Giải pháp tăng cường công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng trong giai đoạn thi công tại ban quản lý dự án công ty TNHH một thành viên khai thác thủy lợi thái nguyên

i

L IC M

N

Lu n v n Th c s chuyên ngành qu n lý xây d ng v i đ tài “Ph
chi phí r i ro trong xây d ng Cơng trình:
S n, huy n S n

ng, t nh B c Giang” đ

ng pháp xác đ nh

ng quy ho ch trung tâm Th tr n Thanh
c hoàn thành d

gi , cùng s giúp đ và ch b o t n tình c a th y giáo h

i s c g ng n l c c a tác
ng d n khoa h c, các th y cơ

giáo trong khoa cơng trình, b môn công ngh và qu n lý xây d ng, cùng các đ ng
nghi p, và ng

i thân.

Tác gi xin g i l i c m n chân thành đ n Quý c quan, Quý th y cô, đ ng nghi p
đã t o đi u ki n thu n l i cho tác gi trong su t quá trình h c t p và th c hi n lu n v n
này.
c bi t tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c đ n th y giáo, Giáo s – Ti n S V

Thanh Te đã h t s c t n tình ch b o, giúp đ , h

ng d n, t o đi u ki n quan tr ng đ tác

gi hoàn thành lu n v n này.
Xin bày t lòng bi t n đ i v i gia đình và b n bè đã luôn đ ng viên tác gi v m i
m t trong su t th i gian h c t p và nghiên c u v a qua.
Tuy đã có nh ng c g ng nh t đ nh xong do th i gian có h n, trình đ b n thân còn
h n ch , lu n v n này không th tránh kh i thi u sót. Tác gi kính mong q th y cơ, q
đ ng nghi p và b n bè ch d n và góp ý xây d ng, t o thêm thu n l i đ tác gi có th ti p
t c h c t p và hoàn thi n v đ tài nghiên c u c a mình.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 10 tháng 3 n m 2016
Tác gi lu n v n

La Th Thu Ph

ng


ii

L I CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tơi. Các s li u và k t
qu trong lu n v n là hoàn toàn đúng v i th c t và ch a đ
trình tr

c đây. T t c các trích d n đã đ

c công b trong các công

c ghi rõ ngu n g c.
Hà n i, ngày 10 tháng 3 n m 2016
Tác gi lu n v n

La Th Thu Ph

ng


iii

M CL C
L I C M N .................................................................................................................. i
L I CAM OAN ........................................................................................................... ii
M C L C ..................................................................................................................... iii
DANH M C CÁC HÌNH V .........................................................................................v
DANH M C CÁC B NG BI U.................................................................................. vi
DANH M C CÁC KÝ HI U VI T T T ................................................................... vii
M
CH

U .........................................................................................................................1
NG 1. T NG QUAN V CÁC LO I R I RO TRONG QUÁ TRÌNH XÂY

D NG CƠNG TRÌNH ....................................................................................................3
1.1. Tình hình xây d ng cơng trình giao thơng trên đ a bàn nghiên c u, nh ng thay
đ i v chi phí trong quá trình th c hi n .......................................................................3
1.1.1.

c đi m thi cơng các cơng trình giao thơng. ................................................3

1.1.2. Nh ng thay đ i v Chi phí trong q trình th c hi n d án ...........................5
1.2. Các lo i r i ro ........................................................................................................6
1.2.1. Khái ni m v r i ro .........................................................................................6
1.3. nh h

ng c a các y u t r i ro đ n Chi phí c a d án .....................................17

1.4. K t lu n ch
CH

ng 1 ...............................................................................................20

NG 2. NGHIÊN C U CÁC PH

NG PHÁP ÁNH GIÁ R I RO VÀ XÂY

D NG CHI PHÍ R I RO TRONG XÂY D NG ........................................................21
2.1. Ph

ng pháp đánh giá r i ro ...............................................................................21

2.1.1. N i dung ho t đ ng xây d ng ......................................................................21
2.1.2. Nh ng h ng m c có kh n ng r i ro ............................................................21
2.1.3. Các r i ro

khâu ti n hành t ch c thi công xây d ng ................................22

2.1.4. R i ro do các nguyên nhân xu t phát t các chính sách, c ch tài chính ...22
2.1.5. ánh giá m c đ r i ro .................................................................................23
2.2. Ph

ng pháp xác đ nh các chi phí r i ro trong xây d ng. ..................................29

2.2.1. C s xác đ nh ..............................................................................................29
2.2.2. Ph

ng pháp xác đ nh chi phí r i ro.............................................................30


iv

2.3. V n d ng mơ hình tốn trong mơ ph ng và thanh tốn chi phí r i ro (Phân tích
r i ro b ng ph n m m mô ph ng Crystal ball) ..........................................................38
2.3.1. C s Crystal ball .........................................................................................38
2.3.2. Quy trình l p bài tốn mơ ph ng Monte Carlo .............................................43
2.3.3. Thi t l p và ch y mô ph ng Crystall ball 7.3.1 ............................................44
2.4. K t lu n ch
CH

ng 2 ...............................................................................................45

NG 3. XÁC

NH CHI PHÍ R I RO TRONG THI CƠNG XÂY D NG

CƠNG TRÌNH

NG QUY HO CH TRUNG TÂM TH TR N THANH S N,

HUY N S N

NG, T NH B C GIANG .................................................................46

3.1. Gi i thi u v d án. .............................................................................................46
3.1.1. Thông tin chung c a d án ...........................................................................46
3.1.2 Quy mô, tiêu chu n k thu t c a cơng trình ..................................................47
3.1.3 Các h ng m c chính c a cơng trình ...............................................................48
3.2. Các gi i pháp công ngh c b n đ

c s d ng trong xây d ng cơng trình ........48

3.2.1. Bi n pháp t ch c thi cơng cơng trình ..........................................................48
3.3. Nh ng r i ro có th g p ph i trong q trình thi cơng cơng trình...........................57
3.3.1. i u ki n đ a ch t .........................................................................................57
3.3.2 Công tác gi i phóng m t b ng .......................................................................57
3.3.3 K ho ch b trí v n........................................................................................58
3.4. Tính tốn chi phí tr

c r i ro ..............................................................................59

3.4.1. D li u đ u vào .............................................................................................59
3.4.2 Tính chi phí tr

c r i ro ................................................................................67

3.5. Xác đ nh chi phí do r i ro gây nên. .....................................................................75
3.5.1. Chi phí xác đ nh do đi u ki n đ a ch t .........................................................75

3.5.2 Cơng tác gi i phóng m t b ng .......................................................................81
3.6 K t lu n ch

ng 3 ................................................................................................86

