Đề cương chi tiết học phần Phân tích chính sách tài khoá (Học viện Tài chính)

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA
Học viện Tài chính – Khoa Tài chính công
Bộ môn: Phân tích chính sách tài chính
Số TÍN CHỈ: 02
1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN
ST

HỌ VÀ TÊN

T

NĂM

HỌC

NƠI

CHUYÊ

G.VIÊN

SINH

VỊ

TỐT

N MÔN

K.CHỨ

NGHIỆ

C,

P

T.GIẢN
G

1

Vũ Sỹ Cường

1974

Tiến sĩ ĐH Tổng Kinh tế
hợp

2

Hà Thị Đoan Trang

Sorbonne
Tiến sĩ Học Viện Tài chính

1980

Tài chính – Ngân
hàng
2. THÔNG TIN CHUNG VỀ MÔN HỌC

- Tên môn học

:

Phân tích chính sách tài khóa

- Mã môn học

:

FPA0130

- Số tín chỉ

:

02 tín chỉ

- Môn học

:

bắt buộc

- Các môn học tiên quyết: Học phần thuộc khối kiến thức ngành và chuyên ngành được giảng
dạy ở những năm cuối vào kỳ 1 năm thứ tư, sau khi đã hoàn thành các môn học thuộc khối khối
kiến thức giáo dục đại cương, cơ sở khối ngành và cơ sở ngành.
- Các yêu cầu đối với môn học:
Để hoàn thành môn học này, sinh viên phải thực hiện các nhiệm vụ chính sau:
+ Nghiên cứu Giáo trình và tài liệu tham khảo trước và sau các giờ học trên lớp.

+ Ghi chép trong giờ học theo nội dung giảng dạy của giảng viên.
+ Chuẩn bị và trình bày nội dung thảo luận trong các giờ thảo luận.
+ Làm bài kiểm tra học phần và thi kết thúc học phần đạt yêu cầu theo quy chế.
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
1


+ Nghe giảng lý thuyết

: 24 giờ

+ Thảo luận trên lớp

: 06 giờ (với giảng viên và theo nhóm)

+ Tự học

: 15 giờ (chuẩn bị cá nhân và báo cáo nhóm)

- Địa chỉ bộ môn phụ trách:
Bộ môn Phân tích chính sách tài chính, Khoa Tài chính công, Học viện Tài chính
3. MỤC TIÊU CỦA MÔN HỌC
- Kỹ năng
+ Có các kỹ năng thực tiến về nghề nghiệp và có thể phát triển được
+ Có kỹ năng phối hợp giải quyết công việc với người khác.
+ Có kỹ năng tư duy, phân tích và ra quyết định, kỹ năng phát hiện và giải
quyết vấn đề.
+ Có kỹ năng tìm kiếm và lựa chọn kiến thức để dùng vào những mục đích
riêng biệt, có kỹ năng tự phát triển.
+ Đánh giá được cách dạy và học

- Thái độ, chuyên cần
+ Yêu thích môn học, ngành học mà sinh viên đang theo học,
+ Kính trọng và noi gương các giáo viên đang giảng dạy môn học.
+ Có sự tự tin và chuẩn mực sống trong xã hội.
4. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC
Môn học cung cấp những kiến thức cơ bản về chính sách tài khóa. Phân tích tác
động của chính sách (nợ công, thuế, phân cấp tài khóa…) đến các chủ thể trong nền
kinh tế bằng các mô hình thích hợp(mô hình kinh tế vĩ mô, mô hình kinh tế lượng vĩ
mô,..). Phân tích chi tiêu công, Đánh giá ảnh hưởng của các cú sốc đến chính sách tài
khóa. Áp dụng quy trình phân tích chính sách vào từng bước của chu trình chính sách
tài khóa.
5. NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA MÔN HỌC
Chương 1
TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA
1.1 Tổng quan về chính sách tài khóa
1.1.1. Quan niệm về chính sách tài khóa:
1.1.2. Phân loại chính sách tài khóa
1.2. Chính sách tài khóa ở Việt nam
1.2.1. Chính sách thungân sách nhà nước ở Việt nam
1.2.1.1. Quy mô và cơ cấu nguồn thu ngân sách
1.2.1.2. Xu hướng chính sách về thu ngân sách nhà nước
1.2.2. Chính sách chi ngân sách nhà nước
1.2.2.1. Quy mô và cơ cấu chi ngân sách nhà nước
2


