Sáng kiến kinh nghiệm SKKN ứng dụng một số kĩ thuật trong Powerpoint để xây dựng bài giảng nhanh, đơn giản

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
"ỨNG DỤNG MỘT SỐ KỸ THUẬT TRONG POWERPOINT ĐỂ
XÂY DỰNG BÀI GIẢNG NHANH – ĐƠN GIẢN"

1


PHẦN I
PHẦN MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài:
Với tình hình phát triển của các ngành khoa học nói chung và của ngành cơng nghệ
thơng tin nói riêng đã thúc đẩy nền kinh tế của toàn thế giới chuyển sang một giai đoạn
mới, giai đoạn sản xuât công nghiệp. Sản xuất áp dụng các thành tựu của công nghệ tạo
ra năng suất cao, chất lượng sản phẩm tốt, giảm sức lao động của con người, giảm chi phí
sản xuất...
Chất lượng cuộc sống của lồi người từ đó cũng thay đổi theo. Sức khỏe nâng lên, sức
sáng tạo tuyệt vời hơn.
Nhờ vào cơng nghệ mà nhiều ngành nghề thay đổi, có thể nói gần như khác hẳn vời
phương pháp truyền thống.
Ví dụ như:
- Ngành Ytế, giờ đây đã có các máy siêu âm, chụp cộng hưởng từ, nội soi..
- Sản xuất công nghiệp, nơng lâm ngư nghiệp đều thay đổi hồn tồn, cộng nghệ tạo ra
các con giống, cây giống ... cho năng suất cao hơn nhiều.
- Trong giáo dục cũng vậy, nhờ vào công nghệ thông tin nhiều phương pháp dạy học
hiện đại xuất hiện như: Giáo án điện tử, trình chiều Powerpoint, thí nghiệm bằng các thí
nghiệm trên máy tính...
Từ những đặc điểm nêu trên chúng ta thấy, trong giáo dục giờ đây được áp dụng công
nghệ thông tin vào giảng dạy mạnh mẽ, đem lại hiệu quả lớn lao, làm thay đổi rất nhiều
và đa số các thay đổi đó đều đạt mục đích nâng cao chất lượng giáo dục.

Với vai trò là người giáo viên giảng dạy trong nhà trường phổ thông. Nơi tôi đang
công tác là trường THPT Khối Châu-Tỉnh Hưng n. Tơi tự nhận thấy mình phải có
trách nhiệm thay đổi và đáp ứng ngày càng cao của nhu cầu giáo dục để phục vụ nhân
dân được tốt hơn. Cùng với sự áp dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy ở nhiều

2


môn học khác nhau. Đặc biệt là môn công nghệ trong trường phổ thông mà tôi đang trực
tiếp giảng dạy. Việc áp dụng công nghệ thông tin vào môn học này tôi thấy đem lại rất
nhiều hiệu quả.
Đặc điểm của môn công nghệ là môn dạy về khoa học ứng dụng. Như vậy sẽ có rất
nhiều vấn đề gây khó hiểu cho học sinh, đặc biệt là các quá trình làm việc của các thiết
bị, quá trình xây dựng các bản vẽ trong cơ khí cũng như trong xây dựng...
Việc áp dụng công nghệ thông tin vào xây dựng bài giảng cũng có nhiều vấn đề khó
khăn, tuy nhiên trong phạm vi sự tìm hiểu của bản thân và tham khảo đồng nghiệp tôi xin
đưa ra vài vấn đề:
- Lựa chọn phần mềm nào để hỗ trợ cho bài giảng.
- Việc lựa chọn một phần mềm sẽ mất rất nhiều thời gian tìm hiểu.
- Phần mềm chưa chắc đã là tồn năng.
- Khơng phải ai cũng sử dụng máy tình thành thạo.
- Có rất nhiều thây cơ cao tuổi nên việc dùng máy tính khó khăn.
- Giáo viên trẻ khơng phải ai cũng có đủ thời gian để tìm hiểu những phần mềm...
Như vậy phương án ở đây sẽ là: Lựa chọn một phần mềm nào đó thật dễ tìm hiểu và
tìm hiểu những kỹ thuật thật đơn giản và gắn gọn nhưng vẫn đáp ứng được đa số yêu cầu
trong quá trình thiết kế bài giảng.
Qua làm việc thực tế tôi đã lựa chọn Powerpoint là phần mềm để đáp ứng những
nhu cầu trên của bộ môn. Tôi đã trải qua một thời gian làm việc cùng phần mềm nên rút
ra được một số kỹ thuật để làm sao xây dựng bài giảng nhanh, gọn hiệu quả và đây chính
là nội dung mà tơi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm mong cùng được chia sẻ với thầy

cô và bạn bè động nghiệp.
Sáng kiến mà tôi lựa chọn ở đây chình là:

