Tìm hiểu hang động Việt Nam

Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
1.Hà TÂY
Động hơng tích
Hơng Tích - động đẹp nổi tiếng nhất nằm trong khu di tích danh thắng Hơng
Sơn, thuộc địa phận huyện Mỹ Đức, cách Hà Nội 70km.
Từ chùa Giải Oan, du khách lại tiếp tục cuộc hành
trình khoảng 2,5km lên động vào chùa Hơng Tích (còn
gọi là chùa Trong). Hớng lên động có nhiều chỗ quanh
co, lúc lên dốc, lúc xuống dốc càng gần tới động thì dốc
càng cao. Lên tới bậc đá cao nhất đứng nhìn xuống, du
khách sẽ nhìn thấy một vòm hang rộng, sâu, hun hút
trông giống nh hàm của một con rồng, đó là động Hơng
Tích
Qua cổng, đi xuống 120 bậc đá là vào tới lòng
động. Ngay ở khoảng giữa, gần cửa ra, vào, có một nhũ
đá gọi là đụn gạo. Đi sâu vào một chút có một lối lên
Trời và một lối xuống âm
phủ. Trong động, những măng đá, nhũ đá rủ xuống tạo
thành muôn hình vạn dạng, ngời xa thoả sức để đặt tên:
nong tằm, né kén, chuồng lợn, ao bèo, cây vàng, cây
bạc, đầu cô, đầu cậu... Bên cạnh những công trình điêu
khắc thiên nhiên còn có những công trình điêu khắc
nhân tạo, giá trị nhất là pho tợng Phật Bà Quan Thế Âm
bằng đá xanh tạc vào thời Tây Sơn.
Hơng Tích là một động đẹp nổi tiếng và đã đợc chúa Trịnh Sâm (thế kỷ XVII)
tự tay đề năm chữ Hán lên cửa động: "Nam Thiên đệ nhất động (động đẹp nhất trời
Nam).
2. Hà NAM
NGũ Động sơn
Ngũ Động Sơn thuộc xã Thi Sơn, huyện Kim Bảng.
Từ thị xã Phủ Lý, đi ngợc thuyền sông Đáy 8km là đến động, hoặc từ Phủ Lý

qua cầu Hồng Phú, theo quốc lộ 21, đến cây số 8 là tới cửa động.
Ngũ Động Sơn là năm hang nối liền nhau tạo thành một dãy động liên hoàn có
chiều dài hơn 100m trong một lòng quả núi. Núi này có tên là núi Cuốn Sơn (Quyển
1
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Sơn) vì liên quan tới truyền thuyết về lá cờ của Lý Thờng Kiệt bay lên núi và cuốn lại
trên núi. Núi còn có tên là Cấm Sơn vì núi này rất thiêng, không ai dám động vào một
cây cỏ, cành khô trên núi, trên núi tơng truyền có cỏ thi để chữa bệnh nên núi còn gọi
là Thi Sơn. Hang Ngũ Động nằm trong lòng núi Cấm thuộc địa phận xã Thi Sơn,
huyện Kim Bảng.
Trong các động có rất nhiều thạch nhũ hình
thù khác nhau, kiểu dáng xuất hiện, màu sắc, da
nhũ, độ xốp, độ bóng của các hình nhũ cũng rất
khác nhau. Có cái mọc chồi từ vách động, khe
động, có cái rủ từ trên trần xuống, có cái nhô lên từ
mặt nền. Có những nhũ đá ẩn sâu vào bóng tối, khi
có ánh đuốc rọi vào, do hơi nớc phản chiếu, ánh lửa
ngời lên nh châu ngọc. Có những phiến thạch nhũ
bên trong rỗng, có nhiều hang hốc ăn thông với
nhau, khi đánh vào nghe nh tiếng đàn, tiếng trống,
tiếng chiêng. Nếu bề dày của phiến đá lớn, chúng
sẽ phát ra những âm thanh trầm, còn nếu bề dày của những phiến đá mỏng hơn thì
chúng sẽ phát ra những âm thanh trong trẻo ngân nga.
Trên các bức vách của động thiên nhiên kỳ thú đã vẽ nên nhiều cảnh tợng đẹp,
gợi những tởng tợng sinh động về cuộc sống con ngời và cuộc sống xung quanh.
Động 4 có một lối nhỏ ra một cái giếng có độ sâu vừa phải, nớc trong vắt, có thể nhìn
thấy cá đang bơi. Đây có thể là nơi tiêu nớc của toàn động trong quá trình lòng núi bị
bào mòn và rất có thể đáy giếng có đờng ăn thông ra sông Đáy ở phía dới chân núi
Cấm. Lối vào động thứ 5 có những thạch nhũ tạo thành 3 cái cửa tự nhiên cách biệt
nhau bởi những cột đá, mỗi cửa có thạch nhũ rủ xuống nh những chiếc rèm cửa, có

cửa có hình thạch nhũ nh đôi voi đang chầu.
Núi Cấm, do không ai chặt cây cối nên đã giữ đợc một thảm thực vật phong
phú, có nhiều cây to, nhiều cây dây leo phủ kín đồi. Trên đỉnh núi còn có một bàn cờ
thiên tạo bằng đá. Từ đây có thể phóng tầm mắt ra xa để bao quát toàn bộ vẻ đẹp sơn
thuỷ hữu tình của vùng nớc non này.
HANG LuồN AO DONG
Hang Luồn ở cách Ngũ Động Sơn 1km. Đây là một hang nớc rất đẹp, dài
500m, rộng 20-30m. Để vào trong hang du khách phải đi thuyền. Ao Dong nằm trong
lòng hang rộng khoảng 0,7ha. Xung quanh Hang Luồn là núi cao, rừng rậm cảnh
quan tuyệt đẹp. Tới đây du khách đợc trở về với thế giới của thiên nhiên, không khí
thoáng đãng, chim hót véo von, rất vui và sinh động.Thắng cảnh này là hội tụ của các
loài chim về đây xây tổ và trú ngụ
2
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
3. nINH BìNH
Tam Cốc - Bích Động
Động nằm trong dãy núi Ngũ Nhạc Sơn thuộc địa phận
thôn am Khê, xã Ninh Hải, huyện Hoa L, tỉnh Ninh Bình.
Năm 1773, cụ Nguyễn Nghiễm (thân sinh của đại thi
hào Nguyễn Du) đã đến thăm động.
Nhìn toàn cảnh núi, động, sông nớc, đồng ruộng, bầu
trời ở đây đều phủ một màu xanh ngợp mắt nên cụ đã đặt cho
động một cái tên rất đẹp và mộng mơ Bích ộng (có nghĩa là
ộng Xanh). ến đây du khách sau khi viếng thăm chùa, con
thuyền nhỏ sẽ đa du khách đi quanh co trong
hang núi huyền ảo. Bích động đã đợc mệnh
danh là Nam Thiên đệ nhị động (động đẹp thứ
nhì ở trời Nam).
Từ Bích động du khách tiếp tục ngồi
thuyền đi thăm Tam Cốc. Tam Cốc nghĩa là ba

