Nghiên cứu uyển ngữ trong tiếng Anh và việc chuyển dịch sang tiếng Việt

TR

NG

I H C QU C GIA HĨ N I
I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN V N

TR

NG VIÊN

NGHIÊN C U UY N NG TRONG TI NG ANH VÀ VI C CHUY N
D CH SANG TI NG VI T

LU N ÁN TI N S LÝ LU N NGỌN NG
Mã s : 5 04 08

Ng

ih

ng d n: GS.TS. Lê Quang Thiêm

HÀ N I - 2003


M

U

1. TÊN LU N ÁN:

NGHIểN C U UY N NG

TRONG TI NG ANH

VĨ VI C CHUY N D CH SANG TI NG VI T
2. M C

ÍCH VÀ Ý NGH A C A LU N ÁN

Nh ng m c đích c a lu n án là:


Tìm hi u s bi u hi n c a uy n ng ti ng Anh v m t ngu n g c, c u t o
và ng ngh a, phong cách và ng d ng, ch y u tìm ra nh ng đ c tr ng
ngôn ng c a nó;



Gi i thích uy n ng khác v i các đ n v khác nh th nào;



Tìm ra các đ c tr ng v m t v n hoá xã h i trong vi c s d ng ti ng Anh
và ti ng Vi t có liên quan đ n vi c chuy n d ch;



Trình bày nh ng v n đ liên quan đ n vi c chuy n d ch uy n ng t
ti ng Anh sang ti ng Vi t, tìm nh ng cách chuy n d ch đúng đ n và

thích h p;



V n d ng thi t th c vào ho t đ ng d y h c ti ng Anh nh m t ngo i
ng .

Lu n án đ

c th c hi n vì nh ng lý do sau đây:

2. 1. Uy n ng (euphemism) là m t hi n t

ng đã đ

c nói đ n t lâu trong

khoa h c nghiên c u ngôn ng , nh ng trong ngôn ng h c hi n đ i, vi c nghiên
c u uy n ng còn h n ch . Hi n nay, xu h

ng nghiên c u ngôn ng

l i nói và bình di n ng d ng h c đ

c nhi u ng

tr thành đ i t

c đi sâu tìm hi u.

ng quan tr ng c n đ

bình di n

i quan tâm, vì th mà uy n ng

2. 2. Uy n ng là m t lo i bi u hi n ngôn ng đ c bi t, đ

c s d ng khác

nhau gi a ti ng Anh và ti ng Vi t. S khác nhau bao g m m t c u trúc ngôn ng ,


c c u t o ngh a, c ng nh nh ng đ c thù v v n hóa xã h i. Vi c nghiên c u
uy n ng ti ng Anh s giúp ng

i Vi t s d ng ti ng Anh:



Hi u đ

c ngôn ng c a uy n ng trong ti ng Anh;



Hi u đ

c v n hóa, đ t n

c, con ng

i Anh, cùng nh ng đ c tr ng tâm

lý xã h i c a h ;


Chuy n d ch ra ti ng Vi t m t cách đúng đ n và thích h p.

2. 3. Trong th c t gi ng d y ti ng Anh cho ng

i Vi t Nam, ch a có m t

công trình nào t p trung nghiên c u đ i chi u v phép l ch s trong giao ti p gi a
ti ng Anh và ti ng Vi t, vi c s d ng các uy n ng trong các tình hu ng giao ti p,
ng n ng a ho c phát hi n l i, phân tích các nguyên nhân m c l i trong vi c s
d ng uy n ng ti ng Anh và chuy n d ch, t đó đ ra nh ng gi i pháp giúp ng

i

h c kh c ph c và luy n t p. Là gi ng viên ti ng Anh, chúng tôi mong mu n đóng
góp nh ng ý ki n mang tính ch t giáo h c pháp vào vi c nâng cao ch t l ng d y
và h c ngôn ng Anh và Vi t trên c s phân tích và đ i chi u các hi n t

ng có

liên quan.
3.

IT

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U C A LU N ÁN

Lu n án t p trung vào vi c miêu t và tìm ra nh ng đ c thù v m t ngôn ng
c a uy n ng ti ng Anh. Ngoài ra, lu n án còn tìm hi u nh ng đ c tr ng v m t
v n hoá xã h i trong vi c s d ng uy n ng ti ng Anh và ti ng Vi t có liên quan
đ n vi c chuy n d ch.
it

ng nghiên c u c a lu n án ch y u là ti ng Anh (British English). Bi n

th ti ng Anh nói t i M (American English), và ti ng Anh nói t i Úc (Australian
English) đ

c xem xét trong các tr

ng h p c n thi t. Ti ng Vi t đ

c s d ng

nh ng ph n liên quan đ n v n đ chuy n d ch.
Uy n ng đ

c xem xét ba c p đ : t , ng và câu, ch y u là c p đ t và ng .

