10000 câu hỏi vì sao - Phần II

Các câu hỏi vì sao 3
/>Tại sao cua sau khi nấu chín biến thành màu đỏ?..........................................................................................................................................................1
Vì sao tôm hùm chuyển sang màu hồng khi bị nấu lên?.................................................................................................................................................1
Màu đỏ và vàng của động vật nói lên điều gì?................................................................................................................................................................2
Mùi hôi của động vật có tác dụng gì?.............................................................................................................................................................................2
Tại sao trong trai, sò có trân châu?.................................................................................................................................................................................3
Những sắc thái kỳ diệu của vầng trăng..........................................................................................................................................................................3
Tại sao cua lại nhả bọt?..................................................................................................................................................................................................4
Chồn tự đổi màu lông.....................................................................................................................................................................................................4
Nhìn vảy có thể biết tuổi của cá......................................................................................................................................................................................4
Có thể đun nước sôi bằng tuyết?...................................................................................................................................................................................4
Có thể đun nước sôi bằng nước sôi không?..................................................................................................................................................................5
Có sinh vật nào bất tử?..................................................................................................................................................................................................5
Bí quyết giúp dơi bắt mồi lúc nửa đêm...........................................................................................................................................................................5
Côn trùng có mũi và tai hay không?................................................................................................................................................................................6
Cái gì mỏng nhất?..........................................................................................................................................................................................................6
Mối không chỉ là loài ăn hại.............................................................................................................................................................................................6
Tấm ảnh năm hình..........................................................................................................................................................................................................7
Tàng hình có phải là chuyện hoang đường?..................................................................................................................................................................7
Tại sao cá heo có thể bơi với vận tốc cao?....................................................................................................................................................................8
Lật trang quyển sách đã quá cũ......................................................................................................................................................................................8
Làm tiêu bản trong suốt như thế nào?............................................................................................................................................................................8
Thú biển thở bằng phổi, tại sao có thể ở lâu dưới nước?..............................................................................................................................................9
Cơ quan cảm giác của hà mã mọc ở đâu?.....................................................................................................................................................................9
Gấu Bắc cực - loài vật ngủ tự do nhất............................................................................................................................................................................9
Rắn không chân bò bằng cách nào?............................................................................................................................................................................10
Cá nhà táng biết đỡ đẻ.................................................................................................................................................................................................10
Bí quyết giữ ấm của gấu Bắc cực.................................................................................................................................................................................10
Động vật sa mạc tồn tại như thế nào?..........................................................................................................................................................................11
Hình dạng tự nhiên của chất lỏng là gì?.......................................................................................................................................................................11
Tại sao hai mắt cá thờn bơn cùng mọc ở một bên?.....................................................................................................................................................12

Đặt ảnh cách mắt như thế nào là hợp lý?.....................................................................................................................................................................12
Những điều chưa biết về nghề nhiếp ảnh.....................................................................................................................................................................12
Tại sao ngựa ngủ đứng?..............................................................................................................................................................................................13
Vì sao lực sĩ Sviatogo lại chết?.....................................................................................................................................................................................13
Vì sao lò hơi bị nổ?.......................................................................................................................................................................................................13
Ánh sáng đom đóm có từ đâu?.....................................................................................................................................................................................14
Người nhảy dù rơi như thế nào?..................................................................................................................................................................................14
Cách phân biệt một số loại tên lửa...............................................................................................................................................................................14
Bức tranh kỳ lạ dưới ánh chớp.....................................................................................................................................................................................15
Vì sao bốn mùa trong năm không dài như nhau?.........................................................................................................................................................15
Tại sao chuột thích gặm vật cứng?...............................................................................................................................................................................16
Vò đất sét làm mát nước như thế nào?........................................................................................................................................................................16
Băng trên mái nhà hình thành như thế nào?.................................................................................................................................................................16
Có thể đun nước sôi bằng nước sôi không?.................................................................................................................................................................17
Cái bình đánh lừa người...............................................................................................................................................................................................17
Âm thanh trong phích nước từ đâu ra? ........................................................................................................................................................................17
Sức mạnh kỳ lạ trong quả cầu Magdeburg...................................................................................................................................................................18
Vì sao dầu và nước không thể hòa tan?.......................................................................................................................................................................18
Không dễ gì vẽ tranh trước gương...............................................................................................................................................................................18
Tại sao khi quạt lại thấy mát?.......................................................................................................................................................................................19
Con đường... tự kéo xe chạy........................................................................................................................................................................................19
Tại sao cua sau khi nấu chín biến thành màu đỏ?
Lúc cua sống, trên lưng có màu xanh đen, nhưng sau khi luộc chín thì có màu đỏ cam tươi. Đó là do trong
vỏ cứng của cua có các loại sắc tố, trong đó có màu đỏ tôm.
Do màu đỏ tôm trộn lẫn với các sắc tố khác nên bình thường không thể hiện rõ sắc đỏ tươi vốn có của nó.
Nhưng sau khi luộc chín, các sắc tố khác bị phá huỷ và phân giải dưới nhiệt độ cao, khi chúng biến mất thì
màu đỏ sẽ hiện ra. Do vậy, tất cả cua nấu chín đều sẽ biến thành màu đỏ.
Trên vỏ cứng của cua, sự phân bố của màu đỏ tôm cũng không đều. Tất cả những chỗ có nhiều màu đỏ
tôm, ví dụ phần lưng thì hiện lên rất đỏ. Phần dưới của chân thì màu hiện lên nhạt một chút. Do phần bụng
của cua vốn không có màu đỏ tôm, bởi vậy dù đun nấu thế nào thì cũng không thể có màu đỏ được.

Ngoài cua ra, còn có tôm cũng biến thành màu đỏ sau khi nấu chín.

