Quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại NHTMCP Công thương Việt Nam- Chi nhánh Hà Tĩnh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

VÕ THỊ SOA

QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY
DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƢƠNG
VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ TĨNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội - 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

VÕ THỊ SOA

QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY
DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƢƠNG
VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ TĨNH
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH
Cán bộ hƣớng dẫn: TS. Đinh Thị Thanh Vân

XÁC NHẬN CỦA CẢN BỘ

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

HƢỚNG DẪN

CHẤM LUẬN VĂN

TS. Đinh Thị Thanh Vân

TS. Nguyễn Trúc Lê

Hà Nội - 2016


MỤC LỤC
MỤC LỤC .......................................................................................................... 1
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
CHƢƠNG I ...................................................... Error! Bookmark not defined.
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI
RO TÍN DỤNG ................................................ Error! Bookmark not defined.
1.1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG. ........... Error! Bookmark not defined.
1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG ..........Error! Bookmark not
defined.
1.2.1. Khái niệm rủi ro tín dụng ................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Nguyên nhân rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp .....Error!
Bookmark not defined.
1.2.3. Hậu quả của rủi ro tín dụng ................ Error! Bookmark not defined.
1.3. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG .................Error!

Bookmark not defined.
1.3.1. Khái niệm quản lý rủi ro tín dụng ...... Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Nguyên tắc chung của Uỷ ban giám sát ngân hàng Basel trong quản
lý rủi ro tín dụng ........................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Các công cụ quản lý rủi ro tín dụng ... Error! Bookmark not defined.
1.3.4. Nội dung quản lý rủi ro tín dụng ........ Error! Bookmark not defined.
1.3.5. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý rủi ro tín dụng Error! Bookmark
not defined.
1.3.6. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động quản lý rủi ro tín dụng Error!
Bookmark not defined.
1.4. BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG
.......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Kinh nghiệm về quản lý rủi ro tín dụng ............Error! Bookmark not
defined.
1.4.2. Bài học cho Vietinbank Hà Tĩnh ....... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƢƠNG I ................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG II ..................................................... Error! Bookmark not defined.
PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .........Error! Bookmark not
defined.
2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu........................... Error! Bookmark not defined.


2.2. Quy trình nghiên cứu ................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Xác định vấn đề nghiên cứu. .............. Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Nghiên cứu các khái niệm, lý thuyết và tìm hiểu các nghiên cứu có
liên quan trƣớc đây. ...................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Xây dựng đề cƣơng nghiên cứu. ........ Error! Bookmark not defined.
2.2.4. Thu thập dữ liệu, thông tin. ................ Error! Bookmark not defined.
2.2.5. Phân tích dữ liệu................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƢƠNG II ................................ Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG III.................................................... Error! Bookmark not defined.
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY
DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CHI NHÁNH HÀ TĨNH .......Error!
Bookmark not defined.
3.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ VIETINBANK – CN HÀ TĨNH ...........Error!
Bookmark not defined.
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển. .... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Cơ cấu tổ chức của VietinBank Hà tĩnh ...........Error! Bookmark not
defined.
3.1.3. Tổng quan hoạt động cho vay doanh nghiệp tại Vietinbank – CN Hà
Tĩnh. ............................................................. Error! Bookmark not defined.
3.2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY
DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH .... Error! Bookmark
not defined.
3.2.1. Thực trạng RRTD trong cho vay DN tại Vietinbank Hà Tĩnh ...Error!
Bookmark not defined.
3.2.2. Hoạt động quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại
Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh .................. Error! Bookmark not defined.
3.3. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG
CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CHI NHÁNH HÀ
TĨNH. ............................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ..................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2 Những tồn tại và nguyên nhân ............ Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƢƠNG III............................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG IV ................................................... Error! Bookmark not defined.


GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ RỦI
RO TÍN DỤNG TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH ..Error! Bookmark not
defined.

4.1. ĐỊNH HƢỚNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI
VIETINBANK – CN HÀ TĨNH ...................... Error! Bookmark not defined.
4.1.1. Định hƣớng hoạt động tín dụng tại Vietinbank Hà Tĩnh. ...........Error!
Bookmark not defined.
4.1.2. Định hƣớng quản lý rủi ro tín dụng của Vietinbank – CN Hà Tĩnh.
...................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN
DỤNG TẠI VIETINBANK – CHI NHÁNH HÀ TĨNH Error! Bookmark not
defined.
4.2.1. Nâng cao chất lƣợng công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ tại chi nhánh
...................................................................... Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Tuân thủ đầy đủ các bƣớc quy trình kiểm tra giám sát nhằm hoàn
thiện công tác quản lý rủi ro tín dụng .......... Error! Bookmark not defined.
4.2.3 Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ thẩm định Error! Bookmark not
defined.
4.2.4. Ứng dụng thông lệ quốc tế Basel II trong công tác xây dựng mô hình
quản lý RRTD tại chi nhánh ........................ Error! Bookmark not defined.
4.3. KIẾN NGHỊ .............................................. Error! Bookmark not defined.
4.3.1. Kiến nghị đối với Chính phủ.............. Error! Bookmark not defined.
4.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà Nƣớc ..........Error! Bookmark not
defined.
4.3.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam ..Error!
Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHƢƠNG IV .............................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN CHUNG ....................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 5


PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Với tất cả các quốc gia hoạt động của hệ thống ngân hàng luôn là huyết
mạch của nền kinh tế, sự ổn định, lành mạnh của hệ thống ngân hàng giữ vai
trò trọng yếu trong việc duy trì ổn định và phát triển nền kinh tế đất nƣớc. Với
vai trò là trung gian tài chính quan trọng trên thị trƣờng tài chính, việc một
ngân hàng bị phá sản có thể kéo theo sự sụp đổ của nhiều ngân hàng khác, từ
đó đe doạ đến sự ổn định của toàn bộ nền kinh tế. Ở Việt Nam hiện nay, cùng
với việc ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, hệ thống ngân hàng đang
phát triển nhanh cả về quy mô và chất lƣợng dịch vụ, đặc biệt là trong hoạt
động tín dụng - hoạt động cơ bản, quan trọng nhất trong tất cả các hoạt động
của NHTM.
Hoạt động tín dụng là hoạt động mang lại nhiều lợi nhuận nhất nhƣng
cũng là hoạt động chứa đựng rất nhiều rủi ro và phức tạp nhất của ngân hàng.
Trong kinh doanh ngân hàng, rủi ro tín dụng là loại rủi ro lớn nhất, thƣờng
xuyên xảy ra và gây hậu quả nặng nề, có khi dẫn đến phá sản ngân hàng. Đây
là loại rủi ro phức tạp nhất, việc quản lý và phòng ngừa nó rất khó khăn, nó có
thể xảy ra ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào…. Thực tế đã chứng minh, không một
ngành nào mà khả năng dẫn đên rủi ro lại lớn nhƣ trong lĩnh vực kinh doanh
tiền tệ - tín dụng. Rủi ro tín dụng của ngân hàng không những là cấp số cộng
mà có thể là cấp số nhân rủi ro của nền kinh tế. Vì vậy, phòng ngừa và hạn
chế rủi ro tín dụng đang trở thành một vấn đề hết sức cấp bách, không chỉ là
vấn đề sống còn đối với Ngân hàng mà còn là yêu cầu cấp thiết của nền kinh
tế, góp phần vào sự ổn định và phát triển của toàn xã hội.
Mặt khác, trƣớc xu hƣớng toàn cầu hoá đang diễn ra mạnh mẽ, việc mở
cửa thị trƣờng tài chính, ngân hàng làm các ngân hàng Việt Nam phải đối
mặt với cạnh tranh gay gắt hơn từ các ngân hàng nƣớc ngoài, làm gia tăng rủi
ro và tính nhạy cảm của thị trƣờng tài chính trong nƣớc đối với các biến động
1

trên thị trƣờng thế giới, đồng thời các NHTM phải đối mặt với nhiều rủi ro
bắt nguồn từ sự lan truyền của các cuộc khủng hoảng, các cú sốc kinh tế tài
chính khu vực và trên thế giới. Hoạt động của các ngân hàng nói chung và
NHTMCP Công thƣơng Việt Nam – CN Hà Tĩnh nói riêng cũng chịu những
tác động và ảnh hƣởng của quy luật chung đó.
Xuất phát từ thực tiễn đó, đề tài “Quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay
doanh nghiệp tại ngân hàng công thƣơng Việt Nam - chi nhánh Hà Tĩnh” đƣợc
lựa chọn để nghiên cứu.
Nội dung của đề tài nghiên cứu rất phù hợp với định hƣớng kinh doanh
của Vietinbank – CN Hà Tĩnh hiện nay. Khi Ban lãnh đạo thƣờng xuyên đƣa
ra chỉ đạo cho các phòng ban tập trung phát triển khách hàng tốt, tiềm lực tài
chính lành mạnh, làm tốt công tác quản lý rủi ro tín dụng nhằm hạn chế rủi ro.
Làm thế nào để nâng cao chất lƣợng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng
trong cho vay doanh nghiệp tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh? là câu hỏi mà
trong khuôn khổ nghiên cứu của luận văn muốn tìm hƣớng trả lời phù hợp và
đúng đắn nhất hiện nay.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Phân tích nguyên nhân của rủi ro tín dụng, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý
rủi ro tín dụng , những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng
trong cho vay doanh nghiệp tại Vietinbank - CN Hà Tĩnh. Từ đó, đề xuất các
giải pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay
doanh nghiệp tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Khái quát những vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro
tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại.

