bồi dưỡng HS giỏi ngữ văn 8

Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
Phn th nht
Ting Vit
Tiết 1- tiếng việt:
TRNG T VNG.
T TNG HèNH, T TNG THANH
I. Mc tiờu.
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v trng t vng, t tng hỡnh, t tng thanh.
2. K nng.
- Rốn k nng s dng trng t vng, t tng hỡnh, t tng thanh trong khi núi, vit.
3. Thỏi .
- Yờu thớch tỡm hiu s phong phỳ ca ting Vit.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
- HS: ễn tp trng t vng, t tng hỡnh, t tng thanh.
III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
__________________________
I. Trng t vng.
1. Lớ thuyt.
? Em hiu th no l trng t vng?
- Trng t vng l tp hp ca nhng t cú ớt nht mt nột chung v ngha.
? Khi s dng trng t vng cn lu ý nhng gỡ?
* Lu ý:

- Tu theo ý ngha khỏi quỏt m mt ttrng t vng cú th bao hm nhiu trng t vng nh hn.
Vớ d: Trng t vng tay bao gm cỏc trng nh hn.
+ B phn ca tay: Cỏnh tay, cng tay, khuu tay, bn tay, ngún tay...
+ Hot ng ca tay: Cht, vit, nộm, cm...
+ c im ca tay: Di, ngn, to, nh, khộo, vng...
- Cỏc trng t vng nh trong trng t vng ln cú th thuc nhiu t loi khỏc nhau.
Vớ d:
+ B phn ca tay: Cỏnh tay, cng tay, khuu tay, bn tay, ngún tay...( danh t)
+ Hot ng ca tay: Cht, vit, nộm, cm...( ng t)
+ c im ca tay: Di, ngn, to, nh, khộo, vng...( tớnh t)
- Mt t nhiu ngha cú th thuc nhiu trng t vng khỏc nhau.
Vớ d.
Trng mựi v : Chua, cay, ng, Chua ngt...
Trng õm thanh: chua, ờm du, ngt, chi tai...
? Nờu tỏc dng ca trng t vng?
- Trong khi núi, vit s dng cỏch chuyn trng t vng thng nhm mc ớch tng thờm tớnh ngh thut
ca ngụn t ( cỏc bin phỏp tu t nhõn hoỏ, n d, so sỏnh...)
2. Luyn tp.
Bi tp 1.
? Cú bao nhiờu trng t vng trong cỏc t c in m on vn sau:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 1 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Vo ờm trc ngy khai trng ca con, m khụng ng c. Mt ngy kia, cũn xa lm, ngy ú con s
bit th no l khụng ng c. Cũn bõy gi gic ng n vi con d dng nh ung mt ly sa, n mt cỏi
ko. Gng mt thanh thoỏt ca con ta nghiờng trờn ngi mm, ụi mụi hộ m v thnh thong chỳm li
nh ang mỳt ko.
ỏp ỏn

- Trng t vng quan h rut tht : M, con.
- Trng t vng hot ng ca ngi: Ng, ung, n.
- Trng t vng hot ng cuae mi ngi: Hộ m, chỳm, mỳt.
Bi tp 2.
? T nghe trong cõu sau õy thuc trng t vng no?
Nh ai va chớn qu u
ó nghe xúm trc vn sau thm lng.

ỏp ỏn
- cõu th ny do phộp chuyn ngha n d, nờn t nghe thuc trng t vng khu giỏc.
Bi tp 3.
? Cỏc t sau õy u nm trũng trng t vng ng vt, em hóy xp chỳng vo nhng trng t vng nh
hn.
g, trõu, vut, nanh, c, cỏi, kờu rng, xộ, nhai, hút, gm, u, mừm, sa, gỏy, ln, mỏi, bũ, uụi, hỳ, rỳ,
m, gu, kh, gm, cỏ, nhm, chim, trng, cỏnh, võy, lụng, nut.
ỏp ỏn
- Trng t vng ging loi: g, ln, chim, cỏ, trõu, bũ, kh, gu.
- Trng t vng ging: c, cỏi, trng, mỏi.
- Trng t vng b phn c th ca ng vt: vut, nanh, u, mừm, uụi, võy, lụng.
- Trng t vng ting kờu ca ng vt: Kờu, rng, gm, sa, gỏy, hớ, rỳ.
- Trng t vng hot ng n ca ng vt: xộ, nhai, m, gm, nhm, nut.
Bi tp 4.
?Tỡm cỏc t thuc cỏc trng t vng sau: Hot ng dựng la ca ngi; trng thỏi tõm lớ ca ngi; trng
thỏi cha quyt nh dt khoỏt ca ngi; tớnh tỡnh ca ngi; cỏc loi thỳ ó c thun dng.
ỏp ỏn
- Hot ng dựng la ca ngi: chõm, t, nhen, nhúm, bt, qut, vựi, qut, thi, di...
- Trng thỏi tõm lớ ca ngi: vui, bun, hn, gin...
- Trng thỏi cha quyt nh dt khoỏt ca ngi: lng l, do d, chn ch...
- Tớnh tỡnh ca ngi: vui v, cn cu, hin, d...
- Cỏc loi thỳ ó c thun dng: trõu, bũ, dờ, chú...

II. T tng hỡnh, t tng thanh.
1. Lớ thuyt.
? Th no l t tng hỡnh, t tng thanh?
- T tng hỡnh l t gi t hỡnh nh, dỏng v, trng thỏi ca s vt.
Vớ d: Múm mộm, xc xch, vt vó, r ri, thp thũ...
- T tng thanh l t mụ phng õm thanh ca t nhiờn ca con ngi.
Vớ d: Hu hu, , rúc rỏch, st sot, tớ tỏch...
? Nờu tỏc dng ca t tng hỡnh, t tng thanh?
->Phn ln cỏc t tng hỡnh, t tng thanh l t lỏy.
- T tng hỡnh, t tng thanh gi c hỡnh nh, õm thanh c th, sinh ng, cú giỏ tr biu cm cao,
thng c dựng trong vn miờu t v t s.
Vớ d:
ng ph bng ro ro chõn bc vi
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 2 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngi ngi i nh nc si lờn hố
Nhng con chim li cũn ng di hng me
Va tnh dy, rt lờn tri, rớu rớt...
Xe in chy leng keng vui nh n con nớt
Sum sờ ch Bi, tớu tớt ng Xuõn..
( T Hu)
2. Luyn tp.
Bi tp 1.
? Trong cỏc t sau, t no l t tng hỡnh, t no l t tng thanh: rộo rt, dnh dng, dỡu dt, thp thũ,
mp mụ, sm sp, gp ghnh, n, ỳ , rn rng, thn tht, rng rnh, l kh.
ỏp ỏn
- T tng hỡnh: dnh dng, dỡu dt, thp thũ, mp mụ, gp ghnh, n, rn rng, thn tht, rng rnh,

l kh.
- T tng thanh: Rộo rt, sm sp, ỳ .
Bi tp 2.
? Tỡm cỏc t tng hỡnh trong on th sau õy v cho bit giỏ tr gi cm ca mi t.
Bỏc H ú, ung dung chõm la hỳt
Trỏn mờnh mụng, thanh thn mt vựng tri
Khụng gỡ vui bng mt Bỏc H ci
Quờn tui gi, ti mói tui ụi mi!
Ngi rc r mt mt tri cỏch mng
M quc l loi di ht hong
ờm tn bay chp chong di chõn Ngi
( T Hu)
ỏp ỏn
- T tng hỡnh: Ung dung, mờnh mụng, thanh thn, rc r.
-> Cỏc t tng hỡnh trờn c t trong ng cnh gn lin vi s vt, hnh ng lm cho s vt hnh ng
tr nờn c th hn, tỏc ng vo nhn thc ca con ngi mnh m hn.
Bi tp 3.
? Trong on vn sau õy, nhng t no l t tng hỡnh? S dng cỏc t tng hỡnh trong on vn Nam
Cao mun gi t c im no ca nhõn vt?
Anh Hong i ra. Anh vn bc khnh khng, thong th bi vỡ ngi khớ to bộo quỏ, va bc va bi
cỏnh tay knh knh ra hai bờn, nhng khi tht bờn di nỏch knh ra v trụng tn ngn nh ngn quỏ. Cỏi
dỏng iu nng n y, hi cũn H Ni anh mc qun ỏo tõy c b, trụng ch thy l chng chc v hi b
v.
ỏp ỏn
- T tng hỡnh: Khnh khng, thong th, khnh khnh, tn ngn, nng n, chng chc, b v.
-> S dng t tng hỡnh trong on vn trờn tỏc gi mun lt t cỏi bộo trng dỏng iu ca nhõn vt Hong.
Bi tp 4:
Vit on vn t mựa hố. Trong on vn cú s dng t tng hỡnh, tng thanh (gch chõn cỏc t
tng hỡnh, tng thanh trong on vn va vit)
3. Cng c.

? Th no l t tng hỡnh, t tng thanh?
4. Dn dũ.
? Xem li bi T ng a phng v bit ng xó hi; tr t thỏn t; tỡnh thỏi t; núi quỏ.
Ngày soạn:
Ngày dạy:

/
/

-----------/ 2011.
/ 2011

Tiết 2- tiếng việt:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 3 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------T NG A PHNG V BIT NG X HI
TR T THN T; TèNH THI T.
I. Mc tiờu
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v t ng a phng v bit ng xó hi; tr t thỏn t; tỡnh thỏi t; núi quỏ.
2. K nng.
- Rốn k nng s dng t ng a phng v bit ng xó hi; tr t thỏn t; tỡnh thỏi t; núi quỏ. trong khi
núi, vit.
3. Thỏi .
- Yờu thớch tỡm hiu s phong phỳ ca ting Vit.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.

- HS: ễn tp t ng a phng v bit ng xó hi; tr t thỏn t; tỡnh thỏi t; núi quỏ.
III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
_________________________
I. T ng a phng v bit ng xó hi.
1. Lớ thuyt.
? Th no l t a phng?
- T a phng l t ng ch s dng mt ( hoc mt s) a phng nht nh.
Vớ d: O (cụ gỏi) ch dựng Ngh Tnh.
Hm ( bộ gỏi) ch dựng Thanh Hoỏ.
? Th no l bit ng xó hi?
- Bit ng xó hi ch c dựng trong mt tng lp xó hi nht nh.
Vớ d: Thi phong kin vua t xng l trm.
- Khi s dng t a phng v bit ng xó hi phi thc s phự hp vi tỡnh hung giao tip, nhm tng
thờm sc biu cm.
2. Luyn tp.
Bi tp 1.
? Trong cỏc t ng ngha: cp, khỏi, h t no l t a phng t no l t ton dõn? vỡ sao?
ỏp ỏn
- Khỏi l t a phng min Trung Nam B.
- Cp, h l t ton dõn.
Bi tp 2.
ỏp ỏn
? Cho on trớch:
Ai vụ thnh ph
H Chớ Minh
Rc r tờn vng.
Tỡm v nờu rừ tỏc dng ca t a phng m tỏc gi s dng?
ỏp ỏn

- Tỏc gi ly t cỏch l ngi min Nam tõm tỡnh vi ng bo rut tht ca mỡnh thnh ph H Chớ Minh.
T vụ l t a phng min Nam, do ú dựng t vụ to sc thỏi thõn mt, m m.
Bi tp 3.
? Xỏc nh t ton dõn tng ng vi nhng t a phng c in m trong cõu sau: Ch em du nh bự
nc ló.
- Du -> dõu.
- Bự -> bu.
II. Tr t, thỏn t.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 4 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1. Lý thuyt.
? Tr t l gỡ?
- Tr t l nhng t chuyờn i kốm mt t ng trong cõu nhn mnh hoc biu th thỏi ỏnh giỏ s
vt, s vic c núi n t ng ú.
Vớ d:
+ Tr t nhn mnh: Nhng, cỏi, thỡ, m, l...
+ Tr t dựng biu th thỏi ỏnh giỏ s vt, s vic: cú, chớnh, ngay, ớch, th...
? Thỏn t l gỡ?
- Thỏn t l nhng t bc l tỡnh cm, cm xỳc ca ngi núi hoc dựng gi ỏp. Thỏn t thng
ng u cõu, cú khi nú c tỏch ra thnh mt cõu c bit.
? Thỏn t c chia lm my loi? ú l nhng loi no?
- Thỏn t c chia lm hai loi:
+ Thỏn t dựng biu l tỡnh cm: Thỏn t ớch thc nh ụi, i, ỏi, , ỏ, ch, eo i, ny, hi i... thỏn t i
kốm thc t nh tri i, kh quỏ, cha m i, cht...
+ Thỏn t gi ỏp nh hi, i, ờ, võng...
2. Luyn tp.
Bi tp 1.

