Tải bản đầy đủ (.pdf) (12 trang)

Phát triển dịch vụ ngân hàng hiện đại ở Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (335.75 KB, 12 trang )

I H C QU C GIA HÀ N I
TR
NG
I H C KINH T

NGUY N TH XUÂN HOA

PHÁT TRI N D CH V NGÂN HÀNG HI N
VI T NAM

Chuyên ngành: Kinh t chính tr
Mư s :
60 31 01

LU N V N TH C S KINH T CHệNH TR

NG

IH

NG D N KHOA H C:

PGS.TS. PhÝ M¹nh Hång
Hµ Néi -2007

I


1

L ic m n


“Ạm xiỉ bày t l i c m n chợn thành và sợu s c t i th y giáo, PGS.TS.
Phí M nh H ng cùng các th y cô giáo Tr

ng

i h c Kinh t

i h c Qu c

gia Hà n i v nh ng ki n th c quý báu mà các th y cô đụ truy n đ t trong
su t khoá h c và s giúp đ , ch b o t n tình mà em đụ nh n đ

c trong quá

trình nghiên c u, vi t và hi u ch nh lu n v n.
Em xin g i l i c m n t i gia đình, các anh, ch , các b n đ ng nghi p đụ
đ ng viên, t o đi u ki n giúp đ em hoàn thành lu n v n.
M c dù b n thợn đụ c g ng r t nhi u, song lu n v n v n không th
tránh kh i nh ng thi u sót. Em mong nh n đ

c l i phê bình, góp ý t các

th y cô và b n bè đ ng nghi p đ có th ti p t c m r ng nghiên c u đ tài
c ng nh nợng cao trình đ chuyên môn nghi p v ”.


2

L IM


1. Tính c p thi t c a

U

tƠi:

D ch v ngân hàng là m t trong nh ng d ch v quan tr ng trên th tr

ng

tài chính. D ch v ngân hàng phát tri n s cho phép n n kinh t huy đ ng
đ

c các ngu n v n nhàn r i trong xư h i, phân b và s d ng chúng m t

cách có hi u qu .

ng th i d ch v ngân hàng phát tri n lành m nh s là y u

t đ m b o cho n đ nh kinh t v mô và t ng tr

ng b n v ng.

Trong b i c nh toàn c u hoá kinh t qu c t và s phát tri n c a n n kinh
t tri th c, xu h

ng đa d ng hoá và m r ng d ch v ngân hàng hi n đ i là

ng đi t t y u


m i qu c gia. Trên th gi i ngày nay, các NHTM đư, đang

h

và luôn tìm m i cách đ t đ i m i mình và v n đ ng cùng v i xu th chung
c a th i đ i. H th ng NHTM trên th gi i đư phát tri n m nh m , ngày càng
hi n đ i h n và mang tính ch t đa n ng v i qui mô ho t đ ng xuyên qu c gia.
Song song v i vi c duy trì, phát tri n và hi n đ i hoá các d ch v ngân hàng
truy n th ng, các NHTM trên th gi i đư m ra hàng ngàn các lo i hình d ch
v ngân hàng m i có hàm l

ng công ngh cao nh m đáp ng t t nh t nhu

c u c a n n kinh t và t i đa hoá giá tr gia t ng cho các TCTD, khách hàng
và xư h i.
Hi n nay, Vi t Nam đang trong quá trình th c hi n công nghi p hoá,
hi n đ i hoá đ t n

c và h i nh p kinh t qu c t v i m c đ ngày càng sâu

r ng. H th ng NHTMVN không th tránh kh i s tác đ ng c a xu h

ng

toàn c u hoá kinh t qu c t , c a n n kinh t tri th c và làn sóng phát tri n
nh v bưo c a h th ng ngân hàng toàn c u. H th ng NHTMVN mu n t n
t i và phát tri n bu c ph i đ i m i. Nh ng đ i m i nh th nào? Chi n l

c


ra sao? đi u này s quy t đ nh s s ng còn c a c m t h th ng Ngân hàng


3

c ng nh s ph n vinh c a c m t qu c gia.

