SKKN một số vấn đề mang tính toàn cầu môn địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường

SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

PHẦN I. MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Môi trường là vấn đề đã và đang thu hút sự quan tâm của toàn nhân loại.
Trong mấy chục năm trở lại đây do sự phát triển của khoa học - kỹ thuật, sự gia
tăng dân số quá nhanh và quá trính đô thị hoá mạnh mẽ đã làm cho cường độ khai
thác và sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên, môi trường ngày càng to lớn.
Kết quả là nhiều nguồn tài nguyên bị cạn kiệt, nhiều hệ sinh thái, nhiều cân bằng
trong tự nhiên bị bị phá huỷ, rối loạn và môi trường sống của chúng ta đang lâm
vào tình trạng khủng hoảng với quy mô toàn cầu.
Để bảo vệ môi trường, cái nôi sinh thành của mình, con người đã thực hiện
nhiều biện pháp khác nhau, trong đó có biện pháp giáo dục môi trường được xem
là một biện pháp có hiệu quả cao, bởi vì nó giúp con người có được biện pháp
đúng đắn trong việc khai thác, sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên và có ý thức
trong việc thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ môi trường.
Hiện nay, việc giáo dục môi trường qua giảng dạy trong các trường học,
nhất là các trường THPT có ý nghĩa và chiếm vị trí đặc biệt. Nhà trường là nơi
đào tạo thế hệ trẻ, những người chủ tương lai đất nước, những người sẽ thực hiện
khai thác, sử dụng, cải tạo và bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi
trường đất nước mình. Nếu họ có nhận thức đầy đủ các vấn đề về môi trường, thì
khi ra đời, dù bất cứ lĩnh vực nào, hoạt động nào họ đều có thể thực hiện nhiệm
vụ bảo vệ môi trường một cách có hiệu quả.
Thực tế, trong năm học trước với việc lồng ghép các kiến thức về môi
trường vào chương trình giảng dạy Địa lí 10, học sinh đã có được cái nhìn đúng
đắn và toàn diện về vấn đề môi trường. Song vẫn cần tiếp tục khắc sâu nội dung
kiến thức này cho học sinh ở lớp 11 và 12 để nâng cao nhận thức, rèn luyện kỹ
năng, hình thành thái độ và hành vi đúng đắn cho học sinh trong việc bảo vệ môi
trường. Đó là lí do tôi chọn đề tài: “ Dạy bài: MỘT SỐ VẤN ĐỀ MANG TÍNH
TOÀN CẦU ( Địa lí 11) có tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường bằng phương

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

2


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

pháp sử dụng tranh ảnh, video địa lí ”
II. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
1. Mục đích.
Giáo dục môi trường trong nhà trường nhằm đạt đến mục đích cuối cùng là các
em được trang bị những kiến thức về môi trường và từ đó nhận thức được ý nghĩa
của việc xây dựng môi trường trong sạch, tốt đẹp. Có những hành động thiết thực
nhất để bảo vệ môi trường xung quanh
2. Nhiệm vụ
- Nghiên cứu lí luận của việc dạy tích hợp vấn đề bảo vệ môi trường trong các
giờ học như thế nào cho có hiệu quả cao nhất.
- Nghiên cứu sách giáo khoa xem bài nào có thể tích hợp được và tích hợp vào
nội dung nào cho phù hợp.
- Sưu tầm tranh ảnh, video về các vấn đề môi trường.
- Đề ra những giải pháp đề nhằm nâng cao việc dạy tích hợp các nội dung bảo
vệ môi trường vào các bài giảng.
- Từ đó rút ra kết luận và đưa ra các kiến nghị cụ thể nhằm giúp việc chỉ đạo
dạy tích hợp các nội dung mới hiện nay như vấn đề bảo vệ môi trường, tài nguyên
thiên nhiên, môi trường biển đảo..... có hiệu quả.
- Thông kê các kết quả đạt được khi thực nghiệm.
III. KẾT QUẢ CẦN ĐẠT ĐƢỢC
- Giáo dục học sinh có lòng yêu thiên nhiên, có ý thức bảo vệ môi trường tự
nhiên, môi trường sống của chúng ta..
- Nhận thức rõ và hiểu đúng những vấn đề đang diễn ra trên thế giới như: Dân

số, tự nhiên, môi trường cũng như những tác động của nó đến sự phát triển kinh
tế - xã hội.
- Từ đó có thái độ, hành động tích cực tham gia vào các hoạt động tiết kiệm tài
nguyên, bảo vệ môi trường và tuyên truyền cho mọi người cùng có ý thức BVMT

