VÀI Ý KIẾN VỂ “PHONG TRÀO DUYÊN HẢl”

VÀI Ý KIẾN VỂ “PH O N G TRÀO D U Y ÊN H Ả l”

Phong trào học tập Duyên H ải và thi đua với Duyên
Hải đang phát triển m ạnh ở các xí nghiệp và công trường.
Đó là một điều r ấ t tôt.
Vì sao, cũng những máy móc ấy và những công n h ân
ấy, trước kia thì năng su ấ t th ấp kém, m à nay trong các
cuộc biểu diễn kỹ th u ậ t thì n h à m áy nào cũng vượt mức
gấp hai, gấp ba, có khi gấp mười lần.
Bởi vi trước kia nhữ ng tư tưởng sai lầm như: bảo thủ,
bị động, cục bộ, tự ti... là những cái xiềng xích nó trói buộc
người công n hân không để cho họ tiến tới. Ngày nay tư
tưởng đúng đắn, tức là tư tưởng làm chủ nước nhà, làm
chủ xí nghiệp, đã đ án h th ắ n g tư tưởng sai lầm, cởi mở cho
người công nh ân trở nên m ạnh dạn, dám nghĩ dám làm,
phá tan những mức h ạ n lạc hậu, khắc phục được mọi khó
khăn, xung phong vào m ặt tr ậ n kỹ th u ậ t, sáng tạo ra
những lề lôì sản x u ất mới hơn, tô"t hơn.
Do tư tưởng thông suô't mà quần chúng gây nên phong
trào Duyên Hải. Lại do phong trào D uyên H ải p h á t triển
mà tư tưởng của qu ần chúng càng thông suôt thêm.
Muôn cho phong trào p h át triển một cách vững chắc,
công n h ân và cán bộ cần chú ý:

185


' Phải bảo đảm chất lượng - Không nên chỉ dôc sức vào
số^ lượng nhưng không bảo đảm chất lượng, không tiêt
kiệm đưỢc nguyên liệu, vật liệu, không hạ được giá th àn h
(Nhà máy dệt đã mắc khuyết điểm này).

- Phải tránh tình trạng "đầu voi đuôi chuột", khi biểu
diễn kỹ th u ậ t thì r ấ t khá, nhưng khi sản xuất thì lại
không đạt k ế hoạch (Như phân xưởng cao su).
- Lãnh đạo phải theo dõi th ậ t sátj kịp thòi tổng kêt
kinh nghiệm, phổ biến kinh nghiệm cho cả nhà máy và
trao đổi kinh nghiệm với những xí nghiệp bạn.
- Phải nắm vững mục đích của phong trào là thực hiện
k h ẩu hiệu: sản xuất nhiều, nhanh, tốt, rẻ.
Phong trào Duyên Hải phát triển vững chắc và rộng
khắp, thì chúng ta nhất định hoàn thành vượt mức k ế hoạch
năm nay và hoàn thành trước thòi hạn k ế hoạch 5 năm.

T.L.
Hồ Chí Minh: Toàn tập,
Nxb. C hính trị quôc gia,
Hà Nội, 2002, t.io, tr.358-359.

186


Đ IỆ N GỬI HỘI NGHỊ LIÊN HOAN CHIỀN
•

•

•

sĩ

THI ĐUA CÔNG, NÔNG, BIN H H Ả l PHÒNG'

Thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ, Bác th ân ái
chúc mừng Hội nghị liên hoan công, nông, binh Hải Phòng.
Bác khen ngỢi nhữ ng th à n h tích của n h â n dân lao
động Hải Phòng đã đ ạ t đưỢc.
Từ nay, công nhân cần nâng cao hơn nữa tinh thần
làm chủ xí nghiệp, đẩy m ạnh hơn nữa phong trào Duyên
Hải, nhằm hoàn th à n h toàn diện và vượt mức k ế hoạch
nám 1961.
Đồng bào nông dân và các hỢp tác xã cần thi đua cấy
tốt và kịp thồi vụ, quyết tâm giành một vụ mùa th ắn g lợi.
Bộ đội cần đẩy m ạn h th i đu a "ba nhất" và cô" gắng
giúp đỡ đồng bào nông dân sản xuấ^t.

Công, nồng, binh đoàn kết, lôi cuôn đồng bào các giới
thi đua làm cho Hải Phòng th àn h một địa phương gương
mẫu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền
Bắc, làin cơ sở vững m ạnh cho sự nghiệp đâ"u tran h thực
hiộn hoà bình thông nhâ^t nước nhà.

1. Hội n g h ị liên h o a n c h iế n sĩ th i đ u a công, n ô n g , b in h H ả i
P h ò n g họp n g à y 2 8 -7 -1 9 6 1 .

187


Đó là lời chúc mừng m à cũng là lòng mong ước Bác gửi
đến Hội nghị.
N hân dịp này, một lần nữa Bác cảm ơn các cô, các chú
đã gửi biếu Bác một bình hoa hồng rấ t đẹp.

Chúc Hội nghị th àn h công tốt đẹp.
N gày 28 tháng 1 năm 1961
BÁC HỒ
Hồ Chí Minh: Toàn tập,
Nxb. C hính trị quốc gia,
H à Nội, 2002, t.io , tr.382-383.