hang: hang Cả, hang Hai và hang Ba. Lúc
thuyền luồn vào ba hang, du khách sẽ cảm
thấy mát lạnh. Thạch nhũ từ trần hang rủ
xuống lô nhô óng ánh nh những khối châu
ngọc kỳ ảo
Động Tiên
Vị trí: Động ở thôn Đam Khê, xã Ninh Hải, huyện Hoa L, tỉnh Ninh Bình,
cách Bích Động gần 1km.
Đặc điểm: Đến thăm động Tiên, còn có tên
gọi là động Móc, du khách sẽ nh lạc bớc vào chốn
bồng lai, tiên cảnh, đợc khám phá và hoà mình
vào khung cảnh tự nhiên kỳ thú.
Động gồm có ba hang lớn, rộng, và cao vời
vợi. Đờng vào động phải đi qua một khe hang
nhỏ, mấp mô. Trần động là vân đá, nhũ đá rủ
xuống lấp lánh nhiều sắc màu. Nhiều khối nhũ đá
từ trên trần rủ xuống nền động cao hơn chục mét
tựa nh những rễ cây đa cổ thụ. Nhiều nhũ đá đợc
đặt tên nh : cây tiền, cây thóc, ông tiên, cô tiên,
con voi, con hổ, kỳ đà... Xung quanh vách động và trên nền cũng có rất nhiều măng
3
Khu du lch Tam Cc Bớch ng (Ninh
Bỡnh) - mt ni cú nhiu hang ng p.
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
đá, nhũ đá. Những nhũ đá đợc thiên nhiên chạm trổ vừa phóng khoáng, vừa tinh xảo
mà sống động. Đứng từ bên ngoài nhìn vào, dới ánh sáng kỳ ảo động Tiên nh một lâu
đài nguy nga tráng lệ trong huyền thoại.
Động HOA SƠN
Động Hoa Sơn là một trong những động đẹp của tỉnh Ninh Bình nằm ở thôn
áng Ngũ, xã Ninh Hòa, huyện Hoa L. Động nằm ở lng chừng núi, thuộc dãy núi phía

đông nam kinh thành Hoa L xa.
Du khách lên thăm động phải bớc qua 153
bậc đá, lên độ cao gần 70 mét so với chân núi. Lối
lên động có nhiều cây cổ thụ làm cho phong cảnh
êm dịu, mát mẻ. Càng lên cao, không khí càng trở
nên thoáng nhẹ.
Đứng trớc cửa động, du khách có thể ngắm
nhìn toàn cảnh thiên nhiên có non cao, động thẳm,
sông ngòi kỳ thú. Thiên nhiên nh đã u ái riêng chốn
này để che chở, bảo vệ kinh đô thời inh - Lê cách
đây hơn 10 thế kỷ.
Tơng truyền, thời nhà inh, động là nơi nuôi ấu Chúa, nên còn có tên là Phôi
Sinh Tự. Nhân dân vùng này quen gọi là Chùa Bà ẻ. Ngời dân ở đây thấy động đẹp
đã lấy làm chùa thờ Phật. ộng chính là một ngôi chùa thiên tạo. ộng cao sâu nên
chùa càng rộng lớn. Ngôi nhà bảo tàng tự nhiên này có nhiều pho tợng đẹp và những
nhũ đá kỳ thú.
Trớc cửa động, ở bên phải có hai pho tợng bằng đá đợc đánh bóng nhẵn thờ hai
ông bà có công tu sửa chùa, tên là Nguyễn Hữu Non và Lê Thị Sánh. Tợng ông
Nguyễn Hữu Non ngồi theo thế nhà Phật, tay phải cầm chiếc quạt giấy mở ra trớc
ngực, tay trái để trên đùi. Tợng bà Lê Thị Sánh cổ đeo tràng hạt, hai bàn tay để dới
tràng hạt. Văn bia khắc ở vách núi phía bên trái cho biết ông bà sửa chùa năm 1815.
Vào thời Nguyễn, vua Tự ức trong chuyến tuần du ra Bắc Hà, nghe đồn ở đây
có chùa đẹp đã ghé thăm. Nhà vua vào động lễ Phật, thấy động kỳ ảo nên đã đổi tên
động thành Hoa Sơn ộng.Từ đấy động đợc gọi là ộng Hoa Sơn hay Chùa Hoa
Sơn. Nhà vua còn lệnh cho quan sở tại tập hợp lại các ngôi mộ thuộc Hoàng tộc nhà
inh và những ngời có công với triều inh, cho xây lăng Nghĩa Chủng ở khu đất
rộng chừng 3 mẫu. Hiện nay, lăng Nghĩa Chủng xây bằng đá vẫn còn, nằm ở phía
đông nam, cách động Hoa Sơn chừng 150 mét. Nhà vua cũng truyền cho quan sở tại
cấp 2 mẫu ruộng ở phía đông bắc động, giao cho nhân dân địa phơng trồng cấy hằng
năm, lấy lơng thực để cúng tế trong chùa, gọi là ruộng Phù Tự.

Cửa động Hoa Sơn có mây vờn, sơng phủ linh thiêng, nớc rơi tí tách quanh
năm từ các nhũ đá. Cửa tiền của động, chiều ngang 12 mét, chiều cao khoảng 20 mét,
4
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
có cây a Bà rễ thả trớc cửa động. Bên trái cửa tiền có chiếc khánh đá to, gõ vào
nghe trầm bổng âm u nh tiếng chiêng. Chiều dài của động bằng chiều ngang của núi,
khoảng 100 mét, xuyên qua núi, có ba hang liền nhau, tam cấp, từ thấp lên cao là:
Hang Hạ, hang Trung và hang Thợng.
Vào cửa tiền, bớc lên cao gần 3 mét mới đến hang Hạ. Hang Hạ là một ngôi
chùa thiên tạo. ở đây thờ Phật, có nhiều tợng Phật sơn son thếp vàng lộng lẫy.
Hai bên chùa là hai lối lên hang Trung. Du khách bớc lên 10 bậc đá, cao gần 6
mét là đến hang Trung. Đây là nơi có cảnh sắc thiên tạo tuyệt vời. Hang Trung giống
nh một ngôi nhà vòm cao rộng, chiều cao khoảng trên 30 mét. Trần hang là những
khối đá hình vòm nhẵn lỳ nh đánh bóng.
Từ nền hang Trung nếu dựng đà giáo sẽ lên đợc trần hang và bớc vào một hang
nữa nằm trên đỉnh hang Trung. Hang này cũng rộng và dài đều là những vòm đá nhẵn
lỳ tạo thành.
Từ hang Trung bớc lên độ cao hơn 8 mét nữa mới đến hang Thợng. Hang Th-
ợng nhỏ hơn, cửa hang ở phía tây lại thấp, chỉ cao bằng đầu ngời. Bớc lên cao gần 2
mét nữa, du khách mới ra đợc cửa hậu hình loe, nhỏ hơn cửa tiền. Nền cửa hậu là một
lớp đá phẳng, có độ cao so với chân núi khoảng trên 100 mét, không có lối xuống
núi. ứng ở đây, du khách phóng tầm mắt ra xa là thấy những cánh đồng lúa xanh m-
ớt và dãy núi Trờng Sơn trùng điệp nhấp nhô xám nhạt. Quả là cứ đi lên cao dần, vẻ
đẹp thần tiên lại hiện thêm ra.
Động Hoa Sơn là động xuyên qua núi nên lúc nào cũng có sơng sa, gió thổi.
Trong động mùa hè mát mẻ, mùa đông lại ấm áp. Du khách đến đây tâm linh nh đợc
trở về với cội nguồn, hòa nhập với thiên nhiên thanh tao, cao khiết, để rồi chất ngất,
đắm say, có cái giây phút tĩnh lặng thiêng liêng
Động ĐịCH LộNG
Địch Lộng thuộc xã Gia Thanh, huyện Gia Viễn, đợc khám phá từ năm 1739.