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

3


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

IV. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU.
1. Đối tượng.
Học sinh khối 11 trường THPT số I Bảo Thắng
2. Phạm vi nghiên cứu.
- Áp dụng cho nhiều bài học Địa Lí 11 trong chương trình SGK ban cơ bản.
- Giới hạn trong nội dung có thể tích hợp được vấn đề bảo vệ môi trường. Cụ
thể áp dụng vào việc dạy bài 3: “Một số vấn đề mang tính toàn cầu”
3. Kế hoạch nghiên cứu.
- Bắt đầu: 25/8/2013
- Kết thúc: 20/5/2014

PHẦN II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận.
- Thực hiện công văn số 7120/ BGDĐT-GDTrH ngày 07/8/2008 của Bộ
GD&ĐT về tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường (GDBVMT) vào các
môn học ở cấp THCS và cấp THPT từ năm học 2008 – 2009.
- Chủ trương của Đảng và Nhà nước, của ngành Giáo dục & Đào tạo về công
tác giáo dục BVMT

- Những hiểm họa suy thoái môi trường đang ngày càng đe dọa cuộc sống của
loài người, chính vì vậy, BVMT hiện là vấn đề được quan tâm mang tính toàn
cầu. Ở nước ta, bảo vệ môi trường cũng đang là vấn đề được quan tâm sâu sắc,
Nghị quyết số 41/NQ-TƯ ngày 15 tháng 11 năm 2004 của Bộ Chính trị về tăng
cường công tác bảo vệ môi trường trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước; Quyết định số 1363/QĐ- TTg ngày 17 tháng 10 năm 2001 của Thủ
tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án: “ Đưa các nội dung bảo vệ môi
trường vào hệ thống giáo dục quốc dân” và Quyết định 256/2003/QĐ-TTg

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

4


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

ngày 02 tháng 12 năm 2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến
lược Bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến 2020
- Cụ thể hóa và triển khai thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước,
ngày 31tháng 1 năm 2005, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã ra Chỉ thị về việc tăng
cường công tác giáo dục BVMT, xác định nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến năm
2010 cho giáo dục phổ thông là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi
trường và bảo vệ môi trường bằng hình thức phù hợp trong các môn học và
thông qua các hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, xây dựng mô hình nhà
trường xanh - sạch - đẹp phù hợp với các vùng, miền. Nhằm định hướng cho
việc triển khai nhiệm vụ trên, Bộ GD&ĐT xây dựng bộ tài liệu tích hợp bảo vệ
môi trường trong các môn học trong đó có môn địa lí cấp THPT
2 . Cơ sở thực tiễn:
Trường THPT Số I Bảo Thắng là một trong những trường có cở sở vật chất tương
đối tốt phục vụ cho công tác dạy và học. Trong quá trình dạy học môn Địa Lí của

trường, chúng tôi có nhiều thuận lợi nên việc dạy tích hợp giáo dục môi trường có
sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ thông tin, giúp học sinh có nhiều hứng thú hơn
trong học tập. Song trên thực tế hiện nay trong quá trình dạy học Địa Lí ở các
trường THPT vấn đề rèn luyện kĩ năng, kiến thức và hình thành thái độ cho học
sinh trong giáo dục bảo vệ môi trường ở các bài học hiệu quả chưa thật như ý
muốn. Việc giáo dục môi trường hiện nay đôi lúc còn mang tính lý thuyết, chưa
chú trọng yếu tố thực tiễn một cách sâu sắc, nghĩa là chưa thực hiện tốt phương
châm “Học đi đôi với hành; lý luận gần gũi với thực tiễn ”. Việc giáo dục môi
trường cần phải thực hiện thông qua những hoạt động cụ thể hơn, sinh động hơn,
dần dần tiến tới không chỉ nâng cao về mặt nhận thức mà còn hình thành các thói
quen tốt trong bảo vệ môi trường cho học sinh.
3. Một số vấn đề chung về môi trường và giáo dục môi trường:
Trước hết ta có thể hiểu: Giáo dục môi trường là quá trình giáo dục nhằm giúp
cho mỗi học sinh có nhận thức về môi trường thông qua kiến thức về môi trường
(khái niệm, mối liên hệ, quy luật...) tạo cho học sinh có ý thức, thái độ đối với môi
trường; trang bị các kĩ năng thực hành. Kết quả là học sinh có ý thức trách nhiệm
Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