Vì sao tôm hùm chuyển sang màu hồng khi bị nấu lên?
Tôm hùm và tấm áo xanh của nó khi ở dưới biển.
Các nhà khoa học Anh giờ đây đã biết chính xác câu trả lời cho bí ẩn đó. Thì ra, màu xanh đen tự nhiên trên vỏ giáp của tôm hùm mất đi là do sự
thay đổi cấu trúc của một protein trọng yếu.
Ai từng nhìn thấy tôm hùm hẳn còn nhớ lớp vỏ xanh đen tự nhiên của nó. Lớp vỏ này giúp tôm hùm ngụy trang, ẩn mình dưới những tảng đá ở đáy
đại dương và tránh được các loài ăn thịt. Nhưng nếu chẳng may bị đưa lên bếp, vỏ tôm sẽ chuyển dần sang hồng. Đó là do sự thay đổi cấu trúc
của một loại protein trên lớp vỏ, có tên gọi beta-crustacyanin. Một phần của phân tử này có thể thay hình đổi dạng, kéo theo sự biến dạng của một
phân tử khác gắn kèm với nó là astaxanthin.
Nhóm nghiên cứu của Đại học Hoàng gia London và Đại học Manchester cho biết, bản thân astaxanthin có màu vàng cam. Khi gắn với beta-
crustacyanin, khả năng hấp thụ ánh sáng của nó bị thay đổi, và astaxanthin chuyển sang màu xanh. Khi tôm được đun lên, dưới tác dụng của nhiệt
độ, phần crustacyanin bị tách ra, và astaxanthin trở lại với màu vàng cam nguyên thủy của nó.
Các nhà khoa học kết luận, chính chất dạng caroten astaxanthin chịu trách nhiệm về việc làm tôm hùm biến màu từ xanh sang hồng trong quá trình
đun nấu. Phân tử này là một chất chống ôxy hóa mạnh, có khả năng bảo vệ màng tế bào và các mô khỏi bị tổn thương. Vì vậy, phát hiện trên có thể
đưa tới những liệu pháp chữa trị mới cho nhiều căn bệnh ở người, trong đó có ung thư. Chẳng hạn, các bác sĩ sẽ sử dụng astaxanthin như là một
chất vận chuyển các loại thuốc không hòa tan đi vào cơ thể. Nó cũng mở ra tiềm năng về một loại chất màu thực phẩm tự nhiên hơn.


Màu đỏ và vàng của động vật nói lên điều gì?
Màu đỏ là một màu gây kích thích, phấn chấn, nhiệt tình và mạnh mẽ, các vật thể có màu đỏ dường như
tỏ rõ sự lớn mạnh hơn các vật thể có màu sắc khác. Do vậy, trên thân của một số động vật tương đối bé
nhỏ thường xuất hiện màu sắc này.
Một loài chim sống ở Peru, phần đầu và ngực của chim trống có màu đỏ tươi. Chúng thường xum xoe quanh một con mái, tranh nhau thể hiện tình
cảm mãnh liệt của mình. Chim quân hạm sống trên đảo và vùng ven biển nhiệt đới, đến kỳ sinh sản, yết hầu của chim trống sẽ phình ra rất to và lộ
rõ màu đỏ thẫm, nhìn thẳng trông như một quả khí cầu lớn màu đỏ để dụ dỗ chim mái. Khi mùa sinh sản qua đi thì yết hầu của chúng thu nhỏ lại,
màu đỏ cũng biến mất.
Màu đỏ còn có tác dụng cảnh giới. Đại đa số loài trong họ cá sư tử, toàn thân đều có dịch màu đỏ, hình dạng đáng sợ này thường làm cho những
loài khác phải lảng tránh. Một điều lạ khác là trứng của một số cá sư tử có màu đỏ tươi và liên kết thành những mảng rất lớn, dường như để cảnh
cáo với kẻ xâm phạm rằng: "Không được ăn đồ vật này".

Đối với sinh vật thì màu vàng có sức hấp dẫn kỳ lạ. Có một loài chim mỏ dài của nó do 3 màu sắc hợp thành: phần đầu là màu đỏ thẫm, phần giữa
màu xanh đậm, phía trước mắt có màu vàng sáng rất dễ nhìn thấy. Đến kỳ sinh sản, khi chim trống vỗ cánh trước mặt chim mái sẽ để lộ ra mảng
màu vàng chấm tươi sáng, dường như để ra hiệu ngầm với đối phương rằng: "Tôi đang là kẻ độc thân".
Cá bướm và cá thiên sứ có màu sắc rất kỳ lạ, màu vàng sáng trên thân chúng nổi lên rất rõ trên đá san hô ngầm dưới đáy biển. Một số nhà khoa
học cho rằng màu vàng này giúp chúng có thể liên lạc với nhau, là một ngôn ngữ "gào thét" không lời.



Mùi hôi của động vật có tác dụng gì?
Cá sư tử.
Cá bướm.
Trong lịch sử tiến hoá dài mấy tỷ năm của sinh vật, giới động vật không chỉ phát triển thành hàng vạn chủng loài khác
nhau, mà còn hình thành các kết cấu tổ chức, khả năng khác nhau. Thải mùi hôi chính là một phương thức độc đáo
trong những khả năng diệu kỳ này.
Côn trùng hình gáo là một ví dụ điển hình. Điểm mạnh của chúng là trong cơ thể có giấu một tuyến hôi. Khi kẻ thù xuất hiện, tuyến hôi lập tức tiết ra
chất lỏng hơi màu vàng, có mùi vô cùng khó chịu, làm cho kẻ địch ngửi thấy phải chạy mất. Đối với bọ xít, được mệnh danh là "Hoàng hậu hôi",
miệng tuyến hôi của nó nằm ở bụng, bình thường dùng để phòng chống kẻ địch. Khi chúng sinh con thì mùi hôi này có thể hình thành một "vòng
hôi" xung quanh ấu trùng, như một bức tường bảo vệ con cái khỏi sự xâm hại của kẻ thù.
Chim chào mào (chim đầu rìu) cũng có khả năng tiết ra mùi hôi. Khả năng này bình thường được giữ kín, nhưng đến lúc sinh đẻ, nhằm giúp cho
con cái ra đời bình an, chim mẹ đã thông qua tuyến hôi ở đuôi tiết ra một dịch lỏng màu nâu đen có mùi khó ngửi. Trong một khoảng thời gian, tổ
chim có mùi khó thở. Dù rằng có một số động vật chuyên ăn trộm trứng chim, nhưng khi đối mặt với hoàn cảnh tồi tệ như vậy cũng phải rút lui.
Ở một số loài động vật như chồn hôi, chồn sóc, cáo lông đỏ, mùi hôi không những có tác dụng tự vệ hiệu quả, mà còn là một biểu hiện cá tính. Tính
chất khác nhau của mùi hôi có thể là yếu tố quyết định để tìm kiếm bạn đời.

