Nghiên cứu thiết kế cải tiến kết cấu cảng và giải pháp công nghệ thi công phù hợp áp dụng với cảng nghi sơn thanh hóa

L IC M

N

Trong quá trình th c hi n lu n v n “ Nghiên c u c i ti n k t c u c ng
và gi i pháp công ngh thi công phù h p – Áp d ng cho c ng Nghi S nThanh Hóa ” tôi đã nh n đu c s h

ng d n, giúp đ , đ ng viên c a nh ng cá

nhân, t p th . Tôi xin bày t s c m n sâu s c nh t t i t t c các cá nhân và
t p th đã t o đi u ki n giúp đ tôi trong quá trình h c t p và nghiên c u.
Tr

c h t tôi xin bày t s c m n đ i v i Ban giám hi u nhà tr

ng,

khoa sau đ i h c và các th y cô giáo b môn Xây d ng công trình bi n, các
th y cô khoa K thu t Bi n c a Tr
giúp đ tôi hoàn thành ch
Có đ

ng

i h c Thu l i đã t o m i đi u ki n

ng trình h c t p và nghiên c u.

c k t qu ngày hôm nay tôi vô cùng bi t n và bày t lòng kính

tr ng sâu s c đ i v i PGS.TS Lê Xuân Roanh ng

i đã t n tình h

ng d n

giúp đ tôi hoàn thành lu n v n này.
Xin g i s c m n chân thành nh t đ n b m , gia đình và b n bè
đã quan tâm, đ ng viên và giúp đ trong su t quá trình h c t p và công tác.
Tuy nhiên trong khuôn kh m t lu n v n th c s , do đi u ki n th i gian
h n ch và trình đ có h n nên lu n v n không th tránh kh i nh ng thi u sót.
Qua lu n v n tác gi r t mong nh n đ

c s ch b o, góp ý c a các th y cô

giáo, các đ ng nghi p.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, 16 tháng 11 n m 2013.
Tác gi lu n v n

Nguy n Tu n Anh


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan r ng s li u và k t qu nghiên c u trong lu n v n là
hoàn toàn trung th c và ch a h đ

c s d ng đ b o v m t h c v nào.

M i s giúp đ cho vi c hoàn thành lu n v n đã ghi trong l i c m n.
Các thông tin, tài li u trình bày trong lu n v n đã đ

c ghi rõ ngu n g c.

Tác gi lu n v n

Nguy n Tu n Anh


i

M CL C
M
CH

U .......................................................................................................... 1
NG I: GI I THI U CHUNG V

CÔNG TRÌNH C NG BI N

VI T NAM ....................................................................................................... 4
1.1. KHÁI NI M V C NG BI N ................................................................. 4
1.1.1. Gi i thi u................................................................................................. 4
1.1.2.

nh ngh a c ng bi n ............................................................................. 4

1.1.3. Các b ph n c a c ng ............................................................................. 5
1.2. CH C N NG, NHI M V

VÀ QUY N H N C A C NG BI N ..... 6

1.2.1. Ch c n ng ............................................................................................... 6
1.2.2. Nhi m v và quy n h n c a c ng bi n ................................................... 6
1.2.3. Trang thi t b c ng ................................................................................ 7
1.3. PHÂN LO I C NG BI N........................................................................ 8
1.3.1. M c đích phân lo i c ng bi n ................................................................. 8
1.3.2. Phân lo i c ng bi n

Vi t Nam ........................................................... 10

1.4. TÌNH HÌNH CHUNG V

PHÁT TRI N C NG BI N TRÊN TH

GI I VÀ VI T NAM ..................................................................................... 13
1.4.1. Xu th chung v phát tri n c ng bi n trên th gi i ............................... 13
1.4.2. Phát tri n c ng bi n Vi t Nam .............................................................. 14
1.4.3. N i dung quy ho ch .............................................................................. 17
1.5. K T LU N CH
CH

NG............................................................................ 29

NG II: THI T K KI N TRÚC – C U TRÚC CHUNG C A CÔNG

TRÌNH C NG BI N ...................................................................................... 30
2.1. T NG QUAN V M T S CÔNG TRÌNH B N C NG..................... 30
2.1.1. Công trình b n tr ng l c ....................................................................... 30
2.1.2. Công trình b n t

ng c ....................................................................... 37

2.1.3. Công trình b n b c c cao ..................................................................... 38
2.2. TÍNH TOÁN L C TÁC D NG LÊN K T C U ................................. 41
2.2.1. Các t i tr ng tác đ ng lên công trình b n ............................................. 41


ii

2.2.2.Các t h p t i tr ng ................................................................................ 43
2.3. PHÂN TÍCH L A CH N K T C U V T LI U ................................ 45
2.3.1. Nh ng y u t
2.3.2. Ph

nh h ng đ n vi c l a ch n k t c u công trình b n............. 45

ng án k t c u b n s 2 c ng Nghi S n – Thanh Hóa.................... 50

2.3.3. Thi t k s b ph
CH

ng án đã đ

c xây d ng ........................................ 51

NG III: NGHIÊN C U C I TI N K T C U C NG ÁP D NG

CHO B N S 2 C NG NGHI S N – THANH HÓA .................................. 56
3.1. GI I THI U CHUNG V C NG NGHI S N – THANH HÓA .......... 56
3.1.1. S l

c d án xây d ng b n s 2 c ng Nghi S n - Thanh Hóa............ 56

3.1.2. i u ki n t nhiên khu v c xây d ng ................................................... 57
3.1.3. i u ki n khai thác................................................................................ 64
3.1.4. Phân tích đi u ki n và kh n ng xây d ng công trình ......................... 64
3.2. PHÂN TÍCH,
3.2.1.

xu t ph

XU T PH

NG ÁN C I TI N K T C U ............ 65

ng án c i ti n ................................................................... 65

