Tác gia Xuân Diệu

I. Những nhân tố góp phần tạo nên hồn thơ
Xuân Diệu(1916-1985)
1. Quê hương, đất nước
- Cha là Ngô Xuân Thọ quê ở Hà Tĩnh: thừa
hưởng ở cha đức tính cần cù, kiên nhẫn
-Mẹ là Nguyễn Thị Hiệp quê ở Bình Định: thơ
Xuân Diệu chịu ảnh hưởng bởi cái dạt dào, tha
thiết của miền biển
- Đất nước: Với XD, Hà Nội đã đem lại cho thơ
ơng chất lãng mạn cịn Huế tạo cho thơ ông cái
chất lả lướt, mê ly
→ Xuân Diệu: nhạy cảm, đa cảm, giàu cảm xúc
đến độ đa tình


2. XD chịu ảnh hưởng của văn chương truyền
thống Việt Nam, Trung Quốc và Pháp
- có dấu ấn thơ ca dân tộc với cảm hứng về thiên
nhiên, tình yêu…(Chu Mạnh Trinh, Tản Đà…)
- văn học Trung Quốc cung cấp cho XD những đề
tài, tứ thơ lãng mạn, trữ tình
- Chịu ảnh hưởng sâu sắc thơ ca lãng mạn
phương Tây, đặc biệt là thơ lãng mạn Pháp
(Rimbaud, Verlaine…)
→ kết hợp hai yếu tố cổ điển và hiện đại, Đông và
Tây trong tư tưởng và tình cảm thẩm mỹ


II. Sự nghiệp văn học
A. Quan niệm nghệ thuật

- Trong lời tựa “Gửi hương cho gió”, XD đã
từng tự bộc lộ quan niệm nghệ thuật:
Tôi là con chim
Đến từ núi lạ
Ngứa cổ hót chơi
→ dẫu những lời thơ của XD trước cách
mạng ít nhiều thể hiện sự ngoảnh mặt trước
cuộc đời; thế nhưng với một tâm hồn lãng
mạn và đa cảm, nhà thơ luôn thể hiện một
niềm giao cảm khát khao đến tận cùng


B. Những sáng tác: nhiều thể loại:
• thơ: 15 tâp
• truyện ngắn: Phấn thơng vàng
• bút kí: 6 bài
• phê bình, tiểu luận: 16 bài
• dịch thơ: 6 bài
• thành công xuất sắc nhất của XD là thơ
đặc biệt là thơ tình


1.Trước cách mạng
1.1 Về thơ
1.1.1. Thơ XD thể hiện một niềm khát khao giao cảm
với cuộc đời, cuộc sống
- khẳng định cái tôi cá thể
- cảnh vật giàu màu sắc, âm thanh, đầy sức lơi cuốn
- tình u trong thơ XD nhiều cung bậc, hương sắc

–
–
–
–

chân thành:
cao cả
mong muốn chiếm hữu
nồng cháy

→ giúp người đọc khám phá ý nghĩa sâu xa của cuộc
sống


1.1.2. Thơ Xuân Diệu thể hiện nỗi hoài nghi, bi
quan, cô đơn
- nghệ sĩ luôn khao khát cái tuyệt mỹ, hồn thiện
nhưng cuộc đời ln có hao khuyết, đỗ vỡ nên
nghệ sĩ Xuân Diệu cảm thấy hoài nghi, lạc lõng
- Xuân Diệu lớn lên trong thời nước mất, con
người mất hết quyền sống, XD mang nỗi đau thân
phận của người dân mất nước
- luôn bị ám ảnh bởi sự qua đi của thời gian, XD
có một thái độ sống vội sống gấp:
→ niềm khao khát được sống, được giao cảm


1.1.3. Nghệ thuật thơ:
- từ ngữ, nhịp điệu, đề tài bị ảnh hưởng bởi
văn học lãng mạn Pháp

- Bút pháp mỹ nhân hoá thiên nhiên
- kế thừa và phát huy những cảm hứng và thi
pháp thơ cổ điển, thơ truyền thống dân tộc
- thời gian trong thơ XD là thời gian tuyến
tính


1.2 Về văn xi
- giàu chất thơ trữ tình, cảm hứng lãng mạn
là chủ đạo
- ý tứ quen thuộc trong thơ nhưng được
phân tích lí giải rành mạch, tỉ mỉ hơn


2. Sau cách mạng
- thơ XD sau cách mạng vẫn thể hiện một niềm
yêu cuộc sống chân thành, tha thiết.
- khơng cịn cảm xúc bi quan mà trở nên nồng ấm,
sống động với những gì rất thực, rất đời
- mang đậm chất tráng ca với cảm hứng sử thi, có
khuynh hướng “đại chúng hoá”
- những đổi mới về cách thể hiện
– khai thác, vận dụng lời ăn tiếng nói của nhân dân
– ngôn ngữ thơ trong sáng, mộc mạc
– bút pháp phong phú

=> nhà thơ đa phong cách


III. Tổng kết

- là người nghệ sĩ lao động cần cù, sáng tạo
với ý thức trách nhiệm cao
- là một trong những người đi tiên phong và
có đóng góp lớn đối với nền VH hiện đại
- nhà thơ mới nhất trong những nhà thơ mới


Củng cố
- nắm những nét chính về cuộc đời XD
- nắm những nhân tố tạo nên hồn thơ XD
- nắm được những sáng tác của XD


Luyện tập
- niềm khát khao giao cảm với thiên nhiên,
cuộc đời và con người
+ cái tôi sôi nổi, sung sướng, hân hoan
+ cái tơi hồi nghi, bi quan