Tăng cường công tác quản lý hệ thống đê điều trên địa bàn tỉnh thái nguyên đến năm 2020

L I CAM OAN
Tên tôi là Nguy n V n B c , h c viên cao h c l p K22KT21 tr

ng

i

H c Th y L i, tác gi lu n v n xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a
riêng tôi. Nh ng n i dung và k t qu nghiên c u trình bày trong lu n v n là
trung th c và ch a đ

c ai công b trong b t k công trình nghiên c u nào.
Tác gi

Nguy n V n B c


L IC M

N

Tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c đ n PGS.TS Nguy n Bá Uân,
ng

i đã dành nhi u tâm huy t, t n tình h

ng d n, ch b o cho tác gi trong

su t quá trình th c hi n lu n v n.
Tác gi xin chân thành c m n s quan tâm và giúp đ c a phòng ào t o
i h c và Sau

i h c, Khoa Kinh t và Qu n lý tr

các th y, cô giáo tr
đ

ng

ng

i h c thu l i, cùng

i h c Th y l i đã t o đi u ki n cho tác gi có c h i

c h c t p, trau d i nâng cao ki n th c trong su t th i gian v a qua.
Sau cùng là c m n các b n đ ng nghi p và các thành viên trong gia đình

đã có nh ng đóng góp quý báu, đ ng viên v v t ch t và tinh th n đ tác gi
hoàn thành lu n v n này.
V i th i gian và trình đ còn h n ch , lu n v n không th tránh kh i
nh ng thi u sót. Tác gi r t mong nh n đ

c s ch b o và đóng góp ý ki n c a

các th y cô giáo, các Quý v quan tâm và b n bè đ ng nghi p.
Lu n v n Th c s kinh t chuyên ngành Qu n lý tài nguyên và Môi tr
đ tài: “T ng c

ng v i

ng công tác qu n lý h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh Thái

Nguyên đ n n m 2020” đ

c hoàn thành t i Khoa Kinh t và Qu n lý , Tr

i h c Th y l i.
Hà N i, tháng 12 n m 2015
Tác gi

Nguy n V n B c

ng


DANH SÁCH CÁC CH
Ch vi t t t

VI T T T

Ngh a đ y đ

BD

:B id

BOT

: Xây d ng-V n hành - Chuy n giao

CB

: Cán b

CCB

: C u chi n binh

CC

: Công ch c

CHQS

: Ch huy quân s

T

ng

: ào t o

HVCH

: H c viên cao h c

NN

: Nông nghi p

PTNT

: Phát tri n nông thôn

PCLB

: Phòng ch ng l t bão

QL

: Qu n lý đê đi u

QL

: Qu n lý đê

TKCN

: Tìm ki m c u n n

TKCNCH

: Tìm ki m c u n n c u h

TMDT

: T ng m c đ u t

UBND

: y ban nhân dân

XHH

: Xã h i hóa

XD

: Xây d ng


M CL C
CH
NG 1: C S LÝ LU N, TH C TI N V
Ê I U ................... 1
VÀ QU N LÝ H TH NG Ê I U ......................................................... 1
1.1. M t s khái ni m ................................................................................... 1
1.1.1. Khái ni m v đê đi u ............................................................................ 1
1.1.2. Phân lo i h th ng đê đi u ................................................................... 1
1.1.3. Khái ni m v qu n lý đê đi u ............................................................... 1
1.1.4. Vai trò c a h th ng đê đi u................................................................. 2
1.2. N i dung c a công tác qu n lý đê đi u ............................................... 2
1.3. Quá trình phát tri n đê đi u m t s qu c gia và Vi t Nam........... 3
1.3.1. Tình hình phát tri n đê đi u m t s qu c gia.................................... 3
1.3.2. Tình hình phát tri n h th ng đê đi u Vi t Nam .............................. 5
1.4. Tiêu chí đánh giá k t qu công tác qu n lý đê đi u ........................ 10
1.5. Công tác qu n lý đê đi u Vi t Nam đ n n m 2015 ...................... 12
1.5.1. T ch c b máy qu n lý đê đi u Vi t Nam .................................... 12
1.5.2. H th ng các chính sách v qu n lý đê đi u c a Vi t Nam ............... 13
1.5.3. Tình hình khi u ki n và vi ph m v đê đi u ...................................... 15

1.5.4. Các s c đê đi u x y ra..................................................................... 15
1.5.5. Tình hình đ u t cho xây d ng và qu n lý đê đi u ............................ 19
1.5.6. ánh giá chung v công tác qu n lý đê đi u n c ta ..................... 21
1.6. Nh ng nhân t nh h ng đ n ch t l ng công tác qu n lý đê đi u23
1.6.1. Nh ng nhân t khách quan................................................................. 23
1.6.2. Nh ng nhân t ch quan .................................................................... 25
1.7. Nh ng bài h c kinh nghi m v qu n lý đê đi u ............................... 27
K t lu n ch ng 1 ...................................................................................... 30
CH
NG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ Ê I U
TRÊN A BÀN T NH THÁI NGUYÊN
N N M 2015 ...................... 31
2.1. i u ki n t nhiên, kinh t , xã h i c a Thái Nguyên ...................... 31
2.1.1. i u ki n t nhiên .............................................................................. 31
2.1.2. i u ki n kinh t - xã h i ................................................................... 32
2.2. Hi n tr ng h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh Thái Nguyên ........ 38
2.2.1. Quá trình hình thành và phát tri n h th ng đê đi u Thái Nguyên ....... 38
2.2.2. Hi n tr ng h th ng đê đi u trên đ a bàn Thái Nguyên .................... 38
2.2.3. ánh giá chung v hi n tr ng công trình đê đi u phòng ch ng l .............. 52
2.2.3. Vai trò phòng ch ng thiên tai c a h th ng đê đi u trên đ a bàn....... 53
2.3. Th c tr ng công tác qu n lý đê đi u Thái Nguyên ..................... 54
2.3.1. T ch c b máy qu n lý đê đi u Thái Nguyên .............................. 54
2.3.2. Tình hình qu n lý h th ng đê đi u Thái Nguyên ......................... 55
2.3.3. ánh giá công tác qu n lý đê đi u theo các tiêu chí .......................... 60
2.4. ánh giá chung v t ch c và ho t đ ng c a công tác qu n lý đê đi u
Thái Nguyên đ n n m 2015 .................................................................. 66
2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ c ..................................................................... 66
2.4.2. Nh ng v n đ t n t i và nguyên nhân ................................................ 69
K t lu n ch ng 2 ...................................................................................... 74