3


Ứng dụng một số kỹ thuật trong Powerpoint để xây dựng bài giảng nhanh – đơn
giản.
Do vốn kiến thức còn hạn chế rất mong được sự quan tâm và chia sẻ của quý Thầy,
Cô và bạn đọc.
PHẦN II
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2.1. Cơ sở lí luận của vấn đề:
Trong q trình nhận thức của con người thường xuất phát từ quan điểm: Từ trực
quan sinh động đến tư duy trừu tượng. Đây có lẽ là con đường hiệu quả nhất, đặc biệt
đối với việc tìm hiểu các vấn đề cơng nghệ.
Để mô tả cấu tạo của một thiết bị, chẳng hạn như cấu tạo của một động cơ đốt
trong, chúng ta khó có thể dùng hành văn để miêu tả xem là động cơ có hình dạng như
thế nào, hoạt động ra sao. Các quá trình hoạt động của động cơ lại càng khó khăn hơn.
Thay vì thế chúng ta có thể làm chậm các q trình đó lại, tạo ra các hình ảnh chuyển
động chậm, từ đó nếu đem giảng dạy cho học sinh sẽ đem lại hiệu quả cao hơn nhiều so
với việc chúng ta nói sng.
Trong phần cơng nghệ lớp 12 có rất nhiều bài giảng về linh kiện điện tử, nếu chúng
ta cũng dùng lời văn để mơ tả hình dạng, cấu tạo thì quả là khó khăn hơn nữa. Thay vì thế
chúng ta có thể chụp rất nhiều ảnh của các linh kiện, đối với những linh kiện nhỏ, gọn có
thể mang lên lớp cho học sinh quan sát thì bài giảng sẽ hiệu quả hơn. Chi phí cho những
việc nêu trên sẽ là tối thiểu và hiệu quả đem lại sẽ là tối đa.
Chương trình cơng nghệ lớp 11 cũng tương tự chương trình cơng nghệ lớp 12 về
mặt trừu tượng. Học kì I là các bài giảng về bản vẽ kĩ thuật, học kì II là các bài giảng về
động cơ đốt trong, ứng dụng của động cơ đốt trong....Và nếu như đa số các bài giảng

chúng ta mô tả được đối tượng trong các bài dạy là các cỗ máy, là các bản vẽ theo đúng
tiêu chuẩn thì hiệu quả giáo dục tơi nghĩ sẽ đạt được rất cao.

4


Trên đây là một số phân tích xuất phát từ quan điểm dạy học với môn học ứng
dụng.
Từ quan điểm làm sao giáo dục bộ mơn có hiệu quả nhất, nhàn cho người học, nhàn cho
người dạy trong quá trình thiết kế bài giảng. Tôi dựa trên quan điểm lấy học sinh làm
trung tâm và quan điểm dạy học trực quan làm cơ sở lí luận cho việc viết và phát triển
sáng kiến kinh nghiệm của bản thân.
2.2 Thực trạng vấn đề.
Powerpoint thì khơng lạ đối với rất nhiều thầy cô giảng dạy trong các nhà trường
phổ thông. Powerpoint được dùng mạnh mẽ để trình chiếu trong các hội thảo, hội nghị,
hay những vấn đề khái quát mà người truyền đạt muốn đề cập đến.
Tuy nhiên trên thực tế từ việc bản thân thiết kế bài giảng hoặc xem các đồng
nghiệp thiết kế bài giảng tơi thấy: để có được bài giảng hay mất rất nhiều thời gian. Ở đây
tôi xin phép khơng nói về nội dung của bài giảng, mà chỉ đề cấp đến vấn đề là dựa vào
Powerpoint để đem lại hiệu quả hơn cho bài giảng. Vậy ngun nhân do đâu. Ngun
nhân thì có nhiều và cũng xin chỉ đề cập đến một vài nguyên nhân chủ yếu.
- Ngun nhân đầu tiên đó là người dùng ít sử dụng Powerpoint.
Điều này làm cho các thao tác mất thời gian hơn, việc nhớ các hiệu ứng đòi hỏi
phải dò lại từ đầu.
- Nguyên nhân tiếp theo là do Powerpoint có nhiều hiệu ứng nên người dùng dễ
mệt mỏi để tìm ra được hiệu ứng ưng ý nhất. Chủ yếu là cứ thử, nếu hiệu ứng nào được
thì dùng...
Một số nguyên nhân trên đã làm rất nhiều thầy, cô mệt mỏi trong q trình soạn
giáo án. Do vậy tơi mạnh dạn viết một số kinh nghiệm do bản thân đúc rút trong quá trình
tìm hiểu, rất mong được sự chia sẻ thêm của quý đồng nghiệp và thầy cô.