Ba bình di n đ

c đ t tr ng tâm nghiên c u, đó là T v ng h c, Phong cách

h c, và Ng d ng h c.

4. NHI M V NGHIÊN C U
Lu n án t p trung th c hi n các nhi m v sau:
4.1. Xác l p khái ni m uy n ng , phân bi t uy n ng v i các đ n v khác,
xem nó nh là ch d a c b n c a vi c nghiên c u uy n ng trong các
ph n ti p theo.
4.2. Xác l p ph m vi và các bình di n nghiên c u uy n ng ti ng Anh là c s
c a vi c nghiên c u c a lu n án.
4.3. Phân tích, miêu t , phân lo i các mô hình bi n th c u trúc ng ngh a c a
uy n ng trong ti ng Anh.
4.4. Tìm ra nh ng đ c đi m ngôn ng c a uy n ng ti ng Anh thông qua phân
tích cách s d ng chúng

ba bình di n t v ng, phong cách và ng d ng.

4.5. Phân tích đ i chi u tìm ra s t

ng đ ng và d bi t v m t t v ng, phong

cách, và ng d ng c a uy n ng ti ng Anh có liên quan đ n vi c chuy n
d ch. T đó rút ra m t s đ c tr ng v m t v n hoá gi a hai ngôn ng .
4.6. Rút ra nh ng nh n xét t ng quát v lý lu n và th c ti n qua vi c nghiên
c u uy n ng ti ng Anh và nêu nh ng ng d ng có tính giáo h c pháp
trong vi c d y và h c ti ng Anh nh là m t ngo i ng .
5. PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

V i m c đích tìm hi u chi ti t uy n ng ti ng Anh, ch ra nh ng đ c tr ng

ngôn ng c a nó đ ng th i n m đ

c các t

ng đ ng và d bi t gi a v n hoá Anh

và Vi t khi chuy n d ch uy n ng t ti ng Anh sang ti ng Vi t, lu n án s đ
nghiên c u theo ba ph
5.1. Ph

c

ng pháp sau:

ng pháp di n d ch: ti p c n các lý thuy t, các quan đi m có s n làm n n

t ng l p lu n c s đ quy xét b n ch t c a uy n ng (đ nh tính);
5.2. Ph

ng pháp quy n p: Chúng tôi s d ng ph

tích c c cho ph

ng pháp này nh m t b tr

ng pháp di n d ch, nói cách khác là đ ch ng minh c p đ đúng

đ n c a các lu n đi m, các lý thuy t t s di n d ch, đ ng th i b sung cái m i
b ng nh ng k t qu th c ti n đ

c đi u tra và phân tích. Chúng tôi đi u tra, kh o


sát 7331 m c t c a uy n ng ti ng Anh d a vào hai cu n t đi n: 1/ Oxford
Dictionary of Euphemisms (T đi n Oxford v Uy n ng ) c a R. W. Holder, xu t
b n n m 1996; và 2/ Bloombury Dictionary of Euphemisms (T đi n Bloombury
v uy n ng ), c a John Ayto, xu t b n n m 2000. Chúng tôi s d ng b ng câu h i
(questionaire), đ c bi t s
ELTECS c ng nh

d ng d ch v th tín đi n t (email) trên đ a ch

ti n hành các cu c ph ng v n có chu n b s n câu h i

(structured interview) đ l y thông tin và ý ki n ng
d ng uy n ng ti ng Anh. V i các d li u thu đ

i Anh, M , Úc, v vi c s

c chúng tôi phân tích th ng kê

và t ng h p, đ tìm ra k t qu .
5.3. Ph

ng pháp miêu t : Chúng tôi miêu t c u t o c ng nh vi c s d ng các

uy n ng ti ng Anh thông qua vi c l p các mô hình, các bi n th , và các bi u
b ng.
Trong quá trình nghiên c u chúng tôi chú ý đ n vi c:
 K t h p quan đi m đ ng đ i và l ch đ i

 Phân tích các v n b n d ch Anh-Vi t (không s d ng v n b n d ch ng
6. B

c)

C C C A LU N ÁN
Lu n án g m 4 ch

ng và các ph n m đ u, k t lu n, tài li u tham kh o và

ph l c.
Ch

ng 1: Nh ng c s lý lu n chung v uy n ng

Ch

ng 2: C u t o và ngh a c a uy n ng ti ng Anh

Ch

ng 3: Cách dùng uy n ng trong ti ng Anh

Ch

ng 4: Nh ng v n đ liên quan đ n vi c chuy n d ch uy n ng ti ng Anh
sang ti ng Vi t, cùng các ng d ng giáo h c pháp quan tr ng khác.

DANH M C CÔNG TRÌNH C A TÁC GI
1.