5


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

với môi trường và biết cách hành động thích hợp để bảo vệ môi trường, ứng xử
thích nghi thông minh với môi trường.
- Tích hợp là sự hòa trộn nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào nội dung bộ
môn thành một nội dung thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau
- Khi tích hợp không làm biến tính đặc trưng môn học, không biến bài học Địa Lí
thành bài giáo dục môi trường.
- Khai thác nội dung giáo dục môi trường có chọn lọc, có tính tập trung vào

những chương, mục nhất định, không tràn lan, tùy tiện.
- Phát huy cao độ các hoạt động tích cực nhận thức của học sinh và các kinh
nghiệm thực tế các em đã có, tận dụng tối đa mọi khả năng để học sinh tiếp xúc
trực tiếp với môi trường. Trong khi dạy tích hợp các nội dung giáo dục bảo vệ
môi trường ta có thể xem các mức độ có thể tích hợp vào bài dạy như thế nào cho
phù hợp với nội dung, kiến thức bài học của học sinh như:
+ Mức độ toàn phần: Mục tiêu và nội dung bài học trùng hợp phần lớn hay hoàn
toàn với nội dung giáo dục bảo vệ môi trường.
+ Mức độ bộ phận: Chỉ có một phần bài học có nội dung giáo dục BVMT
+ Mức độ liên hệ: Các kiến thức về giáo dục bảo vệ môi trường không được nêu
rõ trong sách giáo khoa nhưng dựa vào kiến thức bài học, giáo viên có thể bổ
sung, liên hệ và giáo dục học sinh.
- Về phương pháp giáo dục bảo vệ môi trường cũng khá đa dạng, mỗi phương
pháp có ưu, nhược điểm riêng. Tuy nhiên tùy theo đặc trưng của mỗi bài để có thể
lựa chọn các phương pháp phù hợp cũng có thể kết hợp hài hòa giữa các phương
pháp để có hiệu quả giáo dục cao nhất.
4. Nội dung nghiên cứu.
a. Yêu cầu đối với phƣơng pháp sử dụng tranh ảnh, video Địa Lí.
Tranh ảnh, băng hình cũng là nguồn cung cấp tri thức cho học sinh. Tranh ảnh,
băng hình tạo biểu tượng cụ thể, rõ nét về các hiện tượng địa lí, trong đó có các
hiện tượng về môi trường. Sử dụng có mục đích, phân tích nội dung tranh ảnh,
Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

6


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

băng hình, khai thác các khía cạnh khác nhau của tranh ảnh, băng hình liên quan
đến nội dung giáo dục bảo vệ môi trường sẽ có tác động mạnh tới tâm tư, tình

cảm và hình thành thái độ đúng cho học sinh trước những hành vi gây tổn hại
hoặc cải tạo môi trường.
Khi hướng dẫn học sinh quan sát, trước hết giáo viên cần xác định mục
đích, yêu cầu của việc quan sát tranh. Sau đó yêu cầu học sinh nêu tên của bức
tranh để xác định xem bức tranh đó thể hiện tượng gì? vấn đề gì? ở đâu và mô tả.
b. Ứng dụng cụ thể.
Trong chương trình Địa Lí 11 ban cơ bản trong các năm dạy tôi đã chủ
động dạy tích hợp giáo dục kiến thức bảo vệ môi trường vào trong các bài dạy.
Cụ thể bài: “ Một số vấn đề mang tính toàn cầu” Tôi xin trình bày mong các
đồng nghiệp chia sẻ và góp ý.
Ngày soạn: 1 / 9 / 2013
Ngày dạy: 3 / 9 / 2013
Tiết 3- Bài 3:

MỘT SỐ VẤN ĐỀ MANG TÍNH TOÀN CẦU
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức:
- Giải thích được hiện tượng bùng nổ DS ở các nước ĐPT và già hóa DS ở các nước phát
triển.
- Biết và giải thích được đặc điểm dân số thế giới, của nhóm nước phát triển, nhóm nước
đang phát triển. Nêu hậu quả
- Trình bày được một số biểu hiện, nguyên nhân của ô nhiễm MT; nhận thức được sự
cần thiết phải bảo vệ MT.
- Hiểu được nguy cơ chiến tranh và sự cần thiết để bảo vệ hòa bình.
2. Kĩ năng: Phân tích được các bảng số liệu và liên hệ thực tế.
3. Thái độ: Nhận thức được: để giải quyết các vấn đề toàn cầu cần phải có sự hợp tác
của toàn nhân lọai.
4. Trọng tâm: Đặc điểm, hậu quả của bùng nổ DS ở các nước đang phát triển và già hóa
DS ở các nước phát triển, ô nhiễm MT và một số vấn đề khác.

II.GIÁO DỤC TÍCH HỢP
1.GDBĐKH:
*Nội dung có thể tích hợp: Môi trường
*Mục đích GD:Giúp HS nhận thức được hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu, suy giảm
tầng ôzôn, hiện tượng ô nhiễm nước ngọt, biển và đại dương cũng như hiện tượng suy giảm

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

7


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

đa dạng sinh vật. Từ đó liên hệ thực tế ở nước ta để thấy rõ tác động của BĐKH đến nhiều
mặt của đời sống KTXH
2.GDSDTK&HQNL:
*Địa chỉ tích hợp: -Mục I: Dân số. (Tập trung vào phần 1: “Bùng nổ dân số”)
-Mục II: Môi trường
*Nội dung tích hợp:
-Kiến thức
+ Mối quan hệ giữa dân số với vấn đề sử dụng tài nguyên.
+ Môi trường ngày càng ô nhiễm, tài nguyên ngày càng cạn kiệt.
-Kĩ năng: Phân tích tranh ảnh trong bài và liên hệ với thực tế.
-Thái độ: Việc sử dụng hợp lí tài nguyên cũng góp phần bảo vệ môi trường.
*Mức độ tích hợp:Liên hệ.
III.CÁC KĨ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƢỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI

-Giao tiếp: Phản hồi/lắng nghe tích cực; trình bày suy nghĩ/ý tưởng; giao tiếp ứng xử với
người khác, kĩ năng trình bày và trả lời câu hỏi một cách ngắn gọn, súc tích và chính xác
về vấn đề dân số, môi truờng.

-Tư duy: nêu vấn đề, bình luận, xử lí thông tin; phân tích đối chiếu về vấn đề dân số ,
môi trường.
-Làm chủ bản thân: KN quản lí thời gian, nhận và hoàn thành trách nhiệm ; kiềm chế
cảm xúc.
IV.CÁC PHƢƠNG PHÁP /KĨ THUẬT DH TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNG
-Động não.
-Trình bày 1 phút.
-Làm việc nhóm nhỏ.
V. THIẾT BỊ DẠY HỌC
-bảng số liệu SGK phóng to.
- Một số hình ảnh về ô nhiễm MT trên TG và VN.
- Một số tin, ảnh thời sự về chiến tranh KV và nạn khủng bố trên TG.
- Phiếu học tập
VI. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
a/ Trình những biểu hiện và hệ quả của toàn cầu hóa?
b/ Trình bày những nguyên nhân và biểu hiện của khu vực hóa kinh tế?
3. Bài mới
Liên hệ các vấn đề nổi bật hiện nay qua các phương tiện thông tin trên TG như: khủng
bố, thiên tai, nghèo đói, dân số …
Hoạt động của GV và HS
Họat động 1:Dân số
Hình thức: nhóm
Thời gian 15 phút
Phương pháp : suy nghĩ, thảo luận.
B1:- Chia lớp thành 4 nhóm:
+ Nhóm 1: dựa vào bảng 3.1/13 so sánh tỉ suất
gia tăng DS tự nhiên của nhóm nước đang phát
triển và phát triển và toàn TG

+ Nhóm 2: DS tăng nhanh dẫn đến hậu quả gì?
Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