Tại sao trong trai, sò có trân châu?
Cái nôi sinh ra hạt trân châu là loài động vật nhuyễn thể như con sò, trai ngọc biển và trai nước ngọt. Có nhiều người
nghĩ trai, sò càng lớn thì hạt trân châu bên trong càng to. Thực tế không phải vậy. Chỉ khi nào có ký sinh trùng sống ký
sinh hoặc có vật bên ngoài xâm nhập vào trong cơ thể con sò, trai thì mới tạo ra được hạt trân châu.
Thử tách một vỏ trai hoặc sò ra thì thấy tầng trong cùng của vỏ có ánh sáng rực rỡ nhất, nhấp nhánh màu sắc như hạt trân châu, đây gọi là "tầng
trân châu", nó là chất trân châu do màng ngoài tiết ra cấu thành.

Khi ký sinh trùng chui vào vỏ sò, vỏ trai cứng, để bảo vệ cơ thể, màng ngoài của con sò, con trai sẽ nhanh chóng tiết ra chất trân châu bao quanh ký
sinh trùng này. Như vậy, thời gian lâu dần sẽ hình thành ra hạt trân châu.
Có lúc khi một số hạt cát rơi vào trong con sò, con trai làm cho chúng nhất thời không có cách nào đẩy nó ra được, sau khi chịu nhiều sự kích thích
đau đớn thì chúng đã nhanh chóng từ màng ngoài tiết ra chất trân châu để dần dần bao vây lấy nó. Thời gian lâu dần, bên ngoài hạt cát được bao
bọc bởi chất trân châu rất dày, và cũng đã biến thành một hạt trân châu tròn vo.
Khoảng 20-30 loài động vật nhuyễn thể có thể sản sinh ra hạt trân châu. Hiện nay, người ta đã xây dựng nơi nuôi trồng nhân tạo, sau khi nuôi lớn
một số động vật nhuyễn thể (chủ yếu là trai ngọc), trong tổ chức kết đế màng ngoài cắm nhân vào vỏ trai, và trên nhân phủ một tấm màng ngoài
nhỏ, qua một thời gian nhất định thì sẽ sinh ra hạt trân châu nuôi nhân tạo. Trong các khu vực duyên hải và hồ lục địa ở Trung Quốc đều dùng biện
pháp này để nuôi trồng trân châu, ngoài ra từ nuôi trồng hạt trân châu bình thường đã phát triển nuôi trồng hạt màu và hạt hình tượng.

Những sắc thái kỳ diệu của vầng trăng
Nói đến ánh trăng người ta thường liên tưởng đến màu trắng bạc và cho rằng những cảm nhận khác nhau về màu là
do xúc cảm gây nên. Thật ra điều này không phải do xúc cảm, mà là do những phản ứng quang học khác nhau trong
thời kỳ sáng trăng.
Từ thập niên 1960, các nhà thiên văn học đã sử dụng những loại phim ảnh cực nhạy để làm sáng tỏ về màu trăng.
Mặt trăng chỉ hoàn toàn trắng vào ban ngày. Điều này là do màu xanh da trời được hoà vào màu vàng chính của mặt
trăng.
Trong những ngày có trăng, vào buổi chiều hoặc sẩm tối, màu xanh da trời yếu đi, mặt trăng trở nên vàng hơn, và đến
một lúc nào đó sẽ gần như vàng tuyền. Khi hoàng hôn tắt hẳn, trăng lại trở nên trắng vàng. Trong thời gian còn lại của
đêm, trăng giữ màu vàng sáng.
Vào mùa đông, trong những đêm trời quang đãng, khi trăng lên cao có vẻ trắng hơn. Nhưng khi xuống gần tới chân trời, trăng lại có màu đỏ và cam.
Nếu quanh mặt trăng có những đám mây hồng cam, ánh trăng chuyển sang màu lá cây pha xanh lơ. Sự tương phản màu sắc như vậy được thấy rõ
hơn trong những ngày trăng lưỡi liềm. Sự tương phản giảm bớt khi trăng đầy thêm. Nhìn qua ánh sáng nến vốn có màu sắc hơi đỏ, trăng cũng sẽ
có màu xanh lá cây pha xanh lơ.
Thị giác cũng bị đánh lừa. Nếu bạn nhìn vào một đống lửa màu cam khoảng nửa tiếng, sau đó nhìn lên mặt trăng, bạn sẽ thấy nó có màu lam.
Mặt trăng cũng như mặt trời, khi ở vị trí thấp gần sát đường chân trời, chúng có màu vàng cam, đôi khi đỏ sậm như màu máu. Đó là do sự khúc xạ
các chùm tia sáng trong khí quyển và cũng do trạng thái của chính khí quyển.
Cũng có trường hợp khác ánh trăng mang sắc máu. Đó là ánh trăng sau nguyệt thực. Vì ánh trăng là do sự phản chiếu ánh sáng mặt trời. Trong
thời gian nguyệt thực, trái đất che khuất mặt trăng. Bầu khí quyển trái đất phân tán tia xanh nhiều hơn tia đỏ. Trong thời gian trái đất bắt đầu ra khỏi
vùng che mặt trăng, những tia đỏ đi đến mặt trăng nhiều hơn. Khi bắt đầu chấm dứt nguyệt thực, mặt trăng nhận tia đỏ nhiều hơn và phản chiếu về

trái đất một màu đỏ úa. Sau đó, ánh trăng từ từ trở lại bình thường.
Đó là những thay đổi của ánh trăng nhìn từ trái đất. Qua sự phân tích các tia hồng ngoại và tử ngoại, các nhà khoa học còn tìm thấy những sự thay
đổi màu sắc khác, ngay trên bề mặt mặt trăng. Từ những miệng núi lửa đã ngưng hoạt động từ lâu đến các vùng khác trên mặt trăng, do ảnh
hưởng của các loại quặng kim loại, cũng có nơi tương đối xanh, có nơi tương đối đỏ.
Tài Hoa Trẻ (theo ask.com
Chim đầu rìu.

