Nghiên cứu tính toán thiệt hại do lũ vùng hạ lưu sông vu gia thu bồn

M CL C
M

U

Tính c p thi t c a đ tài ...................................................................................................... 1
M c đích c a đ tài ............................................................................................................. 3
Cách ti p c n và ph
K t qu d ki n đ t đ

ng pháp nghiên c u ...................................................................... 3
c.................................................................................................... 4

B c c lu n v n ................................................................................................................... 4
CH

NG 1: T NG QUAN V CÁC NGHIÊN C U

1.1 Tình hình nghiên c u trên th gi i. .......................................................................... 5
1.2 Tình hình nghiên c u

Vi t Nam ............................................................................ 9

1.3 Tình hình nghiên c u v l l t và thi t h i do l

CH

l u v c sông Vu Gia – Thu B n. 13

NG 2: T NG QUAN V L U V C VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U
c đi m đ a lý t nhiên ......................................................................................... 17

2.1
2.1.1

V trí đ a lý ................................................................................................17

2.1.2

c đi m đ a hình .....................................................................................18

2.1.3

c đi m đ a ch t th nh

ng ..................................................................18

2.1.4

Th m ph th c v t và r ng .......................................................................19

2.1.5

H th ng sông ngòi trên l u v c ...............................................................19
c đi m khí t

2.2
2.2.1

ng, th y v n ................................................................................. 21

c đi m khí t

ng ...................................................................................21

2.2.1.1 B c x nhi t ..........................................................................................21


2.2.1.2 Nhi t đ .................................................................................................21
2.2.1.3 S gi n ng............................................................................................22
2.2.1.4 B c h i ..................................................................................................22
2.2.1.5

m ....................................................................................................22

2.2.1.6 Ch đ gió .............................................................................................23
2.2.1.7 Ch đ m a ...........................................................................................23
2.2.2

c đi m th y v n ....................................................................................24

2.3 Tình hình dân sinh, kinh t và xã h i ..................................................................... 28
2.3.1

Dân s ........................................................................................................28

2.3.2

Lao đ ng....................................................................................................28

2.3.3

Nông nghi p và th y s n ...........................................................................28

2.3.4

Công nghi p và ti u th công nghi p........................................................28

2.3.5

Du l ch và d ch v .....................................................................................29

2.3.6

Giao thông .................................................................................................29

2.4 Tình hình s li u khí t
2.5 L a ch n ph

ng th y v n l u v c nghiên c u................................... 30

ng pháp và các công c nghiên c u ............................................. 30

2.5.2

L a ch n các công c nghiên c u .............................................................30

2.5.1

L a ch n ph

2.6 Gi i thi u ph
2.6.1

ng pháp..............................................................................34

ng pháp và các công c s d ng trong lu n v n........................ 36

Mô hình MIKE NAM................................................................................36

2.6.1.1 Gi i thi u mô hình ...............................................................................36
2.6.1.2 C u trúc mô hình ..................................................................................37


2.6.1.3
2.6.2

ng d ng mô hình MIKE NAM ...........................................................39

Mô hình MIKE 11 .....................................................................................40

2.6.2.1 Gi i thi u mô hình ................................................................................40
2.6.2.2 C u trúc mô hình ...................................................................................40
2.6.2.3
2.6.3

ng d ng mô hình MIKE 11 ................................................................41

Ph n m m ARCGIS và nguyên lý GIS .....................................................42

2.6.3.1 Nguyên lý GIS.......................................................................................42

2.6.3.2 Ph n m m Arcgis ..................................................................................43
2.6.4
CH

Ph n m m MIKE 11GIS ...........................................................................44
NG 3:

NG D NG MÔ HÌNH TH Y V N TH Y L C TÍNH TOÁN

MÔ PH NG NG P L T
3.1 Thi t l p s đ tính toán th y l c cho m ng l

i sông Vu Gia – Thu B n. ..... 45

3.1.1

S đ m ng l

3.1.2

S li u tính toán ........................................................................................48

i sông ...............................................................................45

3.1.3 Xây d ng ô ch a .......................................................................................52
3.2 Xác đ nh b thông s mô hình MIKE 11 ............................................................... 53
3.3 K t qu tính toán th y l c ....................................................................................... 56
3.3.1

Hi u ch nh mô hình ...................................................................................56

3.3.2

Ki m đ nh mô hình....................................................................................60

3.3.3 ánh giá k t qu hi u ch nh và ki m đ nh mô hình th y l c ......................63
3.4 Mô ph ng l

ng v i các t n su t thi t k ............................................................. 64

3.5 Xây d ng b n đ ng p l t ........................................................................................ 67


3.5.1

Xây d ng ph

ng án .................................................................................67

3.5.2

Xây d ng b n đ ng p l t ng v i t ng ph

ng án .................................68

3.5.2.1 Xây d ng b n đ ng p l t ng v i t n su t 1% ...................................68
3.5.2.2 Xây d ng b n đ ng p l t ng v i t n su t 2% ...................................72
3.5.2.3 Xây d ng b n đ ng p l t ng v i t n su t 5% ....................................76
3.5.2.4 Xây d ng b n đ ng p l t ng v i t n su t thi t k 10% .....................80
CH

NG 4: ÁNG GIÁ M C

THI T H I VÙNG NGHIÊN C U

4.1 Th ng kê thi t h i do l trên l u v c t n m 1992 – 2010 ................................. 85
4.2 M c đ thi t h i do l

ng v i các t n su t tính toán .......................................... 89

K T LU N VÀ KI N NGH
1.

K t qu đ t đ

c trong lu n v n ........................................................................... 102

2.

Nh ng t n tài trong quá trình th c hi n lu n v n ............................................... 103

3.