Nội dung
I. Dân số
1. Bùng nổ DS
- DS TG tăng nhanh, nhất là nửa sau thế kỷ XX
- DS bùng nổ hiện nay chủ yếu ở các nước đang
phát triển: chiếm 80% dân số và 95% số dân gia
tăng hằng năm của TG. Do tỷ suất gia tăng tự
nhiên cao
2. Già hóa dân số
- DS TG có xu hướng già đi, tỷ lệ sinh thấp, DS

8


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

+ Nhóm 3: Dựa vào bảng 3.2/14 so sánh cơ cấu tăng chậm:
DS theo nhóm tuổi của nhóm nước đang phát
+ Tỉ lệ người < 15 tuổi giảm
triển và phát triển
+ Tỉ lệ > 65 tuổi tăng
+ Nhóm 4: DS già dẫn đến hậu quả gì?
B2:Thảo luận nhóm,
B3:HS trình bày, nhóm khác trao đổi bổ sung
B4:- GV kết luận sửa chữa bổ sung
*GDSDTK&HQNL: Em hãy cho biết mối
qquan hệ giữa dân số với vấn đề sử dụng tài

nnguyên.Nêu biện pháp giải quyết.
( Môi trường ngày càng ô nhiễm, tài nguyên
ngày càng cạn kiệt. Cần sử dụng tiết kiệm và
hợp lí các nguồn tài nguyên ,đặc biệt những
nguồn tài nguyên có nguy cơ cạn kiệt và không
phục hồi được)
Hoạt động 2: Môi trƣờng
II. Môi trừơng
Hình thức: nhóm
1. Biến đổi khí hậu toàn cầu và suy giảm tầng ô
Thời gian 17 phút
dôn
Phương pháp : suy nghĩ, thảo luận.
- Lượng CO2 tăng => hiệu ứng nhà kính tăng =>
Tư liệu: SGK
nhiệt độ Trái đất tăng
Đồ dùng:bảng số liệu, hình ảnh về ô nhiễm MT.. - Khí thải từ SX CN và sinh hoạt => mưa axit =>
B1:- GV chia lớp ra làm 4 nhóm, mỗi nhóm
tầng ôdôn mỏng và thủng
giao 1 vấn đề thảo luận và điền vào bảng:
2. Ô nhiễm MT nước ngọt, biển và đại dương
B2: Các nhóm thảo luận các vấn đề môi trường - Chất thải CN và sinh hoạt chưa xử lí => đổ trực
theo theo nội dung:
tiếp vào sông hồ => ô nhiễm => thiếu nước sạch
- Chất thải CN chưa xử lí => đổ trực tiếp vào sông
biển, đắm tàu, rửa tàu, tràn dầu => MT biển bị ảnh
Vấn đề Hiện
Nguyên Hậu
Giải
hưởng, tài nguyên suy giảm.

MT
Trạng nhân
quả
pháp
3. Suy giảm đa dạng sinh học
- Khai thác thiên nhiên quá mức => sinh vật bị
+ Nhóm 1: Vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu.
tuyệt chủng hoặc sắp tuyệt chủng => mất nhiều
+ Nhóm 2: Vấn đề suy giảm tầng ôdôn.
+ Nhóm 3: Vấn đề ô nhiễm nước ngọt, biển và loài SV, gen di truyền, thực phẩm, thuốc, nguyên
liệu SX…
đại dương.
+ Nhóm 4 : Vấn đề suy giảm đa dạng sinh học.
B3: Đại diện các nhóm lên trình bày.
B4:GV lấy VD bổ sung và chuẩn kiến thức.
GV cho HS biết nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm
môi trường một phần là do dân số đông và tăng
nhanh.
*GDBĐKH:Em hãy cho biết sự BĐKH sẽ ảnh
hưởng như thế nào đến SX và đời sống
-Nước ta có đường bờ biển dài và ở ven biển chủ
yếu là ĐH đồng bằng, khi nhiệt độ TĐ tăng thì các
ĐB bị ngập nên mất DT đất trồng .
-Mưa axít và thủng tầng ôzôn sẽ ảnh hưởng tới sự pt
và sinh trưởng của các loài sinh vật.