2.3 Các biện pháp tiến hành giải quyết.

5


2.3.1 Giải quyết bài toán tạo ra hiệu ứng chuyển động trịn và khơng dừng đối với
một số chi tiết máy.
- Trong học kì II mơn cơng nghệ lớp 11 có một số hiệu ứng chuyển động như:
Bánh răng bơm dầu trong hệ thống bôi trơn, bơm nước trong hệ thống làm mát, đường đi
của dầu bôi trơn, đường đi của nước làm mát...Bài toán sẽ được giai quyết như sau:
+ B1: Vào Powerpoint như hình 2.3.1

Hình 2.3.1
Từ màn hình chính ta chọn Autoshapes và chọn tiếp đối tượng mơ phỏng bánh răng
như hình 2.3.2

Đối
tượng
chọn

6


Hình 2.3.2
Trên màn hình ta sẽ chọn được đối tượng:
+ B2: Làm cho đối tượng chuyển động.

Từ màn hình 2.3.1 ta chọn các thực đơn để được như hình 2.3.3. Tiếp theo chọn
Slide Show->Custom Animation (tạo hiệu ứng)

Tạo hiệu ứng

7


Hình 2.3.3

\

8


Hình 2.3.4
Trên hình 2.3.4 di chuyển chuột và chọn More Effects
Cửa sổ tiếp theo hiện ra như hình 2.3.5 ta chọn tiếp
Đối tượng
chọn

Hình 2.3.5
Trên hình 2.3.6 chọn Timing...

9


Hình 2.3.6
Bảng chọn của Timing hiện ra ->Until End of Slide (hiệu ứng hoạt động cho đến
khi kết thúc Slide)

Hình 2.3.7
Như vậy khi bạn bật F5 click vao màn hinh Powerpoint bánh răng sẽ quay tít, thật

tuyệt!
Chúng ta vừa tạo ra một đối tượng mô phỏng bánh răng và bánh răng này quay theo
chiều kim đồng hồ. Vậy bánh răng liên kết sẽ phai quay theo chiều ngược lại, cách làm
như sau.
- Bạn vẫn chọn đối tượng bánh răng như các bước hướng dẫn trên, ta được như
hình vẽ 2.3.8. Tơt nhất ban nên copy đối tượng có sẵn, điều này tạo ra hai bánh răng có

10


cùng đường kính, nếu bánh răng khác đường kính thì thu nhỏ bánh răng vừa tạo ra là
được.

Hình 2.3.8
Chọn bánh răng 2->chọn Amount-> 3600Clockwise-> 3600 CounterCloc...
(Hình 2.3.9)
Nào hãy chạy hiệu ứng và bạn thấy bánh răng 2 sẽ quay ngược chiều kim đồng hồ.

11


Hình 2.3.9
Qua mấy bước đơn gian ở trên chúng ta đã tạo ra được hiệu ứng chuyển động của
bơm dầu hay bơm nước trong hai hệ thống bôi trơn và hệ thống làm mát.
Và sau đây là tồn bộ hình ảnh của hệ thống bôi trơn.

12


Hình 2.3.10: Hệ thống bơi trơn.

Hình 2.3.10
Chúng ta đừng q lo lắng khi thấy nhiều đối tượng như hình 2.3.10. Bạn nên bắt
tay vào thiết kế và rồi mọi thứ sẽ ổn, các đường đi của dầu sử dụng hiệu ứng hiển thị hình
ảnh theo đường dẫn là sẽ đạt được mục đích.
Như tơi đã nói trong phần đầu, trong thời gian hạn hẹp khơng dám trình bày nhiều
thứ ở đây chẳng hóa ra là “múa rìu qua mắt thợ”. Cũng không nên nhớ nhiều thứ quá sẽ
làm người đọc đau đầu.
2.3.2. Sử dụng Triggers để quản lí một nhóm đối tượng đã tạo hiệu ứng để đạt
được hiệu ứng như mong muốn. Hình 2.3.2.1