Tại sao cua lại nhả bọt?
Cua là loài động vật giáp xác sống trong nước, nó giống như cá cũng dùng mang để thở. Tuy vậy, mang của cua
không mọc ở hai bên đầu mà là do rất nhiều miếng xốp mềm giống như hải miên hợp thành, mọc ở hai bên phía trên
của cơ thể, bề mặt được bao phủ bởi vỏ cứng.
Khi cua sống trong nước, từ phần càng cua và phần chân gốc hút nước sạch vào (ôxy hoà tan trong nước sẽ đi vào trong máu của mao mạch
mang), sau khi chạy qua mang được nhả ra bởi giác quan hai bên miệng.
Tuy cua thường sống trong nước nhưng nó lại khác với cá, nó thường xuyên bò lên đất liền tìm kiếm thức ăn, ngoài ra sau khi rời khỏi nước nó
cũng không bị chết khô. Đấy là do trong mang của cua dự trữ rất nhiều nước, khi rời khỏi nước vẫn như ở trong nước vậy. Nó cũng có thể không
ngừng thở, hít vào một số lượng lớn không khí, nhả ra bởi giác quan 2 bên miệng. Bởi vì không khí mà nó hít vào tương đối lớn, hàm lượng nước
và không khí trong mang có chứa cùng nhả ra đã hình thành vô số những bọt khí, càng ngày càng nhiều, do vậy phía trước miệng đùn thành rất
nhiều bọt màu trắng.

Chồn tự đổi màu lông
Chồn Ermine (Mustela Erminea) có lông trên lưng màu nâu, bên dưới màu vàng hoặc trắng vàng. Về mùa đông, ở
những vùng lạnh giá, bộ lông của loài vật này biến sang màu trắng, chỉ có chót đuôi là màu đen. Đây là cách để
chúng nguỵ trang trong tuyết.
Chồn Ermine sinh sống ở trong rừng, trên đồi núi. Chúng phân bố ở Bắc Mỹ, Bắc Âu, Bắc và Trung Á. Chồn Ermine cũng đã được gây giống ở New
Zealand.
Loài chồn tuyệt đẹp này thường chỉ sống đơn lẻ trong các kẽ đá nứt hay trong hang dưới lòng đất. Chồn Ermine đi săn chủ yếu vào ban đêm.
Chúng săn chuột, chim và thằn lằn, có khi săn cả cá nhỏ. Thỉnh thoảng chúng còn trộm trứng từ các tổ chim. Khi săn, chúng có thể giết con mồi chỉ
bằng một cú đớp mạnh và chính xác vào gáy con vật có khi còn to hơn cả chúng.
Chồn thợ săn còn là tay leo trèo cừ khôi và bơi lội tuyệt vời. Chính vì thế, những con vật xấu số nào bị chồn Ermine săn đuổi thì khó lòng thoát chết.
Còn khi chúng bị tấn công thì sao? Nếu gặp nguy hiểm, loài chồn khôn ranh này tiết ra một mùi hôi khó chịu từ những tuyến ở đuôi để xua đuổi kẻ

thù.
Chồn Ermine có đuôi ngắn. Con đực to hơn con cái. Đối với dân mua bán lông thú, khi bắt đầu mùa đông, bộ lông trắng của chồn Ermine rất có giá.
Chồn cái có thể sinh sản từ khi mới lên 3 hay 4 tháng tuổi. Mùa giao phối diễn ra từ tháng 7 đến tháng 8. Sau thời gian mang thai khoảng 255 ngày,
con cái đẻ con trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 5. Mỗi lứa có từ 4 đến 5 con chào đời. Chồn bố biết giúp đỡ trong việc chăm sóc và nuôi
nấng chồn con. Chồn con chỉ mở mắt khi được 3 tuần tuổi. Đến 7 tuần tuổi, những con đực có kích thước to hơn cả mẹ chúng.
Chiều dài trung bình của chồn đực trưởng thành khoảng 24 cm, đuôi dài khoảng 10 cm, nặng khoảng 200 gram. Số lượng loài chồn này đang ngày
càng giảm sút trên thế giới.
Nhìn vảy có thể biết tuổi của cá
Cá có con to, con nhỏ, muốn biết tuổi của cá, thông thường chỉ cần bóc một cái vảy từ trên thân cá, quan sát tỉ mỉ
thì có thể thấy ngay. Tại sao nhìn vảy cá thì có thể biết tuổi của cá vậy?
Từ trong quy luật sinh trưởng của cá chúng ta biết rằng, đại đa số cá năm đầu tiên bắt đầu cuộc đời thì toàn thân đã
mọc đầy vảy. Vảy là do nhiều tấm mỏng to nhỏ khác nhau tạo thành, giống như một hình nón thấp bị cắt mất chóp
không quy tắc lắm, ở giữa dày, bên trên mỏng, lớp phía trên cùng là nhỏ nhất, nhưng là già nhất; lớp phía dưới
cùng to nhất nhưng là trẻ nhất. Khi vảy lớn lên thì trên bề mặt của nó có tấm mỏng mới mọc ra, cùng với sự gia tăng
của tuổi cá, số tấm mỏng cũng không ngừng tăng lên.
Trong bốn mùa của một năm, tốc độ sinh trưởng của cá không giống nhau. Thông thường, mùa xuân và hạ sinh
trưởng nhanh, mùa thu sinh trưởng chậm, mùa đông lại ngừng sinh trưởng, mùa xuân năm thứ hai lại khôi phục
sinh trưởng. Vảy cá cũng như vậy, phần mọc ra vào mùa xuân hạ tương đối rộng, phần mọc ra vào mùa thu tương
đối hẹp, mùa đông lại ngừng sinh trưởng. Tấm mỏng rộng hẹp không giống nhau xếp lại với nhau có thứ tự, bao quanh trung tâm từng cái nối tiếp
nhau, hình thành nhiều vòng, gọi là "vòng năm sinh trưởng". Số vòng năm sinh trưởng vừa vặn phù hợp với số năm mà loài cá đã trải qua.
Tấm mỏng rộng được mọc ra vào mùa xuân hạ xếp thưa thớt, tấm mỏng hẹp được mọc ra vào mùa thu xếp dày đặc, giữa 2 loại này có ranh giới
rất rõ ràng, là sự phân chia ranh giới giữa vòng sinh trưởng năm thứ nhất và vòng sinh trưởng năm thứ hai, gọi là "vòng đời". Cá có vòng đời nhiều
thì tuổi lớn, cá có vòng đời ít thì tuổi ít.
Có thể đun nước sôi bằng tuyết?
Tuyết có thể làm được cái việc mà cả nước sôi cũng không thể làm được, tức là làm cho nước sôi lên. Điều ngạc
nhiên hơn nữa là sờ vào bình đựng thì không thấy bỏng tay mà chỉ thấy hơi nóng thôi. Trong khi đó chính mắt bạn
trông thấy nước trong bình đang sôi.
Hãy thử làm một thí nghiệm sau:

Chồn Ermine.

Đổ nước vào chừng độ nửa bình, nhúng bình vào trong nước muối đun sôi. Đợi tới khi nước trong bình sôi lên thì lấy bình ra khỏi xoong và đậy kín
bình thật nhanh bằng một cái nút rất khít đã chuẩn bị sẵn từ trước. Bây giờ bạn dốc ngược bình xuống. Đợi cho tới lúc nước trong bình hết sôi, bạn
dội nước sôi vào xung quanh bình - khi ấy, nước không tài nào sôi lên được. Nhưng nếu bạn bỏ một ít tuyết lên đáy bình hoặc dội nước lạnh lên
đáy bình thì bạn trông thấy là nước sôi lên.
Bí mật là ở chỗ tuyết làm lạnh thành bình, do đó hơi nước ở trong bình ngưng lại thành những giọt nước. Vả lại khi bình sôi ở trong xoong thì không
khí ở trong bình đã bị dồn ra hết, cho nên bây giờ nước ở trong bình chịu một áp suất nhỏ hơn trước nhiều. Như chúng ta đã biết, khi áp suất ở trên
chất lỏng giảm đi thì chất lỏng sôi ở nhiệt độ thấp hơn. Do đó, trong cái bình của chúng ta tuy cũng là nước sôi, nhưng là nước sôi không nóng.
Nếu thành bình thật mỏng thì sự ngưng hơi đột ngột ở trong bình ngưng có thể gây ra một hiện tượng tương tự như hiện tượng nổ; áp suất của
không khí bên ngoài không gặp tác dụng chống lại đủ lớn từ phía trong bình ra nên có thể ép vỡ bình. Do đó, tốt nhất nên dùng những bình hình
tròn lồi để cho không khí ép lên thành nồi thì không sợ vỡ bình.

Có thể đun nước sôi bằng nước sôi không?
Đặt một chai thủy tinh nhỏ đựng nước vào trong một xoong nước nguyên chất đang đun trên ngọn lửa, sao cho chai
không chạm tới đáy xoong (bằng cách treo chai vào một cái vòng sắt). Khi nước ở trong xoong sôi, nước ở trong lọ dù
có nóng lên nhưng cũng không thể sôi được. Vì sao vậy?
Muốn đun sôi nước mà chỉ đun nóng tới 100 độ C thôi thì chưa đủ, mà còn phải truyền cho nó một phần rất lớn nhiệt
lượng dự trữ nữa, để chuyển sang trạng thái kết tập khác, tức là chuyển thành hơi nước.
Nước nguyên chất sôi ở 100 độ C. Trong điều kiện thường, dù có đun nóng nó thế nào đi nữa, nhiệt độ của nó vẫn
không thể nào tăng hơn lên được. Như thế có nghĩa là, nguồn nhiệt mà ta dùng để đun nóng nước trong lọ có nhiệt độ
100 độ C, và nó cũng chỉ có thể làm cho nước trong lọ đạt tới 100 độ C mà thôi. Khi nhiệt độ hai bên đã cân bằng như
thế rồi, thì nước trong xoong không thể tiếp tục truyền nhiệt vào lọ được nữa. Do đó, nếu đun nước ở trong lọ theo phương pháp này, ta không thể
nào làm cho nó có thêm nhiệt lượng cần thiết để chuyển nước thành hơi (mỗi một gam nước đã nóng tới 100 độ C còn cần trên 500 calo nữa mới
có thể chuyển thành hơi). Đó là lý do tại sao nước ở trong lọ dù có đun nóng đến thế nào đi nữa cũng không sôi lên được.
Có thể nảy ra thắc mắc: nước ở trong lọ và nước ở trong xoong có gì khác nhau? Ở trong lọ cũng là nước, chỉ có cách nước ở xoong bằng một lớp
thủy tinh, tại sao nước trong lọ lại không thể sôi lên như nước ở xoong được?
Đó là vì có lớp thủy tinh ngăn không cho nước ở trong lọ tham dự vào quá trình đối lưu trong xoong. Mỗi phần tử nước ở xoong đều có thể trực tiếp
tiếp xúc với đáy nồi nóng bỏng, còn nước trong lọ thì chỉ có thể tiếp xúc với nước sôi mà thôi. Do đó, không thể nào đun nước sôi bằng nước sôi
được.
Nhưng nếu ta rắc một nhúm muối vào trong xoong thì tình hình sẽ khác hẳn. Nước muối sôi không phải ở 100 độ C mà ở nhiệt độ cao hơn chút ít,

do đó có thể làm cho nước nguyên chất ở trong lọ cũng sôi lên.