K T LU N VÀ KI N NGH .......................................................................................87
TÀI LI U THAM KH O .............................................................................................89


v

DANH M C CÁC HÌNH V

Hình1.1. Phân lo i r i ro ...............................................................................................16
Hình 2.1. M i quan h gi a nguy hi m và r i ro ..........................................................23
Hình 2.2. S đ qu n lý r i ro .......................................................................................24
Hình 3.1 Thi t b thi cơng c c cát .................................................................................76
Hình 3.2 Gia c mái c a kh i đ t đ p trên n n m m b ng v i đ a k thu t .................77
Hình 3.3 S đ c u t o x lý n n đ t y u b ng k t h p thoát n c th ng đ ng v i gia
t i phía trên .................................................................................................................78
Hình3.4. Bi u đ bi n đ ng giá thép .............................................................................83
Hình3.5. Bi u đ bi n đ ng giá xi m ng .......................................................................84
Hình3.6. Bi u đ bi n đ ng giá v i đ a k thu t ...........................................................84
Hình3.7. Bi u đ bi n đ ng giá d u Diezel...................................................................85


vi

DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 2.1. T n su t c a h u qu trong giai đo n thi công..............................................26

(Ngu n: PGS.TS Nguy n Bá K : H i c h c đ t và

a k thu t Vi t Nam)..............26

B ng 2.2. B ng phân c p nguy hi m và phân lo i r i ro ..............................................26
(Ngu n: PGS.TS Nguy n Bá K : H i c h c đ t và

a k thu t Vi t Nam)..............26

B ng 2.3. Phân lo i r i ro ..............................................................................................27
(Ngu n: PGS.TS Nguy n Bá K : H i c h c đ t và

a k thu t Vi t Nam)..............27

B ng 2.4. B ng xác đ nh xác su t P x y ra s t l ..........................................................30
B ng 3.1 Các ch tiêu k thu t chung c a tuy n đ

ng ................................................47

B ng 3.2 Kh i l

ng h ng m c đ

B ng 3.3 Kh i l

ng h ng m c thoát n

B ng 3.4 Kh i l

ng h ng m c kè đá ...........................................................................64

B ng 3.5 Ch đ ti n l

ng giao thông .......................................................59
c ..................................................................61

ng ...........................................................................................66

B ng 3.6 Giá nhiên li u, n ng l

ng .............................................................................66

B ng 3.7 Chi phí xây d ng cho h ng m c giao thông ..................................................67
B ng 3.8 Chi phí xây d ng cho h ng m c thốt n

c ..................................................69

B ng 3.9 Chi phí xây d ng cho h ng m c kè đá ...........................................................73
B ng 3.10 B ng th ng kê xác su t r i ro P% ................................................................79
B ng 3.11 B ng th ng kêoác su t x y ra r i ro c a các h ng m c ...............................81
B ng 3.12. So sánh giá v t li u chính c a giá d th u cơng trình h t ng đ
thơng th tr n Thanh S n, huy n S n

ng giao

ng n m 2014 v i giá huy n S n đ ng n m

2010 ...............................................................................................................................82
B ng 3.13. Giá th tr

ng v t li u t nh B c Giang (Theo báo giá liên s Tài chính) ...83

B ng 3.14 B ng bi n thiên giá v t li u nh h

ng đ n giá d th u (trong tr

ng h p

gi i phóng m t b ng ch m 02 tháng) ............................................................................85
Ph l c 1.1. Chi phí xây d ng cho h ng m c giao thông xét đ n bi n đ ng giá ............1
Ph l c 1.2. Chi phí xây d ng cho h ng m c thoát n

c xét đ n bi n đ ng giá ............3

Ph l c 1.3. Chi phí xây d ng cho h ng m c kè đá ........................................................8


vii

DANH M C CÁC KÝ HI U VI T T T
Kí hi u

Giai thích kí hi u

ODA

Official Development Assistance

BT

Bê tơng


1

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
D án đ u t xây d ng đ

c tri n khai nh m m c đích th c hi n m c tiêu đ u

t , phát tri n, t o c s v t ch t cho xã h i, đ c đi m c a lo i hình cơng trình này là
th

ng có th i gian t ch c th c hi n dài, ch u tác đ ng tr c ti p t môi tr

ng

xung quanh nh chính tr , kinh t , xã h i, t nhiên, pháp lu t, cơng ngh ,…Trong đó
r i ro v chi phí là lo i r i ro th

ng g p và liên quan đ n m i giai đo n, m i công

vi c c a d án. Các lo i r i ro di n ra trong giai đo n l p d án liên quan đ n các
thông tin cung c p cho vi c l a ch n m c tiêu đ u t , các ph
l

ng án đ u t , ch t

ng công tác l p d án l a ch n, th m đ nh d án ph c v cho công tác ra quy t

đ nh phê duy t d án.

c bi t là v n đ không ch c ch n trong vi c đ m b o th i gian

và giá c trong cơng tác gi i phóng m t b ng, kh o sát thi t k . Nh ng r i ro trong l a
ch n nhà th u, h p đ ng xây d ng và thi cơng xây d ng cơng trình v i nh ng v n đ
liên quan đ n công tác gi i ngân, ch m ti n đ , vi c ch m tr trong cơng tác nghi m
thu, thanh tốn,… khi n vi c đ a cơng trình vào khai thác b ch m. Ngồi ra cịn có
các r i ro do các y u t nh y u t thiên nhiên, giá c , l m phát, y u t th tr

ng xây

d ng. R i ro xu t hi n luôn gây thi t h i cho hi u qu đ u t c a d án.
V n đ đ t ra đ chúng ta nghiên c u, gi i quy t là s m ch đ ng nh n d ng,
phân tích, đánh giá, có bi n pháp ki m soát và gi m thi u các tác đ ng x u c a r i ro là
h t s c c n thi t nh m đ m b o kh thi, hi u qu c a d án.
T nh ng lý do trên, Tác gi ch n đ tài “Nghiên c u Ph
r i ro trong xây d ng cơng trình:
huy n S n

ng pháp xác đ nh chi phí

ng quy ho ch trung tâm Th tr n Thanh S n,

ng, t nh B c Giang" làm lu n v n t t nghi p.

2. M c đích c a đ tài
M c đích nghiên c u c a lu n v n là tìm ph
trong xây d ng cơng trình.

ng pháp xác đ nh Chi phí r i ro


2

3.

it

ng và ph m vi nghiên c u

Nghiên c u t ng quan v ph ng pháp xác đ nh chi phí r i ro trong xây d ng cơng trình.
Ph m vi nghiên c u:

tài nghiên c u v ph

ng pháp xác đ nh chi phí r i ro

trong xây d ng cơng trình. T đó áp d ng vào tính chi phí r i ro trong xây d ng Cơng
trình đ

ng quy ho ch vào trung tâm th tr n Thanh S n, huy n S n

ng, t nh B c

Giang.