13


Trigger
s

Hình 2.3.2.1
Trong thiết kế bài giảng Powerpoint chúng ta có thể gặp một số vấn đề như đưa ra
các lựa chọn đáp án kiểu trắc nghiệm, ở đây lại thể hiện bằng hình ảnh. Khi ấn vào lựa
chọn sai hoặc đúng sẽ hiển thị một câu thông báo hay nội dung gì đó theo mong muốn
của người thiết kế....
Sẽ có nhiều cách khác nhau để làm điều này, tuy nhiên chúng ta nên sử dụng
Triggers đê quản lí sẽ hay hơn.
Chúng ta cùng tham khảo một ví dụ sau đây. Ví dụ này chính là phần củng cố bài
trong bài bản vẽ xây dựng môn công nghệ lớp 11 do tôi thiết kế.
Câu hỏi đặt ra như sau: Trong giai đoạn thiết kế sơ bộ một ngơi nhà thì người thiết
kế thường sử dụng mấy loại bản vẽ.
Đáp án ở đây theo nội dung bài là 5:
- Bản vẽ mặt bằng.

- Bản vẽ mặt đứng.

14


- Bản vẽ tổng thể.
- Bản vẽ Mặt cắt.
- Bản vẽ hình chiếu phối cảnh hoặc hình chiếu trục đo.
Hình ảnh đưa ra co nhiều cách. Tôi chọn thiêt kế như hình 2.3.2.2

Với tình huống như trên, học sinh sẽ chọn một trong bốn phương án đưa ra.
Điều chúng ta mong muôn là nếu học sinh chọn vào ba phương án: 4, 6, 7 thì màn hình sẽ
thơng bào là sai và chọn vao phương án 5 màn hình sẽ thông báo là đúng.

15


Hình 2.3.2.2
Chú ý một điều là nếu bạn di chuyển chuột ra khỏi các vịng trịn và click thì chúng
ta không chọn được hiệu ứng mà hiệu ứng ở đây ngay lập tức sẽ chuyển sang Slides khác.
Điều thú vị là ở chỗ đó. Khi bắt tay vào làm và bạn sẽ được kiểm nghiệm. Bây giờ chúng
ta cùng tiến hành.

16


Hình 2.3.2.3

- B1: Tạo ra các đường trịn nằm thẳng hàng nhau.
Đượng thẳng phía trên chính là điểm để các bạn đặt các đường trịn thẳng hàng

nhau.
Có lẽ tơi khơng phải nói ra việc tạo đường trịn nữa mà mục tiêu của chúng ta là các
hiệu ứng. Người đọc ở đây coi như đã biết những công việc đơn giản là tạo ra một số đối
tượng cơ bản.
- B2: Tạo ra đối tượng để hiển thị thơng báo như hình 2.3.2.4

Hình 2.3.2.4
- B3: Tạo ra các hiệu ứng đơn lẻ cho các đối tượng.
Trong bước này thực ra chúng ta chỉ tạo một hiệu ứng duy nhất đó là hiển thị cho
đối tượng

Chọn đối tượng sai như hình 2.3.2.5 ->Add Effect -> Entrance -> Blinds.

17


Hình 2.3.2.5
Double click

18


Hình 2.3.2.6

Sau khi chọn được hiệu ứng ta double click vào thơng báo hiệu ứng. Hình 2.3.2.6

Chọn lựa song bạn sẽ có hình ảnh như hình 2.3.2.1 và click vào lựa chọn như hình 2.3.2.7

Hình 2.3.2.7
- Chọn Start effect on click of -> Oval1:4.

Điều này có nghĩa là khi chạy hiệu ứng nếu ta chọn đúng hình trịn (Oval1:4) thi
thơng báo sai sẽ hiện ra.
Các đối tượng khác tạo hiệu ứng tương tự. Khi trình chiếu kết quả thật tuyệt vời.
Kính thưa q thầy cơ giáo và bạn đọc trên đây tơi và trình bày một vài kỹ thuật
trong Powerpoint để nhằm tiết kiệm thời gian cho việc thiết kế bài giảng.