3.2.2. Tính toán k t c u ph
3.3. KHÁI TOÁN PH

ng án: Thay đ i k t c u t

ng góc sau b n ... 65

NG ÁN

XU T ................................................ 78

3.3.1. Kinh phí xây d ng theo ph

ng án c .................................................. 78

3.3.2. Kinh phí xây d ng theo ph ng án c i ti n - Thay đ i k t c u t ng góc ..... 79
3.4. NH NG
ÁN C
3.4.1. Gi m đ

U

I M C A PH

NG ÁN C I TI N SO V I PH

NG

................................................................................................... 79
c v t li u d t ti n và hi n tr

ng b trí m t b ng thi công ... 79

3.4.2. T ng tính n đ nh ph n n n công trình ................................................. 80
3.4.3. Công ngh thi công đ n gi n ................................................................ 80
3.4.4. Th i gian và kinh phí thi công gi m ..................................................... 80
3.5. K T LU N CH

NG............................................................................ 81

K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................................... 82
PH L C ........................................................................................................ 86

iii

M C L C HÌNH V
Hình 1.1. C ng bi n .......................................................................................... 4
Hình 1.2. S đ c ng là đ u m i giao thông .................................................... 5
Hình 2.1 – Các b ph n chính c a công trình b n tr ng l c .......................... 30
Hình 2.2 – S đ truy n l c qua l p đ m đá .................................................. 31
Hình 2.3 – C u t o công trình b n ki u kh i x p ........................................... 32
Hình 2.4 – S đ x p so le kh i theo ph

ng th ng đ ng.............................. 33

Hình 2.5 – M t s d ng kh i đá gi m t i sau b n........................................... 34
Hình 2.6 – B n thùng chìm ............................................................................. 35
Hình 2.7 – Công trình b n lo i t
Hình 2.8 – Công trình b n t

ng góc (Neo ngoài – Neo trong) .............. 36

ng c ............................................................... 37

Hình 2.9 – Công trình b n b c c cao ............................................................. 39
Hình 2.10 – S đ tính đ c ng c a b c c .................................................... 40
Hình 2.11 – Ph

ng án k t c u b n s 2......................................................... 50

Hình 2.12 – Mô hình t

ng góc trên n n c c ................................................. 55

Hình 3.1 - V Trí C ng Bi n Nhóm 2 ............................................................. 58
Hình 3.2 - Hoa gió tr m T nh Gia .................................................................. 60
Hình 3.3 - M t c t đ a ch t d c theo tuy n mép b n ...................................... 63
Hình 3.4 – Kích th

ct

Hình 3.5 – B trí c c d

ng góc sau b n ...................................................... 66
i đáy đài .................................................................. 70

Hình 3.6 – Cung tr

t mái đ t kè g m b n ..................................................... 77

Hình 3.7 – Kích th

c kh i ph mái d

i g m b n ....................................... 78


iv

M C L C B NG BI U
B ng 1-1. DANH M C C NG BI N VI T NAM ....................................... 11
B ng 2.1 - Giá tr v

t t i c a m t s t i tr ng .............................................. 44

B ng 2.2 – Ph m vi s d ng c a các lo i k t c u b n .................................... 48
B ng 3.1-M t s c n bão nh h

ng t i khu v c Thanh Hoá (1985-1995) .. 60

B ng 3.2 - Ch tiêu c lý c a các l p đ t ........................................................ 63
B ng 3.3 – B ng tính toán ma sát hông .......................................................... 68
B ng 3.4 – B ng tính góc ma sát trong trung bình ......................................... 72
B ng 3.5 – B ng tính tr ng l

ng móng kh i quy

c .................................. 72

B ng 3.6 – H s tra A, B, D .......................................................................... 73
B ng 3.7 – B ng tính đ lún móng ................................................................. 75
PH

L C 1 - DANH M C C NG BI N TRONG QUY HO CH PHÁT

TRI N H TH NG C NG BI N VI T NAM

N N M 2020 (Ban hành

kèm theo Quy t đ nh s 2190/Q -TTg ngày 24 tháng 12 n m 2009 c a Th
t

ng Chính ph ) ............................................................................................ 86

Ph l c 2 - Chi phí xây d ng c b n theo ph

ng c ................................... 101

Ph l c 3 - Chi phí xây d ng c b n theo ph

ng án c i ti n ...................... 102

Ph l c 7 – H s mf ..................................................................................... 106
Ph l c 8 – Các h s

I,

và .................................................................... 107

Ph l c 9 – M t b ng phân đo n 1 b n ......................................................... 110
Ph l c 10 – M t đ ng phân đo n 1 b n....................................................... 111
Ph l c 11 – M t c t ngang đ i di n theo ph

ng án k t c u c ................. 112

Ph l c 12 – M t c t ngang đ i di n theo ph

ng án k t c u m i ............... 113


1

M

U

I. Tính c p thi t c a đ tài
Vi t Nam có v trí đ a lý quan trong trong khu v c châu Á, n m trong
khu v c có m ng l

i v n chuy n hàng hóa b ng đ

ng bi n n ng đ ng vào

b c nh t châu Á. Trong nh ng ho t đ ng kinh t t bi n, ho t đ ng t các
lo i hình v n t i bi n, c ng bi n luôn là th m nh, luôn đi đ u, phát tri n
nhanh chóng

n

c ta và các n

c trên th gi i. Giao thông bi n luôn an

toàn, nhanh chóng, thu n l i và giá thành h p lý, vì v y v n t i bi n

các

qu c gia có h th ng c ng bi n l n chi m t tr ng l n trong vi c giao th

ng

hàng hóa trên th gi i.
Ngh quy t IV c a Trung
Nam đ n n m 2020 xác đ nh: “N

ng

ng khóa X v chi n l

c bi n Vi t

c ta ph i tr thành qu c gia m nh v bi n,

làm giàu t bi n, trên c s phát huy m i ti m n ng t bi n, phát tri n toàn
di n các ngành ngh bi n v i c c u phong phú, hi n đ i, t o ra t c đ phát
tri n nhanh, b n v ng, hi u qu cao v i t m nhìn dài h n.” Vì v y mu n
m nh v bi n, mu n “ti n ra bi n” làm giàu t bi n, n
th

