Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế sau cải tạo nâng cấp hệ thống tưới trạm bơm hồng vân, thành phố hà nội

B GIÁO D C VÀ ÀO T O

TR

B NÔNG NGHI P VÀ PTNT

NG

I H C THU L I

____________________________

NGUY N V N

C

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH T SAU C I T O
NÂNG C P H TH NG T
THÀNH PH

I TR M B M H NG VÂN,
HÀ N I

LU N V N TH C S

Hà N i - 2016


B GIÁO D C VÀ ÀO T O

TR

B NÔNG NGHI P VÀ PTNT

NG

I H C THU L I

____________________________

NGUY N V N

C

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH T SAU C I T O
NÂNG C P H TH NG T
THÀNH PH

I TR M B M H NG VÂN,
HÀ N I

Chuyên ngành : Qu n lý Tài nguyên và Môi tr
Mã s

ng

: 60850101

LU N V N TH C S

Ng

ih

ng d n khoa h c: PGS. TS. Nguy n Tr ng Hoan

Hà N i - 2016


L IC M

N

Sau th i gian nghiên c u, tác gi đã hoàn thành Lu n v n Th c s v i đ tài
“Gi i pháp nâng cao hi u qu kinh t sau c i t o nâng c p h th ng t

i tr m b m

H ng Vân, thành ph Hà N i”.
Có đ

c k t qu này, tr

c tiên, tác gi xin đ

đ n PGS. TS. Nguy n Tr ng Hoan, ng
h

c bày t lòng bi t n sâu s c

i th y đã dành nhi u th i gian, tâm huy t

ng d n tác gi hoàn thành Lu n v n này.
Tác gi xin trân tr ng c m n các Th y, các Cô giáo đã nhi t tình gi ng d y

trong th i gian tác gi h c t p t i Tr

ng

trong Khoa Kinh t và Qu n lý Tr

i h c Thu l i n i tác gi th c hi n Lu n

ng

i h c Thu l i, các Th y Cô giáo

v n đã nhi t tình giúp đ và truy n đ t ki n th c đ tác gi hoàn thành đ

c các

n i dung c a đ tài.
Tác gi c ng xin dành cho gia đình cùng các đ ng nghi p đang công tác t i
S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Hà N i, Chi c c Th y l i Hà N i, Công ty
trách nhiêm h u h n M t thành viên
Phòng Kinh t các huy n Th

u t phát tri n th y l i Sông Nhu và

ng Tín, Phú Xuyên, Thanh Trì đã chia s khó kh n,

cung c p tài li u và t o đi u ki n t t nh t đ tác gi có đ thông tin tài li u trong
quá trình th c hi n đ tài.
Tuy đã có nhi u c g ng nh ng vì th i gian th c hi n Lu n v n có h n, trình
đ b n thân còn h n ch nên không th tránh đ
tr ng và mong đ

c nh ng sai xót. Tác gi xin trân

c ti p thu các ý ki n đóng góp c a các Th y, Cô, b n bè và đ ng

nghi p./.
Hà N i, ngày 02 tháng 3 n m 2016
Tác gi

Nguy n V n

c


L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a b n thân tác gi . Các
k t qu nghiên c u và các k t lu n trong lu n v n là trung th c, không sao chép t
b t k ngu n nào và d
(n u có) đã đ

i b t k hình th c nào. Vi c tham kh o các ngu n tài li u

c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o đúng quy đ nh.
Hà N i, ngày 02 tháng 03 n m 2016
Tác gi lu n v n

Nguy n V n

c


M CL C
M

U

CH

NG 1: T NG QUAN V

QU D

ÁN T

H

TH NG T

I VÀ PHÂN TÍCH HI U

I................................................................................................... 1

1.1. T ng quan v h th ng t

i ................................................................................. 1

1.1.1 T ng quan v h th ng t

i[] ......................................................................1

1.1.2 N i dung qu n lý khai thác CTTL ...............................................................2
1.1.3 Nh ng nhân t

nh h

ng đ n công tác qu n lý khai thác CTTL ..............2

1.2. Nh ng hi u qu mà h th ng t
1.2.1 C p n

ct

i mang l i ......................................................... 3

i ph c v SXNN ....................................................................4

1.2.2 Góp ph n phát tri n du l ch sinh thái...........................................................4
1.2.3 C p n

c ph c v phát tri n công nghi p, d ch v .....................................4

1.2.4 Cung c p ngu n n
1.2.5 C p n

c sinh ho t cho nhân dân ............................................5

c cho nuôi tr ng th y s n và phát tri n ch n nuôi .........................5

1.2.6 K t h p ph c v phát tri n lâm nghi p, giao thông ....................................6
1.2.7 Phòng ch ng h n hán, b o v môi tr
1.3. Ph

ng ...................................................6

ng pháp đánh giá HQKT c a h th ng t

1.3.1 Khái ni m v HQKT c a h th ng t

i.......................................................6

1.3.2 Nguyên t c xác đ nh HQKT c a d án t
1.3.3 Hi u qu kinh t c a h th ng t
1.3.4 Các ph

i ................................................7

i trong giai đo n qu n lý v n hành ........7

ng pháp đánh giá HQKT c a h th ng t

1.4. Các ch tiêu đánh giá HQKT và các nhân t
th ng t

i................................................. 6

nh h

i .................................8
ng đ n HQKT c a h

i ............................................................................................................ 12

1.4.1 Ch tiêu t ng h p không đ n v đo[] .........................................................12
1.4.2 Ch tiêu giá tr - giá tr s d ng[] ...............................................................15
1.4.3 Nhóm các ch tiêu chi phí - l i ích[] ..........................................................15
1.4.4 Nhóm các ch tiêu đánh giá hi u qu t ng m t c a d án th y l i ...........19
1.4.5 L a ch n ph

ng pháp ..............................................................................21


1.4.6 Các nhân t

nh h

ng đ n HQKT c a h th ng t

i ..............................21

1.5. Kinh nghi m qu n lý, v n hành và khai thác h th ng t

i .............................. 22

1.5.1 Kinh nghi m qu n lý khai thác CTTL

n

c ngoài.................................22

1.5.2 Kinh nghi m qu n lý khai thác CTTL

trong n

c .................................23

1.6. Các công trình nghiên c u có liên quan đ n đ tài ............................................ 26
K t lu n Ch
CH

ng 1 .................................................................................................... 29