188


BÀI NÓI CHUYỆN VỚI ĐỒNG BÀO
VÀ CÁN BỘ TỈNH NGHỆ AN

Thưa đồng bào,
Chúng tôi thay m ặt Trung ương Đảng và Chính phủ
th â n ái hỏi thăm đồng bào, bộ đội, cán bộ, các anh hùng,
chiến sĩ thi đua, các cụ phụ lão, các cháu th an h niên và
nhi đồng.
N hân dịp này, tôi vui lòng khen ngỢi đồng bào và cán
bộ về những th à n h tích đã th u đưỢc và nhắc nhở những
việc mà đồng bào và cán bộ cần phải ra sức làm:
- Về nông nghiệp:
Đồng bào nông dân đã đấu tr a n h vượt qua n h ữ ng
khó k h ă n do h ạ n và lụ t n ăm ngoái để lại và đã đẩy
m ạn h sản x u ấ t năm nay tiến lên. Đồng bào đã ra sức vỡ
hoang (hơn 1 vạn 8 ngàn m ẫu tây), tàn g vụ, trồ n g xen,
cải tiến nông cụ...
Các nông trường quốc doanh đều cô" gắng nhiều và đã
thư đưỢc kết quả khá như Đông Hiêu, Tây Hiêu,

V.V..

Đó là những ưu điểm cần tiếp tục phát triển hơn nữa.
Đồng thòi, chúng ta phải ra sức sửa chữa những nhược
điểm còn lại trong nông nghiệp như:

189


Các hỢp tác xã cần phải quản lý tôt hơn nữa về kê
hoạch sản xuất, về lao động, về kỹ th u ật, về tài vụ. Phải
tăn g sô" ngày công và hiệu su ấ t lao động để tăn g thu nhập
cho xã viên. P hải chông tư tưởng bình quân. Các hỢp tác
xã phải làm đầy đủ nghĩa vụ đôi với N hà nước như; nộp
thuế, trả nỢ, bán thóc thừa, v.v. để Nhà nước dùng tiền và
thóc ây vào n h ữ ng việc có lợi cho nh ân dân, trước hết là có
lợi cho nông dân.
Về trồng trọt, phải chú trọng tăng năn g suất. Sản xuất
lúa là chính, đồng thòi phải đẩy m ạnh hơn nữa việc trồng
trọ t hoa m àu và cây công nghiệp.
Đẩy m ạn h hơn nữa việc chăn nuôi gia súc (hiện nay sô"
trâ u có tăng, nhưng bò, lợn đều sụt k ế hoạch), đẩy m ạnh
hơn nữa nghề cá, nghề biển.
Phải đẩy m ạn h hơn nữa nghề rừng (kế hoạch định hơn
10 vạn thước khối, m à 9 th án g đầu năm mới làm được hơn
78.000 thước khối). P h á t triển hơn nữa phong trào trồng
cây (kế hoạch định cả năm 12 triệu cây, nhưng đến nay
mới trồng đưỢc non 4 triệu cây). Trồng cây nào phải săn
sóc cho tố t cây ấy.
Muôn p h á t triển nông nghiệp thì phải đẩy m ạnh công

tác thuỷ lợi (hiện nay mỗi đầu ngưòi 3 thước khôl, như th ế
là quá ít), làm nhiều p h ân bón (trong vụ chiêm 28 phần
tră m diện tích cấy chay), cày cấy kịp thòi vụ (vụ mùa qua,
25 p h ần tră m diện tích không kịp thòi vụ).
Đây chỉ nói r ấ t tóm tắ t, Bác khuyên đồng bào và cán
bộ nghiên cứu kỹ lưỡng và p h ấ n khởi thực hiện N ghị
quyết của Hội nghị T ru n g ương Đảng về k ế hoạch 5 nám

190


p h á t triển nông nghiệp và n h ư n g tài liệu giải thích N g h ị
quyết ấy.
“ Về công nghiệp:
Công nhân và cán bộ các xí nghiệp đều cô^ gắng hỢp lý
hoá sản xuất, p h á t huy sáng kiến, nâng cao n ăn g s u ấ t lao
động. Các xưởng cơ khí, phôt phátj lò cao, máy điện, v.v.
đều có th à n h tích khá.
Chúng ta cần phải nâng cao kỹ th u ậ t hơn nữa, bảo
đảm hơn nữa chất lượng tốt và giá th à n h hạ. c ầ n phải đẩy
m ạnh phong trào thi đua với Duyên Hải làm đúng k h ẩu
hiệu: nhiều, nhanh, tốt, rẻ.
- Về thủ công nghiệp:
Thủ công nghiệp bao gồm một số' ngành, nghề cần
thiêt cho đời sông của n h ân dân và bảo đảm công việc làm
ăn cho hơn 66 nghìn người. Chúng ta cần khuyên khích
th ủ công nghiệp p h á t triển đúng phương hướng và p h át
triển tốt.
-

về các ngành khác:

Văn hoá, giáo dục, y tế, giao thông, bưu điện, đều có
tiến bộ; nhưng đều phải cô" gắng để tiến bộ hơn nữa.
Hiện nay tỉn h ta còn có gần 17.000 th a n h niên mù
chữ. B in h dân học vụ cần phải cô" gắng th a n h toán xong
nạn mù chữ, càng sớm càng tôt.
Ngành thương nghiệp phải m ua bán công bằng, chớ
nên ép cấp, ép giá. Cán bộ phải nắm vững và làm đúng
chính sách, phải biết tuyên truyền, giải thích, dựa vào các
lổ chức địa phương, tính toán th ế nào cho N hà nước và