c ta c n có nh ng

ng c ng t ng h p, có công ngh khai thác hi n đ i, cùng v i m t quy

ho ch c ng bi n mang tính t ng th cao.
Hi n nay ph

ng án th

là kè mái nghiêng, đây là ph
kh i l

ng đ

c s d ng đ b o v b n c ng th

ng án quen thu c và th

ng

ng d thi công nh ng

ng công trình l i l n. Ph n b n phía trên có d ng đài m m b ng

BTCT n m trên n n c c khoan nh i nên đòi h i kích th
ra v i ph

c c c r t l n, ngoài

ng án này thì kh n ng n đ nh c a ph n b n phía trên không cao.

II. M c tiêu c a đ tài
-

ra ph

ng án c i ti n k t c u t i u đ m b o v m t kinh t và k

thu t c a công trình.
- Ki n ngh ph

ng pháp thi t k thi công phù h p nh t.

2

III. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

- Thu th p, t ng h p, phân tích các tài li u v thi t k , thi công và quá
trình khai thác v n hành h th ng các c ng bi n đã đ

c xây d ng và đi vào

khai thác s d ng.
- Tính toán, so sánh các ph

ng án đ đ xu t gi i pháp x lý hi u qu

và kh thi.
IV. K t qu d ki n đ t đ
Tính toán, so sánh các ph
ph

c

ng án đ đ xu t gi i pháp x lý hi u qu cho

ng án nghiên c u.
V. N i dung c a lu n v n
- Ph n m đ u: Gi i thi u tính c p thi t và ý ngh a c a đ tài, m c đích,

đ it

ng và ph
Ch

ng pháp nghiên c u.

ng 1. Gi i thi u chung v công trình c ng bi n Vi t Nam

1.1.

Khái ni m v c ng bi n

1.2.

Ch c n ng, nhi m v và quy n h n c a c ng bi n

1.3.

Phân lo i c ng bi n Vi t Nam

1.4.

Tình hình chung v xây d ng c ng

1.5.

K t lu n ch

Ch

Vi t Nam

ng

ng 2. Thi t k ki n trúc, c u trúc chung c a c ng

2.1. T ng quan v m t s công trình b n c ng
2.2. Tính toán l c tác đ ng lên k t c u
2.3. Phân tích l a ch n k t c u, v t li u
2.4. K t lu n ch
Ch

ng

ng 3. Nghiên c u c i ti n k t c u c ng- Áp d ng cho C ng bi n

Nghi S n
3.1. Gi i thi u chung v c ng Nghi S n
3.2. C s lý thuy t tính toán và thi t k t

ng ch n đ t


3

3.3. Khái toán ph

ng án đ xu t

3.4. Nh ng u đi m c a ph
3.5. K t lu n ch
- K t lu n và ki n ngh .
- Tài li u tham kh o.
- Ph l c.

ng

ng án m i so v i ph

ng án c


4

CH

NG I: GI I THI U CHUNG V CÔNG TRÌNH C NG BI N
VI T NAM

1.1.

KHÁI NI M V C NG BI N
1.1.1. Gi i thi u
Vi t Nam n m

bán đ o

ông Nam Á bên b Thái Bình D

ng có

vùng lãnh h i và đ c quy n kinh t r ng l n, v i trên 1 tri u km2, g p 3 l n so
v i di n tích đ t li n. B bi n VN tr i dài 3.260 km, g m các tuy n hàng h i
qu c t xuyên Á – Âu và khu v c. D c theo b bi n có r t nhi u v trí v i
đi u ki n t nhiên lý t

ng đ xây d ng c ng bi n. Ngành kinh t c ng bi n

đóng vai trò th t s quan tr ng đ i v i s nghi p phát tri n n n kinh t xã h i
c ađ tn

c. Ngh quy t s 03 – NQ/ TW, ngày 06/05/1993, c a B Chính

Tr khoá VII, đã ch rõ: “V n t i bi n c n phát tri n đ ng b v i c ng, đ i tàu,
d ch v hàng h i, công nghi p s a ch a đóng tàu. Nâng c p và xây d ng m i
các c ng bi n t ch c l i m t cách h p lý”.
1.1.2.

nh ngh a c ng bi n

C ng bi n đ

c hi u là n i ra vào, neo đ u c a tàu bi n, là n i ph c v

tàu bè và hàng hoá, là đ u m i giao thông quan tr ng c a m t n
đi n Hàng h i)

Hình 1.1. C ng bi n

c. (Theo t


5

Còn theo L. Kuzma: “C ng bi n là m t đ u m i v n t i liên h p mà
có nhi u ph

đó

ng ti n v n t i khác nhau ti p c n v n t i, đó là tàu bi n, tàu

sông, xe l a, ô tô, máy bay và đ

ng ng.

khu v c c ng xu t hi n vi c x p

d hàng hoá ho c s lên xu ng tàu c a khách hàng gi a các tàu bi n và các
ph

ng ti n v n t i còn l i – đi u này có ngh a là xu t hi n s thay đ i

ph

ng ti n v n t i trong v n chuy n hàng hoá và ng

i” [5].

i v i quan đi m hi n đ i, c ng không ph i là đi m cu i ho c k t thúc
c a quá trình v n t i mà là đi m luân chuy n hàng hoá và khách hàng. Nói
cách khác, c ng nh m t m t xích trong dây chuy n v n t i.