trong động có một nhũ đá hình tợng Phật nên ngời dân đã lập bàn thờ Phật. Đến năm
1740, động đơc biến thành chùa để thờ Phật. Lòng động rộng chừng 10 gian nhà
.Trong động thờ nhiều tợng Phật, tợng La Hán, tợng Hộ pháp đặt trên các bệ đá . Đặc
biệt có hai bức tợng Phật đợc tạc bằng đá nguyên khối rất đẹp. Động gồm có ba hang
nối liền nhau. Hang ngoài thờ Phật rồi đến hang Tối, hang Sáng.Vào động Lịch
Động, du khách nh lạc vào rừng nhũ đá.Có nhũ đá mang hình dáng voi uống nớc, voi
chầu, hổ phục, phợng múa, rồng uống nớc, khỉ cõng conMỗi không gian của vách
động, trần động là một bức tranh nghệ thuật, hội tụ những tác phẩm chạm khắc trác
tuyệt của tạo hoá, của thời gian trên đá.
Một điều rất độc đáo và lí thú là nhũ đá ở trong động thay đổi màu sắc theo
thời gian và ánh sáng mặt trời. Lúc rạng đông chúng có màu hồng, buổi tra lấp lánh
nh pha lê nh chuyển màu đỏ thẫm khi hoàng hôn. Trong động có lối lên trời, lối
5
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
xuống âm phủ. Đờng xuống âm phủ là con đờng rất huyền bí, nớc từ các nhũ đá đều
đặn nhỏ giọt tạo nên một bản nhạc không bao giờ dứt .
Vẻ đẹp huyễn hoặc, mê hồn ở nơi đây đã đợc nhiều thi sĩ làm thơ ca ngợi. Vua
Minh Mạng đã ban tặng cho động năm chữ Nam thiên đệ tam động (động đẹp thứ
ba ở trời Nam).
Động VÂN TRìNH
Động Vân Trình là một trong số hàng chục hang
động trên vùng đất ngập nớc Vân Long thuộc huyện
Nho Quan, Ninh Bình một khu danh thắng đẹp của
thiên nhiên ban tặng .
Động nằm trong một quả núi cao chừng hơn trăm
mét .Cửa vào động khoảng lng chừng núi, cao khoảng
40 m so với mặt đất. Lách qua cửa hẹp theo bậc dẫn
xuống động chính. Bạn sẽ bàng
hoàng tởng nh lạc vào một mê cung.Bộ su tập điêu khắc đá
với đủ hình thù, kích cỡ, ở trên trần, trên vách, dới nền với

các nhân vật trong truyện cổ tích, các nhà s, các vĩ nhân,
chim thú tất cả đều sống động. Dờng nh chúng bị hoá đá
trong khoảnh khắc bởi phép thần. Sâu vào trong ta gặp những
Giếng Rồng nớc tuôn từ dới lên ùng ục, trong vắt, mắt lạnh.
Một khoang động khác nhỏ
hơn nhng vẻ đẹp kì vĩ hơn. Các nhũ
đá ở đây mọc từ dới lên tựa những
gốc cây bụt mọc .Một luồng ánh
sáng trời lọt qua lỗ hổng trên đỉnh chiếu vào động nh thực
nh h. Nớc giọt thánh thót từ trên trần xuống lấp lánh nh
những hạt ngọc càng làm cho cảnh động thêm huyền diệu.
Một lần đến Vân Trình là dịp khám phá thêm những
bí ẩn của tự nhiên, đón nhận cảm giác nhẹ nhõm, khoan
khoái bởi không khí trong lành giữa cảnh trời mây, non nớc.
4. Hà GIANG
HANG PHƯƠNG THIệN
Vị trí: Hang Phơng Thiện thuộc huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, cách thị xã
Hà Giang 7km xuôi về phía nam.
6
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Đặc điểm: Là nơi có nhiều phong cảnh đẹp, nhiều hang động tự nhiên rất hấp
dẫn. Tại đây du khách có dịp thởng thức các loại trái cây đặc sản của vùng nh mận,
lê, cam, táo Một thứ đặc sản quý khác là chè tuyết san cổ thụ, giống cây chỉ sống
trên độ cao 900m.
HANG CHUI
Hang cũng nằm cùng khu vực hang Phơng Thiện. Hang Chui ăn sâu vào lòng
núi khoảng 100m. Cửa hang hẹp phải lách ngời mới qua đợc. Nhng khi bớc vào trong
hang là khoang thoáng và rộng, vòm hang cao vút, nhiều nhũ đá rủ xuống tạo nên
muôn hình thù. Trong hang cũng là nơi c trú của đàn dơi. Đi tiếp du khách sẽ thấy
một dòng suối dâng cao đổ xuống thành thác trông rất đẹp và ngoạn mục.

Động éN
Động én ở cách thị xã Hà Giang 60km thuộc địa phận huyện Yên Minh.Từ thị
xã Hà Giang qua cổng trời Quản Bạ, qua những cánh rừng thông ngập chìm trong s-
ơng sẽ tới động én. Động này còn nguyên vẻ hoang sơ nên rất đẹp. Nhiều du khách
không khỏi bàng hoàng, sửng sốt khi đợc trực tiếp chiêm ngỡng. Đây là một trong
những điểm du lịch không thể từ chối khi du khách có dịp tới thăm Hà Giang.
5. LàO CAI
Hang động Tả Phìn
Vị trí: Hang động Tả Phìn nằm ở xã Tả Phìn,
huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
Đặc điểm: Hang động Tả Phìn là nơi có
nhiều giá trị nghiên cứu, khảo cổ và tham quan du
lịch.
Bản Tả Phìn cách thị trấn Sa Pa 12km, chếch
về phía bắc, nơi có hai dân tộc Dao và H'Mông c
trú.
Cách trụ sở UBND xã Tả Phìn gần 1km về phía bắc có dãy núi đá vôi, là một
nhánh của dãy Hoàng Liên Sơn. Trong dãy núi này có một quả núi nhỏ, dới chân núi
nứt ra một cửa hang, chiều cao khoảng 5m, rộng khoảng 3m, mở ra một lối đi xuyên
xuống đất. Đi khoảng hơn 30m trong tối tăm, gập ghềnh sẽ gặp một hang động. Từ
đây động chia đi rất nhiều ngả chúc xuống lòng đất chỉ vừa một ngời chui lọt, nhiều
đoạn cheo leo phải bám vào những tai đá, đu ngời mà lên xuống. Đi theo những vách
nhỏ này càng tỏa ra nhiều lối, thậm chí có những ngách đi vòng vèo, rích rắc và cuối
cùng vẫn trở về vị trí ban đầu.
7
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Đi theo đờng của vách lớn, ta có thể cảm giác nh xuyên lên vách núi, đờng đi
ngoằn ngoèo, khi lên lúc xuống, chỗ phình to chỗ giống ngời thiếu phụ đang bồng
con, chỗ giống các nàng tiên đang tắm, chỗ giống mâm xôi khổng lồ với những mảng
nham thạch xù xì phớt trắng, hệt những mảng san hô bám viền xung quanh, có chỗ

