SKKN một số định hướng giúp học viên GDTX bảo yên ôn thi tốt nghiệp THPT môn ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

PHN I: M U
I

O HN T I:
Ng vn l mt mụn hc quan trng trong chng trỡnh giỏo dc

trung hc. Cựng vi Toỏn, Ng vn l mụn thi bt buc trong kỡ thi tt nghip
THPT nm 2014. Trong nh trng ngoi vic cung cp nhng kin thc v vn
hc trong v ngoi nc thỡ nú cũn giỳp hc sinh nõng cao k nng c, nghe, vit,
núi. ú l nhng k nng cn thit trong cuc sng.
Trong quỏ trỡnh hc tp, hc sinh hc khụng ch bit m cũn kim tra,
thi c. Mun thi t kt qu cao thỡ vic ụn tp l khụng th thiu. Cú th thy ụn
tp v kim tra ỏnh giỏ kt qu hc tp l nhng mt xớch quan trng trong quỏ
trỡnh dy v hc. Tụi chn ti ny nhm giỳp hc sinh nm chc kin thc khi
ụn thi tt nghip v lm bi thi tt nghip.
L mt giỏo viờn dy hc Trung tõm GDTX min nỳi, iu kin hc tp
ca hc sinh cũn nhiu khú khn do kinh t cha phỏt trin mnh, t l hc sinh
thuc din h nghốo khỏ cao nhng cỏc em rt chm hc. Mc dự ó cú nhiu c
gng, nhng cht lng hc sinh vn cha cao. c bit l t l hc sinh t im
khỏ trong cỏc kỡ thi TNPT cũn ớt, t l tt nghip cũn thp, iu ú ó lm cho
tụi luụn trn tr. Tụi luụn ngh: phi lm th no hc sinh i thi t im cao,
hn na cu trỳc thi mụn Ng vn nm 2014 cú s thay i gn 2 phn: c hiu v Lm vn. Vỡ vy, nhng nm gn õy trong quỏ trỡnh ging dy v ụn thi
cho hc sinh, tụi ó nghiờn cu v tỡm c cỏch ụn luyn phự hp, hc sinh bit
cỏch v lm bi nờn kt qu ó c nõng lờn. Vic thc nghim ó c tin
hnh trong ba nm hc (nm hc 2011 - 2012 v nm hc 2012 - 2013) v tip tc
thc hin trong nm hc 2013 - 2014 kt qu thi th tt nghip THPT ó c
nõng lờn ỏng k (t l hc sinh t im trung bỡnh tr lờn cỏc lp khỏ cao)
T kinh nghim thc tin ca ba nm ụn thi tt nghip cho hc sinh lp 12

GDTX, tụi mnh dn vit li mt trong nhng kinh nghim ụn thi ca ca mỡnh,
1

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
ú l: Mt s nh hng giỳp hc viờn GDTX Bo Yờn ụn thi tt nghip

THPT mụn Ng vn theo cu trỳc thi nm 2014.
II M



H

S N

I N

INH N HIM:

a ra mt s kinh nghim, phng hng ụn thi tt nghip t hiu
qu, nhm giỳp cỏc em lm tt bi thi tt nghip THPT nm 2014.
III I T

N

N HI N

U:

Mt s kinh nghim giỳp hc viờn GDTX Bo Yờn ụn thi tt nghip
THPT nm 2014 t hiu qu.
IV I T

N

H O S T TH N HIM:

Hc viờn lp 12A, B, D ti TTGDTX Bo Yờn nm hc 2013 - 2014.
V PH

N

PH P N HI N

U:

Trong quỏ trỡnh thc hin sỏng kin kinh nghim, tụi la chn phng
phỏp iu tra tỡm hiu nhng im yu ca HV ó mc trong quỏ trỡnh ụn tp,
thng kờ nhng sai sút v kin thc v li din t ca HV, ri nghiờn cu cỏc
bin phỏp, kinh nghim ụn thi tt nghip. Sau khi ó tỡm c mt s bin phỏp,
tụi em ỏp dng cho HV lp 12 A,B,D trong cỏc gi ụn thi tt nghip (PP thc
nghim). chc chn v kt qu ca cỏc kinh nghim ụn thi tt nghip ú, tụi ó
cho cỏc em lm bi thi theo thi tham kho do S GD&T Lo Cai gi cho cỏc
trng THPT (PP kho sỏt), t y cú th thng kờ c s HV lm tt bi thi tt
nghip THPT mụn Ng vn theo cu trỳc thi nm 2014.
VI PH M VI V

HO

H N HI N

U:

Tỡm hiu nhng nguyờn nhõn dn n kt qu thi tt nghip ca HV THPT
h GDTX TTGDTX Bo Yờn cha cao. xut mt s kinh nghim ụn thi tt
nghip t hiu qu cao trong kỡ thi tt nghip nm 2014..
Thi gian nghiờn cu: T thỏng 10 nm 2013 n thỏng 05 nm 2014.
2

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

PHN II: NI UN
S

A

UN:

Trờn thc t, mi con ngi chỳng ta khụng phi c c v hc cỏi gỡ
mt ln m nh ht. Trớ tu ca mi ngi thỡ cú hn m kin thc ca nhõn loi
thỡ vụ hn, nhiu khi tip thu cỏi mi ta li quờn cỏi c. Vỡ vy ngi xa mi cú
cõu ễn c tri tõn (ễn tp cỏi c, bit cỏi mi) ngha l bờn cnh vic tip thu

kin thc mi thỡ ta phi ụn luyn, cng c kin thc ó hc. Mt khỏc nhiu k
nng ca con ngi c hỡnh thnh l do c lm i lm li mt thao thỏc no
ú, t ú m hỡnh thnh thúi quen. ễn tp l rốn cho hc sinh k nng lm bi.
Hc sinh s lm i lm li mt dng bi thỡ s hỡnh thnh cho mỡnh k nng cn
thit tỡm hiu , lp dn ý cho dng bi ú. Khụng ch cú vy m ụn tp cũn
giỳp cho hc sinh rốn luyn k nng din t: vit cõu, dựng t, ly dn chng
chng minh cho lun im, .
B. C

S TH TIN:

- Theo quy nh ca B GD - T v thi tt nghip thỡ nhng mụn nh Lớ, Húa,
Sinh thi trc nghim, thi gian lm bi thi l 60 phỳt, cũn nhng mụn: Ng vn,
S, a, Toỏn vn thi t lun, thi gian lm bi ca mụn S, a l 90 phỳt, thi
gian lm bi ca mụn Ng Vn, Toỏn l 120 phỳt. Thỏng 3 nm 2014 B GD&T
ó cú xut i mi thi tt nghip THPT v tuyn sinh H, C mụn Ng vn
nm 2014. ú l cn i mi cỏch ra theo hng ỏnh giỏ nng lc Ng vn
ca ngi hc v yờu cu cao dn qua cỏc nm theo hng sau:
thi gm 2 phn: Phn 1 (3 im): KTG k nng c ca hc sinh (theo
hỡnh thc ca PISA); Phn 2 (7 im): KTG k nng vit (lm vn) ca hc sinh
(theo hng m, tớch hp).
C th l:
Phn 1 (3 im). Cú 2 phng ỏn ra thi:
3

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

Phng ỏn 1: a ra mt s vn bn ngn (gm c vn bn hon chnh v

on vn), ly t nhng ngun khỏc nhau, ngoi chng trỡnh SGK (nh sỏch bỏo,
internet...); ni dung bn v mt vn kinh t, chớnh tr, xó hi, vn húa, ngh
thut, y hc, khoa hc...; thuc hai dng: vn bn vn hc v vn bn thụng tin;
c vit theo cỏc phong cỏch ngụn ng m hc sinh THPT ó hc, tp trung vo
cỏc phong cỏch ngụn ng ngh thut/vn hc, khoa hc, bỏo chớ, hnh chớnh.
Cỏc vn bn phự hp vi trỡnh nhn thc ca hc sinh; khuyn khớch cỏc
vn bn cú hỡnh thc trỡnh by a dng (gm c ch vit, hỡnh nh...).
Xõy dng b cõu hi gm 5 loi cõu hi ca PISA (nh ó nờu trờn). Hn
ch cỏc cõu hi nhn bit, tng cng cỏc cõu hi thụng hiu v vn dng. Yờu
cu hc sinh tỡm kim thụng tin t vn bn; tớch hp v suy lun thụng tin ó c;
phn ỏnh v ỏnh giỏ, tỡm hiu vn bn v liờn h vi kinh nghim bn thõn.
Mc ớch ca phng ỏn ny l kim tra ỏnh giỏ k nng c cỏc loi vn
bn khỏc nhau.
Phng ỏn 2: a ra mt vn bn vn hc (th hoc vn xuụi, cú th l vn
bn hon chnh hoc mt on trớch) khụng cú trong chng trỡnh, SGK nhng
cựng ch hoc ti v th loi vi cỏc vn bn ó hc. Xõy dng b cõu hi
nh phng ỏn 1.
Mc ớch ca phng ỏn ny l kim tra ỏnh giỏ k nng c vn bn vn
hc - loi vn bn m hc sinh c hc nhiu nht trong chng trỡnh, SGK hin
nay.
C hai phng ỏn ny u cú th s dng ra thi tt nghip THPT v
thi tuyn sinh H, C.
Phn 2 (7 im). Cú 3 phng ỏn ra thi:
Phng ỏn 1: Yờu cu HS vit bi vn ngh lun xó hi.
Dng : t lun, theo hng m, tớch hp liờn mụn nhm kim tra vn hiu
4

Năm học 2013 - 2014

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
bit, kinh nghim sng, kh nng gii quyt vn ca hc sinh.

Phng ỏn ny phự hp vi thi tt nghip THPT vỡ cú th hc sinh sau
khi tt nghip khụng thi tuyn sinh H, C hoc la chn cỏc ngnh ngh liờn
quan n vn hc.
Phng ỏn 2: Gm 2 cõu, hc sinh ch la chn 1 cõu lm bi:
Cõu 1: Yờu cu HS vit bi vn ngh lun xó hi.
Dng : t lun, theo hng m, tớch hp liờn mụn nhm kim tra vn hiu
bit, kinh nghim sng, kh nng gii quyt vn ca hc sinh.
Cõu ny d kin c nhiu hc sinh khụng thi H, C hoc khụng thi vo
cỏc trng/ngnh khoa hc xó hi la chn vỡ nú phự hp vi trỡnh khuynh
hng ngh nghip ca cỏc em. Hc sinh la chn cõu ny vn c ỏnh giỏ
nng lc vn hc vỡ Phn 1 ca thi ó cú nhng cõu hi v vn bn vn hc.
Cõu 2: Yờu cu hc sinh vit bi vn ngh lun vn hc.
Dng : t lun, theo hng m, tớch hp trong mụn hoc liờn mụn nhm
kim tra nng lc tip nhn/cm th vn hc, kh nng trỡnh by, gii quyt vn
ca hc sinh.
Trc mt, cú th hi v mt hoc ton b cỏc vn liờn quan n vn bn
vn hc ó hc hoc c thờm trong chng trỡnh, SGK nhng khụng yờu cu hc
sinh ghi nh mỏy múc.
V sau, s a vo thi vn bn vn hc mi, cú cựng ch hoc th loi
vi cỏc vn bn ó hc trong chng trỡnh, SGK. Cõu ny khuyn khớch nhng
hc sinh thi tuyn sinh H, C vo cỏc trng/ngnh khoa hc xó hi la chn vỡ
nú phự hp vi trỡnh khuynh hng ngh nghip ca cỏc em.
Phng ỏn ny cú th s dng trong c kỡ thi tt nghip THPT v tuyn sinh
H, C.

Phng ỏn 3: Gm 2 cõu, hc sinh ch la chn 1 cõu lm bi:
5

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
Cõu 1: Yờu cu hc sinh vit bi vn ngh lun vn hc v tỏc phm th.

