Dạng 1 : Văn tả cảnh
Ghi nhớ :
BàI văn tả cảnh thờng gồm 3 phần :
1. Mở bàI : Giới thiệu bao quát về cảnh sẽ tả .
2. Thân bàI : Tả từng phần của cảnh hoặc sự thay đổi của cảnh theo thời
gian
3. Kết bàI : Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ của ngời viết
DN í T CNH BIN
( T cnh sụng nc, 1 cnh p a phng em -bin Ninh Ch)
I/ M bi:
- Cnh gỡ? Cnh õu? Thy vo dp no? Vi ai?
- Tỡnh cm ca em i vi bin?
Tham kho 1: Hố va qua, em c b m dn i tham quan nhiu ni, bit c nhiucnh
p nhng cnh bin Vng Tu li trong em nhiu cm xỳc v n tng khú quờnnht.
Tham kho 2: Bin Nha Trang l mt danh lam thng cnh ni ting t lõu, l nim tho ca
con ngi v t nc Vit Nam. Nhng mói n hố va qua em mi cú dp tn mtchiờm
ngng bc tranh thiờn nhiờn th mng y. Mt cm xỳc tht khú t!
II/ Thõn bi:
1) T bao quỏt: (mt on ngn)
- Li ca ngi qu tht khụng sai, nhỡn t xa, em khụng tin vo mt mỡnh, bin NhaTrang p
n ng ngng.- Bin rng mờnh mụng mt mu xanh thm- Bói cỏt vng trụng mm mi
v un ln nh tm la o ca cụ tiờn trờn tri l tayỏnh ri xung trn gian
- Dc theo b bin, nhng hng cõy ng nghiờng mỡnh nh cho ún cỏc v khỏchn t
phng xa
- Sõu lng v dt do cm xỳc cú l l ting súng, ting súng v vo b cỏt to õmthanh va
sụi ni va du dng khin lũng ngi cng thờm yờu bin.
- V giú na, tng cn giú t i dng thi vo to cho mi ngi s thoi mỏi, xuatan
nhng mt mi
2) T chi tit (theo trỡnh t thi gian): Sỏng, chiu, ti. (3 on)
- Buổi sáng ở đây thật đẹp…
+ Mặt trời như một quả cầu lửa cầu lửa khổng lồ từ mặt biển nhô lên…
+ Xa xa, những chiếc thuyền đánh cá đang chạy vào bờ nhấp nhô trên sóng như những con hải
âu chao lượn…
+ Mây trời trong xanh pha chút ửng hồng trông thật đẹp.
+ Cát dường như mịn màng hơn, nâng niu bước chân du khách…
+ Những hạt sương còn đọng trên lá cây, rơi xuống cát…
+ Biển đẹp quá!
- Biển sôi động và nhộn nhịp nhất có lẽ lúc trời chiều…
+ Khi mặt trời đang dần xuống thấp, ánh nắng dịu lại…
+ Người người nô nức, hớn hở ra bờ biển để tắm mát nghịch đùa… (xây lâu đài cát,mò những
con ốc sắc màu xinh xắn, chơi đuổi bắt, đá bóng, bơi lội tung tăng, ngâmmình trong làn nước
mát lạnh trong xanh…)
+ Cảm giác thả mình trong làn nước mát, ngắm đại dương bao la, nhìn bầu trời cao vờivợi
xanh thắm, mây trắng bồng bềnh…Thật thú vị làm sao!
+ Sau khi đùa nghịch tắm mát thỏa thích, mọi người lần lượt lên bờ vào những hàngăn thưởng
thức vị thơm ngon của các món hải sản nơi đây….giờ em vẫn còn nhớ vềhương vị ấy.- Biển
về đêm dường như yên tĩnh hơn…
+ Em cùng bố mẹ đi dạo dọc theo bờ biển…
+ Không khí thật dễ chịu làm sao…
+ Bầu trời hôm ấy đầy sao, những vì sao chi chít trên bầu trời như những hạt kimcương lấp
lánh…
+ Vầng trăng như chiếc thuyền trôi bềnh bồng trên dòng sông ngân…(vầng trăng nhưquả
bóng tròn lơ lững…)
+ Xa xa ngoài khơi, những ánh đèn ẩn hiện tạo nên một không gian vô cùng kì ảo…+ Từng
con sóng chạy vào bờ tung bọt trắng xóa, bố bảo em người ta gọi đó là sóngbạc đầu…
III/ Kết bài:
- Nêu nhận xét về (cảnh đó) biển …
- Nêu cảm xúc của em (yêu, nhớ, hứa hoặc ước mong).