giống nh những dãy cột nhà trắng mịn buông từ trên nóc xuốngĐặc biệt chỗ rộng
nhất lòng động trên vòm cao khoảng 8m, các nhũ đá rủ xuống, đan thành dãy đăng
ten uốn lợn, nhấp nhô, long lanh màu ngọc bích, những giọt nớc từ đỉnh núi thấm dần
rồi đọng lại nơi chóp của nhũ đá thánh thót nhỏ giọt, nh điểm từng nhịp trong không
gian h ảo.
Vào sâu ta gặp một tảng đá lớn nằm hơi nghiêng, trên nền đá in hình những
vết chân gà, ngay chóp đá bên phải còn hằn lên những vệt lõm hệt nh móng chân
ngựa. Một vách đá đối diện, những dòng chữ Pháp đợc khắc bằng vật cứng, cho đến
ngày nay mặc dù bụi thời gian phủ lên ta vẫn còn đọc đợc.
Hang động Tả Phìn có rất nhiều bí ẩn với chúng ta, cần đợc bảo vệ và giữ gìn.
Động Cốc San
Vị trí: Động Cốc San thuộc xã Cốc San, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai.
Đặc điểm: Cốc San là một hệ thống các
thác nớc và các hang động to nhỏ khác nhau,
vì vậy ngời ta có thể gọi đây là động Cốc San
hoặc thác Cốc San. Đờng vào Cốc San rất
ngoằn ngoèo, tối và bị lấp bởi những tảng đá,
vẻ đẹp của Cốc San vẫn hoàn toàn mang tính
chất tự nhiên, hoang sơ.
Nằm cách thành phố Lào Cai khoảng
7km, Cốc San đã từ lâu đợc biết đến nh một
điểm du lịch lý tởng của ngời dân thị xã. Từ
quốc lộ 4D, một con đờng đất nhỏ có chiều
dài khoảng hơn 1km dẫn vào Cốc San. Hai bên
đờng là những cánh đồng nhỏ và làng xóm của dân địa phơng. Khi còn cách Cốc San
khoảng 300 - 400m, bạn đã có thể nghe đợc tiếng suối chảy rầm rì.
Cốc San nằm giữa hai đồi thấp. Khe đồi tạo thành một con suối có độ dốc
trung bình, ở đó có những thác nớc xếp từ thấp lên cao tựa nh những bậc thang. Các
hang động ở Cốc San đợc phân bổ ở rất nhiều nơi và có một điều rất đặc biệt là hầu
nh ở mỗi gầm một con thác, sau làn nớc cong đổ từ trên cao xuống lại có một hang

động. Phong cảnh Cốc San hài hoà và khoáng đạt. Mọi ngời mỗi khi đến đây đều cảm
nhận đợc sự huyền bí diệu kỳ toát lên từ những ngọn thác, những mô đá và những
hang động. Cứ độ vài chục mét lại có thác đổ, khoảng cách giữa các thác là những
đoạn suối bằng lặng trong xanh chảy giữa hai bờ cát.
8
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Cốc San có những bãi đá gồm nhiều phiến đá nhỏ to khác nhau, nhấp nhô
trùng điệp. Đặc biệt có nhiều phiến mặt rất bằng phẳng và rộng lớn có thể ngồi đợc
vài chục ngời. Khí hậu ở Cốc San rất trong lành và mát mẻ khiến ta có cảm giác thật
dễ chịu. Vào những ngày hè hoặc những ngày nghỉ lễ, rất nhiều ngời đến với Cốc
San. Đa số họ là thanh niên, học sinh... Khi đến Cốc San ngoài việc thăm thú các
phong cảnh, chụp ảnh... họ còn đợc tắm mình trong làn nớc trong xanh mát lạnh.
Quần thể hang động Mờng Vi
Cách thị xã Lào Cai 28 km về phía Tây Bắc, qua huyện Bát Xát, tới Bản Vợc
rẽ trái là đến xã Mờng Vi. Xã có thung lũng rộng, xung quanh là những dãy núi đá
vôi trùng điệp, tạo thành một quần thể hang động rộng lớn, gọi là quần thể hang động
Mờng Vi. Đây là một trong những di tích độc đáo và hấp dẫn của tỉnh Lào Cai
Nổi bật là hang Mờng Vi. Chiều sâu của hang
khoảng hơn 1km, lòng hang rộng có nhiều cửa ra
vào.Trong hang nhũ đá trên trần, trên vách rủ xuống
lòng hang tạo thành muôn hình kì ảo: có Phật ngồi
thiền có các nàng tiên bay, có cảnh bản Mờng, ruộng
bậc thang, đụn rơm, đụn rạKhi gõ nhẹ vào nhiều
nhũ đá vang lên âm thanh nh tiếng đàn đá ở Tây
Nguyên.
Trong vô số những hang động của Mờng Vi
có các động Ná Rin, Cám Rang, Cám Rúm và Cám
Tẳm đều khá đẹp và độc đáo.
Động Ná Rin là động lớn, có rất nhiều nhũ
thạch, màu ánh bạc, trong suốt đan xen nhau tạo thành những bức bình phong đẹp.

Đầu nhũ thạch là những giọt nớc tinh khiết. Giữa hang có dòng suối nhỏ. Trên vách
hang là những nhũ đá tựa nh những chiếc đèn chùm to nhỏ.
Động Cám Rang nằm lng chừng một quả núi ở vị trí cao, ít hơi nớc, màu nhũ
hơi nâu sẫm, rắn chắc. Phía trong hang là những tảng đá có hình thù giống quả bầu
dài và mâm ngũ quả màu vàng trông rất thích mắt. Phía trong động có cổng trời. Trên
cổng là dải nhũ đá trông nh vơng miện với những dải rua cầu kỳ.
Hấp dẫn không kém là các động Cám Rúm và Cám Tẳm. Hai động này cũng
có nhiều tảng đá với những hình thù độc đáo, đợc phủ bởi nhũ thạch muôn màu.
Riêng hang Cám Tẳm chứa đựng nhiều yếu tố dân gian phong phú và hấp dẫn, đồng
thời phản ánh đời sống văn hóa tâm linh của cộng đồng dân tộc Giáy.
6. BắC CạN
Hang Thắm Làng
9
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Hang Thắm Làng điểm du lịch tiềm năng của Chợ Mới, Bắc Kạn
Từ trung tâm xã Yên Hân (Chợ Mới), men
theo con đờng nhỏ chừng 2km, du khách sẽ tới thôn
Nà Làng. Là một xóm nhỏ chỉ có 32 hộ, Là Nàng có
những căn nhà sàn xinh xắn thấp thoáng bên vờn cây,
chung quanh là rừng xanh bao bọc. Đứng từ xa, ai
cũng nhìn thấy phía chân núi là một cây Chò nớc đ-
ờng kính khoảng 3 mét. Ngay gần gốc cây là cửa
hang Thắm Làng- một hang động tự nhiên có vẻ đẹp
cuốn hút.
Hang Thắm Làng có nhiều cửa thông lên trên đỉnh núi. Ông Hoàng Văn Bích-
52 tuổi, kể lại câu chuyện cách đây hơn 30 năm khi cùng hai ngời em trai khám phá
hang động. Họ đi từ cửa hang trên đỉnh núi xuôi xuống, càng đi càng thấy hang dài
và rộng, nhiều nhũ đá với hình thù đẹp mắt, lấp lánh dới ánh đuốc. Quá mải mê, ba
anh em không nhớ đờng quay lại. Họ đành tiếp tục đi theo hớng chảy của dòng nớc
trong hang. Thật bất ngờ, sau hàng giờ đồng hồ họ đã thoát đợc ra ngoài bởi hang