*GDSDTK&HQNL: để giảm lượng khí phát
thải co2 vào bầu khí quyển chúng ta cần làm gì?
Ngay từ bây giờ việc cấp bách nhất để giảm khí co2
Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

9


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

là chúng ta phải sử dụng năng lượng tiết kiệm và
hiệu quả , đồng thời sử dụng nguồn năng lượng
sạch.Nêu những việc làm cụ thể hàng ngày:hưởng
ứng thực hiện giở trái đất,tắt bóng đèn khi đã đủ
sáng, tắt điện khi ra khỏi phòng học…

Hoạt động 3: Một số vấn đề khác
Hình thức:cả lớp
Thời gian 5 phút
Phương pháp :Đàm thoạ , gợi mở.
Tư liệu: SGK
Đồ dùng:phim thời sự về các vụ khủng bố...
- Trao đổi HS về khủng bố, liên hệ thực tế

III. Một số vấn đề khác
- Khủng bố, xung đột sắc tộc, tôn giáo

4. Củng cố - Đánh giá (Thời gian 6 phút)
*Đối với HS trung bình:
Tự luận:
Câu 1: Xây dưng sơ đồ tóm tắt nội dung bài học
Câu2: Chứng minh rằng trên TG sự bùng nổ dân số diễn ra ở nhóm nước đang pt, sự già
hóa dân số diến ra ở nhóm nước pt.
Câu 3 : Hãy trình bày về hiện trạng ,nguyên nhân, hậu quả, giải pháp một số vấn đề về

môi trường toàn cầu.
*Đối với HS khá giỏi:
Câu1/Giải thích câu nói : Trong bảo vệ môi trường cần phải « Tư duy toàn cầu hành
động địa phương »
-Cần phải tư duy toàn cầu vì môi trường TĐ là ngôi nhà chung của tất cả mọi người.
Môi trường tự nhiên là một thể thống nhất và hoàn chỉnh. Hoạt động phá hoại môi
trường ở nơi này sẽ ảnh hưởng nhiều đến nơi khác.
-Hành động địa phương : bảo vệ MT phải tiến hành ở từng nơi cụ thể gắn với cuộc sống
của mỗi con người, ko có bảo vệ MT một cách chung chung
Câu 2 :Tại sao việc giải quyết vấn đề môi trường đòi hỏi phải có sự lỗ lực chung của
các quốc gia và toàn thể TG ?
-Môi trường ko có biên giới và ko thể chia cắt được.
-môi trường có khả năng gây ra các phản ứng dây truyền. nếu một bộ phận nào đó của
môi trường bị ảnh hưởng, sẽ ảnh hưởng đến các bộ phận khác.
-Nên bảo vệ MT phải có sự nỗ lực chung của các quốc gia trên TG mới đem lại hiệu quả
cao.
Câu3:Các nước đang pt gặp những kk gì về mặt KT-XH khi giải quyết vấn đề môi
trường ?(VN gặp những khó khăn)
-Nền KT chậm pt, thiếu vốn.
- Thiên tai , dịch bệnh pt.
-Thiêu cán bộ khoa học-kĩ thuật.
-Dân số đông.-Trình độ SX còn thấp
-Nợ nước ngoài.

5. Hoạt động nối tiếp
Sưu tập tài liệu về vấn đề MT
Làm BT3/16/SGK
Chuẩn bị tài liệu về tòan cầu hóa, về nhà chuẩn bị bài TH
Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

10


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

VII. PHỤ LỤC
* Phiếu học tập :
Dựa vào SGK, kiến thức hoàn thành:
Một số vấn đề MT toàn cầu
Vấn đề MT
Biến đổi khí hậu toàn cầu
Suy giảm tầng ô dôn
Ô nhiễm MT biển và đại dương
Suy giảm đa dạng sinh học

Vấn đề MT
Biến đổi khí
hậu tòan cầu

Hiện trạng
Trái đất nóng
lên
Mưa axit

Suy giảm tầng
ô dôn
Ô nhiễm nước
ngọt, biển và
đại dương.
Ô nhiễm biển

Suy giảm đa
dạng sinh học

Tầng ôdôn bị
thủng và lỗ
thủng ngày
càng rộng
Ô nhiễm
nghiêm trọng
nguồn nước
ngọt
Ô nhiễm biển
nghiêm trọng
Nhiều loài
sinh vật bị
tuyệt chủng
hoặc đứng
trước nguy cơ
bị tuyệt chủng