Một ngày mới bắt đầu ở quê em.
Mở bài: Giới thiệu ngày mới bắt đầu ở quê em vào tháng nào trong năm? Sau một đêm say
ngủ, ngày mới tỉnh giấc như thế nào?
Thân bài:
a) Tả bao quát vẻ đẹp của ngày mới.
b) Tả chi tiết:
Cảnh vật thấp thoáng hiện dần trong màn sương.
- Tiếng gà gáy, làn khói bếp.
- Sinh hoạt của gia đình em và của mọi người xung quanh vào buổi sáng. Khi mặt trời lên,
cảnh vật, con người thay đổi như thế nào (mọi vật, cây cối rực rỡ hơn bởi ánh nắng ban mai,
những giọt sương còn đọng lại trên cành cây được ánh mặt trời chiếu vào trông lấp lánh như
những giọt kim cương).
- Học sinh đến trường, những người nông dân hoặc công nhân đi làm.
Kết bài: Cảm nghĩ của em khi quan sát một ngày mới bắt đầu ở quê em (yêu quê hương,
yêu con người, yêu cuộc sống).
Lập dàn ý: Một đêm trăng đẹp:
Mở bài: Giới thiệu đêm trăng định tả ở đâu? Vào dịp nào?
Thân bài:
a) Tả bao quát: vẻ đẹp của cảnh vật dưới đêm trăng.
b) Tả chi tiết:
- Vẻ đẹp của trăng khi mới xuất hiện, khi trăng đã lên cao.
- Cảnh vật đêm trăng, mặt đất, con sông, mặt hồ, cây cối, con người, con vật, gió...
- Vẻ đẹp của trăng khi trời đã về khuya.
Kết bài: Cảm nghĩ của em về đêm trăng đẹp.
Tả cánh đồng lúa quê em vào một buổi sáng đẹp trời
1. Mở bài : Giới thiệu cảnh định tả .
Cánh đồng em tả ở vùng nào ?
- Đó là một vùng trung du , đồi núi nối đuôI nhau , có một dảI đất chạy dàI d ới chân đồi
tạo thành một cánh đồng nhỏ hẹp .
-
Quê em ở
-
Em quan sát cánh đồng trong hoàn cảnh nào ?
- Một buổi sáng mùa đông em cùng mẹ bẻ ngô .
- Ngắm cánh đồng lúa vào buổi sáng thật là đẹp .
2. Thân bài :
a) Tả bao quát toàn cánh đồng
- Cánh đồng đó có rộng không chạy từ đâu tới đâu ?
+ Cánh đồng nhỏ hẹp ấy nh nh một dảI lụa xanh chạy dàI từ quốc lộ Một đến tận các chân
đồi .
+Cánh đồng làng em khá rộng , từ làng ra tới quốc lộ xa hơn một cây số và chạy dài gần hai
cây số .
- Cánh đồng đang trồng lúa vụ nào ? và những loại hoa màu nào ?
+ Trồng lúa vụ đông ( Vụ mùa ..)
+ Đất đai màu mỡ và tinh thần lao động cần cù khiến cho quanh năm xanh tốt, thu hoạch
cao .
b) Tả từng phần cánh đồng
- Khi bình minh lên cánh đồng đẹp nh thế nào ?Giống lúa gì ? đang ở thì nào ?
+Khi bình minh xuất hiện , cánh đồng đợc bao phủ bởi một lớp sơng mù dày đặc .
- Khi mặy trời lên cao , cánh đồng nh thế nào ?
+ Khi mặt trời lên cao , sng tan dn , cỏnh ng hin lờn , mu xanh ca lỳa ang thỡ
con gỏi che kớn mt rung , p nh mt tm thm xanh .
+ giú xuõn t trờn cao tuụn v thung lng to nờn nhng t súng lỳa ui nhau vi
vng .
