Bài 35 hooc mon thực vật

Ngày dạy:
Lớp dạy:

Bài 35: HOOCMON THỰC VẬT
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Kiến thức:
- Trình bày được khái niệm về hoocmon thực vật.
- Kể ra được 5 loại hoocmon thực vật.
- Mô tả được 3 ứng dụng trong nông nghiệp đối với từng loại hoocmon thuộc
nhóm chất kích thích.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng quan sát tranh, phân tích tranh.
- Kĩ năng phân tích, tổng hợp, so sánh.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3.Thái độ:
-Biết cách vận dụng và giải thích các hiện tượng thực tế.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV-HS
1. Giáo viên
- Các hình ảnh có nội dung liên quan.
- Sách giáo khoa
2. Học sinh
- Soạn bài trước
- Sách giáo khoa
III. TIỀN TRÌNH BÀI GIẢNG:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Sinh trưởng là gì?
- Các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng?


2.Bài mới:
 Đặt vấn đề:

Ta biết rằng sự sinh trưởng của thực vật chịu ảnh hưởng của nhân tố bên
ngoài cũng như nhân tố bên trong. Hoocmon thực vật cũng là một nhân tố bên
trong có tác động rất lớn đế sự sinh trưởng của thực vật. Vậy hoocmon thực vật
là gì? Tác dụng của nó ra sao? Nó có ứng dụng gì trong thực tế? Để tìm hiểu
các vấn đề đó chúng ta sẽ cùng nghiên cứu bài học hôm nay.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm và
đặc điểm của hoocmon.
- GV: yêu cầu HS đọc nội dung mục I, và
nhắc lại: hoocmon thực vật là gì? Các
loại hoocmon thực vật có đặc điểm gì?
- HS: đọc nội dung SGK và đưa ra câu
trả lời

NỘI DUNG

I. Khái niệm:
1. Khái niệm:
- Là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật
tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động
sống của cây.
2. Đặc điểm chung:
- Được tạo ra một nơi nhưng phản ứng
ở một nơi khác trong cây.
- Với nồng độ rất thấp gây ra những
biến đổi mạnh mẽ trong cơ thể.
- Tình chuyên hóa thâp hơn nhiều so với
- GV: Căn cứ vào tác động sinh lí người hoocmon ở thực vật bậc cao.
ta chia hoocmon thực vật thành 2 nhóm: 3. Phân loại:

chất kích thích sinh trưởng và ức chế - Hoocmon kích thích.
sinh trưởng.
- Hoocmon sinh trưởng.

Hoạt động 2: Hoocmon kích thích
II. Hoocmon kích thích.
- GV yêu cầu HS nghiên cứu mục II
“Hoocmon kích thích” và quan sát hình
để hoàn thành phiếu học tập số 1.
- GV: chia lớp thành 4 nhóm thảo luận
trong thời gian 10p, sau đó gọi đại diện
các nhóm lên bảng trình bày.
- HS: thảo luận và hoàn thành phiếu học
tập
- GV: nhận xét và hoàn thiện kiến thức
sau đó đưa ra đáp án phiếu học tập.
1. Auxin (AIA)


1. Auxin
- GV: hiện tượng cây để gần cửa sổ
thường vươn dài ra phía ánh sáng là
hiện tượng gì? Nguyên nhân nào gây ra
hiện tượng đó?
- HS: quang hướng động vì bên nào có
nhiều auxin bên đó sẽ phát triển hơn
nên cây sẽ cong về phía có ánh sáng.
- GV: số lượng rễ của cây khi có auxin
và khi không có auxin khác nhau như
thế nào?

- HS: cây có auxin rễ nhiều hơn
Dựa vào tác dụng này của auxin người
ta đã ứng dụng vào trong giâm chiết
cành để kích thích cây ra rễ nhanh hơn
- GV: tại sao khi trồng mướp người ta
thường cắt ngọn?
- HS:
- GV: Hiện tượng gì xảy ra đối với
cuống lá được thêm auxin và cuống lá
không đươc thêm auxin?
- HS: Không có auxin cuống lá rụng, có
Auxin cuống lá không rụng Auxin kìm
hãm sự rụng lá, hoa, quả của cây vì nó
ức chế sự hình thành tầng rời ở cuống
lá, hoa, quả. Vì vậy phun auxin ngoại
sinh có thể giảm sự rụng lá, hoa, quả
tăng năng suất.
- GV: Thực tế sau mỗi vụ trồng dứa 1
tháng người ta phun 2,4 D nhằm mục
đích gì?
- HS: Kích thích sinh trưởng lá làm lá
to tăng khả năng quang hợp tích lũy tích
chất hữu cơ để tạo quả to.
- GV: Vậy tại sao người ta không phun
nó trực tiếp lên rau cải làm lá to và tăng
năng suất rau?
- HS: Do không có enzim phân hủy nên
gây độc cho người và động vật
Một loại Hoocmon được tìm thấy sau
Auxin là Giberelin

