Cau 10 (moi quan he noi dung hinh thuc)

Câu 10: Quan hệ biện chứng giữa nội dung và hình thức. Ý
nghĩa phương pháp luận, liên hệ thực tế?
Đề cương chi tiết:
Nội dung là phạm trù triết học dùng để chỉ tất cả những yếu tố,
những bộ phận, những quá trình tạo thành 1 sự vật, hiện tượng xác
định.
Hình thức là phương thức biểu hiện, hay là cách thức sắp xếp
của nội dung. Hình thức có hình thức bên trong và hình thức bên
ngoài. Hình thức bên ngoài là hình thức mà mắt thường có thể nhìn
thấy được.
Quan hệ nội dung và hình thức:
-Nội dung và hình thức luôn thống nhất với nhau. Bất cứ nội dung
nào cũng thể hiện 1 hình thức nhất định. Bất cứ hình thức nào cũng
thể hiện một nội dung nhất định.
-Nội dung bao giờ cũng giữ vai trò quyết định. Nó quyết định cả
phương thức biểu hiện, cách thức sắp xếp.
-Tuy nhiên hình thức có tác động rất mạnh mẽ trở lại nội dung.
+Nếu hình thức phù hợp nó có thể làm sâu sắc thêm nội dung,
làm phong phú thêm nội dung và phát triển nội dung.
+Khi hình thức không phù hợp với nội dung (có thể lạc hậu, có
thể phản ánh không khớp với nội dung, có thể vượt quá giới hạn cho
phép của nội dung...) thì nó chỉ có thể tác động tiêu cực, tức là có thể
kìm hãm nội dung, có thể xuyên tạc nội dung, thậm chí nó phá vỡ nội
dung.
-Hình thức nhiều khi mang tính ổn định, còn nội dung thì luôn luôn
biến đổi.
Ý nghĩa phương pháp luận:
-Vì nội dung và hình thức luôn là 1 thể thống nhất nên trong bất
cứ hoạt động nào của con người cũng phải chú ý đầy đủ đến cả 2
mặt này. Tuy nhiên bao giờ cũng phải chú ý trước hết đến nội dung
và chú ý đúng mức đến hình thức. Phải tuyệt đối tránh 2 khuynh

hướng là tuyệt đối hóa nội dung hoặc tuyệt đối hóa hình thức. Tuyệt
đối hóa nội dung sẽ làm cho sự vật trở nên thô thiển, thậm chí gây
nên những sự rối loạn do không có hình thức phù hợp. Vì vậy không
thể phát triển được. Tuy nhiên cũng phải tuyệt đối tránh bệnh hình
thức. Tức là chỉ chú ý đến hình thức mà không chú ý đến nội dung.
Liên hệ thực tế tình hình Việt Nam:
Ở Việt Nam hiện nay, yêu cầu phát triển đất nước rất lớn. Nhưng
1 trong những hạn chế ở nước ta là bệnh quan liêu, cửa quyền, đó là
biểu hiện cơ bản của bệnh hình thức. Vì vậy việc khắc phục căn
bệnh cơ bản này sẽ nâng cao được hoạt động của nhà nước, tạo ra
được sự phát triển thực chất của xã hội.
Hiện nay ở nước ta cũng có tình trạng kỳ cương phép nước
không nghiêm. Những nguyên tắc cơ bản của xã hội không được tôn
trọng. Điều đó đã gây nên tình trạng lộn xộn, rối loạn ở lĩnh vực này,
lĩnh vực khác, cản trở sự phát triển của đất nước. Vì vậy vấn đề đẩy
mạnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nâng cao ý
thức pháp luật cho cán bộ và nhân dân là những vấn đề bức xúc
hiện nay.