NG 2: PHÂN TÍCH HI U QU KINH T SAU C I T O NÂNG C P

H TH NG T

I TR M B M H NG VÂN ................................................... 30

2.1. Gi i thi u khái quát v h th ng t

i tr m b m H ng Vân .............................. 30

2.1.1 V trí đ a lý và nhi m v c a h th ng ......................................................30
2.1.2 Hi n tr ng dân s và xã h i trong vùng d án ...........................................31
2.1.3 Tình hình s d ng đ t trong vùng .............................................................31
2.1.4

nh h

ng phát tri n kinh t xã h i trong vùng ......................................32

2.2. Quá trình thi t k , xây d ng h th ng th y l i H ng Vân ................................. 33
2.2.1 Hi n tr ng h th ng tr

c khi c i t o nâng c p .........................................33

2.2.2 Quy mô thi t k c i t o nâng c p h th ng t

i tr m b m H ng Vân ......35

2.2.3 Ti n đ th c hi n d án đ n th i đi m hi n nay .......................................39
2.3. Quá trình khai thác, v n hành ............................................................................ 40
2.3.1 Gi i thi u khái quát v đ n v qu n lý ......................................................40
2.3.2 Công tác qu n lý v n hành các h th ng t

i c a Công ty .......................44

2.3.3 Hi n tr ng qu n lý v n hành h th ng nh ng n m g n đây ......................44
2.4. Phân tích HQKT sau c i t o nâng c p h th ng t

i tr m b m H ng Vân ....... 48

2.4.1 Hi u qu kinh t c a h th ng theo nhi m v thi t k ..............................48
2.4.2 Phân tích HQKT c a h th ng theo th c t khai thác ...............................55
2.4.3 So sánh HQKT c a h th ng theo nhi m v thi t k và th c t khai thác 60
2.4.4 ánh giá chung ..........................................................................................62

2.5. Nh ng y u t

nh h

ng đ n HQKT c a d án trong qu n lý v n hành .......... 62

2.5.1 Nh ng nhân t tích c c..............................................................................62


2.5.2 Nh ng nhân t làm gi m HQKT c a d án...............................................63
2.5.2.1. V quy ho ch h th ng kênh m
K t lu n Ch
CH

ng, c c u cây tr ng ........................63

ng 2 .................................................................................................... 68

NG 3:

XU T M T S

GI I PHÁP NH M NÂNG CAO HQKT

SAU C I T O NÂNG C P H TH NG T

I TR M B M H NG VÂN .. 69

3.1. Khái quát v quy ho ch phát tri n nông nghi p và quy ho ch phát tri n th y l i
thành ph Hà N i đ n n m 2020, đ nh h

ng đ n n m 2030 ............................ 69

3.1.1 Quy ho ch phát tri n nông nghi p[] ..........................................................69
3.1.2 Quy ho ch phát tri n th y l i[] .................................................................74
3.1.3 Hi n tr ng phân c p qu n lý CTTL trên đ a bàn thành ph Hà N i .........75
3.1.4 Ch

ng trình xây d ng nông thôn m i trên đ a bàn thành ph Hà N i....77

3.1.5 K ho ch đ u t xây d ng, c i t o nâng c p hoàn thi n h th ng t

i tr m

b m H ng Vân ...................................................................................................79
3.1.6

nh h

ng phát tri n c a Công ty TNHH M t thành viên

TPT th y l i

Sông Nhu [] ........................................................................................................79
3.2. Nguyên t c đ xu t gi i pháp ............................................................................. 80
3.3.

xu t gi i pháp nâng cao HQKT h th ng t

i tr m b m H ng Vân ........... 83

3.3.1 Gi i pháp quy ho ch hoàn thi n h th ng kênh m

ng ............................83

3.3.2 Gi i pháp đ u t xây d ng các h ng m c còn l i và toàn b h th ng .....86
3.3.3 Gi i pháp trong giai đo n qu n lý v n hành, khai thác h th ng ..............90
K t lu n Ch

ng 3 .................................................................................................. 101

K T LU N VÀ KI N NGH .............................................................................. 102
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ............................................................. 106
PH L C


DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 2.1: B n đ h th ng t

i tr m b m H ng Vân...............................................30

Hình 2.2: Tr m b m H ng Vân tr

c khi c i t o nâng c p......................................33

Hình 2.3: Công trình đ u m i tr m b m H ng Vân sau khi c i t o nâng c p ..........36
Hình 2.4: B n v m t c t d c nhà máy tr m b m H ng Vân ...................................37
Hình 2.5: Kênh B c – h th ng t

i tr m b m H ng Vân .......................................38

Hình 2.6: Mô hình qu n lý th y l i c a thành ph Hà N i ......................................45
Hình 2.7: Bi u đ di n bi n m c n

c sông H ng t i Hà N i trong mùa ki t[] ......65

Hình 3.1: Gi i pháp công ngh ti t li m n
Hình 3.2: Kiên c hóa kênh t

ct

i...................................................92

i n i đ ng b ng c u ki n bê tông đúc s n ..............93

Hình 3.3: Hình th c tuyên truy n v công tác qu n lý, khai thác và b o v CTTL .98


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 2.1: Các lo i di n tích đ t khu v c nghiên c u ...............................................31
B ng 2.2: Th ng kê các công trình trên kênh thay th công trình c .......................39
B ng 2.3: Th c tr ng t ch c và c c u nhân l c c a Công ty ................................41
B ng 2.4: K t qu th c hi n d ch v t

i, tiêu n m 2014 - 2015 .............................43

B ng 2.5: Di n tích, n ng su t, s n l

ng nông nghi p tr

c khi có d án .............50

B ng 2.6: Di n tích, n ng su t, s n l

ng nông nghi p sau khi có d án ................50

B ng 2.7: Giá tr thu nh p thu n túy t ng thêm t SXNN (theo thi t k ) ................51
B ng 2.8: Thu nh p thu n tuý nuôi tr ng thu s n tr

c khi có d án ....................52

B ng 2.9: Thu nh p thu n tuý t nuôi tr ng thu s n sau khi có d án ...................52
B ng 2.10: T ng h p thu nh p thu n túy hàng n m c a d án theo thi t k ............53
B ng 2.11: T ng h p chi phí qu n lý v n hành hàng n m (C QLVH ) .........................56
B ng 2.12: N ng su t cây tr ng bình quân sau khi d án đ a vào khai thác ...........57
B ng 2.13: Giá tr thu nh p thu n túy t ng thêm hàng n m t SXNN .....................57
B ng 2.14: Thu nh p thu n tuý hàng n m t nuôi tr ng thu s n ............................57
B ng 2.15: T ng thu nh p thu n túy th c t hàng n m c a d án............................58
B ng 2.16: T ng s n l

ng l

ng th c quy thóc khi đ a d án vào khai thác ........59

B ng 2.17: So sánh các ch tiêu HQKT theo thi t k và th c t c a h th ng .........61


DANH M C CÁC T

CTTL

TPT

VI T T T

Công trình th y l i
u t phát tri n

HQKT

Hi u qu kinh t

HTX

H p tác xã

PTNT

Phát tri n nông thôn

QLDN

Qu n lý doanh nghi p

SCTX

S a ch a th

SXNN

S n xu t nông nghi p

TNHH

Trách nhi m h u h n

TSC

Tài s n c đ nh

ng xuyên


M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Trong h th ng CTTL, h th ng t
n

i gi vai trò quan tr ng, làm nhi m v d n

c t các công trình đ u m i ph c v s n xu t, cung c p n

môi tr

c sinh ho t, c i t o

ng góp ph n n đ nh, phát tri n s n xu t, c i thi n đ i s ng dân sinh...