191


n h ân dân đều có lợi; phải dựa vào lực lượng nhân dân
quản lý thị trường cho tốt.
Các cấp uỷ đảng phải lãn h đạo chặt chẽ hơn nữa
ngành thương nghiệp. Làm như th ế thì n h ấ t định hoàn
th àn h tốt nhiệm vụ.
Bộ đội, công an, dân quân tự vệ tỉnh ta đều hăng hái
thi đua làm tròn nhiệm vụ, giữ gìn trậ t tự trị an, giúp đỡ
n hân dân sản xuất. Chúng ta phải luôn luôn nâng cao
cảnh giác và tinh th ầ n yêu nước của nhân dân, dựa vào
lực lượng của n h ân dân, sẵn sàng đập tan âm mưu địch
phá hoại.
Cán bộ và n h ân viên các cấp, các ngành đều cô gắng
thi đua công tác, lao động và học tập, đã về nông thôn giúp
đỡ các hỢp tác xã sản xuất.
Công nhân đều phấn khởi thi đua, p h á t huy sáng

kiến, giúp đỡ đồng bào nông dân sản xuất, tă n g cường liên
minh công nông.
Thanh niên và p h ụ n ữ đều hăng hái xung phong tăng
gia sản xuất, thực h àn h tiết kiệm.
Nói tóm lại, mọi người, mọi ngành đều có cố gắng và có
tiến bộ. Như th ế là tôt.
Riêng về th a n h niên và phụ nữ, Bác muôn nêu mấy
điểm sau đây:
Tỉnh ta có hơn 22 vạn th a n h niên, mà Đoàn Thanh
niên Lao động mới có non 6 vạn đoàn viên. N hư thê là quá
ít, Đoàn cần phải giáo dục và giúp đỡ th an h niên tiên bộ,
chọn lọc những th a n h niên tôt, hăng hái lao động và học

192


tập, tổ chức họ vào Đoàn, để p h á t triển và củng cô" hơn nữa
đội ngũ của mình.
Tỉnh ta có hơn 61 vạn p h ụ nữ, tức là một nửa sô" nhân
dân. P hụ nữ ta là một lực lượng lớn trong công cuộc xây
dựng Tổ quốc, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tuy vậy, so với
nam giới thì địa vị của p h ụ nữ trong xã hội còn quá thấp
kém. Ví dụ: ở Hội đồng n h â n dân các xã, phụ nữ chỉ được
15 p h ần tră m trong số đại biểu ở các hỢp tác xã, trong các
ban quản trị chỉ có non 7 p h ần trăm là phụ nữ. ở các cấp
đảng uỷ và chi uỷ có 5 p h ần trăm là nữ đồng chí. Chúng ta
phải có phương pháp đào tạo và giúp đỡ để nâng cao hơn
nữa địa vị của phụ nữ.
* *
Để cải thiện không ngừng đời sông của nhân dân, để

xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã hội, chúng ta phải động
viên mọi lực lượng để tă n g gia sản xuất, thực h àn h tiết
kiệm. Nhiệm vụ trứốc m ắt là phấn đấu giành một vụ
Đông - Xuân thắng lợi, nh ằm tự túc lương thực (thóc, ngô,
khoai, sắn) và có phần dự trữ; đồng thòi phải chú trọng
cây công nghiệp. Đó là nhiệm vụ của toàn Đảng và toàn
dân ta.
Để hoàn th àn h tôt nhiệm vụ đó, cần phải tăng cường
sự lãnh đạo của các cấp uỷ đảng, trước hết là sự lãnh đạo
trực tiếp của Tỉnh uỷ.
Các cấp bộ đảng, cần phải thấy hết khả năng của địa
phương, n h ận rõ trách nhiệm đôi với đời sông n h ân dân và
đôì với k ế hoạch công nghiệp hoá của miền Bắc nước ta, để
13-BHVDN

193


cố gắng hơn nữa p h á t triển kinh tế, trước h ết là p h át triển
nông nghiệp, nhằm tự túc lương thực và cung cấp nhiểu
nguyên liệu cho công nghiệp.
L ãnh đạo cần phải đi vào cụ thể và th iết thực trong tổ
chức và chỉ đạo thực hiện:
- Có phương hướng sản xuất đúng cho từng vùng. Có
biện pháp cụ thể cho từng ngành, từng việc. Thường
xuyên kiểm tra đôn đốc, tăng cưòng chỉ đạo kỹ th u ậ t và
chỉ đạo quản lý.
Đi sâu vào thực tế, đi sá t đến cơ sở, n ắm chắc mọi
tìn h hình.
- Bồi dưỡng và p h át huy tác dụng của điển hình, rú t

k inh nghiệm của điển hình mà chỉ đạo phong trào chung
để tiến bộ đều.
- Chông quan liêu m ệnh lệnh.
- Lãnh đạo cần phải chú trọng công tác tư tưởng, công
tác xây dựng Đ ảng và củng cố chính quyền. Bồi dưỡng cán
bộ cũ và đào tạo cán bộ mói. Phải giúp đỡ Đoàn Thanh
niên Lao động củng cô" và p h át triển tôt.
- Nội bộ phải đoàn kết chặt chẽ, mỏ rộng tự phê bình
và phê bình. Tăng cương chế độ lãnh đạo tập thể và cá
n h â n phụ trách. P hải khiêm tô"n học hỏi cán bộ, học hỏi
q u ần chúng, học hỏi tỉnh bạn. Phải cô" gắng học tập lý
luận, văn hoá và kỹ thuật.
Các cấp uỷ đảng lãnh đạo tốt, đồng bào và cán bộ đoàn
kết n h ất trí và phấn khởi thi đua, thì chúng ta nhất định
hoàn thành và hoàn thành vượt mức mọi kê hoạch mà Đảng
và Chính phủ giao cho.