Tr

LU N ÁN

ng Viên (1999), B n làm gì đ nâng cao v n t ngo i ng c a mình?

Ngôn ng và đ i s ng, s 5.
2.

Tr

ng Viên (2000), Hoàn c nh kinh t xã h i và vi c s d ng uy n ng

trong ti ng Anh-M và ti ng Vi t, K y u ng h c tr .
3.

Tr

ng Viên (2000), Teaching Euphemisms as Language Awareness in

Language Teacher Education (D y uy n ng nh m t ho t đ ng nh n th c
ngôn ng trong vi c giáo d c giáo viên ngôn ng ), Chính tr , chính sách và
v n hoá trong giáo d c giáo viên ngôn ng , H i ngh khoa h c c a h c vi n
nghiên c u ngôn ng
giáo viên,
4.

Tr

ng d ng (IALS) l n th 8 dành cho các nhà giáo d c

i h c Edinburgh, Anh qu c, 15-17 tháng 11.

ng Viên (2002), Uy n ng nh là chi n l

c ngôn ng đ i v i các công

vi c qu c gia và qu c t , K y u h i th o khoa h c qu c t - Giáo d c ngo i
ng -h i nh p và phát tri n,
5.

Tr

i h c ngo i ng -

HQG HN, Hà N i.

ng Viên (2002), Uy n ng và nh ng v n đ kiêng k , K y u ng h c

tr , H i phòng
6.

Tr

ng Viên (2002), Uy n ng trong l nh v c chi n tranh và quan h qu c

t , K y u ng h c tr , H i phòng.

TÀI LI U THAM KH O VÀ XU T X

CÁC VÍ D

A. TÀI LI U THAM KH O
TI NG VI T

1.

Di p Quang Ban (1998), V n b n và liên k t trong ti ng Vi t, Nxb GD, Hà
N i.
H u Châu (1973), Tr

2.

ng t v ng và các hi n t

ng đ ng ngh a, trái

ngh a, Ngôn ng s 4.
H u Châu (1977), Các bình di n c a t vàt ti ng Vi t, Nxb QG, Hà

3.

N i.
4.

H u Châu (1998), C s ng ngh a h c t v ng, Nxb GD, Hà N i.

5.

H u Châu (1999), T v ng ng ngh a ti ng Vi t, Nxb GD, Hà N i.

6.

H u Châu, Bùi Minh Toán (2001),

ic

ng ngôn ng h c, T p m t,

Nxb GD, Hà N i.
H u Châu (2001),

7.
8.

ic

ng ngôn ng h c, T p hai, Nxb GD, Hà N i.

Nguy n Chi n (1996), Uy n ng xét t góc đ l ch s và c u t o, T p chí
ng h c tr , Hà N i.

9.

Tr

ng Chính (2001), Gi i thích các t g n âm, g n ngh a d nh m l n ,

Nxb GD, Hà N i.
10. Mai Ng c Ch , V

c Nghi u, Hoàng Tr ng Phi n (1997), C s ngôn

ng h c và ti ng Vi t, Nxb GD, Hà N i.
c Dân (1998), Ng d ng h c, Nxb GD, Hà N i.

11. Nguy n
12. H u

t (2000), Phong cách h c và các ch c n ng ti ng Vi t, Nxb V n hóa

thông tin, Hà N i.
13. Nguy n V n

(1995), V vi c nghiên c u l ch s trong giao ti p, Ngôn

ng s 1.
14. D

ng K

c, V Quang Hào (1999), T đi n trái ngh a-đ ng ngh a ti ng

Vi t, Nxb KHXH, Hà N i.

inh V n

15.

c (2001), Ng pháp ti ng Vi t -T lo i, Nxb

HQG Hà N i,

Hà N i.
16. B ng Giang (1997), Ti ng Vi t phong phú, Nxb V n hoá, Hà N i.
17. Nguy n Thi n Giáp (1998), T v ng h c ti ng Vi t, Nxb GD, Hà N i.
18. Nguy n Thi n Giáp (2000), D ng h c Vi t ng , Nxb

HQG Hà N i, Hà

N i.
19. Nguy n Thi n Giáp,

oàn Thi n Thu t, Nguy n Minh Thuy t (1998), D n

lu n ngôn ng h c, Nxb GD, Hà N i.
20. Hoàng V n Hành (ch biên), Hà Quang N ng, Nguy n V n Khang (1998),
T ti ng Vi t, Nxb KHXH, Hà N i.
21. Cao Xuân H o (1998), M y v n đ ng âm ng pháp ng ngh a, Nxb GD,
Hà N i.
22. Nguy n Hoà (1998), Nghiên c u di n ngôn v chính tr -xã h i trên t li u
báo chí ti ng Anh và ti ng Vi t hi n đ i, Lu n án ti n s ,

H KHXH & NV,

HQG, Hà N i.
23. Nguy n Thái Hoà (1997), D n lu n phong cách h c, Nxb GD, Hà N i.
24. Nguy n Xuân Hoà (1992),
d ng h c t

i chi u ngôn ng trong cách nhìn c a ng

ng ph n, Ngôn ng s 1.