Ki n ngh .................................................................................................................. 103

TÀI LI U THAM KH O ....................................................................................105
PH L C ...............................................................................................................108


DANH M C HÌNH NH

Hình 1.1 Ng p l t t i m t ngôi làng c a Nga tháng 8/2013 ....................................................... 6
Hình 1.2 Ng p l t t i m t khu v c phía B c Tokyo tháng 9/2015 ............................................. 6
Hình 1.3 Tr n m a l t i Myanmar tháng 7/2015 ...................................................................... 7
Hình 1.3 L l t mi n Trung n m 2009 ..................................................................................... 11
Hình 2.1 Khu v c nghiên c u t nh Qu ng Nam – à N ng ..................................................... 17
Hình 3.1 S đ m ng l

i sông Vu Gia – Thu B n ................................................................. 47

Hình 3.2 S đ th y l c m ng l

i sông Vu Gia – Thu B n trong MIKE11........................... 48

Hình 3.3 L u l

ng th c đo t i tr m th y v n Thành M n m 1999. ..................................... 49

Hình 3.4 L u l

ng th c đo t i tr m th y v n Nông S n n m 1999. ...................................... 49

Hình 3.5 M c n

c th c đo t i tr m th y v n S n Trà n m 1999. .......................................... 50

Hình 3.6 Các ô ch a trên l u v c sông Vu Gia-Thu B n. ....................................................... 53
Hình 3.7 S đ quá trình hi u ch nh b thông s c a mô hình................................................. 55
Hình 3.8 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Ái Ngh a t 1/9/1998 – 30/12/1998 ........... 57

Hình 3.9 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Giao Th y t 1/9/1998 – 30/12/1998......... 57

Hình 3.10 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Ái Ngh a t 1/9/1999 -30/12/1999 ........... 58

Hình 3.11 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Giao Th y t 1/9/1999 – 30/12/1999....... 59

Hình 3.12 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Ái Ngh a t 1/9/2002 – 30/12/2002 ......... 60

Hình 3.13 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Giao Th y t 1/9/2002 – 30/12/2002....... 61

Hình 3.14 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Ái Ngh a t 1/9/2004-30/12/2004 ............ 62

Hình 3.15 M c n

c tính toán và th c đo t i tr m Giao Th y t 1/9/2004 – 30/12/2004....... 62

Hình 3.16 Phân ph i đ

ng quá trình l đ i bi u tr m Nông S n n m 1999 v i t n su t 1% 65

Hình 3.17 Phân ph i đ

ng quá trình l đ i bi u tr m Thành M n m 1999 v i t n su t1% . 66

Hình 3.18 Phân ph i đ

ng quá trình m a đ i bi u tr m Trà My n m 1999 v i t n su t1% .. 67

Hình 3.19 B n đ ng p l t sông Vu Gia – Thu B n ng v i t n su t thi t k 1% ................... 69
Hình 3.20 B n đ ng p l t sông Vu Gia – Thu B n ng v i t n su t thi t k 2% ................... 73
Hình 3.21 B n đ ng p l t ng v i t n su t thi t k 5% .......................................................... 77
Hình 3.22 B n đ ng p l t ng v i t n su t thi t k 10% ........................................................ 81
Hình 4.1

ng quan h t ng thi t h i quy đ i n m 2014 v i Hmax tr m Nông S n ............ 88

Hình 4.2

ng quan h t ng thi t h i quy đ i n m 2014 v i Hmax tr m Ái Ngh a.............. 88


DANH M C B NG BI U
B ng 1.1 Thi t h i do l gây ra t n m 1997-2009 ............................................................. 15
B ng 2.2 Nhi t đ không khí bình quân nhi u n m. ........................................................... 21
B ng 2.3 T ng s gi n ng tháng, n m trung bình nhi u n m. ........................................... 22
B ng 2.4 L

ng b c h i các tháng, n m trung bình nhi u n m. ......................................... 22

B ng 2.5

m trung bình và th p nh t trung bình nhi u n m. ......................................... 23

B ng 2.6 H s bi n đ ng dòng ch y Cv. ............................................................................ 24
B ng 2.7

c tr ng dòng ch y mùa l trên h th ng sông Vu Gia-Thu B n ..................... 25

B ng 2.8 L u l

ng đ nh l l n nh t ng v i t n su t trên các sông. ................................. 26

B ng 2.9 Các đ c tr ng l ti u mãn trên l u v c sông Vu Gia-Thu B n............................ 26
B ng 2.10

c tr ng dòng ch y ki t trên sông Vu Gia-Thu B n ...................................... 27

B ng 2.11 Dòng ch y nh nh t ng v i t n su t trên h th ng sông Vu Gia-Thu B n ...... 27
B ng 2.12 Dòng ch y ki t nh nh t trên sông ..................................................................... 28
B ng 3.1 M ng sông đ

c mô ph ng trong s đ th y l c. ................................................ 46

B ng 3.2 Các khu v c nh p l u trên trên m ng sông Vu Gia – Thu B n. .......................... 50
B ng 3.3 B thông s nhám th y l c................................................................................... 56
B ng 3.4 M c n

c tính toán và th c đo đ nh l t i tr m th y v n n m 1998 ................... 58

B ng 3.5 M c n

c tính toán và th c đo đ nh l t i tr m th y v n n m 1999 ................... 60

B ng 3.6 M c n

c tính toán và th c đo đ nh l t i 2 tr m th y v n n m 2002 ................ 62

B ng 3.7 M c n

c tính toán và th c đo đ nh l t i 2 tr m th y v n 2004 ........................ 63

B ng 3.8 Các đ c tr ng th ng kê l u l
B ng 3.9 B ng đ c tr ng th ng kê l

ng đ nh l

ng v i t n su t thi t k .................... 65

ng m a l ................................................................ 66

B ng 3.10 Di n tích ng p l t l u v c sông ng v i t n su t thi t k 1%............................ 70
B ng 3.11 Di n tích ng p l t t i huy n i n Bàn ng v i t n su t thi t k 1% ................. 71
B ng 3.12 Di n tích ng p l t trong l u v c sông Vu Gia – Thu B n ng v i t n su t thi t
k 2% ................................................................................................................................... 74
B ng 3.13 Di n tích ng p l t huy n i n Bàn ng v i t n su t thi t k 2% ...................... 75

B ng 3.14 Di n tích ng p l t trong l u v c sông Vu Gia – Thu B n ng v i t n su t thi t
k 5% ................................................................................................................................... 78
B ng 3.15 Di n tích ng p l t huy n i n Bàn ng v i t n su t thi t k 5% ...................... 79
B ng 3.16 Di n tích ng p l t trong l u v c sông Vu Gia – Thu B n ng v i t n su t thi t
k 10% ................................................................................................................................. 82
B ng 3.17 Di n tích ng p l t huy n i n Bàn ng v i t n su t l thi t k 10% ................ 83
B ng 4.1 T ng thi t h i quy đ i t n m 1992 v n m 2014 (t đ ng) ................................ 86
B ng 4.2 M c n

c max trong n m t i các tr m th y v n .................................................. 87

B ng 4.3 S nhà ng p huy n i n Bàn ng v i t n su t l thi t k 1% ............................. 90
B ng 4.4 Thi t h i kinh t do ng p l t nhà c a t i huy n i n Bàn ng v i t n su t thi t k
1% ........................................................................................................................................ 93
B ng 4.5 Di n tích đ t b ng p c p 5 huy n i n Bàn ng v i t n su t thi t k l 1% ...... 95
B ng 4.6 Thi t h i v kinh t đ t tr ng lúa huy n i n Bàn n m 1999 v i t n su t 1% .... 97
B ng 4.7 Chi u dài đ

ng giao thông b ng p huy n i n Bàn ng v i t n su t l thi t k

1% tr n l n m 1999 ............................................................................................................ 98
B ng 4.8 Thi t h i kinh t đ

ng giao thông huy n i n Bàn ng v i t n su t 1% ........ 100

B ng 4.9 B ng k t qu thi t h i ng v i các t n su t huy n i n Bàn ............................. 101