Cõu 2: Yờu cu hc sinh vit bi vn ngh lun vn hc v tỏc phm vn
xuụi hoc kch.
Dng : tng t nh Cõu 2 ca cỏch 2.
Phng ỏn ny dựng cho kỡ thi tuyn sinh vo cỏc trng H, C cú cỏc
ngnh xó hi.
Nh vy im ca phn ngh lun (Lm vn) chim t l im tng i cao.
Nú l mt phn rt quan trng trong bi. Chớnh vỡ vy, trong quỏ trỡnh dy ụn
tt nghip cho hc sinh giỏo viờn phi rốn cho hc sinh k nng lm bi
- Thc t ging dy trng ph thụng cho thy cng ngy hc sinh cng
li hc mụn Ng vn. Hc sinh li c vn bn, li hc dn chng, thỏi
tip thu bi hc cng khụng c hng thỳ. Cú nhiu nguyờn nhõn dn n iu
ỏng bun trờn. Song nguyờn nhõn ch yu l do hc sinh hc lch. Hc lờn n
THPT cỏc em ó xỏc nh khi thi ca mỡnh nờn hc theo khi. i a s cỏc em
hc khi A (Toỏn, Lớ, Húa) vỡ khi ny cú nhiu trng thi, cú hi la chn cng
nhiu. Vỡ vy cỏc em ch hc 3 mụn thi i hc nờn dn n sao nhóng nhng mụn
hc cũn li. Hn na hc sinh quen vi nhng thao tỏc khoanh trũn trong nhng
mụn thi trc nghim nờn n khi vit mt bi vn t lun di l rt ngi. Xut phỏt
t nhng nguyờn nhõn ú nờn tỡnh trng hc sinh lm vn l rt hn ch. Trong
nhng bi kim tra, nhng bi thi hc sinh khụng bit cỏch tỡm ý, lp dn bi,
khụng thuc dn chng chng minh cho lun im nờn cú hin tng hc sinh

ch i túm tt vn bn n thun m khụng phõn tớch c nhõn vt, hay vn
cn ngh lun; cú hin tng hc sinh ly dn chng ca nhõn vt trong tỏc phm
ny chng minh cho c im ca nhõn vt trong tỏc phm khỏc.V c bit l
kh nng din t ca cỏc em trong bi vit vn l rt yu: khụng bit cỏch m bi,
kt bi, cõu vn lng cng, dựng t khụng chớnh xỏc, vit sai li chớnh t, . ó
cú rt nhiu nhng cõu chuyn hi hc v nhng bi vn ca hc sinh m giỏm
6

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
kho ci ra nc mt vớ d cú hc sinh vit gii thiu tỏc phm "Rng x nu "

ca Nguyn Trung Thnh vit v mnh t Tõy Bc, hay Nhõn vt M trong tỏc
phm V nht ca nh vn Kim Lõn.
Trc thc t ú, mi giỏo viờn cn phi dy ụn tp th no cho hc sinh
cú th nm c cỏch lm bi, bit ly dn chng chng minh cho lun im v
nõng cao kh nng din t cho hc sinh. ú cng l iu m bn thõn tụi trn tr
khi ng lp. Trong quỏ trỡnh dy ụn tp tt nghip tụi cng rỳt ra cho mỡnh mt
s kinh nghim dy ụn tp t kt qu cao hn.
C. MT S NH H N

ễN TP TT NGHIP :

Trong quỏ trỡnh hng dn ụn tp tt nghip tụi h thng cỏch thc ụn tp
theo ba phn: Phn 1 - hng dn lm cõu hi c hiu, phn 2 - hng dn k
nng lm bi ngh lun xó hi, phn 3 - hng dn k nng lm bi ngh lun vn
hc. Vn dng vo cỏc tit ụn tp tt nghip v luyn gii mt s thi theo cu

trỳc mi.
I. PHN 1: H N

N

M U HI HIU

Theo nh hng ca B GD v cỏch ra thi TNTHPT mụn vn nm 2014 , thỡ
cỏc cõu hi phn c hiu tp trung vo mt s khớa cnh nh:
1. Nhn bit ni dung chớnh v cỏc thụng tin quan trng ca vn bn; hiu ý
ngha ca vn bn, tờn vn bn:
Vớ d: Vn bn sau núi v vn gỡ ? t tờn cho vn bn
ngi ln tui ớt vn ng c bp, nu ch n giu cht colesteron (tht,
trng, sa...) s cú nhiu nguy c b bnh x va ng mch. bnh ny,
colesteron ngm vo thnh mch kốm theo cỏc ion canxi lm cho mch b hp li,
khụng cũn nhn nh trc, x cng v va ra.
ng mch x va lm cho s vn chuyn mỏu trong mch khú khn, tiu cu d
b v v hỡnh thnh cc mỏu ụng gõy tc mch. ng mch x va cũn d b v
gõy cỏc tai bin trm trng nh xut huyt d dy, xut huyt nóo, thm chớ gõy
cht ngi. (Sinh hc - lp 8. NXB Giỏo Dc 2007)
7

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
- i vi vớ d trờn, ta thy: on vn núi n cn bnh x va ng mch v

nguyờn nhõn dn n bnh x va ng mch. Vỡ vy ta cú th t tờn cho on

vn bn ú l: Bnh x va ng mch v hu qu ca nú hoc phũng
vi x va ng mch
=> ỏch c v nhn bit vn bn i vi dng cõu hi ny:
+ c k on vn bn ca ra.
+ Tỡm v gch di nhng t ng no c lp i lp li nhiu ln vn bn ( õy
l nhng t m ngi vit cú ý nhn mnh thụng tin mun núi). Tỡm hiu ni dung
ca nhng t ng ú núi v iu gỡ ?
+ Xỏc nh mi quan h ng phỏp ( cỏc cõu v cỏc thnh phn ph ca cõu trong
on vn bn).
+ T ú xỏc nh c ni dung chớnh ca on vn bn v xut cỏch t tờn
cho vn bn.
im tra kin thc Ting Vit: Dng ny thng cho mt on vn cú sai

2

sút v cho hc sinh nhn bit t ú tr li cỏc cõu hi.
a. ỏc li sai trong vn bn :
- Li v cõu ( li cu to cõu; li du cõu; li liờn kt cõu)
- Li v t ( lp t; t khụng ỳng ngha; t khụng phự hp phong cỏch)
- Li on vn ( li v ni dung; li v hỡnh thc )
- Li chớnh t ( li do phỏt õm; li do khụng nm vng quy tc chớnh t )
u ý : Trong mt vn bn khụng ch cú mt loi li m thng xut hin ng
thi nhiu loi li.
b

nng xỏc nh li trong on vn bn:

- c k vn bn.
- Phõn tớch cu to cõu ( cỏc thnh phn ca cõu)
- Xem xột v trớ cỏc cõu v s liờn kt cõu trong vn bn.