25. Phan V n Hoà (1998), Ph

ng ti n liên k t phát ngôn ho t đ ng qua h

thông t n i trong quan h đ ng h
trính t , Lu n án ti n s ,

ng, ng

ch

ng, nhân qu , th i gian

H KHXH & NV HQG Hà N i.

26. Ngô H u Hoàng (2002), Vai trò c a quán ng trong vi c ki n t o phát ngôn
(trên c li u ti ng Anh và ti ng Vi t), Lu n án ti n s ,

H KHXH & NV,

HQG, Hà N i.

27. L

ng V n Hy, Di p

Tuy t, V Th Thanh H

ình Hoa, Nguy n Th Thanh Bình, Phan Th Y n
ng (2000), Ngôn t , gi i và nhóm xã h i t th c

ti n ti ng Vi t, Nxb KHXH, Hà N i.
28. Nguy n V n Khang (1999), Ngôn ng h c xã h i, nh ng v n đ c b n, Nxb
KHXH, Hà N i.


29.

inh Tr ng L c (1994), Phong cách h c v n b n, Nxb GD, Hà N i.

30.

inh Tr ng L c, Nguy n Thái Hoà (1995), Phong cách h c ti ng Vi t, Nxb
GD, Hà N i.
inh Tr ng L c (1998), 99 Ph

31.

ng ti n và bi n pháp tu t ti ng Vi t, Nxb

GD, Hà N i.
inh Tr ng L c (1999), Phong cách h c ti ng Vi t, Nxb GD, Hà N i.

32.

33. L u Vân L ng (1998), Ngôn ng h c và ti ng Vi t, Nxb KHXH, Hà N i.
ti ng Vi t ngày càng trong sáng, Nxb V n h c,

34. Phan H ng Liên (2002),
Hà N i.
35. Bùi

ình M (1974), B

c đ u tìm hi u v n đ đ c tr ng n i dung c a ngôn

ng dân t c, Ngôn ng s 2.
36. Nguy n Th Tuy t Ngân (1993),
ch i c a ng

i Vi t, Ngôn ng s 1.

c Nghi u (1990), V hi n t

37. V

c tr ng ngôn ng -v n hoá trong các l i
ng t

ng t c a t v ng ti ng Vi t, Ngôn

ng s 1.

38. Nh ng v n đ ng d ng h c(1999), K y u h i th o khoa h c ng d ng h c
l n th nh t, Hà N i.
39. Hoàng Phê (1975), Phân tích ng ngh a, Ngôn ng s 2.
40. Tr n V n Ph

c (2000), Phân tích đ i chi u câu ph đ nh ti ng Anh và ti ng

Vi t trên bình di n c u trúc-ng ngh a, Lu n án ti n s ,

H KHXH & NV

HQG Hà N i.
41. Nguy n (V n) Quang (2000), M t s khác bi t giao ti p l i nói Vi t-M
trong cách th c khen và ti p nh n l i khen, Lu n án ti n s ,
NV

H KHXH &

HQG Hà N i.

42. Nguy n Th Vi t Thanh (1999), H th ng liên k t l i nói ti ng Vi t, Nxb
GD, Hà N i.
43.

ào Th n (1990), L i nói phóng đ i trong ti ng Vi t, Ngôn ng s 4.

44. Nguy n Kim Th n (1999),

ng t trong ti ng Vi t, Nxb KHXH, Hà N i.

45. Lê Quang Thiêm (1989), Nghiên c u đ i chi u các ngôn ng , Nxb
HTHCN, Hà N i.
46. Nguy n Trung Thu n (1983), Th tìm hi u t trung tâm trong nhóm t đ ng
ngh a, Ngôn ng s 2.
47. Tr n Quang Ng c Thuý (1999), Uy n ng trong ti ng Anh và trong ti ng
Vi t ( lý do, s phát tri n và cách s d ng), Ti u lu n t t nghi p,
48. Nguy n
t

c T n (1993),

HSP Hu .

c tr ng dân t c c a t duy ngôn ng qua hi n

ng đ ng ngh a, Ngôn ng s 3.

49. Nguy n

c T n (1997), Ph

ng pháp gi i thích và tìm s khu bi t ng

ngh a c a các t đ ng ngh a, Ngôn ng s 2.
50. Nguy n

c T n, Hu nh Thanh Trà (1994),

c đi m danh h c và ng

ngh a c a nhóm t ng ch s k t thúc cu c đ i con ng

i, Ngôn ng s 3.