Thắm Làng có một cửa thông ra chân núi. Để đi qua hang, ngời ta phải vợt qua một
cửa nhỏ chỉ vừa thân ngời chui lọt. Trong ngày gió thổi đổi chiều từ trong ra hoặc từ
ngoài vào tuỳ theo thời tiết, ngời dân đặt tên là cửa gió. Bên trong hang có mạch nớc
ngầm phun chảy thành suối, bốn mùa không hề cạn nớc. Chẳng những có hang đá
đẹp, trên núi Thắm Làng vẫn còn lu giữ đợc hệ động, thực vật khá phong phú nh: khỉ,
sơn dơng, gà rừng, chim công... Rừng Thắm Làng còn nhiều loại gỗ quý nh đinh, sến,
táu, đặc biệt còn nhiều cây gỗ nghiến lâu năm. Đợc thiên nhiên u ái nh vậy, nên từ xa
đã lu truyền câu nói Nà Làng gạo trắng nớc trong, ai muốn ăn no tắm mát thì lên
Nà Làng. Từ đó, ngời dân trong vùng bắt đầu biết đến hang Thắm Làng nh một cảnh
đẹp thiên tạo và thờng lui tới hang này để thăm thú.
Động Puông
Vị trí: Động Puông nằm trên dòng sông Năng thuộc huyện Ba Bể, tỉnh Bắc
Kạn, cách thị trấn Chợ Rã 5km.
Đặc điểm: Động Puông là một điểm du lịch sinh thái đặc biệt, độc đáo và rất
hấp dẫn.
Con sông Năng chảy dới chân núi đá vôi,
giữa những bờ vách đứng xuyên qua núi Lung
Nham, nơi đó gọi là động Puông. Thuyền nhỏ
luồn trong động Puông chập chờn trong ánh sáng
10
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
mờ ảo, những thạch nhũ hình thù kỳ lạ hiện lên trớc cửa động. Trong động có đàn dơi
hàng chục vạn con sinh sống và trú ngụ.
Động Nàng Tiên
Động Nàng Tiên thuộc xã Lơng Hạ, huyện Na Rì là một hang động tự nhiên ăn
sâu vào lòng núi đá tạo nên một cảnh đẹp thiên nhiên kì thú.
7. LạNG SƠN
Động Nhị Thanh
Vị trí: Nằm ở thành phố Lạng Sơn, gần động Tam Thanh.
Đặc điểm: Là một hang đá tự nhiên từ cửa trớc ra cửa

sau dài hơn 500m, với nhiều cảnh đẹp kỳ vĩ.
Động Nhị Thanh gắn liền với danh nhân Ngô Thì Sỹ
ông là ngời phát hiện ra động Nhị Thanh và cho tu
sửa tôn tạo thành nơi du ngoạn vào tháng 5/1779.
Động Nhị Thanh khá rộng, có nhiều ngóc ngách,
nhiều nhũ đá rơi xuống muôn hình vạn dạng. Từ cửa
động chính nhìn lên là ngôi chùa Tam Giác thờ cả
Khổng Tử, Lão Tử, Thích Ca. Trong động có tợng
truyền thần Ngô Thì Sĩ tạc vào vách đá và trên vách
động còn ghi nhiều bài ký phú của ông và các danh
nhân khác.
Động Tam Thanh
Vị trí: Nằm ở phờng Tam Thanh thành phố
Lạng Sơn, phía tây phố Kỳ Lừa.
Đặc điểm: Vách động còn khắc bài thơ của
Ngô Thì Sĩ ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ nơi
đây.
Động Tam Thanh nằm trong một dãy núi có
hình đàn voi phủ
phục trên mặt cỏ
xanh. Hang động Tam Thanh ở lng chừng núi. Cửa
hang nhìn về hớng đông cao chừng 8m có lối lên là
30 bậc đá đục vào sờn núi, có nhiều cây cối um
tùm che khuất ánh nắng.
11
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Vách động bên phải có khắc bài thơ của Ngô Thì Sĩ (1726-1780) khi ông làm
đốc trấn Lạng Sơn, ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ. ý của bài thơ là: Suối trong
tuôn chảy trên hàng trăm mỏm đá nh đang trò chuyện. Quay lng lại nhìn sang ngọn
núi phía trớc thấy hòn Vọng Phu. Trong động có tợng Phật A - di - đà và nhiều nhũ

đá ngoạn mục.
8. TUYÊN QUANG
HANG BòNG
Hang nằm trên lng chừng núi Bòng, dới
chân núi là dòng sông Đáy uốn khúc và không
xa là đình Hồng Thái, Tân Trào.Vào năm 1950-1951, Bác Hồ đã ở hang này. Ngày
22/2/1950, Bác Hồ đã ký sắc lệnh tổng động viên nhân tài và vật lực cho kháng
chiến . Ngày 25/7/1950, Bác trả lời phỏng vấn của nhà báo về việc Mỹ can thiệp vào
Đông Dơng. Cũng từ hang này Bác đã chỉ đạo chiến dịch biên giới 1950 và dự Đại
hội Đảng toàn quốc lần thứ hai năm 1951.
9. THáI NGUYÊN
Hang Phợng Hoàng, hang Suối Mỏ G
Vị trí: Hang Phợng Hoàng nằm ở trên núi Phợng Hoàng ở
huyện Võ Nhai, cách thành phố Thái Nguyên 45km theo
quốc lộ 1B (Thái Nguyên - Lạng Sơn). Dới chân núi Ph-
ợng Hoàng là hang Suối Mỏ Gà
Đặc điểm: Núi Phợng Hoàng, hang Phợng Hoàng,
hang Suối Mỏ Gà là một quần thể thắng cảnh đẹp vào bậc nhất của tỉnh Thái Nguyên
bởi phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hang động đẹp.
Từ chân núi lên tới cửa hang Phợng Hoàng phải leo qua một chặng đờng dài
toàn là đá tai mèo, mất khoảng hơn nửa giờ. Từ dới nhìn
lên, núi có hình hai con chim phợng hoàng nằm ấp nhau.
Sở dĩ núi mang tên Phợng Hoàng vì theo huyền thoại
12
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
ngày xa trên núi có một đôi chim phợng hoàng sống rất hạnh phúc và chúng đã sinh
đợc hai quả trứng. Ngày ngày, chim bố đi kiếm mồi cho chim mẹ nằm ấp trứng. Một
ngày kia mải theo đàn chim mái mới, chim bố đã quên nhiệm vụ và không trở về. Rồi
một hôm chợt nhận ra, nó quay trở về nhng chim vợ đã hoá đá. Quá ân hận, chim bố
nằm ở ngọn núi đối diện ngóng sang để mong ngời vợ trở lại trạng thái bình thờng,

nhng đợi mãi nó cũng hoá đá. Từ đó núi mang tên Phợng Hoàng.
Lên tới cửa hang, từ đây du khách có thể phóng tầm mắt bao quát đợc phong
cảnh ở vùng này. Hang gồm có 3 tầng: tầng thợng là hang Dơi, tầng giữa gọi là hang
Sáng, tầng cuối gọi là hang Tối. Hang Sáng rộng và thoáng, ánh sáng ở cả 3 cửa hang
chính chiếu vào những nhũ đá trong hang lung linh, huyền ảo. Đứng trớc những nhũ
đá muôn hình vạn trạng, du khách thoả sức tởng tợng: nào là hình ngời mẹ cõng con
lên nơng, nào là từng bầy ngời nguyên thuỷ đang săn đuổi thú, nào là hình đèn lồng
ngàn tấn Tất cả đều rất hấp dẫn đối với du khách.
Dới chân núi có hang Suối Mỏ Gà. Cửa hang rộng
chừng 10m, có khe nớc chảy từ trong hang ra. Phía trớc
hang có nhiều thác nớc nhỏ nhiều bến tắm, nhiều mô đá
hình ghế ngồi, đảo đá, nớc mát trong, phong cảnh hữu
tình. Sau khi du khách vãn cảnh trên núi Phợng Hoàng,
suối nớc và bến tắm hang Mỏ Gà là nơi dừng chân nghỉ
ngơi, rửa chân tay, tắm mát nhất là những ngày hè, thời
tiết nóng bức.
10. PHú THọ
Hang động Xuân Sơn
Vị trí: Thuộc xã Xuân Sơn, huyện Thanh Sơn, phía tây tỉnh Phú Thọ.
Đặc điểm: Hang động có các nhũ đá muôn
hình kỳ lạ, rừng Xuân Sơn nhiều loài động thực vật
quý hiếm, thay màu lá tới 4 lần trong ngày.