4. H
H

ng ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

ng ti p c n:

- Ti p c n trên c s lý lu n khoa h c v qu n lý ch t l ng công trình.
- Cách ti p c n th c t trên c s nh ng cơng trình đã g p r i ro d n đ n ph i
thay đ i chi phí trong t ng m c đ u t xây d ng cơng trình.
Ph

ng pháp nghiên c u:

- Nghiên c u lý thuy t.
- K th a nh ng nghiên c u tr

c.

- Thu th p phân tích tài li u.
5. K t qu d ki n đ t đ

c

ánh giá, xác đ nh Chi phí r i ro trong xây d ng cơng trình
tâm Th tr n Thanh S n, huy n S n

ng, t nh B c Giang.

xu t m t s ý ki n và ph
d ng cơng trình
t nh B c Giang.

ng quy ho ch trung

ng pháp gi i quy t r i ro v chi phí trong xây

ng quy ho ch trung tâm Th tr n Thanh S n, huy n S n

ng,


3

CH

NG 1. T NG QUAN V CÁC LO I R I RO TRONG Q TRÌNH
XÂY D NG CƠNG TRÌNH

1.1. Tình hình xây d ng cơng trình giao thơng trên đ a bàn nghiên c u, nh ng
thay đ i v chi phí trong q trình th c hi n
1.1.1.

c đi m thi cơng các cơng trình giao thơng.
Nhi u d ng công tác v i kh i l

ng l n và v a:

xây d ng cơng trình giao

thơng ph i th c hi n nhi u d ng công tác khác nhau v i kh i l

ng công tác đ t đá,

công tác đ bê tông, công tác khoan ph t xi m ng, khai thác c t li u…
K t c u cơng trình: Các cơng trình giao thơng th

ng đ

c xây d ng trong

nh ng đ a hình, đ a ch t, khí h u th y v n… trên m i đ a đi m xây d ng hồn tồn
khác nhau v i các thơng s thi t k nh t n su t thi t k , k t c u áo đ
ngang m t đ

ng, đ d c d c, v n t c thi t k ....

ng, đ d c

i u đó s d n đ n s khác bi t v

k t c u gi a các cơng trình. M t khác ngay trong m t cơng trình k t c u c a nó c ng
đa d ng, kích th
nh h

c khác nhau và ph c t p.

ng c a đi u ki n t nhiên: Các cơng trình giao thơng đ

c xây d ng

m i đ a hình t đ n gi n đ n ph c t p đ ph c v nhu c u đi l i, giao l u v n hóa xã
h i và giao th

ng hàng hóa gi a các n i trong vùng, vì v y vi c t ch c thi công g p

r t nhi u khó kh n, ph c t p và ch u nh h

ng r t l n c a các đi u ki n t nhiên

trong vùng xây d ng nh : đi u ki n đ a hình, đi u ki n đ a ch t và th y v n, đi u ki n
th i ti t, khí h u.
M c đ c gi i hóa, cơng nghi p hóa và t đ ng hóa trong xây d ng: Mu n
hồn thành xây d ng cơng trình giao thơng v i kh i l
đ nh thì ph i ti n hành thi công v i c
công có n ng su t cao.

ng thi cơng đúng th i h n quy

ng đ cao, s d ng nhi u máy móc, thi t b thi

ng th i ph i ti n t i cơng nghi p hóa và t đ ng hóa trong

s n xu t và thi công v i m c đ c n thi t có th , nh t là đ i v i nh ng cơng vi c n ng
nh c, khó kh n, nguy hi m.


4

Hình thành khu dân c và khu cơng nghi p m i: Trên các công tr
d ng giao thông, tùy theo quy mơ cơng trình th

ng xây

ng ph i xây d ng các c s s n xu t

ph tr nh v a v nhi u m t đ ph c v cho q trình thi cơng và ph i s d ng m t
l

ng lao đ ng v a đ . T t c nh ng ng

i lao đ ng này cùng v i gia đình c a h đã

t o thành m t khu v c dân c v a nh .
T nh ng đ c đi m và tính ch t ph c t p c a vi c thi cơng các cơng trình giao
thơng thì vi c xác đ nh Chi phí xây d ng cơng trình h p lý là vơ cùng quan tr ng. Tuy
nhiên, trên đ a bàn huy n S n
cơng trình giao thông ch a đ

ng, t nh B c Giang thì giai đo n tri n khai thi cơng
c chú ý đúng m c, giá c m t s lo i v t t xây d ng

thay đ i, công tác gi i phóng m t b ng cịn khó kh n nh h

ng đ n kinh phí xây

d ng các cơng trình. Bên c nh đó trình đ nhân cơng, trình đ qu n lý c a nhân l c
trong ngành xây d ng hi n nay c ng h n ch , v n còn theo l l i th cơng, khơng có

tác phong làm vi c và qu n lý chuy n nghi p d n đ n vi c qu n lý và ki m soát còn
nhi u b t c p và b đ ng, các r i ro th

ng gây ra nh ng t n th t đòi h i ph i t n kém

nh ng kho n chi phí đ kh c ph c.
N i dung ki m soát r i ro trong thi cơng xây d ng cơng trình bao g m: Ki m
sốt phịng ch ng thiên tai, Ki m sốt ti n đ xây d ng, ki m soát ch t l
d ng, ki m sốt an tồn lao đ ng trên công tr

ng xây

ng xây d ng, ki m sốt mơi tr

ng

xây d ng. Trong m t d án xây d ng cơng trình thì giai đo n tri n khai thi công là giai
đo n dài nh t và r t nh y c m đ i v i các tác đ ng c a r t nhi u y u t so v i t t c
các giai đo n khác c a m t d án đ u t xây d ng. Tình hình bi n đ ng v chính tr ,
kinh t c a th gi i đã tác đ ng không nh đ n n n kinh t n
s lo i v t t xây d ng thay đ i nh h

c ta, làm cho giá c m t

ng đ n kinh phí xây d ng các cơng trình. Bên

c nh đó trình đ nhân cơng, trình đ qu n lý c a nhân l c trong ngành xây d ng hi n
nay c ng h n ch , v n còn theo l l i th cơng, khơng có tác phong làm vi c và qu n
lý chuyên nghi p d n đ n vi c qu n lý và ki m soát còn nhi u b t c p và b đ ng,
cơng tác gi i phóng m t b ng cịn ch m ti n đ .

ó chính là ngun nhân d n đ n s

t n t i r i ro đ i v i quá trình xây d ng cơng trình giao thơng. Các r i ro th

ng gây


5

ra nh ng t n th t đòi h i ph i t n kém nh ng kho n chi phí đ kh c ph c. Cơng vi c
xây d ng th

ng ti n hành m t cách t phát khơng có ý đ tồn c c, th

ng x y ra

nh ng lãng phí l n v s c lao đ ng, v hi u su t s d ng thi t b , kéo dài th i gian thi
công, t ng chi phí.
1.1.2. Nh ng thay đ i v Chi phí trong q trình th c hi n d án
Nhà th u quan tâm đ n giá d th u, giá h p đ ng giao nh n, giá đ ngh b sung,
giá thanh toán, giá quy t toán, giá h ch toán n i b , giá ký k t h p đ ng giao nh n v i
nhà th u ph .
Vi c tính tốn ph i b t đ u b ng vi c nghiên c u H s m i th u, tính ti n đ , nhu
c u chi phí cho ti n đ , d a trên đ n giá các ngu n l c đem s d ng, các đ nh m c và ch
tiêu tham kh o, d a trên s li u c a các cơng trình đã thi cơng t

ng t .