Nh n th y vai trò quan tr ng này nên Chính ph , B Nông nghi p và PTNT và các
đ a ph

ng đã t p trung các ngu n l c th c hi n đ u t xây d ng CTTL gi i quy t

tình tr ng khô h n, thi u n
Th t

c sinh ho t cho ng

i dân.

ng Chính ph đã ký Quy t đ nh s 491/Q -TTg ngày 14/6/2010 ban

hành B tiêu chí Qu c gia v nông thôn m i g m 19 tiêu chí trong đó tiêu chí th y
l i

v trí th ba: “H th ng thu l i c b n đáp ng yêu c u s n xu t và dân sinh”.
H ND thành ph Hà N i đã thông qua Ngh quy t s 03/2010/NQ-H ND

ngày 21/4/2010 v xây d ng nông thôn m i thành ph Hà N i giai đo n 2010-2020,
t m nhìn đ n n m 2030 v i m c tiêu “Xây d ng nông thôn m i Th đô Hà N i là
kinh t phát tri n toàn di n, b n v ng; xây d ng c s h t ng đ ng b , hi n đ i;
nâng cao đ i s ng v t ch t và tinh th n c a nhân dân; b o đ m an ninh chính tr và
tr t t an toàn xã h i góp ph n xây d ng Th đô v n minh, hi n đ i. Thành ph
ph n đ u đ n n m 2015 có t 40- 45% s xã đ t chu n nông thôn m i; đ n n m
2020 có thêm t 40- 45% s xã đ t chu n nông thôn m i và đ nh h
2030, Hà N i hoàn thành xây d ng nông thôn m i

ng đ n n m

t t c 401 xã thu c đ a bàn”.

Trong đó vi c đ u t xây d ng, c i t o nâng c p nh m hoàn thi n h th ng th y l i
là m t trong nh ng m c tiêu quan tr ng.
UBND thành ph Hà N i đã ban hành Quy t đ nh s 2333/Q -UBND ngày
25 tháng 5 n m 2010 phê duy t
giai đo n 2010-2020, đ nh h

án Xây d ng nông thôn m i thành ph Hà N i

ng 2030, trong đó chú tr ng n i dung xây d ng h

th ng th y l i, đ ra các gi i pháp th c hi n, chính sách h tr nh m đ t đ
tiêu và các tiêu chí c a ch

cm c

ng trình xây d ng nông thôn m i trên đ a bàn Th đô.

Hi n nay, trên đ a bàn thành ph Hà N i đã có m t s h th ng t
t xây d ng và khai thác hi u qu nh : h th ng t

iđ

cđ u

i tr m b m H ng Vân (huy n

Th

ng Tín; Phù Sa (th xã S n Tây); h th ng t

Anh);

an Hoài ( an Ph

h th ng t

ng); Thanh

i b ng tr ng l c l y n

ch a: Su i Hai,

ng Mô,

i tr m b m p B c (huy n ông

i m (Mê Linh); Trung Hà (Ba Vì) và các

c t các h ch a n

ng S

c nh h th ng t

i các h

ng, Xuân Khanh, Quan S n…

th y rõ hi u qu t ng h p c a các d án đ u t xây d ng th y l i, kh c
ph c tình tr ng xu ng c p và nâng cao hi u qu khai thác c a các h th ng t

i thì

vi c phân tích HQKT c a h th ng đóng vai trò quan tr ng, qua đó s góp ph n
giúp các nhà qu n lý phát hi n đ

c nh ng t n t i, nh ng b t c p c a công tác qu n

lý h th ng đ có các gi i pháp phù h p trong quy ho ch, thi t k , xây d ng, c i t o,
nâng c p và qu n lý v n hành, khai thác công trình nh m đ t HQKT cao và hoàn
thành t t các m c tiêu đã đ ra.
Vai trò quan tr ng c a các h th ng t
hi n nay v n ch a có m t ph

iđ

c th hi n khá rõ ràng, nh ng

ng pháp lu n th c s hoàn thi n và c p nh t đ y đ

các thông tin, d li u đ đánh giá HQKT c a lo i hình CTTL này, vì v y vi c l a
ch n gi i pháp công trình trong giai đo n l p d án đ u t , thi t k c i t o nâng c p
ch a đ

c quan tâm đúng m c; kh n ng thuy t ph c đ u t trong các giai đo n

quy ho ch, l p d án ch a cao, tính thuy t ph c trong b

c thi t k ch a đ m b o

và đ c bi t là vi c ch a phát huy đ y đ HQKT c a h th ng khi đ a vào khai thác.
Nh v y, vi c phân tích HQKT h th ng t

i trong giai đo n đ u t xây d ng

c ng nh giai đo n qu n lý, khai thác s là c s quan tr ng đ có các gi i pháp
nâng cao HQKT c a h th ng. Xu t phát t nh ng v n đ nêu trên, tác gi ch n đ
tài lu n v n th c s v i tên g i: “Gi i pháp nâng cao hi u qu kinh t sau c i t o
nâng c p h th ng t

i tr m b m H ng Vân, thành ph Hà N i” v i mong mu n

đóng góp, chia s nh ng k t qu nghiên c u và nh ng v n đ khoa h c mà tác gi
quan tâm.
2. M c đích nghiên c u đ tài
tài nghiên c u nh m m c đích phân tích HQKT sau c i t o nâng c p h
th ng t

i tr m b m H ng Vân, thành ph Hà N i qua đó đ xu t các gi i pháp

nh m nâng cao HQKT c a h th ng.