khái ni m này

c ng còn mang tính r ng h n: nhi m v kích thích l i ích c a các bên c a
c ng không b gi i h n b i th i gian và không gian. M c đích c a m t khu
v c, m t qu c gia ho c nhi u qu c gia đ đ m b o c i thi n ch t l

ng c a

cu c s ng. C ng bi n thi t l p m t thành ph n c a h th ng v n t i đ t n

c

và qu c t . Ho t đ ng kinh t c a c ng là ho t đ ng ph c t p và liên h p có
quan h đ n các giai đo n còn l i c a m t xích v n t i.
1.1.3. Các b ph n c a c ng
B t k m t c ng nào c ng g m có 2 b ph n chính: khu đ t và khu n

Hình 1.2. S đ các b ph n c a c ng

c:


6

+ Khu n

c g m: tuy n kênh d n tàu vào c ng và các vùng n

quay tr , neo đ u t m th i, truy n t i và neo đ u tr
tàu v i b . Khu n

c c a c ng đ

c đ cho tàu

c b n đ b c x p hàng hoá gi a

c gi i h n b i tuy n đê ch n sóng (n u có) [4].

+ Khu đ t: là n i b trí kho, bãi, h th ng giao thông, thi t b x p d và các
công trình ph tr khác nh nhà làm vi c, h th ng c p thoát n
Ranh gi i gi a khu đ t và khu n

c…

c là tuy n b n n i đ tàu neo c p sát vào khu

đ t cho quá trình b c, x p hang hóa an toàn và thu n ti n. N u g i S là di n tích khu
n

c và T và di n tích khu đ t, th

container th

ng có t s T/S = 0,5 ÷ 2.

i v i các c ng b c

ng T/S l n. L a ch n S và T ch y u ph thu c vào đi u ki n đ a hình

c th c a m i c ng. Ch n T và S chính xác còn ph i xét đ n t ng chi u dài tuy n b n
L, t ng tr ng t i các tàu đ n và r i b n trong m t n m I, t ng l
c ng trong m t n m Q và t ng chi u dài h th ng đ

1.2.

CH C N NG, NHI M V

ng hàng thông qua

ng s t l có trong c ng.

VÀ QUY N H N C A C NG BI N

1.2.1. Ch c n ng
- Ph c v tàu bi n: c ng bi n là n i ra vào, neo đ u c a tàu, là n i cung
c p các d ch v đ a đón tàu ra vào, lai d t, cung ng d u, n

c ng t, v sinh,

s a ch a tàu…
- Ph c v hàng hoá: c ng ph i làm nhi m v x p d , giao nh n, chuy n
t i, b o qu n, l u kho, tái ch , đóng gói, phân ph i hàng hoá xu t nh p kh u.
C ng còn là n i ti n hành các th t c xu t nh p kh u, là n i b t đ u, ti p t c
và k t thúc quá trình v n t i…
1.2.2. Nhi m v và quy n h n c a c ng bi n

-

Xây d ng quy ho ch, k ho ch phát tri n c a c ng bi n trong ph m vi
trách nhi m.

- Ph i h p ho t đ ng c a các t ch c, c quan th c hi n ch c n ng qu n
lý nhà n

c chuyên ngành t i c ng bi n.


7

- Ki m tra, giám sát viên th c hi n các quy đ nh c a pháp lu t v đ m
b o an toàn c ng và lu ng ra vào c ng.
- Ph i h p v i các c quan th c hi n các ho t đ ng tìm ki m, c u n n và
x lý s c ô nhi m môi tr

ng.

- C p gi y phép cho tàu ra vào c ng và th c hi n các yêu c u v b t gi
và t m gi hàng h i.
- Yêu c u các cá nhân, c quan h u quan cung c p các thông tin, tài li u
đ th c hi n ch c n ng qu n lý nhà n

c c a c ng.

1.2.3. Trang thi t b c ng
- B n tàu: là n i đ u c a tàu có c u trúc “Ke” ho c c u tàu (Quay ho c
pier). Chi u dài và đ sâu c a b n tàu tùy thu c vào s l

ng và kích

c c a các con tàu ra vào. Trung bình m t con tàu ch 20,000 – 30,000
DWT đòi h i b n đ u có chi u dài 250m – 300m và đ sâu 8m – 10m.
- Th m b n (Apron): là khu v c b m t “Ke” ho c c u tàu (Quay
surface) sát li n v i b n tàu, có chi u r ng t 20 m –30 m, phù h p v i
chi u ngang c a chân đ giàn c u khung ho c lo i công c b c d
khác. Th m b n đ

c xây d ng ch c ch n, trên m t th m có tr i nh a

ho c láng xi m ng. Thông th

ng, 2 giàn c u khung đ

đ ng d c theo b n tàu và có n ng l c b c d

c b trí ho t

đ t 40 – 50 chi c

container / gi .
- Bãi ch a container (Container yard): là n i ti p nh n và l u ch a
container. Bãi ch a container (CY) có th phân thành m t s khu v c:
khu v c b trí container chu n b b c xu ng tàu, khu v c dành ti p
nh n container t tàu lên b , khu v c ch a container r ng. Tùy theo s
l

ng container đi đ n, l u ch a mà di n tích bãi ch a có quy mô l n.

Thông th

ng, t

ng ng v i chi u dài 300 m Ke, di n tích bãi ch a

chi m kho ng 105,000 m2.