194


■*

Tỉnh ta là một tỉnh lớn ở miền Bắc, có một vị trí r ấ t
quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hoá và quốc phòng.
Tỉnh ta có nhiều khả năng, đất rộng, người đông, tài
nguyên phong phú, nhân dân có truyền thông anh dũng
và cần cù. Đồng bào và cán bộ cần phải có quyết tâm phấn
đấu xây dựng tỉnh ta th à n h một trong những tỉnh khá
n h ấ t ở miền Bắc. Làm được như th ế là tỉnh ta góp phần
xứng đáng trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở

miền Bắc, làm cơ sở vững m ạnh thực hiện hoà bình thông
n h ấ t nước nhà.
Bác thay m ặt Trung ương gửi lòi thân ái hỏi thăm
đồng bào, bộ đội và cán bộ các địa phương.
Chúc đồng bào cố gắng và tiến bộ!
HỒ Chí M inh: Toàn tập,
Nxb. C hính trị quổc gia,
Hà Nội, 2002, t.io , tr.448-453.

195


Tháng 6 - 1 9 5 7 , Chủ íịch H ồ C h í Minh thăm
công trường xâ y dựng N h à m á y Đ iện Vinh,
tỉnh N g h ệ An

Ảnh: T T X V N


BÀI NÓI CHUYỆN VỚI CÁN BỘ

VÀ CÔNG NHÂN NHÀ MÁY c ơ KHÍ VINH
Hôm nay Bác đến thăm n h à m áy và anh chị em công
nhân, Bác th ấy n h à máy cũng như nơi ăn, chỗ ngủ, tươm
tất, sạch sẽ và hôm nay sạch sẽ hơn mọi lần.
Bác mong khi nào cũng sạch sẽ n h ư hôm nay.
Bác nghe báo cáo nhà máy có nhiều ưu điểm:
- Thực hiện k ế hoạch N hà nước n ăm 1961 xong trưóc
thời hạn 4 th á n g 12 ngày và vượt mức gần 70 vạn đồng.
H ạ giá th à n h lưỡi diệp cày 51. N ăm 1959, 3 đồng 2

hào một bộ lưỡi diệp cày, nay đã hạ xuông 2 đồng 5 hào.
Có đúng không?
- Năng s u ấ t lao động tăng tốt. N ăm 1959 bình quân
một đầu người 1 nghìn 40 đồng. N ăm 1961 tăn g lên 8
nghìn 2 trăm 50 đồng.
- Sáng kiến p h á t huy khá. N ăm 1960, sử dụng được 36
sáng kiên. N ăm 1961 sử dụng được 94 sáng kiến. Thế thì
các cháu Lrai có sáng kiên nhiều hơn hay các cháu gái có
sáng kiến nhiều hơn?
Các cháu gái phải cô' gắng để có nhiều sáng kiến hơn.
- Công n h ân có 243 ngưòi, đã có 74 người lao động tiên

197


tiến. Như vậy là khá, nhưng chưa th ậ t tiên tiên, c ầ n phải
có nhiều tiên tiến hơn nữa.
Đó là những th àn h tích Bác khen ngỢi, n h ư n g còn
nhiều khuyết điểm:
- Lưõi diệp cày 51 sản xuất ra hỏng 30 p h ần trăm ,
không dùng được; như vậy sản xuất để làm gì?
- Máy cấy đại bộ phận không dùng được. Như thê la
làm m ất công.
Giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo, phải lảm th ế
nào xứng đáng là lãnh đạo để ngưòi ta tin cậy. Nếu ta sản
xuất xấu, chẳng những m ất công, tôn nguyên liệu mà lại
m ất cả uy tín nữa. Do đó, cần phải làm cho tôt. Có làm
được không? Phải làm đưỢc. Công nông liên m in h chứ
không phải “nông công liên m inh”.
Bác đề nghị: sản xuất ra máy cày, máy cấy... công

n h ân phải bảo đảm cho nông dân có thòi gian sử dụng.
Nếu không bảo đảm thòi gian đó thì phải sửa lại cho nông
dân. Ví dụ: làm máy cấy, quy định cấy trong hai n ă m mà
chỉ cây được một năm đã hỏng, thì phải n h ận chữa lại cho
nông dân, không m ất tiền sửa. Có làm đưỢc như t h ế mối
có uy tín. Phải làm tôt bốn chữ: nhiều, nhanh, tôt, rẻ. Nếu
làm nhiều, làm nhanh mà không làm tôt có được không?
Nếu làm tôt mà không rẻ có được không? Nếu làm không
rẻ, nông dân không mua, hàng sản xuất ra sẽ ứ lại, ứ hàng
lại thì không có việc làm.
Cần phải thấy ưu điểm và khuyết điểm bây g:iò như
cái cân, khuyết điểm có khi còn nặng hơn. Ta phải lám cho
nó th ăn g bằng, đi đến ưu điểm nặng hơn và cuố^i cùng,

