Bài 9: Con người là chủ thể của lịch sử, là mục tiêu phát triển của xã hội

Bài 9
CON NGƯỜI LÀ CHỦ THỂ CỦA LỊCH SỬ
VÀ LÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
( 2 tiết )
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Về kiến thức:
- Nhận biết được con người là chủ thể của lòch sử, sáng tạo ra lòch sử.
- Hiểu được con người là mục tiêu phát triển của xã hội, sự phát triển của xã hội phải vì hạnh
phúc của con người.
2.Về kiõ năng:
- Chứng minh được mọi giá trò vật chất và tinh thần của xã hội là do con người tạo ra.
3.Về thái độ:
- Đồng tình và tích cực tham gia các hoạt động vì sự tiến bộ và phát triển của đất nước, nhân
loại.
II. TRỌNG TÂM :
- Con người là chủ thể của lòch sử và là mục tiêu phát triển của xã hội
III.PHƯƠNG PHÁP :
Thuyết trình, kể chuyện, đàm thoại, trực quan.
IV. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Tranh, ảnh, sơ đồ.
- Có thể sử dụng vi tính, máy chiếu.
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1. Ổn đònh tổ chức lớp :
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới:
GV có thể hỏi HS để tạo tình huống có vấn đề:
- Qua thực tế cuộc sống và kiến thức đã học, em thấy con người có vai trò như thế nào đối với
sự phát triển của lòch sử?
- Vấn đề phát triển con người đã được Đảng, Nhà nước ta quan tâm như thế nào?
Để hiểu rõ điều đó, chúng ta cùng tìm hiểu bài 9.
Phần làm việc của Thầy Phần làm việc của Trò Nội dung chính của bài học

Hoạt động 1:
GV sử dụng phương pháp
đàm thoại giúp HS tìm
hiểu :
Con người là chủ thể của
lòch sử.
a.Con người tự sáng tạo
ra lòch sử của mình:
GV cho HS đọc thông tin
“ Vai trò của công cụ lao
1.Con người là chủ thể của lòch
sử:
a.Con người tự sáng tạo ra lòch
sử của mình:

động đối với sự phát triển
của lòch sử” (Tư liệu tham
khảo cuối bài - Sách GV).
GV nêu các câu hỏi:
ïNgười tối cổ, Người tinh
khôn đã biết tạo ra và sử
dụng những công cụ lao
động nào?
ïNhững công cụ lao động
có ý nghóa như thế nào đối
với sự ra đời và phát triển
của lòch sử xã hội?
GV kết luận:
Lòch sử loài người được
hình thành từ khi con người

biết chế tạo ra công cụ sản
xuất . Nhờ biết chế tạo và sử
dụng công cụ sản xuất, con
người đã tách mình khỏi thế
giới động vật chuyển sang
thế giới loài người và lòch sử
con người cũng bắt đầu từ
đó.
b.Con người là chủ thể
sáng tạo nên các giá trò
vật chất và tinh thần của
xã hội :
GV nêu các câu hỏi:
ïVì sao nói con người là
chủ nhân các giá trò vật chất
của xã hội? Em hãy nêu vài
ví dụ để chứng minh.
ï Tại sao nói con người là
- Người tối cổ sử dụng hai chi
trước cầm nắm và sử dụng hòn
đá, cành cây làm công cụ. Họ
biết ghè, đẽo đá làm công cụ.
Người tinh khôn lúc đầu sử
dụng công cụ bằng đá, sau đó
biết chế tạo công cụ bằng kim
loại.
- Việc tạo ra và cải tiến công cụ
lao động giúp cho lòch sử xã hội
hình thành và phát triển.
- Con người phải lao động làm

ra của cải vật chất để nuôi sống
mình và xã hội. Đây là hoạt
động đặc trưng chỉ có ở con
người. Quá trình sản xuất không
chỉ bảo đảm cho sự tồn tại của
xã hội mà con thúc đẩy xã hội
phát triển.
VD: Lương thực, thực phẩm,
vải vóc, nhà cửa, xe cộ, các
công trình về kinh tế, về giao
thông (thuỷ điện sông Đà, đê
sông Hồng,...)
- Con người còn sáng tạo ra các
Nhờ biết chế tạo và sử dụng
công cụ lao động, con người đã
tự tách mình khỏi ra khỏi thế
giới loài vật chuyển sang thế
giới loài người,và lòch sử xã hội
cũng bắt đầu.

b.Con người là chủ thể sáng tạo
nên các giá trò vật chất và
tinh thần của xã hội :

chủ thể sáng tạo ra các giá
trò tinh thần của xã hội? Em
hãy nêu vài ví dụ để chứng
minh.