CH
NG 3: NGHIÊN C U,
XU T M T S GI I PHÁP NH M
T NG C
NG CÔNG TÁC QU N LÝ H TH NG Ê I U TRÊN
A BÀN T NH THÁI NGUYÊN
N N M 2020 .................................. 75
3.1. nh h ng phát tri n c a t nh Thái Nguyên đ n n m 2020 ......... 75
3.1.1. Ph ng h ng phát tri n chung ......................................................... 75
3.1.2. Ph ng h ng xây d ng và qu n lý h th ng đê đi u trên đ a bàn ... 76
3.2. Nh ng nguyên t c trong vi c đ xu t gi i pháp qu n lý h th ng đê đi u
...................................................................................................................... 78
3.2.1. Nguyên t c tuân th các quy đ nh c a h th ng pháp lu t................. 78
3.2.2. Nguyên t c khoa h c .......................................................................... 80
3.2.3. Nguyên t c hi u qu và kh thi .......................................................... 80
3.2.4. Nguyên t c xã h i hóa và b n v ng ................................................... 81
3.3.
xu t gi i pháp nâng cao công tác qu n lý h th ng đê đi u trên đ a
bàn t nh Thái Nguyên đ n n m 2020 ...................................................... 81
3.3.1. Rà soát b sung hoàn thi n công tác quy ho ch h th ng đê đi u ..... 81
3.3.2. Hoàn thi n h th ng t ch c làm công tác qu n lý v đê đi u .......... 82
3.3.3. T ch c b i d ng, đào t o nâng cao n ng l c cán b qu n lý đê đi u .... 83
3.3.4. Hoàn thi n các quy đ nh v đ u t xây d ng và qu n lý đê đi u ............. 86
3.3.5. T ng c ng công tác giám sát và đánh giá công tác qu n lý đê đi u...... 88
3.3.6. T ng c ng công tác xã h i hóa trong qu n lý đê đi u trên đ a bàn ....... 89
3.3.7. Áp d ng ti n b khoa h c và công ngh trong công tác qu n lý đê đi u .. 91
3.4. Ki n ngh các gi i pháp h tr .......................................................... 93
K t lu n ch ng 3 ...................................................................................... 96
K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................................... 97

1.K t lu n .................................................................................................... 97
2. Ki n ngh ................................................................................................. 98
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 99


DANH M C S
S

Tên s đ , hình v

, HÌNH V
Trang

Hình 1.1: M t đo n Tuy n đê Yên Ph b h u sông H ng ................................. 7
Hình 1.2: Tuy n đê bi n đ c c ng hóa Qu ng Ninh ....................................... 8
Hình 1.3: S đ t ch c b máy qu n lý đê đi u Vi t Nam ............................ 13
Hình 2.1: B n đ hành chính t nh Thái Nguyên ................................................. 32
Hình 2.2 . Tuy n đê Chã và t sông Công - Huy n Ph Yên ............................. 39
Hình 2.3. ê Chã t i xã Thu n Thành - Huy n Ph Yên ................................... 40
Hình 2.4. Các tuy n đê b o v Thành ph Thái Nguyên .................................... 44
Hình 2.5. ê Thành ph Thái Nguyên ................................................................ 44
Hình 2.6. Tuy n đê Hà Châu - Huy n Phú Bình và Ph Yên ............................. 47
Hình 2.7. ê Hà Châu t i xã Nga My - Huy n Phú Bình ................................... 48
Hình 2.8. Tuy n đê ô Tân - V n Phái thu c huy n Ph Yên ........................... 51
Hình 2.9: S đ t ch c b máy qu n lý đê đi u Thái Nguyên...................... 54


DANH M C B NG BI U
B ng 2.1. Th ng kê vi ph m công trình đê đi u trên đ a bàn Thái Nguyên ....... 59

PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
ê đi u là lo i công trình c s h t ng đóng vai trò vô cùng quan tr ng
trong vi c phòng ch ng thiên tai l l t b o v an sinh kinh t cho các qu c gia,
đ c bi t trong đi u ki n bi n đ i khí h u ngày càng di n bi n ph c t p và gia
t ng b t l i. Vi t Nam là 1 trong 5 qu c gia ch u nh h

ng n ng n nh t c a

bi n đ i khí h u t đó vai trò c a công tác qu n lý đê đi u ngày càng đ

c quan

tâm và là nhi m v tr ng tâm trong công tác phòng ch ng thiên tai hi n nay.
ây là m t trong nh ng công vi c đ
nhi u ch tr

c Nhà n

c h t s c quan tâm ban hành

ng, chính sách và đ u t ngu n v n r t l n cho công tác xây

d ng, b o v và qu n lý h th ng đê đi u trên c n

c trong đó có t nh Thái

Nguyên.
Trên th c t , công tác qu n lý đê đi u là m t nhi m v có t m quan tr ng
to l n trong vi c phòng ch ng và gi m nh thiên tai. T nhi u n m nay công tác
qu n lý đê đi u đ

c quan tâm đ c bi t

Thái Nguyên do là t nh trung du mi n

núi phía B c, có nhi u sông ngòi l n ch y qua, hàng n m thiên tai th

ng xu t

hi n nhi u v i các d ng nh bão, l , úng ng p,... v i v trí n m tr n trong l u
v c sông C u, sông Công, toàn t nh có 7 tuy n đê chính v i t ng chi u dài
49,0km, 23 c ng d

i đê, 11 tuy n kè lát mái và công trình 5 kè m hàn,... Tuy

v y, trên th c t công tác qu n lý đê đi u c ng còn nhi u v n đ khó kh n thách
th c. Trong đó đ c bi t là tình tr ng công trình đê đi u và hành lang b o v đê
theo quy đ nh b vi ph m do nhi u m c đích khác nhau. Phân c p qu n lý đê
đi u còn ch ng chéo, ch a rõ ràng, đ c bi t là trong trong vi c xây d ng, b o v
và x lý các vi ph m d n đ n nhi u h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh Thái
Nguyên đang b xâm ph m, h h i nh h

ng đ n an toàn c a h th ng đê đi u,

đe d a đ n s an toàn c a c ng đ ng và các ho t đ ng kinh t trong khu v c vào

các mùa m a bão. Chính vì lý do đó, tác gi đã l a ch n đ tài lu n v n v i tên
g i “Gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh

Thái Nguyên đ n n m 2020” v i mong mu n nghiên c u nh ng gi i pháp


nh m góp ph n t ng c

ng công tác qu n lý h th ng đê đi u m t cách có hi u

qu .
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
T nh ng c s lý lu n và th c ti n v công tác qu n lý h th ng đê đi u
lu n v n nghiên c u l a ch n nh ng mô hình, và đ xu t các gi i pháp t ch c,
qu n lý nh m t ng c

ng ch t l

ng và thành qu c a công tác qu n lý h th ng

đê đi u trên đ a bàn t nh Thái Nguyên đ n n m 2020.
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u
it

nh ng nhân t

ng nghiên c u c a đ tài là các công tác qu n lý h th ng đê đi u,
nh h

ng và các gi i pháp nh m t ng c

ng trong công tác qu n

lý h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh Thái Nguyên.
b. Ph m vi nghiên c u
- Ph m vi nghiên c u v n i dung: là mô hình t ch c, n i dung, ph
th c ho t đ ng và các nhân t

nh h

ng

ng đ n công tác qu n lý đê đi u

trên đ a bàn t nh Thái Nguyên;
- Ph m vi nghiên c u v không gian: H th ng đê đi u trên đ a bàn c a t nh
Thái Nguyên;
- Ph m vi nghiên c u v th i gian: Lu n v n thu th p các s li u đ n n m