1

M

U

Tính c p thi t c a đ tài
Hi n nay trên th gi i tình hình l l t ngày càng di n ra ph c t p, t ng c v
t n su t c ng nh v đ l n do tác đ ng c a nhi u y u t khách quan c ng nh ch
quan. Bi n đ i khí h u toàn c u làm cho m c n

c bi n dâng cao tác đ ng nghiêm

tr ng đ n vùng đ ng b ng ven bi n; quá trình đô th hóa, công nghi p hóa và t p
trung canh tác nông nghi p c ng v i khai thác r ng quá m c làm thay đ i toàn b
h sinh thái trên th gi i. H u qu là: làm thay đ i ch đ th y v n, làm cho l c c
đ i xu t hi n nhi u h n, đ ng th i quá trình t p trung dòng ch y trên l u v c nhanh
h n, và d n đ n xu th l trong sông ngày càng t ng… Vi t Nam c ng n m trong
b i c nh chung đó c a th gi i.
b

nh h

c bi t Vi t Nam là m t trong 5 n

c trên th gi i

ng n ng n nh t c a bi n đ i khí h u do v trí đ a lý, đi u ki n đ a hình,

và b bi n dài (> 3.000 km).
Các t nh mi n Trung Vi t Nam l i càng b nh h

ng rõ r t h n do đi u ki n

đ a hình và lòng sông ng n và d c, l lên nhanh, xu ng nhanh. Nên hàng n m, mi n
Trung th

ng xuyên b đe d a b i bão t Thái Bình D

ng c ng nh áp th p nhi t

đ i gây ra m a l không nh ng vùng ven bi n mà c trên th
n m 2009 là m t ví d đi n hình do s t
và n

ng ngu n. Các tr n l

ng tác gi a l trên th

ng ngu n đ v ,

c bi n dâng do bão làm cho thi t h i l càng kh c li t.
T i mi n Trung, Qu ng Nam là m t trong nh ng t nh ch u nh h

n nh t c a l l t. T nh Qu ng Nam có di n tích 10.406 km2 n m

ng n ng

khu v c ven

bi n Trung Trung b Vi t Nam thu c vùng kinh t tr ng đi m mi n Trung, là n i có
2 di s n v n hóa (khu Di tích M S n, ph c H i An) và khu d tr sinh quy n Cù

Lao Chàm đ

c th gi i công nh n... ây là nh ng đi u ki n thu n l i đ phát tri n

kinh t xã h i c a t nh, tuy nhiên đây c ng là n i ch u tác đ ng m nh m c a các
thiên tai, theo th ng kê ch tr đ ng đ t, sóng th n còn l i có đ y đ các lo i hình
thiên tai, vì v y t c đ t ng tr

ng kinh t v n còn r t ch m so v i nh ng khu v c


2

xung quanh. Trong nh ng n m g n đây, do nh h

ng c a s thay đ i v khí h u

toàn c u và s phát tri n kinh t xã h i, thiên tai nói chung, thiên tai liên quan đ n
dòng ch y l l t nói riêng trên đ a bàn t nh ngày càng gia t ng m t cách b t th

ng

và gây thi t h i ngày càng l n h n. Trong các d ng thiên tai, thiên tai l l t đ

c

x p hàng đ u v ph m vi nh h

ng, m c đ nghiêm tr ng và s l n xu t hi n và

c ng là lo i thiên tai gây thi t h i l n nh t v kinh t , môi tr

ng và xã h i trên đ a

bàn t nh Qu ng Nam. V i đ c đi m th i ti t khí h u đ c tr ng t i khu v c Qu ng
Nam, hi n t

ng ng p l t trên l u v c sông th

sông do m a l n, n

ng x y ra do dòng ch y tràn b t

c dâng t bi n và do h th ng tiêu thoát không đ kh n ng

t i, m t khác các c n bão xu t hi n cùng th i đi m di n ra l l t. Theo th ng kê 5
n m g n đây t 2003 đ n n m 2008 thiên tai đã gây thi t h i trên đ a bàn t nh
Qu ng Nam

c tính trung bình g n b ng 6,26% t ng GDP và nh ng n m m a l

l n, thi t h i có th lên đ n 18 - 20% GDP và thi t h i v ng

i là vô cùng to l n.

Riêng n m 2009, t ng GDP c a Qu ng Nam trong 6 tháng đ u n m là là 4.140 t
đ ng, th nh ng c n bão l cu i tháng 9 đã “nu t” h t 3.500 t đ ng.
2009, bão l đã làm 52 ng

i ch t 220 ng

trong b i c nh n n kinh t đ t n

i b th

ng.

c bi t n m

i u này có th lý gi i

c đang c n phát tri n m nh m , mà chúng ta

không có m t gi i pháp hi u qu nh m h n ch r i ro do thiên tai l n và liên ti p
x y ra thì thi t h i v kinh t s vô cùng to l n, đ c bi t trong b i c nh bi n đ i khí
h u. S thi t h i do thiên tai liên quan đ n dòng ch y trên l u v c sông Vu Gia Thu B n, t nh Qu ng Nam có đ c tính riêng. Trong mùa l , t c đ và l u l
dòng ch y quá l n gây l

ng, l quét nên v n đ ch ng ng p l t không c p thi t

b ng ch ng m t mát tài s n, ch ng h h ng công trình. S ng
ch y u do n

c ch y cu n trôi ng

tri n kinh t , đ ng th i tàn phá môi tr

i ch t

Qu ng Nam

i và đ ng v t. Rõ ràng thiên tai l l t

Nam đã và đang gây ra t n th t n ng n v ng

Qu ng

i và c a, làm h n ch t c đ phát

ng, môi sinh tác đ ng m nh đ n đ i s ng xã

h i c a t nh. Vì v y vi c t ch c các tuy n, các c m dân c tránh l
n

ng

các n i t c đ

c ch y l n, tránh b b t ng khi l tràn v là h t s c c p bách và c n thi t.

ng


3

th i c ng đòi h i nhanh chóng đ u t phát tri n h th ng c nh báo d báo l và
ng p l t nh m gi m thi u tác h i khi x y ra.
T nh ng s c n thi t k trên h c viên đã quy t đ nh ch n đ tài “Nghiên
c u tính toán thi t h i do l vùng h l u sông Vu Gia - Thu B n”.
M c đích c a đ tài

Nghiên c u đ c đi m đ a lý t nhiên, đi u ki n khí h u, th y v n có nh
h

ng đ n dòng ch y trên l u v c sông Vu Gia – Thu B n.
ng d ng mô hình th y l c 1 chi u MIKE 11 mô ph ng dòng ch y l trên

h th ng sông Vu Gia – Thu B n.
Xây d ng b n đ ng p l t và đ a ra thi t h i do l gây ra trên l u v c sông
Vu Gia – Thu b n.
ánh giá thi t h i vùng h du l u v c Vu Gia – Thu B n qua các ph

ng án

đ a ra.
Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

 Cách ti p c n:
-

Thu th p và tìm hi u các tài li u có liên quan đ n đ tài.