ây là m t bài toán khó đ i v i

Chính ph và các ngân hàng Vi t Nam.
Trên th c t , trong nh ng n m qua, Chính ph đư có nh ng ch tr

ng

l n ch đ o th c hi n quá trình c i t , đ i m i và phát tri n h th ng
NHTMVN. M t trong nh ng ch tr

ng đó là phát tri n, m r ng và đa d ng

hoá các lo i hình d ch v ngân hàng hi n đ i. Cho đ n nay, m c dù ho t đ ng
cung ng các d ch v ngân hàng

Vi t nam đư có t c đ phát tri n khá nh ng

theo đánh giá chung thì do xu t phát đi m th p, qui mô và ch t l

ng các lo i

hình d ch v này còn h n ch ; các d ch v do các NHTMVN cung c p ch
y u v n là các d ch v truy n th ng, quá trình đa d ng hoá các d ch v ngân

hàng hi n đ i di n ra còn ch m. Ngay c các lo i hình d ch v ngân hàng
truy n th ng c ng còn đ n đi u, các s n ph m d ch v m i phù h p v i nhu
c u c a ng

i dân và các doanh nghi p xu t hi n ch a nhi u.

lý gi i nguyên nhân y u kém đó, v i mong mu n tìm ra các gi i pháp
c b n nh m kh c ph c nh ng khó kh n, t n t i tr
trình hi n đ i hoá các d ch v ngân hàng theo h

c m t và thúc đ y quá

ng nâng cao tính c nh tranh

c a h th ng NHTMVN trong giai đo n h i nh p kinh t qu c t hi n nay, tôi
xin ch n đ tài “ Pểát tri n d ch v ngân hàng hi n đ i

Vi t Nam” đ

nghiên c u.
2.Tình hình nghiên c u:
Phát tri n d ch v ngân hàng hi n đ i

Vi t Nam là m t nhi m v c p

bách, m t yêu c u t t y u đ i v i h th ng NHTMVN. Th c hi n t t chi n
l

c này có ý ngh a vô cùng quan tr ng và thi t th c không ch đ i v i ngành


ngân hàng mà còn đ i v i c các ngành, các t ch c, các nhà đ u t trong và
ngoài n

c. Vì v y, phát tri n d ch v ngân hàng hi n đ i

thành m t tiêu chí l n đ

c Chính ph và nhà n

Vi t Nam đư tr

c quan tâm. Trên th c t ,

v v n đ này đư có khá nhi u công trình nghiên c u d

i nhi u giác đ khác


4

nhau. Các tác gi là các nhà nghiên c u, các nhà qu n lý, các nghiên c u sinh
thu c l nh v c tài chính ngân hàng. i n hình là các nhóm đ tài sau:
M t là: Các công trình nghiên c u chung nh t toàn b ho t đ ng d ch v
c a các NHTM nh :
- “Gi i pháp phát tri n và nâng cao s c c nh tranh c a d ch v ngân hàng
Vi t nam trong b i c nh h i nh p”-K y u h i th o khoa h c n m
2005, bài vi t c a TS.Ph m Huy Hùng, Ngân hàng Công th
- “Gi i pháp xây d ng chi n l

ng VN.


c phát tri n d ch v ngân hàng trong quá

trình h i nh p kinh t qu c t ”- Công trình khoa h c 2005, c a TS.
Nguy n

c Th o, H c vi n Ngân hàng.

- “H th ng ngân hàng Vi t Nam:

c đi m và m t s d ch v c b n”-

Công trình khoa h c n m 2005 c a TS. Nguy n H ng S n, Vi n kinh
t và chính tr th gi i.
- …
Nhóm đ tài này đư cung c p cho chúng ta nh ng ki n th c t ng quan v
d ch v NHTM và th c tr ng c a d ch v NHTM nói chung. Tuy nhiên, các
đ tài này ch a đi sâu vào phân tích th c tr ng phát tri n c a các lo i hình
d ch v ngân hàng hi n đ i mà ch đ c p đ n nh là m t đ nh h

ng cho phát

tri n d ch v NHTM nói chung .
Hai là: Nhóm các đ tài nghiên c u tr c ti p đ n các lo i hình d ch v
ngân hàng hi n đ i

Vi t nam nh :

- “ ánh giá ti m n ng phát tri n th tr
Bích Ph


ng, Ngân hàng Ngo i th

ng th

Vi t nam” c a Tr n Th

ng Vi t nam.

- “Bi n pháp m r ng và phát tri n thanh toán không dùng ti n m t” c a
th c s L u Thuý Mai, Ngân hàng Nhà n

c.