2015 đ phân tích đánh giá ch t l

ng, thành qu c a công tác qu n lý đê

đi u và đ xu t gi i pháp nh m t ng c ng công tác qu n lý h th ng đê đi u
trên đ a bàn t nh Thái Nguyên đ n n m 2020.
4. Ph

ng pháp nghiên c u
th c hi n n i dung, nhi m v c a đ tài, tác gi lu n v n đã s d ng

các ph

ng pháp nghiên c u sau: Ph

ng pháp h th ng hóa; Ph

tra thu th p, th ng kê, phân tích s li u; Ph

ng pháp phân tích so sánh; Ph ng

pháp đ i chi u v i h th ng v n b n pháp quy; Ph
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c c a đ tài

ng pháp đi u

ng pháp chuyên gia;

tài nghiên c u góp ph n h th ng hóa c s lý lu n v đê đi u và công
tác xây d ng, qu n lý h th ng đê đi u phòng ch ng thiên tai. Nh ng k t qu
nghiên c u c a lu n v n s góp ph n hoàn thi n h n các gi i pháp qu n lý, xây
d ng và b o v các h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh Thái Nguyên nói riêng,
trên đ a bàn c n

c nói chung ngày m t hi u qu và b n v ng.

b. Ý ngh a th c ti n c a đ tài
Các nghiên c u phân tích l a ch n gi i pháp t ch c qu n lý và nh ng
gi i pháp đ xu t c a lu n v n là nh ng g i ý giúp cho các c quan qu n lý đê
đi u c a t nh Thái Nguyên trong công tác qu n lý xây d ng và phát tri n b n
v ng các h th ng đê đi u góp ph n vào vi c đ i phó v i các thiên tai có th x y ra.
6. K t qu d ki n đ t đ

c

- H th ng hóa c s lý lu n và th c ti n v đê đi u và công tác qu n lý
h th ng đê đi u, nghiên c u nh ng nhân t

nh h

ng đ n công tác qu n lý h

th ng đê đi u và t ng quan nh ng công trình nghiên c u có liên quan;
- Phân tích đánh giá hi n tr ng h th ng đê đi u và th c tr ng công tác
qu n lý h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh Thái Nguyên trong th i gian v a qua,
qua đó đánh giá nh ng k t qu đ t đ

c và nh ng t n t i c n kh c ph c;

- Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp có c s lý lu n và th c ti n trong
vi c t ng c

ng ch t l

ng và hi u qu công tác qu n lý đê đi u trên đ a bàn

t nh Thái Nguyên nh m góp ph n phòng ch ng thiên tai l l t gây ra đ i v i đ i
s ng và phát tri n kinh t trong khu v c.
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , lu n v n g m có 3 ch

ng n i

dung chính sau:
Ch

ng 1: C s lý lu n và th c ti n v đê đi u và qu n lý h th ng đê đi u

Ch

ng 2: Th c tr ng công tác qu n lý đê đi u trên đ a bàn t nh Thái Nguyên

Ch

ng 3: Nghiên c u, đ xu t m t s gi i pháp nh m t ng c

qu n lý h th ng đê đi u trên đ a bàn t nh

ng công tác

Thái Nguyên đ n n m 2020


1

CH

NG 1: C

S

LÝ LU N, TH C TI N V

Ê I U

VÀ QU N LÝ H TH NG Ê I U
1.1. M t s khái ni m
1.1.1. Khái ni m v đê đi u
ê đi u là công trình ng n n
c quan nhà n

c l c a sông ho c ng n n

c bi n, đ

c

c có th m quy n phân lo i, phân c p theo quy đ nh c a pháp lu t.

1.1.2. Phân lo i h th ng đê đi u
1.1.2.1. Phân lo i theo nhi m v c a đê đi u
H th ng đê đi u hi n nay đ

c chia làm nhi u lo i t

ng ng v i t ng

t ng khu v c khác nhau nh [5]:

nhi m v

a. ê đi u là h th ng công trình bao g m đê, kè b o v đê, c ng qua đê
và công trình ph tr ;
b. ê sông là đê ng n n

c l c a sông ;

c. ê bi n là đê ng n n

c bi n;

d. ê c a sông là đê chuy n ti p gi a đê sông v i đê bi n ho c b bi n;
e. ê bao là đê b o v cho m t khu v c riêng bi t;
f.

ê b i là đê b o v cho m t khu v c n m

phía sông c a đê sông;

g. ê chuyên dùng là đê b o v cho m t lo i đ i t

ng riêng bi t.

1.1.2.2. Phân lo i đê đi u theo c p đê [5]
Theo c p, đê đ

c phân thành 6 c p là: c p đ c bi t; c p I; c p II; c p

III; c p IV; và c p V theo m c đ quan tr ng t cao đ n th p.
Vi c phân c p đê do Chính ph quy đ nh d a theo các tiêu chí sau: (1)
S dân đ
xã h i; (3)

c đê b o v ; (2) T m quan tr ng v qu c phòng, an ninh, kinh t c đi m l , bão c a t ng vùng; (4) Di n tích và ph m vi đ a gi i

hành chính; (5)

ng p sâu trung bình c a các khu dân c so v i m c n

l thi t k ; và (6) L u l

ng l thi t k .

1.1.3. Khái ni m v qu n lý đê đi u

c

2

Qu n lý đê đi u là vi c t ch c b máy qu n lý đê đi u

các c p đ

nh m tri n khai th c hi n có hi u qu các công tác quy ho ch, đ u t xây
d ng đê và các công trình thu c h th ng đê đi u, v n hành ho t đ ng, duy tu
s a ch a, c i t o nâng c p, kiên c hóa, x lý các s c , qu n lý b o v
th

ng xuyên, h đê trong nh ng tr

ng h p c n thi t nh m đ m b o cho

tuy n đê ho t đ ng an toàn, đáp ng đ

c các m c tiêu nhi m v đ

v b o v đ i s ng dân sinh, phát tri n kinh t và gi gìn môi tr

c đ t ra

ng [5].