-

Nghiên c u các đ tài d án đã th c hi n có liên quan.

-

Tham kh o ý ki n chuyên gia.

 Các ph
-

Ph

ng pháp nghiên c u:

ng pháp th ng kê và x lý s li u: Ph

trong vi c x lý các tài li u v đ a hình, khí t

ng pháp này đ

c s d ng

ng, th y v n ph c v cho các tính

toán, phân tích c a lu n v n.
-

Ph

ng pháp mô hình toán: Phân tích và l a ch n các mô hình toán phù h p

đ s d ng trong phân chia vùng nghiên c u, tính toán th y v n th y l c cho l u
v c sông Vu Gia Thu B n


4

-

Ph

ng pháp k th a: Trong quá trình th c hi n, lu n v n c n tham kh o và

k th a các k t qu có liên quan đã đ

c nghiên c u tr

c đây c a các tác gi , c

quan và t ch c khác. Nh ng th a k nh m làm k t qu tính toán c a lu n v n phù
h p h n v i th c ti n c a vùng nghiên c u.
-

Ph

ng pháp vi n thám và GIS:

ng d ng công ngh GIS đ xây d ng b n

đ ng p l t ng v i t ng k ch b n.
K t qu d ki n đ t đ

c

ánh giá t ng h p các đ c đi m t nhiên, đ c đi m tình hình dòng ch y l c a l u
v c sông Vu Gia – Thu B n.

B thông s mô hình th y v n th y l c mô ph ng quá trình l đ n.
B n đ ng p l t và tính toán thi t h i do l đ i v i m i ph

ng án.

Báo cáo lu n v n.
B c c lu n v n
Ngoài ph n m đ u và k t lu n thì lu n v n g m nh ng n i dung chính sau:
-

Ch

ng 1: T ng quan v các nghiên c u.

-

Ch

ng 2: H

-

Ch

ng 3:

ng ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u.

ng d ng mô hình th y v n th y l c tính toán mô ph ng ng p

l t.
-

Ch

ng 4: ánh giá m c đ thi t h i vùng nghiên c u.


5

CH

NG 1

T NG QUAN V CÁC NGHIÊN C U
1.1

Tình hình nghiên c u trên th gi i.

Tình hình l l t trên th gi i
Trong giai đo n 15 n m tr l i đây, nh ng th m h a thiên tai trên th gi i đã
làm h n sáu ngàn ng

i thi t m ng, h n hai t ng

th t v kinh t do thiên tai có ngu n g c t khí t

i ch u nh h

ng. Nh ng t n

ng th y v n gây ra

c tính

kho ng g n 5 t đô la M . Theo th ng kê c a Liên hi p qu c, có t i 90% thiên tai
liên quan đ n th i ti t, khí h u và n

c. Trong đó l l t là m t lo i thiên tai đ c bi t

nguy hi m, gây thi t h i nghiêm tr ng v ng
ngày m t t ng trong các n m g n đây.

i và c a. Thi t h i do l l t gây ra

n c là m t s tr n l l t l n trên th gi i

trong các n m g n đây nh :
Tháng 8/2013 t i Trung Qu c, t ng c ng 105 ng
ng

i đã thi t m ng và 115

i khác m t tích sau khi l l t hoành hành mi n đông b c và m t c n bão càn

quét các khu v c mi n nam. T i Philippines, m a l n đã gây ng p l t nghiêm tr ng
t i vùng th đô Manila và 4 khu v c khác trên đ o Luzon, khi n g n 150.000 ng
b

nh h

ng. Trong khi đó, t i Nga, h n 20.000 ng

nh ng khu v c b

nh h

ng n ng n b i l l t

b tràn b sau các tr n m a nh trút n
đi sinh m ng c a ít nh t h n 110 ng

i.

i

i đã bu c ph i đi s tán t i

vùng Vi n

ông, n i sông Amur

c. T i Pakistan, m a l n và l l t đã c

p


6

Hình 1.1 Ng p l t t i m t ngôi làng c a Nga tháng 8/2013

Tháng 9/2015,t i Nh t B n, m a l n kéo dài khi n m t con sông
trung v b , gây l t di n r ng, phá h y nhi u nhà c a, ph
nghìn ng

i ph i s tán. Nhi u khu v c

g n 60 cm k t t i 7/9. Ít nh t 90.000 ng
Ibaraki đã đ

t nh Tochigi và 8.200 ng

c l nh s tán. T i t nh Ibaraki, m a l n làm n

dâng cao tràn b
i ch t, 15 ng

ng m a
i

t nh

c sông Kinugawa

m t s đo n nh Joso, Chikusei, làm hàng tr m ngôi nhà b

ng p, m t s đo n đê trên hai sông
ng

ng ti n và hàng ch c

t nh mi n trung Tochigi có l
i

mi n

Koga và Ibaraki b v . Theo

c tính đã có 4

i m t tích và 15.000 nhà dân b phá h y do l quét.

Hình 1.2 Ng p l t t i m t khu v c phía B c Tokyo tháng 9/2015


7

Tháng 7/2015 t i Myanmar, sau nh ng tu n m a liên ti p gây l quét đã làm
h n 20 ng

i ch t và nhi u ng

i m t tích. 4 khu v c phía tây Myanmar đã ph i

tuyên b vùng th m h a do l l t n ng trong nh ng ngày m a gây ra. Các bang
Rakhine, Shan và vùng Mandalay b thi t h i n ng n nh t v i h n 100.000 ha cây
tr ng, kho ng 15.000 ngôi nhà b n

c l phá h y. H th ng giao thông và thông tin

liên l c b tê li t hoàn toàn.

Hình 1.3 Tr n m a l t i Myanmar tháng 7/2015

Nghiên c u trên th gi i
L l t đi qua đ l i h u qu to l n v ng
cu c s ng c a nhân dân.