GV kết luận:

ïCon người phải lao động
tạo ra của cải vật chất để
đảm bảo sự tồn tại và thúc
đẩy sự phát triển của xã hội.
- Con người còn tạo ra các
giá trò tinh thần của xã hội:
các phát minh khoa học và
những sáng tạo nghệ thuật…
c.Con người là động lực
của các cuộc cách mạng
xã hội:
GV nêu các câu hỏi:
ïTại sao con người không
ngừng đấu tranh để cải tạo
xã hội?
giá trò tinh thần của xã hội. Đời
sống hằng ngày, kinh nghiệm
trong lao động sản xuất, trong
đấu tranh xã hội, đấu tranh với
tự nhiên…của con người là
nguồn đề tài vô tận cho các phát
minh khoa học và cảm hứng
sáng tạo nghệ thuật. Và cũng
chính con người là tác giả của
các công trình khoa học , các tác
phẩm nghệ thuật…
VD:
+ Tác phẩm Truyện Kiều của
Nguyễn Du (nổi tiếng Việt và
thế giới) lấy chất liệu từ cuộc

sống nghiệt ngã của con người
dưới ách thống trò của vua quan
phong kiến; Nhật ký trong tù
của Bác.
+ Các câu tục ngữ, ca dao, dân
ca, truyện cổ tích, thần thoại
v.v…
+ Các công trình có giá trò về
nhiều mặt về khoa học, nghệ
thuật:Kimtự tháp ở Ai Cập ,Vạn
Lý Trường Thành ở Trung
Quốc, Việt Nam có Chùa một
cột, Tháp chàm, Trống đồng
Ngọc Lũ, tượng Phật bà nghìn
tay nghìn mắt…
- Nhu cầu về cuộc sống tốt đẹp
hơn là động lực thúc đẩy con
người không ngừng đấu tranh để
cải tạo xã hội.
- Con người phải lao động tạo ra
của cải vật chất để đảm bảo sự
tồn tại và thúc đẩy sự phát triển
của xã hội.
- Con người còn tạo ra các giá trò
tinh thần của xã hội: các phát
minh khoa học và những sáng
tạo nghệ thuật…
c.Con người là động lực của
các cuộc cách mạng xã hội:

ï Em hãy nêu các hình thức
đấu tranh trong xã hội mà
em biết ?
ïTại sao nói đấu tranh giai
cấp là một động lực thúc
đẩy tiến bộ xã hội?

GV kết luận:
Nhu cầu về cuộc sống tốt
đẹp hơn là động lực thúc
đẩy con người không ngừng
đấu tranh để cải tạo xã hội.
Mọi sự biến đổi của xã hội,
mọi cuộc cách mạng đều do
con người tạo ra.
Kết luận chung:
Lòch sử xã hội được hình
thành khi con người biết chế
tạo ra công cụ lao động.
Lòch sử phát triển của xã hội
từ chế độ công xã nguyên
thuỷ đến nay là lòch sử phát
triển của các phương thức
sản xuất, mà trong đó con
người là lực lượng chính. Vì
vậy, khi nói con người là
chủ thể của lòch sử, sáng tạo
ra lòch sử, có nghóa là con
người phải tôn trong quy luật
khách quan, biết vận dụng