1.1.4. Vai trò c a h th ng đê đi u
H th ng đê

n

c ta đóng vai trò quan tr ng trong vi c b o v tài s n,

mùa màng và tính m ng c a ng
ch y khá phong phú. L

i dân. Vi t Nam có l

ng m a và dòng

ng m a bình quân h ng n m c a c n

cđ tg n

2000 mm. Vi t Nam có m t đ sông ngòi cao, có 2360 sông v i chi u dài t
10 km tr lên và h u h t sông ngòi đ u ch y ra bi n

ông. T ng l

ng dòng

ch y bình quân vào kho ng 830 t m3/n m, trong đó có 62% là t lãnh th
bên ngoài. Phân b m a và dòng ch y trong n m không đ u, 75% l

ng m a

và dòng ch y t p trung vào 3 - 4 tháng mùa m a. Mùa m a l i trùng v i mùa
bão nên Vi t Nam luôn ph i đ i m t v i nhi u thiên tai v n
l t.Vi t Nam v i đ c thù là n

c có đ

c, đ c bi t là l

ng b bi n dài h n 2000 km vì th

t m quan tr ng c a các h th ng đê sông và đê bi n là c c kì quan tr ng.
Hàng n m Vi t Nam đón nh n h n 10 c n bão t Bi n

ông, cùng v i các

hi n t

c các sông th

ng th i thi t khác v mùa m a bão khi n m c n

ng

dâng lên r t nhanh. Bão vào Vi t Nam ngày càng m nh sóng vào t các c n
bão th

ng là r t cao vì th đ i v i n

c ta h th ng đê đi u là c c kì quan

tr ng đ b o v tính m ng và tài s n c a ng

i dân và c a nhà n

c.

1.2. N i dung c a công tác qu n lý đê đi u
Có nhi u n i dung liên quan đ n nhi u c p, nhi u ngành, nhi u đ a
ph

ng v công tác qu n lý đê đi u, nh ng t u chung l i có th nhóm thành

nh ng n i dung chính sau đây [5]:
- T ch c b máy qu n lý đê đi u;
- Xây d ng, ban hành h th ng các chính sách v qu n lý đê đi u;


3

- Quy ho ch, qu n lý đ u t xây d ng, c i t o, nâng c p, kiên c hóa h
th ng đê đi u;
- T ch c b o v và qu n lý s d ng đê đi u;
- T ch c t t đi u ki n tài chính, nhân l c, công tác h đê;
- Áp d ng ti n b k thu t và h p tác trong qu n lý đê đi u;
- X lý các vi ph m v đê đi u;
- Giám sát ho t đ ng trong qu n lý đê đi u.
1.3. Quá trình phát tri n đê đi u

m t s qu c gia và Vi t Nam

1.3.1. Tình hình phát tri n đê đi u

m t s qu c gia

1.3.1.1. Tình hình phát tri n đê đi u

Hà Lan

Trong đi u ki n bi n đ i khí h u hi n nay thì các h th ng đê đi u ngày
càng đ

c đ u t phát tri n nh m ng phó v i nguy c n

cho các công trình đê đi u là các công trình đê bi n
Tây B c c a Châu Âu, Hà Lan đ

c dâng. Tiêu bi u

Hà Lan. N m

c bi t đ n là m t đ t n

di n tích đ t n m th p h n so v i m c n

phía

c v i h n 60%

c bi n. Hà Lan đã xây d ng h

th ng các công trình đê bi n, kè bi n, c a c ng và c a ch n nh m b o v các
khu v c đ t đai r ng l n khu v c phía Tây - Nam chi m 27% lãnh th c a
qu c gia này n m d

im cn

c bi n

đ sâu 6,74m. ê bi n Afsluitdijk là

m t trong nh ng minh ch ng đi n hình v i t ng chi u dài h n 32km, r ng
90m, và đ cao ban đ u 7,25m trên m c n

c bi n trung bình. Công trình này

ch y dài t m i Den Oever thu c t nh Noord Holland lên đ n m i Zurich
thu c t nh Friesland đ

c xây d ng t 1927 đ n 1933 đê bi n Afsluitdijk

đóng vai trò quy t đ nh trong quy ho ch t ng th đi u ph i thu v n, ch ng
l t, r a m n, và t

i tiêu l n nh t Hà Lan trong th k 20. M c đích chính

c a d án là nh m giúp Hà Lan gi m thi u t i đa tác đ ng c a bi n B c đ n
ho t đ ng thu s n và nông nghi p khu v c các t nh phía B c.
Gi đây, h th ng đê bi n

Hà Lan đã tr thành m t b c tr

ng n ch n các th m h a c a bi n đ i khí h u. Ng
con đê, kè bi n v i t c đ h n 100km/gi .

i ta có th v

ng thành
t trên các

m t s đo n c a con đê, ng

i ta


4

còn xây d ng các nhà h m, khách s n và b o tàng ph c v du khách t các
n i đ n tham quan và nghiên c u kinh nghi m c a Hà Lan.
M c đ m b o ch ng l hi n t i c a h th ng đê c a Hà Lan cao h n
c an

c ta r t nhi u, t i đây m c đ m b o ch ng l

Lan s đ

m t s khu v c c a Hà

c nâng lên g p 10 l n so v i hi n nay, có n i đ a lên t i t n su t

10.000 n m xu t hi n m t l n, còn

Vi t Nam, đa s

m c 50-100 n m xu t

hi n m t l n, riêng sông H ng sau khi h S n La vào ho t đ ng thì đ t m c
đ m b o ch ng l 500 n m xu t hi n m t l n. H th ng đê c a Hà Lan luôn
đ

c k t h p làm h th ng đ

ng giao thông hi n đ i v a ti t ki m đ u t ,

v a ti t ki m đ t và thu n l i cho qu n lý khai thác. Quan đi m xây d ng đê
thân thi n v i môi tr

ng, v i hình th c đê này, k t h p v i vi c tr ng r ng

ng p m n và c b o v đê s t o ra m t s

u đi m nh :

an toàn cao; g n

g i v i thiên nhiên; b trí giao thông thu n l i; có th ti p t c s n xu t nông
nghi p; có th k t h p b trí du l ch, vui ch i gi i trí, ho t đ ng v n hóa và đô
th hóa.
1.3.1.2. Tình hình phát tri n đê đi u

Hàn Qu c và Indonesia

Công trình đê bi n dài nh t th gi i c a Hàn Qu c dài 33.9 Km.

ê

Saemangeum cách thành ph Seoul kho ng 200 km v phía nam. Nó có m t
xa l

phía trên.

ê ch n bi n mang tên Saemangeum bao quanh m t vùng

bi n có di n tích 401 km2 - b ng kho ng 2/3 di n tích thành ph Seoul. V i
chi u dài 33,9 km, nó n m gi a bi n Hoàng H i và c a sông Saemangeum.
ê ch n bi n Saemangeum s bi n nh ng bãi l y và n

c th y tri u thành

nh ng ngành công nghi p s ch. Nó c ng s t o nên nhi u tác đ ng tích c c
đ i v i du l ch, nông nghi p và môi tr

ng và bi n m t vùng đ t hoang r ng

l n thành đ t tr ng tr t. Chính ph Hàn Qu c s xây m t thành ph m i đ
phát tri n các ngành công nghi p, v n t i, du l ch, gi i trí và tr ng hoa. Ngoài
ra vùng đ t đ

c khai hoang và thành ph c ng Gunsan s cùng s h u m t

khu ph c h p kinh t qu c t , đ
- Gunsan. Khu ph c h p này s đ

c g i là Khu v c t do kinh t Saemangeum
c xây xong vào n m 2020.