51. Nguy n V n Tu (1985), T đi n t đ ng ngh a ti ng Vi t, Nxb

HTHCN,

Hà N i.
52. Cù

ình Tú (2001), Phong cách h c và đ c đi m tu t ti ng Vi t, Nxb GD,

Hà N i.
53. Hoàng V n Vân (2001), D n lu n ng pháp ch c n ng ( D ch t tác ph m
An Introduction to Functional Grammar c a Halliday), Nxb

HQGHN, Hà

N i.
54. Nguy n Nh Ý (ch biên), Hà Quang N ng,

Vi t Hùng,

ng Ng c L

(1997), T đi n gi i thích thu t ng ngôn ng h c, Nxb GD, Hà N i.
55. Nguy n Nh Ý,
t đ a ph

ng Ng c L , Phan Xuân Thành (2000), T đi n đ i chi u

ng, Nxb GD, Hà N i.

56. T ngôn ng h c khoa ng v n
h cđ ic

HTH Hà N i (1973), Giáo trình ngôn ng

ng, (d ch t F.D. Saussure), Nxb KHXH, Hà N i.

57. T ngôn ng h c khoa ng v n
c a ngôn ng h c đ i c

HTH Hà N i (1998), Nh ng y u t c s

ng (d ch t tác ph m c a V.B. Kasevich), Nxb

GD, Hà N i.
58. U ban KHXH Vi t Nam (1983), Ng pháp ti ng Vi t, Nxb KHXH, Hà N i.


59. Tr

ng Viên(1999), B n làm gì đ nâng cao v n t ngo i ng c a mình?

Ngôn ng và đ i s ng, s 5.
60. Tr

ng Viên(2000), Hoàn c nh kinh t xã h i và vi c s d ng uy n ng

trong ti ng Anh-M và ti ng Vi t, K y u ng h c tr .
61. Tr

ng Viên(2002), Uy n ng nh là chi n l

c ngôn ng đ i v i các công

vi c qu c gia và qu c t , K y u h i th o khoa h c qu c t giáo d c ngo i
ng -h i nh p và phát tri n,
62. Tr

i h c ngo i ng - HQG HN, Hà N i.

ng Viên(2002), Uy n ng và nh ng v n đ kiêng k , K y u ng h c

tr , H i phòng.
63. Tr

ng Viên(2002), Uy n ng trong l nh v c chi n tranh và quan h qu c

t , K y u ng h c tr , H i phòng.
TI NG ANH
64.

Abbott, Barbara (1999), The Formal Approach to Meaning: Formal
Semantics and its Recent Developments, in Journal of Foreign Languages
(Shanghai).

65.

A Dictionary of English Euphemisms (2001), The Commercial Press.

66.

Allan, K. , & Kate Burridge(1990), Euphemism and Dysphemism- Language
Used as Shield and Weapon, Oxford University Press.

67.

Alvarez, Roman, & M. Carmen Africa Vidal (1996), Topics in Translation:
Translation Power Subversion, Multilingual Matters Ltd. Philadelphia.

68.

Austin, J. L. (1962); How to Do Things with Words, Cambridge, Mass. :
Harvard University Press.

69.

Ayto, J. (2000), Bloomsbury Dictionary of Euphemisms, Bloomsbury
Publishing Plc.

70.

Ayto, J. (1990), The Longman Register of New Words, Longman.

71.

Bassnett, Susan & Mc Guire Richard Clay(1980), Translation Studies, the
Chaucer Press Ltd. , Bunay, Suffolk, UK.


72.

Beard, Henry, & Christopher Cerf (1992), The Official Politically Correct

Dictionary and Handbook, Random House.
73.

Bloofield, Leonard (1933), Language. New York: Henry Holt.

74.

Bolinger, D.( 1975) Aspects of Language, Harcourt Brace Jovanovich, Inc.
USA.

75.

Bright, W. (ed. ) (1966), Sociolinguistics: Proceedings of the UCLA
Sociolinguistics Conference, The Hague: Mouton. (reprinted 1971).

76.

Brown, H. Douglas (1993), Teaching by Principles: Interactive Language
Teaching Methodology, New York; Prentice Hall Regents.

77.

Brown, P. & S. C. Levinson (1987), Politeness. Some Universals in
Language Usage, Cambridge University Press,.

78.

Burchfield, Robert (1986), An Outline History of Euphemisms in English,
in Fair of Speech, the uses of euphemism, edited by D. J. Enright, Oxford
University Press.

79.

Campbell, R. , & Wales, R.(1970) , The Study of Language Acquisition, In
New Horizons in Linguistics, edited by J. Lyons, Harmondsworth: Penguin.

80.

Canale, M. and Swain, M.(1980) Theoretical Bases of Communicative
Approaches to Second Language Teaching and Testing, Applied Linguistics.

81.