3.

it

ng và ph m vi nghiên c u đ tài

a.

it
it

ng nghiên c u
ng nghiên c a đ tài là HQKT sau c i t o nâng c p h th ng t

b m H ng Vân, phân tích nh ng t n t i h n ch , nhân t

nh h

i tr m

ng t i HQKT

trong quá trình khai thác và đ xu t gi i pháp nh m nâng cao HQKT c a h th ng.
b. Ph m vi nghiên c u
- V n i dung: D a trên c s lý lu n v HQKT d án th y l i đ phân tích
HQKT sau c i t o nâng c p h th ng t

i tr m b m H ng Vân qua đó đ xu t gi i

pháp nâng cao hi u qu kinh t c a h th ng;
- V không gian và th i gian:
h th ng t

tài t p trung nghiên c u, thu th p s li u v

i tr m b m H ng Vân thu c đ a bàn các huy n Th

và Phú Xuyên - thành ph Hà N i. Trong đó huy n Th

ng Tín, Thanh Trì

ng Tín (26/29 xã, th tr n);

m t ph n di n tích phía nam huy n Thanh Trì g m 5 xã (T Thanh Oai, V nh
Qu nh, Ng c H i,

i Áng, Liên Ninh) và ph n di n tích phía ông b c huy n Phú

Xuyên g m 3 xã, th tr n (V n Nhân; Nam Phong, th tr n Phú Minh).
4. Ph

ng pháp nghiên c u
đ m b o hoàn thành các n i dung và gi i quy t các v n đ nghiên c u c a

đ tài, tác gi đ xu t s d ng các ph

ng pháp nghiên c u sau đây:

- Ph

ng pháp thu th p, t ng h p và phân tích s li u;

- Ph

ng pháp h th ng hóa;

- Ph

ng pháp kh o sát th c t ;

- Ph

ng pháp phân tích, đánh giá HQKT;

- Ph

ng pháp k th a và m t s ph

ng pháp k t h p khác.

5. Ý ngh a khoa h c và ý ngh a th c ti n
a. Ý ngh a khoa h c
tài nghiên c u ng d ng c s lý thuy t v phân tích HQKT d án xây
d ng th y l i, áp d ng đ phân tích HQKT sau c i t o nâng c p h th ng t

i tr m

b m H ng Vân. Qua đó đ xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu khai thác
h th ng.


b. Ý ngh a th c ti n
K t qu nghiên c u đ tài s đ

c s d ng trong th c ti n phân tích HQKT

các d án c i t o nâng c p h th ng t

i, các gi i pháp đ xu t s là nh ng g i ý

cho các các c quan t v n, nh ng ng

i làm công tác qu n lý, khai thác, v n hành

h th ng công trình nh m m c đích nâng cao HQKT d án.
6. K t qu d ki n đ t đ
tài đ

c

c th c hi n nh m gi i quy t nh ng n i dung chính sau đây:

- H th ng hóa c s lý lu n v phân tích HQKT, hình th c đ u t xây d ng
và hi u qu đ t đ

c c a h th ng t

i; làm rõ khái ni m, nêu ph

đ nh và các ch tiêu đánh giá HQKT c a h th ng t
HQKT c a lo i h th ng t

i, các nhân t

ng pháp xác
nh h

ng đ n

i.

- Phân tích th c tr ng HQKT c a h th ng t

i tr m b m H ng Vân. Qua k t

qu phân tích s làm rõ nh ng nhân t c n phát huy; nh ng t n t i, h n ch c n
kh c ph c đ đ xu t gi i pháp phù h p v m t kinh t - k thu t trong các giai
đo n t quy ho ch, l p d án đ u t , thi t k , thi công xây d ng đ m b o phát huy
đ y đ n ng l c thi t k và hi u qu đ u t d án.
- Nghiên c u đ xu t nh ng gi i pháp phân c p qu n lý, khai thác, v n hành
h th ng công trình nh m nâng cao HQKT c a h th ng.
7. N i dung c b n c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n ki n ngh , lu n v n đ

c b c c g m 3 ch

ng,

n i dung chính nh sau:
- Ch

ng 1: T ng quan v h th ng t

i và phân tích HQKT d án t

- Ch

ng 2: Phân tích HQKT sau c i t o nâng c p h th ng t

i.

i tr m b m

H ng Vân.
- Ch

ng 3:

c p h th ng t

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao HQKT sau c i t o nâng

i tr m b m H ng Vân.


1
CH

NG 1: T NG QUAN V H TH NG T
QU D

1.1. T ng quan v h th ng t
1.1.1 T ng quan v h th ng t

ngu n n

ct

I

i
i[ 1]

Xét trên khía c nh cung c p n
tr ng s ng nh n

ÁN T

I VÀ PHÂN TÍCH HI U

ct

i thì

n

c ta ph n l n các lo i cây

i t h th ng th y l i và nh n

c v đ n m t ru ng cung c p n

c m a.

d nn

c cho SXNN và các yêu c u dùng n

khác đ n các v trí theo yêu c u, c n ph i có h th ng CTTL. Ngu n n
th ng th y l i có th là sông, su i, h ch a ho c n
chung và h th ng t

ct
c

cc ah

c ng m. H th ng th y l i nói

i nói riêng là t p h p các th ng công trình t đ u m i đ n m t

ru ng, b o đ m cung c p n

c cho cây tr ng nh m th a mãn yêu c u n

tr ng phát tri n t t và có n ng su t cao. Th c t , h th ng t

i th

c cho cây

ng là h th ng

ph i đáp ng yêu c u t ng h p l i d ng cho nhi u ngành khác nhau, không ch gi i
quy t c p n

c cho nông nghi p mà còn ph i gi i quy t c p n

kinh t qu c dân khác nh c p n

c cho nhi u ngành

c cho sinh ho t, công nghi p, phát đi n, ch n

nuôi, phát tri n thu s n, giao thông thu , du l ch, c i t o môi tr
H th ng t

i bao g m:

- C m công trình đ u m i t
v i đ p dâng, h ch a n
- H th ng d n n

i có th là c ng l y n

c, tr m b m t

ng ho c đ

ng ng c p n

ct

c đ u kênh, các công

ng ng i nh : C ng lu n, xi phông, c u máng, tuy-nel, c ng đi u
c, b c n

c, đ

ng tràn bên, c ng

c cu i kênh, công trình l ng cát và h th ng các công trình đo n

- H th ng đi u ti t n
trình t

ck th p

i tiêu k t h p...

i g m: các c ng l y n

ti t, đ p dâng, các công trình n i ti p nh d c n
tháo n

c, c ng l y n

c t i m t ru ng.

- Các công trình trên h th ng t
t v t ch

i, tr m b m t

c g m h th ng kênh m

công trình đ u m i c p n
trình v

ng...

c m t ru ng nh b vùng, b th a, rãnh t

c.
i, các công

i m t ru ng.