Xác đ nh giá d th u mang tính cá bi t và c nh tranh đ c bi t trong đi u ki n kinh

t th tr

ng hi n nay. Trong quá trình xác đ nh giá d th u Nhà th u c n c vào yêu c u

H s m i th u, kh n ng qu n lý, n ng l c th c t , bi n pháp t ch c thi công xây d ng
đ đ xu t giá d th u có kh n ng c nh tranh do có quá nhi u Nhà th u mà s l a ch n
c a Ch đ u t vô cùng kh t khe.
Nhà th u trong tính tốn ln có các bi n pháp gi m chi phí nh :
V chi phí v t li u: Ch n ngu n mua, giá mua h p lý, gi m chi phí v n chuy n,
hao h t v t t , v t li u xây d ng, chi phí b o qu n l u kho.
V chi phí nhân cơng: T ch c lao đ ng khoa h c h p lý, bi n pháp thi công t
ch c thi công phù h p, gi m th i gian ng ng ch vi c…
V chi phí máy thi cơng: S d ng th i gian huy đ ng máy thi công h p lý, t ng
n ng su t máy thi công, l a ch n ph

ng án h p lý gi a gi i pháp thuê máy ho c mua

máy phù h p v i yêu c u c a gói th u, gi m các chi phí hao h t nguyên li u, v t t trong
quá trình s d ng máy, đ ng th i c i ti n công tác l p thi t k t ch c thi công, bi u đ
ti n đ thi công, bi u đ huy đ ng các ngu n l c th c hi n gói th u m t cách khoa h c
h p lý là y u t h t s c quan tr ng đ gi m chi phí trong giá th u.


6

V chi phí chung (chi phí qu n lý d án) có th gi m thơng qua các bi n pháp nh
qu n lý g n nh , s d ng các ph

ng pháp qu n lý khoa h c, đi u hành x lý các tình

hu ng phát sinh k p th i.
C nh tranh gi m m c lãi tr
M t khác giá trong th tr
y u t s n xu t nh th tr

c thu c ng là y u t đ Nhà th u c nh tranh.
ng xây d ng ph thu c r t l n vào giá trong th tr

ng v n, v t li u xây d ng, máy móc thi t b , công ngh , n ng

l c thi công, lao đ ng, b o hi m …B t c bi n đ ng nào v giá trong th tr
s n xu t nào đ u tác đ ng đ n giá trong th tr
hi n h p đ ng giao nh n th u th
đ ng c a c ch th tr
đ tđ

ng

ng y u t

ng xây d ng, trong khi đó th i h n th c

ng r t dài đ nh ng bi n đ ng v nhi u lo i giá do tác

ng v cung c u và c nh tranh.

c m c đích này thì Nhà th u luôn ph i đ i m t v i bài tốn chi phí. M c

dù v y th i gian cho Nhà th u xác đ nh giá th u r t ng n n u khơng có ph

ng pháp

c

toán nhanh và đúng đ n do các chuyên viên giá xây d ng có kinh nghi m th c hi n thì r t
khó đ a ra giá d th u và có đ tin c y cao.
Ph

ng pháp phân tích r i ro r t có ích cho Nhà th u kh ng ch chi phí.

Phân tích đ

c r i ro t t có ngh a là Nhà th u ph i bi t phân tích tình hu ng thi

cơng t t, Nhà th u có nhi u kinh nghi m v ph
Nhà th u có th thu đ

ng pháp, k thu t và giá c xây d ng.

c l i nhu n t kinh nghi m đó c ng nh t các hi u bi t c p nh t

v v t li u, thi t b , công ngh thi công m i và lao đ ng t i đ a đi m công tr

ng.

1.2. Các lo i r i ro
1.2.1. Khái ni m v r i ro
R i ro là nh ng b t tr c x y ra ngoài mong mu n c a đ i t

ng s d ng và gây

ra nh ng thi t h i v th i gian, v t ch t, ti n c a, s c kh e, tính m ng con ng
Qu n lý r i ro có th đ

i.

c mơ t nh "m t cách có h th ng nhìn vào l nh v c r i ro

và có ý th c xác đ nh nh th nào khi ph i x lý m i r i ro. Nó là m t cơng c qu n lý
nh m xác đ nh ngu n g c r i ro và s không ch c ch n, xác đ nh tác đ ng c a nó, và
xây d ng s

ng phó nh m qu n lý cho phù h p "(Uher, 2003). M t q trình có h

th ng qu n lý r i ro đã đ

c chia thành: phân lo i r i ro, xác đ nh r i ro, phân tích r i


7

ro và ng phó v i r i ro Khi ph i x lý r i ro th

ng chia thành b n hành đ ng là duy

trì s có m t c a r i ro, làm gi m thi u r i ro, chuy n giao r i ro cho đ n v khác mà
đ n v khác có kh n ng ch ng đ v i r i ro và làm cho r i ro không xu t hi n
(Berkeley et al, 1991;. Flanagan và Norman, 1993). M t ph
hi u qu là đi u c n nghiên c u đ qu n lý đ

c r i ro.

V khái ni m r i ro: Cho đ n nay ch a có đ
Nh ng tr

ng pháp qu n lý r i ro

c đ nh ngh a th ng nh t v r i ro.

ng phái khác nhau, các tác gi khác nhau đ a ra nh ng đ nh ngh a r i ro

khác nhau. Nh ng đ nh ngh a này r t phong phú và đa d ng, nh ng t p trung l i có th
chia thành hai tr
tr

ng phái l n: Tr

ng phái truy n th ng, r i ro đ

nguy hi m. Nó đ

ng phái truy n th ng Tr

ng phái hi n đ i Theo

c xem là s không may m n, s t n th t m t mát,

c xem là đi u không lành, đi u không t t, b t ng x y đ n.