? Tỡm tr t trong cỏc cõu sau:
a. Nhng l ry c mai ao.
b. Cỏi bn ny hay tht.
c. M bn c núi mói iu m tụi khụng thớch lm gỡ vy.
d. ớch th l Lan c im 10.
e. Cú th tụi mi tin mi ngi.
ỏp ỏn
- Cỏc t ng u trong mi cõu u l tr t.
Bi tp 2.
? Tỡm v xỏc nh ý ngha ca tr t trong cỏc cõu sau:
a. Nú hỏt nhng my bi lin.
b. Chớnh cỏc bn y ó giỳp Lan hc tp tt.
c. Nú n mi ba ch lng bỏt cm.
d. Ngay c bn thõn, nú cng ớt tõm s.
e. Anh tụi ton nhng lo l lo.
ỏp ỏn
- Cõu a, e tr t nhng dựng nhn mnh s quỏ ngng v mc .
- Cõu b tr t chớnh dựng nhn mnh chớnh xỏc, ỏng tin cy.
- Cõu c tr t ch dựng nhn mnh chớnh xỏc, ỏng tin cy.
- Cõud tr t ngay c dựng nhn mnh chớnh xỏc, ỏng tin cy.
Bi tp 3.
? t cõu vi nhng thỏn t sau õy: , ỳi ch, cht tht, eo i, i, tri i, võng.
III. Tỡnh thỏi t.
1. Lớ thuyt.
? Th no l tỡnh thỏi t?
- Tỡnh thỏi t l nhng t c thờm vo cõu cu to cõu theo mc ớch núi( ghi vn, cu khin, cm
thỏn) v biu th sc thỏi tỡnh cm ca ngi núi.
Vớ d: Mi u xi khoai i !
U bỏn con tht y ?
T trong cõu trờn biu th thỏi kớnh trng ca Tớ i vi m, cũn t ó bin c cõu thnh cõu ghi vn.

- Chc nng ca tỡnh thỏi t
+ To cõu ghi vn : , , ch, h, phng, chng...
+ To cõu cu khin: i, no, thụi, vi...
+ to cõu cm thỏn: thay, tht, sao ...
+ Tỡnh thỏi t cũn cú chc nng biu th sc thỏi tỡnh cm: , , nhộ, c, m, kia, thụi...
2. Luyn tp.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 5 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bi tp 1.
? Trong gao tip, cỏc trng hp phỏt ngụn sau õy thng b phờ phỏn. Em hóy gii thớch vỡ sao v cha li
cho thớch hp.
- Em cho thy.
- Cho ụng chỏu v.
- Con ó hc bi ri.
- M i, con i chi mt lỏt.
Bi tp 2.
? Xỏc nh t loi ca cỏc t in m sau õy v gii thớch vỡ sao:
a.
- ng cho ta trỏi tim giu
Thng lng m bc, ngng u m bay.
( T Hu)
- Tụi m cú núi di ai
Thỡ tri ỏnh cht cõy khoai gia ng.
( Ca dao)
- Tụi ó giỳp bn y nhiu ri m.
b.
M núi vy trỏi tim anh ú.

Rt chõn tht chia ba phn ti
( T Hu)
- Tri ma thỡ chỳng mỡnh nh nh vy.
Bi tp 3.
? T vy trong cỏc trng hp sau cú gỡ c bit?
a. Anh bo sao thỡ tụi nghe vy.
b. Khụng ai hỏt thỡ tụi hỏt vy.
c. Bn Lan hỏt vy l t yờu cu.
Bi 4.
? t cõu cú s dng tỡnh thỏi t biu th cỏc ý sau õy: min cng, kớnh trng, thõn thng, thõn
mt, phõn trn.
3. Cng c.
? T ng a phng v bit ng xó hi, tr t thỏn t, tỡnh thỏi t, núi quỏ?
4. Dn dũ.
? Hc ni dung bi v t ly vớ d?
Ngày soạn:
Ngày dạy:

/
/

-----------/ 2011.
/ 2011

Tiết 3- tiếng việt:
NểI QU;
NểI GIM NểI TRNH
I. Mc tiờu.
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v núi quỏ, núi gim núi trỏnh.

2. K nng.
- Rốn k nng s dng cỏch núi gim, núi trỏnh trong khi núi, vit.
- Bit xỏc nh BP núi quỏ v tỏc dng ca nú.
3. Thỏi .
- Yờu thớch tỡm hiu s phong phỳ ca ting Vit.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
- HS: ễn tp v bp núi quỏ, núi gim núi trỏnh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 6 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
__________________________________
I. Núi quỏ.
1. Lớ thuyt.
? th no l bp núi quỏ? Phõn bit núi quỏ vi núi khoỏc, núi di?
- Núi quỏ cũn gi l khoa trng, phúng i, ngoa d, thm xng, cng iu Núi quỏ dựng cỏch
phúng i quy mụ, mc , tớnh chtca i tng nhn mnh, tng thc biu cm.
- Núi khoỏc, núi dicng phúng i mc , tớnh chtca i tng nhng nhm mc ớch lm ngi
nghe tin vo iu khụng cú thc.
? Núi quỏ thng liờn quan n bp tu t no?
- Núi quỏ thng c dựng kốm vi bp tu t so sỏnh, n d, hoỏn d.
? Bp núi quỏ thng gp trong cỏc trng hp giao tip, cỏc loi vb no?
- Dựng trong vn t s, miờu t.ớt c s dng trong vb hnh chớnh, khoa hc.
2. Luyn tp.
Bi tp 1. Ch rừ v nờu tỏc dng ca phộp núi quỏ trong cõu:

- Hai cõy phong nghiờng ng tm thõn do dai v reo vự vự nh mt ngn la bc chỏy rng rc.
(Ai-ma-tp Ngi thy u tiờn)
ỏp ỏn.
Hỡnh nh núi quỏ: reo vự vự nh mt ngn la bc chỏy rng rc. Núi quỏ nh vy din t mu
v õm thanh giú thi vo hai cõy phong rt mnh.
Bi tp 2.
Tỡm bp núi quỏ trong cõu sau:
Giỏ nhng c tc ó y a m tụi l mt vt nh hũn ỏ hay cc thy tinh, u mu g, tụi quyt v
ngay ly m cn, m nhai, m nghin cho kỡ nỏt vn mi thụi.
ỏp ỏn.
Cỏch núi quỏ th hin cm t: m cn, m nhai, m nghin kỡ nỏt vn mi thụi.
Bi tp 3. Vit an vn ngn din t nim vui ca em trong dp no ú. Trong on cú dựng cỏch núi
quỏ.
II. Núi gim núi trỏnh.
1. Lớ thuyt.
? Th no l núi gim núi trỏnh?
- L dựng cỏch din t t nh, uyn chuyn, trỏnh gõy cm giỏc quỏ au bun, ghờ s, nng n, thụ tc,
thiu lch s.
? Cỏch s dng núi gim núi trỏnh?
- Cn s dng linh hot ỳng lỳc, ỳng ch.
2. Luyn tp.
Bi tp 1.t hai cp cõu khụng dựng v cú dựng cỏch núi gim núi trỏnh. Nhn xột, so sỏnh sc thỏi ý
ngha v giỏ tr biu cm ca mi cỏch núi.
Bi tp 2. Vit on vn khong 8 cõu cú dựng cỏch núi gim núi trỏnh bng cỏch dựng t ng ngha
Hỏn Vit.
3. Cng c.
- Th no l núi quỏ? Cho vớ d?
- Th no l núi gim núi trỏnh? Cho vớ d?
4. Dn dũ.
V nh ụn bi, xem li cỏc bi tp, hc thuc cỏc ghi nh.

_____________________________________
-----------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 7 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tiết 4- - tập làm văn:

Phn th hai: Tp lm vn

Đ1. VN BN
I. Mc tiờu.
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v ch , phõn bit chuyn vi ch , i ý ca bi, tớnh thng nht ca ch
.
2. K nng.
- Rốn k nng phõn bit chuyn vi ch , xỏc nh ch , i ý ca bi, tớnh thng nht ca ch .
3. Thỏi .
- Cú ý thc khi vit bi.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
- HS: ễn tp v ch , phõn bit chuyn vi ch , i ý ca bi, tớnh thng nht ca ch .
III. Tin trỡnh bi dy.

1. Kim tra.
2. Bi mi.
___________________________________
I. Ch .
1. Ch l gỡ?
L ti chớnh v i tng m vn bn biu t, l t tng, tỡnh cm th hin trong vn bn.
VD: Ch ca truyn Lc Võn Tiờn l trung, hiu, tit, ngha.
- Bc th ca b: m tụi trong nhng tm lũng cao c cú ch nh sau:
Qua bc th, b nghiờm khc phờ phỏn hnh vi v l ca con i vi m; ch cho con thy cụng n to
ln v tỡnh thng bao la ca m hin, khuyờn con phi thnh khn xin li m
- Ch bi th Ting g tra ca Xuõn Qunh l: Tỡnh yờu gia ỡnh v quờ hng do dt trong
tõm hn ngi lớnh tr trờn ng hnh quõn ra trn thi ỏnh M.
2. Chuyn vi ch .
- Khụng c lm ln gia chuyn vi ch
VD: Bui hc cui cựng - ụ ờ
Tỏc gi k chuyn : Em bộ Phrng k li chuyn bui dy hc cui cựng ca thy Ha men vựng Andỏt ca nc Phỏp b c chim úng.
Ch ca truyn ú l : ni au ca nhõn dõn di ỏch thng tr ca ngoi bang; bit yờu ting m
l yờu nc; bit gi ly ting núi ca dõn tc mỡnh l nm c chỡa khoỏ gii phúng, ginh li t do.
- Vy chuyn v ch ca truyn lóo Hc l gỡ?
+ Chuyn v lóo Hc- mt ngi nụng dõn vỡ nghốo úi quỏ nờn ó tỡm n cỏi cht bng cỏch n b
chú t t sau khi ó bỏn chú, dnh dm tin cho a con trai ang lm thuờ n in cao su.
+ Ch : S phn au thng ca ngi nụng dõn trong xó hi c v phm cht cao quý tim tng ca
h. ng thi truyn cũn cho thy tm lũng yờu thng, trõn trng ca nh vn i vi ngi nụng dõn.
3. i ý.
i ý l ý ln trong mt on th, mt tỡnh tit, mt on, mt phn ca truyn. Mt on th, mt
tỡnh tit, mt on, mt phn ca truyn thỡ cha hỡnh thnh c ch . Cn phõn bit i ý vi ch .
VD: Bi th Qua ốo Ngang ca B Huyn Thanh Quan
- 4 cõu th u, i ý l t cnh ốo Ngang lỳc búng x t.
- 4 cõu th cui (2 cõu lun + 2 cõu kt) ; ni bun cụ n ca n s (i ý)
=> Ch : tõm trng bun, cụ n ca li khỏch khi bc ti ốo Ngang trong ngy tn.