1.2.2.2. Cân bằng ngân sách và vay nợ
1.2.3.Phân cấp ngân sách
1.2.3.1. Phân cấp nguồn thu ngân sách nhà nước
1.2.3.2. Phân cấp nguồn chi ngân sách nhà nước

1.2.3.3. Điều hòa ngân sách
1.2.4. Các chính sách khác
1.2.4.1. Chính sách về thị trường chứng khoán
1.2.4.1. Chính sách về doanh nghiệp nhà nước
1.2.4.2. Chính sách về các quỹ Bảo hiểm
Chương 2: PHÂN TÍCH CHI TIÊU CÔNG
2.1. Tổng quan về phân tích chi tiêu công
2.1.1. Một số khái niệm cơ bản
2.1.2. Các cách tiếp cận trong phân tích chi tiêu công
2.1.3. Yêu cầu trong phân tích chi tiêu công
2.1.4. Cơ sở dữ liệu cho phân tích chi tiêu công ở Việt nam
2.1.4.1. Nguồn số liệu
2.1.4.2. Lựa chọn đơn vị phân tích
2.1.4.3. Lựa chọn thời gian trong phân tích
2.1.5. Phân bổ chi tiêu công
2.2. Phân tích tác động chi tiêu công
2.2.1. Nguyên tắc phân tích
2.2.2. Một số phương pháp trong phân tích tác động chi tiêu
2.2.3. Phân tích chi tiêu công trong một số lĩnh vực
Chương 3: PHÂN TÍCH LỢI ÍCH CHI PHÍ TRONG CHI TIÊU CÔNG
3.1. Tổng quan về phân tích lợi ích – chi phí
3.1.1. Khái niệm về phân tích lợi ích – chi phí
3.1.2. Đặc điểm của phân tích lợi ích – chi phí
3.1.3. Nguyên tắc phân tích lợi ích – chi phí
3.2. Phân tích lợi ích chi phí trong chi tiêu công
3.2.1. Các bước trong phân tích lợi ích chi phí
3.2.3. Áp dụng phân tích lợi ích chi phí trong chi tiêu công
3.2.3.1. Lựa chọn tỷ suất chiết khấu
3.2.3.2. Đo lường chi phí và lợi ích
3.2.3.3. Kết hợp chi phí và lợi ích

3.2.3.4. Các vấn đề khác trong phân tích lợi ích và chi phí
Chương 4 NỢ CÔNG VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NỢ CÔNG
4.1. Tổng quan về nợ công
4.1.1. Quan niệm về nợ công
4.1.2. Vai trò của nợ công
4.2. Bội chi ngân sách và nợ công
4.2.1. Bội chi ngân sách
4.2.2. Quan hệ giữa bội chi ngân sách và nợ công
4.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nợ công
4.3.1. Ảnh hưởng của các yếu tố vĩ mô đến nợ công
4.3.2. Nợ công tiềm ẩn
4.4. Tác động của nợ công đến lạm phát
3


4.4.1. Tiếp cận theomô hình Keynes
4.4.2. Tiếp cận theo mô hình tương đương Ricardo
4.4.3.Tiêp cận tiền tệ hóa
4.4.4. Tiêp cận tài khóa về mức giá
4.5. Quản lý nợ công ở Việt nam
4.5.1. Khái niệm
4.5.2. An toàn nợ công
4.5.3. Khung khổ quản lý nợ công
4.5.4. Rủi ro của nợ công Việt nam
4.5.5. Dự báo nợ công
Chương 5 PHÂN CẤP TÀI KHÓA VÀ CUNG CẤP HÀNH HÓA CÔNG CỘNG
ĐỊA PHƯƠNG
5.1. Tổng quan về phân cấp tài khóa
5.1.1. Quan niệm
5.1.2. Nội dung của phân cấp