ó là

s t n th t v tài s n hay là s gi m sút l i nhu n th c t so v i l i nhu n d ki n. R i
ro còn đ

c hi u là nh ng b t tr c ngồi ý mu n x y ra trong q trình kinh doanh,

s n xu t c a doanh nghi p, tác đ ng x u đ n s t n t i và phát tri n c a m t doanh
nghi p.Tóm l i, theo quan đi m này thì r i ro là nh ng thi t h i, m t mát, nguy hi m
ho c các y u t liên quan đ n nguy hi m, khó kh n ho c đi u không ch c ch n có th
x y ra cho con ng
đ

i. Theo tr

ng phái hi n đ i, r i ro là s b t tr c có th đo l

ng

c, v a mang tính tích c c, v a mang tính tiêu c c. R i ro có th mang đ n nh ng

t n th t m t mát cho con ng

i nh ng c ng có th mang l i nh ng l i ích, nh ng c

h i. N u tích c c nghiên c u r i ro, ng

i ta có th tìm ra nh ng bi n pháp phòng

ng a, h n ch nh ng r i ro tiêu c c, đón nh n nh ng c h i mang l i k t qu t t đ p
cho t

ng lai.
R i ro ph thu c vào ng c nh, n u con ng

i khơng có khái ni m ho c khơng

liên quan đ n thì h khơng có r i ro. Ví d tr i m a s là r i ro v i ng
nh ng ng

i

trong phịng đóng kín c a, khơng b nh h

ro bao g m 3 y u t : xác su t x y ra, kh n ng nh h
nh h

i đi đ

ng

ng thì khơng có r i ro. R i

ng đ n đ i t

ng và th i l

ng

ng. B n ch t r i ro là s không ch c ch n, n u ch c ch c (xác su t b ng 0%

8

ho c 100%) thì khơng g i là r i ro. Qu n lý r i ro là m t ph n c a Qu n lý d án. Có
th phân bi t R i ro theo các tiêu th c R i ro đ ng và r i ro t nh nh sau:
- R i ro đ ng là nh ng r i ro liên quan đ n s luôn thay đ i, đ c bi t là trong
n n kinh t . ó là nh ng r i ro mà h u qu c a nó có th có l i, nh ng c ng có th s
mang đ n s t n th t (s thay đ i v th hi u khách hàng có th phù h p v i s n ph m
mà doanh nghi p đang kinh doanh hay không, s thay đ i v cơng ngh k thu t có
phù h p v i kh n ng tài chính c a doanh nghi p hay khơng, s thay đ i đó có q
nhanh hay không?...).
- R i ro t nh là nh ng r i ro, mà h u qu c a nó ch liên quan đ n s xu t hi n
t n th t hay khơng, ch khơng có kh n ng sinh l i, và không ch u s
nh ng thay đ i trong n n kinh t . Nh ng r i ro t nh th
t

ng: tài s n, con ng

nh h

ng c a

ng liên quan đ n các đ i

i, trách nhi m dân s .

1.2.2. Phân lo i r i ro
Vi c phân lo i r i ro giúp cho ta đ nh hình lo i r i ro nào tác đ ng nh h

ng

đ n quá trình cơng vi c c a ta đang th c hi n hay theo dõi. T nh n bi t lo i r i ro s
đ xu t gi i pháp phịng ng a hay x lý.
có th nh n bi t và qu n lý các r i ro m t cách có hi u qu , ng

i ta th

ng

phân bi t các r i ro tu theo m c đích s d ng trong phân tích các ho t đ ng kinh t .
1.2.2.1. Theotính ch t khách quan hay ch quan c a r i ro, ng

i ta th

ng

chia ra: r i ro thu n tuý ( khách quan) và r i ro ch quan, do s suy tính c a con
ng

i (r i ro suy đốn) (Pure Risks and Speculative Risks).
- R i ro thu n tuý là lo i r i ro t n t i khi có nguy c t n th t nh ng khơng có

c h i ki m l i, đó là lo i r i ro x y ra liên quan t i vi c tài s n b phá hu . Th
th

ng, lo i r i ro này do thiên nhiên gây ra nh ng c ng nhi u khi con ng

ng

i gây ra.

Khi có r i ro thu n t x y ra có th có ba tình hu ng : có t n th t nhi u, có t n th t ít


9

ho c khơng có t n th t. H u h t các r i ro chúng ra g p ph i trong cu c s ng và
th

ng đ l i nh ng thi t h i l n v c a c i v t ch t và có khi c tính m ng con ng

i

đ u là r i ro thu n tuý. Thu c lo i r i ro này có r i ro các v n đ ng v trái đ t nh
thiên tai, l t, bão, h n hán, đ ng đ t...có th do con ng

i nh

ho ho n, v đê, x p

c u , ….
- R i ro suy tính (r i ro suy đoán) là r i ro do con ng

i ho ch đ nh k ho ch

không phù h p v i th c t , do h n ch trình đ mà phán đoán sai th tr
ng

ng, do con

i d báo ch a t t, không phù h p v i th c ti n. R i to suy tính t n l i khi có m t

nguy c t n th t song song v i m t c h i ki m l i.
quy t đ nh l a ch n c a con ng

i. Thu c lo i này là các r i ro khi đ u t vào s n

xu t kinh doanh (SXKD) trên th tr
Ng

ó là lo i r i ro liên quan đ n

ng.

i ta có th d dàng ch p nh n r i ro suy tính nh ng h u nh khơng có ai

s n sàng ch p nh n r i ro thu n tuý.
Phân bi t hai lo i r i ro này nh m đ nh h

ng gi i pháp phòng ch ng r i ro.

V i r i ro thu n túy l i c n c vào phân lo i m c thi t h i đ có gi i pháp ng phó
thích h p. Gi i pháp mua b o hi m là m t trong nh ng ph
thu n túy.

ng th c đ i phó v i r i ro

i v i r i ro suy tính c ng có nhi u gi i pháp ng n ng a, thí d dùng bi n

pháp Hedging ( quy t c rào c n ) ch ng h n.

Tuy nhiên, h u h t trong các r i ro đ u ch a c hai yêu t : thu n tuý và suy tính
và trong nhi u tr

ng h p ranh gi i gi a hai lo i r i ro này còn m h . Trong các h p

đ ng kinh t , r i ro thu n túy th

ng có m t đi u kho n h p đ ng là b t kh kháng(

FM, Force Majeur). B t kh kháng đ

c coi là đi u mà quá trình th c hi n h p đ ng

g p ph i trong khi so n th o h p đ ng khơng l

ng tr

c tình hu ng x u s x y ra.