4. a ch . mt tỏc phm cú th ch cú mt ch . Mt tỏc phm cng cú th cú nhiu ch (a
ch )
VD: Bi th Ngm trng (Vng nguyt) rỳt trong Nht kớ trong tự cú ch tỡnh yờu trng (thiờn
nhiờn) v phong thỏi ung dung t ti ca ngi chin s cỏch mng trong cnh tự y.
- Nht kớ trong tự l mt tp th a ch
+ Nhng kh cc y o ca thõn tự
+ ý chớ kiờn cng bt khut, lc quan
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 8 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ Lũng khao khỏt t do
+ Lũng yờu nc
+ Lũng thng ngi
+ Tỡnh yờu thiờn nhiờn
+ Phong thỏi ung dung, t ti
ú l nhng phm cht cao p ca ngi chin s v i
+ Hin thc ch nh tự tm ti, vụ nhõn o.
- Nhng b tiu thuyt s hng nghỡn trang nh tam quc chớ, tõy du kớ, thu h, chin
tranh v ho bỡnh u cú a ch l mt iu d hiu. Nhng cú nhng tỏc phm quy mụ nh vn cú
th cú nhiu ch .
VD: Bi th Bỏnh trụi nc cú cỏc ch sau:
+ T ho v mt loi bỏnh ngon ca dõn tc
+ Ca ngi phm cht ngi ph n Vit Nam (nhan sc, thu chung)
+ Cm thụng vi thõn phn, s phn ngi ph n trong xó hi c.
- Bi th bn n chi nh ca Nguyn Khuyn cú ngi bo ch cú mt ch : tỡnh bn c tri chõn
thnh, chung thu. Cú ngi li cho rng cú hai ch :
+ Tỡnh bn p, chõn thnh
+ Hai cuc i thanh bch ca mt nh nho.

=>í kin ca em th no?
5. Tớnh thng nht ca ch .
Nu cỏc cõu th, on th, on vn, cỏc tỡnh tit.. l xng tht ca tỏc phm, thỡ ch l linh hn
ca bi th, ca truyn. Nu khụng nm c ton b cỏc chi tit ca vn bn thỡ khú hỡnh dung c ch
, tớnh t tng ca tỏc phm. Cỏc chi tit b phn ca tỏc phm liờn kt cht ch vi nhau to thnh ch
. Ta nh nn, múng, ct kốo, x, tng, núc, ngúi, tranh hp thnh mi ra cỏi nh.
Tớnh thng nht ca ch l s liờn kt cht ch, s ho hp gn bú ca cỏc b phn tỏc phm nh
nhan , li t (nu cú), t ng hỡnh tng, ging iu (th), ct truyn, nhõn vt, din bin, cõu tr
tỡnh ngoi (nu cú)- to thnh mt chnh th. S tha, thiu trong tỏc phm l hin tng biu l s
non yu ca tỏc gi ó phỏ v tớnh thng nht ca ch .
VD: Truyn ngn cuc chia tay ca nhng con bỳp bờ ca Khỏnh Hoi, t nhan n ct truyn,
cỏc tỡnh tit u mang tớnh liờn kt khỏ cht ch:
- Thu v Thnh au kh khúc sut ờm
- Sỏng sm Thnh au bun i ra vn ngi mt mỡnh, thỡ em gỏi theo ra.
- Hai anh em chia chi
- Thnh dn Thu v trng c, cho gió bit cụ giỏo Tõm v cỏc bn lp 4B.
- Trc lỳc lờn xe, Thu li cho anh trai c hai con bỳp bờ. Thnh nhỡn theo búng em gỏi ri
khúc.
=> Qua ú, ta rỳt ra ch ca truyn l:
- S au kh ca tui th trc bi kch gia ỡnh (cha m b nhau)
- Tỡnh thng yờu ca anh em, ca bố bn trong bi kch gia ỡnh.
II. Bi tp.
Bi 1.
1. Phõn tớch b cc bi Rng c quờ tụi (trang 13 sỏch ng vn 8)
2. Gii thiu hai cõu vn biu cm trc tip
3. Ch vn bn Rng c quờ tụi l gỡ?
Gi ý: õy l mt vn bn biu cm rt c sc
ỏp ỏn
1.
Phn I: Cõu m u tỏc gi t ho gii thiu cnh rng c trp trựng, l v p ca sụng Thao quờ

tụi khụng cú ni no p bng
Phn II: gm 3 on vn t cõy c, rng c v li ớch ca nú
+on 1: t c th cõy c: thõn cao vỳt thng, rt do dai giú bóo khụng th qut ngó. Bỳp c nh
thanh kim sc vung lờn. Cõy non lỏ ó xo sỏt mt t. Lỏ c trũn xoe nh mt rng tay vy. Rng
c l ni trỳ ng ca hút ca n chim khi mựa xuõn v. Tt c cỏc chi tit : thõn c, bỳp c, cõy non, lỏ c,
rng c mựa xuõn, u th hin rng c rt p, cõy c cú mt sc sng vụ cựng mnh m.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 9 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ on 2: Núi rng c vi tui th tỏc gi. Tõm hn tỏc gi ó gn bú thit tha vi rng c. Cn nh
nỳp di rng c. Ngụi trng khut trong rng c. Con ng i hc i trong rng c. Ngy nng,
ngy ma cú búng c ch che.
+ on 3: Rng c gn bú vi i sng vt cht ca ngi dõn sụng Thao. Cha lm chi c, m ly
múm lỏ c ng ht ging. Ch an lỏ c, lm mnh c, lỏn c xut khu. Tr chn trõu nht trỏi c em
v om, n va bộo va bựi
- Phn III: tỏc gi nhc li cõu hỏt: cm nm lỏ c l ngi sụng Thao, ri khng nh mt tỡnh yờu
thu chung ca ngi sụng Thao: i õu ri cng nh v rng c quờ mỡnh
2. Cú hai cõu vn biu cm trc tip núi lờn tỡnh cm ca tỏc gi, ca ngi sụng Thao i vi rng c
quờ nh
- Chng cú ni no p nh sụng Thao quờ tụi, rng c trp trựng
- Ngi sụng Thao i õu, ri cng nh v rng c quờ mỡnh
3. Ch rng c quờ tụi l gỡ?
- Rng c l v p ca vựng sụng Thao
- Tỡnh yờu mn quờ nh ca ngi sụng Thao.
Bi 2:
Hóy nờu xut x, ch ca truyn ngn tụi i hc ca Thanh Tnh? Hóy ch ra tớnh thng nht v
ch ca vn bn ú?
ỏp ỏn

1. Xut x, ch .
Truyn tụi i hc nh mt trang hi kớ ghi li nhng hoi nim, k nim p ca tui th trong bui
tu trng, truyn c in trong tp Quờ m, xut bn nm 1941
Tụi i hc ó th hin nhng tỡnh cm hn nhiờn, ngõy th v trong sỏng, tõm trng bõng khuõng,
hi hp ca mt em bộ trong bui tu trng. Em nh mt con chim con ng bờn b t, nhỡn quóng tri
rng mun bay, nhng cũn ngp ngng e s
2. Tớnh thng nht v ch ca truyn Tụi i hc.
Truyn ngn tụi i hc gm cú cỏc chi tit, tỡnh tit din t tõm trng ca chỳ bộ (nhõn vt tụi)
trong bui tu trng.
- M õu ym nm tay tụi dn i tren con ng lng di v hp trong mt bui mai y sng thu v
giú lnh. Lũng tụi cú s i thay ln nờn tụi thy cnh vt thõn quen tr nờn l
- Thy cỏc bn nh cm sỏch v, bỳt, thc tụi rt thốm v ũi m a bỳt thc cho cm th
th sc mỡnh.
- Thy trng lng M Lớ oai nghiờm nh ỡnh lng Ho p, ụng c c ngi, ai cng ỏo qun sch
s, gng mt vui ti sỏng sa. Lũng tụi õm ra lo s vn v. Hc trũ mi thốm vng v c ao
thm c nh nhng hc trũ c, bit lp, bit thy khi rt rố trong cnh l
- Nghe ting trng trng di vang, nghe ụng c c tờn, cỏc hc sinh mi u khúc, cũn tụi cng
nc n theo. Nghe gi n tờn minh, tụi git mỡnh v lỳng tỳng, quờn c m ang ng sau. Khi thy giỏo
tr dn vo lp, tụi cm thy trong thi th u tụi cha ln no thy xa m tụi nh ln ny.
- Vo ngi trong lp, tụi thy mt mựi hng l xụng lờn; tụi bõng khuõng ngm nhỡn xung quanh,
nhỡn bn ri vũng tay lờn bn, nhỡn thy vit v lm nhm ỏnh vn c bi tp vit: Tụi i hc
=> Cỏc chi tit trờn khụng ch th hin din bin s vic, cnh vt v tõm trng nhõn vt tụi trong
bui tu trng m cũn gn kt vi nhau trong mt thi gian (bui sm y sng thu v giú lnh), trong ba
khụng gian: con ng lng di v hp, sõn trng lng M Lớ, phũng hc lp Nm. Cnh vt v tõm trng
u din bin, ho quyn, khụng tha. Vớ d con chim nh u trờn ca s lp hc ri vt cỏch bay i.
Qua ú ta thy tớnh thng nht ca ch truyn tụi i hc: tõm trng hi hp, bõng khuõng, tỡnh
cm trong sỏng hn nhiờn ca tui th trong bui tu trng (u tiờn ca i mỡnh)
Bi 3: Cho vn sau: K li k nim ngy u tiờn i hc lp Mt ca em.
Cú hai bn trin khai hai hng nh sau:
Hng 1:

a,Chỳ em cho em mt chic cp sỏch rt p khi em sp vo nm hc lp Tỏm. Chic cp ó gi nh
k nim ngy u tiờn i hc lp mt
b, Cỏch õy tỏm nm, ngy u tiờn i hc lp mt, b ni a em i, vỡ b m em i cụng tỏc xa.
c, B ó gi nờn khụng kp ra ph mua cp mi cho em, em ng sỏch trong tỳi vi rt to ca b, trụng
rt ng.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 10 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------d, Hai b chỏu i dũ qua sụng, sang trng hc. Trờn ũ rt nhiu cỏc bn v cỏc v ph huynh. Khụng
khớ nh ngy hi, ai cng mc qun ỏo p. Giỏ nh mi ngy em s gp chic thuyn giy th trụi sụng.
Nhng hụm nay, em ng tht nghiờm chnh trờn ũ.
e, n tng ca bui hc u tiờn l hỡnh nh cụ giỏo ca em. Cụ rt du dng v c bit cú hai bớm
túc di ti tn khoeo chõn. Li núi ca cụ: con a m cụ ct no v n ci ca cụ- n tn bõy gi
em vn khụng quờn.
Hng 2:
a. Hụm em sang trng d khai ging nm hc lp Tỏm, em ó t i xe p mt mỡnh. Em bng mm
ci nh li cỏi ngy u tiờn lp mt m a em n lp
b. T nh em ph Mai Hc , i qua ph Tụ Hin Thnh, i thng rt lõu mi n trng cp I, II
Võn H. Em rt ghột my ch ln hn em mt chỳt, thy em ln cn cp cp i hc, c ựa do bt trúi em
v em nht. Cỏi nm ng ngn y, em rt s cỏc ch.
c. Vo lp hc, cụ giỏo i thu m nún ca cỏc bn trong lp gn gng mt gúc lp. Em ó tht th
hi cụ: lỏt na con v, cụ cú tr m nún khụng ?. Cụ giỏo bt ci, xoa u em v bo: Cú ch, con!
d. Cụ giỏo em cú ging núi rt hay, cụ vit ch mu trờn bng rt p, nhng cụ li cú tờn khụng hay.
Em nghe cỏc bn gi l cụ Chng
e. Khi v nh, sau bui hc u tiờn, em ó hónh din núi vi b m v ch ca em l em hc lp cụ
Chng. Lp tc em ó b ch em ci rt to v giu: ú l cụ Hng. Tht l ng ngn. Tờn cụ giỏo cng
nghe nhm (Ch em hc lp ba cựng trng m). Tht l ngng nh i!
Theo em, hai hng trin khai ca hai bn hc sinh trờn v vn ó cho, bn no ỳng, bn no sai?