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

Hiện trạng Nguyên nhân

Nguyên nhân
Lượng CO2 tăng
nhanh trong khí
quyển→hiệu ứng
nhà kính
Chủ yếu từ ngành

sx điện và các
ngành sx than đốt
Hoạt động công
nghiệp và sinh hoạt
thải ra một lượng
khí thải CFCs lớn .
Chất thải công
nghiệp, nông
nghiệp và sinh hoạt
Việc vận chuyển
dầu và các sản
phẩm từ dầu mỏ
Khai thác thiên
nhiên quá mức

Hậu quả

Hậu quả
Băng tan, mực
nước biển dâng lên
ngập một số vùng
thấp.
Ảnh hưởng đến
sức khỏe con
người, sinh hoạt và
sản xuất
Ảnh hưởng đến
sức khỏe mùa
màng, sinh vật
thủy sinh

Thiếu nguồn nước
sạch, ảnh hưởng
đến sức khỏe con
người.
Ảnh hưởng đến
sinh vật thủy sinh`
Mất đi nhiều loài
sinh vật, nguồn
thực phẩm, nguồn
thuốc chữa bệnh,
nguồn nguyên
liệu…Mất cân
bằng sinh thái

Giải pháp

Giải pháp
Cắt giảm lượng
CO2,SO2,NO2,C
H4 trong sản
xuất và sinh hoạt.

Cắt giảm lượng
CFCs trong sản
xuất và sinh hoạt
Tăng cường xây
dựng các nhà máy
xử lí nước thải.
Đảm bảo an toàn
hàng hải

Toàn thế giới
tham gia vào
mạng lưới các
trung tâm sinh
vật, xây dựng các
khu bảo tồn thiên
nhiên.

11


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

MỘT SỐ HÌNH ẢNH ĐƢỢC SỬ DỤNG TRONG BÀI DẠY
Các vấn đề môi trường ở nhóm nước đang phát triển

Các vấn đề môi trường ở nhóm nước phát triển

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

12


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

13

SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

14


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

Và hậu quả là…………..

6. Kết quả thực hiện.
Kết quả: Sau khi tiến hành tích hợp giáo dục môi trường ở bài dạy trên, để có cơ
sở khách quan trong việc đánh giá hiệu quả của chuyên đề tôi đã tiến hành thực
nghiệm để đối chiếu so sánh phương pháp này với phương pháp khác bằng câu
hỏi kiểm tra 15 phút ở tiết học tiếp theo sau. Kết quả:
Lớp

Giỏi

Khá

TB

11ª 2 (Phương pháp đàm thoại gợi mở, không

20%

60%

20%

46%

50%

4%

sử dụng tranh ảnh, video)
11ª 5 (Phương pháp sử dụng tranh ảnh, video
Địa Lí)
Qua kết quả trên ta có thể khẳng định việc giáo dục bảo vệ môi trường được
giáo viên chú ý đúng mức và chuẩn bị chu đáo tranh ảnh, video thì kết quả giáo
viên thu được tốt hơn rất nhiều
Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

15


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

PHẦN III – KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Giáo dục môi trường có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ. Địa lí
là 11 trong các môn học có nhiều khả năng giáo dục môi trường cho HS, vì vậy
trong quá trình giảng dạy tôi cũng đã lồng ghép các kến thức giáo dục môi trường
vào những bài giảng có nội dung phù hợp. Việc đưa các phương pháp giáo dục
môi trường vào hoàn cảnh cụ thể của trường THPT còn gặp nhiều khó khăn. Việc
sử dụng các phương tiện trực quan như : băng hình, video, phim ảnh...vẫn chưa
được áp dụng. Tuy vậy, qua các bài giảng cụ thể HS đã có những hiểu biết nhất