[1] Ph m Ng c H i, T ng
c Khang, Bùi Hi u, Ph m Vi t Hòa (2007) - Giáo trình quy ho ch và thi t k h
th ng th y l i t p I, Nhà xu t b n Xây d ng, Hà N i


2
1.1.2 N i dung qu n lý khai thác CTTL
1.1.2.1 Khái ni m v qu n lý khai thác CTTL
Qu n lý khai thác CTTL là qu n lý, v n hành h th ng CTTL theo quy trình,
quy ph m, nh m đem l i hi u qu cao nh t m c tiêu s d ng CTTL cho phát tri n
s n xu t nông nghi p, dân sinh, kinh t , xã h i.
1.1.2.2 N i dung qu n lý khai thác CTTL
Theo Thông t s 65/2009/TT-BNNPTNT ngày 12 tháng 10 n m 2009 c a B
Nông nghi p và PTNT h

ng d n t ch c ho t đ ng và phân c p qu n lý, khai thác

CTTL, công tác qu n lý, khai thác CTTL bao g m ba n i dung chính sau:
(1) Qu n lý n

c:

i u hoà phân ph i t

i, tiêu n

c công b ng, h p lý trong

h th ng CTTL, đáp ng yêu c u ph c v s n xu t nông nghi p, đ i s ng
dân sinh, môi tr

ng và các ngành kinh t qu c dân khác.

(2) Qu n lý công trình: Ki m tra, theo dõi, phát hi n và x lý k p th i các s
c trong h th ng CTTL, đ ng th i th c hi n t t vi c duy tu, b o d

ng,

s a ch a nâng c p công trình, máy móc, thi t b ; b o v và v n hành công
trình theo đúng quy chu n, tiêu chu n k thu t, đ m b o công trình v n
hành an toàn, hi u qu và s d ng lâu dài.
(3) T ch c và qu n lý kinh t : Xây d ng mô hình t ch c h p lý đ qu n lý,
s d ng có hi u qu ngu n v n, tài s n và m i ngu n l c đ

c giao nh m

th c hi n và hoàn thành t t nhi m v khai thác, b o v CTTL, kinh doanh
t ng h p đa m c tiêu theo qui đ nh c a pháp lu t.
1.1.3 Nh ng nhân t

nh h

ng đ n công tác qu n lý khai thác CTTL

Th c t ho t đ ng qu n lý khai thác CTTL
m t s nhân t ch y u sau nh h

n

c ta hi n nay đã xu t hi n

ng đ n công tác qu n lý khai thác CTTL:

(1) Ho t đ ng c a công tác qu n lý khai thác CTTL đã đ

c Nhà n

c ta xác

đ nh là ho t đ ng công ích, v a mang tính kinh t , đ ng th i mang tính xã
h i; không vì m c tiêu l i nhu n, do v y các doanh nghi p qu n lý khai
thác CTTL t p trung vào m c tiêu n đ nh xã h i nhi u h n thông qua các
ho t đ ng t

i tiêu ph c v s n xu t nông nghi p, dân sinh c a mình.


3
(2) H th ng CTTL đ

c đ u t qua nhi u th h , b ng nhi u ngu n v n, có

giá tr l n, l i phân b trên đ a bàn r ng. Vi c qu n lý h th ng CTTL h t
s c khó kh n, t n nhân l c; ngu n kinh phí dành cho b o trì, duy tu h
th ng công trình đ m b o ph c v s n xu t là r t l n. Trong khi đó, ngu n
thu ch y u t th y l i phí, thi u n đ nh do di n tích t

i, tiêu luôn bi n

đ ng và ngu n kinh phí c p bù khó bù đ p chi phí.
(3) Ho t đ ng qu n lý khai thác CTTL t o ra s n ph m là lo i hàng hóa có
tính đ c thù cao, khó đ nh giá. Ng
đ

c khách hàng, v i th tr

i cung c p d ch v không th l a ch n

ng bó h p, g n nh c đ nh v i m t nhóm

khách hàng.
(4) Công tác qu n lý khai thác CTTL mang tính th i v , h th ng CTTL tr i
r ng nên vi c b trí và s d ng lao đ ng h p lý là bài toán h t s c khó
kh n cho các doanh nghi p. Vi c t ch c s n xu t c ng ph thu c nhi u

vào th i ti t, mùa v nên tính ch đ ng không cao. K t khi Nhà n

c

th c hi n chính sách mi n thu th y l i phí, ho t đ ng c a các T ch c h p
tác dùng n
ng

c c ng kém hi u qu . N n kinh t phát tri n, thu nh p c a

i nông dân quá th p so v i m t b ng chung nên s n xu t nông nghi p

không còn h p d n v i ng

i nông dân, nhi u h gia đình b hoang ru ng

đ t ra đô th ki m s ng c ng là m t thách th c r t l n đ i v i các nhà
ho ch đ nh chính sách qu n lý khai thác CTTL.
Nh ng y u t trên đã làm cho công tác qu n lý khai thác CTTL không th c s
h p d n v i các doanh nghi p thu c thành ph n kinh t ngoài Nhà n

c. Cùng v i

vi c ch m đ i m i trong ban hành c ch , chính sách đ c thù c a ngành đã làm ho t
đ ng qu n lý khai thác CTTL cho đ n nay v n n ng v k ho ch hóa t p trung, đi
ch m so v i s v n hành chung trong n n kinh t th tr
1.2. Nh ng hi u qu mà h th ng t

ng c a đ t n

c.

i mang l i

H th ng thu l i nói chung và h th ng t

i nói riêng có vai trò quan tr ng

trong vi c n đ nh s n xu t và an sinh xã h i. Tuy nó không mang l i l i nhu n m t
cách tr c ti p mà mang l i nh ng ngu n l i gián ti p nh vi c phát tri n ngành này
thì kéo theo nhi u ngành khác phát tri n theo. T đó t o đi u ki n cho n n kinh t


4
phát tri n và góp ph n đ y m nh công cu c công nghi p hóa hi n đ i hóa đ t n
Hi u qu mà h th ng t
1.2.1 C p n

ct

H th ng t
cây lúa n

i mang l i đ

c th hi n

c.

m t s n i dung chính sau:

i ph c v SXNN
i góp ph n n đ nh t ng n ng su t s n l

ng cây tr ng, đ c bi t là

c. Theo s li u th ng kê c a Trung tâm Tin h c và Th ng kê - B Nông

nghi p và PTNT, tính đ n nay, trên ph m vi c n
b o cung c p n

ct

c, các h th ng th y l i đã đ m

i cho h n 10,1 tri u héc-ta đ t s n xu t nông nghi p hàng

n m, trong đó di n tích lúa 7,835 tri u ha/n m, n ng su t bình quân đ t 57,7 t /ha;
t ng s n l

ng cây l

ng th c có h t đ t x p x 50,5 tri u t n; t ng giá tr t SXNN

n m 2015 đ t trên 637,4 nghìn t đ ng, đ a Vi t Nam t ch thi u l
nay đã tr thành m t trong ba n

ng th c đ n

c xu t kh u g o l n nh t th gi i v i t ng giá tr

xu t kh u g o trên 2,93 t USD.
1.2.2 Góp ph n phát tri n du l ch sinh thái
Các h ch a n
t, K G ,

c đã đ

ng Mô,

c t n d ng đ phát tri n du l ch (h Núi C c, C a

i L i...), m t s sân golf, các khu ngh d

khu c m công trình đ u m i nh : đ p dâng Li n S n,
Nham, T

ng kè sông

Các h th ng t

áy

i còn c p n

thành ph Ph Lý... đ

Vùng

p áy, Bái Th

ng, Th ch

c k t h p thành đi m du l ch.

c cho các làng ngh du l ch h làng ngh g m s Bát

Tràng, làng ngh đúc đ ng Ý Yên Nam
1.2.3 C p n

ng... M t s

nh, ông H

B c Ninh …

c ph c v phát tri n công nghi p, d ch v
ng b ng sông H ng có nhi u ti m n ng, đi u ki n phát tri n công

nghi p nên đã phát tri n tr thành m t trong nh ng vùng công nghi p l n c a đ t
n

c v i các khu công nghi p quy mô t i Hà N i, H i Phòng, H i D

Bình, Nam

nh, H ng Yên… v i các ngành s n xu t đa d ng và phong phú.