đánh giá đ nh l

i và c a nh h

ng n ng n cho

ng nh ng thi t h i kinh t gây ra do l

hay c ng nh b t k m t lo i thiên tai nào đ u là m t quá trình r t ph c t p, nó b
đi u khi n b i nhi u y u t bao g m c nh ng đ c tr ng c a l nh đ sâu và th i
gian ng p, v n t c dòng ch y, phân b không gian l …, và nh ng ho t đ ng kinh t
c a ng

i dân s ng trong vùng ng p l . Trong nh ng th p k g n đây, v i s phát

tri n c a công ngh , trên th gi i đã có r t nhi u mô hình mô ph ng dòng ch y l t
đó đánh giá đ

c thi t h i do l đã đ

c phát tri n k t h p v i s h tr c a nh ng

công ngh m i nh GIS và vi n thám. Ví d nh mô hình FLOODIS đ

c thi t k

b i Xiuwan (1998), mô hình UFDSM c a Heping và c ng s (1998), mô hình
IISDHM c a Dutta và c ng s (1998)…


8

C th trên th gi i, Knebla, M.R và nnk (2005) đã xây d ng mô hình d báo
l cho l u v c sông San Antonio (di n tích kho ng 10.000 km2)

bang Texas, Hoa

K th c ch t là s k t h p gi a mô hình th y v n, th y l c HEC-HMS, HEC-RAS
và mô hình d báo m a b ng radar NEXRAD v i s tr giúp c a công c GIS có
tên “Map to Map” s d ng ph n m r ng ArcHydro trong ArcGIS cho khu v c
nghiên c u.
T n m 2007, Vi n nghiên c u công chính Nh t B n PWRI, gi i thi u h
th ng phân tích l t ng h p (The Integrated Flood Analysis System – IFAS) là
ch

ng trình tính toán mô ph ng dòng ch y. Ti n hành phân tích dòng ch y mô

hình thông s phân b . S li u m a v tinh và m c th c đo b m t đ
nh s li u ô d ng l

i (grid).

đ cao (DEM). Mô hình tính toán đ

ng phân th y đ

c nh p vào

c t o ra t s li u mô hình s

c t o thành b ng thi t l p các thông s trên c

s s li u s d ng đ t ho c l p ph , đi u ki n đ a ch t và ch t đ t. Các k t qu tính
toán có th đ

c xu t d

i d ng b ng hay đ h a và trên nên b n đ Google.

Daniel Jilles và Matthew Moore (2010) đã s d ng mô hình th y l c MIKE
11 và HEC-RAS đ mô ph ng l t i Hà Lan, B và Anh Qu c. Nghiên c u đã ng
d ng các mô hình th y l c đ qu n lý dòng ch y, duy trì m ng l

i c nh báo và ti n

hành thành l p h th ng d báo l c p qu c gia. Nghiên c u này đã đ a ra k t lu n
cho th y h th ng d báo l có th s d ng các mô hình th y l c đ n gi n, các mô
hình th y l c 1 chi u (1D – 1 Demension) là mô hình đ

c khai thác chi ti t nh t

trong công tác d báo l theo th i gian th t.
N m 2008, P. Vanderkimpen đã ti n hành nghiên c u mô ph ng l b ng ng
d ng mô hình MIKE FLOOD đ k p th i cho công tác di t n dân c

khu v c đ ng

b ng ven bi n c a B . B ng mô hình th y l c MIKE FLOOD, các chuyên gia đã tìm
đ

c kh n ng nh h

ng c a l , di n ng p có th x y ra qua đó

c tính thi t h i

nh m đ a ra công tác di t n m t cách k p th i nh t.
Nghiên c u l gây ra do v đ p ng d ng mô hình HEC-RAS và công c
HEC – GeoRAS (Cameron T.Ackerman và Gary W.Brunner, 2011) đã cho th y kh


9

n ng k t h p tuy t v i c a mô hình HEC – RAS và công c HEC – GeoRAS đ xây
d ng mô hình v đ p v i các nh h

ng t l gây ra b i nó. HEC – GeoRAS s

truy xu t các d li u đ a lý t h th ng b n đ đ a hình s và r i chuy n các d li u
đó vào mô hình HEC – RAS. HEC – RAS s mô ph ng dòng ch y không n đ nh t

quá trình v đ p, t đó k t h p v i công ngh GIS đ thành l p b n đ mô ph ng
ng p l t đ có các công c công tác chu n b , phòng tránh.
M t s công trình khác đáng chú ý có th k đ n nh :

ng d ng mô hình

HEC – RAS nghiên c u b o v dòng ch y sông Salinas (Laurie Waner Herson và
Mitchell Katzel, 2013). Phát tri n mô hình d báo l b ng cách t đ ng tích h p
thông tin dòng ch y l t mô hình HEC – RAS (William James và c ng tác viên,
2012).
1.2

Tình hình nghiên c u

Vi t Nam

Tình hình l l t t i Vi t Nam
Theo đánh giá c a Vi n Khoa h c khí t
nguyên và Môi tr

ng, thi t h i do thiên tai

ng th y v n và môi tr

ng - B Tài

Vi t Nam thu c lo i l n trên th gi i.

Minh ch ng là trong 5 n m g n đây, m i n m thiên tai làm ch t kho ng 500 ng
gây thi t h i 14.500 t đ ng, t

ng đ

ng 1.2% GDP c n

i,

c; thành qu kinh t

trong 5-10 n m có th b bi n m t ch trong m t tr n l . Nh ng thi t h i do v đê,
v b bao làm ng p chìm nhi u di n tích nuôi tr ng th y s n, lúa và hoa màu, phá
h y các công trình h t ng k thu t và gây nh h

ng n ng n đ n môi tr

ng.