198


khưyêt điểm bị xoá hêt. sả n xuất cũng như vậy, không
phải làm tô^t một lúc, mà phải dần dần và phải quyết tâm
làm tôt.
Bác nói thêm điều này: vì sao làm hỏng nhiều? Vì tư
tưởng làm chủ xí nghiệp, làm chủ nước n h à chưa cao, còn
bảo thủ. Cần phải khắc phục những tư tưởng đó.
Cuối cùng, Bác th ân ái thay m ặt Trung ương Đảng và
Chính phủ chúc các cô, các chú khoẻ để thi đua hơn nữa.
Hồ Chí M inh: Toàn tập,
Nxb. C hính trị quốc gia,
Hà Nội, 2002, t.io , tr .458-459.

199

BÀI NÓI CHUYỆN VỚI ĐỒNG BÀO
VÀ CÁN BỘ TỈNH THANH HOÁ
é

Thưa đồng bào,
Thay m ặt Trung ương Đảng và Chính phủ, chúng tôi về
thăm đồng bào, bộ đội và cán bộ, các an h hùng và chiến sĩ
thi đua, các cụ phụ lão, các cháu th an h niên và nhi đồng.
Từ năm kia tôi về thăm , đến ngày nay, trong thòi gian
đó, t ỉ n h t a đ ã có n h i ề u b iế n đổi tô't: ở n ô n g th ô n , các hỢp

tác xã có n h i ề u c ố g ắ n g t r o n g v iệc m ở m a n g d iệ n t í c h t r ồ n g
c â y lư ơ n g th ự c , t r o n g việc đ ó n g t h u ế v à b á n thóc t h ừ a cho

Nhà nước, V . V . .
Có những nơi tiến bộ nhiều như huyện Yên Định đã
l à m k h á t ô t việc m ở m a n g t h u ỷ lợi, c ả i t i ế n kỹ t h u ậ t , m ở
r ộ n g d iệ n tíc h t r ồ n g c â y c ô n g n g h iệ p ... ở m iề n x uôi c ũ n g
n h ư m i ề n ngưỢc, v ù n g r u ộ n g c ũ n g n h ư v ù n g biển, các hỢp
tá c x ã có n h i ề u g ư ơ n g m ẫ u tô t, ví d ụ : các hỢp t á c x ã Y ê n

Trường, Kim Ngọc, Liên Hải,

V.V..

Phong trào bổ túc văn

hoá cũng có nhiều nơi khá như Hoàng Hoá, Như Xuân...

N h à máy, công trường, nông trường đều có nhiều tiến
bộ t r o n g p h o n g t r à o t h i đ u a hỢp lý h o á s ả n x u ấ t, cả i t i ê n

kỹ thuật, như n h à máy Nam Phát, nông trường Sao Vàng,
Phúc Do,

200

V.V..


Nghề cá cũng có tiến bộ, do cải tiến thuyền lưới mà
th u hoạch đưỢc tăng.
Thủ công nghiệp cũng khá tiến bộ.
ở miền núi, hỢp tác hoá khá n h an h và khá tốt. Nông
nghiệp đã b ắt đầu p h át triển toàn diện. Đòi sông của nhân
dân đã được cải thiện dần dần. Bình dân học vụ và giáo
dục phổ thông đều p h át triển khá nhanh.
ở các cơ quan, việc học bổ túc văn hoá làm được tôt.
Cán bộ và nhân viên đã tham gia lao động sản xuất và đi
giúp các hỢp tác xã trong ngày mùa. Nói chung cán bộ và
n h â n viên đều hàng hái và tậ n tụy.
Bên những ưu điểm đó, đồng bào và cán bộ ta cần
p hải ra sức khắc phục những khuyết điểm còn lại để tiến
bộ hơn nữa.
Tỉnh ta gần 95% đồng bào nông dân đã vào hỢp tác xã
và 75% hỢp tác xã đã tiến đến quy mô cả thôn, v ề số* lượng
như th ế là tôt. N hưng về chất lượng của nhiều hỢp tác xã
thì còn kém, như quản lý thiếu dân chủ, thực hiện ba
khoán chưa tôt,

V .V ..

Vì vậy mà các việc về trồng cây lương

thực, cây công nghiệp, xây đắp thuỷ lợi, cải tiến nông cụ,
võ đ ất hoang và tăn g năng suất, v.v. đều còn kém.
Về chăn nuôi thì không tăng mà lại giảm (so vối năm
ngoái trâ u sụt 3.200 con, bò sụt 11.500 con, lợn sụt 66.500
con). Đồng bào nông dân chưa xem trọng đúng mức việc
bảo vệ gia súc (như vụ chiêm năm ngoái hơn 3.500 trâ u bò
chết ré t và 1.600 con chết bệnh). Nạn lạm sát trâ u bò cũng
còn khá phổ biến, như một thôn nọ ỏ xã Thiệu Long đã
giết mộl lần 9 con bê để liên hoan.