Các công CTTL đã tr c ti p ho c gián ti p cung c p n
công nghi p, ti u công nghi p, các làng ngh nh : kênh m

m t ph n n

c s n xu t cho các xí nghi p, cung c p n

(tr c ti p hay gián ti p làm t ng n
ngh

ng, Thái

c cho phát tri n

ng thu l i cung c p

c cho công nhân sinh ho t

c ng m trong các gi ng), ph n l n các làng

nông thôn đ u nh h th ng thu l i c p và thoát n

c. Các làng ngh , khu


5
công nghi p nh t i các t nh Phú th , Thái Nguyên, L ng S n, B c Ninh, Thái
Bình, Hà Nam, Nam

nh, V nh Phúc, Hà N i, H i Phòng...C ng đ

thu l i c p, thoát n

c toàn b ho c m t ph n (tr c ti p hay gián ti p).

Nhi u công trình h ch a thu l i đã k t h p c p n
h : Cúa

c h th ng

c cho thu đi n nh các

t, Núi C c, C m S n, Khuôn Th n, Tà Keo, Yazun h ,...

1.2.4 Cung c p ngu n n

c sinh ho t cho nhân dân

Hi n nay v i 67,7% dân s Vi t Nam s ng
t o ngu n n

nông thôn, các h th ng t

c sinh ho t cho dân c b ng cách ho c tr c ti p l y n

ch a, sông ngòi, kênh m

ng ho c gián ti p nh nâng cao m c n

gi ng đào, nh ng n i đ m b o ngu n n
thu l i đi qua. Hi n nay

iđ u

c t các h
c ng m

các

c sinh ho t là nh ng n i có kênh m

nông thôn đã có 84% s h gia đình đã đ

ng

cc pn

c

h p v sinh.
H th ng th y l i cung c p n

c cho các h nông dân đ c bi t t i các vùng

sâu, vùng xa thu c mi n đ i núi,

đó ch a có đ

nghi p cho sinh ho t thì các gia đình nông dân th
các h th ng th y l i (h ch a n

c, n

ct

ng) đ cho sinh ho t gia

n…).

c cho nuôi tr ng th y s n và phát tri n ch n nuôi

Các h th ng t
n

iv

c s ch công

ng t n s d ng ngu n n

c trên kênh m

đình (n u n, gi t, t m, v sinh, ch n nuôi, t
1.2.5 C p n

c h th ng c p n

i đã ph c v tích c c, c p n

c có hi u qu , đ m b o ngu n

c cho nuôi tr ng th y s n n i đ a và t o đi u ki n m r ng di n tích nuôi tr ng

th y s n n

c l lên l n h n 1.039.000 héc-ta.

H uh tm tn
th y s n. Kênh m

c các h ch a th y l i đã đ

c t n d ng k t h p nuôi tr ng

ng c a các h th ng th y l i còn là ngu n cung c p n

nhi u ao, h nh nuôi tr ng th y s n c a dân c , các kênh m
chuy n d n n

c, hòa ch n n

c m a và n

c cho

ng còn th c hi n

c ng t cho nuôi tr ng th y s n n

c

m n vùng ven bi n.
H th ng t

i còn là môi tr

ng, là ngu n cung c p n

gia súc, gia c m và th y c m c p n

ct

cho các c s gi t m gia súc, gia c m…

c cho ngành ch n nuôi

i cho các đ ng c ch n nuôi, c p n

c


6
1.2.6 K t h p ph c v phát tri n lâm nghi p, giao thông
Các CTTL t i các t nh Mi n núi, Trung du phía B c, Tây nguyên, Nam b ,
khu B n c còn c p n
là các h ch a

c, gi

m cho các v

trên vùng cao dùng làm n

và cung c p n

n

m cây, cho vi c tr ng r ng nh t

ct

i cho cây v

n

m lâm nghi p

c b o v r ng nh đ d p l a khi x y ra cháy r ng. H th ng thu

l i ph c v phát tri n r ng phòng h , r ng đ u ngu n. Các b kênh m
ch n n

c, c u máng đ

t n d ng kênh m

ng đ

c t n d ng k t h p giao thông đ
c phát tri n m nh

1.2.7 Phòng ch ng h n hán, b o v môi tr
Các h th ng t

ng và n

ng b . Giao thông th y

ng b ng sông C u Long.

ng

i tác đ ng tích c c đ n môi tr

mùa l và mùa ki t, làm t ng l
các kênh m

vùng

ng n

c, đi u ti t n

ng dòng ch y ki t. B sung l

c m t ng m xu ng làm t ng n

ph n c i t o đ t, làm cho đ t có đ

ng, đ p

ng n

c gi a

c ng m t

c ng m. H th ng t

i góp

m c n thi t đ không b b c màu, c i t o đ t,

m r ng di n tích canh tác. Các h ch a có tác đ ng tích c c c i t o đi u ki n khí
h u c a m t vùng. Làm t ng đ

m không khí, đ

m đ t, t o th m ph th c v t

ch ng xói mòn, r a trôi đ t đai, đi u hòa nhi t đ ...
1.3. Ph

ng pháp đánh giá HQKT c a h th ng t

1.3.1 Khái ni m v HQKT c a h th ng t

i

i

Hi u qu là t l gi a đ u vào và đ u ra. Hi u qu cao có ngh a là s n l
đ u ra l n so v i đ u vào và ng
tiêu kinh t đã đ

tính (th hi n
l

c đ ra, đ

c l i. HQKT c a h th ng t

i là toàn b các m c

c đ c tr ng b ng hai lo i ch tiêu là các ch tiêu đ nh

các lo i hi u qu đ t đ

c c a d án) và b ng các ch tiêu đ nh

ng (th hi n quan h gi a chi phí đã b ra c a d án và các k t qu đ t đ

m c tiêu c a d án). Ngoài các l i ích khó l
tr

ng hóa đ

ng, xã h i,… M c tiêu kinh t c a m t d án t

SXNN, c p n

ng

c theo

c nh : l i ích v môi

i là hi u qu t c p n

c cho

c cho sinh ho t, ch n nuôi; công nghi p; th y s n; d ch v du l ch…

i v i các d án th y l i ph c v SXNN, dân sinh kinh t xã h i thu c lo i
đ u t c s h t ng (đ u t công) khác v i các d án đ u t mang tính kinh doanh
thu n túy nên vi c phân tích, đánh giá hi u qu đ u t d án t

i ch y u t p trung


7
phân tích đánh giá HQKT đ đánh giá l i ích mà d án mang l i cho SXNN, dân
sinh và c i t o môi tr

ng trong l u v c.