- Xỏc nh th loi, phong cỏch vn bn.
8

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
- Xem xột v li chớnh t v cỏch s dng t ng.

Vớ d c on vn bn sau ng thi anh, ch hóy ch ra nhng sai sút v
ng phỏp, chớnh t, cỏch dựng t, tớnh logic...trong on vn ú :
... cỏi nhỡn ca Nguyn Tuõn, sụng hin lờn l mt sinh th cú linh hn
vi nhng tớnh cỏch i ch: va hung bo, va d rn. õy l li nhõn cỏch húa
nhng c im vn cú ca giũng sụng thiờn nhiờn m chc quan cú th nhỡn
thy.
=>

ỏch phỏt hin li sai : Vi hỡnh thc hi nh trờn, sau khi ó c k vn

bn, xỏc nh c cu to cõu v s liờn kt cõu cng nh th loi, phong cỏch
ngụn ng v hỡnh thc chớnh t v cỏch trỡnh by,cỏch dựng t, ch vit ... ta cú
th tr li nh sau:
+ Sai ng phỏp: Cõu th nht trong on vn
+ Sai chớnh t: d rn; giũng sụng; chc quan
+

ựng t sai: i ch;

+ Sai logic: va hung bo, va d dn

3, Nhn din nhng bin phỏp ngh thut trong on vn bn v tỏc dng
ca nhng bin phỏp ngh thut ú vi vic th hin ni dung vn bn:
a. ễn li kin thc v cỏc bin phỏp tu t t , tu t v cõu v tỏc dng ca cỏc
bin phỏp tu t khi c s dng trong vn bn nh:
- So sỏnh: i chiu s vt ny vi s vt khỏc cú nột tng ng nhm tng sc
gi hỡnh biu cm.
- n d: Gi tờn s vt hin tng khỏc cú nột tng ng nhm tng sc gi hỡnh
gi cm.. .
- Nhõn húa: cỏch gi t vt, vt..v.v bng nhng t ng vn dựng cho con
ngi lm cho th gii vt, vt ... tr nờn gn gi biu th c nhng suy ngh
tỡnh cm ca con ngi.
- Hoỏn d: gi tờn s vt hin tng khỏi nim khỏc cú quan h gn gi vi nú.
9

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
- Núi quỏ: Bin phỏp tu t phúng i mc qui mụ tớnh cht ca s vt hin

tng c miờu t nhn mnh gõy n tng tng tớnh biu cm.
- Núi gim núi trỏnh: dựng cỏch din t t nh uyn chuyn trỏnh gõy cm giỏc
phn cm v trỏnh thụ tc thiu lch s.
- ip ng: lp li t ng hoc c cõu lm ni bt ý gõy cm xỳc mnh.
- Chi ch: Cỏch da vo nhng c sc v õm v v ngha ca t ng to sc
thỏi dớ dm hi hc.
b. ễn , nm vng cỏc c im v cỏch cỏch gieo vn, phi thanh, ngt nhp
trong vn bn vn hc.
Vớ d:

Ch ra cỏc bin phỏp ngh thut c sc v tỏc dng ca nhng bin phỏp ngh
thut y trong on th sau:
Chỳng em bom ngn cõn
Di lờn trang giy trng
Mng nh mt ỏnh trng ngn
Hin nh lỏ mc mựa xuõn
(Trang giy hc trũ - Chớnh Hu)
- Cn c vo nhng kin thc v cỏc phng tin biu t trong th , ta cú th tr
li :
+

ỏc bin phỏp ngh thut trong on th : n d, i lp v so sỏnh

(hỡnh nh trang giy trng ch s ngõy th trong sỏng ca tr nh; i lp: bom
nghỡn cõn vi trang giy mng manh; so sỏnh: trang giy mng nh, hin
nh)
+ Tỏc dng ca vic s dng phi hp nhng bin phỏp ngh thut ny : khc
ha s tn khc ca chin tranh v ti ỏc ca k thự; lũng cm gin v thng cm
ca nh th vi tr th.
4. Vit on vn, bi vn ngn by t cm xỳc, suy ngh ca bn thõn v vn
10

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
nờu ra trong ng liu c hiu

- HV phi hiu ni dung chớnh trong ng liu.

- Ln lt trỡnh by ý kin, cm xỳc, suy ngh phự hp vi ni dung ng liu.
II PHN 2: H N

N

1. N H UN V MT T

NN
T N

M B I VN N H UN X HI
, O í

1.1. Lớ thuyt:
a)

hỏi nim: Ngh lun v mt t tng o lớ l quỏ trỡnh kt hp nhng thao

tỏc lp lun lm rừ nhng vn t tng o lớ trong cuc sng.
b) ti : ti ca ngh lun v t tng, o lớ l vụ cựng phong phỳ, bao
gm:
- Cỏc vn v nhn thc nh lớ tng, mc ớch sng,
- Cỏc vn v tõm hn, tớnh cỏch nh:
+ Lũng yờu nc, lũng nhõn ỏi, v tha, bao dung, lng,
+ Tớnh trung thc, dng cm, chm ch, cn cự, thỏi hũa nhó, khiờm tn,
+ Thúi ớch k, ba hoa, v li,...
- V cỏc quan h gia ỡnh nh tỡnh mu t, anh em,...
- V quan h xó hi nh tỡnh ng bo, tỡnh thy trũ, bn bố,
- V cỏch ng x, nhng hnh ng ca mi ngi trong cuc sng.
c) Yờu cu

- Hiu c vn cn ngh lun qua phõn tớch, gii thớch xỏc nh vn
- Phõn tớch, chng minh nhng biu hin c th ca vn , thm chớ so sỏnh, bn
bc, bói b, ngha l bit ỏp dng nhiu thao tỏc lp lun.
- Phi bit rỳt ra ý ngha ca vn .
- Ngi thc hin ngh lun phi cú lớ tng v o lớ.
d) ỏc thao tỏc lp lun c bn
11