Vỡ sao? Cú im no ai bn cựng ging nhau khụng ? Em thớch khai trin theo hng no?
Hóy trỡnh by hng trin khai vn ca riờng em v vit thnh bi c th.
Gi ý: C hai hng trin khai ca hai bn hc sinh u ỳng. Vỡ cỏc s vic, cỏc chi tit nờu ra u
hng ti lm rừ ý c bn ca bi l v k nim bui i hc u tiờn ca em (tc l bi vn ó xỏc nh
c s thng nht ca ch vn bn)
3. Cng c.
- Ch l gỡ?
- im khỏc bit chuyn vi ch ?
4. Dn dũ.
- V nh xem li v hon thin cỏc bi tp.
________________________________________________

-----------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
Tiết 5- tập làm văn:
Đ1. VN BN (Tip)
I. Mc tiờu
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v b cc ca vn bn, Cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, Xõy
dng on vn trong vn bn, Cỏch trỡnh by ni dung trong on vn.
2. K nng.
- Rốn k nng s dng b cc ca vn bn, Cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, Xõy dng on
vn trong vn bn, Cỏch trỡnh by ni dung trong on vn. trong khi núi, vit.
3. Thỏi .
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 11 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc

Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Bit cỏch trỡnh by bi núi, vit.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
- HS: ễn tp v b cc ca vn bn, cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, xõy dng on vn trong
vn bn, cỏch trỡnh by ni dung trong on vn.
III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
______________________________________
I.
II.
III- B cc ca vn bn.
1. Ghi nh :
- B cc ca vn bn l s t chc cỏc on vn th hin ch . Vn bn thng cú b cc 3 phn:
M bi, thõn bi, kt bi
+ Phn m bi cú nhim v nờu ra ch ca vn bn.
+ Phn thõn bi thng cú mt s on nh trỡnh by cỏc khớa cnh ca ch .
+ Phn kt bi tng kt ch ca vn bn.
- Ni dung phn thõn bi thng c trỡnh by theo mt th t tu thuc vo kiu vn bn, ch , ý
giao tip ca ngi vit. Nhỡn chung, ni dung y thng c sp xp theo trỡnh t thi gian v
khụng gian, theo s phỏt trin ca s vic hay theo mch suy lun, sao cho phự hp vi s trin khai
ch v s tip nhn ca ngi c.
VD:
a. Vn miờu t.
- M bi: gii thiu chung v n tng cm xỳc i vi cnh vt
- Thõn bi: t tng phiờn cnh c th, t khỏi quỏt ton cnh
- Kt bi: nờu cm xỳc, ý ngh
b. Vn t s.

- M bi: gii thiu cõu chuyn
- Thõn bi: k din bin cõu chuyn
- Kt bi: kt cc cõu chuyn, hoc núi lờn suy ngh, cm ngh
Cõu chuyn: Con chim hng
1. Mt ngi i sn Thiờn Tõn em by vo rng ỏnh bt c mt con chim hng mỏi rt p. B
chim vo lng, em v. Con chim trng c bay theo, ct ting kờu rt ai oỏn. Con trng bay theo v tn nh
ngi i sn, kờu khúc nh van xin cho n ti mt mi chu bay i.
2. M sỏng hụm sau, ngi i sn dy m ca ó nhỡn thy con chim trng u trc sõn. Chim vy
cỏnh nhp nhng nh cú ý ra hiu gỡ. Ngi i sn li gn nh bt ly cho c c ụi. Chim trng vn
cao c, nh ra mt cc vng rt to, sỏng lp lỏnh. Ngi i sn cht hiu, hi: mun chuc v sao? Bốn
th con chim mỏi ra. ụi chim mng mng ti ti, quanh qun mói, cha n bay i.
3. Ngi i sn cõn vng. c hai lng sỏu ng cõn. Cm cc vn trờn tay, anh ta xỳc ng ngh:
Cm thỳ khụng bit gỡ m cũn chung tỡnh th? Cú ni bun no bng ni bun ca ụi la phi chia li. Loi
cm thỳ cng th ?..
(Theo Liờu trai chớ d)
c. Vn ngh lun.
- M bi: nờu vn
- Thõn bi: gii quyt vn . Cú th ln lt dựng lớ l hoc dn chng gii thớch, hay chng minh,
hay bỡnh lun tng lun im, tng khớa cnh ca vn
- Kt bi: khng nh vn . Liờn h cm ngh
VD: Bi tinh thn yờu nc ca nhõn dõn ta ca H Chớ Minh
- M bi: Tỏc gi nờu vn : Dõn ta cú mt lũng nng nn yờu nc. Lũng yờu nc ca nhõn dõn
ta l mt truyn thng quý bỏu, cú sc mnh vụ ch chin thng thự trong, gic ngoi.
- Thõn bi: tỏc gi chng minh tinh thn yờu nc ca nhõn dõn ta
+ Nhng trang s v vang thi i B Trng, B Triu, Trn Hng o, Lờ Li, Quang Trung
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 12 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+ Tinh thn yờu nc ca nhõn dõn ta c th hin trong cuc khỏng chin chng Phỏp: cỏc la
tui, cỏc thnh phn giai cp, tụn giỏo, khp mi min t nc (min ngc, min xuụi, tin tuyn, hu
phng, nhng hnh ng yờu nc)
- Kt bi: tỏc gi nờu lờn nhim v ca ton dõn l phi phỏt huy tinh thn yờu nc khỏng chin v
kin quc.
2. Cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi.
Thõn bi l phn chớnh trung tõm, phn trng tõm ca bi vn, ca vn bn. Mi loi vn bn phn
thõn bi cú cỏch b trớ, sp xp ni dung khỏc nhau.
a. Thõn bi vn miờu t: cú th sp xp b trớ t cnh ny n cnh khỏc, t b phn ny n b phn
khỏc theo thi gian v khụng gian, cú cnh chớnh v cnh ph.
b. Thõn bi vn t s: cú th sp xp, b trớ cỏc tỡnh tit, cỏc s vic, cỏc nhõn vt ni tip hoc xen k
nhau xut hin theo din bin t nhiờn ca cõu chuyn.
VD: truyn ễng lóo ỏnh cỏ v con cỏ vng cú 5 tỡnh tit sau hỡnh thnh ct truyn v din bin cõu
chuyn:
- M v ụng lóo ỏnh cỏ bo chng ra bin xin con cỏ vng mt cỏi mỏng ln
- M v sai chng ra bin xin con cỏ vng cho m mt cỏi nh mi
- M v bt chng i gp con cỏ vng xin cho m lm nht phm phu nhõn
- M v bt chng ũi cỏ vng m c lm n hong
- M v ụng lóo ỏnh cỏ ũi c lm Long Vng ng trờn mt bin
c. Thõn bi vn ngh lun: cht liu lm nờn bi vn ngh lun l lớ l, dn chng v cỏch lp lun.
Thõn bi ca mt bi vn ngh lun l h thng cỏc lun im, lun c. Qua cỏc lun im, lun c, ngi
vit dựng lớ l, dn chng gii thớch, chng minh, bỡnh lun lm ni bt lun (vn ó nờu ra)
VD: trong bi th no l hc tt, ụng Trng Chinh ó nờu lờn 4 cn c, 4 lun im sau:
- Hc tt trc ht l hc sinh phi i hc cho u, chm chỳ nghe ging
- Hai l hc phi gn vi hnh, vi lao ng.
- Ba l hc sinh phi chm lo hc tp v rốn luyn v cỏc mt trớ dc, c dc, m dc, th dc phỏt
trin ton din con ngi mi xó hi ch ngha
- Bn l, hc sinh phi kớnh trng thy, cựng gỏnh trỏch nhim vi thy trong vic xõy dng nh
trng xhcn.
3. Xõy dng on vn trong vn bn.

a. on vn l gỡ?
Mt vn bn gm cú nhiu on vn hp thnh. Vy, on vn l mt phn ca vn bn. on vn ch
cú mt cõu vn, hoc do mt s cõu vn to thnh. on vn biu t mt ý tng i trn vn ca vn bn.
V hỡnh thc, ch u on vn phi vit hoa, lựi vo mt ụ tớnh t l. Kt thỳc on vn bng du chm
xung dũng.
b. Cõu ch ca on vn.
Cõu ch (cũn gi l cõu cht) mang ni dung khỏi quỏt li l ngn gn, thng hai thnh phn
chớnh C- V; nú cú th ng u on vn (on din dch) cng cú th ng cui on (on quy np)
VD1 : ng ta v i tht. Trong lch s ta cú ghi chuyn anh hựng dõn tc l Thỏnh Giúng ó dựng
gc tre ỏnh ui gic ngoi xõm. Trong nhng ngy u khỏng chin, ng ta ó lónh o hng nghỡn,
hng vn anh hựng noi gng Thỏnh Giúng dựng gy tm vụng ỏnh thc dõn Phỏp.
(H Chớ Minh)
VD2: Cỏch mng thỏng Tỏm thnh cụng m ra mt k nguyờn mi c lp, t do ca dõn tc. Tui tr
VN c cp sỏch n trng, c hng th mt nn giỏo dc hon ton t do. Mt chõn tri ti sỏng
bao la m rng trc tm mt thanh, thiu niờn nhi ng. Hc khụng phi lm quan. Hc lm ngi,
ngi lao ng sỏng to, cú trỡnh vn hoỏ, khoa hc, k thut phc v s nghip cụng nghip hoỏ, hin
i hoỏ t nc. Ngi ngi hc tp, nh nh hc tp nõng cao dõn trớ. Vỡ vy, hc tp l ngha v ca
chỳng ta.
c. Quan h gia cỏc cõu trong on vn.
Trong mt on vn cỏc cõu cú quan h ý ngha cht ch vi nhau. Cú th b sung ý ngha cho nhau;
cú th liờn kt, phi hp vi nhau v ý ngha.
4. Cỏch trỡnh by ni dung trong on vn.
- Dng on din dch ( l cỏch thc trỡnh by ý i t ý chung, khỏi quỏt n cỏc ý c th chi tit.
on din dch thỡ cõu cht ng u on, cỏc cõu i kốm sau nhm minh ho cõu cht.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 13 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------VD: Em rt kớnh yờu m. B thỡ nghiờm, m thỡ hin. M ging b ngoi, t nột mt, n ci ụn hu

n ụi bn tay nh nhn, khộo lộo. M ó v hu c vi nm nay. M thc khuya, dy sm lo cho cỏc
con c n ngon, mc p, c hc hnh gii giang. a con no b m, m th di lo lng, chm súc
tng viờn thuc, tng bỏt chỏo M luụn dn cỏc con: nh ta cũn khú khn, cỏc con phi ngoan v chm
ch hc hnh. Mi ln i xa mt hai ngy, em nh m lm!
- Dng on quy np ( l cỏch trỡnh by ni dung i t cỏc ý chi tit, c th n ý chung khỏi quỏt.
Trong on quy np, cỏc cõu mang ý chi tit, c th ng trc, cõu ch ng cui on.
Chỳ ý: on din dch cú th o li thnh on quy np, hoc ngc li
VD: Tỡnh bn phi chõn thnh, tụn trng nhau, ht lũng yờu thng, giỳp nhau cựng tin b. Lỳc
vui, lỳc bun, khi thnh t, khi khú khn, bn bố phi san s cựng nhau. Cú bn chớ thit, cú bn tri õm, tri
k Nhõn dõn ta cú nhiu cõu tc ng rt hay núi v tỡnh bn nh : giu vỡ bn, sang vỡ v hay Hc thy
khụng ty hc bn, nh th Nguyn Khuyn cú bi bn n chi nh c nhiu ngi yờu thớch. Trong
i ngi, hu nh ai cng cú bn. Bn hc thi tui th, thi cp sỏch l trong sỏng nht, hn nhiờn nht.
Tht vy, tỡnh bn l mt trong nhng tỡnh cm cao p ca chỳng ta.
- Dng on song hnh (l on vn c sp xp cỏc ý ngang nhau, b sung cho nhau, phi hp
nhau din t ý chung. on song hnh khụng cú cõu ch .
VD: i gia H Long vo mựa sng, ta cm thy nhng hũn o va xa l, va quen thuc, m m,
o o. Chung quanh ta, sng buụng trng xoỏ. Cũn thuyn bi trong sng nh bi trong mõy. Ting súng
v loong boong trờn mn thuyn. Ting gừ thuyn lc c ca bn chi sn cỏ, õm vang mt vnh. Thnh
thong my con hi õu t ngt hin ra trong mn sng.
(Vnh H Long)
- Dng on múc xớch l on vn trong ú cỏch sp xp ý n tip theo ý kia theo li múc ni vo ý
trc (qua nhng t ng c th) b sung, gii thớch cho ý trc.
VD: Mun xõy dng ch ngha xó hi thỡ phi tng gia sn xut. Mun tng gia sn xut tt thỡ phi cú
k thut ci tin. Mun s dng tt k thut ci tin thỡ phi cú vn hoỏ. Vy, vic b tỳc vn hoỏ l cc kỡ
cn thit.
3. Cng c.
- B cc ca vn bn l gỡ?
- Cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, Xõy dng on vn trong vn bn, Cỏch trỡnh by ni dung
trong on vn ntn?
4. Dn dũ.