8

- Tr m container làm hàng l (Container Freight Station): là n i ti n
hành nghi p v chuyên ch hàng l , nó có ch c n ng:
+ Ti p nh n các lô hàng l c a ch hàng t n i đ a, l u kho,
phân lo i và giao tr hàng cho các ch hàng l .
+ Ti p nh n các container hàng l , rút hàng ra, phân lo i, tái
đóng hàng vào container và g i ti p hàng đ n đích. Tr m làm
hàng l

container (CFS) th

ng đ

c b trí bên ngoài, sát bãi ch a

container, t i n i cao ráo và có kho ch a t m có mái che, thu n l i cho
vi c làm hàng, đóng hàng vào và rút hàng ra kh i container, d

is

ki m soát c a h i quan.
- C ng thông quan n i đ a (Inland Clearance Depot – ICD): là khu v c
có th

trong n i đ a, đ

c dùng làm n i ch a, x p d , giao nh n hàng

hoá, container, làm th t c h i quan, th t c xu t nh p kh u. ICD có c
quan h i quan và ho t đ ng nh m t c ng nên ng

i ta g i ICD là c ng

c n hay c ng khô (Dry Port).
-

Công c ph c v v n chuy n, x p d hàng hoá g m: c u tr c t hành,
c n c u dàn bánh l p (Rubber tyred Gantry Crane), c n c u giàn (Ship
shore Gantry Crane), c n c u chân đ , xe nâng hàng bánh l p, xe khung
nâng bánh l p, xe x p t ng (Stacker), xe nâng ch p trên (Toplift stuck),
máy b m hút hàng r i hàng l ng, b ng chuy n, ô tô, đ u kéo, Chassis,
Container, Paller…

1.3.

PHÂN LO I C NG BI N
1.3.1. M c đích phân lo i c ng bi n
Phân lo i c ng là m t công c qu n lý Nhà n

c nh m đ t đ

c m c tiêu

chính sách trong l nh v c c ng. M c tiêu chính sách trong l nh v c c ng là
nh m h tr các m c tiêu phát tri n c a đ t n

c nh đ y m nh t ng tr

ng

kinh t -xã h i thông qua vi c tri n khai c s v t ch t thi t b c ng hi u qu .


9

Tuy nhiên, do ngu n v n ngân sách dành cho phát tri n c ng có h n, c n ph i
qu n lý c ng phù h p và hi u qu nh m t i u hóa hi u qu đ u t c ng.
Phân b đ u t c ng phù h p
Nh m t ng c
c ađ tn

ng phát tri n c ng đ có th h tr các m c tiêu tr ng y u

c, c n đ xu t phân lo i c ng trên c s xem xét các tiêu chí phân

b các ngu n l c qu c gia có h n trong phát tri n c ng. C ng ho c d án c ng
có t m nh h

ng l n h n t i kinh t -xã h i s đ

c u tiên ngân sách cao

h n.
Kinh phí đ u t phát tri n c ng s ch y u có ngu n t ngân sách nhà
n

c. Tuy v y, trong m t s tr

ng h p, có th s d ng ngu n v n t thành

ph n ngoài qu c doanh trong ho t đ ng phát tri n u tiên đ i v i c ng. Dù
sao, trong tr

ng h p này, c n qu n lý các ho t đ ng c a thành ph n ngoài

qu c doanh nh m đ m b o các m c tiêu c a chính sách qu c gia. Do đó, công
tác phân lo i c ng c n ph i phù h p v i chính sách qu c gia và các tiêu chí
nh m đ m b o đ u t th a đáng.
T ng c

ng qu n lý và khai thác c ng hi u qu

Các b n c ng Vi t Nam do r t nhi u ch th khác nhau qu n lý mà ch a
có m t h th ng qu n lý c ng toàn di n. Trong nh ng n m g n đây, l

ng

hàng thông qua các c ng chính đã t ng lên nhanh chóng nên yêu c u ph i h p
gi a các c ng li n k c ng t ng lên, đ c bi t là khu v c phía Nam-T i đây, 2

ho c nhi u h n các b n c ng có v trí r t sát nhau.
Do v y, c n đ a các b n c ng, khu v c phát tri n ti m n ng và nh ng c
s v t ch t thi t b c a t nhân vào khuôn kh qu n lý c a m t c quan/ch
th qu n lý toàn di n vùng n

c, vùng đ t c ng. Vi c phát tri n lu ng hàng

h i và qu n lý hành h i c ng nh đ

ng b , đ

đ u thu c ph m vi th m quy n c a c quan này.

ng s t trong vùng h p d n
th c hi n qu n lý c ng


10

hi u qu , c n thành l p c quan qu n lý c ng (Port Management Body) cho
m i c ng bi n chính.
1.3.2. Phân lo i c ng bi n

Vi t Nam

Theo i u 59 và 60 c a B lu t Hàng h i Vi t Nam, các c ng bi n Vi t
Nam đ

c chia làm ba lo i Lo i I là c ng bi n đ c bi t quan tr ng ph c v

vi c phát tri n kinh t -xã h i c a c n

c ho c liên vùng; lo i II là c ng bi n

quan tr ng ph c v phát tri n kinh t -xã h i c a vùng, đ a ph

ng; lo i III là

c ng bi n ph c v ho t đ ng c a doanh nghi p.
Quy t đ nh 16/2008/Q -TTg ngày 28/01/2008 x p 17 c ng bi n vào
lo i I, đó là: H i Phòng, C m Ph , Hòn Gai, Nghi S n, C a Lò, V ng Áng,
Chân Mây,

à N ng, Dung Qu t, Quy Nh n, Vân Phong, Nha Trang, Ba

Ngòi, H Chí Minh, V ng Tàu,
đ

ng Nai và C n Th . M t s c ng bi n đã

c xây d ng và th c hi n b c d hàng tri u t n hàng hóa m i n m, tuy

nhiên trong đó có m t s c ng là c ng ti m n ng s đ
t

ng lai g n ho c đã đ

kh i l

c xây d ng m t ph n và đ

c xây d ng trong

c k v ng s nâng cao

ng hàng hóa thông qua.
C ng bi n lo i II có 23 c ng, bao g m các c ng t

ng đ i nh đang

ho c s ph c v ch y u v n t i ven bi n. Vùng h p d n c a c ng lo i II
th

ng ch gi i h n trong ph m vi t nh.
C ng bi n lo i III có 9 c ng t i t nh Bà R a – V ng Tàu.