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
Cỏc thao tỏc lp lun c bn thng c s dng trong kiu bi ny l gii thớch,

phõn tớch, chng minh, so sỏnh, bỏc b, bỡnh lun.
e) Ni dung c bn ca bi lm:
- Gii thiu, gii thớch t tng o lý cn bn
- Phõn tớch nhng mt ỳng, bỏc b nhng biu hin sai lch cú liờn quan n vn
cn bn
- Nờu ý ngha, rỳt ra bi hc nhn thc v hnh ng v t tng, o lý.
g) Dn bi khỏi quỏt
*) M bi
- Gii thiu vn c a ra bỡnh lun.
- Nờu lun : dn nguyờn vn cõu cha ni dung t tng, o lý
- Gii hn ni dung v thao tỏc ngh lun s trin khai.
*) Thõn bi
- Gii thớch t tng, o lớ cn ngh lun (nờu cỏc khớa cnh ni dung ca t
tng, o lớ ny).
- Phõn tớch, chng minh, bỡnh lun cỏc khớa cnh ; bỏc b, phờ phỏn nhng sai lch

(nu cú).
- Khng nh chung, nờu ý ngha, liờn h thc t, rỳt ra bi hc nhn thc v hnh
ng.
*)

t bi

- Túm tt cỏc ý, nhn mnh lun ó nờu u bi nhm cht li bi vit hoc
dn th, vn m rng, gi ý thờm cho ngi c v vn ang bn lun.
- Rỳt ra bi hc
- Nờu cm xỳc, suy ngh hnh ng ca bn thõn v vn .
1.2. Phn hng dn thc hnh
12

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
a. Thc hnh tỡm hiu

Trc bt c bi ngh lun no GV u phi hng dn HS c k, gch chõn
nhng t quan trng (t khúa) v t t ra cõu hi:
- Vn t ra trong bi l gỡ ?
- Vn ngh lun v mt t tng o lý hay mt hin tng i sng?
- Cn s dng thao tỏc no ngh lun?
Ri t i tỡm cõu tr li t ú nh hng cho ni dung bi lm, c s tỡm
ý v lp dn ý.
b. Thc hnh tỡm ý v lp dn ý
i vi NLXH thỡ mi dng bi, mi bi cú mt cỏch tin hnh tỡm ý lp

dn ý, v lm nh vy mi m bo c tớnh a dng v sỏng to ca th loi,
nhng i vi HS YU nu hng dn cỏc em lm vy s hon ton tht bi.
Bi vỡ cỏc em a phn mt gc, kh nng c lp t duy yu, kh nng bin
chng thp, cho nờn phi to cho cỏc em nhng b khung mang tớnh nh hỡnh
cỏc em da v ú m tin hnh tỡm ý, nu cú nhu cu, kh nng sỏng to thỡ
cng sỏng to trờn c s ú. Vỡ vy cú ba cỏch tỡm ý v lp dn ý hu dng sau
*Cỏch 1: Tỡm ý v lp dn ý da vo dn ý khỏi quỏt.
õy l cỏch thụng thng ngi vit hay lm nht, nhng s thun li cho nhng
HS cú kh nng t duy v vit bi tt, cũn nhng HS yu thỡ hi khú s dng.
Ngi vit bỏm vo khung dn ý khỏi quỏt v nh ra mt dn ý c th, thm chớ
cũn cú th bin tu trờn khung ny nu nng lc t duy tt.
DN í KHI QUT
M bi
- Gii thiu vn c a ra bỡnh lun.
- Nờu lun : dn nguyờn vn cõu cha ni dung t tng, o lý
- Gii hn ni dung v thao tỏc ngh lun s trin khai.
13

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

Thõn bi
- Gii thớch t tng, o lớ cn ngh lun (nờu cỏc khớa cnh ni dung ca t
tng, o lớ ny).
- Phõn tớch, chng minh, bỡnh lun cỏc khớa cnh ; bỏc b, phờ phỏn nhng sai
lch (nu cú).
- Khng nh chung, nờu ý ngha, liờn h thc t, rỳt ra bi hc nhn thc v

hnh ng.
t bi
- Túm tt cỏc ý, nhn mnh lun ó nờu u bi nhm cht li bi vit
hoc dn th, vn m rng, gi ý thờm cho ngi c v vn ang bn
lun.
- Rỳt ra bi hc
- Nờu cm xỳc, suy ngh hnh ng ca bn thõn v vn .
*Cỏch 2: Tỡm ý v lp dn ý theo khung cõu hi
HUN

U HI TèM í V

P

M bi:
- Vn sp trỡnh by l gỡ?
- Thỏi ca xó hi núi chung i vi vn nh th no?
Thõn bi :
- Vn cú ý ngha nh th no?
- Vn ỳng hay sai, tt hay xu, tớch cc hay tiờu cc?
- Tỡnh trng ca vn ang din ra nh th no trong xó hi?
- Cn cú thỏi gỡ i vi tỡnh trng ú?
t bi :
14

Năm học 2013 - 2014

Ní

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

- Cn túm tt, cht li vn nh th no?
- Bi hc chung rỳt ra t vn l gỡ?

- Bn thõn cú suy ngh cm xỳc riờng v hnh ng nh th no trc t tng, o lý?

* Cỏch 3: Tỡm ý v lp dn ý theo t khúa
õy l cỏch lp dn ý khỏ thỳ v, mi ý ca mt phn u c nh hỡnh bng
mt t khúa gi m. HS ch cn nh my t khúa v lỳc lp dn ý ch da vo ú
v t tỡm cõu hi v tr li lp ý. Cỏch ny phự hp vi nhng HS trớ nh kộm
hoc li hc thuc nhng phi cú t duy bin chng tt:
H THN

T

Hể TèM í V

P

Ní

M bi: Gi a Bỏo
+ Gi : l Gi ý ra vn cn ngh lun;
+ a : l a vn cn ngh lun ra;
+ Bỏo : l Bỏo phi lm gỡ v vn a ra ngh lun ( cú tớnh chuyn ý )
Thõn bi : Gii Phõn Bỏc ỏnh
+ Gii: Gii thớch rừ ni dung t tng, o lớ ( bng cỏch gii thớch cỏc t
ng,cỏc khỏi nim)