+Trên bầu trời mây trôi nhè nhẹ , những chú chim hót líu lo bay ngang trời
-Từng thửa ruộng lớn nhỏ ra sao ?
+ Mùa này , vùng ruộng sâu trồng lúa , lúa đang thì con gáI xanh mơn mởn
+ Vùng ruộng cao trồng ngô , khoai langvà đậu xanh , đậu đen , những vùng trông khoai
lang tơI tốt , những bãI ngô bắt đầu thu hoạch , những luống đậu thấp lè tè , xùm xoà
+ DảI lúa xanh ấy quanh năm vụ nối vụ . Hết lúa lại khoai , ngô , sắn , rau màu ..Cánh
đồng luôn đợc nhuộm mới những sắc màu cuộc sống .
- Có ngời làm việc ngoài đồng không ?Họ đang làm gì ? Có cây bóng mát không ?
Có chim chóc không ? Chúng ở đâu và đanh làm gì ?
+ Ngời làm việc rải rác trên cánh đồng . Đó đây điểm xuyết những cây bóng mát cao lớn ,
chim chóc bay lợn , Tiếng còi và tiếng động cơ của xe ô tô văng vẳng .
+ Hoặc Đây đó , xuất hiện bóng ngời ra thăm ruộng lúc ẩn lúc hiện , làm cho những chú
chim bắt sâu lúa giật mình bay vọt lên cao .
+ Những chiếc xe bò chở phân ra đồng , bón thúc cho lúa , lăn đầu trên mặt đ ờng nhựa
cùng với tiếng gõ lộc cộc của những bớc chân đều đặn nện xuống mặt đờng tạo nên một
âm thnah vui nhộn giữa cánh đồng .
3. Kết bài : Cảm nghĩ của em về cảnh vật và cuộc sống nơi đồng quê
- Đồng quê em đang chuyển mình theo đà đổi thay của cả vùng .
- Em yêu tha thiết quê hơng em .
Hoặc nắng đã lên cao mà em vẫn tần ngần ngắm mãI dảI lụa xanh này mà không biết chán.
Màu xanh hôn nay , màu xanh của niềm tin hi vọng , chắc chán sẽ báo hiệu một mùa gặt
bội thu .
T cn ma mựa hố
1.Mở bài : Giơí thiệu cơn ma rào mùa hạ
2. Thân bàI :
- Lúc sắp ma :
+ Mây đen kéo về
+ Gió ào ào
+ Cảm giác oi ả ngột ngạt
- Tả lúc bắt đầu ma
+ Những hạt ma lác đác rơi
+ Không khí mát lạnh dễ chịu
- Tả lúc ma to :
+ Âm thanh ào ào , rào rào
+ Nớc ma chuyển động xiên , lăn , chảy thành dòng
- Lúc ma tạnh :
- + ông mặt trời toả ánh nắng xuống mặt đất
- + Cây cối nh vừa đợc tắm mát
- Chim chóc chuyền cành hót líu lo
- + Chị gà lục tục dẫn bày con đi kiếm mồi
- + chú gà khoang lời biếng vừa kêu ngoao ngoao vừa vơn vai đứng dậy.Chú ta nhẹ
nhàng nhảy từ bệ cửa xuống sân .
- + Trên đờng xe cộ qua lại nờm nợp nh mắc cửi . Tiếng còi xe inh ỏi . Ai cũng phảI
vội vàng hơn sau những phút phảI dừng lại trú ma ngắm cảnh .
- + cảnh vật tơi tắn mới mẻ
- + Con ngời vội vã trở lại với công việc của mình.
3. Kết bài : Cơn ma đem lại cảm giác dễ chịu , làm cho cây cối tơi tốt .
Dàn ý:Tả ngôi trường của em
1) Mở bài:
- Giới thiệu tên trường, trường nằm ở vị trí nào?
- Trường được xây dựng tự bao giờ?