ây là các

c ng bi n ngoài kh i ph c v ho t đ ng d u khí. Các c ng lo i III trong
t

ng lai s không ch bao g m c ng d u khí mà còn bao g m c ng công

nghi p ph c v nhà máy thép, nhà máy l c d u, nhà máy xi-m ng, nhà máy
đi n ho c các ngành công nghi p n ng khác. Các c ng lo i III ch y u là c ng
chuyên dùng ph c v các ngành công nghi p quy mô l n. Các c ng lo i I và
II c ng bao g m các ngành công nghi p nh v y và các c ng lo i III ch đ

c

11

x p lo i trong tr

ng h p ngành công nghi p n ng xây c ng chuyên d ng

ph c v m c đích riêng c a mình.
B ng 1-1. DANH M C C NG BI N VI T NAM
TT

Tên c ng bi n

Thu c đ a ph n t nh, thành
ph tr c thu c Trung

I

C ng bi n lo i I

1

C ng bi n C m Ph

Qu ng Ninh

2

C ng bi n Hòn Gai

Qu ng Ninh

3

C ng bi n H i Phòng

H i Phòng

4

C ng bi n Nghi S n

Thanh Hoá

5

C ng bi n C a Lò

Ngh An

6

C ng bi n V ng Áng

Hà T nh

7

C ng bi n Chân Mây

Th a Thiên Hu

8

C ng bi n à N ng

9

C ng bi n Dung Qu t

Qu ng Ngãi

10

C ng bi n Quy Nh n

Bình

11

C ng bi n Vân Phong

Khánh Hòa

12

C ng bi n Nha Trang

Khánh Hòa

13

C ng bi n Ba Ngòi

Khánh Hòa

14

C ng bi n TP. H Chí Minh

TP. H Chí Minh

15

C ng bi n V ng Tàu

Bà R a - V ng Tàu

à N ng

nh

ng


12

16

C ng bi n

ng Nai

ng Nai

17

C ng bi n C n Th

II

C ng bi n lo i II

1

C ng bi n M i Chùa

Qu ng Ninh

2

C ng bi n Diêm i n

Thái Bình

3

C ng bi n Nam

Nam

4

C ng bi n L Môn

Thanh Hoá

5

C ng bi n B n Thu

Ngh An

6

C ng bi n Xuân H i

Hà T nh

7

C ng bi n Qu ng Bình

Qu ng Bình

8

C ng bi n C a Vi t

Qu ng Tr

9

C ng bi n Thu n An

Th a Thiên Hu

10

C ng bi n Qu ng Nam

Qu ng Nam

11

C ng bi n Sa K

Qu ng Ngãi

12

C ng bi n V ng Rô

Phú Yên

13

C ng bi n Cà Ná

Ninh Thu n

14

C ng bi n Phú Quý

Bình Thu n

15

C ng bi n Bình D

16

C ng bi n

17

C ng bi n M Th i

C n Th

nh

ng

ng Tháp

nh

Bình D

ng

ng Tháp
An Giang


13

18

C ng bi n V nh Long

V nh Long

19

C ng bi n M Tho

Ti n Giang

20

C ng bi n N m C n

Cà Mau

21

C ng bi n Hòn Chông

Kiên Giang

22

C ng bi n Bình Tr

Kiên Giang

23

C ng bi n Côn

Bà R a - V ng Tàu

III

C ng bi n lo i III (C ng d u khí ngoài kh i)

o

1

C ng bi n m R ng ôi

Bà R a - V ng Tàu

2

C ng bi n m R ng ông

Bà R a - V ng Tàu

3

C ng bi n m H ng Ng c

Bà R a - V ng Tàu

4

C ng bi n m Lan Tây

Bà R a - V ng Tàu

5

C ng bi n m S T

6

C ng bi n m

7

C ng bi n m Chí Linh

Bà R a - V ng Tàu

8

C ng bi n m Ba Vì

Bà R a - V ng Tàu

9

C ng bi n m Vietsopetro01

Bà R a - V ng Tàu

1.4.

en

i Hùng

Bà R a - V ng Tàu
Bà R a - V ng Tàu

TÌNH HÌNH CHUNG V PHÁT TRI N C NG BI N TRÊN TH
GI I VÀ VI T NAM
1.4.1. Xu th chung v phát tri n c ng bi n trên th gi i
Xu th phát tri n c ng bi n c a th gi i [5]:


14

- T ng s l
th

c và ch t l

ng tàu.

- T p trung l
và sông, 87% l

ng tàu vào c ng, c i ti n đóng m i, làm thay đ i kích
y m nh h

ng là tàu ch b n h n là b n ch tàu.

ng hàng vào m t s c ng l n:

Pháp có 300 c ng bi n

ng hàng b c d trong 6 c ng chính;

l

ng hàng b c x p trong 16 c ng l n;

l

ng hàng

c ng l n;

Ý có 114 c ng, 85%

Nh t có 1060 c ng l n nh , 35%

Liên Xô c có 65 c ng mà 90% l

ng hàng b c x p

trong 28 c ng.
- Thu h p chuy n t i, gi i pháp chuy n t i luôn luôn là gi i pháp tình
th làm t ng c

c phí v n t i. Ngoài ra quá trình chuy n t i ph thu c nhi u

vào đi u ki n t nhiên.
- Phát tri n c ng đ ng th i v i các khu công nghi p.
- Xây d ng các b n n

c sâu và siêu sâu. Hi n nay toàn c u có t i 36

c ng bi n có tàu trên 200.000 DWT c p b n, v i m n n
- T ng c

c T ≥ 18 m.