B t kh kháng có th do thiên nhiên gây ra, có th do con ng

i gây ra.

n

c ta,

nhi u khi ng

i ta l i d ng b t kh kháng làm cho quá trình th c hi n h p đ ng thi u

nghiêm túc.

t i t i tr i thì d ch p nh n v i nh ng thi t h i x y ra. Trong nhi u

h p đ ng n

c ngoài, h phân bi t hai lo i b t kh kháng. N u b t kh kháng do thiên


10

nhiên gây ra là nh ng tai bi n thiên nhiên mà ít nh t 10 n m v a qua tai bi n y không
x y ra trên đ a bàn th c hi n h p đ ng m i đ
hi n t

c coi là b t kh kháng. N u là nh ng

ng thiên nhiên theo chu k , đã thành kinh nghi m đ a ph

tai bi n có th l

ng tr

c đ

c, khơng đ

c coi là b t kh kháng, vì theo kinh

nghi m c ng nh truy n th ng, nh ng tai bi n này kháng đ
N u tai bi n do con ng

ng thì vi c x y ra

c.

i gây ra ph i là do tác đ ng c a s đông ng

i, m c

đ đ a bàn ph i t qu n, huy n tr lên. Cịn khó kh n do nhân l c không đ
l

ng đúng h n, làm reo gây thi t h i, là ph m vi c a doanh nghi p, không đ

c tr
c coi là

b t kh kháng.
Ta th xem v v ng p úng t i Hà n i n m 2008, gây nhi u thi t h i. V th i
đi m thì v ng p x y ra vào mùa khô
M a li n kho ng 6 ngày , l
gây ng p úng. L

ng n

phía Nam Hà n i. L

các t nh phía B c, có th ch p nh n là thiên tai.

ng m a v a ( 120 mm/ ngày đêm) ch a th g i là m a to

c gây ng p vì th i k này đang th c hi n d án thoát n

ng n

c ch a đ t đ n 60% kh n ng b m c a tr m thoát n

Yên S ( nhi u máy b m không đ n

v tn

c Nam Hà

c h đi u hịa n S vì b úng do ngh n c chai. V ngh
c v i quy trình c a tiêu chu n t ch c thi

c khu v c Thi t h i coi là thiên tai, ai b

ch u. M t đ t n
này c n đ

c thoát b ng kênh Liên M c gây

c trong Hà n i. Lý do chính là n

nghi p, đây là do l p bi n pháp thi cơng ng
cơng thốt n

ng n

c. Hà n i ch u úng nhi u ngày nh mua m y ch c máy b m

c qua đê sông H ng mà gi m n

n i không xu ng đ

c

c đ b m t Yên S ra sơng H ng ). Khơng

dám thốt l n qua c a c ng Lên M c, s l
l t cho khu v c thoát n

c

nh h

ng ng

i y t gánh

c cịn xa v i cơng ngh và khoa h c hi n t i trên qu c t . Lo i r i ro

c phân đ nh rõ ràng m i đ xu t đ

c bi n pháp ch ng r i ro có k t qu .

1.2.2.2. Theo h u qu đ l i cho các ho t đ ng c a con ng

i, ng

i ta chia

thành r i ro s đơng (r i ro tồn c c, r i ro c b n) và r i ro b ph n (r i ro riêng
bi t).


11

- R i ro s đông là các r i ro gây ra các t n th t khách quan theo ngu n g c r i
ro và theo k t qu gây ra. Nh ng t n th t này không ph i do cá nhân gây ra và h u qu
c a nó nh h

ng đ n s đông con ng

i trong xã h i. Thu c lo i này bao g m các r i

ro do chi n tranh, l m phát, th t nghi p, đ ng đ t, l l t....
- R i ro b ph n là các r i ro xu t phát t các bi n c ch quan c a t ng cá
nhân xét theo c v nguyên nhân và h u qu . Tác đ ng c a lo i r i ro này nh h
t i m t s ít ng

i nh t đ nh mà không nh h

ng

ng l n đ n toàn xã h i. Thu c lo i này

bao g m các r i ro do tai n n (tai n n giao thông, tai n n lao đ ng, ho ho n,…) do
thi u th n tr ng trong khi làm vi c c ng nh trong cu c s ng (r i ro do m t tr m....).
Nh n xét: Vi c phân bi t hai lo i r i ro này có ý ngh a quan tr ng trong vi c t
ch c xã h i, nó liên quan đ n vi c có th hay khơng th chia s b t nh ng r i ro trong
c ng đ ng xã h i. N u m t r i ro b ph n x y ra, các t ch c hay cá nhân khác có th
giúp đ b ng nh ng kho n đóng góp vào các q y tr giúp nh m chia s b t nh ng r i
ro nh ng khi r i ro s đông x y ra thì vi c chia s r i ro b ng cách trên là khơng có tác
d ng.
Tuy nhiên, vi c phân lo i r i ro theo cách này c ng ch a đ

c rõ ràng l m vì

r i ro có th chuy n t d ng này sang d ng khác tu theo s thay đ i c a khoa h c k
thu t và khung c nh xã h i. Ví d l l t gây thi t h i nghiêm tr ng

m t qu c gia nào

đó là r i ro s đơng đ i v i qu c gia đó nh ng l i là r i ro b ph n đ i v i ph m vi
toàn th gi i.
1.2.2.3. Theo ngu n g c phát sinh các r i ro.
Lo i r i ro này có các lo i nh sau:
- R i ro do các hi n t

ng t nhiên: đây là ngu n r i ro c b n d n đ n các r i

ro thu n tuý và đ l i nh ng h u qu r t nghiêm tr ng đ i v i con ng

i. N

cl ,

n ng nóng, ho t đ ng c a núi l a,... Vi c nh n bi t các ngu n r i ro này t

ng đ i đ n


12

gi n nh ng vi c đánh giá kh n ng x y ra c ng nh m c đ x y ra c a các r i ro xu t
phát t ngu n này l i h t s c ph c t p b i vì chúng ph thu c t
ng

i, m t khác kh n ng bi u bi t và ki m soát các hi n t

ng

i còn h n ch .
- R i ro do mơi tr

ng đ i ít vào con

ng t nhiên c a con

ng v t ch t: các r i ro xu t phát t ngu n này là t

ng đ i

nhi u, ch ng h n nh ho ho n do b t c n, cháy n ....
- R i ro do các môi tr

ng phi v t ch t khác: Ngu n r i ro r t quan tr ng và

làm phát sinh r t nhi u r i ro trong cu c s ng chính là mơi tr
c th đó là các mơi tr

ng kinh tê, xã h i, chính tr , pháp lu t ho c mơi tr

đ ng c a các t ch c,...
nh h

ng phi v t ch t hay nói

ng l i chính sách c a m i ng

ng ho t

i lãnh đ o c a qu c gia

ng nghiêm tr ng đ n ho t đ ng kinh doanh c a các t ch c kinh t (ban hành

các chính sách kinh t , áp d ng các quy đ nh và thu , c t gi m ho c xóa b m t s
ngành ngh …). Quá trình ho t đ ng c a các t ch c có th làm phát sinh nhi u r i ro
và b t đ nh. Vi c thay đ i t giá h i đoái, t l lãi su t tín d ng, quan h cung - c u
trên th tr

ng, giá c th tr

ng di n bi n b t n,... đ u có th đem l i r i ro cho các t

ch c SXKD. Có r t nhi u r i ro xu t phát t môi tr

c n i ti p nhau di n ra, r i ro này đ

ng phi v t ch t này và các r i ro

c b t ngu n t r i ro khác, r i ro b t ngu n t

mơi tr

ng chính tr d n đ n các r i ro v m t kinh t hay xã h i (ch ng h n r i ro do

mơi tr

ng chính tr khơng n đ nh d n đ n r i ro v m t tinh t (s n xu t đình đ n,

hàng hố đ t đ ) và sau đó d n đ n r i ro v m t xã h i (th t nghi p).

nh n bi t các

ngu n r i ro này c n có s nghiên c u, phân tích t m , chi ti t và th n tr ng. M t
khác, vi c đánh giá kh n ng và m c đ x y ra c a các r i ro xu t phát t ngu n r i ro
phi v t ch t c ng h t s c khó kh n v i đ chính xác khác nhau, nó ph thu c r t nhi u
vào trình đ c a ng

i đánh giá.