- V xem nd bi.
- Tỡm hiu cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, Xõy dng on vn trong vn bn, Cỏch trỡnh by
ni dung trong on vn.
__________________________________________
-----------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
Tiết 6- tập làm văn:
Đ1. VN BN (Tip)
I. Mc tiờu
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v b cc ca vn bn, Cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, Xõy
dng on vn trong vn bn, Cỏch trỡnh by ni dung trong on vn.
2. K nng.
- Rốn k nng s dng b cc ca vn bn, Cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, Xõy dng on
vn trong vn bn, Cỏch trỡnh by ni dung trong on vn. trong khi núi, vit.
3. Thỏi .
- Bit cỏch trỡnh by bi núi, vit.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 14 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- HS: ễn tp b cc ca vn bn, Cỏch b trớ, sp xp ni dung phn thõn bi, Xõy dng on vn trong vn
bn, Cỏch trỡnh by ni dung trong on vn.
III. Tin trỡnh bi dy.

1. Kim tra.
2. Bi mi.
_________________________________________
BI TP
Bi 1. Nhn din on vn ( trang 33, 34, 35 sỏch cm th ng vn THCS 8; bi 13 tr 17, 18 sỏch
cỏc dng tp lm vn v cm th th vn lp 8).
Bi 2. Cho cõu ch sau:
a.Em quờn sao c k nim ngy u tiờn i hc lp Mt.
1. Vit tip cõu ch trờn cú mt on vn din dch khong t 10 n 12 cõu.
2. Sau ú, hóy chuyn i on vn din dch thnh on vn quy np. Nờu cỏch chuyn i.
b. Ca dao v tc ng Vit Nam ó din t sõu sc tỡnh cm yờu thng cng ng.
Hóy vit tip cõu ch trờn cú mt on vn ngh lun chng minh kt cu theo kiu tng phõn hp
c. Vit on vn tng phõn hp cho sn cõu ch .
Cỏi tỡnh ca lóo Hc i vi cu Vng tht l him cú v Nam Cao ó ghi li trong nhng dũng
ch xỳc ng. Bi khụng cũn l con chú thng, cu vng ó tr thnh ngi thõn, nim vui, nim an i
i vi cuc sng cụ n, li thi mt mỡnh ca lóo. Lóo gi nú l cu Vng nh b m him hoi gi a
con cu t. Thnh thong khụng cú vic gỡ lm, lóo li bt rn cho nú hay em nú ra ao tm, cho nú n cm
trong mt cỏi bỏt nh mt nh giu() Lóo c nhm vi ming li gp cho nú mt ming nh ngi ta gp
thc n cho con tr. Ri lóo chi yờu nú, lóo núi vi nú nh núi vi mt a chỏu bộ v b nú. Tỡnh th
cựng ng khin lóo phi tớnh n vic bỏn cu Vng thỡ trong lóo din ra mt s dn vt au kh. Lóo
k li cho ụng giỏo vic bỏn cu vng vi tõm trng vụ cựng au n: lóo ci nh mu, ụi mt ng c
nc. n ni ụng giỏo thng lóo quỏ mun ụm chm ly lóo m o lờn khúc. Khi nhc n vic cu
Vng b la ri b bt, lóo Hc khụng cũn nộn ni ni au n c di lờn : mt lóo t nhiờn co dỳm li.
Nhng vt nhn xụ li vi nhau, ộp cho nc mt chy ra. Cỏi u lóo ngoo v mt bờn v cỏi ming múm
mộm ca lóo mu nh con nớt. Lóo hu hu khúc. Lóo Hc au n n th khng phi ch vỡ quỏ thng con
chú, m cũn vỡ lóo khụng th tha th cho mỡnh vỡ ó n la con chú trung thnh ca lóo. ễng lóo quỏ lng
thin y cm thy lng tõm au nhúi khi thy trong ụi mt ca con chú bt ng b trúi cú cỏi nhỡn trỏch
múc Thỡ ra tụi gi bng ny tui u ri cũn ỏnh la mt con chú, nú khụng ng tụi n tõm la nú. Phi
cú trỏi tim vụ cựng nhõn hu v trong sch thỡ mi b dy vũ lng tõm au n n th, mi cm thy cú
li vi mt con chú nh vy.

Bi 3. Mt bn hc sinh ó cú d nh sp xp dn ý phn thõn bi nh sau v mi ý bn y s trin
khai thnh mt on vn:
a. K nim khi nh, chun b n trng
b. K nim khi kt thỳc bui hc
c. K nim sut dc ng n lp
d. K nim trong bui l khai ging
e. K nim trong lp, bui hc u tiờn
g. Theo em, dn ý thõn bi m bn hc sinh d kin nh trờn ó hp lý cha? Vỡ sao? Nu cha hp
lý, hóy sa li.
2. Chn mt ý ca dn ý thõn bi ó sa, vit thnh mt on vn din dch hoc quy np.
Bi 4. chun b cho bi vit s 1 v vn t s trong tun sau, cụ giỏo ó hng dn c lp tụi lm
vn s 2 (ng vn 8, tp mt) nh sau:
- Cỏc em cú th chn ngi y l mt ngi bn, hoc mt thy giỏo, cụ giỏo, hoc mt ngi thõn
trong gia ỡnh nh ụng, b, cha, m, anh, ch, em..
- Sng mói cú ngha l li nhng k nim sõu sc, khụng th quờn. Khụng nờn quan nim v sng
ch, hoc hiu lm l vit v ngi ó khut.
- Tụi ó chn vit v b ni yờu quý ca mỡnh. D kin phn thõn bi ca tụi nh sau:
1. Mt vi nhn xột nhanh v b t hỡnh dỏng, n cụng vic hng ngy
2. K nim khi em mi sinh, b ó giỳp m chm súc em (nghe m k li)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 15 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. K nim khi em chp chng bit i, b ó chm em.
4. K nim khi em ln lờn v i hc, b vn chm súc v dy bo em.
- Cỏc bn cú trựng d nh nh tụi khụng? Nu ng cm, mi cỏc bn hóy trin khai mi ý ca dn ý
thnh mt on vn v hon thnh vn s 2.
5. Chuyn on vn trong vn bn.
a. Mc ớch ca vic chuyn on vn.

Mi vn bn do nhiu on vn hp thnh. Ngi vit v núi phi chuyn on vn liờn kt li
thnh mt khi cht ch, trỏnh ri rc, ln xn.
b. Cỏc phng tin chuyn on.
Mun chuyn on, liờn kt on, ngi ta cú th s dng t ng hoc dựng cõu vn
* Dựng t ng liờn kt on, chuyn on, cú th:
- Dựng cỏc quan h t
- Dựng t ng ch s lit kờ
- Dựng t ng th hin ý tiu kt, tng kt, khỏi quỏt s vic
- Dựng t ng ch s tip din, ni tip
- Dựng t ng ch ý tng phn, i lp
- Dựng t ng thay th (cỏc i t)
* Dựng cõu ni chuyn on vn:
Cú lỳc, ngi vit phi s dng mt cõu vn ni hai on vn. Nh th, s vt vi s vt, tỡnh th
vi tỡnh th, thi gian vi thi gian, khụng gian vi khụng gian c ni kt lin mch, cht ch.
VD: Hc th ca dõn gian v th c in cho vng chói ngh th, th bit rt sõu rt tho ri sau ú
khụng dựng khụng theo, vỡ mỡnh thy cỏi li mi ca mỡnh hay hn nhiu, khong theo mt cỏch t giỏc, ch
khụng phi vỡ cha hiu bit.
Tr li vi vn th dõn gian. Trong bi Bin (1961), tụi ó dựng nhiu vn theo li hỏt dm Ngh
Tớnh:
B p cỏt vng
Thoai thoi hng thụng ng
Nh lng l m mng
Sut ngn nm bờn súng..
(Tip nhn nh hng ca th truyn thng Xuõn Diu)
3. Cng c.
- Nờu cỏc bc lp dn ý cho mt vn?
4. Dn dũ.
- V xem li nd bi.
- Hóy vit mt s on vn phõn tớch tm lũng nhõn hu v lng thin ca lóo Hc. Sau ú, hóy phõn
tớch cỏc phng tin chuyn on vn c s dng. (Tham kho bi Lóo Hc)

________________________________________
-----------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
Tiết 7- tập làm văn:
Đ2. VN T S
I. Mc tiờu.
1. Kin thc.
- Cng c kin thc v vn t s, cỏch xõy dng chuyn, Lp dn bi cho mt bi vn t s, phng phỏp
c th.
2. K nng.
- Rốn k nng xõy dng chuyn, Lp dn bi cho mt bi vn t s, phng phỏp c th.
3. Thỏi .
- Bit cỏch lp dn bi cho mt bi vn t s.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
- HS: ễn tp v vn t s, cỏch xõy dng chuyn, Lp dn bi cho mt bi vn t s, phng phỏp c th.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 16 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
_____________________________________
I. nh ngha.
1. Chuyn l gỡ? L cỏc s vic do nhõn vt gõy ra, cng gi l cỏc tỡnh tit, din bin liờn tc trong

mt thi gian nht nh, trờn khụng gian nht nh, th hin t duy v phm cht con ngi mang ý ngha
i sng.
2. Th no gi l vn t s?
Vn t s l loi vn trong ú tỏc gi gii thiu, thuyt minh, miờu t nhõn vt, hnh ng v tõm t
tỡnh cm ca nhõn vt, k li din bin cõu chuyn sao cho ngi c, ngi nghe hỡnh dung c din
bin v ý ngha ca cõu chuyn y.
II. Cỏch xõy dng truyn.
1. Truyn l mt th loi l vn bn k c tỏc gi sỏng tỏc. VD: truyn c tớch, truyn ng
ngụn. Cỏi c k trong vn bn truyn thỡ gi l cõu chuyn, c vit l truyn.
2. Xõy dng nhõn vt.
- Trong truyn phi cú nhõn vt. Nhõn vt cú ngoi hỡnh, cú ngụn ng hnh ng, tõm lớ- tớnh cỏch, cú
xung t, cú tỡnh hung gia cỏc nhõn vt mi cú chuyn xy ra trong thi gian v khụng gian nht
nh. Nhõn vt phi c th, cỏ tớnh hoỏ, tiờu biu cho mt lp ngi no ú trong xó hi. Vit truyn phi
bit xõy dng nhõn vt. c truyn phi bit ngh thut xõy dng nhõn vt ca tỏc gi.
3. Xõy dng tỡnh tit truyn: Tỡnh tit truyn l nhng mch, nhng chng, nhng s vic din bin
ca cõu chuyn c k trong tỏc phm truyn. Tỡnh tit cú thỳ v thỡ truyn mi hay. Bng phng quỏ thỡ
nht nho, vụ v.
VD: Truyn Tm la v cõy roi cú my tỡnh tit sau:
- Mt l, thõn mu Trn Bớch San nhn c tm la con i lm quan xa gi v tng m, b bun v
gin lm.
- Hai l, b tr li con tm la kốm theo cỏi roi.
- Ba l, n San lp bn th ly sng m v nghiờm khc t x pht mỡnh.
4. Tỡnh hung ca truyn.
Tỡnh hung c th hin qua cỏc tỡnh tit, s c bt ng, giu kch tớnh em n cho ngi c nhiu
lớ thỳ, hp dn.
Cụ bộ hỏi nm.
Hai em bộ gỏi trờn ng v nh, mang theo mt gi y nm va hỏi trong rng. Chỳng phi i
ngang qua ng tu. Tng rng tu ho cũn xa, chỳng bng ngang ng ray. Khụng ng tu ho xut
hin. Em gỏi ln nhy lựi li, con em nh ỏnh gi nm v cỳi xung nht. Tu ho ó n quỏ gn. Em
ln kờu lờ: B ht nm, chy i!. Nhng em nh khụng nghe thy v tip tc nht nm. Ngi lỏi tu