201


Chúng ta phải nhớ câu tục ngữ: "Trâu bò là bạn quý
của nông dân", "Trâu bò là kho p h â n bón". Chúng ta phải
có quyết tâm và biện pháp p h á t triển chăn nuôi hơn nữa,
Cần phải ngàn ngừa nạn lạm s á t tr â u bò.
Việc trồng cây gây rừng cũng phải đẩy m ạnh hơn nữa
(sô^ cây trồng năm nay còn kém năm ngoái 6.500.000 cây
và những cây đã trồng thì chỉ sông độ 75%). Chúng ta
phải hoàn th à n h k ế hoạch trồng cây và trồng cây nào phải
săn sóc cho tôt cây ấy. Trong ít năm nữa, cây cổì trồng
năm nay sẽ là một nguồn lợi r ấ t lón cho n h â n dân ta.
Cần phải đẩy m ạnh nghề rừng hơn nữa, hiện nay lấy
gỗ mới đạt 44% k ế hoạch cả năm.

Một điều nữa nên nói, là tỉnh ta có hơn 3.700 hỢp tác
xã, n h ư n g c h ư a có hỢp tá c x ã n à o b ằ n g n g a n g h o ặ c vư ợt

hơn Đại Phong.
Để sửa chữa những khuyết điểm nói trên và đưa các
hỢp t á c x ã t i ế n n h a n h , t i ế n m ạ n h , t i ế n v ữ n g c h ắ c , c á n bộ

và xã viên cần phải nghiên cứu kỹ càng và quyết tâm thực
hiện ĩ^ghị quyết Hội nghị lần th ứ n ăm của Trung ương
Đảng về k ế hoạch 5 năm p h á t triển nông nghiệp.
Nhiệm vụ trước m ắt của đồng bào nông dân là;
-

Cần đẩy mạnh hơn nữa công tác thuỷ lợi. Phải ra sức

làm nhiều phãn cho vụ chiêm và chống thói cấy chay. Bảo
đảm cấy kịp thời vụ, quyết tâm tranh thủ một vụ Đông Xuân thắng lợi và toàn diện.
Hiện nay tỉnh ta có ngót 4 vạn đồng bào đang hăng
hái làm thuỷ lợi. Bác gửi lòi th â n ái hỏi thăm và mong các

202


đ ồ n g b à o đó r a sứ c t h i đ u a g i à n h cho đưỢc lá cò th ư ở n g

luân lưu của Bác.
Xã Cát Sơn (Tĩnh Gia) đã đào được một con mương dài
17 cây sô" và đắp được 19 cái công. Như th ế là tôt.
Phòng bệnh, chông r é t cho ngưòi và gia súc.
- Phải tiết kiệm lương thực. Khi được m ùa phải phòng

khi m ất mùa. Không nên dùng thóc gạo nâu rưỢu.
- Thực hiện gọn và tôt công tác nộp thuế, trả nỢ và bán
lương thực thừa cho N hà nưốc. Đồng bào cần biết rằng
năm nay Nhà nước đang làm 22 công trinh thuỷ lợi hạng
to và 480 hạng vừa. N hà nước cần có gạo, có tiền để làm
những công việc đó cho nông dân.
Về công nghiệp và thủ công nghiệp, nói chung thì
trong 10 th án g qua các xí nghiệp và nông trưòng quốc
doanh ở tỉnh ta chưa đ ạ t k ế hoạch. Giá trị sản lượng chỉ
bằng 2 phần 3 so với n ăm ngoái. Như th ế là chậm.
Thủ công nghiệp mới đ ạt 70% k ế hoạch cả năm.
HỢp tác xã T h à n h Công đã phất cao ngọn cò thi đua,
Nhưng phong trào thi đua ở tỉnh ta chưa đưỢc sôi nổi.
Trình độ chính trị và tư tưởng của cán bộ và công
n h ân đều có tiến bộ. Vì sao sản xuất lại chậm tiến? Chúng
ta cần phải kiện toàn tổ chức hơn nữa, cải tiến quản lý
hơn nữa, công n h â n phải th ậ t sự tham gia quản lý hơn
nữa, cán bộ p h ả i th ậ t sự th a m gia lao động hơn nữa.
phong trào cải tiến quản lý xí nghiệp phải đẩy inạnli v:i
thiết thực hơn nữa. N hư th ế thì chúng ta n h ấ t định sẽ
hoàn thành tôt k ế hoạch.
Về văn hoá, giáo dục ồ tỉnh ta, cứ khoảng 160 ngưòi dân