19


Nhiều người đọc thấy tại sao lại viết ít vậy? Óc sáng tạo của con người là vô tận,
quan trọng nhất là ý tưởng, ý tưởng sẽ định hướng và mở đường cho chúng ta thiết kế
nhiều thứ hay hơn dựa trên nền tảng là những hiểu biêt cơ bản rồi đi đến tinh xảo. Với
mục tiêu của sáng kiến là tiêt kiệm thời gian trong quá trình xây dựng bài giảng và trong
thời gian có hạn tơi chỉ xin phép trình bày ngắn gọn. Nếu viết dài hơn nữa có khi lại là
thừa vì đã có rất nhiều bài viết về việc sử dụng Powerpoint trong thiết kế bài giảng, tuy
nhiên kiến thức là rất rộng nên mỗi người khai thác một chủ đề, cộng lại chúng ta sẽ có
những kinh nghiệm tốt hơn phục vụ cho cơng việc học tập và giảng dạy.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
- Hiệu quả đầu tiên mà dễ nhận thấy nhất của sáng kiến kinh nghiệm là việc thiết
kế bài giảng trở nên đơn giản hơn.
- Học sinh rất có hứng thú với mơn học.
- Tiết kiệm chi phí cho việc phải sử dụng các mơ hình thật để mơ phỏng một số
bài giảng.
- Lớp 11A2 dạy trên lớp không dùng máy chiếu hệ thống bôi trơn mà chỉ sử dụng
tranh vẽ, quá trình giảng dạy học sinh giáo viên phải dẫn dắt học sinh tìm hiểu ba trường
hợp. Dạy rất vất vả
Sau khi dạy song bài tôi tiến hành kiểm tra 10 về ngun lí hệ thống bơi, kết quả
thể hiện trên bảng số liệu.
Líp

SÜ sè

11A2

50

11A3

53

§iĨm 9- §iĨm 7- §iÓm 5- §iÓm 3-4 §iÓm < 3
10
8
6
%
%
%
%
%
10

30 (60%) 10

(20%)
20
(37,7%)

0

0

0

0

(20%)
28

5

( 53%)

( 9,3%)

20


Nhìn vào bảng số liệu ta thấy điểm số của lớp 11A3 cao hơn của lớp 11A2 mặc dù
lực học của học sinh 11A2 tốt hơn 11A3. Qua đây ta thấy việc áp dụng công nghệ thông
tin vào bài giảng hiu qu hn.
* Khảo nghiệm lần 2 với

Bài 26. Hệ thống làm mát

Cỏch lm tng t nh ln I tuy nhiên lần này thì lớp 11A2 ứng dụng cơng nghệ
thơng tin cịn lớp 11A3 khơng ứng dụng cơng nghệ thơng tin.

Líp

SÜ sè

11A2

50

11A3

53

§iĨm 9- §iĨm 7- §iĨm 5- §iĨm 3-4 §iĨm < 3
10
8
6
%
%
%
%
%
0

0

3

0

23

24

3

(46%)

(48%)

(6%)

8

32

10

(15%)

( 60%)

( 18,8%) (6,2%)

Một lần nữa kết quả lại nói lên tất cả, việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào giảng
dạy rất tốt.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
3.1. Kết luận.
Qua một thời gian công tác giảng dạy môn công nghệ trong nhà trường phổ thông
tôi thấy:
- Môn cơng nghệ là một mơn học trừu tượng, khó dạy.
- Dụng cụ trực quan cho mơn học cịn thiếu.
- Học sinh khơng u thích mơn học, do nhiều ngun nhân.

21


Để giải quyết mâu thuẫn trên thì giải pháp áp dụng công nghệ thông tin là hiệu quả
nhất. Và giờ đây thì hầu hết các trường phổ thơng trong tỉnh đều có máy tính, máy chiếu
phục vụ cho bài giảng. Rất mong những suy nghĩ đóng góp “nhỏ nhoi”của tơi trong sáng
kiến kinh nghiệm sẽ góp phần tạo nên sự phong phú thêm cho các tiết học cũng như quá
trình thiết kế bài giảng.
Xin chân thành cảm ơn các thầy, các cơ trong Hội đồng sư phạm nhà trường
THPT Khối Châu nơi tơi cơng tác đã hỗ trợ, khích lệ, tạo điều kiện tốt nhất để tơi
hồn thành sáng kiến kinh nghiệm của mình.

3.2. Đề xuất.
- Trong quá trình giảng dạy thì việc sử dụng các thiết bị cơng nghệ trong nhà
trường là không tránh khỏi, rất mong được sự thông cảm, tạo điều kiện của Ban Chi Ủy,
Ban Giám Hiệu nhà trường.
- Trường tổ chức đầu tư thêm kính phí mua trang thiết bị phục vụ cho việc giảng
dạy.

22