(Có thể giới thiệu bằng cách khác)
2) Thân bài:
a. Tả bao quát về ngôi trường:
i. Trường được xây cất bằng gì? Mái lợp (tôn), vách (tường gạch, vững chắc), nền (sân trường
xi măng, lớp học lát gạch bông…)
ii. Địa điểm: cao ráo, khang trang, gần khu dân cư…
b. Tả ngôi trường với những chi tiết nổi bật:
i. Cảnh khu lớp học (chạy dài thẳng tắp, trang trí giống nhau, dãy bàn học ngay ngắn, thứ tự,
gợi lên những khuôn mặt thân quen...)
ii. Cảnh dãy văn phòng: phòng cô hiệu trưởng, phòng giáo viên, văn phòng, v.v
iii. Sân trường: hàng cây, các bồn hoa, cột cờ sừng sững, sân trường rộng, khu vườn trường,
căn tin…
iv. Cảnh sinh hoạt của học sinh: trước buổi học, trong giờ học, sau giờ học.
3) Kết bài:
Nêu cảm nghĩ: yêu mến ngôi trường, góp phần xây dựng trường lớp sạch đẹp.
Trường em trước buổi học
Mở bài: Giới thiệu tên trường, nằm ở vị trí nào, ở vị trí đó trường em trông như thế nào?
(thoáng mát, rộng rãi hay chật hẹp, mặt quay về hướng nào?)
Thân bài:
a) Quang cảnh chung:
+ Cảnh sân trường yên lặng (chưa có học sinh đến, chỉ có hàng cây đứng lặng yên trong gió
sớm, chim hót ríu rít trên cành...)
Những dãy phòng học như thế nào?
+ Quang cảnh cùa từng khu vực trong trường: Cổng trường, sân trường, các phòng học.
phòng Ban Giám hiệu, thư viện.
+ Cây cối trước sân trường, trong vườn trường.
+ Một vài hoạt động trước buổi học: Học sinh tưới cây, bác bảo vệ mở của học sinh trực
nhật, thầy cô giáo đến trường hướng dẫn các em dọn vệ sinh...
+ Cảnh sân trường khi học sinh đã đến đông đủ.
Kết bài: Cám nghĩ của em đối với ngôi trường em đang học.
Tả ngôI nhà của em
I.Mở bàI : Giới thiệu ngôI nhà em muốn tả
+ Vị trí thời gian xây cất ngôI nhà
+ Hình dáng kiểu cách ngôI nhà
+ Do ông bà hay bố mẹ xây cất
Hoặc Trích câu thơ :
Em yêu nhà em
Hàng xoan trớc ngõ
Hoa xao xuyến nở
Nh mây từng chùm
Em cũng yêu ngôI nhà của em nh vậy .
II. Thân bàI :
1. Tả bao quát ngôI nhà :
+ KháI quát về kiểu nhà : Đấy là căn nhà 2( 3 ) tầng nằm trên đờng Đa Phúc thuộc tổ 10 Thị
Trấn Sóc Sơn
+ Hình thể kích thớc : Tầng dới để tiêpd khách , làm việc và học tập , phòng ăn và nhà bếp .
Tầng trên là phòng ngủ .
2. Tả cụ thể :
+Quang cảnh chung quanh ngôI nhà :
*Trớc nhà :( có cửa sắt , mấy cây bông giấy )
*Sau nhà :
* cửa ra vào đợc cấu trúc :.
Nhà gồm phòng .
* Tầng dới gồm : ( tả các phòng và cách bàI trí trong mỗi căn phòng- Gia đình em th ờng làm
gì ở những căn phòng đó ? )
+ Phòng khách khang trang sáng sủa :
+ Phòng ăn .
+ Nhà bếp, nhà bếp : cạnh cầu thang lên tầng trên , có tủ lạnh .
+ Phòng với đồ đạc
+ NgoàI ban công có những chậu hoa nở rộ .
+ Tờng nhà sơn màu ..
+ Lát gạch: .
Thờng ngày em phụ ba mẹ quét dọn nhà cửa , lau chùi đồ đạc
III. Kết bàI : Cảm nghĩ của em về ngôI nhà : Tình cảm tháI độ
- NgôI nhà đợc xây từ thời ông bà nội còn trẻ . NơI đây em đã đợc sinh ra và lớn lên , in
dấu bao nhiêu kỉ niệm của em . NgôI nhà là máI ấm của gia đình em .
- Hoặc em rất yêu quý ngôI nhà của mình , nơI em đã sống và lớn lên trong vòng tay âu
yếm củaba mẹ và máI ấm gia đình với bao kỉ niệm êm đềm của tuổi thơ .