Indonesia m t trong n m n
n ng n nh t do n

c trên th gi i đ

c d báo s b tác đ ng

c bi n dâng cao vì th h d đ nh xây d ng m t con đê

kh ng l s b o v th đô Jakarta tr
c i thi n tình hình ng p l t
c n

5

c tình tr ng bi n đ i khí h u b o v và

khu v c B c Jakarta, c ng nh đ i phó v i nguy

c bi n dâng trong nh ng th p k t i. V i kinh phí 5 t USD vay c a Hà

Lan và đ

c thanh toán ch y u b ng ti n huy đ ng t ngu n v n t nhân, d

khi n con đê kh ng l này s dài 60 km, t Tangerang, Jakarta đ n Bekasi
phía b c th đô.
Ngoài vi c ng n n
đê này s t o ra m t đ p n

c pn

c bi n, theo t nh tr

ng Jakarta, Fauzi Bowo, con

c kh ng l đa ch c n ng, trong đó có vi c cung

c s ch cho thành ph . D ki n b t đ u vào cu i tháng 11/2012, và

vi c m th u cho các d án liên quan s đ

c ti n hành vào n m 2014 t i Hà

Lan, đ có th b t đ u kh i công vào n m 2015 và hoàn thành sau 10 n m xây
d ng.
1.3.1.3. M t s bài h c cho Vi t Nam trong phát tri n h th ng đê đi u
Hi n nay

Vi t Nam h th ng đê đi u đã đ

c quan tâm đ u t nh ng

h u h t nh ng quy ho ch hi n nay m i ch t p trung và phát tri n nh ng h
th ng đê hi n có mà ch a t p trung nghiên c u quy ho ch phát tri n nh ng h
th ng đê đi u
nhiên

nh ng khu v c ch a có đê nh đ ng b ng sông C u Long, t t

khu v c này vi c làm đê kiên c là không kh thi nh ng chúng ta có

th phát tri n các h th ng đê di đ ng nh m t s n

c nh

c, Hà Lan.

Trong tình hình th c t hi n nay vi c phát tri n h th ng đê đi u c n tính đ n
nh ng nh h

ng c a bi n đ i khí h u mà trong ph

ng h

ng phát tri n

c ng c n ph i tính đ n. Trong đi u ki n c a Vi t Nam thì vi c áp d ng đ xây
d ng nh ng h th ng đê ki u nh ng n bi n
nh ng chúng ta h c

Hàn Qu c s r t t n kém

đây là h c nh ng công ngh v t li u, công ngh thi

công tiên ti n giúp vi c xây d ng và thi công đ n gi n và ti t ki m h n.
1.3.2. Tình hình phát tri n h th ng đê đi u

Vi t Nam

1.3.2.1. L ch s hình thành và phát tri n h th ng đê đi u

n

c ta


6

Vi t Nam v i đ a hình đ c bi t có b bi n dài d c theo lãnh th , sông
su i r t nhi u, trong đó có nh ng con sông qu c t đ n Vi t Nam là đi m h
l u cu i cùng nh sông H ng, sông
d ng đê đ ng n n

à, sông C u Long,... nên vi c ph i xây

c ng p l t là đi u t t y u và đ

v ng, quy mô h n so v i đê c a các n

ng nhiên c ng ph i b n

c trên th gi i. H th ng đê đi u c a

Vi t Nam đã có l ch s xây d ng và hình thành hàng ngàn n m. ê C Xá là
con đê đ u tiên đ

c vua Lý Nhân Tông (1072-1127) cho xây d ng vào tháng

3 n m M u Tý (t c n m 1108) đ b o v kinh thành Th ng Long, ngoài ra

nhà vua c ng đã ra l nh đ p tuy n đê trên sông Nh Nguy t (Sông C u) dài
30 km [4]. Thi t l p đê bi n đ

c ghi trong l ch s đ u tiên là vào cu i nhà

Tr n, khi mà H Quý Ly c i t l i đi n đ a.
(1460-1497) đ t ra quan “Hà
phát tri n nông nghi p. D
đ

n th i Vua Lê Thánh Tông

ê” đ lo đê đi u và quan Khuy n Nông đ

i tri u Lê s (1428-1527) nh ng con đê l n h n

c đ p m i, và tân t o h th ng đê c trên hai b sông Nh Hà (sông H ng)

b ng đá v ng ch c [4]. Do chi n tranh th

ng xuyên x y ra trong th i Lê,

M c, Tr nh Nguy n phân tranh, nên h th ng đê đi u c a chúng ta b h h i
nhi u, mãi t i th i Vua Gia Long (1802-1820), vua truy n cho các quan
tr n ph i “xoi đào sông ngòi và các c a b , và nh t là

các

B c Thành ph i gi

gìn đê đi u cho c n th n: ch nào không có thì đ p thêm, ch nào h h ng thì
ph i s a ch a l i”. 30 n m đ u tri u Nguy n đã đ p 580km đê m i [8]. H
th ng đê sông và đê bi n c a n

c ta th c s đ

c quan tâm hoàn ch nh thêm

k t ngày hòa bình l p l i đ n nay.
1.3.2.2. Hi n tr ng h th ng đê đi u

n

c ta

Trong nh ng n m v a qua h th ng đê đi u đã đ

c nhà n

c quan

tâm đ u t v i ngu n v n l n đ t p trung kiên c hóa, xây m i nhi u đo n
nh m ng phó v i bi n đ i khí h u. Các h th ng đê đi u đang t ng b
đ

c kiên c hóa nh n m 2006 h th ng đê sông H ng đ

c nâng c p t

c

ng

đ i hoàn ch nh 37,709 km thu c đ a ph n Hà N i (đê c p đ c bi t) và m t
đo n ng n li n k v i t nh Hà Tây (đê c p 1). D án này th c hi n t n m


7

1996 k t thúc n m 2002 nh ngu n v n vay c a ngân hàng ADB. M t s
đo n đê khác đã có đ

ng hành lang hai bên thân đê, m t đê đ

c c ng hóa

b ng nh a ho c bê tông.