- “Hoàn thi n khuôn kh th ch đ i v i d ch v ngân hàng hi n đ i” c a
T Quang ôn, V Pháp ch Ngân hàng Nhà n

c.


5

- “Nh ng y u t quy t đ nh ch t l
Tô Ánh D
n

ng d ch v ngân hàng hi n đ i” c a

ng – Bùi Thu Thu , V Chi n l


c PTNH Ngân hàng Nhà

c.

- ….
Các đ tài này đư phân tích v d ch v ngân hàng hi n đ i nh ng m i ch
phân tích trong ph m vi m t lo i hình d ch v c th hay ch nghiên c u m t
khía c nh nh t đ nh nào đó c a d ch v ngân hàng hi n đ i mà ch a m r ng
và đ c p đ n nh ng v n đ khác liên quan c a d ch v ngân hàng hi n đ i
m t cách có h th ng. Các gi i pháp đ a ra ch a mang tính đ ng b , đ c bi t
sát v i tình hình th c t hi n nay. Do v y, chúng ta c n ph i ti p t c nghiên
c u, hoàn thi n và tìm ra m t h

ng phát tri n m i, phù h p v i b i c nh

hi n nay cho các lo i hình d ch v ngân hàng hi n đ i

Vi t nam.

Vì v y, v i vi c ch n đ tài “ Phát tri n d ch v ngân hàng hi n đ i
VN” làm lu n v n th c s , trên c s có k th a và phát tri n nh ng k t qu
c a các công trình đư đ

c công b , tác gi mong mu n h th ng hoá m t s

v n đ lý thuy t, góp ph n lý gi i th c tr ng ho t đ ng d ch v ngân hàng
hi n đ i

Vi t Nam và đ a ra nh ng gi i pháp đ phát tri n các lo i hình d ch


v ngân hàng hi n đ i

Vi t Nam góp ph n kh c ph c nh ng y u kém, trì tr

trong ho t đ ng d ch v NHTM hi n nay.
3. M c đích, nhi m v nghiên c u c a lu n v n:
M c đích nghiên c u: Trên c s phân tích làm sáng t th c tr ng phát
tri n các lo i hình d ch v ngân hàng hi n đ i

Vi t Nam, đ xu t gi i pháp

nh m phát tri n các lo i hình d ch v này.
Nhi m v nghiên c u: Quá trình nghiên c u lu n v n làm sáng t m t
s n i dung ch y u sau:
- Phân tích xu h

ng hình thành và phát tri n d ch v ngân hàng m i

trong h th ng ngân hàng hi n đ i trên th gi i.


6

- Th c tr ng phát tri n d ch v ngân hàng hi n đ i

Vi t Nam trong th i

gian qua
xu t gi i pháp phát tri n h th ng d ch v ngân hàng hi n đ i


-

Nam nh m đáp ng nhu c u phát tri n n n kinh t Vi t Nam trên con đ

Vi t
ng

h i nh p kinh t qu c t .
4.

it
it

ng vƠ ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u: Lu n v n t p trung nghiên c u tình hình phát

tri n các lo i hình d ch v ngân hàng hi n đ i trong các NHTM

Vi t Nam.

Ph m vi nghiên c u: Lu n v n nghiên c u m t cách t ng th ho t đ ng
dich v ngân hàng hi n đ i c a các NHTM
th ho t đ ng d ch v ngân hàng hi n đ i

Vi t Nam mà không đi vào c

m t NHTM duy nh t nào.

Th i gian nghiên c u: Ch y u t p trung nghiên c u tình hình phát tri n
h th ng d ch v ngân hàng hi n đ i t n m 2000 tr l i đây.