5.1.3. Ưu và nhược điểm của phân cấp
5.2. Mô hình phân cấp tài khóa tối ưu
5.2.1. Mô hình Tiebout về phân cấp
5.2.1.1 Mô hình lý thuyết
5.2.1.2. Phân tích thực nghiệm
5.2.2 Các vấn đề với mô hình Tiebout trong thực tế
5.2.3 Ý nghĩa của mô hình Tiebout
5.3. Phân cấp ngân sách ở Việt nam
5.3.1. Phân cấp thu ngân sách
5.3.2. Phân cấp chi ngân sách
5.4. Đánh giá ngân sách địa phương và phân cấp ngân sách
5.4.1. Chỉ tiêu phân tích ngân sách địa phương
5.4.1. Đo lường mức độ phân cấp
5.4.2. Đánh giá phân cấp ngân sách
Chương 6: CHÍNH SÁCH THUẾ VÀ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
6.1. Tổng quan hệ thống thuế ở Việt nam
6.1.1. Thuế đánh trên tiêu dùng
6.1.2. Thuế đánh trên thu nhập
6.1.3. Thuế khác
6.2. Công bằng trước thuế và xác định thu nhập chịu thuế
6.2.1. Quan niệm về công bằng
6.2.2. Xác định thu nhập chịu thuế
6.3. Chính sách thuế và thu ngân sách
6.3.1. Độ co giãn
6.3.2. Độ nổi của thuế
6.3.3. Đường cong Laffer
6.4. Dự báo thu ngân sách nhà nước
6.4.1. Tổng quan về dự báo thu ngân sách
6.4.1. Quan niệm về dự báo
6.4.2. Vai trò của dự báo thu ngân sách

6.4.3. Yêu cầu của dự báo thu ngân sách
4


6.4.2. Phương pháp dự báo thu ngân sách
6.4.1. Phương pháp chuyên gia
6.4.2. Phương pháp định lượng
6.4.3. Dự báo thu ngân sách ở Việt nam
Chương 7: PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ
7.1. Phạm vi xác định ảnh hưởng của thuế
7.1.1. Phạm vi pháp lý
7.1.2. Phạm vi kinh tế
7.2. Các tiếp cận trong phân tích tác động của thuế
7.2.1. Tác động đến sử dụng thu nhập
7.2.2. Tác động đến nguồn thu nhập
7.2.3. Tác động đến phân phối thu nhập
7.2.4. Tác động đến các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế
7.3. Phân tích tác động của thuế theo mô hình cân bằng bộ phận
7.3.1. Tác động của thuế trong thị trường tiêu dùng
7.3.2. Tác động của thuế trong thị trường các yếu tố sản xuất
7.3.3. Tác động của thuế trong thị trường cạnh tranh không hoàn hảo
7.3.4. Tác động của thuế và vấn đề vốn hóa
7.4. Phân tích tác động thuế theo mô hình cân bằng tổng thê
7.4.1. Tính tương đương của thuế trong mô hình cân bằng tổng thế
7.4.2. Mô hình cân bằng tổng thể của Harberger
7.4.3. Phân tích tác động của các loại thuế trong mô hình cân bằng tổng thể
7.4.4. Ứng dụng mô hình cân bằng tổng thể trong thực tiễn
Chương 8: THUẾ HIỆU QUẢ VÀ THUẾ TỐI ƯU
8.1. Một số khái niệm
8.2. Đánh thuế và hiệu quả kinh tế