(Phiếu học tập)

2. Giberelin (GA)
-GV: Quan sát hình 35.2 và phát biểu (Phiếu học tập)

2. Giberelin


về tác động của Giberelin đối với sinh
trưởng của thân cây ngô lùn.
- HS: Kích thích sự sinh trưởng kéo dài
của thân cây ngô lùn làm cho nó đạt đến
kích thước bình thường của cây ngô.
- GV: Trong công nghiệp rượu, bia
người ta dùng GA để tăng quá trình
phân giải đường thành mạch nha
Một loại HM kích thích có tác dụng
ngược với auxin đó chính là xitokinin

3. Xitokinin

- GV: có sự khác biệt gì về màu sắc lá 3. Xitokinin
khi cây được phun xitokinin và cây (Phiếu học tập)
không được phun xitokinin?
-HS: có Xitokinin thì lá có màu xanh
Chất diệp lục chlorophin làm lá có màu
xanh nếu như lá được phun Xitokinin
thì duy trì được làm lượng protein và
chlorophin trong thời gian lâu hơn thì lá

có màu xanh lâu hơn
-GV: Vì sao trồng hoa gần tết người ta
thường cắt rễ (cắt trước 2 tuần)? Giải thích?
-HS: Để ra hoa.Vì rễ là nơi tổng hợp
Xitokinin có tác dụng kích thích sinh
trưởng, cắt rễ để hạn chế tổng hợp
Xitokinin, thiếu Xitokinin cây ngừng
sinh trưởng và ra hoa.
- GV: Trong bảo quản rau người ta phun
dung dịch BA (một loại Xitokinin) nồng
độ 2,5-10ppm giữ rau tươi 2-3
ngày.Hãy giải thích vì sao ?
-HS: Vì Xitokinin có tác dụng ức chế sự
phân hủy của diệp lục nên giúp rau
xanh không bị vàng úa
- GV: trong cuộc sống nước dừa, khổ
qua (mướp đắng), giá (giá không có
chất kích thích) là những thực phẩm
chứa nhiều Xitokinin. Vì vậy ăn những
thực phẩm này sẽ giúp chống lão hóa.
Chúng ta vừa học xong HM kích thích
sinh trường, các HM này kích thích đến


thực vật làm cho nó lớn lên tăng về kích
thước về khối lượng, về chiều cao. Vậy
nếu quá trình sinh trưởng diễn ra mãi
mãi thì cây sẽ lớn mãi mà không có
điểm dừng thì điều gì sẽ xảy ra?
-HS: cây sẽ càng ngày càng to lớn và

đến một lúc nào đó thì trái đất sẽ không
thể nào chứa hết
-GV: Vậy theo các em nó có xảy ra mãi
không? Tại sao?
-HS: không vì quá trình sinh trưởng sẽ
chậm dần
Quá trình sinh trưởng diễn ra chậm
phần lớn là do tác động của các chất ức
chế sinh trưởng và các chất ức chế đó
chính là HM ức chế sinh trưởng. Để biết
đó là những chất nào và tác dụng đến
cây ra làm sao thì chúng ta cùng nhau đi
tìm hiểu về hai loại HM cuối....
Hoạt động 3:
Tìm hiểu về Hoocmon ức chế
- GV: Yêu cầu HS nghiên cứu mục III III. Hoocmon ức chế
SGK để hoàn thành phiếu học tập số 2. 1. Etilen:
- HS suy nghĩ hoàn thành phiếu học tập (Phiếu học tập)
- Giáo viên bổ sung, hoàn thiện câu trả
lời của HS. Sau đó treo đáp án phiếu
học tập để HS hoàn chỉnh.
- HS: Thảo luận nhóm, cử đại diện trả lời
- GV:Vì sao khi ủ trái cây người ta cho
đất đèn vào:? Tác động của đất đèn là gì?
- HS: Để quả mau chín. .Đất đèn gặp
nước trong không khí sản sinh etilen
làm quả nhanh chín.
- GV:Tác dụng của etilen hoạt hóa sự hình
thành tầng rời ở cuống lá, hoa quả, qua
việc kích thích tổng hợp các ezim phân

hủy thành tế bào. Tác động ngược axin.
- GV:Yêu cầu HS quan sát tranh hình
35.4 và cho biết tại sao người ta xếp quả
chín cùng với quả xanh để làm gì?
- HS: Etilen do quả cà chua chín giải
phóng ra kích thích tăng nhanh quá
trình chín của các quả xanh xếp cùng.