5. Ph

ng pháp nghiên c u:

Trên n n t ng c a ph

ng pháp nghiên c u t ng quát là ph

duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s , lu n v n chú tr ng các ph
th nh : Ph
ph

ng pháp

ng pháp c

ng pháp phân tích, t ng h p, logic l ch s , đ i chi u, so sánh,

ng pháp th ng kê, đ làm rõ các v n đ nghiên c u.
6. Nh ng đóng góp m i c a lu n v n
- Làm rõ th c tr ng phát tri n các d ch v ngân hàng hi n đ i

Vi t

Nam trong th i gian qua, ch ra nh ng v n đ c n gi i quy t và nguyên nhân.
-

a ra nh ng đ nh h

ng và gi i pháp nh m phát tri n các lo i hình


d ch v ngân hàng hi n đ i trong th i gian t i.
7. B c c c a lu n v n
Ngoài l i nói đ u và k t lu n, lu n v n g m 3 ch
Ch
đ i.

ng:

ng 1: M t s v n đ chung v h th ng d ch v ngân hàng hi n


7

Ch
đ i

VN.
Ch

đ i

ng 2: Th c tr ng phát tri n các lo i hình d ch v ngân hàng hi n

ng 3:

nh h

ng và gi i pháp phát tri n d ch v ngân hàng hi n


Vi t Nam trong b i c nh h i nh p kinh t qu c t và khu v c.

CH

NG 1: M T S

V N
CHUNG V H TH NG D CH V
NGÂN HÀNG HI N
I.

1.1. T ng quan v d ch v ngơn hƠng, d ch v ngơn hƠng hi n đ i.
1.1.1. Khái ni m v d ch v ngân hàng:
D ch v ngân hàng là m t trong nh ng lo i hình d ch v ch t l ng cao,
có vai trò r t quan tr ng trong n n kinh t , đ i s ng và quá trình h i nh p
qu c t .
Tuy nhiên, cho đ n nay, trong l nh v c nghiên c u còn có nh ng ý ki n
không hoàn toàn trùng kh p nhau xung quanh khái ni m v d ch v ngân hàng,
phân lo i và n i hàm c a các d ch v đó. V y th nào là d ch v ngân hàng? d ch
v ngân hàng và nghi p v ngân hàng có ph i là đ ng nh t v i nhau không? có
gì khác nhau gi a “ho t đ ng ngân hàng” v i d ch v ngân hàng? …Tr l i câu
h i này là r t c n đ có th hi u th nào là d ch v ngân hàng.
Cho đ n nay ch a có khái ni m chung nh t v d ch v tài chính. T i Vi t
Nam trong các cu n: i t đi n Kinh t th tr ng, T đi n kinh t h c, T
đi n Tài chính-Ngân hàng và T đi n Ti ng Vi t, …ch a th y đ c p đ n
ho c đ c p ch a rõ v khái ni m d ch v tài chính. Song d ch v tài chính
th ng đ c nói đ n g n li n v i ngân hàng. T i M , NHTM đ c đ nh ngh a
là công ty kinh doanh chuyên cung c p d ch v tài chính và ho t đ ng trong
ngành tài chính. Nh ng t i Pháp thì NHTM đ c quy đ nh là nh ng ngân
hàng hay c s nào th ng xuyên nh n c a công chúng d i hình th c ký

thác hay nh ng hình th c khác các kho n ti n mà h dùng cho chính h vào
nghi p v chi t kh u, tín d ng hay d ch v tài chính khác. T i n
thì khái
ni m NHTM là ngân hàng nh n các kho n ký thác đ cho vay hay tài tr và
đ u t … Còn t i Th Nh K , NHTM đ c hi u là m t lo i hình công ty


8

trách nhi m h u h n đ c thi t l p nh m m c đích nh n ti n ký thác và th c
hi n các nghi p v h i đoái, nghi p v h i phi u, chi t kh u và hình th c vay
m n hay tín d ng khác. Nh v y dù qu c gia nào đi n a, v i các khái
ni m hay quy đ nh c th khác nhau thì ngân hàng th ng g n li n v i các
d ch v tài chính.
Theo WTO, m t d ch v tài chính là b t k d ch v nào có tính ch t tài
chính đ c m t nhà cung c p d ch v tài chính cung c p. L nh v c d ch v tài
chính trong GATS đ c chia thành 2 nhóm l n đó là: nhóm m t, bao g m
toàn b d ch v b o hi m và các d ch v liên quan t i b o hi m; nhóm hai,
bao g m toàn b d ch v ngân hàng và d ch v tài chính khác (ngo i tr b o
hi m). Nhóm đ u tiên bao g m d ch v b o hi m nhân th và phi nhân th , tái
b o hi m, trung gian b o hi m nh môi gi i và đ i lý, các d ch v b tr cho
b o hi m nh t v n và tính toán r i ro.
Ho t đ ng d ch v ngân hàng bao g m t t c các d ch v truy n th ng do
ngân hàng cung c p nh nh n ti n g i, cho vay các lo i, thanh toán và d ch v
chuy n ti n. Các d ch v tài chính khác bao g m mua bán ngo i h i và t t c
các lo i ch ng khoán, b o lưnh ch ng khoán, môi gi i ti n t , qu n lý tài s n,
d ch v thanh toán và bù tr , cung c p và chuy n giao thông tin tài chính, t
v n và các d ch v tài chính b tr khác. Nh v y, d ch v ngợn hàng là m t
b ph n c u thành trong d ch v tài chính nói chung, đ c đ t trong n i hàm
c a khái ni m d ch v tài chính. V i cách đó, vi c không tách b ch r ch ròi