1.3.2 Nguyên t c xác đ nh HQKT c a d án t

i

- Ph i xem xét, phân tích HQKT c a h th ng trong tr

ng h p có d án và

không có d án. Hi u qu mà d án mang l i là ph n hi u qu t ng thêm gi a

tr

ng h p có d án so v i khi không có d án;
- Khi nghiên c u, xác đ nh HQKT c a CTTL, ngoài vi c đánh giá hi u qu v

m t kinh t còn ph i đánh giá hi u qu v m t b o v môi tr

ng và vi c c i thi n

các ch tiêu kinh t xã h i khác;
- Khi phân tích tính toán hi u qu v n đ u t , c n xét t i s gián đo n v m t
th i gian th c hi n d án trong giai đo n b v n và giai đo n thu nh n k t qu .
- Khi quy ho ch, thi t k công trình, nh t thi t ph i xác đ nh HQKT t

ng đ i

và hi u q a kinh t tuy t đ i.
- Không đ

c xem xét HQKT theo giác đ l i ích c c b và đ n thu n c a

m t công trình, mà ph i xu t phát t l i ích t ng th , toàn di n.
- Không đ n thu n xem xét HQKT là m c t ng s n l
nào đó, đi u quan tr ng là m c t ng s n l

ng c a m t công trình

ng t ng h p c a t t c các công trình.

- Khi xây d ng công trình, v a ph i quan tâm đ n l i ích tr

ph i quan tâm đ n l i ích lâu dài. Không nên vì l i ích tr

c m t, l i v a

c m t mà không tính đ n

l i ích lâu dài, ho c h n ch vi c phát huy hi u qu c a d án trong t

ng lai.

- Ph i xem xét HQKT c a d án c v m t kinh t và tài chính. Hay nói cách
khác ph i đ ng trên giác đ n n kinh t qu c dân và nhà đ u t đ xem xét tính hi u
qu c a d án. D án ch kh thi khi đ t hi u qu c v m t kinh t và tài chính.
- Do ti n t có giá tr theo th i gian, nên trong nghiên c u HQKT ph i xét t i
y u t th i gian c a các dòng ti n chi phí và thu nh p c a d án.
1.3.3 Hi u qu kinh t c a h th ng t

i trong giai đo n qu n lý v n hành

i v i các d án đã đi vào qu n lý khai thác, vi c phân HQKT c a d án
luôn gi vai trò quan tr ng đ rút ra các bài h c, đánh giá nh ng k t qu đ t đ
và tìm ra gi i pháp nh m nâng cao HQKT xã h i c a d án.

c


8
Hi u qu kinh t c a CTTL là hi u qu mang tính t ng h p, vì CTTL th
là công trình công ích ph c v đa m c tiêu.
mang l i trong giai đo n qu n lý v n hành ng

đánh giá đ
i ta th

ng

c HQKT mà CTTL

ng s d ng nhi u nhóm ch

tiêu, trong m i nhóm ch tiêu l i có nhi u ch tiêu. Các nhóm ch tiêu th

ng đ

c

s d ng trong đánh giá g m có:
- Nhóm ch tiêu đánh giá t ng m t HQKT c a d án g m: s thay đ i di n
tích đ t nông nghi p; t ng n ng su t cây tr ng; s thay đ i giá tr t ng s n l
tình hình lao đ ng, t su t hàng hoá nông s n; t ng thêm vi c làm cho ng
t ng thu nh p cho ng
bi t tính v

ih

ng l i…các ch tiêu này đ

ng,
i dân;

c s d ng khi c n phân

t tr i c a m t ho c m t s m t hi u qu nhà đ u t c n quan tâm.

- Nhóm ch tiêu phân tích trình đ s d ng đ ng v n g m: Ch tiêu l
đ u t cho m t đ n v di n tích đ t canh tác, l
tích đ t gieo tr ng, l

ng v n

ng v n đ u t cho m t đ n v di n

ng v n đ u t cho m t đ n v giá tr s n l

ng nông nghi p

t ng thêm, h s hi u qu v n đ u t …
- Nhóm ch tiêu th i gian hoàn v n và bù v n đ u t chênh l ch. Nhóm ch
tiêu này nh m đánh giá kh n ng thu h i v n đ u t c a d án cho ch đ u t , th i
gian bù v n đ u t chênh l ch dùng trong so sánh l a chon ph
d ng t

ng đ

ng án (ch tiêu s

ng v i ch tiêu này là ch tiêu t ng chi phí ho c chi phí đ n v t i

thi u Z min ). Ch tiêu th i gian hoàn v n dùng trong vi c đánh giá HQKT c a m t
ph

ng án so v i tiêu chu n k v ng c a ch đ u t v th i gian hoàn v n;
- Nhóm ch tiêu phân tích l i ích - chi phí là ph

đ

c s d ng ph bi n. M t trong nh ng u đi m v

v i các ph

ng pháp m i, hi n đang

t tr i c a ph

ng pháp này so

ng pháp s d ng các ch tiêu nêu trên là xét t i y u t th i gian c a

dòng ti n d án, m t cách ti p c n phù h p trong đi u ki n n n kinh t th tr
1.3.4 Các ph

ng pháp đánh giá HQKT c a h th ng t

ng.

i

ánh giá HQKT bao g m nh ng ho t đ ng nh m ki m tra xem xét sau nh ng
giai đo n nh t đ nh đã đ ra c a d án, ho c chu kì qu n lý, công trình có đ t đ
nh ng m c tiêu, nhi m v đ ra hay không? các l i ích thu đ

bù đ p đ

c t h th ng t

c
i có

c các kho n chi phí b ra đ th c hi n các m c tiêu đó không? m c đ


9
phù h p c a các m c tiêu đ ra nh th nào? t đó có nh ng gi i pháp nh m nâng
cao HQKT c a h th ng.
đánh giá HQKT c a d án th

ng ph i k t h p dùng nhi u ph

không th dùng m t ch tiêu đ n đ c hay m t ph

ng pháp đ xác đ nh, mà c n

ph i dùng k t h p các ch tiêu, các nhóm ch tiêu và các ph
xác đ nh HQKT. Vì m i ch tiêu, m i ph
HQKT c a d án. Các ph

ng pháp khác nhau đ

ng pháp ch ph n ánh đ

cm tm t

ng pháp đánh giá HQKT c a d án bao g m:

- Ph

ng pháp dùng m t ch tiêu t ng h p không đ n v đo;

- Ph

ng pháp giá tr - giá tr s d ng;

- Ph

ng pháp phân tích chi phí - l i ích.