khụng th dng li c v tu cht em gỏi nh. Em gỏi ln go khúc st mt. Hnh khỏch xụ n ca
s cỏc toa tu. Khi tu chy qua, ngi ta thy em gỏi nh nm bt ng gia cỏc thanh ray mt ỳp xung.
Mt lỳc sau, cụ bộ nhm dy, ng lờn nht ht nm vo gi v chy n ch ch.
- Em bộ ỏnh nm cỳi xung nht. Tu chy qua cht lờn em bộ nh. Ch khúc. Hnh khỏch vụ
cựng lo s, thng cm. Tu chy qua, em bộ nm bt ng gia cỏc thanh ray, mt ỳp xung. Ai cng ng
l em ó b cht.
=> ú l tỡnh hung th nht.
- Ai ng, mt lỳc sau cụ bộ nhm dy, ng lờn nht ht nm b vo gi v chy n ch ch.
=> ú l tỡnh hung th hai.
T lo õu, s hói m ngi c vui mng vỡ em bộ may mn, do khụn ngoan m thoỏt cht. Hai tỡnh
hung trờn ó to nờn tớnh hp dn ca truyn. ng thi giỏ tr nhõn bn ca truyn c tụ m.
III. Lp dn bi cho mt bi vn t s.
1. M bi:
Cú th gii thiu nhõn vt v tỡnh hung xy ra cõu chuyn.. Cng cú lỳc ngi ta bt u t mt s c
no ú, hoc kt cc cõu chuyn, s phn nhõn vt ri ngc lờn k li t u.
2. Thõn bi: K cỏc tỡnh tit lm nờn cõu chuyn. Nu tỏc phm truyn cú nhiu nhõn vt thỡ tỡnh tit
lng vo nhau, an xen nhau theo din bin ca cõu chuyn
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 17 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. Kt bi: cõu chuyn k i vo kt cc. S vic kt thỳc, tỡnh trng v s phn nhõn vt c nhn
din khỏ rừ.
IV. Phng phỏp c th .
1. Miờu t trong vn t s.
Miờu t khụng ch lm ni bt ngoi hỡnh m cũn cú th khc ho ni tõm nhõn vt, lm cho chuyn k
tr nờn m , lớ thỳ
Trong vn t s thng cú 4 yu t miờu t an xen vo cỏc tỡnh tit theo din bin ca cõu chuyn:
- Miờu t cnh vt- khụng gian ngh thut v thi gian ngh thut ( D Mốn phiờu lu kớ - on miờu

t vựng c may, vừ i din ra cuc thỡ u gia Tri v Mốn)
- Miờu t ngoi hỡnh nhõn vt ( Miờu t D Mốn)
- Miờu t hnh ng nhõn vt: (hnh ng ca tờn cai l v ngi nh lớ trng, hnh ng ca ch
Du)
- Miờu t tõm lớ, tõm trng nhõn vt (tõm trng nhõn vt ch Du trong cnh bỏn con)
2. Biu cm trong vn t s.
a. S biu hin v giỏ tr ca yu t biu cm trong vn t s.
- Trong vn t s, ngoi cỏc yu t tỡnh tit, yu t miờu t cnh vt, nhõn vt cũn cú yu t biu
cm. Nhng yu t biu cm (vui, bun, gin, hn, lo õu, mong c, hi vng, nh thng.) luụn luụn ho
quyn vo cnh vt, s vic ang din ra, ang c núi n.
- Cỏc yu t biu cm trong vn t s thng c biu hin qua 3 dng thc sau õy:
+ T thõn cnh vt, s vic din bin m cm xỳc trn ra, thm vo li vn, trang vn do ngi c
cm nhn c.
+ Cm xỳc c by t, c biu hin qua cỏc nhõn vt, nht l qua ngụi k th nht.
- Cm xỳc c tỏc gi by t trc tip. ú l on tr tỡnh ngoi m ta thng bt gp trong mt
s truyn.
Chỳ ý: lỳc c, lỳc cm th, lỳc phõn tớch tỏc phm, phõn tớch nhõn vt (tiu thuyt, truyn ngn,
truyn th, nht l tu bỳt) ta phi c bit lu ý ti cỏc yu t biu cm.
Luyn tp: Cho s vic v nhõn vt sau õy: Sau khi bỏn chú, lóo Hc sang bỏo cho ụng giỏo bit.
Hóy úng vai ụng giỏo v vit mt on vn k li giõy phỳt lóo Hc sang bỏo tin bỏn chú vi v mt v tõm
trng au kh.
Lóo Hc ra v ri. Nc mt a ra ni hai hừm mt. Nh mt k mt hn. Thng lóo quỏ. Cnh gi
cụ n ch cú con chú lm bn sm khuya, gi li bỏn i. Cnh cu Vng b thng Xiờn, thng Mc bt ng
tỳm ly hai chõn sau dc ngc lờn ri trúi li, ụi mt ra, di i, rờn nh khúc nh van c hin ra
trc mt tụi. V hỡnh nh lóo Hc, sau khi bỏo tin cu Vng i i ri, ụng giỏo !, Mt co rỳm li, cỏi
u ngeo v mt bờn, cỏi ming múm mộm ct ting khúc hu hu ca lóo lm cho tụi au n v xỳc ng
vụ cựng. Tụi ngh v kip chú, kip cu Vng, ngh v kip ngi. Cõu núi ca lóo Hc lm tụi day dt v
thng tht mói: thỡ ra tụi gi bng ngn ny tui u ri cũn ỏnh la mt con chú, nú khụng ng tụi n tõm
la nú!.
3. Cng c.

- Chuyn l gỡ?
- Th no gi l vn t s?
- Cỏch xõy dng chuyn?
4. Dn dũ.
- V hc nd bi.
- Lp dn ý cho bi Chng may em ỏnh v l hoa p
_________________________________________
-----------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
Tiết 8- tập làm văn:
Đ2. RẩN K NNG LM VN T S
KấT HP VI MIấU T V BIU CM
I. Mc tiờu:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 18 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1. Kin thc. Qua tit hc, HS nm c:
- Vai trũ, tm quan trng, tỏc ng qua li gia cỏc yu t t s, miờu t v biu cm trong mt VB hon
chnh.
2. K nng.
- Cỏch thc vn dng cỏc yu t miờu t v biu cm trong mt VB t s.
- Bit vn dng nhng hiu bit cú c bi hc t chn ny vit bi vn t s cú kt hp vi miờu
t v biu cm.
3. Thỏi . Cú ý thc s dng yu t miờu t v biu cm trong vn bn t s.
II. Chun b:

- GV : Ti liu tham kho
- HS: ễn li cỏc khỏi nim t s, miờu t v biu cm.
III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
__________________________________
I. ễn tp cỏc phng thc: t s, miờu t , biu cm.
- GV cho HS ụn li mt s VB t s cú kt hp vi miờu t v biu cm
? Hóy k ra mt s VB t s cú kt hp vi miờu t v biu cm m em ó c hc chng trỡnh Ng
vn lp 6, 7 v u nm lp 8?
VB Bi hc ng i u tiờn ( trớch D mốn phiờu lu kớ ca Tụ Hoi
VB Sng cht mc bay ca Phm Duy Tn
VB Tụi i hc ca Thanh Tnh...
- Hóy nhc li c im v cỏc thao tỏc chớnh ca cỏc phng thc t s, miờu t v biu cm?
+ T s: Trỡnh by chui s vic cú m u, din bin, kt thỳc, th hin mt ý ngha
Thao tỏc: K l chớnh.
+ Miờu t: Tỏi hin li s vic, hin tng.
Thao tỏc: Quan sỏt, liờn tng, so sỏnh, nhn xột.
+ Biu cm: Th hin tỡnh cm, thỏi ca mỡnh vi s vt, hin tng.
Thao tỏc : Bc l trc tip nhng cm xỳc ca chớnh ngi vit hoc thụng qua ý ngh, cm xỳc ca cỏc
nhõn vt.
II. Vai trũ ca cỏc yu t miờu t v biu cm trong vn t s.
? Ti sao trong VB t s cn cú yu t miờu t?
Nh cú yu t miờu t m cú th tỏi hin cnh vt, con ngi mt cỏch c th, sinh ng trong khụng gian,
thi gian
- Yu t miờu t trong vn t s :
? Qua cỏc VB t s cú kt hp vi miờu t v biu cm ó hc, em thy yu t miờu t cú vai trũ gỡ trong
VB t s?
Tr li
Giỳp ngi k k li mt cỏch sinh ng cnh vt, con ngi lm cho cõu chuyn tr nờn sinh ụng, hp

dn
? Em thng thy nhng yu t miờu t no xut hin trong vn t s?
Tr li
+ Miờu t nhõn vt
+ Miờu t cnh thiờn nhiờn
+ Miờu t cnh sinh hot
HS ly VD c th ?
+ Miờu t nhõn vt: on vn miờu t ngoi hỡnh ca D Mốn v D Chot trong VB Bi hc ng i
u tiờn ca Tụ Hoi
+ Miờu t cnh thiờn nhiờn: on vn u tiờn ca VB Tụi i hc ca Thanh Tnh.
+ Miờu t cnh sinh hot: on vn miờu t cnh h ờ trong VB Sng cht mc bay ca Phm Duy Tn.
? Yu t miờu t thng c th hin qua nhng du hiu no VB t s?
2- Yu t biu cm trong vn t s.
? Yu t biu cm úng vai trũ gỡ trong vn t s?
Biu cm: Th hin thỏi , tỡnh cm ca nh vn vi nhõn vt, s vic c k
? Trong VB t s, em thy yu t biu cm thng c th hin nh th no?
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 19 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Biu cm thụng qua hai hỡnh thc: trc tip qua cm xỳc ca chớnh nh vn vi nhõn vt hoc giỏn tip
thụng qua cm xỳc, ý ngh ca cỏc nhõn vt
? V hỡnh thc, em thy yu t biu cm thng xut hin qua nhng du hiu no trong VB t s?
Qua nhng cõu cm thỏn, nhng cõu hi tu t...
III. Rốn luyn k nng vit on vn t s cú kt hp vi miờu t v biu cm.
1. Vit on vn t s cú kt hp miờu t v biu cm bt kỡ.
? vit c on vn t s kt hp vi miờu t v biu cm bt kỡ, ta thc hin theo my bc? L
nhng bc no?
Thc hin theo 5 bc