Qua nghiên cứu thấy rằng khi gặp điều
kiện bất lợi (hay các stress môi trường)
như: mặn, lạnh, hạn, úng, cây tăng hàm
lượng AAB để thích nghi những thay
đổi môi trường, nên còn gọi nó là
hoocmon stress.
Tác dụng của nó ngược với Gibêrelin.
Hoạt động 4:
Tìm hiểu về sự tương quan hoocmon
thực vật.
- GV đưa ra VD về tương quan giữa
hoocmon kích thích và hoocmon ức
chế. Sau đó yêu cầu HS nêu thêm ví dụ.
- HS nêu VD
- GV đưa ra VD về tương quan giữa các
hoocmon kích thích, sau đó yêu cầu HS
nêu thêm ví dụ.
- HS nêu VD
- GV khái quát lại sự tương quan giữa
các loại hoocmon tạo nên sự cân bằng
trong cơ thể thực vật.Trong quá trình

phát triển từ lúc nảy mầm đến khi cây
già và chết, sự cân bằng diễn ra theo
quy luật là các chất kích thích sinh
trưởng giảm dần và chất ức chế tăng
dần. Sự cân bằng nhau chính là thời
điểm cây chuyển sang giai đoạn sinh
sản, biểu hiện sự phân hóa chồi mầm
sinh dưỡng sang mầm hoa.

2. Axit abxixic
(Phiếu học tập)

IV. TƯƠNG QUAN HOOCMON
THỰC VẬT
- Tương quan giữa hoocmon kích thích
và hoocmon ức chế sinh trưởng.
VD:
- Tương quan giữa các hoocmon kích
thích và chất ức chế.
VD:

3. Củng cố:
- Học sinh đọc ghi nhớ cuối bài
- Nêu hai biện pháp sản xuất nông nghiệp có ứng dụng HM thực vật
4. Dặn dò:
- Làm bài tập Sách Giáo Khoa.
- Đọc mục “Em có biết”.


- Chuẩn bị bài mới.

Kí duyệt của giáo viên hướng dẫn

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Nghiên cứu nội dung mục II SGK kết hợp quan sát hình vẽ hãy hoàn thành nội
dung phiếu sau:


Loại

Nơi sản sinh

hoocmon

Tác động sinh lí

Auxin

Giberelin

Xytokinin

ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Loại

Nơi

hoocmon

sinh

sản

Tác động sinh lí

Ứng dụng

Ứng dụng


-Kích thích quá trình phân -Kích thích ra rễ ở cành giâm,
bào nguyên nhiễm và sinh cành chiết, tăng tỉ lệ thụ quả (cà
-Đỉnh của
Auxin

thân

và

cành

trưởng kéo dài của TB theo chua), tạo quả không hạt, nuôi
chiều ngang

cấy mô ở tế bào thực vật, diệt cỏ

-Tham gia vào quá trình sống
của cây như hướng động, ứng
động, kích thích nảy mầm của
hạt, chồi; kích thích ra rễ phụ,

thể hiện ưu thế đỉnh…v.v
-Tăng số lần nguyên phân và -Kích thích nảy mầm cho khoai
tăng sinh trưởng kéo dài của tây; kích thích chiều cao sinh

Giberelin

-Ở lá và
rễ

tế bào theo chiều dọc

trưởng của cây lấy sợi; tạo quả

-Kéo dài tế bào thân

không hạt; ứng dụng để sản xuất

-Kích thích sự phát triển quả mạch nha và sử dụng trong công
và sự nảy mầm.
nghiệp sản xuất đồ uống
-Kích thích sự phân chia TB - Sử dụng phổ biến trong công
làm chậm quá trình già của tác giống để trong công nghệ

Xitokinin

-Ở rễ

TB.

nuôi cấy mô và tế bào thực vật

- Kích thích sự phát triển của (giúp tạo rễ hoặc kích thích các
chồi bên.

chồi khi có mặt của Auxin); sử
dụng bảo tồn giống cây quý.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Nghiên cứu nội dung mục III SGK kết hợp quan sát hình vẽ hãy hoàn thành nội
dung phiếu sau:
Loại hoocmon

Nơi sản sinh

Tác động sinh lý

Ứng dụng


Êtilen

Axit abxixic


ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Loại
hoocmon

Nơi sản sinh

Tác động sinh lí

Ứng dụng

Lá già, hoa già, quả -Ức chế phân chia tế bào, Khởi động tạo rễ
chín

làm tăng quá trình già của lông hút ở cây mầm
tế bào.

Êtilen

rau diếp xoắn, cảm

-Ức chế sinh trưởng chiều ứng ra hoa ở cây họ
dài nhưng lại tăng sinh Dứa và gây sự ứng
trưởng bề ngang của thân động ở lá cà chua,
cây.

thúc quả chín, tạo
quả trái vụ,…

Trong lá, chóp rễ - Kích thích sự rụng lá,
hoặc các cơ quan rụng quả, đóng lỗ khí
đang hoá già
Axit abxixic

trong điều kiện khô hạn.
- Làm chậm sự kéo dài

của rễ
-Gây trạng thái ngủ của
chồi, của hạt, kìm hãm hạt
nảy mầm

Nhận xét của giáo viên hướng dẫn:

Kí duyệt của giáo viên hướng dẫn