+ Phõn:Phõn tớch cỏc mt ỳng ca t tng, o lớ (dựng dn chng t cuc
sng v vn hc chng minh)
+ Bỏc: Bỏc b nhng biu hin sai lch liờn quan n t tng, o lớ (dựng
dn chng t cuc sng v vn hc chng minh)
+ ỏnh: ỏnh giỏ ý ngha t tng, o lớ ó ngh lun
t bi : Túm Rỳt Phn
+ Túm : Túm tt, khỏi quỏt li vn ó ngh lun
+ Rỳt : Rỳt ra ý ngha, bi hc nhn thc t t tng, o lớ;
+ Phn : Phn u, suy ngh riờng ca bn thõn v vn ngh lun.
15

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
1.3 bi thc hnh:

1 : Suy ngh ca em v lũng nhõn ỏi trong cuc sng hụm nay ?
I. Xỏc nh yờu cu
- Kiu bi : Ngh lun v mt t tng o lớ.
- Ni dung : lũng nhõn ỏi.
- Dn chng : T thc t xó hi v vn hc.
II. Dn bi :
1. M bi : Gii thiu vn , nờu cao truyn thng nhõn ỏi.
2. Thõn bi :
a, Gii thớch : Nhõn ỏi l tm lũng yờu thng con ngi, l nhng hnh ng cao
p vỡ con ngi. Nú c to ra bi nim cm thng sõu sc i vi ni au ca
con ngi. lũng tin tng nõng niu trõn trng nhng bn cht tt p ca con
ngi v kh nng vn dy ca h.

b, Bỡnh lun :
* Vỡ sao phi cú lũng nhõn ỏi ?
- Con ngi sng trờn th gian ny khụng tn ti nh mt cỏ th c lp, khụng
th tỏch ri cng ng, xó hi. Mi con ngi cú th phỏt huy nhng th mnh,
nhng nng lc sn cú ca bn thõn nhng vn cn thiờt ss giỳp ca ngi
khỏc. Nht l khi gp hon nn, khú khn, ta rt cn nhng bn tay giỳp , nhng
tm lũng chia s cm thụng.
- Nu trong cuc sng ch cú s th , lnh nht, thu mỡnh vun vộn cho bn thõn
m khụng h quan tõm n nhng ngi xung quanh thỡ cuc sng ú tht ỏng
s.
* Nhng biu hin ca tm lũng nhõn ỏi.
- T xa, lũng nhõn ỏi c t ra nh mt tiờu chun cao nht v o c con
ngi. ú l truyn thng tng thõn tng ỏi, lỏ lnh ựm lỏ rỏch, nhiu iu ph
ly giỏ gng..., Bu i thng ly bớ cựng.............
16

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
- Trong cuc sng hụm nay :

+ Truyn thng ú vn c phỏt huy
+ Xó hi cng phỏt trin, s phõn bit giu nghốo cng rừ -> Quy lut phỏt trin
ca kinh t th trng.
+ Nhõn ỏi hụm nay khụng phi l s thng hi ca k giu i vi ngi nghốo,
cng khụng phi l s ban phỏt õn hu.
+ Nhõn ỏi chớnh l s x chia ựm bc xut phỏt t lng tõm v trỏch nhim nh
phong tro n n ỏp ngha, ng h ng bo vựng sõu b thiờn tai, giỳp hc sinh

nghốo vt khú...
* Phờ phỏn thỏi th ớch k...
* Rốn luyn lũng nhõn ỏi : Phi c biu hin bng nhng hnh ng c th.
Mun vy, phi cú s quan tõm n cuc sng xung quanh, sng cú trỏch nhim
vi bn thõn
3. Kt bi:
2:
Trờn ng thnh cụng khụng cú du chõn ca ngi li bing (L Tn)
Suy ngh ca anh (ch) v cõu núi trờn.
1 M bi:
- Li bing l mt trong nhng thúi xu ca con ngi. Li bing chng
nhng khụng lm c vic gỡ nờn chuyn m cũn l gc r ca nhng thúi xu
khỏc.
- Nh vn L Tn ó ỳc kt nờn chõn lớ ca s thnh cụng: "Trờn ng thnh
cụng khụng cú du chõn ca ngi li bing"
2. Thõn bi:
a. Gii thớch:
- Ngi li bing: l ngi li suy ngh, li hc tp, li lao ng v lm
vic.
17

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
- Thnh cụng: l mc ớch, kt qu m ta t c.

- L Tn ó rỳt ra chõn lớ ca s thnh cụng: Phi m hụi, cụng sc, thi
gian, trớ tu, s gian nan, vt v, thm chớ nm tri nhng tht bi mi cú c

thnh cụng: "Trờn ng thnh cụng khụng cú du chõn ca ngi li bing".
b. Phõn tớch, chng minh:
- Con ng dn ti thnh cụng l con ng chụng gai, y khú khn, th thỏch
ch khụng phi bng nhung la:
+ ú l c quỏ trỡnh hc tp, lao ng, nghiờn cu, sỏng to khụng ngng, ũi hi
con ngi phi cn cự, mit mi, chu khú v cú ý chớ thỡ mi thnh.
+ Khụng cú thnh cong, thnh qu no m khụng phi m hụi, cụng sc.
- Ngi nụng dõn lm ra ht go phi "mt nng hai sng":
"Ai i bng bỏt cm y
Do thm mt ht ng cay muụn phn"
(Ca dao)
- Mt cụng trỡnh khoa hc, mt sỏng ch ra i: l c mt quỏ trỡnh nghiờn cu,
lao ng mit mi, khú nhc ca ngi k s mi cú c.
- Tr thnh mt giỏo viờn gii, mt bỏc s gii, mt nh vn ni ting, c mi
ngi kớnh trng: phi i bng c tõm huyt cuc i cho s nghip.
- Tr thnh mt hc sinh gii: phi bit nuụi dng hoi bóo, c m cao p v
phi n lc ht mỡnh thc hin nú. Khụng th l mt ngi "hỏ ming ch
sung", "ụm cõy i th"
c. Bỡnh lun:
- Khụng cú s thnh cụng no cho ngi li bing. Phờ phỏn thúi li bing ó
cú rt nhiu cõu núi:
+ "Lm bing ngi n l nỳi non" (Nguyn Trói)
+ "S bun chỏn bc vo th gii qua ca li bing" (La Bruye)
+ "Li bing l m ca s n cp v úi rột" (V. Huy-go)
18