ng các b n container: theo tài li u nghiên c u c a các n

c

thì nhu c u v c ng container s t ng kho ng 125% trong giai đo n 1996 đ n
2000 và ti p t c t ng h n n a vào n m 2000 đ n 2010, trong đó Trung Qu c

s t ng kho ng 125%. ông Nam Á là 170% trong giai đo n 1996 – 2000.
-L

ng hàng v n chuy n b ng đ

ng bi n d ki n vào n m 2010 c a

th gi i là 11 t t n; trong đó d u là 6 t t n, l

ng th c th c ph m là 2307

tri u t n, còn l i là máy móc thi t b và khoáng s n.
1.4.2. Phát tri n c ng bi n Vi t Nam
Quan đi m phát tri n c a Vi t Nam đ n n m 2020 và đ nh h

ng phát

tr n đ n n m 2030 [5]:
- T n d ng t i đa l i th v v trí đ a lý và đi u ki n t nhiên đ phát
tri n toàn di n h th ng c ng bi n, đ t phá đi th ng vào hi n đ i, nhanh chóng
h i nh p v i các n

c tiên ti n trong khu v c v l nh v c c ng bi n nh m góp

ph n th c hi n m c tiêu c a Chi n l

c bi n Vi t Nam đ n n m 2020, t ng


15

b

c đ a kinh t hàng h i tr thành m i nh n hàng đ u trong 5 l nh v c kinh

t bi n, đ ng th i góp ph n c ng c an ninh, qu c phòng c a đ t n

c.

- Phát tri n h p lý gi a các c ng t ng h p qu c gia, c ng chuyên dùng,
c ng đ a ph

ng, đ m b o tính th ng nh t trong toàn h th ng. Chú tr ng

phát tri n các c ng n
m l nv

c sâu

c ba mi n B c, Trung, Nam t o nh ng c a

n ra bi n xa có s c h p d n nh h

c n trong khu v c; t ng b

ng t i đ a bàn các n

c lân

c c ng c , nâng c p m r ng các c ng khác; coi

tr ng công tác duy tu b o trì đ đ m b o khai thác đ ng b , hi u qu .
- Phát tri n đ ng b gi a c ng bi n v i m ng c s h t ng sau c ng,
gi a k t c u h t ng c ng bi n v i h t ng công c ng k t n i v i c ng bi n.
c bi t chú tr ng đ m b o s k t n i liên hoàn gi a c ng bi n v i m ng giao
thông qu c gia và đ u m i logistic
- Phát tri n h

khu v c.

ng m nh ra bi n đ ti p c n nhanh chóng v i bi n xa,

gi m thi u khó kh n tr ng i v lu ng tàu vào c ng; k t h p t o đ ng l c phát
tri n các khu kinh t , công nghi p – đô th ven bi n.
- Huy đ ng m i ngu n l c trong và ngoài n

c đ phát tri n c ng bi n.

y m nh xã h i hóa vi c đ u t phát tri n k t c u h t ng c ng bi n, không
ch đ i v i c u b n c ng mà còn c h t ng công c ng k t n i v i c ng bi n
(lu ng tàu, đê ng n sóng, ch n cát, h th ng đ
n

ng giao thông, h th ng đi n

c n i c ng …).
- K t h p ch t ch gi a phát tri n c ng bi n v i qu n lý b o v môi

tr

ng, đ m b o s phát tri n b n v ng; g n li n v i yêu c u b o đ m an

ninh, qu c phòng.
M c tiêu, đ nh h
- M c tiêu chung:

ng phát tri n:


16

Phát tri n h th ng c ng bi n theo m t quy ho ch t ng th và th ng nh t
trên quy mô c n
n

c nh m đáp ng yêu c u công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t

c; t o c s v t ch t k thu t đ nhanh chóng đ a n

s c c nh tranh trong ho t đ ng c ng bi n v i các n

c ta h i nh p và đ

c trong khu v c và trên

th gi i, kh ng đ nh v trí và u th v kinh t bi n c a đ t n
góp ph n b o đ m an ninh, qu c phòng c a đ t n

c; đ ng th i

c. Hình thành nh ng đ u

m i giao l u kinh t quan tr ng v i qu c t làm đ ng l c phát tri n các khu
kinh t , đô th - công nghi p ven bi n.
- Các m c tiêu c th :
+ B o đ m thông qua toàn b l
gi a các vùng mi n trong n
kinh t - xã h i c a đ t n

ng hàng xu t nh p kh u và giao l u

c b ng đ

ng bi n đáp ng yêu c u phát tri n

c. D ki n l

ng hàng thông qua toàn b h th ng

c ng bi n t i các th i đi m trong quy ho ch nh sau:
* 500 ÷ 600 tri u T/n m vào n m 2015;
* 900 ÷ 1.100 tri u T/n m vào n m 2020;
* 1.600 ÷ 2.100 tri u T/n m vào n m 2030.
+ T p trung xây d ng m t s c ng n

c sâu cho tàu tr ng t i l n đ t

tiêu chu n qu c t .

c bi t là c ng trung chuy n qu c t Vân Phong – Khánh

Hòa đ ti p nh n đ

c tàu container s c ch 9.000 ÷ 15.000 TEU ho c l n

h n, tàu ch d u 30 ÷ 40 v n DWT; c ng c a ngõ qu c t t i H i Phòng, Bà
R a – V ng Tàu đ ti p nh n đ

c tàu tr ng t i 8 ÷ 10 v n DWT, tàu

container s c ch 4.000 ÷ 8.000 TEU và vùng kinh t tr ng đi m khác khi có
đi u ki n; c ng chuyên dùng cho các liên h p l c hóa d u, luy n kim, trung
tâm nhi t đi n ch y than (ti p nh n đ

c tàu tr ng t i 10 ÷ 30 v n DWT ho c

l n h n). Chú tr ng c i t o nâng c p các c ng đ u m i khu v c hi n có; xây


17

d ng có tr ng đi m m t s c ng đ a ph

ng theo ch c n ng, quy mô phù h p

v i yêu c u phát tri n kinh t - xã h i và kh n ng huy đ ng v n.
+ Phát tri n b n c ng t i các huy n đ o v i quy mô phù h p v i đi u
ki n t nhiên, kinh t - xã h i đ v n t i hàng hóa, hành khách ph c v phát
tri n kinh t - xã h i, an ninh, qu c phòng.
+ Nâng c p, phát tri n có chi u sâu trang thi t b , dây chuy n công