T i mi n Nam, c n bão Linda x y ra vào tháng 11/1997 đã đ b vào đ t
m i Cà Mau (n i r t ít khi có bão x y ra), gây thi t h i n ng n v ng

i và c s

v t ch t đ i v i t nh Cà Mau. T i Kiên Giang, l n m 2000 làm ng p tràn 6.512 ha
nuôi tr ng th y s n, trong đó 6.100 ha di n tích nuôi tôm c a t nh, thi t h i kho ng
77 t đ ng.
t l l t mi n Trung Vi t Nam tháng 11 n m 1999 (hay còn đ
v i tên g i là

i h ng th y 1999) là m t đ t l l t l n x y ra

c bi t đ n

các t nh mi n


10

Trung Vi t Nam vào đ u tháng 11 n m 1999. Do tác đ ng c a không khí l nh m nh
k t h p v i d i áp th p xích đ o, các nhi u đ ng trên cao và cu i cùng là áp th p
nhi t đ i, các t nh mi n Trung Vi t Nam đã ph i h ng ch u nh ng tr n m a r t l n
t ngày 1 đ n 6 tháng 11 n m 1999, gây ra l l t nghiêm tr ng, nh n chìm nhi u
huy n, th xã, làm thi t h i tài s n lên đ n g n 3.800 t đ ng và s ng

i ch t là

595. T nh ch u thi t h i n ng nh t là Th a Thiên Hu .
Thi t h i do c n bão s 2 vào cu i tháng 7/2005, đ b vào 4 t nh Qu ng
Ninh, H i Phòng, Thái Bình, Nam
ng p tr ng, các c ng t

nh kèm theo m a l n đã làm 15.000 ha b

i tiêu b s t l , nhi u bè nuôi b chìm và h h ng. C ng

trong n m 2005, c n bão s 7 (15-17/9/2005) gây thi t h i cho nuôi tr ng th y s n
là 20.706,2 ha, trong đó Nam

nh thi t h i 6.200 ha, Ninh Bình 2.780 ha, Thanh

Hoá 3.778 ha.

N m 2007, theo T ng c c Th ng kê, t ng thi t h i do thiên tai, ch y u là do
s t l đ t, m a to và bão l gây ra

50 t nh, thành ph trên c n

c

c tính lên t i

trên 11.600 t đ ng, b ng kho ng 1% GDP. Thiên tai đã làm 435 ng

i ch t, m t

tích; làm ng p và h h i 113.800 ha lúa; phá hu trên 1.300 công trình đ p, c ng,
làm s t l cu n trôi h n 1.500 km đê và kênh m
phòng h p b s p đ . Do nh h
v n x y ra
n

ng; làm h n 7.800 ngôi nhà và

ng n ng n c a thiên tai nên tình tr ng thi u đói

nh ng vùng g p n n. N m 2007, Nhà n

c đã đóng góp đ h tr 723.900 l

c và các t ch c, cá nhân c

t h v i 3.034.500 l

t nhân kh u trong

di n thi u đói, g p n n.
C n bão s 9 Ketsana n m 2009 đ b vào mi n Trung gây l l t nghiêm
tr ng. Bão s 9 gây thi t h i n ng n v tài s n v i g n 20.000 ngôi nhà b s p, trôi
hoàn toàn, trên 165.000 nhà b t c mái, h h ng, kho ng 120.000 nhà b ng p.
50.000 ha lúa và hoa màu m t tr ng. G n 13.000 tr m y t , tr s UBND xã, tr

ng

h c và các công trình công c ng b h h ng. Các tuy n giao thông huy t m ch b
c tđ t

nhi u n i. H th ng đi n l

i b h h ng n ng

nhi u đ a bàn.

t l này


11

hoành hành kh p các t nh mi n Trung, Tây Nguyên t

ng đ

ng ho c đ t đ nh m i

so v i đ nh l n m 1999.

Hình 1.3 L l t mi n Trung n m 2009

Tình hình nghiên c u t i Vi t Nam
Hi n nay

Vi t Nam có r t nhi u mô hình th y v n, th y l c đ

c ng d ng

trong nghiên c u l c a các c quan, vi n nghiên c u nh mô hình NAM, MIKE
FLOOD, MIKE 11, HEC – RAS, WMS,… M i mô hình đ u có u nh

c đi m

riêng đ có th s d ng hoàn thành đ tài tùy theo s ch n l a c a các nhà nghiên
c u. M t s nghiên c u có th k đ n nh sau:
“ ng d ng mô hình MIKE 11 trong tính toán th y v n th y mùa l l u v c
sông Ba” NCS. Ths. Nguy n Xuân Phùng, đ tài đã trình bày vi c áp d ng mô hình
MIKE 11 trong tính toán th y v n, th y l c sông Ba đ đánh giá m c đ ng p l t
đ ng th i đánh giá kh n ng c t l c a h th ng h ch a hi n tr ng nh d ki n trên
l u v c sông Ba nh m gi m thi t h i do l l t gây ra.


12

ng pháp đánh giá thi t h i sau thiên tai đ

Ngoài ra ph

nhi u đ tài nghiên c u, bài vi t, d án nh :
2013, “L

ng giá thi t h i môi tr

inh

c Tr

c đ c p đ n trong
ng & Lê Hà Thanh,

ng sau thiên tai trong b i c nh bi n đ i khí h u.

Nghiên c u đi n hình t i Th a Thiên Hu ”.ECLAC, “Handbook for Estimating the
Socio-economic and Environmental Effects of Disasters”; UNDAC.2006 “Disaster
assetnment”; Cesare Dosi (Department of Economics, University of Padova, Italy),
“Environmemtal values, valuation methods and natural disaster damage
assessment”. Bài vi t khái quát hóa khung l

ng giá thi t h i sau thiên tai c a

ECLAC (2007) bao g m hai module, module 1:
tr

ánh giá nhanh tác đ ng môi

ng sau thiên tai và module 2: ánh giá thi t h i môi tr

thành công các ph
môi tr

ng pháp l

ng. Bài vi t đã áp d ng

ng giá khác nhau đ đánh giá thí đi m, thi t h i

ng do bão gây ra t i t nh Th a Thiên Hu , qui trình th c hi n th c t đ y

đ , rõ ràng , s li u và quan sát th c t .
Ths. Ph m Ng c, Tr

ng

i H c Th y L i c s 2 “

ánh giá thi t h i l

đ ng b ng sông C u Long” trong nghiên c u v i s tr giúp c a mô hình VRSAP,
và k t qu đi u tra th c đ a v thi t h i do tr n l n m 2000, nh ng thông s c b n
c a l và thi t h i kinh t do nh ng tr n l có t n su t khác nhau gây ra

đ ng b ng

sông C u Long đã đ

c tính toán

c tính toán và th o lu n. Nh ng thi t h i đã đ

bao g m nh ng thi t h i tr c ti p, gián ti p và h u hình cho 4 lo i s d ng đ t khác
nhau (dân c , th

ng nghi p, công nghi p và c s h t ng).

ng th i, đ

ng

cong t n su t - thi t h i, quan h gi a t n su t l t i Kratie và nh ng thi t h i kinh
t ti m tàng đã đ

c xây d ng, r t có ích cho vi c

c tính thi t h i nhanh h tr

cho vi c l p k ho ch nh ng công vi c c u tr , h tr cho nh ng ng
h

i dân b

nh

ng, các bi n pháp phòng ch ng.
Nguy n V n Tu n, Bùi Nam Sách, Ph m Thanh Tú, Nguy n Th Thu Hà