8.2.1. Tiếp cận bằng đồ thị
8.2.2. Đo lường gánh nặng phụ trội
8.3. Phân tích thuế tối ưu
8.3.1. Thuế hàng hóa tối ứu
8.3.1.1. Tổng quan
8.3.1.2 Quy tắc Ramsey
8.3.1.3. Tính công bằng theo mô hình Ramsey
8.3.2. Thuế thu nhập tối ưu
8.3.2.1. Mô hình của Edgeworth
8.3.2.2. Mô hình tổng quát về ảnh hưởng hành vi
8.3.2.3. Các mô hình hiện đại
6. TÀI LIỆU HỌC TẬP
- Tài liệu học tập bắt buộc: Bài giảng gốc môn học Phân tích chính sách tài
khóa - Học viện Tài chính
- Sách và tài liệu tham khảo:
1. Giáo trình Lý thuyết Nxb Tài chính 2005; Giáo trình Lý thuyết tiền tệ 2007, Học
5


viện Tài chính.
2. Các công cụ tài chính trong nền kinh tế thị trường, những vấn đề lý luận và thực
tiễn, NXB Pháp lý, 1996.
3. Frederic S. Mishkin (1995), Tiền tệ, ngân hàng, thị trường tài chính, Nxb Khoa
học kỹ thuật, Hà Nội.
4. Joseph E. Stiglitz (1995), Kinh tế học công cộng, Nxb Khoa học kỹ thuật, Hà
Nội....
7. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC
NỘI DUNG

Hình thức tổ chức dạy học

Lên lớp
Tự học
Lý
Thảo
thuyết luận
2
1
1

Chương 1: TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH TÀI
KHÓA
Chương 2: PHÂN TÍCH CHI TIÊU CÔNG

4

1

Tổng
số

4

2

7

2

6

Chương 3: PHÂN TÍCH LỢI ÍCH CHI PHÍ
TRONG CHI TIÊU CÔNG

4

Chương 4 NỢ CÔNG VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NỢ
CÔNG

3

1

2

6

Chương 5 PHÂN CẤP TÀI KHÓA VÀ CUNG
CẤP HÀNH HÓA CÔNG CỘNG ĐỊA PHƯƠNG

3

1

2

6

Chương 6: CHÍNH SÁCH THUẾ VÀ THU
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

3

2

5

Chương 7: PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA
CHÍNH SÁCH THUẾ

3

2

5

Chương 8: THUẾ HIỆU QUẢ VÀ THUẾ TỐI ƯU

3

1

2

6

Tổng số tiết

25

5

15

45

8. Chính sách đối với môn học và các yêu cầu khác của giảng viên
+ Yêu cầu về mức độ lên lớp : Trên 80% thời gian,
+ Yêu cầu về mức độ tích cực tham gia các hoạt động trên lớp : Phải tích cực thảo luận
nhóm
+ Yêu cầu về thời hạn và chất lượng các bài tập, bài kiểm tra : Làm đầy đủ bài tập, có
ít nhất một bài kiểm tra.
9. Phương pháp, hình thức kiểm tra- đánh giá kết quả học tập môn học
Phân chia các mục tiêu cho từng hình thức kiểm tra- đánh giá
9.1. Kiểm tra- đánh giá thường xuyên
9.2. Kiểm tra – đánh giá định kỳ
Bao gồm các phần sau:
6


- Tham gia học tập trên lớp (đi học đầy đủ, chuẩn bị bài tốt và tích cực thảo
luận…): 5%
- Phần tự học, tự nghiên cứu: 5%
- Hoạt động theo nhóm: 5%
- Kiểm tra- đánh giá giữa kỳ: 10%
- Kiểm tra – đánh giá cuối kỳ: 75%
- Các kiểm tra khác:
9.3. Tiêu chí đánh giá các loại bài tập:
9.4. Lịch thi, kiểm tra (kể cả thi lại)
TRƯỞNG BỘ MÔN

7