Hình 1.1: M t đo n Tuy n đê Yên Ph b h u sông H ng
H th ng đê bi n c a Vi t Nam trong nh ng n m v a qua đã đ

c

quan tâm đ u t và c ng c , tuy nhiên nh ng tuy n đê m i ch ch ng đ

c

bão c p 9 và m c n
th

c tri u t n su t 5%. Hi n nay bão th

ng là c p 12 đ b vào n

ng là m nh

c ta vì th Vi t Nam đã h t s c quan tâm đ u

t các d án nh d án đ u t nâng c p thông qua d án PAM 5325 và kinh
phí tu b h ng n m c a Nhà n

c đã b o đ m ch ng đ

c gió bão c p 9 v i

m c tri u t n su t 5% nâng c p đê bi n các t nh mi n B c.
Hi n chúng ta đã xây d ng và c ng c đ

c 5.700 km đê sông, 3.000

km đê bi n, 23.000 km b bao và hàng ngàn c ng d
H th ng đê bi n B c B và B c Trung B đã đ
c p 9 ng v i m c tri u trung bình.
đ

i đê, hàng tr m km kè.

c nâng c p, ch ng đ bão

ã hình thành 3000km đê bi n ch ng

c thu tri u (3,5m). H th ng đê bao, b ng n l

đ ng b ng sông C u

Long ch y u b o v lúa hè thu, ch ng l đ u mùa tháng.
Theo báo cáo c a B NN và PTNT, hi n tr ng H th ng đê c a các t nh
t Hà T nh tr ra có chi u dài 6.169km trong đó có 2.372km đê t c p III đ n


8

c p đ c bi t, 3.973km đê bi n và đê d

i c p 3.

êđ

c chi làm 4 h th ng

chính:

Hình 1.2: Tuy n đê bi n đ

c c ng hóa

Qu ng Ninh

H th ng đê sông H ng: Có t ng chi u dài là 1.314 km, trong đó:
- ê c p đ c bi t (đê n i thành Hà N i)

: 37,09km

- êc pI

: 388,2 km

- ê c p II

: 376,9 km

- ê c p III

: 510, 9 km

b. H th ng đê sông Thái Bình: Có t ng chi u dài là 698 km, trong đó:
- êc pI

: 73,9 km

- ê c p II

: 148,0 km

- ê c p III

: 475,3 km

c. H th ng đê sông Mã, sông C : Có t ng chi u dài là 381,47km, trong đó
chi u dài đê thu c h th ng sông Mã, sông Chu là 316,1km; chi u dài đê
thu c h th ng sông C , sông La là 65,4km.

d. H th ng đê bi n c a các t nh B c B : Có t ng chi u dài là 312km, trong
đó H i Phòng là 49,4km; Thái Bình là 137,3km, Thái Nguyên là 49,0km và
Qu ng Ninh là 34km.
Ngoài ra có trên h th ng đê còn có g n 600 kè các lo i và g n 1.600
c ng d

i đê.


nh h

1.3.2.3.

9

ng phát tri n h th ng đê đi u

Hi n nay nhi u tuy n đê bi n ch a đ

c ta

c nâng c p, nh t là các tuy n do

đ a ph

ng qu n lý m i b o đ m ch ng đ đ

bình th

ng. Chính ph đã phê duy t hai Ch

t nh ven bi n, bao g m Ch

n

c gió c p 8 khi tri u

m c

ng trình nâng c p đê bi n các

ng trình nâng c p đê bi n t Qu ng Ninh đ n

Qu ng Nam t n m 2006; Ch

ng trình nâng c p đê bi n t Qu ng Ngãi đ n

Kiên Giang t n m 2009 đ n n m 2020 v i t ng m c đ u t là 19.481 t
đ ng đ nâng c p đê bi n đi qua 15 t nh, thành t mi n Trung và đ ng b ng
sông C u Long, g m có xây d ng b kè, m r ng tr i nh a m t đê k t h p
v i làm đ

ng giao thông, tr ng r ng ch n sóng,…

Trong Chi n l
đ nh h

c phát tri n th y l i Vi t Nam đ n n m 2020 đã ghi rõ

ng xây d ng và c ng c h th ng đê đi u

n

c ta nh sau:

- C ng c các tuy n đê sông H ng thu c t nh Hoà Bình, Phú Th đ
ch ng đ

c l có m c n

ct

ng ng +13,1 m t i Hà N i, các tuy n đê sông

Thái Bình thu c các t nh Thái Nguyên, B c Giang ch ng đ
n

ct

c l có m c

ng ng +7,20 mét t i Ph l i.
- Th c hi n các ch

ng trình c ng hoá m t đê b ng bê tông, tr ng tre

ch n sóng và c vetiver ch ng xói mòn, c i t o nâng c p và xây d ng m i
c ng d

i đê, x lý n n đê y u, h tr c ng hoá m t đê b i, xây d ng tràn s

c đ phòng l c c h n,...
- Th c hi n các ch

ng trình nâng c p h th ng đê bi n, xây d ng công

trình phòng ch ng xói l b sông , kh c ph c tình hình bi n ti n

vùng H i

H u (Thái Bình),... C ng c đê bi n Qu ng Ninh đ n Kiên Giang ch ng đ
m cn

c

c tri u t n su t 5% ng v i gió bão c p 9 (2010) và gió bão c p 10

(n m 2020). Hoàn ch nh và nâng c p h th ng đê bi n, đê c a sông, g m tôn
cao đ nh, n đ nh mái và chân đê, tr ng cây ch ng sóng theo 2 ch
(l) đê bi n t Qu ng Ninh đ n Qu ng Nam; và (2)
trung b và

ng b ng sông C u Long.

ê bi n

ng trình:

Duyên h i Nam

10

Theo s li u c a B NN và PTNT, K ho ch đ u t công trung h n v
đê đi u giai đo n 2016-2020 c a chúng ta nh sau:
1.

i v i các Ch

ng trình c ng c , nâng c p đê sông, đê bi n:

D ki n, b trí kinh phí cho k ho ch 5 n m 2016-2020 là 32.946 t
đ ng, trong đó Ch
t đ ng; Ch
2.

ng trình 58 là 6.088 t đ ng; Ch

ng trình c ng c , nâng c p đê sông là 26.245 t đ ng.

i v i công tác Tu b và Duy tu b o d

ng đê đi u:

ch đ ng trong công tác tu b đê đi u th
d

ng trình 667 là 26.856

ng xuyên và duy tu b o

ng đê đi u các n m 2016-2020 b trí kinh phí đ u t m i n m kho ng 550

t đ ng/n m.
1.4. Tiêu chí đánh giá k t qu công tác qu n lý đê đi u
đánh giá ch t l

ng và thành qu c a công tác qu n lý h th ng đê

đi u, chúng ta có th d a vào các tiêu chí sau
1. M c đ hoàn thi n v t ch c b máy qu n lý đê đi u
T ch c b máy qu n lý đê đi u đ
yêu c u khi đ v s l
môn, ch t l

c đánh giá là hoàn thi n, đáp ng

ng đ i ng , h p lý v m t c c u nhân s và chuyên

ng đ i ng đ m b o theo yêu c u công vi c, phân công và ph i

h p công vi c trong t ch c h p lý, nh p nhàng. Có k ho ch công tác c th ,
rõ ràng, có quy trình làm vi c ch t ch , có quy ch ho t đ ng rõ ràng.
2. Có quy ho ch h th ng đê đi u đ