Một khu vui chơi, giải trí mà em thích.
(cảnh đẹp của công viên vào buổi sáng)
Mở bài: Giới thiệu tên công viên mà em định tả: Ở đâu? Em đến đó vào dịp nào hay thưởng
xuyên đến?
Thân bài:
a) Tả bao quát:
Cảnh quan của công viên (không khí. diện tích, cây, hoa, màu sắc...)
b) Tả chi tiết:
- Từng khu có những loại hoa gì? Màu sắc, vẻ đẹp của các loài hoa?
- Cây cối trong công viên (cây cổ thụ hay cây mới trồng, sự biến đổi của các loài cây theo
thời gian như thế nào? Các cây kiểng được tỉa, xén thành hình các con vật có gì ấn tượng và
đẹp?)
- Những khu đồi nhân tạo hay tự nhiên sẵn có đẹp như thế nào? Cảnh vật có liên quan đến
công viên vào buổi sáng (chim chóc, ong bướm, lúc mưa, lúc nắng).
- Những hoạt động cùa con người vào buổi sáng nơi công viên có gì nhộn nhịp, vui vẻ?
- Lợi ích của công viên, ý thức bảo vệ chăm sóc công viên.
Kết bài: Cảm nghĩ của em khi đến thăm công viên (Tinh thần thoải mái sau những giờ học
tập mệt nhọc, gần gũi thiên nhiên...)
DÀN Ý TẢ CÔ GIÁO
1. Mở bài:
“Cô giáo em, người xinh xinh
Cô hay cười, mắt cô long lanh…”
Cứ mỗi khi nghe lời bài hát ấy, lòng em lại bồi hồi nghĩ về một người cô mà em quý
mến. Đó là cô …, chủ nhiệm em năm lớp…, cô rất quan tâm, gần gũi và thương yêu học trò.
1. 2.
•
Thân bài:
Đoạn 1: Tả ngoại hình
- Cô năm nay khoảng chừng……. tuổi nhưng trông cô còn trẻ lắm, cứ như là một sinh viên
mới ra trường.
-
Cô có một vóc dáng cân đối, gọn gàng như một người luyện tập thể thao thường xuyên.
- Chúng em ai cũng thích ngắm nhìn khuôn mặt cô, một khuôn mặt rạng ngời tươi tắn, dễ
thương.
-
Đẹp làm sao mái tóc dài mềm mại thướt tha xõa xuống bờ vai của cô.
-
Cô có vầng trán cao cao lộ vẻ thông minh.
- Người ta thường nói “Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn”, thật vậy, cô có đôi mắt tròn xoe,
đen láy rất đẹp và chan chứa tình yêu thương.
-
Sóng mũi cô cao thanh tú, hài hòa cân đối trên khuôn mặt xinh xắn của mình.
- Đôi môi cô đỏ hồng tựa như son, ẩn chứa sau ấy là hàm răng trắng sáng ngời và đều như
bắp.
- Ấn tượng nhất với em có lẽ là nụ cười của cô. Một nụ cười duyên dáng đáng yêu và tươi
đẹp như hoa.
- Giọng nói của cô nhẹ nhàng và ấm áp làm sao. Mỗi khi cô kể chuyện, chúng em như lạc
vào thế giới cổ tích, thần tiên.
- Làn da trắng hồng nên cô mặc trang phục nào cũng đẹp, nhất là những chiếc áo dài tha
thướt. Sao mà trông cô dịu dàng đến thế!
•
Đoạn 2: Tả tính tình, thái độ, sở thích, thói quen, công việc
- Cô không những đẹp người mà tính tình còn hiền lành dễ mến, ăn nói điềm đạm nhỏ nhẹ.
Cô thường hay quan tâm và giúp đỡ mọi người đặt biệt là những học sinh yêu dấu của mình.
Đối với đồng nghiệp, cô hòa đồng, chân thành. Cô còn rất lịch sự, tế nhị và khéo léo khi trao
đổi với các phụ huynh. Có lẽ thế mà ai cũng yêu quý cô.