quy luật khách quan trong
hoạt động thực tiễn của
mình.
- Đấu tranh có thể diễn ra dười
nhiều hình thức: kinh tế, chính
trò, văn hoá, xã hội… giữa những
lực lượng tiến bộ và lực lượng
lạc hậu. Điển hình là các cuộc
đấu tranh giai cấp ( mà đỉnh cao
là cách mạng xã hội), các cuộc
đấu tranh giải phóng dân tộc.
VD: CMTS Anh, CM tháng 10
Nga, Kháng chiến Pháp, chống
Mỹ ở VN….
- Các cuộc đấu tranh giai cấp
( mà đỉnh cao là cách mạng xã
hội) sẽ làm thay thế quan hệ
sản xuất đã lỗi thời bằng quan
hệ sản xuất mới tiến bộ hơn.
Quan hệ sản xuất mới ra đời
kéo theo sự xuất hiện của
phương thức sản xuất mới. Mỗi
khi phương thức sản xuất mới
thay đổi sẽ thúc đẩy sự biến đổi
mọi mặt đời sống xã hội.
Nhu cầu về cuộc sống tốt đẹp
hơn là động lực thúc đẩy con
người không ngừng đấu tranh để
cải tạo xã hội. Mọi sự biến đổi
xã hội, mọi cuộc cách mạng xã

hội đều do con người thực hiện.
2.Con người là mục tiêu của sự
Hoạt động 2:
GV sử dụng phương pháp
đàm thoại giúp HS tìm
hiểu :
Con người là mục tiêu
của sự phát triển xã hội:
a.Vì sao nói con người là
mục tiêu của sự phát triển
xã hội?
GV đặt các câu hỏi:
ïHình tượng Prômêtê (thần
thoại HyLạp) lấy cắp lửa
của trời cho loài người; hình
tượng Đam San (“Trường ca
Đam San” của dân tộc Ê đê
Việt Nam) đi bắt nữ thần
mặt trời về làm vợ, phản
ánh khát vọng gì của con
người ngay từ thời còn mông
muội?
ï Hiện nay, trên thế giới có
những vấn đề gì tác động
tiêu cực đến sự phát triển
của con người?
ïTheo em, chúng ta cần
làm gì để khắc phục tình
trạng đó?
ïTheo em, vì sao nói con

người là mục tiêu của sự
phát triển xã hội?
GV kết luận:
+ Từ khi xuất hiện đến nay,
con người luôn khao khát
được sống tự do, hạnh phúc.
Song, thực tế vẫn tồn tại
những bất công, bất bình
đẳng và nhiều yếu tố khác
đe doạ tự do, hạnh phúc và
cả tính mạng của con người.
Vì vậy, con người không
ngừng đấu tranh vì tự do,
hạnh phúc của chính mình.
Mọi chính sách của các quốc
- Khát vọng tự do, ý chí kiên
cường, lòng dũng cảm...vượt
qua những ràng buộc của tự
nhiên, xã hội để vươn tới cuộc
sống tự do, hạnh phúc…
- Chạy đua vũ trang, khủng bố,
khai thác bừa bãi tài nguyên
thiên nhiên, gây ô nhiễm môi
trường, bùng nổ dân số cùng
hiện tượng đói nghèo, dốt nát,
thất nghiệp, các tệ nạn xã hội…
- Những vấn đề trên là những
vấn đề lớn, mang tính toàn cầu
cần có sự nỗ lực hợp tác của
toàn thể nhân loại mới có thể

ngăn chặn.
- Con người là chủ thể của lòch
sử nên con người cần phải được
tôn trọng, cần phải được đảm
bảo các quyền chính đáng của
mình, phải là mục tiêu phát
triển của xã hội.
phát triển xã hội:

a.Vì sao nói con người là mục
tiêu của sự phát triển xã hội:

- Từ khi xuất hiện đến nay, con
người luôn khao khát được sống
tự do, hạnh phúc. Song, thực tế
vẫn tồn tại những bất công, cả
những yếu đe doạ tính mạng của
con người. Vì vậy, con người đã
không ngừng đấu tranh vì sự tồn
tại và phát triển của mình.
- Con người là chủ thể của lòch sử
nên cần phải được tôn trọng và
bảo đảm các quyền chính đáng
của mình., phải là mục tiêu phát