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp

THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
Vy li bing l mt thúi xu. Cõu núi ca L Tn cng nhm phờ phỏn thúi

li bing.
- Khng nh:
+ Bt c s thnh cụng no cng cn cú s cn cự, chm ch, kiờn trỡ, kiờn trỡ,
kiờn trỡ, chu khú.
+ Li bing, li, ngi khú ngi kh s chng bao gi lm vic gỡ cú ý ngha.
3

t bi:
- Hóy xõy dng c m, hoi bóo v nhõn cỏch ca mỡnh bn sc lao ng,

bng s cn cự chm ch.
- Cú nh vy mi tr thnh ngi ti c, mi cú cuc sng m no hnh phỳc.
H Chớ Minh núi:
"Trong xó hi ta khụng cú ngh no thp kộm, ch nhng k li bing, li
mi ỏng xu h"
2 N H UN V MT HIN T

N

I SN

2.1 ý thuyt
a

hỏi nim
- Ngh lun v mt hin tng i sng l kiu bi ly mt hin tng xy ra

trong i sng bn bc. T hin tng ny, ngi ngh lun phi phõn tớch
tỡm ra ý ngha xó hi v t tng, o c m bn bc, ỏnh giỏ.
- ti bn bc gn gi vi i sng, sỏt hp vi trỡnh nhn thc ca HS nh
tai nn giao thụng, hin tng mụi trng b ụ nhim, nhng tiờu cc trong thi c,
nn bo hnh trong gia ỡnh, phong tro thanh niờn tip sc mựa thi, cuc vn
ng giỳp ng bo hon nn, nhng tm gng ngi tt vic tt.
b. ỏc thao tỏc lp lun c bn
Cỏc thao tỏc lp lun c bn thng c s dng trong kiu bi ny l gii
thớch, phõn tớch, chng minh, so sỏnh, bỏc b, bỡnh lun.
19

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
c Ni dung c bn

- Nờu rừ hin tng bn lun v vn t ra trong hin tng i sng bn lun .
- Phõn tớch mt ỳng mt sai, mt tớch cc, mt tiờu cc, mt li mt hi ca
hin tng i sng
- Ch ra nguyờn nhõn v by t thỏi , ý kin ca ngi vit v hin tng xó hi
ú.
d. Dn ý khỏi quỏt
* M bi
- Gii thiu hin tng i sng cn ngh lun
- Xỏc nh vn t ra cn ngh lun trong hin tng.
* Thõn bi
- Nờu thc trng ca hin tng
- Xỏc nh nguyờn nhõn ca thc trng hin tng

- ỏnh giỏ, phõn tớch mt tt - xu, tớch cc tiờu cc, li hica vn
- xut gii phỏp cho vn : phỏt huy, khc phc
*

t bi:

- Túm tt cht li vn
- Rỳt ra bi hc
- Nờu suy ngh v hng hnh ng ca bn thõn i vi võn
2.2. Phn hng dn thc hnh
a. ti: Nhng hin tng tt hoc cha tt ang din ra trong mi con
ngi v i sng xó hi cn c nhỡn nhn thờm :
- Hin tng tt :
+ Hin mỏu nhõn o,ng h nn nhõn nhim cht c mu da cam, ng h
ng bo l lt
20

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
+ Phong tro mựa hố xanh, Qy thp sỏng c m

+ Mỏi m tỡnh thng, ngụi nh tỡnh ngha, ngụi nh m c.
- Hin tng xu:
+ ễ nhim mụi trng,tai nn giao thụng
+ Bnh thnh tớch; s vụ cm.
+ Bnh quay cúp trong thi c
+ Tỡnh trng bo lc hc ng, nghin game

b V cu trỳc trin khai bi lm:
* M bi :
- Nờu rừ hin tng cn ngh lun.
- Ch ra bn cht ca hin tng ú.
* Thõn bi :
- Khỏi nim v bn cht ca hin tng. ( Gai thớch)
- Nờu thc trng v nguyờn nhõn ( khỏch quan ch quan ) ca hin
tng.( Pt,c/ minh)
- Nờu tỏc dng ý ngha ( nu l hin tng tt); tỏc hi- hu qu ( nu l
hin tng xu)
- Gai phỏp phỏt huy ( nu l hin tng tt); bin phỏp khc phc ( nu
hin tng xu)
*

t bi:
- By t thỏi ý kin v hin tng xó hi va ngh lun
- Rỳt ra bi hc v nhn thc, hnh ng cho bn thõn .

1.3. Phn hng dn thc hnh
a.Thc hnh tỡm hiu
Trc bt c bi ngh lun no GV u phi hng dn HS c k, gch
chõn nhng t quan trng (t khúa) v t t ra cõu hi:
- Vn t ra trong bi l gỡ ?
21

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

- Vn ngh lun v mt t tng o lý hay mt hin tng i sng?

- Cn s dng thao tỏc no ngh lun?
Ri t i tỡm cõu tr li t ú nh hng cho ni dung bi lm, c s tỡm
ý v lp dn ý.
b. Thc hnh tỡm ý v lp dn ý
i vi NLXH thỡ mi dng bi, mi bi cú mt cỏch tin hnh tỡm ý lp
dn ý, v lm nh vy mi m bo c tớnh a dng v sỏng to ca th loi,
nhng i vi HS YU nu hng dn cỏc em lm vy s hon ton tht bi.
Bi vỡ cỏc em a phn mt gc, kh nng c lp t duy yu, kh nng bin
chng thp, cho nờn phi to cho cỏc em nhng b khung mang tớnh nh hỡnh
cỏc em da v ú m tin hnh tỡm ý, nu cú nhu cu, kh nng sỏng to thỡ
cng sỏng to trờn c s ú. Vỡ vy cú ba cỏch tỡm ý v lp dn ý hu dng sau
*Cỏch 1: Tỡm ý v lp dn ý da vo dn ý khỏi quỏt.
õy l cỏch thụng thng ngi vit hay lm nht, nhng s thun li cho nhng
HS cú kh nng t duy v vit bi tt, cũn nhng HS yu thỡ hi khú s dng.
Ngi vit bỏm vo khung dn ý khỏi quỏt v nh ra mt dn ý c th, thm chớ
cũn cú th bin tu trờn khung ny nu nng lc t duy tt.
DN í KHI QUT