203


thì có 20 học sinh học ở các trường. Như th ế là khá lắm.
Ngành binh dân học vụ cần phải cố gắng nhiều để giúp cho
10 vạn đồng bào trong tỉnh xoá xong nạn mù chữ. Ngành
giáo dục c ầ n có b iệ n p h á p giúp t h a n h n iê n m iề n n ú i có n h iề u

người hơn nữa được học cấp II, cấp III.
Ngành y tế có cố gắng và có tiến bộ. Nhưng việc vệ sinh
phòng bệnh còn kém, các nhà trường lớn nhỏ chưa được
sạch sẽ. ở nông thôn, vệ sinh cho các cháu bé r ấ t kém.
Ngành giao thông vận tải, tỉnh ta đường sá còn kém,
sửa chữa và xây đắp chưa đ ạt mức kê hoạch, giao thông
miền núi chưa được mở mang.
Ngành xăy dựng cơ bản trong 9 th án g qua mới đạt
50% kế hoạch cả năm. Như th ế là rấ t chậm. Công nhân và
cán bộ hai ngành nói trên cần phải cô" gắng thi đua để
hoàn th à n h nhiệm vụ của mình.
Về trật tự, trị an, bộ đội, công an và dân quân tự vệ
tỉnh ta đã hăng hái thi đua và đã thực hiện tôt nhiệm vụ
của mình. Các cơ quan phụ trách phải luôn luôn giáo dục
nhân dân nâng cao cảnh giác, phải dựa vào tai m ắt và lực
lượng của n h ân dân đặng đề phòng và đập tan mọi âm
mưu của địch phá hoại.

Xây dựng chủ nghĩa xã hội tức là xây dựng đòi sông no
ấm và hạnh phúc cho nhân dần.
Muôn ăn quả thì phải trồng cây. M uốn có quả ngon
thì phải ra sức săn sóc cho cây tôt. M uôn xây dựng
th ắ n g lợi chủ nghĩa xã hội thì n h â n dân ta phải n ân g

204


cao tin h th ầ n làm chủ. Mọi người p h ải làm tròn nhiệm
vụ củ a người chủ: cần k iệ m x â y d ự n g nước n h à , x â y

d ự n g chủ nghĩa xã hội.
Muôn xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có con người
th ấm n h u ần đạo đức xã hội chủ nghĩa.
N hân đây Bác muôn nói tóm t ắ t về th a n h niên và
p h ụ nữ:
Ai cũng n h ận rằng th a n h niên là người chủ tương lai
của nưốc n h à và Đoàn T hanh niên Lao động là cánh tay
đắc lực của Đảng. T hanh niên tỉnh ta đã làm nhiệm vụ
xung phong trong công việc p h á t triển văn hoá, tăn g gia
sản xuất,

V.V..

N hưng Bác muốn đ ặt câu hỏi sau đây: Bắc

Cạn là một tỉn h miền núi, chỉ có 85.000 dân, h ầu hết là
đồng bào thiểu số. T h ế mà Bắc Cạn đã có hơn 200 "gái
Đại Phong" và "trai Đại Phong". Tỉnh ta có hơn 10 vạn
th a n h niên. T hế mà hiện nay chỉ có 128 "gái và tra i Đại
Phong". Các đồng chí th an h niên ta nghĩ th ế nào?
Trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa
xã hội, p h ụ nữ ta đóng góp một phần r ấ t to. Tỉnh ta có hơn
82 vạn phụ nữ, đó là một lực lượng rấ t lón. Nhưng địa vị
phụ nữ chưa đưỢc xem trọng đúng mức. Ví dụ:
- Trong 3.761 hỢp tác xã nông nghiệp chỉ có 7 chủ
nhiệm là p h ụ nữ.
- Hội dông nhân dân các huyện có 734 uỷ viên trai mà
chỉ có 202 uỷ viên gái.
- Tỉnh ta có hơn 46.000 đảng viên trai mà chỉ có hơn
5,700 đáng viên gái.

205


-

Mọi công việc đồng áng nặng nhọc đều do p h ụ nữ

làm, còn đàn ông thì ít lao động.
Ngoài ra, những tệ lậu như gả chồng quá sớm, cưỡng
ép duyên con cũng vẫn còn.
Đồng bào ta cần phải đấu tra n h để xoá bỏ cái thói
"trọng nam khinh nữ" ấy.

Về lãnh đạo, các cấp lãnh đạo của tỉnh ta trước hết là
Tỉnh uỷ đoàn kết n h ất trí, tậ n tụy phục vụ n h ân dân, chấp
h ành chỉ thị của cấp trên một cách nghiêm chỉnh, đó là
những ưu điểm chính. Các đồng chí cần phải lãnh đạo cụ
thể hơn nữa. Phải đi sâu, đi sá t hơn nữa, đối với mọi việc
phải có biện pháp cụ thể hơn nữa. P hải tuyệt đôi trá n h tư
tưởng chủ quan thoả mãn, trá n h tác phong quan liêu mệnh
lệnh, phải khắc phục lề lốĩ làm việc luộm thuộm. Phải hết
sức chú trọng bồi dưỡng cán bộ cũ và dìu dắt nhứng cán bộ
trẻ tiến lên.
Thanh Hoá có nhiều điển hình tôt về các m ặt như

c ầ n phải p h át
triển rộng khắp các điển h ình tô"t cho nơi khác học tập như
các hỢp tác xã Yên Trường, Định Tăng, Duyên Lộc, Mỹ
Lương... Trung ương chắc rằn g các đồng chí có đủ quyêt

tâm và nghị lực để khắc phục khu yết điểm và p h át triển
chăn nuôi, trồng trọt, cải tiến công cụ,

V.V..