ngh b c x p và qu n lý đ nhanh chóng kh c ph c tình tr ng l c h u v trình
đ k thu t – công ngh , y u kém v ch t l

ng ph c v , t ng kh n ng c nh

tranh trong h i nh p qu c t v c ng bi n.
+ Nghiên c u k t h p chính tr v i c i t o nâng c p lu ng tàu vào
c ng đ đ m b o tàu tr ng t i l n ra vào thu n l i an toàn, đ ng b v i quy
mô c u b n và phù h p v i ch c n ng vai trò c a c ng.
1.4.3. N i dung quy ho ch
1.4.3.1. Theo vùng lãnh th
H th ng c ng bi n Vi t Nam đ n n m 2020, đ nh h

ng phát tri n đ n

n m 2030 g m 6 nhóm:
- Nhóm 1: Nhóm c ng bi n phía B c t Qu ng Ninh đ n Ninh Bình;
- Nhóm 2: Nhóm c ng bi n B c Trung B t Thanh Hóa đ n Hà T nh;
- Nhóm 3: Nhóm c ng bi n Trung Trung B t Qu ng Bình đ n Qu ng
Ngãi;
- Nhóm 4: Nhóm c ng bi n Nam Trung B t Bình

nh đ n Bình

Thu n;
- Nhóm 5: Nhóm c ng bi n

ông Nam B (bao g m c Côn

trên sông Soài R p thu c Long An, Ti n Giang);

o và


18

- Nhóm 6: Nhóm c ng bi n đ ng b ng sông C u Long (bao g m c
Phú Qu c và các đ o Tây Nam).
1.4.3.2. Theo quy mô, ch c n ng nhi m v
H th ng c ng bi n Vi t Nam có các lo i c ng:
- C ng t ng h p qu c gia: là các c ng chính trong h th ng c ng bi n
Vi t Nam, bao g m:
+ C ng trung chuy n qu c t : Vân Phong – Khánh Hòa;
+ C ng c a ngõ qu c t : H i Phòng, Bà R a – V ng Tàu;
+ C ng đ u m i khu v c: Hòn Gai – Qu ng Ninh, Nghi S n – Thanh
Hóa, Ngh An, S n D
Quy Nh n – Bình
Minh,

ng, V ng Áng – Hà T nh, Dung Qu t – Qu ng Ngãi,

nh, Nha Trang, Ba Ngòi – Khánh Hòa, thành ph H Chí

ng Nai, C n Th .
- Các c ng đ a ph

y u trong ph m vi đ a ph

ng: có ph m vi h p d n và ch c n ng ph c v ch
ng (t nh, thành ph ).

- C ng chuyên dùng: ph c v tr c ti p cho các c s công nghi p t p
trung, hàng qua c ng có tính đ c thù chuyên bi t (d u thô, s n ph m d u, than
qu ng, xi m ng, clinke, hành khách, …) và là m t h ng m c t ng th c s
công nghi p mà nó ph c v . Riêng c ng chuyên dùng ti p chuy n than nh p
ngo i cho nhi t đi n, s b trí đ u m i ti p nh n chung cho t ng c m nhà
máy theo vùng lãnh th .
Trong m i c ng có th có nhi u khu b n, m i khu b n có th có nhi u
b n, m i b n có th có nhi u c u c ng v i công n ng và quy mô khác nhau,
b tr nhau v t ng th . Trong c ng chuyên dùng có th có b n b c x p hàng
t ng h p v i ch c n ng chính là chuyên dùng ph c v tr c ti p cho c s
công nghi p.


19

C ng ti m n ng xác đ nh trong quy ho ch đ

c phát tri n khi có nhu

c u và kh n ng đ u t , ch y u vào giai đo n sau c a quy ho ch; c n dành
qu đ t thích h p đ phát tri n các c ng này theo các y u t v kinh t - k
thu t nh m đ m b o hi u qu đ u t trong t

ng lai.

1.4.3.3. Ch c n ng, quy mô phát tri n c a t ng nhóm c ng
- Nhóm c ng bi n phía B c (nhóm 1):
L

ng hàng qua c ng d ki n kho ng: 86 ÷ 90 tri u T/n m (2015); 118

÷ 163 tri u T/n m (2020); 242 ÷ 313 tri u T/n m (2030).
+ Các c ng chính trong nhóm:
. H i Phòng: c ng t ng h p qu c gia, c a ngõ qu c t (lo i IA), có các
khu ch c n ng:
L ch Huy n: là khu b n chính c a c ng, ch y u làm hàng t ng h p,
container xu t nh p kh u trên tuy n bi n xa cho tàu 5 ÷ 8 v n DWT, 4.000 ÷
6.000 TEU.
ình V : ch y u làm hàng t ng h p, container trên tuy n bi n g n, có
b n chuyên dùng cho tàu 2 ÷ 3 v n DWT (gi m t i).
. C ng Hòn Gai – Qu ng Ninh: c ng t ng h p qu c gia, đ u m i khu
v c (lo i I), g m:
Cái Lân: là khu b n chính, ch y u làm hàng t ng h p, container cho
tàu 5 v n DWT, 3.000 TEU.
+ Các b n chuyên dùng và đ a ph

ng trong nhóm:

M t s b n chuyên dùng, v tinh cho các c ng chính nh b n chuyên
dùng s n ph m d u; b n xi m ng; b n than cho nhà máy nhi t đi n; b n khách
Hòn Gai (xây d ng đ ng b thành đ u m i hành khách đ

ng bi n cho tàu du