- Cô rất thích hoa, trên bàn giáo viên của cô lúc nào cũng có lọ hoa với những cành hồng
tươi thắm. Bao giờ cô cũng là người đến lớp sớm như một thói quen. Cô rất nhiệt tình trong
giảng dạy. Bằng phương pháp trực quan, liên hệ thực tế trong cuộc sống nên những giờ dạy
của cô rất thú vị, bổ ích. Bạn nào chưa hiểu bài, cô đều ân cần giải thích lại một cách cặn kẽ.
Tận tụy thế nên năm nào cô cũng đạt danh hiệu giáo viên giỏi.
•
Đoạn 3: Kể một kỉ niệm ngắn giữa em và cô (ngắn gọn)
- Em nhớ có một lần bị bệnh không đến lớp được, khi dạy xong, cô vội tranh thủ ghé nhà
em hỏi thăm tình hình sức khỏe và động viên em mau khỏi bệnh. Nhìn ánh mắt lo lắng, em vô
cùng cảm động trước tấm lòng của cô. Từ đó, em càng cảm thấy yêu cô hơn.
1. 3.
Kết bài:
-
Thật hạnh phúc biết bao khi được là học trò của cô.
-
Không biết tự bao giờ em đã xem cô như là người mẹ thứ hai trong cuộc đời này.
-
Em hứa là sẽ cố gắng nỗ lực chăm ngoan học giỏi để không phụ lòng cô đã dạy bảo.
DN í T M
1.Mở bài: Nếu ai hỏi em, trên đời này em yêu ai nhất. Em sẽ trả lời: Em yêu mẹ nhất.
2.Thân bài:
- Tả hình dáng:
+ Mẹ em năm nay gần 40 tuổi.
+ Dáng ngời mẹ thon thả.
+ Khuôn mạt tròn. Nớc da trắng hồng, tự nhiên.
+ Mái tóc dài, đen nhánh, búi gọn sau gáy.
+ Đôi mắt bồ câu đen láy, lúc nào cũng nh tơi cời với mọi ngời.
+ Miệng: nhỏ với hàm răng trắng bóng.
+ Ăn mặc giản dị với những bộ quần áo đẹp, bình dị khi đến trờng.
+ Mẹ em đi lại nhẹ nhàng, ăn nói có duyên nên các bác trong khu tập thể ai cũng quý.
- Tả hoạt động:
+ Hằng ngày, mẹ đến trờng dạy học.
+ Sáng mẹ thờng dạy sớm đi chợ và nnấu ăn cho cả nhà.
+ Mẹ rất bận rộn nhng luôn dành thời gian dạy em học bài và chơi với em bé.
+ Tả tính tình: Là cô giáo nên mẹ rất nghiêm khắc. Mẹ sống chan hoà với bà con hàng xóm.
Nhà ai có chuyện vui hay buồn mẹ đều hỏi thăm kịp thời.
1. Kết bài: Em rất yêu mẹ của em. Em tự hào và hạnh phúc khi mình là con của mẹ.
DÀN Ý TẢ NGƯỜI BẠN THÂN
1.
Mở bài:
*
Giới thiệu chung:
-
Em có rất nhiều bạn.
-
Thân nhất là bạn Thắng nhà ở cùng phố và học chung một lớp.
2.
Thân bài:
*
Tả bạn Thắng:
a/ Ngoại hình:
-
Dáng người cân đối, chân tay săn chắc.
-
Mái tóc cắt ngắn hợp với khuôn mặt đầy đặn, rám nắng.
-
Đôi mắt sáng toát lên vẻ thông minh, hóm hỉnh,
b/ Tính nết, tài năng:
-
Dễ mến, hay giúp đỡ bạn.
-
Học ra học, chơi ra chơi.
-
Giỏi Toán nhất lớp.
-
Là chân sút số một của đội bóng...
-
Là người tổ chức những trò chơi vui vẻ...
c/ Kỉ niệm sâu sắc trong tình bạn với Thắng:
3.
Thắng giúp em tập bơi, khắc phục tật sợ nước.
Kết bài:*
,
Cảm nghĩ cùa em:
-
Em và Thắng đều có những ước mơ đẹp đẽ.
thực.
Tình bạn thân thiết sẽ giúp chúng em biến những ước mơ đó thành hiện