+ Xỏc nh nhõn vt, s vic
+ La chn ngụi k
+ Xỏc nh th t k
+ Xỏc nh cỏc yu t miờu t v biu cm s vit
+ Vit thnh on vi cỏc yu t: K, t, biu cm
? B cc mt bi vn t s gm my phn? L nhng phn no?
Gm 3 phn: M bi, thõn bi, kt bi
2. Vit on vn t s cú kt hp miờu t v biu cm trong b cc mt bi vn.
a. on m bi.
- GV cho HS hot ng nhúm tỡm ra cỏc cỏch vit on m bi
* Cỏch 1: Dựng phng thc t s kt hp vi miờu t gii thiu s vic, nhõn vt v tỡnh hung xy ra
cõu chuyn
VD: Sỏch Mt s kin thc, k nng v bi tp nõng cao - Ng vn 8
* Cỏch 2: Dựng phngthc t s l chớnh cú kt hp vi biu cm nờu kt qu ca s vic hoc kt
cc s phn ca nhõn vt lờn trc; sau ú dựng mt vi cõu dn dt quay v t u din bin ct truyn
VD: Sỏch Mt s.....
* Cỏch 3: Dựng hỡnh thc miờu t l chớnh dn dt vo truyn
VD
* Cỏch 4: Dựng phng thc biu cm l chớnh dn dt vo truyn ( thng dnh cho nhng cõu
chuyn cú tớnh cht hi tng, hoi nim)
VD: VB Tụi i hc
b. Thõn bi.
? Cỏch vit cỏc on thõn bi nh th no? Yu t no úng vai trũ ch o?
Vit cỏc on thõn bi: Yu t t s úng vai trũ ch o ( cú s vic, nhõn vt); miờu t v biu cm ch
c vn dng khi cn thit lm tng sc hp dn cho truyn.
c. Kt bi.
- Cho HS tho lun nhúm, tỡm ra cỏc cỏch vit on kt bi
Cỏch vit on kt bi
* Cỏch 1: Dựng phng thc t s kt hp vi biu cm nờu kt cc v cm ngh ca ngi trong cuc (
Ngi k chuyn hay mt nhõn vt no ú)

* Cỏch 2: Dựng phng thc biu cm l chớnh by t thỏi , tỡnh cm ca ngi trong cuc
* Cỏch 3: Dựng phng thc miờu t l chớnh an xen biu cm kt thỳc cõu chuyn
mi cỏch, GV ly VD c th HS hc tp.
3. Cng c.
? Cỏc phng thc t s , miờu t, biu cm cú c im gỡ? Cỏc thao tỏc chớnh ca cỏc phng thc ú?
Cú khi no em thy trong mt VB ch xut hin duy nht mt phng thc biu t khụng? Ti sao?
4. Dn dũ:
- Hc bi, nm chc c im ca cỏc phng thc t s, miờu t v biu cm ó c hc.
- Chun b Vn thuyt minh
________________________________
-----------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
Tiết 9- tập làm văn:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 20 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Đ3. VN THUYT MINH
I. Mc tiờu.
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v vn bn thuyt minh, tớnh cht ca vn thuyt minh, yờu cu v phng
phỏp thuyt minh.
2. K nng.
- Rốn k nng hon thin bi vn thuyt minh.
3. Thỏi .
- Cú ý thc khi lm vn thuyt minh.

II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
- HS: ễn tp v vn bn thuyt minh, tớnh cht ca vn thuyt minh, yờu cu v phng phỏp thuyt minh.
III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
___________________________________________
I. Tỡm hiu chung v vn bn thuyt minh.
1.Thuyt minh l gỡ?
- Thuyt minh ngha l núi rừ, gii thớch, gii thiu
- Thuyt minh cũn cú ngha l hng dn cỏch dựng
2. Vn bn thuyt minh l kiu vn bn thụng dng trong mi lnh vc i sng nhm cung cp tri thc v
cỏc hin tng v s vt trong t nhiờn, trong xó hi bng phng thc trỡnh by, gii thiu, gii thớch.
VD:
- Gii thiu v mt nhõn vt lch s.
- Gii thiu mt min quờ, mt vựng a lý.
- Gii thiu mt c sn, mt mún n.
- Gii thiu mt v thuc.
- Gii thiu mt loi hoa, loi chim, loi thỳ
3. Vn bn thuyt minh cú tớnh cht khỏch quan, thc dng, l loi vn bn cú kh nng cung cp tri thc
xỏc thc, hu ớch cho con ngi.
4. Mt vn bn thuyt minh hay, cú giỏ tr l mt vn bn trỡnh by rừ rng hp dn nhng c im c bn
ca i tng thuyt minh.
5. Vn bn thuyt minh s dng ngụn ng chớnh xỏc, cụ ng, cht ch, sinh ng.
Bi tp 1: Hai vn bn sau cú phi l vn bn thuyt minh khụng? Hóy t tờn cho cỏc vn bn y?
Vn bn 1: nc ta, tin giy c phỏt hnh ln u tiờn di thi nh H (1400 1407) nhng
ch tn ti trong thi gian rt ngn. Sau khi Phỏp xõm chim Vit Nam, ngõn hng ụng Dng ra i nm
1875 v tin giy bt u c phỏt hnh Nam Kỡ v Hi Phũng vo khong nhng nm 1891 1892. Sau
khi nc VNDCCH ra i, ngy 31-1-1946, Chớnh Ph ó kớ ngh nh phỏt hnh tin giy VN v n ngy
30-11-1946 t giy bc u tiờn ca nc VNDCH ra i. Ngy 5-6-1951, Ngõn hng quc gia VN c

thnh lp v phỏt hnh loi tin giy mi. T ú n nay, nc ta ó tri qua hai ln i tin (1959 v 1985)
v mt ln thng nht tin t hai min Nam Bc theo loi tin mi (1978).
Vn bn 2: Cỏ ui thng sng vựng bin nhit i. Thõn hỡnh chỳng nom dt v mng, do hai võy
ngc rng v phng hai bờn, gn lin vi thõn. Khi cỏ bi, cỏc võy ngc mm ny chuyn ng lờn xung
trong nc trụng rt p. Cỏ ui mu xanh sm, nhng cng cú loi ui lng cú nhng m mu trng
nom rt ni bt. Chic uụi di giỳp cỏ ui gi thng bng di nc. Tuy nhiờn, uụi cỏ ui cú nc c,
cú th chõm t gõy nguy him cho ngi v cỏc ng vt khỏc. Cỏ ui thớch sng thnh tng n. Ngi
ta cú khi nhỡn thy by cỏ ui ba n bn con bi cnh nhau. Chỳng cng rt thớch nhy mỳa na. Lỳc cao
hng, cỏ ui cũn nhy vt lờn trờn mt nc, cao n vi một. Song, cỏ ui cng bit giu mỡnh di cỏt
trỏnh k thự.
Gi ý: C hai vn bn trờn u l vn bn thuyt minh.
Vn bn 1: V tin giy Vit Nam.
Vn bn 2: Loi cỏ ui vựng bin nhit i.
II. Tớnh cht ca vn thuyt minh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 21 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Gi¸o ¸n BDHSG mon ng÷ v¨n - 8 N¨m häc: 2011 – 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Một văn bản thuyết minh hay có giá trị là một văn bản trình bầy rõ ràng, hấp dẫn những đặc điểm cơ
bản của đối tượng thuyết minh.
- Ngôn ngữ diễn đạt trong văn bản thuyết minh phải chính xác, chặt chẽ, cô đọng và sinh động. Cách
viết màu mè, dài dòng sẽ gây cho người nghi ngờ, khó chịu, cần hết sức tránh.
VD: (xem trang 95, 96, 97 sách Cảm thụ ngữ văn THCS 8 – Tạ Đức Hiền)
III. Yêu cầu và phương pháp thuyết minh.
1. Yêu cầu.
- Trước hết phải hiểu rõ yêu cầu của bài làm là cung cấp tri thức khách quan, khoa học về đối tượng
thuyết minh
- Phải quan sát, tìm hiểu kĩ lưỡng, chính xác đối tượng cần thuyết minh, nhất là phải nắm bắt được bản
chất, đặc trưng của chúng, để tránh sa vào trình bầy các biểu hiện không phải tiêu biểu, không quan trọng.

- Phải sử dụng ngôn ngữ chính xác, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc.
- Cần chú ý thời gian được thuyết minh, đối tượng đọc, nghe bài thuyết minh của mình.
2. Phương pháp.
Để bài văn thuyết minh có sức thuyết phục, dễ hiểu, sáng rõ, người ta có thể sử dụng phối hợp nhiều
phương pháp thuyết minh như : nêu định nghĩa, mô tả sự vật, sự việc, nêu ví dụ, liệt kê, so sánh, đối chiếu
phân tích, phân loại, dùng số liệu, nói vừa phải, tránh đại ngôn…
Tham khảo ví dụ trong sách trên (như mục III)
BÀI TẬP:
Bài 1. Đọc các đoạn văn thuyết minh sau. Cho biết người viết đã phải huy động kiến thức gì và sử
dụng những phương pháp thuyết minh nào?
1. Dơi là động vật ngủ đông. Vì thế ta thường bắt gặp chúng vào mùa hè. “Nhà” của dơi là những nơi
tối ẩm như vách đá, hang động, đặc biệt là trong những thân cây lớn đã chết. Ở nơi có dân cư, dơi thường trú
trên mái nhà, vách tường ẩm và không có ánh sáng…”
(Theo Thanh Huyền- Báo hoạ mi)
2. Hiện nay, cứ 8 người Mĩ, có một người ở độ tuổi 65 hoặc cao hơn. Tới năm 2005, con số đó là 4
người. Nhóm người ở độ tuổi 75 trở lên ngày càng đông. Điều đó, chứng tỏ: người Mĩ ngày càng sống lâu
hơn, có tuổi thọ cao hơn.
(Theo 365 lời khuyên về sức khoẻ)
3. Bao bì ni lông bị vứt xuống cống làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của
các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao
bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi nuốt phải. Đặc biệt bao bì ni lông mầu đựng thực phẩm làm ô
nhiễm thực phẩm…. gây tác hại cho não và là nguyên nhân gây ung thư phổi.
(Theo thông tin về ngày trái đất năm 2005)
Gợi ý:
1. Kiến thức sinh học.
2. Kiến thức về sức khoẻ đời sống.
3. Kiến thức về môi trường.
Bài 2: Cho văn bản sau:
“Cách đây hai năm, chàng thanh niên Ra-pha-en-đơ Rốt-sin, người được thừa hưởng một trong những
gia tài kếch sù nhất thế giới, đã gục chết trên một vỉa hè ỏ Niu-oóc vì “chơi bạch phiến” quá liều, năm đó

chàng mới 23 tuổi.
Cái chết của chàng tỉ phú trẻ này đã làm không ít các bậc cha mẹ tỉ phú khác lo lắng: làm sao để con
cái họ đừng hư vì số tài sản khổng lồ không do chính chúng tạo dựng.”
a. Văn bản trên có phải là văn bản thuyết minh không? Vì sao?
b. Văn bản trên có ích gì cho bạn đọc?
Gợi ý:
Văn bản trên là văn bản thuyết minh (có yếu tố tự sự) => một bản tin của báo.
Văn bản trên nhắc nhở việc giáo dục thế hệ trẻ- trách nhiệm của gia đình và xã hội trong việc giáo dục
thế hệ trẻ.
Bài 3: Hãy sưu tầm các kiến thức cần thiết để chuẩn bị cho đề bài : “Thuyết minh về chiếc nón lá Việt
Nam”.
(Tham khảo sách “Cảm thụ ngữ văn 8 của Tạ Đức Hiền (tr 109) và sách “Các dạng bài tập làm văn và
cảm thụ thơ văn lớp 8 (tr 168))
Bài 4: Đọc đoạn văn sau:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------TrÇn V¨n Trêng
-- 22 Trêng THCS Ngäc liªn – ngäc lÆc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Cha ụng ta ngy xa- nhng ngi ó thit k nờn chic ỏo di- mc dự thi tit ca nc ta rt núng,
vn to ra dỏng v ỏo di sao cho thanh tao, trang nhó, hp vi ngi thiu n. Chớnh vỡ iu ú m cỏc c
ó thit k ra kiu ỏo cú c cao mt phõn, hp vi kiu túc bỳi tú ca ph n thi xa, biu l s kớn ỏo cu
ngi con gỏi T thi xa, cỏc vua chỳa ó ý n cỏch n mc ca nhõn dõn v cú l chớnh vỡ iu y
m chic ỏo di ó ra i u th k XVII, Bc Ninh, chic ỏo di m ba m by ó c ra i phự
hp vi cỏch vn khn, bc l rừ nhng nột p ca ngi Vit Nam. Mói n tn th k XX, chic ỏo di
m ba m by c ci tin thnh chic ỏo nm thõn..
a. õy cú phi l on vn thuyt minh khụng ? Vỡ sao?
b. Mun vit c on vn trờn, ngi vit ó phi ly kin thc t õu?
c. Nu ỳng l vn thuyt minh thỡ on vn ó s dng cỏc phng phỏp thuyt minh no?
Gi ý:

a. on vn trờn ỳng l on vn thuyt minh
b. Tỡm kin thc m cỏc nh khoa hc, nghiờn cu ó khng nh trong sỏch, bỏo chớ, cỏc ti liu tin
cy
c. Cỏc phng phỏp thuyt minh m on vn s dng: hs t lm.
3. Cng c.
- Tớnh cht ca vn thuyt minh? yờu cu v phng phỏp thuyt minh?
4. Dn dũ.
- v hc nd bi.
- Hon thin cỏc vn.
- Cb cỏch lm bi vn thuyt minh.
_______________________________________
-----------Ngày soạn: /
/ 2011.
Ngày dạy:
/
/ 2011
Tiết 10- tập làm văn:
Đ3. VN THUYT MINH (Tip)
I. Mc tiờu.
1. Kin thc.
- Cng c kin thc cho HS v vn bn thuyt minh, tớnh cht ca vn thuyt minh, yờu cu v phng
phỏp thuyt minh, cỏch lm vn bn thuyt minh.
2. K nng.
- Rốn k nng hon thin bi vn thuyt minh.
3. Thỏi .
- Cú ý thc khi lm vn thuyt minh.
II. Chun b.
- GV: Son bi, ti liu tham kho.
- HS: ễn tp v vn bn thuyt minh, tớnh cht ca vn thuyt minh, yờu cu v phng phỏp thuyt minh,
cỏch lm vn bn thuyt minh.

