Khái quát tác giả, tác phẩm: Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu

[Lê Hiền] Bộ tài liệu 132 đề Ôn thi Đại học môn Ngữ Văn

Đề 19.1. Khái quát tác giả, tác phẩm: Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài
xa” của Nguyễn Minh Châu.
Nguyễn Minh Châu (1930-1989) quê ở làng Thơi, xã Quỳnh Hải (nay là xã
Sơn Hải), huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Đầu năm 1950, ông gia nhập quân
đội, theo học Trường Sĩ quan Lục quân Trần Quốc Tuấn. Từ năm 1952 đến năm
1958, ông công tác và chiến đấu tại Sư đoàn 320. Năm 1962, ông về Phòng Văn
nghệ quân đội, sau chuyển sang tạp chí Văn nghệ Quân đội.
Tác phẩm chính: ''Cửa sông'' (tiểu thuyết, 1967), ''Những vùng trời khác
nhau (tập truyện ngắn, 1970), ''Dấu chân người lính'' (tiểu thuyết, 1972), ''Miền
cháy'' (tiểu thuyết, 1977), ''Lửa từ những ngôi nhà (tiểu thuyết, 1977), ''Những
người đi từ trong rừng ra (tiểu thuyết, 1982), ''Mảnh đất tình yêu'' (tiểu thuyết,
1987). Ông cũng có nhiều sáng tác viết cho thiếu nhi như: ''Từ giã tuổi thơ (tiểu
thuyết, 1974), ''Những ngày lưu lạc (tiểu thuyết, 1985), ''Đảo đá kì lạ'' (tiểu thuyết,
1985)... Và một tập tiểu luận phê bình ''Trang giấy trước đèn (1994). Đặc biệt, với
các tập truyện ngắn: ''Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành'' (1983), ''Bến quê''
(1985), ''Chiếc thuyền ngoài xa'' (1987), ''Cỏ lau'' (1989), Nguyễn Minh Châu
được coi là một trong những cây bút tiên phong của văn học VN thời kì đổi mới.
Năm 2000 ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật
Truyện ngắn ''Chiếc thuyền ngoài xa'' in đậm phong cách tự sự- triết lí của
Nguyễn Minh Châu. Với ngôn từ dung dị đời thường, truyện kể lại chuyến đi thực
tế của một người nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệp sâu sắc của ông về
nghệ thuật và cuộc đời. Từ câu chuyện về một bức ảnh nghệ thuật và sự thật cuộc
đời đằng sau bức ảnh, truyện ngắn ''Chiếc thuyền ngoài xa'' mang đến một bài học
đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều
chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng. Cách khắc
hoạ nhân vật, xây dựng cốt truyện, sử dụng ngôn ngữ rất linh hoạt, sáng tạo đã góp
phần làm nổi bật chủ đề- tư tưởng của tác phẩm.
***

1