Tiết 8: TRỌNG LỰC – ĐƠN VỊ LỰC
I. Trọng lực là gì?
1. Thí nghiệm .
a) Nhìn thí nghiệm (hình 8.1), treo vật nặng vào lò xo, ta thấy lò xo bị dãn ra.
C1: Lò xo có tác dụng lực vào quả nặng không? Lực đó có phương và
chiều như thế nào? Tại sao quả nặng lại đứng yên?
* Lò xo đã tác dụng lực kéo vào quả nặng.
* Lực kéo này có phương thẳng đứng, chiều hướng từ dưới lên.
* Quả năng đứng yên là do có lực hút của trái đất hút xuống.
b) Cầm viên phấn trên cao, rồi đột nhiên buông tay ra.
C2: Điều gì chứng tỏ có lực tác dụng lên viên phấn? Lực đó có phương và
chiều như thế nào?
* Viên phấn đã biến đổi chuyển động, chứng tỏ có lực tác dụng lên nó.
* Lực kéo này có phương thẳng đứng và có chiều hướng từ trên xuống.
C3: Tìm từ thích hợp trong khung để điền vào chổ trống trong các câu sau:
-
lực hút
-
Trái Đất
-
cân bằng
-
biến đổi
* Lò xo bị dãn dài ra dã tác dụng vào quả nặng một lực kéo
lên phía trên. Thế mà quả nặng vẫn đứng yên. Vậy phải có
một lực nữa tác dụng vào quả nặng hướng xuống dưới để
với lực của lò xo. Lực này do tác dụng
lên quả nặng.
cân bằng
Trái Đất
* Viên phấn được buông ra, nó bất đầu rơi xuống. Chuyển động của nó đã
bị .Vậy phải có một viên phấn xuống phía dưới. Lực này
do tác dụng lên viên phấn.
biến đổi
lực hút
Trái Đất
2. Kết luận.
a) Trái Đất tác dụng lực hút lên mọi vật. Lực này gọi là trọng lực.
b)Trong đời sống hàng ngày, người ta còn gọi trọnh lực tác dụng lên một
vật là trọng lượng vật.
Vậy: Trọng lực là lực hút của Trái Đất.
II. Phương và chiều của trọng lực.
1. Phương và chiều của trọng lực.
Hình 8.2 là dây dọi một dụng cụ mà thợ nề (thợ xây) dùng để xác định
phương thẳng đứng. Dây dọi gồm một quả nặng treo vào một sợi dây
mềm. Phương của dây dọi là phương thẳng đứng.
C4: Tìm từ thích hợp trong khung để điền vào chổ trống trong các câu sau:
-
thẳng đứng
-
từ trên xuống dưới
-
cân bằng
-
dây dọi
a) Khi quả nặng treo trên dây dọi đứng yên thì trọng
lượng của quả nặng đã với lực kéo của sợi
dây. Do đó, phương của trọng lực cũng là phương
của , tức là phương .
cân bằng
dây dọi
thẳng đứng
b) Căn cứ vào thí nghiệm ở hình 8.1 và 8.2 ta có thể kết luận là chiều của
trọng lực hướng .
từ trên xuống dưới
2. Kết luận.
C5: Tìm từ thích hợp để điền vào chổ trống trong câu sau:
Trọng lực có phương và có chiều .
thẳng đứng hướng về phía Trái Đất
Vậy:
Trọng lực có phương thẳng đứng và có chiều hướng về phía Trái Đất.
Trọng lực tác dụng lên vật gọi là trọng lượng của vật đó.
III. Đơn vị lực.
Để đo độ mạnh (cường độ) của lực, hệ thống đơn vị đo lường hợp pháp của
nước Việt Nam dùng đơn vị niutơn (Newton) (kí hiệu N).
Trọng lượng của quả cân 100g được tính tròn là 1 niutơn.
Trọng lượng của quả cân 1kg là 10N.
Vậy: Đơn vị lực là niutơn (N). Trọng lượng quả cân 100g là 1N.
IV. Vận dụng.
C6: Treo 1 dây dọi phía trên mặt nước đứng yên của 1 chậu nước. Mặt
nước là mặt nằm ngang. Hãy dùng 1 thước êke để tìm mối liên hệ giữa
phương thẳng đứng mặt nằm ngang.
Vuông góc.