M bi
- Gii thiu hin tng i sng cn ngh lun
- Xỏc nh vn t ra cn ngh lun trong hin tng.
Thõn bi
- Nờu thc trng ca hin tng
- Xỏc nh nguyờn nhõn ca thc trng hin tng
- ỏnh giỏ, phõn tớch mt tt - xu, tớch cc tiờu cc, li hica vn
- xut gii phỏp cho vn : phỏt huy, khc phc
22

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

t bi:
- Túm tt cht li vn
- Rỳt ra bi hc
- Nờu suy ngh v hng hnh ng ca bn thõn i vi võn
*Cỏch 2: Tỡm ý v lp dn ý theo khung cõu hi
HUN

U HI TèM í V

P

Ní

M bi
- Hin tng bn lun l gỡ?
- Hin tng t ra vn gỡ cn gii quyt?
Thõn bi :
- Thc trng ca hin tng ang din ra nh th no?
- Nguyờn nhõn no dn n hin tng v thc trng ú ?
- Nhng hu qu (tt, xu) t hin tng l gỡ?
- Cn cú thỏi , hnh ng nh th no i vi hin tng?
t bi :
- Cn túm tt, cht li vn nh th no?
- Bi hc chung rỳt ra t hin tng l gỡ?

- Bn thõn cú cm xỳc suy ngh gỡ v cn phi lm th no trc hin tng?
* Cỏch 3: Tỡm ý v lp dn ý theo t khúa
õy l cỏch lp dn ý khỏ thỳ v, mi ý ca mt phn u c nh hỡnh
bng mt t khúa gi m. HS ch cn nh my t khúa v lỳc lp dn ý ch da
vo ú v t tỡm cõu hi v tr li lp ý. Cỏch ny phự hp vi nhng HS trớ
nh kộm hoc li hc thuc nhng phi cú t duy bin chng tt:
H THN

T

Hể TèM í V

23

Năm học 2013 - 2014

P

Ní


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp
THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014

t T khúa cho 3 phn theo kt cu ca bi vn, nh sau :
M bi: Gi -a - Bỏo
+ Gi : l Gi ý ra vn cn ngh lun;
+ a : sau khi gi thỡ a vn cn ngh lun ra;
+ Bỏo : l Bỏo phi lm gỡ v vn a ra ngh lun ( cú tớnh chuyn ý )
Thõn bi : Thc - Nguyờn - Hu - Bin

+ Thc : nờu lờn Thc trng hin tng i sng a ra ngh lun;
+ Nguyờn nhõn: l Nguyờn nhõn no xy ra hin tng i sng ú (nguyờn
nhõn khỏch quan v ch quan )
+ Hu : l Hu qu ca hin tng i sng mang li, gm cú hu qu tt v
hu qu xu;
+ Bin phỏp : l Bin phỏp tỏc ng vo hin tng i sng ngn chn
(nu gõy ra hu qu xu) hoc phỏt trin (nu hu qu tt)
t bi : Túm - Rỳt -Phn
+ Túm : Túm tt, khỏi quỏt li vn ó ngh lun
+ Rỳt : Rỳt ra ý ngha, bi hc t hin tng i sng ó ngh lun
+ Phn : Phn u, by t thỏi ca bn thõn v hin tng i sng ó
ngh lun;
1.4. bi thc hnh:
bi 1:

nh (ch) hóy trỡnh by s hiu bit ca mỡnh v ụn dch, thuc lỏ,

t ú a ra nhng bin phỏp ngn chn
1 M bi:
Gii thiu vn cn ngh lun.
2. Thõn bi:
* GT:
Thuc lỏ c nh mt th ụn dch bi nú cú tỏc hi rt ln, gõy nguy him cho
cuc sng ca con ngi. Nú e da sc kho, tớnh mng loi ngi hn c AIDS
24

Năm học 2013 - 2014


Sáng kiến kinh nghiệm: Một số định h-ớng giúp học viên GDTX Bảo Yên ôn thi tốt nghiệp

THPT môn Ngữ văn theo cấu trúc đề thi năm 2014
bi nú gm nhm dn dn sc kho, tớnh mng m con ngi khụng phỏt hin

c, lỳc phỏt hin ra thỡ khụng cũn c hi cu cha na.
* PT:
- Trong thuc lỏ cú cha hn 400 loi hoỏ cht, trong ú cú hn 200 loi gõy hi
cho sc kho con ngi, cỏc cht gõy nghin v gõy c nh: ụxit cỏcbon, hc ớn,
ni-cụ-tin, ... nờn khi hỳt khúi thuc s gõy hi cho:
+ Cỏ nhõn ngi hỳt.
+ Nhng ngi xung quanh.
+ Gõy ra cỏc loi bnh: ung th phi, ung th vũm hng, tai bin mch mỏu nóo,
gõy vụ sinh c nam v n. Ngi m mang thai m hỳt thuc lỏ hoc hớt phi khúi
thuc lỏ thng xuyờn thỡ a tr sinh ra cú th s mc cỏc d tt, ao hoc nhiu
bnh khỏc.
+ T l t vong do hỳt thuc lỏ t 30 n 80% mi nm.
- Thuc lỏ khụng ch gõy hi cho sc kho con ngi m cũn nh hng n kinh
t, l nguyờn nhõn ca nghốo úi v cỏc tt xu.
+ T iu thuc lỏ dn thanh thiu niờn n con ng ru bia, trm cp, nghin
hỳt.
+ Trong gia ỡnh, nhng ngi ln hỳt thuc khụng ch u c con em mỡnh m
cũn nờu gng xu, y con em mỡnh vo con ng phm phỏp.
* CM: T nn hỳt thuục lỏ hin nay.
- T l thanh niờn hỳt thuc lỏ cỏc thnh ph ln nc ta nhiu gỏp hai ln so
vi cỏc thnh ph u - M.
- nụng thụn, thuc lỏ, thuc lo l mt vn nn.
- cỏc trng hc, hc sinh, sinh viờn vn hỳt thuc quỏ nhiu.
- Nguyờn nhõn l do nghe bn, n bn; bt chc ra v lm ngi ln; tũ mũ hay
gii bun; vụ ý thc.
* Bỡnh lun: Gii phỏp ngn chn.
25

Năm học 2013 - 2014