Đây là một quần
thể hang động kỳ
ảo, nằm sâu trong
rừng cây bạt ngàn bí ẩn. Vào thăm hang động ở đây,
du khách không khỏi ngỡ ngàng trớc vẻ đẹp của các
nhũ đá rủ xuống thành muôn hình kỳ lạ.
Khí hậu thiên nhiên môi trờng ở đây rất trong

lành, có thể phát triển nhiều loại hình du lịch. Xuân
Sơn đang là điểm thu hút khách du lịch trong nớc.
13
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Hang Lạng
Vị trí: Thuộc vùng Xuân Sơn, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ.
Đặc điểm: Hang Lạng là hang lớn nhất, dài nhất trong số hang động thạch nhũ
ở Xuân Sơn.
Đến với Xuân Sơn, du khách không thể không
đến hang Lạng, một kỳ tích thiên nhiên làm say đắm
lòng ngời. Hang Lạng ăn sâu trong lòng núi Ten, cửa
vào hang nhìn thẳng ra cánh đồng Mờng Lạng.
Vòm hang Lạng có chỗ cao đến 15-20 mét và
chiều rộng cũng cỡ khoảng nh vậy. Hang chạy dài,
dọc dãy núi đá vôi. Ngời ta thả quả bởi có đánh dấu
vào hang lúc sáng thì chiều tối đã thấy nó ở suối Lấp,
cùng dãy núi nhng cách chỗ thả chừng khoảng 20km.
Chạy dọc đáy hang là một con suối lớn.
Những chỗ hang phình ra, nền hang trải đều một lớp đá củ đậu, cát vàng và đất sét.
Nhiều chỗ thạch nhũ buông xuống, qua hàng triệu triệu năm đã tạo nên muôn hình
ngàn dạng nh ngàn vạn toà thờ Phật, thờ thần. Lại có nhiều trụ cột, đợc thiên nhiên
đắp, vẽ, điểm tô, chống từ đáy hang lên vòm trần nh các cột nối từ cõi âm ti lên đỉnh
thiên đàng. Các phiến thạch nhũ tạo cho hang động đẹp một cách huyền bí, tâm linh.
ở các pho tợng, nhũ đá vừa giống nh ma quỷ, vừa nh thần linh, nhô lên giữa dòng suối
long lanh trong ánh đèn, ánh đuốc. Nhũ đá ở đây không sỉn thành một màu xám nh
nhiều hang động núi đá vôi, mà sáng trắng và nhiều chỗ lấp lánh muôn hồng ngàn tía
rất kỳ lạ.
Hang Lạng rộng và dài đủ cho hàng ngàn ngời cùng vào chiêm ngỡng. Cách
cửa hang vài giờ đi bộ, đáy hang trở thành suối sâu đến 2 mét nớc. Từ đây, ngời ta có
thể tiếp tục soi đuốc, ngồi mảng để thăm thú về sự kỳ diệu của thiên nhiên, đã tạo

dựng nên một kỳ quan để cho con ngời vui chơi giải trí. Suối nớc trong hang có khá
nhiều cá măng, cá ngạnh nặng cỡ dăm bảy ký. Loài dơi màu đen đậu nhan nhản trên
trần hang.
Ngày xa, cứ vào mồng bốn tết hàng năm, sau khi cúng cấm (cúng vị thần hang
cho phép vào cửa), ngời dân Mờng Lạng lại đốt đèn đốt đuốc đa nhau vào sâu trong
hang, chọn bãi rộng để ném còn, hát rang, hát ống, đánh trống đá, đàn đá, những
nhạc cụ do thiên nhiên tạo ra.
Hang Lạng không những có cảnh đẹp thiên nhiên kỳ bí mà nó còn hấp dẫn du
khách bởi những truyền thuyết đầy huyền bí. Từ xa xa, dân làng Xuân Sơn đã thờ
thần hang Lạng. Thần là con rắn hoá thân thành chàng trai tuấn tú vẫn thờng đến giúp
việc nhà Thổ Lang xóm Lạng. Nhiều hôm chàng giúp nàng Bạch, con gái Thổ Lang
cấy lúa trên những thửa ruộng ở đồng Lạng. Chàng nhổ mạ, cấy gặt nhanh hơn hết
14
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
thảy mọi ngời. Dần dà, nàng Bạch đem lòng yêu mến chàng. Một hôm, ăn uống xong,
chàng lên giờng trùm chăn ngủ. Do ngủ say, vô tình cựa quậy chàng để hở ra ngoài
chăn nguyên hình hài một con rắn trắng. Quan Thổ Lang xua đuổi con rắn trắng ra
khỏi nhà, nhắc nhở con gái tránh bị rắn hoá thành ngời lừa lọc cám dỗ. Một hôm,
nàng dệt vải, con sợi rơi lăn mãi xuống ao sâu. Nàng ra ao vớt con sợi về thì bị ốm
chết.
Quan Thổ Lang biết con gái mình đã bị rắn bắt đi làm vợ. Dân làng phải đem
xác nàng Bạch chôn cao trên đỉnh núi Ten để rắn không lấy đợc xác nàng đi. Nhng
rồi rắn làm mây ma tầm tã rạch ngang dọc núi Ten thành sông thành suối để chở xác
vợ về hang Lạng sống với mình. Từ đấy, ngời ta phải cúng rắn thần và nàng Bạch, cầu
phù hộ cho ma gió thuận hoà để có nớc cày cấy. Hang Lạng đợc coi là Thủy cung của
thần bảo hộ xóm Lạng. Sau này, ngời ta mới dựng đình Lạng để các ngày lễ có nơi
cầu tế thần phù hộ cho dân khang vật thịnh. Rắn và nàng Bạch từ lâu đã là Thành
hoàng của ngời Xuân Sơn. Giống nh nhiều làng Việt, Thành hoàng đều có đền, miếu
yên tĩnh để nghỉ ngơi. Miếu thờ Thành hoàng cũng có ban thờ để các ngày sóc, vọng,
ông từ của các làng ngời Kinh, ông mo của các làng ngời Mờng thắp hơng cúng thần.

Hàng năm vào các ngày tiệc lớn, ngời ta mới rớc thần từ miếu ra đình để cầu tế. Làm
xong lại rớc thần về ngự ở miếu cũ. Hang Lạng cũng nh miếu của làng Việt, là nơi
thần ở. Thần là loài sống ở dới nớc nên gọi hang Lạng là Thủy cung. Các ngày sóc,
vọng (mồng 1, rằm) hàng tháng, ông mo lại vào hang thắp hơng cúng thần. Chỉ các
ngày tiệc của làng: lễ cầu mùa, lễ mở cửa rừng, ngày kỵ của vợ thần... ngời ta mới tổ
chức tế lễ ở đình Lạng. Lễ cúng thần bao giờ cũng có gạo và trứng. Gạo là sản phẩm
của lúa nớc, là âm tính thuộc về thế giới của loài rắn sống dới nớc. Còn trứng biểu t-
ợng cho chim ở trên rừng thuộc về dơng. Truyền thuyết thần hang Lạng và tục thờ
cũng của ngời Mờng Xuân Sơn phản ánh t duy thần thoại của tộc ngời Việt cổ làm
lúa nớc sống ở vùng Xuân Sơn này. Thần tích này cùng mô típ với thần thoại Lạc
Long Quân và Âu Cơ chỉ khác ở chỗ là nó xuất hiện ở thời kỳ hình thái đã phát triển
khá cao, có hôn nhân một vợ một chồng, chế độ mẫu hệ đã bàn giao quyền sang cho
ngời đàn ông. Vợ phải sang ở nhà chồng. ở đây nàng Bạch đã phải sang Thủy cung
sống với chồng là con rắn trắng.
Giải mã truyền thuyết Lạc Long Quân - Âu Cơ và thần Lạng, Thành hoàng
làng Mờng Xuân Sơn chúng ta sẽ thấy đợc đôi phần xã hội thời đại Hùng Vơng,
những quan niệm của c dân Lạc Việt và tinh thần con ngời thời đại đó đã ăn sâu trong
tâm thức cộng đồng ngời Việt ở tận nơi thâm sơn cùng cốc này
11. QUảNG NINH
Hang Bồ Nâu
15
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Vị trí: Cách Bãi Cháy khoảng 15km theo đờng chim bay,
phía tây bắc đảo Bồ Hòn, thuộc vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Đặc điểm:Hang nằm trên đảo nhỏ
trong khu vực có rất nhiều hòn
đảo đẹp. Nơi đây còn dấu tích của
ngời tiền sử và ở cuối hang có 3
măng đá lớn trông giống nh ba cụ
già ngồi đánh cờ.

