Quyền lực nhà nước phải phi cá tính

tự do cảm nhận, và tự do hội họp.

- Tách nhà nước khỏi xã hội dân sự

- Tách chức năng của những người được bầu khỏi chức năng của - Quyền bình đẳng trước pháp luật.
các chuyên gia quản lý


Nền dân chủ trực tiếp

KARL MARX

01
Phản đối nhà nước tự do chỉ đóng vai trò trọng tài và
Tác giả nền tảng của khuynh hướng

nền kinh tế thị trường tự do

dân chủ tự do phát triển

02
Nhà nước dân chủ tự do thất bại trong mục đích tự
thân của nó, hướng đến tự do nhưng trên thực tế lại
phi tự do

03
Xóa bỏ cơ chế gây ra bóc lột, dẫn đến xã hội phi nhà nước,

phi giai cấp, nhà nước tự do thực sự


Nền dân chủ trực tiếp

Mô hình của Marx


Phần I

Phần II

NHỮNG BIẾN THỂ CỦA THẾ KỶ XX

 Chủ nghĩa tinh hoa cạnh tranh
 Chủ nghĩa đa nguyên
 Dân chủ bảo vệ
 Dân chủ tham gia
 Dân chủ thảo luận

Phần III


Chủ nghĩa tinh hoa cạnh tranh – Giới thiệu

Marx, Mill

Giới thiệu





Chủ nghĩa tinh hoa cạnh tranh

Marx, Mill lạc quan về tương lai

Chủ nghĩa tinh hoa
cạnh tranh
Dân chủ



Dân chủ chỉ là phương tiện để chọn những
người ra quyết định

Weber, Schumpeter



Weber, Schumpeter bi quan về tương lai


Chủ nghĩa tinh hoa cạnh tranh – Weber và Marx

Sự
phình to
của bộ
máy
quan

liêu

Tính
hợp lý
hóa của
nền sản
xuất

Đấu
tranh
giai cấp

TBCN


Chủ nghĩa tinh hoa cạnh tranh

Bác bỏ nền dân chủ trực tiếp
- Dân chủ trực tiếp dẫn đến quản lý kém hiệu quả, mất ổn định
- Gia tăng đột ngột sự cai trị mang tính áp bức của thiểu số

Vai trò và nguy cơ của bộ máy quan liêu
- Vai trò cần thiết cho sự phát triển nền kinh tế tư bản, sự đa dạng và phức tạp
của đời sống hiện đại
- Bộ máy quan liêu trở nên thoái hóa

Khắc phục
- Chủ nghĩa tư bản, quốc hội mạnh, hệ thống đảng phái cạnh tranh
- Vai trò của chính phủ đại nghị

Chủ nghĩa tinh hoa cạnh tranh

Schumpeter
Mô hình dân chủ



Mô hình dân chủ hiện thực
Mang tính kinh nghiệm

Phê phán


Ảnh hưởng



Marx
Weber

Phê phán hệ thống dân chủ
với sự tham gia rộng lớn




Dân chủ là biện pháp chính trị
Giao quyền chính phủ hành
động thay người dân

Dân chủ


Chủ nghĩa tinh hoa cạnh tranh

Công kích tư tưởng “quyền lợi chung”

Bác bỏ nền dân chủ tự do cổ điển

“Quyết định dân chủ” đôi khi khó chấp nhận

“Ý chí nhân dân” thường bị tác tạo ra do
quảng cáo

Ủng hộ dân chủ tinh hoa cạnh
tranh