“ ng d ng mô hình HEC – FDA tính toán thi t h i l h l u sông Ba” nghiên c u

đã s d ng mô hình HEC – FDA cho vùng h l u sông Ba đ l
thi t h i do l gây ra v m t kinh t t

ng hóa các giá tr

ng ng v i các k ch b n l và các ph

ng án


13

kh c ph c khác nhau. Mô hình đã tính đ n h u h t các đ i t
l c ng nh m c đ b

nh h

ng c a các đ i t

ng ch u nh h

ng do

ng này quy ra giá tr kinh t . K t

qu tính toán kinh t cùng v i các k t qu th y l c là c s cho vi c đ ra các gi i
pháp nh m gi m thi u thi t h i do thiên tai t i khu v c nghiên c u.
Nhìn chung b i c nh c a các nghiên c u đ u xu t phát t th c t : Thiên tai
(bão, l t, l ) th

ng gây ra nhi u tác đ ng có h i lên môi tr

ng

ng thiên nhiên. Nh ng thi t h i do thiên tai gây ra cho môi tr

i và môi tr

có quan h ch t ch v i tính m ng và s c kh e c a ng

ng s ng c a con

i dân, có nh h

ng

ng sâu s c

đ n s n xu t và có tác đ ng to l n đ n an sinh xã h i. Do đó, vi c đánh giá thi t h i
môi tr

ng sau thiên tai kh c ph c các h u qu môi tr

ng do thiên tai gây ra là

nh ng ho t đ ng r t quan tr ng. M t khác t o c s nghiên c u đ phòng ng a, ng
phó, gi m nh thiên ti trong t
1.3

ng lai.

Tình hình nghiên c u v l l t và thi t h i do l

l u v c sông Vu Gia –

Thu B n.
Tình hình l l t t i l u v c
Theo đánh giá c a cán b Ban Ch Huy phòng ch ng bão l t t nh Qu ng
Nam dòng ch y t i tr m Câu Lâu có m i t

ng quan t l thu n v i tình hình l và

ng p l t c a toàn t nh. V i th i gian mùa l ng n các đ t l th
trong th i gian ng n t o nên đ

ng liên ti p x y ra

ng quá trình l có d ng nh p nhô nhi u đ nh, th

hi n qua các n m l l n đi n hình nh sau:
C n l tháng 8/1971 đã làm v đê sông H ng và 100.000 ng
m ng. ây là tr n l l n nh t trong vòng 250 n m qua
con ng

iv

t quá s c t

tr n l l ch s n m 1999

ng t

mi n B c và s t n th t v

ng so v i t n th t ch ng 1000 ng

mi n Trung và n m 2000

i đã b thi t
i trong các

mi n Nam.

N m 1999, liên ti p trong vòng 1 tháng t đ u tháng 11 đ n đ u tháng 12 đã
x y ra 2 đ t l đ c bi t l n. Tr n l đ u tháng 11 là tr n l kép v i 5 đ nh l , trong
đó có 4 đ nh l v

t báo đ ng c p III t 0.8-2.58m (C m L ), m c n

c đ nh l


14

h l u cao h n m c n

c đ nh l n m 1998. Ti p theo, đ u tháng 12/1999 l i x y ra

1 đ t l r t l n v i 2 đ nh l , m c n

c đ nh l cao nh t v

t báo đ ng c p III t

0.8-1m.
N m 2009, ch u tác đ ng c a c n bão s 9 đi qua đ a ph n t nh Qu ng Nam
và suy y u thành áp th p nhi t đ i vào ngày 29/9/2009, đã gây m a to và r t to trên
đ a bàn toàn t nh. L

ng m a ngày (t 19h ngày 28 đ n 19h ngày 29/9) trên đ a bàn

t nh Qu ng Nam đ t m c 400-500mm, m t s n i trên 600mm nh

ông Giang

602mm, Trà My đ t 599mm, Qu ng Ngãi 672mm… K t h p v i m c n
đang

c sông

m c cao đã gây ra tr n l l n trên l u v c sông Vu Gia-Thu B n v i đ nh l

x p x n m 1999 và n m 2007 (cao nh t v

t l 2007 là 76cm t i H i Khách, 41cm

t i tr m Ái Ngh a, 15cm t i tr m Giao Th y).
M t trong nh ng đ c đi m l trong h th ng sông Vu Gia-Thu B n là l lên
nhanh, xu ng nhanh v i biên đ (5-14m) và c
20-50cm/h, l n nh t t i 100-140cm/h)

nhanh nh ng rút ch m

th

ng su t l l n (trung bình kho ng
ng và trung l u, l lên t

ng đ i

h l u do đ d c lòng sông nh (2o/ oo trong đo n sông t

Thành M đ n Ái Ngh a, 0.08o/ oo t Ái Ngh a đ n Câu Lâu, 0.04o/ oo t Câu Lâu đ n
bi n) và có nhi u phân l u đ ra bi n c ng nh tác đ ng c a th y tri u, đ a hình, đ a
v t… nên l lên ch m h n, nh ng rút r t ch m nh t là khi g p tri u c

ng. T i tr m

th y v n Thành M trên sông Vu Gia, v n t c dòng ch y l l n nh t đ t 3.77m/s,
biên đ l l n nh t là 15.2m, th i gian truy n l t

Thành M đ n Ái Ngh a

(40.5km) dài nh t 11 gi , ng n nh t ch có 5 gi . T i tr m th y v n Nông S n trên
sông Thu B n, v n t c dòng ch y l l n nh t là 3.74m/s biên đ l l n nh t 12m,
th i gian truy n l t Nông S n đ n Giao Th y (26km) dài nh t 7 gi , ng n nh t
ch có 3 gi . T Giao Th y đ n Câu Lâu (23km), th i gian truy n l trung bình 7.4
gi , dài nh t 11 gi và ng n nh t 6 gi . L t p trung nhanh đ xu ng vùng đ ng
b ng, vùng đ ng b ng sông có đ d c bé, lòng sông nông, các c a sông kh n ng
thoát l kém, sông l i không có đê nên đ i b ph n dòng ch y l khi đ n Ái Ngh a
và Giao Th y đã ch y tràn b vào đ ng gây l l t cho toàn b h l u.