những ưu điểm sẵn có.
*

Tỉnh ta là một tỉnh lớn n h ấ t ở miền Bắc, đ ất rộng,

206


người nhiều, nhân dân có truyền thống anh dũng đấu
tra n h và cần cù lao động. T h an h Hoá có miền núi, tru n g
du, đồng bằng và miền biển; như vậy, các vùng có điều
kiện giúp đỡ lẫn nhau p h át triển kinh tế về mọi m ặt làm
c h o t ỉ n h t a t h ê m g ià u , đòi s ô n g c ủ a n h â n d â n m a u đưỢc

cải thiện. Tỉnh ta có ngót 12 vạn đảng viên và đoàn viên
th a n h niên lao động, đó là m ột lực lượng rấ t lớn. Cán bộ,
đảng viên và đoàn viên cần phải th ậ t sự xung phong
gương m ẫu tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, chông
quan liêu mệnh lệnh, chông lãng phí, tham ô... Ra sức
p h á t triển và củng cố tốt Đ ảng và Đoàn, đoàn kết toàn
dân. Làm đưỢc như th ế th ì T hanh Hoá chắc sẽ trở th àn h
một trong những tỉnh k h á n h ấ t ở miền Bắc. Làm đưỢc như
th ế tức là tỉnh ta góp p h ần xứng đáng vào sự nghiệp xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở m iền Bắc làm nền tảng vững chắc
cho công cuộc đấu tra n h thông n h ấ t nưốc nhà.

Bác thay m ặt T rung ương hỏi thăm đồng bào và bộ
đội, cán bộ các nơi.
Chúc đồng bào cô' gắng và tiến bộ nhiều.
HỒ Chí M inh: Toàn tập,
Nxb. C hính trị quốc gia,
Hà Nội, 2002, t.io, tr.481-487.

207


BÀI NÓI CHUYÊN TẠI HỘI NGHỊ TRUYỀN
•

•

•

đạt

•

NGHỊ QUYẾT CỦA BỘ CHÍNH TRỊ
VÀ NGHỊ QUYẾT CỦA HỘI Đ ổ N G CH ÍNH P H Ủ
VỂ KỂ HOẠCH NHÀ

Nước NĂM 1962

Các đồng chí,
Mấy hôm nay chúng ta bàn k ế hoạch năm 1962 của
N hà nước nhằm p h át triển hơn nữa kinh tế và văn hoá và

cải thiện hơn nữa đòi sông của nh ân dân. Bác nêu vài ý
kiến để các đồng chí tham khảo:
Trước hết, phải n h ậ n rằ n g n ám ngoái chúng ta có
những bước tiến k h á lốn. Đó là do n h â n dân ta và cán bộ
ta có những th à n h tích và sáng kiến tôt tro n g việc đẩy
m ạn h phong trào th i đua yêu nước. N ông nghiệp th ì có
cuộc th i đua với Đại Phong. Công nghiệp th ì có phong
trào thi đua vối Duyên Hải. T hủ công nghiệp th ì có
phong trào th i đua với T h à n h Công,

V.V..

C húng ta cần

phải p h á t triể n nhữ ng tiến bộ đój đồng thời phải kiên
quyết sửa chữa n hữ ng nhươc điểm và k h u y ế t điểm để
làm cho k ế hoạch n ám nay th ắ n g lợi to lớn và toàn diện
hơn nữa.
Những điểm tốt các ngành, các nghề, các địa phương
đ ã đ ạ t đưỢc, các đ ồ n g c h í đ ề u b iế t rồi. ở đ ây , Bác c h ỉ tó m

208


t ắ t n ê u n h ữ n g thiếu sót c ầ n p h ả i k i ê n q u y ế t s ử a c h ữ a đ ể

giành kết quả to hơn.
Về nông nghiệp - vụ chiêm năm ngoái diện tích có
táng, nhưng năng suất lại kém. Vì sao? Vụ mùa thì nhiều
nơi kỹ th u ậ t cày cấy còn kém; nhiều nơi còn cấy chay, việc

trừ sâu kém, không kịp thòi vụ, V . V . .
Lấy Nghệ An làm ví dụ: năm ngoái 28% diện tích
chiêm còn cấy chay, 25% diện tích cấy không kịp thời vụ.
Theo báo cáo của tỉnh ngày 6-1-1962 thì: hiện nay Nghệ
An mới cấy được 40%, cây công nghiệp chưa trồng được
mấy. Công việc thu mua lương thực mới đạt 1 phần 3. Nói
tóm lại là mọi việc còn chậm.
Ngành chăn nuôi còn yêu, thê mà trong mùa đông này
nhiều nơi để trâu bò chết rét. Tình hình nhiều tỉnh cũng
giông như Nghệ An.
Hợp tác xã Đại Phong mỗi người làm đưỢc 262 ngày
công và thu được 1.120 cân thóc, sao các hỢp tác xã khác
không làm được như thế?
Về thủ công nghiệp - nhiều địa phương chưa lãnh đạo
một cách tích cực, chưa giải quyết tôt vấn đề nguyên liệu,
vấn đề tiêu thụ, v.v. cho thủ công nghiệp.
Vê' công nghiệp - thì giá thành còn cao, chất lượng còn
kém, còn nhiều hàng hỏng và chưa phục vụ tôt cho nông
nghiệp.
N g à n h gổ thì vì T rung ương và địa phương quản lý
kém cho nên không đ ạt mức k ế hoạch. Ví dụ như lâm
trường N ghĩa Đàn thiêu phương tiện vận chuyển, mãi
đèn quý ]ÍI. Tổng cục lâm nghiệp niói cho một sô' dây
14-BHVDN

209