đ c đâu là d ch v ngân hàng v n làm phát sinh nh ng khó kh n trong vi c
xác đ nh nh ng d ch v ngân hàng thu n tuý. Ch có m t cách kh c ph c là
h n h p và l ng tính: D ch v ngân hàng và d ch v tài chính khác( ngo i
tr b o hi m).
Trong m t s n m g n đây, v i yêu c u h i nh p qu c t ngày càng tr
nên kh n tr ng h n, quan ni m v d ch v ngân hàng đư đ c đ i m i theo
thông l qu c t . Theo đó, khái ni m d ch v ngợn hàng có th đ c hi u
chung nh t đó là các công vi c trung gian v ti n t c a các t ch c nh m
đáp ng nhu c u c a khách hàng v sinh l i, đ u t , gi h hay b o đ m an
toàn, đem l i ngu n thu cho t ch c cung ng d ch v .


9

Trong cu n sách “Nghi p v ngân hàng hi n
chúng ta s th y quan ni m khá rõ ràng v d ch v
Anh là: H u h t các ho t đ ng nghi p v c a ngợn
g i là d ch v ngợn hàng ho c là c s , đi u ki n đ
d ch v ngợn hàng.

đ i” c a David Cox,
ngân hàng c a n c
hàng th ng m i đ u
m r ng và phát tri n

n c ta đ n nay, v n ch a có s minh đ nh rõ ràng v khái ni m d ch
v ngợn hàng. Có không ít quan ni m cho r ng: D ch v ngân hàng không
thu c ph m vi kinh doanh ti n t và các ho t đ ng nghi p v ngân hàng theo
ch c n ng c a m t trung gian tài chính (cho vay, huy đ ng ti n g i…), mà
ch bao g m nh ng ho t đ ng không thu c n i dung nói trên ( nh chuy n

ti n, u thác, mua bán h , môi gi i kinh doanh ch ng khoán…). M t s khác
l i cho r ng t t c ho t đ ng ngân hàng ph c v cho doanh nghi p và công
chúng đ u là d ch v ngân hàng. Trong cu n sách “phát tri n th tr ng d ch
v tài chính Vi t nam trong ti n trình h i nh p” (NXH Tài chính, n m 2004)
hai tác gi PGS.TS. Thái Bá C n và TS.Tr n Nguyên Nam cho r ng d ch v
ngân hàng bao g m 11 lo i hình: Nh n ti n g i; cung c p các tài kho n giao
d ch; qu n lý ti n m t; trao đ i ngo i t (d ch v ngo i h i); d ch v v tín
d ng; d ch v u thác; cho thuê tài chính; t v n tài chính; các d ch v b o
hi m; môi gi i đ u t ch ng khoán; d ch v qu t ng h và tr c p.
Theo m t s tác gi , d ch v ngân hàng c n đ c hi u theo hai khía
c nh: r ng và h p. Theo ngh a r ng, d ch v ngân hàng bao g m toàn b ho t
đ ng ti n t , tín d ng, thanh toán, ngo i h i…. Quan ni m này phù h p v i
cách phân ngành d ch v ngân hàng trong d ch v tài chính c a WTO và c a
hi p đ nh th ng m i Vi t nam-Hoa K , c ng nh cách phân lo i nhi u
n c phát tri n. Theo ngh a h p, d ch v ngân hàng ch bao g m nh ng ho t
đ ng ngoài ch c n ng c a đ nh ch tài chính trung gian huy đ ng v n và cho
vay.
n c ta l nh v c d ch v ngân hàng đ c Lu t Các t ch c tín d ng quy
đ nh, nh ng không có đ nh ngh a và gi i thích. C m t “ho t đ ng kinh
doanh ti n t và d ch v ngân hàng” đ c bao hàm c ba n i dung: nh n
ti n g i, c p tín d ng, cung ng d ch v thanh toán, t i kho n 1 và TÀI
LI U THAM KH O


10

1. “2001”, Giáo trình lý thuy t ti n t và ngợn hàng, H c vi n ngân
hàng, Nhà xu t b n th ng kê - Hà n i.
2. “2000”, Giáo trình nghi p v kinh doanh ngợn hàng, H c vi n ngân
hàng, Nhà xu t b n th ng kê.