c phê duy t và làm t t công tác qu n lý

đê đi u theo quy ho ch
ê đi u là công tình h t ng k thu t quan tr ng, có tính h th ng, là
lo i công trình có tính an ninh qu c gia đ

ho ch đê đi u ph i luôn đ

c coi tr ng và nghiêm ch nh th c hi n, vì v y m t

trong nh ng tiêu chí đánh giá ch t l
ph

c u tiên và coi tr ng, vì v y quy

ng chính là b n quy ho ch đ

ng công tác qu n lý đê đi u c a m i đ a
c phê duy t và qu n lý th c hi n t t

3. M c đ hoàn thi n c a k ho ch đ u t XD và c ng c nâng c p đê đi u


11

K ho ch đ u t , u tiên kinh phí cho vi c xây d ng, c ng c nâng c p,
duy tu đê và các công trình trên h th ng đê đi u và vi c t ch c tri n khai
th c hi n t t k ho ch là m t trong nh ng tiêu chí quan tr ng, th hi n s
quan tâm c a các c p các ngành và c quan qu n lý đ n s an toàn và b n
v ng c a h th ng đê đi u. Các k ho ch nâng c p đê đi u c n ph i đ
hoàn thành tr

c mùa m a bão, nh ng đ ng th i ch t l

đ

c đ c bi t coi tr ng vì hi n nay các hi n t

l

ng vì v y ch t l

4. S chu n b s n sàng v nhân v t l c và các ph
b t th

ng công trình c n

ng th i ti t ngày càng khó

ng c a công trình t t s gi m đ

M a l , l báo và các y u t b t th

c các s c x y ra.
ng án h đê

ng c a thiên tai là nh ng y u t

ng r t khó d đoán, vì v y vi c chu n b t t m i y u t

ch ” và “3 s n sàng” và các ph

c

ng án x lý tr

nh “4 t i

c m i tình hu ng là cách t t

nh t trong vi c ng phó gi m nh nh ng t n th t và s c c a thiên tai đ i v i
c ng đ ng.
5. Gi m thi u các s c v đê đi u trong mùa m a l
S l

ng các s

v đê đi u nh v đê, n

c tràn đ nh đê, m i thân đê,

m ch đùn, m ch s i do th m qua thân, n n đê, lún, n c g y, tr

t s t đê, h

h ng các công trình kè, c ng trong h th ng đê,... là nh ng ch tiêu ph n ánh
ch t l

ng công tác qu n lý đê đi u.

6. Gi m thi u và x lý k p th i các vi ph m và khi u n i
S v vi ph m lu t đê đi u, nh ng khi u l i t cáo còn t n đ ng là
nh ng thông tin th hi n ch t l
lý và c a m t đ a ph

ng công tác qu n lý đê đi u c a đ n v qu n

ng. Hi n nay do tình hình phát tri n m nh m c a các

ho t đ ng kinh t xã h i, nên các vi ph m và khi u ki n trong qu n lý đê đi u
có xu h

ng gia t ng.

7. Hoàn thi n c s v t ch t và trang thi t b ph c v công tác qu n lý, theo
dõi đê đi u.


12

qu n lý t t đê đi u, ngoài ý th c trách nhi m và k ho ch hoàn thi n
thì c n thi t ph i có đ y đ công c cho qu n lý, đó là các trang thi t b ph c
v cho công tác này. Vì v y, c s v t ch t, trang thi t b trong qu n lý là tiêu
chí h tr quan tr ng đ đánh giá ch t l

ng công tác qu n lý đê đi u.

8. Tình hình áp d ng ti n b k thu t trong xây d ng và qu n lý đê đi u
V i ti n b khoa h c k thu t ngày càng phát tri n m nh m , thì vi c
xây d ng, tu b s a ch a, nâng c p và qu n lý đê đi u ngày càng có nh ng
đ i m i theo h

ng ti t ki m, hi u qu , hi n đ i và b n v ng vì h u h t các

công trình v đê đi u có ngu n v n r t l n vi c áp d ng nh ng ti n b này s
giúp ích r t nhi u không ch

ch t l

vi c ti t ki m v chi phí mà còn

ng và hi u qu c a đ u t , ch t l

nâng cao

ng c a công trình đê đi u. Vì v y

m c đ nghiên c u, ng d ng các ti n b khoa h c vào l nh v c qu n lý đê
đi u là h t s c quan tr ng và đ

c đánh giá cao.

9. M c đ huy đ ng ngu n l c trong xây d ng qu n lý và b o v đê đi u
Huy đ ng các ngu n l c c a c ng đ ng trong xây d ng, s a ch a, b o
v và qu n lý đê đi u không ch làm t ng thêm s c m nh c a qu c gia, mà
còn gi m nh gánh n ng đ u t cho Nhà n

c vì hi n nay m c đ huy đ ng

t c ng đ ng các t ch c các nhân còn th p, hi n nay h u nh ngu n l c cho
xây d ng qu n lý đê đi u là t ngu n v n nhà n
ngu n t bên ngoài c n đ

c vì th vi c huy đ ng các

c đ y m nh. Ngoài ra, thông qua vi c đ ng góp và

tham gia, chúng ta đã nâng cao thêm nh n th c và tinh th n trách nhi m c a
công đ ng trong xây d ng, b o v và qu n lý đê đi u.
1.5. Công tác qu n lý đê đi u

Vi t Nam đ n n m 2015

1.5.1. T ch c b máy qu n lý đê đi u
H th ng sông ngòi, b bi n

Vi t Nam

Vi t Nam tr i dài kh p c n

c vì th h u

nh t nh thành ph nào c ng có h th ng đê đi u. Vì th mà b máy t ch c
b máy qu n lý đê đi u đ
trung
c c

ng đ n đ a ph

c hình thành t

ng đ i hoàn ch nh và đ ng b t

ng g m B NN và PTNT, t ng c c th y l i, các chi

các t nh v i nhi u phòng ban và h th ng các h t

đ a ph

ng t nhi u


13

n m qua v i h th ng t ch c b máy ngày càng đ y đ v nhân l c, hình
thành nhi u phòng ch c n ng riêng theo mô hình nh hình d

i đây.