Catford, J. C. (1965), A Linguistic Theory of Translation, Oxford
University Press.

82.

Chomsky, Noam (1957), Syntactic Structures, The Hague: Mouton,.

83.

Cobuild English Learner’ s Dictionary (1992), William Collins Sons &Co.
Ltd.

84.

Conville, B. M.( 1984), The Slanguage of Sex, Mc Donald & Co Ltd.
London.

85.

Cook, V. J. (1977), Cognitive Processes, in Second Language Learning,
IRAL 7: 207-216.

86.

Crystal, David (2000), The Cambridge Encyclopedia of the English
Language, Cambridge University Press:176.


87.

Crystal, D. & Derek Davy (1986), Investigating English Style, Longman.

88.

Current Issues in Linguistic Theory(1965), The Hague: Mouton.

89.

Diller, K. C. (1978), The Language Teaching Controversy. Rowley,

Mass:Newbury House. (revised edition of Diller, 1971).

90.

Dittmar, N. (1976), Sociolinguistics: A Critical Survey of Theory and
Application. London: Arnold.

91.

Duff, Alan (1996), Translation, Oxford University Press: 10-11.

92.

Enright, D. J.(1986) , Fair of Speech, the Uses of Euphemisms, Oxford
University Press.

93.

Eschholz, Paul A., Alfred F. Rosa, Virginia P. Clark (eds.) (1974), The
Euphemism: Telling it like it Isn't, Time essay, in Language Awareness, St.
Martin’s Press New York:17-19.

94.

Fishman, J. A. (ed. )(1968), Readings in the Sociology of Language. The
Hague: Mouton.

95.

Fishman, J. A. (ed. )(1971), Advances in the Sociology of Language. The

Hague: Mouton.

96.

Fowler, Roger(1996), Linguistic Criticism, Oxford University Press Inc.
New York:191-194.

97.

Freeborn, Dennis (1996), Style, Macmillan Press Ltd.

98.

Fries, C. C.(1957), The Structure of English, New York: Harcourt Brace.

99.

Fromkin, V. and Robert Rodman (1974), An Introduction to Language,
Holt, Rinehart and Winston, Inc.

100. Galperin, I. R. (1981), Stylistics, Moscow Vyssaja Skola.
101. Gass, Susan M. & Larry Selinker (1994), Second Language Acquisition, An
Introductory Course, Laurence Erlbaun associates publishers.
102. Grant, L. T. (1977), Public Doublespeak: Badge Language, Reality Speak,
and the Great Watergate Euphemism Hunt. College English, 39(2): 246253.


103. Grice, H. P. (1975), The Logic of Conversation, in Syntax and Semantics,
edited by Cole & Morgan, New York & London: Academic Press.
104. Griffin, Jasper, Euphemisms in Greece and Rome. in Fair of Speech, the

Uses of Euphemism, edited by D. J. Enright, Oxford University Press, 1986.
105. Gross, John (1986), Intimations of Mortality, in Fair of Speech, the uses of
euphemism, edited by D. J. Enright, Oxford University Press.
106. Haas, W. (1973), Meanings and Rules. Proceedings of the Aristotelian
Society.
107. Halliday, MAK. (1991), The Notion of Context in Language Education, in
Language Education: Interaction and Development, proceedings of the
International Conference edited by Thao Le & Mike McCausland, HCMC,
Vietnam.
108. Halliday, M. A. K. & Hasan, R. (1975), Cohesion in English, London:
Longmans.
109. Halliday, M. A. K. (1967), Patterns of Language, papers in General
Descriptive and Apllied Linguistics, London.
110. Hatim, Basil, & Ian Mason (1990), Discourse and the Translator, Longman
Group UK Ltd..
111. Haugen, E.( 1966), Language Conflict and Language Planning ; the Case of
Modern Norweigian, Havard University Press.
112. Hayakawa, S. I. (1964), Language in Thought and Action, 2nd edition, New
York: Harcourt, Brace: 90-91.
113. Hoey, Michael (1995), On the Surface of Discourse, University of
Nottingham.
114. Holder, R. W. (1996), Oxford Dictionary of Euphemisms, Oxford University
Press.
115. Hudson, R. A. (1980), Sociolinguistics, Cambridge University Press.
116. Hymes, D. H. (ed. )(1964), Language in Culture and Society: A Reader in
Linguistics and Anthropology. New York: Hartper and Row.