định về môi trường, có ý thức, thái độ, hành vi tốt đối với môi trường, các em
cũng đã có được một số kĩ năng và biện pháp bảo vệ môi trường thông thường để
áp dụng ở địa phương nơi các em sinh sống.
2. Các khuyến nghị.
Trên thế giới trẻ em chiếm tới gần một nửa dân số do đó các em có vai trò tích
cực trong việc bảo vệ môi trường cũng vì lẽ đó mà việc GDMT trong trường học
nói chung và môn Địa Lí nói riêng đã trở nên cấp bách hơn bao giờ hết
- Đối với các trường học:
+ Vấn đề thiết thực nhất là vấn đề “xanh hoá nhà trường” và hiểu đầy đủ đó là
xanh - sạch - đẹp trong nhà trường phổ thông. Vận động các em tham gia xây
dựng bảo vệ trường lớp, vườn trường, vườn hoa, công viên, cảnh quan nơi các em
ở. Có ý thức bảo vệ và vận động mọi người cùng bảo vệ môi trường. Đồng thời
hình thành ở các em lòng yêu quê hương, đất nước, yêu thích thiên nhiên, có ý
thức bảo vệ thiên nhiên môi trường xung quanh mình
+ Hàng tháng có một buổi cố định cho học sinh ra quân đề dọn sạch học đường
và các khu vực lân cận.
+ Đưa chương trình giáo dục về môi trường, tình yêu thiên nhiên vào các lớp
học chính khoá và ngoại khoá.
+ Đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho công tác giảng dạy của giáo
viên được thuận lợi. Máy chiếu, băng video, tập tranh môi trường...

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

16


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

+ Có các buổi ngoại khóa hay thành lập các câu lạc bộ về giáo dục bảo vệ môi
trường ngay trong các trường học.

- Trong lĩnh vực giáo dục: Việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường cần được
tiến hành lồng ghép vào tất cả các môn học, các khối học để tất cả các em học
sinh và tất cả các thầy cô giáo đều có chung một ý thức và trách nhiệm đối với
môi trường sống của chúng ta.
- Đối với các địa phương: Tích cực sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng
để tuyên truyền tất cả người dân đều có ý thức để bảo vệ môi trường.
- Trên quy mô toàn quốc: Cần có biện pháp, đào tạo đội ngũ cán bộ có kiến thức
cơ bản về khoa học môi trường và có khả năng đề xuất các ý kiến xử lí và BVMT
Tất cả các chương trình, hành động trên có thể làm cơ sở để chúng ta phát
triển, đồng thời sử dụng, bảo vệ tài nguyên và môi trường của mỗi địa phương,
quốc gia và góp phần bảo vệ Trái Đất, cái nôi của sự sống. Vấn đề bảo vệ môi
trường từ lâu không còn là vấn đề mới mẻ, nhưng thực sự nó có hiệu quả hay
không thì phải có sự chung tay, góp sức của tất cả các thành viên trong xã hội.
Trên đây là một vài kinh nghiệm của bản thân tôi trong quá trình giảng dạy lồng
ghép các vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường vào trong các giờ học môn Địa Lí.
Tôi rất mong được sự góp ý, chia sẻ của các đồng nghiệp để sáng kiến kinh
nghiệm của tôi đi vào giảng dạy đạt kết quả cao hơn.
Trân trọng cảm ơn!
Bảo thắng, ngày 4 tháng 3 năm 2014
Người viết:

Phạm Thị Lan Hương

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

17


SKKN Dạy bài “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” môn Địa lí lớp 11 có tích hợp giáo dục môi trường .

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Thông ( Chủ biên ) – Nguyễn Hữu Dũng. Dân số môi trường tài nguyên.
Nhà xuất bản giáo dục – 2000.
2. Nguyễn Đình Giang. Tư liệu dạy học Địa Lí 7. Nhà xuất bản giáo dục – 2004.
3. PGS.TS.Nguyễn Thị Thu Hằng ( Chủ biên ) – PGS. Nguyễn Phi Hạnh –
PGS.TS. Đặng Văn Đức. Giáo dục môi trường qua môn Địa Lí ở trường phổ
thông. Nhà xuất bản Hà Nội – 2003. .
4. Tác giả Nguyễn Đình Khoa.Môi trường sống và con người. Nhà xuất bản Hà
Nội – 1987.
6. Website:
- vi.wikipedia.org/wiki/Ô_nhiễm_môi_trường
- www.iesd.gov.vn/
- tailieu.vn/xem-tai.../moi-truong-va-phat-trien-ben-vung.167657.html

Phạm Thị Lan Hương – THPT bảo Thắng I

18