III. Tin trỡnh bi dy.
1. Kim tra.
2. Bi mi.
________________________________________
I. Tỡm hiu chung v vn bn thuyt minh
II. Tớnh cht ca vn thuyt minh.
III. Yờu cu v phng phỏp thuyt minh.
IV. Cỏch lm bi vn thuyt minh.
1. Phi tỡm hiu bi, nhm xỏc nh i tng s thuyt minh.
2. Tip theo, ngi lm bi phi tỡm cỏc tri thc khỏch quan, khoa hc v i tng thuyt minh (cú
th n tn ni quan sỏt, tỡm hiu k lng, chớnh xỏc, ghi chộp li) hoc tỡm c sỏch bỏo cỏc kin thc
tin cy v i tng thuyt minh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 23 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. Tip theo na, sau khi cú kin thc ri, cn tỡm mt hng trỡnh by theo mt trỡnh t thớch hp vi
i tng cn thuyt minh, sao cho ngi c d hiu.
VD: Nu thuyt minh v chic xe p cú th i t b phn quan trng, n khụng quan trng, n tỏc
dng ca xe p vi ngi s dng
Nu thuyt minh v chic nún lỏ Vit Nam cn i theo trỡnh t t ngun gc, cỏch lm nún, cỏc kiu
dỏng nún, tỏc dng khi con ngi s dng
4. Khi lm vn thuyt minh, chỳ ý s dng ngụn ng chớnh xỏc, din t rừ rng, mch lc. Chỳ ý
cht vn phự hp vi vn thuyt minh.
BI TP:
Bi tp 1: Hóy gii thiu mt mún n ca cỏc bộ la tui nhi ng.
Sau khi tỡm hiu , cn thc hin tip nhng bc no hon thnh bi thuyt minh trờn?
- i tng thuyt minh: cỏch lm mt mún n
- Hc sinh cú th c sỏch bỏo, ti liu hoc hc hi nhng ngi ln hiu bit.

- Lm theo trỡnh t hp lớ:
+ Nguyờn liu
+ Cỏch lm
+ Cht lng sn phm
Bi tp 2: Hóy thuyt minh v mt danh lam thng cnh, mt di tớch lch s ca a phng em.
Bi tp 3: Hóy thuyt minh v cỏc loi hoa ngy tt c truyn Vit Nam.
Bi tp 4: Thuyt minh v bỏnh do, bỏnh nng trong dp tt trung thu.
=> 3 BT trờn tham kho trong phn Ph lc ca sỏch cỏc dng bi tp lm vn v cm th th vn
lp 8.
V. Luyn núi vn bn thuyt minh.
- Rốn tỏc phong núi nhanh nhn, t nhiờn, quen núi trc ụng ngi.
- Rốn k nng núi to, rừ, nht l vn bn thuyt minh ũi hi phi rừ rng, chớnh xỏc, y cỏc kin
thc v i tng cn thuyt minh.
- Tỡm hiu k , lp dn ý núi theo trỡnh t phự hp vi i tng thuyt minh. Da vo dn ý núi
1. Dng bi tp luyn s 1.
Bi tp 1: Lp dn ý cho vn : Hóy gii thiu trng ca em.
Cỏch lm:
1. Da vo phũng truyn thng ca trng, nm c nhng thnh tớch ni bt ca trng em.
2. Lu ý ngm khung cnh ca trng tng khu vc, tng lp hc.
3. Bit rừ nhng hot ng ca trng tng tun, tng ngy.
4. Tỡm cỏc s liu, cỏc cụng vic c th.
5. Nờu tờn cỏc thy cụ giỏo tiờu biu (cỏc hc sinh tiờu biu, cỏc lp tiờu biu)
* Dn ý núi:
- Gii thiu trng THCS Chu Vn An, qun Tõy H, H Ni.
- Trng thnh lp nm 1990, nhõn dõn yờu mn gi l trng Bi.
- Sau CMT8 nm 1945, trng c i tờn l Chu Vn An- tờn ngi thy giỏo li lc ca dõn tc ta.
- Ngụi trng ú ó o to bao th h hc sinh u tỳ, xut sc, hin ang gi nhng cng v quan
trng ca ng v Nh nc.
- Ton trng c s lónh o ca thy hiu trng- Nh giỏo u tỳ inh Vn Bỡnh, hc sinh c
s tn tõm dy d ca cỏc cỏc thy cụ giỏo gii.

- Trng t danh hiu tiờn tin xut sc cp thnh ph; cú nhiu gii hc sinh gii: tt nghip nm
hc 2001 2002 l 99,85%. Nm 1999, trng ún nhn Huõn chng lao ng hng nhỡ ca Nh nc.
- Trng em cũn m rng quan h, giao lu vi bn bố trong v ngoi nc.
- Xuõn Quý Mựi 2003, trng c tham gia l dõng hng Nam Quc nho tụn biu vn th s Chu
Vn An ti Vn Miu- Quc T Giỏm.
* Dn ý núi: Gii thiu trng THCS GV - Qun Ba ỡnh, H Ni
- Trng em ó trũn 15 tui to lc trờn mt ngụi t rng, trc mt l h Ging Vừ.
- Nhiu nm t danh hiu trng tiờn tin xut sc v hc tp v th dc th thao. Trng c ún
nhn huõn chng lao ng hng nhỡ v hng 3 ca nh nc.
- Trng cũn m rng quan h giao lu vi bn bố trong v ngoi nc
- Trng cú i ng cỏc thy cụ giỏo qun lớ gii, dy gii, hc sinh khỏ, gii t 70%; cú nhiu gii
hc sinh gii cp qun, cp thnh ph v cp ton quc. T l tt nghip nhiu nm 100%.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 24 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc


Giáo án BDHSG mon ngữ văn - 8 Năm học: 2011 2012
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2. Dng bi tp s 2.
Thuyt minh v mt loi ng vt cú ớch i vi con ngi.
Bi tp 2: Lp dn ý núi cho bi sau: Thuyt minh v mt con vt nuụi m em yờu thớch (chú, mốo,
th, g...)
* Dn ý núi thuyt minh v mốo:
1. Mốo l ng vt bn chõn thuc lp thỳ, mỡnh nú khoỏc mt b lụng dy mt m. B lụng y cú
th mu en trng (mốo khoang), cú th mu tro (mốo mp) v cng cú khi l ba mu khỏc nhua
(mốo tam th)
2. Mốo nh em cú b ria mộp di, trng nh cc, núi chớnh l tr th giỳp mốo bt chut trong ờm.
3. Khi mi ngi i ng, mn ờm buụng xung l lỳc mốo bt u hot ng.
4. Ngoi b ria nhy bộn, tai v mi mốo cng gúp phn quan trng, c bit l tai mốo nghe c mi
c ng ca chut.
5. Mốo chuyn ng nh nhng; sinh con, nuụi con rt khộo. Nú th hin rừ nột v tỡnh mu t.

6. Em thớch con mốo nh em. Tờn nú chớnh l Miu
* Dn ý thuyt minh v chú :
1. Chú l loi ng vt rt cú ớch cho i sng con ngi, cũn gi l ô linh cu ằ.
2. Chú l loi ng vt rt trung thnh, d gn v l bn ca con ngi.
3. Chú cú nhiu loi, nhiu ging khỏc nhau
4. c im chung ca chỳng :
- L loi ng vt cú bn chõn, mi bn chõn u cú múng vut sc, nhng khi hot ng (i li) thỡ
cp vo.
- Nóo chú rt phỏt trin, tai v mt rt tinh vo ban ờm, cú kh nng ỏnh hi rt ti.
- Chỳng thng nng t 15- 20 kg, tui th trung bỡnh t 16- 18 nm
- Hin nay chú lm c rt nhiu vic giỳp con ngi nh trinh thỏm, cu h
5. Em rt yờu con chú m nh em ang nuụi, em gi nú l Lu.
* Thuyt minh v con trõu
Con trõu l vt nuụi ng u hng lc sỳc. Hu nh em bộ VN no cng thuc bi ca dao :
Trõu i, ta bo trõu ny
Trõu ra ngoi rung, trõu cy vi ta
Con trõu l biu tng cho nhng c tớnh nh hin lnh, cn cự, chu khú Nú l cỏnh tay phi, l
ti sn vụ giỏ ca ngi nụng dõn VN : con trõu l u c nghip.
Mi con trõu cú th nng trờn di ba t. Da trõu en búng, lụng la tha. Chic uụi di khong mt
một, cú chựm lụng di v mt, lỳc no cng p qua p li ui mui, ui rui. Bn chõn trõu to
v di, bn chõn cú múng gõn guc to, dy v nhn. Hai chic sng nhn hot, un cong rt p.
Sn, Hi Phũng cú l chi trõu:
Dự ai buụn õu bỏn õu
Mng mi thỏng tỏm, chi trõu thỡ v
Mt trõu li to rt a nhỡn. Bng trõu khỏ to ; cú phi vỡ th m trõu bc i chm chp ? Trõu l loi
nhai li, nú ch cú mt hm rng (hm di). Trõu rt d nuụi. Thc n chớnh l c ti. Trõu cng bit
n rm, n cỏm. Phõn trõu mu en, dựng bún cõy, bún lỳa rt tt.
Trõu chu rột kộm, nhng chu nng gii. V mựa hố, nú cú th kộo cy, kộo ba t m sỏng n non
tra. Trõu t, trõu c, trõu mm kộo cy rt kho. Trõu cỏi 2, 3 nm mt la, mi la mt con
nghộ. Cõu tc ng: rung sõu, trõu nỏi núi lờn chuyn lm giu nh quờ ngy xa.

Tht trõu tuy khụng ngon bng tht bũ, nhng l ngun thc phm rt di do v cú giỏ tr. Sa trõu rt
b. Da trõu thuc xut khu, lm giy dộp.
Mu xanh mờnh mụng ca nhng ng lỳa, cỏnh cũ trng rp rn im tụ, v con trõu hin lnh gm
c ven ờ l hỡnh nh thõn thuc ỏng yờu ca quờ hng. Cõu hỏt: ai bo chn trõu l kh. ca
chỳ bộ vt vo ngi trờn lng trõu, v ting sỏo mc ng mói mói l hn quờ non nc.
3. Cng c.
- Yờu cu v phng phỏp thuyt minh? Cỏch lm bi vn thuyt minh?
4. Dn dũ.
- v hc nd bi.
- Hon thin cỏc vn.
- Chun b Luyn vit cỏc vn bn thuyt minh.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Trần Văn Trờng
-- 25 Trờng THCS Ngọc liên ngọc lặc