117. Hymes, D. H. (1972), On Communicative Competence, in Sociolinguistics,
selected readings, edited by J. B. Pride and Janet Holmes, Penguin Books

Ltd.
118. Johnson, Diane, & John F. Murray(1986), Do Doctors Mean What They Say
? in Fair of Speech, the uses of euphemism, edited by D. J. Enright, Oxford
University Press.
119. Joos, M.(1962), The Five Clocks, Publication 22 of the Indiana University
Research Center in Anthropology, Folklore and Linguistics.
120. Jule, George (1998), Pragmatics, Oxford University Press.
121. Labov, W.(1971), The Study of Language in its Social Context, in Fishman.
122. Labov, W. (1972), Sociolinguistic Patterns. Philadelphia: University of
Pennsylvania Press, Oxford: Blackwell.
123. Lakoff, G. & Mark Johnson (1993), How Metaphor Gives Meaning to
Form, Mc graw-Hill, Inc.
124. Larson, Mildred L. (1993), The Relation of Discourse Genre to Meaning in
Translation, in Translation and Meaning, edited by Marcel Thelen and B.
Lewandowska-Tomaszczyk, UPM, University of Maastricht: Hogesschool
Maastricht School of Translation and Interpreting.
125. Leech, G. (1977), Semantics, Penguin Books Ltd.
126. Lewis, Jeremy (1986), In the Office, in Fair of Speech, the Uses of
Euphemisms, edited by D. J. Enright, Oxford University Press: 92:94.
127. Lightbrown, P. M. and N. Spada (1993), Focus on Form and Corrective
Feedback in Communicative Language Teaching: Effects on Second
Language Learning, in Studies in Second Language Acquisition: 429-48.
128. Long, M. H. (1985), Input and Second Language Acquisition Theory in
Input in Second Language Acquisition, edited by S. Gass and C. Madden,
Rowley, Mass: Newbury House.
129. Lyons, J. (1972), Introduction to Theoretical Linguistics, Cambridge
University Press.


130. Maltzev, V. A. (1984), Essays on English Stylistics, Minsk “Vysheishaya

Shkola”.
131. McBurney, Neil (1996), Tourism, Professional reading Skills Series,
Prentice Hall International English Language Teaching, London.
132. Mencken, H. L. (1982), Occupational Euphemisms, in Language
Awareness, edited by Paul Eschholz, Alfred Rosa, Virginia Clark, St.
Martin’s Press, Inc.
133. Mounin, G. (1963), Les Problemes Theoriques de la Traduction. Paris:
Allimard.
134. Neaman, J. S.( 1990) , Carole G. Silver, Kind words - A Thesaurus of
Euphemisms, Maple-Vail Manufacturing Group, USA.
135. Newbert, A. (1985) , Text and Translation, Leipzig: VEB Verlag
Enzyklopadie.
136. Newmark, Peter (1981), Approaches to Translation, Oxford: Pergamon
Press.
137. The NewYork Times (1996), It is Fundamentally True that terms below Are
in English, May 26.
138. Nida, Eugene (1975), Language Structure and Translation, Stanford:
Stanford University Press.
139. Noble, Vermon (1982), Speak Softly, Euphemisms and Such, the University
of Sheffield Printing Unit :6.
140. O’grady, William, Michael Dobrovolsky & Mark Aronop, St Martin’s
Press, New York (1996), Contemporary Linguistics: An Introduction,
Language in Social Contexts, Longman.
141. Oller, John W, & Ziahosseiny Seid M.(1970) , The Contrastive Analysis
Hypothesis and Spelling Errors, Language Learning:183-189.
142. Osgood, Charles E.(1957), Contemporay Approaches to Cognition.
Cambridge, MA: Harvard University Press.
143. Oxford Advanced Learner’s Dictionary (1992), Oxford University Press.

144. Palmer, F. R. (1986), Semantics, Cambridge University Press.
145. Palmer, F. R. (ed.) (1968), Selected Papers of J. R. Firth 1952-1959,
London: Longman, and Bloominton: Indiana University Press.
146. Pannick, David (1986), The Law, in Fair of Speech, edited by D. J. Enright,
Oxford University Press.
147. Patridge, Eric (1961), A Dictionary of Slang and Unconventional English,
Volume 1. London: Routledge & Kegan Paul (5th edition).
148. Popovic, A. (1976), A Dictionary for the Analysis of Literary Translation,
University of Alberta, Edmonton.
149. Postman (1971), Transfer, Interference & Forgetting, in Woodworth &
Scholosberg’s Experimental Psychology, edited by. J. W. King & L. A.
Riggs, New York: Holt Rinehart & Winston.
150. Pound, Louise (1970), American Euphemisms for Dying, Death, and Burial,
in Language Introductory Readings, edited by Virginia P. Clark, Paul A.
Eschholz, Alfred F. Rosa, University of Vermont.
151. Pride, J. B. and Holmes, Janet

(1972), Sociolinguistics, Penguine

Education.
152. Ray, Dr. Timothy (1999), Why we Curse, a Neuro-psycho-social Theory of
Speech, John Benjamins Publishing company.
153. Richards, Jack C. , John Platt, & Heidi Platt (1992), Longman Dictionary of
Language Teaching and Applied Linguistics, LongmanGroup UK Ltd.:313.
154. Rubin, Joan (1986), The Language Learning Disc, paper presented at SALT
conference.
155. Spears, R. A. (1981), Slang and Euphemism, a Dictionary, The New
American Library Inc. NewYork.
156. Spencer, John, Michael Gregory (1967), Linguistics and Style, Oxford
University Press:17.