3.“2006”, Giáo trình nghi p v ngợn hàng, tr
Chí Minh, Nhà xu t b n th ng kê.

ng đ i h c Kinh t H

4.“2003”, Toàn c u hoá và tác đ ng đ i v i s h i nh p c a Vi t nam,
Nhà xu t b n th gi i.
n

5.“1998”, H th ng v n b n pháp lu t v ngợn hàng, Ngân hàng nhà
c Vi t nam, Nhà xu t b n Chính tr qu c gia.

6.“2005”, K y u các công trình nghiên c u khoa h c ngành ngợn hàng,
Ngân hàng nhà n c Vi t nam, Nhà xu t b n th ng kê Hà n i.
7.“2003,2004,2005,2006”, T p chí ngợn hàng, Ngân hàng nhà n

c Vi t

nam.
8.“2003,2004,2005,2006”, Th tr
hàng.

ng tài chính ti n t , Hi p h i ngân

9.TS. inh V n Ân, 2004, Vi t Nam tích c c chu n b gia nh p WTO
trong m t s l nh v c d ch v , Nhà xu t b n V n hoá thông tin Hà n i.
10.TS. Lê ình H p, “1997”, M t s v n đ v cu c cách m ng d ch v
ngợn hàng th p k 90, T p chí thông tin khoa h c ngân hàng.
11.TS. L u Ng c Tr nh, “2002”, B c chuy n sang n n kinh t tri th c
m t s n c trên th gi i hi n nay, Nhà xu t b n giáo d c.

12.- “2006”, Các thành t u côg ngh và d ch v ngợn hàng hi n đ i,
Ngân hàng nhà n c, Nhà xu t b n v n hoá thông tin Hà n i.
13. Nguy n Xuân Thành, “2005”, Nh ng v n đ quan tợm nh t hi n nay
c a các nhà qu n lý ngợn hàng hi n đ i, T p chí ngân hàng.
14.Tr n Thanh Liêm , “2004”, Các kênh giao d ch c a mô hình ngợn
hàng bán l , T p chí Ngân hàng Ngo i th ng Vi t nam.


11

15.TS. Tr n Hoàng Ngân “2004”, Vài nét v s phát tri n ngợn hàng
đi n t trên th gi i, T p chí Ngân hàng.
16. Bernard Hoekman, Aaditya Mattoo, Philip English,”2004”, S tay v
phát tri n th ng m i và WTO, Nhà xu t b n Chính tr qu c gia Hà n i.
17. David Cox, “2001”, Nghi p v ngợn hàng hi n đ i,Nhà xu t b n
chính tr qu c gia.
18. Peter Rose, “2001”,Qu n tr NHTM, Nhà xu t b n Tài chính.
19. Eward Reel, E. Gill, “1993”, Ngợn hàng th
HCM.

ng m i- Nhà xu t b n

20.Frederic S Miskhin, “1994”, Ti n t Ngợn hàng và th tr
chính, Nhà xu t b n khoa h c và k thu t Hà n i.

ng tài

21.Konrad, Adenauer,Stiftung, “2003”, Toàn c u hoá và tác đ ng đ i
v i s h i nh p c a Vi t nam, Nhà xu t b n th gi i.
22. ING Financial Institution, “2003”, Khái ni m v bán l và chi n l


c

dành
cho t ch c và chính ph .
23. Peter S.Rose, “2001”, Qu n tr Ngợn hàng th
Tài chính.

ng m i, Nhà xu t b n

24. Dwight S.Ritter, “2002”, K n ng phát tri n các s n ph m d ch v
tài
chính, Nhà xu t b n Th ng kê.
25. Markus Koerner “2003”, Strategic business unit Retail banking.



×