B NN VÀ PTNT
Y BAN NHÂN DÂN T NH

T NG C C TH Y L I

S NN VÀ PTNT
CHI C C TH Y L I

P. HÀNH
CHÍNH
T NG
H P

P.K
HO CH
– PHÁP
CH

P. Ê
I U

P. PC
THIÊN

TAI

P. TL
VÀ N.
S CH
NT

Hình 1.3: S đ t ch c b máy qu n lý đê đi u

CÁC
H T
QU N
LÝ Ê

Vi t Nam

1.5.2. H th ng các chính sách v qu n lý đê đi u c a Vi t Nam
Ngay sau khi đ

c thành l p n

c Vi t Nam dân ch c ng hòa, ngày

22/5/1946, Ch t ch H Chí Minh đã ký S c l nh 70/SL thành l p

Trung

y ban

ng h đê là ti n thân c a Ban ch đ o Phòng ch ng l t bão trung

ng hi n nay. Trong giai đo n 1945 – 1954, nhân dân Vi t Nam v a ph i
đ u tranh ch ng gi c ngo i xâm, v a ph i phòng ch ng thiên tai.
Th i k 1955 – 1975, công tác phòng ch ng l t bão đã có b
tri n m i v i s thành l p B Th y l i và ban hành
cùng nhi u ch th , ngh quy t nh m t ng c

c phát

i u l b o v đê đi u

ng kh n ng ch ng bão l .

Th i k t n m 1976 đ n nay công tác đê đi u và phòng ch ng l t bão
đã đ

c coi là nhi m v đ c bi t quan tr ng đ phát tri n kinh t xã h i.

Chúng ta đã ban hành Pháp l n v đê đi u n m 1989, n m 2000 và đ c bi t là


14

lu t đê đi u n m 2006. N i dung khái quát c a các v n b n lu t này có th
đ

c khái quát nh sau:

1. Pháp l nh v đê đi u s 26 – LTC/H NN8
Pháp l nh v đê đi u s 26 – LTC/H NN8 đã đ
n

cn

c H i đ ng Nhà

c C ng hoà xã h i ch ngh a Vi t Nam ban hành ngày 9 tháng 11

n m 1989 n i dung g m có 7 ch

ng và 34 đi u [2].

2. Pháp l nh v đê đi u s 26/2000/PL-UBTVQH10
Pháp l nh v đê đi u đã đ

c

y ban th

ng v Qu c h i n

c C ng

hoà xã h i ch ngh a Vi t Nam ban hành ngày 24 tháng 8 n m 2000 và có
hi u l c t có hi u l c t 1/1/2001. V n i dung, Pháp l nh này c ng g m có

7 ch

ng và 34 đi u, thay th cho Pháp l nh v đê đi u đã ban hành ngày 9

tháng 11 n m 1989 [2].
3. Lu t đê đi u 2006
Lu t đê đi u đã đ

c Qu c h i n

c C ng hoà xã h i ch ngh a Vi t

Nam khoá XI, k h p th 10 thông qua ngày 29 tháng 11 n m 2006. Lu t này
có hi u l c t có hi u l c t 1/7/2007. Lu t quy đ nh v quy ho ch phòng,
ch ng l c a tuy n sông có đê, quy ho ch đê đi u, đ u t xây d ng, tu b ,
nâng c p và kiên c hoá đê đi u, qu n lý, b o v , h đê và s d ng đê đi u.
Lu t đê đi u đ
ch c, cá nhân n

c áp d ng đ i v i c quan, t ch c, cá nhân trong n

c, t

c ngoài có ho t đ ng v đê đi u, các ho t đ ng có liên quan

đ n đê đi u trên lãnh th Vi t Nam. V c u trúc n i dung Lu t g m 48 đi u
đ

c trình bày trong 8 ch

ng, c th : (1) Nh ng quy đ nh chung; (2) Quy

ho ch, đ u t xây d ng, tu b , nâng c p và kiên c hoá đê đi u; (3) B o v và
s d ng đê đi u; (4) H đê; (5) L c l
nhi m qu n lý Nhà n

ng tr c ti p qu n lý đê đi u; (6) Trách

c v đê đi u. (7) Thanh tra, khen th

ng và x lý vi

ph m; (8) i u kho n thi hành [5].
Lu t

ê đi u là lu t chuyên ngành r t quan tr ng. Lu t có m t s n i

dung liên quan đ n phòng ch ng thiên tai, nh ng n i dung này b gi i h n b i
ph m vi đi u ch nh c a lu t. Lu t ch quy đ nh v quy ho ch phòng, ch ng l


15

c a tuy n sông có đê, quy ho ch đê đi u, đ u t xây d ng, tu b , nâng c p và
kiên c hoá đê đi u, qu n lý b o v đê, h đê và s d ng đê. Nh v y v i các
tuy n sông ho c h th ng sông, nh ng đo n b bi n, đ o ch a có đê ho c
không th đ p đê thì lu t này không đi u ch nh.

i v i nh ng đo n b sông,

bi n, đ o có công trình kè b o v ch ng s t l nh ng
có đê thì c ng không thu c đ i t

nh ng v trí đó không

ng đi u ch nh c a Lu t ê đi u [5].

1.5.3. Tình hình khi u ki n và vi ph m v đê đi u
Hi n nay tình hình vi ph m v đê đi u đê sông và đê bi n là r t nghiêm
tr ng c th t 1/7/2007 đ n 2015, th ng kê có 5934 v vi ph m
thành ph có đê c p 3. Trong đó ch x lý đ

cm ts l

19 t nh

ng r t khiêm t n là

831 v , còn s còn l i 5103 v đ c bi t là hi n nay tình tr ng vi ph m hành
lang an toàn đê đ xây d ng nhà x

ng, đ tr m v t li u ph th i ra hành lang

đê, l p b n bãi t p k t kinh doanh VLXD trong ph m vi b o v đê, l n chi m
lòng sông, bãi sông; n n khai thác cát, s i trái phép trên các tuy n sông, c a
bi n gây s t l nghiêm tr ng c a bi n b sông gây m t an toàn cho h th ng
đê đi u.
nhà x

c bi t là hi n nay nhi u vi ph m ch a đ

c x lý nh xây d ng

ng, âu tàu, b n th y n i đ a, bãi t p k t v t li u xây d ng (VLXD),

san l p m t b ng, khai thác cát trái phép. Trong đó, tình tr ng l p các b n bãi
t p k t cát và các lo i VLXD trên bãi sông, hành lang b o v đê đi u ph n l n
đ u do t phát, d a trên c s h p đ ng cho thuê đ t c a chính quy n đ a
ph

ng v i các hình th c s d ng đ t nông nghi p, t p k t VLXD t m th i.

1.5.4. Các s c đê đi u x y ra
T n m 1905 đ n nay trên l u v c sông H ng và Thái Bình đã x y ra
v đê 21 l n. H u h t các t nh vùng đ ng b ng đ u b v đê ng p t t nh Hà
Tây 6 l n, B c Ninh 7 l n, V nh Phúc 5 l n, B c H ng H i 10 l n [4].
Các tr n l l n làm v đê gây ng p l t trên di n tích r ng l n.

i n

hình là các n m v đê 1913, 1915, 1917, 1926,1945 và 1971. Sau n m 1971
tuy không x y ra l l n nh ng c ng gây v đê Vân C c Hà Tây n m 1986,
c ng N i Doi B c Ninh n m 1986, đê Bi u Th

ng Thái Nguyên n m 1985,