15

L và ng p l t gây thi t h i n ng n v i con ng

i, tài s n và c s h t ng

trên kh p đ a bàn. T n m 1997 đ n n m 2007, l gây ra 589 ng
m t tích, 1550 ng

i b th

i ch t, 33 ng

i

ng, thi t h i v tài s n c s h n t ng lên t i 9436.5 t

đ ng. L và ng p l t gây thi t h i n ng n v i con ng

i, tài s n và c s h t ng

trên kh p đ a bàn.
B ng 1.1 Thi t h i do l gây ra t n m 1997-2009

N m

Ng

i ch t

Ng

i m t tích

Ng

ib

Thi t h i tài

th

ng

s n (t đ ng)

1997

33

0

0

100

1998

54

1

36

390

1999

118

0

339

758

2000

13

0

0

139.30

2001

13

1

9

75.76

2002

0

0

0

2.25

2003

32

2

5

91.4

2004

19

23

13

155.99

2005

12

5

24

109.7

2006

176

1

562

1900.6

2007

47

0

339

2000

2008

33

3

155

2009

52

220

3700

T ng c ng

589

1550

9436.45

33

Ngu n: (Ban Ch huy phòng ch ng l t bão t nh Qu ng Nam)

Qua th ng kê v thi t h i do l gây ra, chúng ta có th th y r ng thi t h i v
m t con ng

i và kinh t t các tr n l l n x y ra v i t l khá t

đ l n c a l . Hai n m 2006 và 2007 có nhi u ng
th i thi t h i v kinh t c ng l n l n l
2007, m c dù thi t h i v ng

ng đ ng v i m c

i ch t và b th

ng do l đ ng

t là 1900 t đông và 2000 t đ ng. N m

i ít h n 2006, nh ng thi t h i v kinh t cao h n.


16

n n m 2009, thi t h i v kinh t

c tính 3500 t đ ng. i u này có th lý gi i là

khi có thiên tai l n x y ra trong lúc kinh t đang phát tri n m nh h n th i gian tr

c

mà chúng ta không có m t gi i pháp qu n lý r i ro thiên tai hi u qu thì thi t h i v
kinh t , con ng

i s l n h n.

Tình hình nghiên c u trên l u v c.
L u v c sông Vu Gia – Thu B n hàng n m đã ch u nh h

ng r t n ng n do

h u qu c a thiên tai bão l đ l i chính vì v y đã có nhi u nghiên c u tính toán mô
ph ng dòng ch y l , thi t h i do l làm c s cho công tác qu n l l đ n c nh :
“Nghiên c u bi n đ ng c a thiên tai (l l t và h n hán)

t nh Qu ng Nam

trong b i c nh bi n đ i khí h u” V Th Thu Lan, Hoàng Thanh S n.

tài áp

d ng mô hình MIKE 11 – GIS cho l u v c sông Vu Gia - Thu B n t nh Qu ng
Nam, mô hình đ

c áp d ng trong quá trình d báo, c nh báo thiên tai nh m qu n

lý các r i ro, gi m thi u thi t h i do l l t gây ra

đây.

“Xây d ng b n đ ng p l t vùng h l u sông Vu Gia – Thu B n” Tr n V n
Tình, 2013, tác gi đã v n d ng b mô hình HEC (HEC – HMS, HEC – RAS và
HEC – GeoRAS) k t h p v i d li u GIS đ mô ph ng di n ng p, đ sâu ng p t i
l u v c sông Vu Gia – Thu B n ng v i tr n l n m 2009 và các tr n l
su t thi t k 2%, 2% và 5%.

ng v i t n


17

CH

NG 2

T NG QUAN V L U V C VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U
c đi m đ a lý t nhiên

2.1

2.1.1 V trí đ a lý
H th ng sông Vu Gia - Thu B n bao g m sông Thu B n và sông Vu Gia.
Chúng n m ph n l n trên t nh Qu ng Nam và thành ph
14054 đ n 16013 v B c và 107013 đ n 108044 kinh

à N ng. Gi i h n t

ông. Di n tích t nhiên c a

l u v c là 10.350 km2 kho ng 87,5% trên t ng di n tích c a Qu ng Nam và
N ng là 11.988 km2.

ng chia n

à

c qua các đ nh núi cao nh đ nh A Tu t cao

500m, đ nh Mang cao 1.708 m, đ nh Ba Na cao 1.483m, đ nh L nh cao 2.598m,
đ nh Hoàn Ba cao 1.358m, đ nh Núi Chúa cao 1.362m.
-

Phía B c giáp l u v c sông H

ng.

-

Phía Nam giáp l u v c sông Trà B ng, Trà Khúc và l u v c sông Mekong.

-

Phía Tây giáp biên gi i Vi t – Lào.

-

Phía ông là c a sông đ th ng ra bi n.

Hình 2.1 Khu v c nghiên c u t nh Qu ng Nam – à N ng


18

c đi m đ a hình

2.1.2

a hình l u v c sông Vu Gia - Thu B n n m

s

n đông dãy Tr

ng S n

nên có đ d c trung bình c a l u v c khá l n, kho ng 25.5%. Do vùng núi giáp
biên và đ d c l n nên l u v c h u nh không có vùng trung l u. Sông sau khi ra
kh i mi n núi đ ngay xu ng d i đ ng b ng h p, h u nh n m ngang r i tr c ti p
đ th ng vào bi n
có h

ng d c theo h

h l uh

cao trung bình c a l u v c là 552 m. Toàn b l u v c

ng Tây Nam – ông B c, nh t là

phía th

ng l u. Xuôi v

ng Tây – ông rõ r t.
c đi m đ a ch t th nh

2.1.3
•

ông.

ng

a ch t
L u v c sông Vu Gia – Thu B n n m trong các đ i đ a t ng c a 3 đ i ki n

t o Khâm
-

c, A V
iAV

ng – Sê Công và Nông S n.

ng – Sê Công chi m ph n l n di n tích phía B c l u v c hình

thành m t n p l n có tr c á v tuy n. Phía B c đ i gi i h n b i đ t g y S n Trà – A
Trép, phía Nam b i đ t g y Tam K - Ph
-

i Nông S n n m

c S n.

trung tâm vùng nghiên c u, phía B c đ

đ t gãy sông Vu Gia, phía Nam là đ t gãy Th ng Bình – Hi p

c gi i h n b i

c, phía Tây là đ t

gãy Sông Tranh.
-

i Khâm

c có c u trúc ph c t p, b bi n c i nhi u l n, gi i h n v i các

đ i khác b i đ t g y Tam K - Ph
Vi

phía Nam, đ t g y Pô Cô
• Th nh

cS n

phía B c, đ t g y H

ng Nh

ng – Tà

phía Tây.

ng

T nh Qu ng Nam v i t ng di n tích là 1.040.683 ha đ

c hình thành t chín

lo i đ t khác nhau g m c n cát và đ t cát ven bi n, đ t phù sa sông, đ t phù sa bi n,
đ t xám b c màu, đ t đ vàng, đ t thung l ng, đ t b c màu xói mòn tr s i đá,...
Trong t ng di n tích 1.040.683 ha, di n tích đ t lâm nghi p chi m t l l n nh t