157. Spolsky, Bernard (1998), Sociolinguistics, Oxford University Press.


158. Stern, H. H. (1984), Fundamental Concepts of Language Teaching, Oxford
University Press.
159. Storr, Catherine (1986), Euphemisms and Children, in Fair of Speech, the
Uses of Euphemism, edited by D. J. Enright, Oxford University Press.
160. Turner, G. W. (1973), Stylistics, Penguin Books, Ltd..
161. Tr

ng, Viên (2000), Teaching Euphemisms as Language Awareness in

Language Teacher Education, paper presented in Politics, Policy and
Culture in Language Teacher Education, the 8th IALS Symposium for
Language Teacher Educators, University of Edinburgh, UK, November 1517.
162. Vygotsky, L. S.(1978) , Mind in Society, The Development of Higher
Psychological Processes, The President and Fellows of Havard College.
163. Wardhaugh, Ronald (1986), An Introduction to Sociolinguistics, Basil
Blackwell Ltd..
164. Webster’s Third New International Dictionary (1961), the World Publishing
Company.
165. Widdowson, H. G. (1997), Linguistics, Oxford University Press,.
166. Woolfson, Peter. (1970), Language, Thought, and Culture, in Language
Introductory Readings, edited by Virginia P. Clark, Paul A. Eschholz,
Alfred F. Rosa, University of Vermont.
167. Yael Linda (1998), Euphemism and Censorship, in English Teaching
Professional, Jan 1998, Issue 6, UCLES.
168. Yule, G. (1998), Pragmatics, Oxford University Press.
B. XU T X

CÁC VÍ D

TI NG VI T
169. Nguy n Bính (1993), 150 bài th tình Nguy n Bính, Nxb V n h c:85.
170. L u Tr ng L (1979), Mùa thu l n, Hà N i.
171. Nguyên Ng c (1973),

tn

c đ ng lên, Nxb Giáo d c gi i phóng.


172. Nguy n Du (2000), Truy n Ki u , Nxb à N ng
173. V

ng H ng S n (1991), Nh th y c n i nhau rún, trích trong Bách Khoa

V n h c, Tp. H Chí Minh, s 11, XI.
TI NG ANH
174. Andrew Boyle (1995), The Climate of Treason, in Oxford Dictionary of
Euphemisms, by R. W. Holder, Oxford University Press:77.
175. Charles Dickens (1986), Bleak House, in Fair of Speech, the Uses of
Euphemisms, edited by D. J. Enright, Oxford University Press.
176. Charles Dickens (1986), David Cofferfield, in Fair of Speech, the Uses of
Euphemisms, edited by D. J. Enright, Oxford University Press.
177. Pham, Vu Lua Ha (1998), Twenty Timeless Short Stories, Nxb DaNang..
178. W. S. Gilbert, H. M. S.(1986) Pinafore, in Fair of Speech, the Uses of
Euphemisms, edited by D. J. Enright, Oxford University Press.
179. David Lodge (1989), Nice Work, Harmondsworth: Penguin.
180. David Lodge (1986), The British Museum is Falling down, in Fair of

Speech, the Uses of Euphemisms, edited by D. J. Enright, Oxford University
Press.
181. William Saroyan (1961), Locomotive 38, the Ojibway, in Places and
Opinions, selected short stories, plays, poems, speeches, and essays with
exercises for speaking and writing, American Book company, New York.
182. William Shakespeare (1986), Venus and Adonis, in Fair of Speech, Uses of
Euphemisms, edited by D. J. Enright, Oxford University Press.
183. Song of Solomom (1982), in Speak Softly Euphemisms and Such, edited by
Vernon Noble, the University of Sheffield Printing Unit
TĨI LI U T

M NG INTERNET

184. Alkire, Scott (2002), Introducing Euphemisms to Language Learners, the
Internet TESL Journal, Vol. VIII, No5, May.
185. Featers, D. Mc.(1999), Let Our Warriors be Warriors in the Press, Jan 20.


186. Jernigan, K. (1997), The Pitfalls of Political Correctness: Euphemisms
Excoriated.
187. Manly R. (1997), Manly Euphemisms for Self-Gratification.
188. Napper, L. W. (1997), Dynamic Ostentatious Phraseological Euphemisms.
189. The New York Time (1996), It is fundamentally True that the Terms below
Are in English. Webmaster: George R. Guffey, http://www. westwords.
com/Guffey/euquiz. html, May 26.