Nh n xét: Các t n th t phát sinh t các ngu n r i ro là r t nhi u và r t đa d ng.
M t s t n th t có th phát sinh t c hai ngu n r i ro khác nhau, ch ng h n r i ro


13

cháy m t ngơi nhà có th do b t c n khi đun b p (môi tr
th do b o đ ng, đ t phá (môi tr

ng v t ch t) nh ng c ng có

ng chính tr ).

Vi c phân lo i r i ro theo các ngu n phát sinh giúp cho các nhà quán lý r i ro
tránh b sót các thơng rin khi phân tích đ ng th i giúp cho vi c l a ch n các bi n pháp
phòng ch ng r i ro sau này.
1.2.2.4. Theo kh n ng kh ng ch c a con ng

i:

Lo i r i ro này có th chia ra r i ro có th kh ng ch đ
kh ng ch đ

c. M t s lo i r i ro khi x y ra, con ng

cvà r i ro không th

i không th ch ng đ n i.

Thu c lo i này có các r i ro do thiên tai, đ ch ho ,...Tuy nhiên, đa s các r i ro con
ng

i có th ch ng đ ho c có nh ng bi n pháp nh m h n ch đ

nh ng nghiên c u, d đoán đ

c thi t h i n u có

c kh n ng và m c đ xây ra

1.2.2.5.Theo ph m vi xu t hi n r i ro
Lo i r i ro này có th chia ra r i ro chung và r i ro c th
- R i ro chung là các r i ro g n ch t v i mơi tr ng chính tr , kinh t và pháp lu t.
+ Các r i ro chính tr g m có r i ro v h th ng chính tr , r i ro chính sách thu ;
r i ro do c ch qu n lý c p v mô; r i ro v ch đ đ c quy n; r i ro do chính tr sách
h n ch nh p kh u; r i ro do không đ t đ
+ Các r i ro th

c ho c không gia h n h p đ ng;…

ng m i qu c gia g m có r i ro do l m phát; r i ro do t l lãi su t

thay đ i; r i ro do s n ph m hàng hoá m t giá; r i ro do chính sách ngo i h i và đ c bi t
Vi t Nam cịn có th có r i ro do không chuy n đ i đ
+ Các r i ro g n v i môi tr

c ngo i t ;…

ng pháp lu t qu c gia g m có r i ro do thay đ i

chính sách pháp lu t và qui đ nh; r i ro v vi c thi hành pháp lu t; r i ro do trì hỗn
trong vi c b i th

ng;….

14

- R i ro c th là các r i ro g n li n v i các l nh v c s n xu t kinh doanh
(SXKD) c th ho c l nh v c ho t đ ng khác.
+

i v i l nh v c SXKD xây d ng (XD) có th có các r i ro theo các giai đo n

c a quá trình đ u t XD, các r i ro đ i v i vi c th c hi n và hoàn thành k ho ch, các
r i ro trong quá trình v n hành.
+ Theo các giai đo n c a quá trình đ u t và XD, m t t ch c SXKD XD có th
g p r i ro vì đ u th u; r i ro v c p phát v n đ u t (V T); r i ro do s ph i h p gi a
t ch c thi t k , giám sát, cung c p trang thi t b v i đ n v thi công, không theo đúng
k ho ch ti n đ đã đ nh; r i ro trong thi công XD; r i ro trong q trình thanh quy t
tốn; ...
+

i v i vi c th c hi n và hoàn thành k ho ch, t ch c XD có th g p r i ro

do s ch m tr trong thi công và cung ng các y u t s n xu t; r i ro do ph i phá đi
làm l i; r i ro do các nguyên nhân b t kh kháng …
+Trong q trình v n hành khai thác có th có các r i ro v trang b c s h
t ng; r i ro v k thu t và công ngh thi công; r i ro v qu n lý; r i ro do t ng chi phí
l u thơng; r i ro do trình đ cán b công nhân v n hành khai thác; r i ru do các
nguyên nhân b t kh kháng; r i ro trách nhi m;… Chúng ta có th g p r i ro
ho t đ ng nào liên quan đ n con ng

b tk

i, do đó hàng ngày chúng ta ph i đ a ra nh ng

quy t đ nh đ làm th nào có th gi i quy t đ

c nh ng r i ro đó. Có th có m t s

bi n pháp: Tránh hoàn toàn m i r i ro; H n ch r i ro b ng cách ti n hành nh ng bi n
pháp phòng ng a; Chuy n giao ho c san s r i ro sang các cá nhân hay t ch c khác.
V i m i bi n pháp nh m h n ch r i ro đ u đ

c th c hi n b ng nhi u cách

khác nhau. Chúng ta bi t r ng h u h t các r i ro x y ra đ u mang tính ng u nhiên và
b t ng đ i v i con ng

i và s v t, vì v y vi c ch đ ng tránh hoàn toàn m i r i ro là

h u nh không th th c hi n đ

c đ i v i các cá nhân hay m t t ch c. Ch ng h n, đ

tránh hoàn toàn r i ro do tai n n giao thông, m t ng

i nào đó có lúc khơng bao gi đi


15

ra đ

ng c nh ng đi u đó l i h n ch m i ho t đ ng c a ng

khơng th th c hi n đ
ro ng

i đó và có l h s

c vi c tránh kh i r i ro b ng cách này. Vì th , đ h n ch r i

i ta tìm cách qu n lý các r i ro đó, ch y u t p trung vào hai bi n pháp: ti n

hành các bi n pháp phịng ng a có th ho c san s r i ro sang các cá nhân hay t ch c
khác. V y cá nhân có kh n ng ch p nh n r i ro khác nhau. M t s ng

i có kh n ng

ch p nh n r i ro cao và h không ti n hành m t bi n pháp phòng ng a nào c vì h tin
r ng có ít r i ro x y ra v i h và h có th ch p nh n đ

c. M t s ng

i khác l i ít có

kh n ng ch p nh n r i ro h n và do h c g ng ti n hành m i bi n pháp phịng ng a
có th nh mua các lo i b o hi m ho c th c hi n m i cách phòng ng a r i ro trong
cu c s ng. Tuy nhiên, dù kh n ng ch p nh n r i ro c a m i ng
nói chung m i ng

i khác nhau nh ng

i đ u s r i ro. Vì th , vi c chúng ta c g ng nh n bi t đ

r i ro có th x y ra và đánh giá đ

cm i

c m c đ tr m tr ng c a r i ro là vi c làm h t s c

quan tr ng, h t s c c n thi t và không ph i là m t vi c làm đ n gi n. Có th tóm t t
các cách phân lo i r i ro nh hình 1.1 d

i đây.