1.3.4.1 Ph

ng pháp vì

ng pháp dùng m t ch tiêu t ng h p không đ n v đo[ 2]

Trong so sánh, đánh giá, các ph

ng án đ u t có tr

ng h p ph i xét t i

nhi u ch tiêu v i các đ n v đo khác nhau. Do v y, n y sinh nhu c u so sánh các
ph

ng án b ng m t ch tiêu t ng h p, tính g p đ

sánh. Ph

ng pháp này th

ng đ

c t t c các ch tiêu mu n so

c áp d ng đ so sánh l a ch n các ph

ng án

khi mà chúng có nhi u ch tiêu, m c đ quan tr ng c a m i ch tiêu đ u đáng k .
*

u đi m:

- Vi c so sánh l a ch n đ n gi n và th ng nh t vì ch dùng m t ch tiêu duy
nh t - Ch tiêu t ng h p không đ n v đo;
- Có th đ a nhi u ch tiêu vào so sánh, giúp cho vi c so sánh có tính t ng h p
và ph n ánh đ

c t t c các m t, các khía c nh c a các ph

- Có th tính đ n c các ch tiêu khó th l

ng án;

ng hóa và các ch tiêu ch có th

di n t b ng l i, ví d nh tính th m m , khía c nh tâm lý… b ng ph

ng pháp cho

đi m c a chuyên gia.
* Nh

c đi m:

- D mang tính ch quan trong b

c cho đi m m c đ quan tr ng c a các ch

tiêu vì ph i l y ý ki n chuyên gia;
- D che l p m t ch tiêu ch y u n u đ a quá nhi u ch tiêu vào so sánh;

[2] Nguy n Bá Uân (2013), bài gi ng Qu n lý d án xây d ng nâng cao tr. 166


10
- Các ch tiêu đ a vào so sánh có th b trùng l p
1.3.4.2 Ph

m t m c đ nh t đ nh.

ng pháp giá tr - giá tr s d ng [ 3]

- Ph

ng pháp giá tr - giá tr s d ng so sánh các ph

toán giá tr ho c chi phí c n thi t đ có đ

ng án trên c s tính

c m t đ n v giá tr s d ng c a s n

ph m d án.
- Ph

ng pháp áp d ng cho các tr

+ So sánh các ph

ng h p:

ng án đ u t có giá tr s d ng khác nhau;

+ Các d án ph c v l i ích công c ng, không l y m c tiêu l i nhu n là chính;
+ Phân tích hi u qu kinh t - xã h i c a d án.
- N i dung c a ph

ng pháp:

+ So sánh theo tiêu chu n giá tr chi phí G d nh nh t đ đ t đ

cm tđ nv

giá tr s d ng t ng h p:

G
→ min
S
Hay tiêu chu n giá tr s d ng t ng h p S d l n nh t đ t đ
Gd =

(1.1)
c tính trên m t

đ ng chi phí:

Sd =

S
→ max
G

+ Giá tr s d ng t ng h p S j c a ph

(1.2)
ng án j có th xác đ nh b ng ph

ng

pháp ch tiêu t ng h p không đ n v đo:
m

Sj =

∑P W
ij

i

(1.3)

i=1

Pij =

Cij

(1.4)

n

∑C

ij

j=1

-

u đi m: Có nh ng u đi m c a ch tiêu kinh t t ng h p khi tính ch tiêu

giá tr và c a ch tiêu t ng h p không đ n v đo.
- Nh

c đi m:

+ Ch u s bi n đ ng c a giá c , t giá h i đoái, ch u s tác đ ng c a quan h
cung c u, ch a ph n ánh b n ch t u vi t v k thu t c a ph
[3] Nguy n Bá Uân (2013), bài gi ng Qu n lý d án xây d ng nâng cao tr. 183

ng án k thu t;


11
+ D mang tính ch quan trong b

c cho đi m m c quan tr ng c a các ch

tiêu và d b che l p m t ch tiêu ch y u n u đ a quá nhi u ch tiêu vào so sánh…
- Các b
B

c tính toán:

c 1:

+ Tính ch tiêu giá tr s d ng t ng h p không đ n v đo;
+ Làm đ ng h

ng các ch tiêu giá tr s d ng;

+ Làm m t đ n v đo các ch tiêu giá tr s d ng;
+ Xác đ nh tr ng s c a các ch tiêu giá tr s d ng.

B

c 2: Tính ch tiêu giá tr s d ng t ng h p (không đ n v đo).

1.3.4.3 Ph
Ph

ng pháp phân tích chi phí – l i ích (CBA)[ 4]
ng pháp phân tích chi phí - l i ích đang đ

c áp d ng r ng rãi trên th

gi i, nó là c s đ các nhà đ u t đ a ra nh ng quy t đ nh h p lý v vi c có th c
hi n hay không th c hi n d án đ u t và c ng là c n c đ đánh giá HQKT c a d
án. Ph

ng pháp CBA s d ng ba ch tiêu sau đ đo hi u qu c a d án đó là:

- Ch tiêu 1: Giá tr t

ng đ

ng

- Ch tiêu 2: Su t thu l i;
- Ch tiêu 3: T su t l i ích - chi phí (B/C).
-

u đi m:

+ Có tính đ n s bi n đ ng c a ch tiêu th i gian;
+ Có tính toán cho c vòng đ i c a d án, giá tr ti n t theo th i gian;
+ Có th tính đ n nhân t tr

t giá và l m phát thông qua vi c đi u ch nh các

ch tiêu: Doanh thu, chi phí và tr s c a su t chi t kh u;
+ Có tính đ n nhân t r i ro thông qua m c đ t ng tr s c a su t chi t kh u;
+ Có th so sánh các ph

ng án có v n đ u t khác nhau v i đi u ki n lãi su t

đi vay và lãi su t cho vay b ng nhau nh m t cách g n đúng.
- Nh

c đi m:

+ Ch tiêu NPV ch đ m b o chính xác trong th tr

ng v n hoàn h o (m t

đi u ki n khó b o đ m trong th c t ).

[4] Nguy n Bá Uân – Ngô Th Thanh Vân (2006), giáo trình Kinh t th y l i tr. 164