2

- Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng trong cho
vay doanh nghiệp tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh.
- Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động quản lý rủi ro tín
dụng tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tƣợng nghiên cứu: Nghiên cứu về rủi ro tín dụng và hoạt động quản lý rủi
ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại.
-

Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động quản lý rủi ro tín dụng trong

cho vay doanh nghiệp tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh trong giai đoạn từ 2012- 6
tháng đầu năm 2015.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Bài luận văn vận dụng tổng hợp một số phƣơng pháp nghiên cứu nhƣ: Thống kê,
phân tích tổng hợp, so sánh, hệ thống, khái quát hoá, cụ thể hoá, để thu thập và
xử lý dữ liệu trên cơ sở vận dụng phƣơng pháp duy vật biện chứng và duy vật
lịch sử nhằm tiến hành phân tích, đánh giá.
Trong quá trình phân tích đề tài quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay doanh
nghiệp tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh luận văn cũng sử dụng các công thức toán
học, bảng biểu , sơ đồ để làm tăng tính trực quan cho đề tài.
Số liệu sử dụng: Luận văn sử dụng các số liệu trong báo cáo tài chính của
Vietinbank – CN Hà Tĩnh trong các năm từ 2012-2015.
5. Những đóng góp của đề tài
Trên cơ sở kế thừa và phát huy các công trình nghiên cứu trƣớc đây, đề tài
nghiên cứu tình hình quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại
Vietinbank – CN Hà Tĩnh với những đóng góp sau:
Thứ nhất: Tổng hợp những vấn đề lý luận về hoạt động quản lý rủi ro tín dụng
trong cho vay tại các NHTM.
3

Thứ hai: Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng trong
cho vay doanh nghiệp tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh, chỉ ra những kết quả đạt
đƣợc, những tồn tại và nguyên nhân.
Thứ ba:Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động
quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Vietinbank – CN Hà Tĩnh.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn đƣợc kết cấu thành 4
chƣơng:
Chƣơng 1: Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý luậnvề quản lý rủi ro tín dụng.
Chƣơng 2: Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu.
Chƣơng 3: Thực trạng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng trong cho vay doanh
nghiệp tại Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh.
Chƣơng 4: Giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín
dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh.

4


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt:
1. Hồ Diệu, 2001. Tín dụng ngân hàng. Hà Nội: NXB Thống kê.
2. Trần Huy Hoàng, 2003. Quản trị ngân hàng thương mại. Hà Nội: NXB Thống
kê.
3. Đinh Xuân Hạng và Nguyễn Văn Lộc, 2012. Quản trị tín dụng ngân hàng
thương mại. Hà Nội: NXB Tài Chính.
4. Nguyễn Minh Kiều, 2006. Tiền tệ ngân hàng. Hà Nội: NXB Thống kê.
5. Nguyễn Thị Mùi, 2006. Quản trị ngân hàng thương mại. Hà Nội: NXB Tài
chính.

6. Lê Văn Tƣ, 2005. Nghiệp vụ ngân hàng thương mại. Hà Nội: NXB Tài chính.
7. Nguyễn Văn Tiến, 2002. Đánh giá và phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh
ngân hàng. Hà Nội: NXB Thống kê.
8. Tạp chí Ngân hàng số 42/2013 – Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam.
9. Tạp chí Khoa học và đào tạo Ngân hàng số 131 tháng 04/2013 – Học viện
Ngân Hàng.
10. Bài viết Một số giải pháp cụ thể phân tán rủi ro tín dụng nhằm ngăn ngừa và
hạn chế rủi ro trong hoạt động tín dụng của các NHTM Việt Nam. Lê Thị Quyên
– Khoa kinh tế - KTQD đăng ngày 29/10/2014 trang Đại học Hà Tĩnh.
11. Bài viết “Hiệp ước vốn Basel (Basel I và Basel II)”, đăng trên báo Hiệp hội
ngân hàng Việt Nam ngày 25/11/2011.
12. Bài viết “Basel II, tác động và thách thức với Việt Nam” của tác giả Phạm
Bảo Khánh, đăng trên báo Đầu tƣ chứng khoán ngày 05/11/2014.
5


13. Bài viết về hội thảo “Giảm trừ và giải quyết nợ xấu 2015 dưới góc nhìn pháp
lý” đăng trên báo Hiệp hội ngân hàng ngày 15/06/2015.
14. Bài viết “NHNN phấn đấu đƣa tỷ lệ nợ xấu xuống dƣới 3%” đăng trên mục
tài chính – ngân hàng, báo Hiệp hội ngân hàng ngày 15/06/2015.
15. Vũ Mai Hƣơng, 2011. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý rủi ro tín dụng
tại NHTMCP Công thương – chi nhánh Thanh Hóa. Luận văn Thạc sĩ, Học viện
Tài chính.
16. Trần Trung Tƣờng, 2011. Quản trị rủi ro tín dụng của các NHTMCP trên địa
bàn TP HCM. Luận án tiến sĩ, Đại học Ngấn hàngTP HCM.
17. Báo cáo thƣờng niên Ngân hàng TMCP Công Thƣơng Việt Nam – Chi nhánh
Hà Tĩnh năm 2012-2015.
18. Các nghị định, nghị quyết, thông tƣ liên quan đến các tổ chức tín dụng do
Chính phủ, Ngân hàng Nhà nƣớc ban hành.

6