Có sinh vật nào bất tử?
Rất nhiều sinh vật, kể cả con người cũng đều không tránh khỏi cái chết, đây là một hiện tượng tự nhiên mà tất cả mọi
vật đều phải chấp nhận. Nhưng nếu nghiên cứu tỉ mỉ một chút thì sẽ thấy đối với vi khuẩn và đại đa số động vật nguyên
sinh, chết không phải là một kết quả tất yếu.
Chúng ta đều biết bản chất của sự sống là gene di truyền. Do tác dụng của các nhân tố bên ngoài như tia tử ngoại, ô nhiễm... và sự thay đổi bên
trong của các tế bào thì kết cấu gene sẽ không thể tránh được phát sinh tổn thương nhất định. Thông thường, tổn thương này có thể bị loại bỏ
thông qua chức năng phục hồi của chính tế bào, nhưng đến một mức độ nhất định thì sự phục hồi không cách nào tiến hành được, hay có thể nói là
không thể phục hồi được hoàn toàn. Như vậy sẽ dẫn đến sự lão hoá của các khí quan, sự lão hoá của các tế bào, cuối cùng dẫn đến cái chết của
sinh vật.
Chết là một kết cục không thể tránh được, vậy sao còn có sinh vật không bao giờ chết? Nguyên nhân là những vi khuẩn hay một số động vật
nguyên sinh ấy có một khả năng tự phục chế rất mạnh. Lấy côn trùng biến hình Amíp làm ví dụ, sinh vật loại nhỏ này có thể trong thời gian rất ngắn
thông qua phân tách mà tự phục chế với số lượng lớn. Như vậy cho dù có những cá thể có thể lão hoá, có thể chết nhưng cá thể khác vẫn đang
phục chế không ngừng, trên thực tế, chỉ cần điều kiện dinh dưỡng cho phép thì chúng vẫn có thể phục chế không ngừng.
Bởi vậy, người và động vật đa tế bào khác có thể chết là do trong tế bào của loài người có cơ chế ngăn chặn sự phân tách không hạn chế, giống
như lắp một bộ phanh xe tốt. Nếu không phải như vậy thì chúng ta không thể tưởng tượng nổi loài người sẽ đông đến thế nào. Hơn nữa, nếu như
bộ phanh xe đó mất tác dụng, thì tế bào ở đó sẽ tiếp tục phân tách sinh sôi không hạn chế, cuối cùng sẽ hao mòn hết toàn bộ chất dinh dưỡng trong
cơ thể sinh vật, rốt cuộc sẽ trở thành tế bào ung thư.
Bí quyết giúp dơi bắt mồi lúc nửa đêm
Dơi có thể tóm trúng một con côn trùng nhỏ xíu trong đêm tối như mực, trong khi thị lực của nó không hơn gì một
người mù dở. Nó dùng cách gì để phân biệt phương hướng và đoán đúng vị trí đối tượng?
Hơn 260 năm trước, nhà khoa học Italy Sphanlantrani lần đầu tiên đã nghiên cứu đặc điểm này của dơi.

Ông làm mù một mắt của nó, rồi đặt con vật vào trong một gian phòng kính cao rộng, có đan nhiều sợi thép. Điều khiến người ta ngạc nhiên là con
dơi này vẫn có thể nhanh nhẹn lách qua sợi thép, bắt được côn trùng một cách chính xác. Có lẽ là khứu giác của dơi đang phát huy tác dụng,
Sphanlantrani nghĩ vậy.
Tiếp theo, ông lại làm hỏng chức năng khứu giác của dơi nhưng dơi vẫn bay được tốt như thường, giống như chẳng có gì thay đổi vậy. Sau đó ông
lại dùng sơn bôi đầy lên mình dơi. Kết quả vẫn như cũ. Chẳng lẽ lại là thính giác của chúng đang phát huy tác dụng sao?
Khi Sphanlantrani nút chặt tai của một con dơi rồi thả cho nó bay, cuối cùng ông thấy nó bay kém hẳn. Nó bay tán loạn hết chỗ này đến chỗ khác,

va đập khắp nơi, đến cả côn trùng nhỏ cũng không bắt được. Điều này cho thấy âm thanh đã giúp cho dơi phân biệt được phương hướng và tìm
được mồi.
Song rốt cuộc đây là loại âm thanh gì, Sphanlantrani vẫn chưa tìm ra. Các nhà khoa học sau này qua nghiên cứu đã vén được bức màn bí mật đó.
Hoá ra, cổ họng của dơi có thể phát sóng siêu âm rất mạnh, thoát ra ngoài thông qua miệng và lỗ mũi của nó. Khi gặp phải vật thể, sóng siêu âm
liền phản xạ trở lại, tai của dơi nghe được âm thanh phản hồi, nên có thể phán đoán được khoảng cách và kích cỡ to nhỏ của vật thể.
Các nhà khoa học gọi phương thức căn cứ vào âm thanh phản hồi để tìm vật thể là “hồi thanh định vị”. Điều khiến họ kinh ngạc là loài thú nhỏ này
trong một giây có thể nhận và phân biệt được 250 cụm âm thanh phản hồi, từ côn trùng, cây cối, mặt đất, chướng ngại vật... Ngoài ra, khả năng
chống nhiễu của hệ thống định vị âm thanh phản hồi của nó cũng rất mạnh. Cho dù dơi bị nhiễu nhân tạo, mạnh gấp 100 lần so với sóng siêu âm do
con vật phát ra, thì nó vẫn có thể làm việc hiệu quả. Chính nhờ bản lĩnh độc đáo này mà khi bắt côn trùng trong đêm tối, dơi có thể nhanh nhẹn và
đạt độ chính xác đáng kinh ngạc như vậy. Loài dơi còn được mệnh danh là radar sống.