Cửa hang rất rộng (50-70m), phía trên uốn hình cung
và có nhiều nhũ đá lớn rủ thành từng chùm. Bức ảnh
chụp cửa hang Bồ Nâu từ trong nhìn ra với vòm cửa và
các nhũ đá đen xẫm nh hàm răng một con quái vật khổng lồ, bên ngoài là biển với
các hòn đảo đá xù xì và chiếc thuyền buồm cánh dơi, đợc coi là bức tranh ảnh nghệ
thuật thành công sớm nhất về vịnh Hạ Long. Bức ảnh này đợc ông Nguyễn Duy Kiên
chụp vào năm 1958 và các bức ảnh cũng chụp ở góc nhìn này thờng xuyên đợc sử
dụng nh một hình ảnh điển hình của vịnh Hạ Long.
Hang Luồn
Vị trí: Nằm ở mỏm phía đông bắc đảo Bồ Hòn, cách hang Sửng Sốt khoảng
hơn 1km, thuộc vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Đặc điểm: Hang Luồn nối biển với một hồ nớc hình tròn khép kín bởi núi.
Hang chỉ cao từ 2,5m đến 4m tùy theo con nớc thủy triều. Muốn vào đợc bên trong
phải dùng thuyền nhỏ.
Đây là một vòng cung núi hình tròn khép kín ở
giữa là một hồ nớc xanh ngắt phẳng lặng, thông với
biển bằng một đờng hầm tạo ra bởi một chiếc hang mà
đáy bị ngập nớc. Hang Luồn dài gần 60m, nóc hang chỉ
cao từ 2,5m đến 4m tuỳ theo con nớc thủy triều.
Vòm hang hình cánh cung với nhiều nhũ đá rủ
xuống. Hồ nớc bên trong trông nh một sân vận động
với các dãy khán đài vát lên cao vút, quây tròn xung quanh. Trên vách đá có nhiều d-
ơng xỉ, vạn tuế và phong lan. Các tàu du lịch không vào đợc trong hang mà chỉ neo
đậu gần cửa. Du khách nào muốn vào thì phải xuống các thuyền nan nhỏ, mỗi chiếc
chở đợc chừng 10 đến 15 ngời. Cả đi vào và đi ra mất chừng 20 phút. Nên mang theo
phao cứu hộ. Đi thuyền vào trong hang du khách không phải trả tiền vì đã đợc tính
trong tiền vé tham quan. Đang có dự án xây các nhà nổi cho du khách ở qua đêm tại
đây.
16
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền

Hang Thiên Long
Vị trí: Nằm trên cùng một dải núi, cách hang Đầu Gỗ 1km về phía đông, thuộc
vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Đặc điểm: Đây là hang mới đợc phát hiện vào tháng 7-
1994. Lòng hang phức tạp nhiều tầng bậc, khe hốc.
Trong hang có nhiều dấu vết chứng tỏ trớc kia đã có ngời
vào khai thác phân dơi hoặc ẩn náu ở đây. Hiện nay các công
việc sửa sang, tham quan du lịch tạm thời bị đình chỉ vì trong
hang còn rất nhiều dấu vết c trú của ngời tiền sử. Các nghiên
cứu cho thấy họ là các c dân của nền văn hoá Hạ Long giai
đoạn sớm.
Hang rộng 4.500m
2
, nằm ở độ cao 25-28m so với mực n-
ớc biển, cửa hang quay về phía tây bắc, lòng hang có cấu trúc
phức tạp, nhiều tầng bậc, nhiều hốc khe.
Khu du lịch đền và hang động Vũng ĐụC
Vị trí: Khu du lịch này nằm bên vịnh Bái Tử Long, dới chân núi Bàn Cờ, cách
Tp. Hạ Long 45km về phía đông bắc.
Đặc điểm:Đây là một khu du lịch độc đáo mang đậm ý nghĩa về lịch sử - tôn
giáo, đợc liên kết bởi năm hang động hoành tráng và kì vĩ : động Thiên Đăng - Long
Vân - Ngỡ Ngàng - Hang Kim Quy - Hang Dơi.
Hệ thống cáp treo sẽ đa du khách tới thăm các hang động này. Tại động Thiên
Đăng, trên độ cao lý tởng để du khách có thể chiêm ngỡng vẻ đẹp của vịnh Bái Tử
Long.
Đến với khu du lịch Vũng Đục, du khách có thể đi thăm một số đảo và khu du
lịch trong vịnh Bái Tử Long nh Vờn quốc gia Bái Tử Long, đảo Thẻ Vàng, khu du
lịch đảo Cống Tây, khu du lịch sinh thái đảo Thẻ Vàng.
Hang Đầu Gỗ
Vị trí: Nẵm trên đảo Đầu Gỗ ngay cạnh động

Thiên Cung, thuộc vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng
Ninh.
17
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Đặc điểm: Cửa hang hình con sao biển. Hang có 3 ngăn rộng khoảng
8.000m2. Ngời Pháp gọi hang này là Grotte des Merveilles (Động của các kỳ quan).
Hang Đầu Gỗ còn gọi là hang Giấu Gỗ, cửa hang hình con sao biển lớn cách
mặt biển hơn 20m. Đáy hang thấp hơn cửa hang 8m, càng vào trong càng hẹp lại.
Trong hang có rất nhiều nhũ đá, măng đá khổng lồ.
Trớc kia nhiều ngời tin rằng cái tên Đầu Gỗ có nghĩa là công xởng và kho chứa
các cây gỗ lim dùng để chôn xuống lòng sông Bạch Đằng trong cuộc chiến tranh
chống quân Nguyên Mông thế kỷ XIII. Nhng cũng có ngời cho rằng ý kiến này
không có căn cứ vững chắc.
Hiện nay ngời ta đã xây đờng lên hang với 90
bậc, có đèn chiếu sáng, quầy lu niệm. Công việc sửa
sang đã hoàn tất vào đúng ngày 2/9/1999.
Đứng từ trên sàn gỗ có lan can ở miệng hang
nhìn xuống phía dới ta có thể thấy hầu hết lòng hang
với các nhũ đá và ngách sâu. Gian thứ nhất với vòm
cao hơn 20m có nhiều nhũ đá rủ xuống. Ngăn thứ hai
thấp hẹp hơn chỉ có một chút ánh sáng rọi vào. Ngăn
thứ ba lại mở rộng hẳn ra, ở cuối hang có một giếng nớc trong vắt, giữa hang có một
chiếc cột đá cao hơn 20m phủ đầy nhũ. Có ngời nhìn thấy ở đó hình ảnh một vị Phật
ngồi ở trên cao nhìn xuống một trận chiến bên dới voi, ngựa, s tử và các kỵ sĩ, gơm,
giáo... Gần cửa hang có một bia đá cao hơn 1m, các chữ hán khắc trên bia đã mờ. Bên
cạnh bia có một bản tiếng Việt nói rằng: Mùa xuân năm Nhâm Tuất (1919) vua Khải
Định và toàn quyền Pháp Paul Doumer đã đi thuyền từ Lục Đầu Giang ở Kiếp Bạc
qua Hải Phòng rồi ra Hạ Long. Vua Khải Định đã làm một bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của
động này. Năm 1962, Bác Hồ cũng đã đến thăm hang Đầu Gỗ.
Ngời ta đã dựng một hành lang gỗ cho du khách đi vòng quanh trong lòng