16

Theo
tính ch t
khách
quan

Theo
h u
qu
đ l i

PHÂN
LO I
R I
RO

Theo
ngu n
g c
phát
sinh

Theo
kh
n ng
kh ng
ch

Theo
ph m
vi xu t
hi n

R i ro thu n túy là lo i r i ro t n t i khi có
nguy c t n th t nh ng khơng có c h i ki m l i

R i ro suy tính là lo i r i ro t n t i khi có nguy
c t n th t song song v i m t c h i ki m l i

R i ro s đông là lo i r i ro không ph i do cá
nhân gây ra và h u qu nh h ng đ n s đông
con ng i xã h i
R i ro b ph n xu t phát t các bi n c ch
quan c a t ng cá nhân và tác đ ng đ n s ít trong
xã h i

R i ro do hi n t

ng t nhiên

R i ro do môi tr

ng v t ch t

R i ro do môi tr

ng phi v t ch t

R i ro có th kh ng ch
R i ro không th kh ng ch

R i ro chung là các r i ro g n ch t v i mơi
tr ng kinh t , chính tr , pháp lu t
R i ro c th là các r i ro g n li n v i l nh v c
kinh doanh c

Hình1.1. Phân lo i r i ro


17

1.3. nh h

ng c a các y u t r i ro đ n Chi phí c a d án

1.3.1. Nh ng y u t liên quan đ n t ng m c đ u t

ng trên quan đi m qu n lý xây d ng thì t ng m c đ u t là c s đ ch đ u t
l p k ho ch và qu n lý v n khi th c hi n đ u t xây d ng cơng trình. T ng m c đ u t
đ

c l p ra ngay t lúc l p thi t k s b và k t thúc khi hoàn thành giai đo n v n hành

th đ bàn giao cho bên v n hành, qu n lý khai thác cơng trình. Nh v y các y u t có
liên quan đ n t ng m c đ u t bao g m nh ng cơng vi c chính nh thi t k , thi công xây
d ng, l p đ t, nghi m thu, v n hành th , bàn giao. Trong m i cơng vi c đó l i chia nh
nh trong thi t k cịn có y u t kh o sát ph c v thi t k , t ch c thi t k , l p b n v k
thu t, b n v thi cơng l p d tốn thi cơng. Trong thi cơng cịn có cơng tác chu n b nh
l p m t b ng công tr

ng, khai thác v t li u, làm đ

ng v n chuy n, xây d ng m ng l

đi n, h th ng c p n

c, xây d ng nhà và nhà đi u hành công tr

i

ng, xây d ng các khu

ph tr thi công, xây d ng nh ng cơng trình t m, thi cơng các h ng m c cơng trình… Tuy
nhiên, n u d a trên s phân chia các bên tham gia d án thì có ghép thành hai y u t
chính:
- Y u t v k thu t – cơng ngh , nh m tr c ti p t o ra kh i l
đ

ng cơng trình,

c th hi n ch y u trong nhóm chi phí xây d ng. ó là nh ng chi phí v v t li u xây

d ng, xe máy, thi t b thi công, nhà x

ng ph tr , chi phí lao đ ng và qu n lý;

- Y u t v n ng l c tài chính, đóng vai trị là ngu n l c v tài chính, đ
trong nhóm chi phí thi t b ; chi phí b i th

c th hi n

ng, h tr và tái đ nh c ; chi phí qu n lý d

án; chi phí t v n đ u t xây d ng; chi phí khác. Hai y u t trên có nh h

ng chính đ n

t ng m c đ u t .
1.3.2. M c đ

nh h

ng đ n t ng m c đ u t

Hai lo i y u t trên nh h

ng r t đa d ng đ n các h ng m c chi phí trong t ng

m c đ u t . Trong nhóm chi phí xây d ng thì nh h

ng l n nh t là s bi n đ ng giá

nguyên v t li u. Trong nhóm chi phí thi t b c ng có bi n đ ng giá nh ng khơng l n b ng
chi phí v t li u.

nh h

ng c a nhóm tài chính ph thu c nhi u y u t rõ r t nh t là do

l m phát khi n giá đ u vào t ng lên. nh h

ng l n th hai là thi u h t ngân sách, kh i


18

l

ng hồn thành khơng đ

c thanh tốn k p th i, gi i ngân ch m, bu c ph i đi u ch nh

l i t ng m c đ u t t i th i đi m thanh toán đ bù cho nhà th u.
1.3.3. M t s sai sót và r i ro th

ng g p trong th c hi n d án

- Xác đ nh t ng m c đ u t khơng chính xác và khơng đ c s ;
- H s kh o sát không đ y đ , ch a đ c n c đ thi t k
- N i dung h s thi t k k thu t và thi t k thi công không đ y đ theo quy đ nh, sai
l ch v quy mơ, c p cơng trình, v n, di n tích đ t s d ng so v i quy t đ nh đ u t
- Công tác d toán: T ng d toán v

t t ng m c đ u t , d toán chi ti t v

t t ng

d toán; v n d ng sai đ nh m c, đ n giá, xác đ nh giá đ i v i nh ng công vi c ch a có
quy đ nh v giá thi u c n c
- Công tác đ u th u: H s m i th u không đ y đ , rõ ràng, chi ti t; phê duy t h
s và k ho ch đ u th u không đúng th m quy n, không đ s l

ng nhà th u tham d t i

thi u, không ch p hành quy đ nh v th i gian; m th u không đ thành ph n; xét th u
không công b ng, thi u c s
- H p đ ng thi công không ch t ch , đ y đ , đúng quy đ nh
- Kh i l

ng phát sinh khơng có thi t k , d toán phê duy t b sung, s a đ i.

- Thi công sai thi t k đ

c duy t

- Không ch p hành đúng quy đ nh v giám sát thi công, giám sát quy n tác gi c a
t v n thi t k

- H s nghi m thu không đ y đ : Thi u biên b n nghi m thu t ng ph n, các tài
li u k t qu thí nghi m v t li u, bê tông, k t c u
- Nh t ký thi công ghi không đ y đ di n bi n phát sinh và s c trong quá trình thi
cơng
- H s nghi m thu t ng th khơng đ y đ
- H s hồn cơng khơng đ y đ , không đúng v i th c t
- Báo cáo quy t toán v n đ u t cơng trình hồn thành ch a l p ho c l p không
đ y đ , không đúng quy đ nh
- Các thông tin, thông s làm c n c l p d án đ u t không phù h p: các ch s k
thu t, các tiêu chu n k thu t không phù h p