Côn trùng có mũi và tai hay không?
Côn trùng thực sự có mũi. Nếu bạn bắt được các loại côn trùng, quan sát tỉ mỉ một chút thì sẽ phát hiện ra trên
đầu chúng đều có một đôi xúc tu. Tuy những đôi xúc tu của các loại côn trùng không giống nhau, nhưng đều
đóng vai trò làm cơ quan khứu giác.
Ngoài ra, phía dưới miệng của côn trùng còn có hai đôi râu ngắn nhỏ. Tuy bề ngoài của xúc tu và râu hoàn toàn khác so với mũi của động vật bậc
cao, nhưng chúng lại giống mũi ở chỗ có thể ngửi mùi. Mặt ngoài của xúc tu và râu có rất nhiều lỗ thủng nhỏ, trong mỗi lỗ thủng đó có một số tế bào
có thể cảm thụ mùi trong không khí.
Đối với nhiều côn trùng, chiếc “mũi” đặc biệt này rất quan trọng. Ngoài ong và bướm, còn có không ít côn trùng khác cũng lợi dụng cơ quan khứu
giác đó để tìm thức ăn hoặc tìm bạn đời, chẳng hạn loài kiến. Nếu thả vài con kiến ở tổ kiến này vào trong một tổ kiến khác, do mùi của chúng
không giống nhau nên những con kiến ngoại lai này sẽ lập tức bị cắn chết.
Côn trùng không những có thể ngửi mùi, mà còn có thể phân biệt được âm thanh. Bởi vì trên cơ thể của chúng có một số bộ phận có tác dụng như
đôi tai. Kiểu "tai" này rất kỳ lạ và cũng mọc ở những chỗ rất khác thường. Tai của muỗi mọc ở trên hai xúc tu của phần đầu, trong đoạn thứ hai của
mỗi xúc tu ẩn giấu một cơ quan nghe âm thanh. Tai của dế lại mọc ở trên đoạn thứ hai của một đôi chi trước. Còn tai của thiêu thân, với con cái thì
ở phần ngực, còn với con đực thì mọc ở phần bụng.
Khả năng thính giác của côn trùng rất đặc biệt. Chúng có thể phân biệt được nhịp điệu và quy luật của âm thanh cực kỳ hiệu quả. Nếu như số lần
đứt nối của âm thanh trong mỗi giây đồng hồ tương đối nhiều, thì tai người nghe không ra chỗ đứt nối, chỉ cảm nhận được là một vùng âm thanh
liên tục. Nhưng với nhiều côn trùng, chúng có thể nhận rõ sự ngắt quãng này. Không những vậy, nhiều loài còn có thể nghe được siêu âm, thậm chí
là siêu âm dao động 200.000 lần mỗi giây.
“Tai” của côn trùng chủ yếu là dùng để tìm “bạn đời”. Tai cũng phát huy tác dụng rất lớn trong việc bảo vệ an toàn. Chẳng hạn nhiều con thiêu thân

có thể nghe được âm thanh của dơi (loại sóng siêu âm tai người không nghe được), nhờ đó chúng có thể nhanh chóng rời khỏi khu vực nguy hiểm
mà không rơi vào miệng của kẻ thù.
Cái gì mỏng nhất?
Không mấy ai biết rằng màng bong bóng xà phòng là một trong những vật mỏng nhất mà mắt thường có thể
nhìn thấy được. Những vật mà người ta thường dùng để ví với sự mỏng manh thật vô cùng thô kệch so với
nó...
“Mảnh như sợi tóc”, “mỏng như tờ giấy thuốc lá”, thì cũng còn là dày ghê gớm so với màng xà phòng. Màng xà phòng mỏng hơn sợi tóc và tờ giấy
cuộn thuốc lá tới 5.000 lần.
Khi phóng đại lên 200 lần, sợi tóc người có bề dày chừng 1cm, nhưng thiết đồ của màng xà phòng vẫn chưa nhìn thấy bằng mắt thường được.
Phải phóng đại thêm lên 200 lần nữa, tức là phóng đại cả thảy lên 40.000 lần thì mới nhìn thấy thiết đồ của màng xà phòng thành một đường mảnh;
bấy giờ sợi tóc đã có bề dày trên 2 mét rồi.
Mối không chỉ là loài ăn hại

Tổ mối có cấu trúc thông khí rất tốt. Không khí bên ngoài luồn vào tổ qua các lỗ trên mặt đất. Ban đầu
không khí sẽ lạnh lại, sau đó tiếp xúc với bầy mối ở sâu bên trong nên nóng dần lên, nhẹ hơn và thoát ra
ngoài. Chính vì vậy tại Mali, các đền thờ Hồi giáo được xây dựng theo thiết kế rất giống với tổ mối.
Để xây tổ, mối có thể đùn đất lên từ dưới độ sâu 20 mét, nên cứ quan sát tổ mối người ta có thể tìm thấy dấu vết các khoáng chất và kim loại quý.
Tại bờ biển Ngà, đất tổ mối gồm hỗn hợp đất, nước bọt và phân của mối được dùng làm bột chỉnh hình chữa sai khớp. Người dân ở đây cũng sử
dụng hỗn hợp này làm thuốc chữa bệnh thuỷ đậu và bệnh quai bị. Ngoài ra, ở đây cũng như ở Benin, mối còn là món ăn rất được trẻ em ưa
chuộng.
Tại Trung Phi, bộ tộc Zakara xem thông điệp của mối như những lời sấm truyền. Để giải đáp một vấn đề gây nhiều tranh cãi, họ để một cây gậy
suốt cả ngày trên miệng tổ mối. Tuỳ theo mối ăn gậy đến mức nào mà họ sẽ có câu trả lời.
Ở Burkina Faso, khi đất nông nghiệp đã bạc màu trơ cứng ra như đá, người dân trộn mối với phân hữu cơ và nhồi vào các lỗ đào trên mặt đất. Mối
sẽ tạo ra vô số hầm hào dưới lòng đất giúp đất dẫn nước tốt hơn trong mùa mưa. Bộ máy tiêu hoá của mối (chiếm 70% trọng lượng cơ thể) hoạt
động giống như nhà máy hoá chất. Khi làm tổ, mối đã giữ lại vật chất hữu cơ khiến quá trình khoáng hoá chậm lại và các hợp chất khó phân huỷ sẽ
phân huỷ dễ dàng hơn, giúp cho cây trồng tốt hơn. Cấu trúc tổ mối cũng giúp giữ cho đất đai ít bào mòn và rửa trôi. Trong số 2.666 loài mối trên thế
giới, thật ra chỉ có 6 loài phá hoại nhà cửa.
Tấm ảnh năm hình
Trong nghệ thuật chụp ảnh có một phương pháp giúp ta chụp được 5 kiểu khác nhau của một người trên cùng
một tấm ảnh. Ưu điểm rõ rệt của tấm ảnh này là biểu hiện được đầy đủ đặc điểm của người được chụp, làm