hang, dài tới 500m với các đèn chiếu sáng xuống đáy hang. Cách làm này có u điểm
là ít làm biến đổi cấu trúc tự nhiên của hang.
Hang Sửng Sốt
Vị trí: Hang nằm trên dãy đảo Bồ Hòn xung
quanh có các hang Bồ Nâu, Mê Cung, Hang Luồn, đảo
Ti Tốp...
Đặc điểm: Là một hang lớn (12.200) có ba ngăn,
trần hang cao có rất nhiều nhũ đá. Ngời Pháp đã gọi
hang này là Grotte des surprises (Hang động của sự
sửng sốt).
Đây là hang lớn và có một vẻ rất độc đáo, ngời
Pháp đã tìm đến hang này từ năm 1901 và trong cuốn Du
lịch Hạ Long xuất bản năm 1938, họ gọi hang này là
18
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
Grotte des surprises (Hang động của sự sửng sổt). Miệng hang cách mực nớc biển
khoảng 25m, bị che khuất dới các tán lá xum xuê. Từ cửa hang nhìn ra một vùng biển
lặng vây quanh bởi vòng cung của núi Bồ Hòn và cách đó cha tới 1km là những hòn
núi nhỏ, nơi cửa hang Bồ Nâu nhìn ra biển. Tại vùng biển này, các thuyền chài tụ tập
thành một làng mà quanh đó có các hang Bồ Nâu, Mê Cung, Hang Luồn, đảo Ti Tốp,
hòn Đầu Ngời...
Lòng hang gồm có ba ngăn nối với nhau bởi các ngách ngăn rất hẹp. Ngăn
ngoài có trần cao với rất nhiều nhũ rủ xuống. Đặc biệt ngăn thứ ba bỗng nhiên mở
rộng mênh mang với mái vòm cong in hình các vệt lõm bằng chiếc mũ rất đều và
mịn, trông giống nh một nhà hát Opéra khổng lồ thời trung cổ, rất có ấn tợng cho một
cuộc đại trình diễn ca múa nhạc kịch. Tiếng nói trong hang nghe rất rõ do không bị
vang vọng. Đặc biệt, ở khoang này hầu nh không có nhũ vì nóc hang không có khe
nứt, không có nớc nhỏ giọt.
Giữa hang có một cột nhũ khổng lồ nối thẳng từ
nóc xuống nền hang, rất đẹp. Khi đi gần hết hang, ta

trông thấy những tảng đá khổng lồ, to hơn một căn
phòng, nằm dới đáy hang mà phần trên của các tảng đá
này tởng nh có thể lắp khít lên trần hang phía trên cao.
Chính các tảng đá này đã rơi từ trên đó xuống. ở đáy hang, ta cũng thấy vỡ ra
nhửng mảng lớn để lộ những con đờng ngầm, ngõ ngách sâu thẳm.
Từ tháng 1 năm 1999, ngời ta đã xây một lối đi dài 800m uốn quanh lòng
hang. Công việc này hoàn thành vào ngày 1/5/1999.
Hang Hanh
Vị trí: ở chân núi Quang Hanh, cách Bãi Cháy 20km, thuộc vịnh Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh.
Đặc điểm: Hang thấp, muốn vào trong phải đi thuyền nhỏ và chờ cho tới khi
thuỷ triều xuống thấp, vào hang cần mang theo đèn pin hoặc đuốc.
Chỉ những ngời a mạo hiểm, gan dạ thì mới nghĩ
tới việc đi thăm nơi này. Với ngời bình thờng thì tốt nhất
chỉ nên nghe kể hoặc xem băng hình mà thôi. Đây là
một chiếc hang thấp chạy dài tới 2km. Cửa hang nằm ở
chân núi Quang Hanh, nằm ven bờ biển. Muốn vào hang
phải đi bằng thuyền nhỏ, chờ cho đến khi nớc thuỷ triều
xuống vì trần hang rất thấp. Ngời chèo thuyền phải biết
rõ lúc nớc lên để nhanh chóng ra khỏi hang.
Cheo leo bên cửa hang có một ngôi miếu nhỏ gọi
là miếu Ba Cô. Miếu này thờ ba cô trinh nữ đi biển đã
19
Tìm hiểu hang động việt nam Đỗ Thơng Huyền
vào đây tránh gió. Mê mẩn vì vẻ đẹp của hang, các cô đã bị nớc triều dâng lên chẹn
mất lối ra và chịu chết trong một vòm hang hẹp. Dân chài thờng lên miếu thắp hơng
xin linh hồn ba cô phù hộ cho họ.
Có thể đến động Hang Hanh bằng cách thuê ca nô đi từ bến Đoan ở Hòn Gai
hoặc đi ô tô đến thị xã Cẩm Phả. Tại bến tàu Cẩm Phả, có thể thuê thuyền hoặc ca nô
ra Hang Hanh. Tại cửa hang, có các thuyền nhỏ chở thuê vào thăm hang. Bình thờng

một thuyền 10 chỗ đi vào và ra trong vòng 60-90 phút. Trớc khi đi nên hỏi rõ về giờ
nớc xuống để có thể vào hang và trở ra an toàn.
Hang Trống và hang Trinh Nữ
Vị trí: Nằm ở trên hai cánh của một vòng cung núi nhỏ
phía đông dãy đảo Bồ Hòn, cách hang Sửng Sốt hơn 3km theo
đờng biển về phía đông nam.
Đặc điểm: Hang có nhiều nhũ đá và cảnh đẹp gắn liền
với một câu chuyện tình cảm động của đôi trai gái dám hi sinh tính mạng để bảo vệ
tình yêu.
Hai hang cách nhau 700-800m qua một vụng biển
nhỏ. Các cửa hang quay về hớng khác nhau. Đứng từ
hang này mà hét to thì ở hang kia có thể nghe thấy.
Hai hang này chẳng những có rất nhiều nhũ đá và
cảnh đẹp, mà còn hấp dẫn du khách vì một sự tích rất
cảm động. ở một hang có một tảng đá nằm ngang trông
nh một cô gái nằm xoã tóc vơn tay ra biển vì vậy đợc gọi
là hang Trinh Nữ. Chiếc hang kia có một cột nhũ đá rất cao trông nh một chàng trai
khổng lồ đứng nhìn ra khơi xa. Dân chài nói là vào các ngày ma to gió lớn, đi qua đây
nghe tiếng gió đập vào vách núi bập bùng nh tiếng trống và họ gọi hang này là hang
Trống.
Dân gian kể rằng hai khối đá này là một cô trinh nữ và một chàng dân chài đã
bị hoá thành đá trong lúc họ đi tìm nhau. Chàng trai nghèo quyết chí ra khơi xa đánh
cá để có tiền cới vợ. ở nhà bị bố mẹ ép gả cho ngời khác, cô gái đã bơi thuyền trốn ra
biển để tìm ngời yêu. Trong dông bão, họ đã đến đợc hai chiếc hang gần nhau và
nghe đợc tiếng gọi, tiếng trống của nhau nhng rồi sau mấy ngày họ vẫn không tìm đ-
ợc nhau và phải chết trong tuyệt vọng giữa cái mê hồn trận của biển cả và núi đảo
trên vịnh.
Động Kim Quy
Vị trí: Động nằm trên hòn Dầm Nam, phía
sau là hòn Soi Sim, thuộc vịnh Hạ Long, Quảng

Ninh.
20