cho nét mặt của họ rõ nét nhất.
Làm thế nào để có được tấm ảnh đó? Dĩ nhiên phải dùng gương phẳng. Người cần chụp ảnh quay lưng về phía máy
ảnh A, mặt hướng về hai gương phẳng đứng thẳng C. Hai gương này lập thành một góc bằng 1/5 của 360 độ tức là 72
độ. Hai tấm gương sắp xếp như vậy sẽ cho 4 hình người hướng về phía máy ảnh theo những cách khác nhau. Những
hình này cộng với hình của vật thật được máy ảnh chụp, hợp thành tấm ảnh 5 hình. Trong khi ấy, bản thân gương
(không có khung), dĩ nhiên không in hình trong ảnh.
Và muốn cho trong gương không in hình máy ảnh, người ta che nó bằng hai màn BB, giữa hai màn có một khe hở nhỏ để đặt vật kính.
Số hình chụp được trên tấm ảnh phụ thuộc vào góc giữa hai tấm gương. Góc càng nhỏ thì số hình chụp được càng nhiều.
Khi góc bằng 360/4 = 90 độ, ta sẽ được 4 hình, khi góc bằng 60 độ ta sẽ được 6 hình, khi góc bằng 45 độ thì được 8 hình… Tuy nhiên, số lần phản
xạ càng nhiều thì ảnh càng mờ; do đó người ta thường chỉ chụp lấy ảnh 5 hình.

Tàng hình có phải là chuyện hoang đường?
Trong cuốn tiểu thuyết “Người tàng hình” của nhà văn Anh Herbert George Wells, nhân vật chính - một nhà vật lý học thiên tài - đã khám phá ra một
phương pháp có thể biến thân thể người ta thành vô hình. Dưới đây là những điều mà ông ta trình bày với một bác sĩ về phát minh mới của mình...
“Sở dĩ chúng ta nhìn thấy một vật là do vật đó có thể tác dụng được với ánh sáng. Chắc bác biết rằng vật thể hoặc hấp thụ ánh sáng, hoặc phản xạ
hay khúc xạ ánh sáng. Nếu như vật thể không hấp thụ mà cũng không phản xạ hoặc khúc xạ ánh sáng, thì nó không thể tự làm cho ta nhìn thấy
được. Thí dụ, bác sở dĩ nhìn thấy cái hòm màu đỏ không trong suốt kia là do lớp sơn màu đỏ hấp thụ một phần ánh sáng và phản xạ (khuếch tán)
những tia sáng còn lại. Nếu như chiếc hòm không hấp thụ một phần ánh sáng nào cả, mà phản xạ toàn bộ, thì qua con mắt của chúng ta, nó sẽ là
một cái hòm trắng chói loà, tựa như làm bằng bạc vậy. Hòm thủy tinh ít sáng hơn, qua con mắt của chúng ta, nó không rõ ràng như cái hòm sáng
bóng, bởi vì sự phản xạ và khúc xạ ở thuỷ tinh tương đối ít. Nếu đặt tấm thuỷ tinh trắng thông thường vào trong nước, hơn nữa, nếu đặt nó vào
trong một chất lỏng nào đó có khối lượng riêng lớn hơn khối lượng riêng của nước thì nó hầu như hoàn toàn mất hẳn, bởi vì ánh sáng xuyên qua
nước rọi vào thuỷ tinh bị khúc xạ và phản xạ rất yếu. Thủy tinh đã trở thành không nhìn thấy được, giống như một dòng khí carbonic hoặc hydro
trong không khí vậy.
- Đúng - Kemper, người thầy thuốc, nói - Những điều đó đều đơn giản. Ngày nay, các học sinh đều hiểu rất rõ.
- Đây còn một sự thực nữa mà mỗi học sinh cũng đều biết. Nếu nghiền nát một miếng thủy tinh thành bột, trong không khí, nó trở thành rất dễ nhìn
thấy - nó trở thành những bột trắng không trong suốt. Sở dĩ như thế là vì, nghiền nhỏ thủy tinh tức là làm tăng những mặt gây ra phản xạ và khúc xạ
của thủy tinh. Tấm thủy tinh chỉ có hai mặt, nhưng mỗi hạt thủy tinh thì đều có thể phản xạ tia sáng đi qua nó, cho nên tia sáng có thể xuyên qua nó
rất ít. Nhưng nếu thả thủy tinh trắng đã nghiền nhỏ vào trong nước, thì nó lập tức biến mất. Thủy tinh đã nghiền nhỏ vào nước gần giống như có
cùng chiết suất, do đó làm cho ánh sáng phản xạ và khúc xạ rất ít lúc đi từ nước vào thủy tinh hoặc ngược lại.
Đặt thủy tinh vào trong bất kỳ một chất lỏng nào đó có cùng chiết suất với nó, anh sẽ không nhìn thấy được nó: tất cả những vật trong suốt đều trở

nên không nhìn thấy được, nếu ta đặt nó vào trong một môi trường có cùng chiết suất với nó. Hiểu được điểm đó, anh chỉ cần suy nghĩ một chút là
có thể tin chắc rằng chúng ta cũng có thể làm cho thủy tinh trở thành không nhìn thấy ở ngay trong không khí: nghĩ cách làm cho chiết suất của thủy
tinh bằng chiết suất của không khí. Bởi vì, lúc ấy, ánh sáng đi từ thủy tinh vào không khí sẽ không bị phản xạ và càng không bị khúc xạ.
- Đúng, đúng - Kemper nói - nhưng nên nhớ rằng con người không phải là thủy tinh.
Cấu trúc thông khí trong tổ mối.
5 kiểu ngồi khác nhau của cùng
một người.
Người muốn chụp ngồi
giữa các gương CC.