Một số biện pháp xây dựng môi trường học tập giúp trẻ 5 6 tuổi hoạt động tích cực ở trường mầm non

Một số biện pháp xây dựng môi trường học tập giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động
tích cực ở trường mầm non

1.Phần mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài:
Trong những năm gần đây, giáo dục mầm non đã có nhiều đổi mới trong cách
nghĩ, cách làm, mạnh dạn bỏ đi những gì không phù hợp. Giáo dục mầm non đã
tiến hành đổi mới toàn diện các mặt: mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức
tổ chức, môi trường hoạt động và cách đánh giá. Như vậy, đổi mới môi trường hoạt
động được coi là bước tiến lớn, đòi hỏi các nhà giáo dục phải tìm kiếm cách thức
tổ chức môi trường tích cực bởi môi trường hoạt động là một trong ba yếu tố ảnh
hưởng đến sự phát triển của trẻ mầm non (bản thân trẻ, người lớn, môi trường).
Với trẻ mầm non chỉ học ở hoạt động học thôi chưa đủ, để trẻ phát triển hết
khả năng, năng lực của mình mà trẻ chỉ thực sự học, thực sự được trải nghiệm khi
tham gia hoạt động tích cực ở các giờ chơi và mọi lúc mọi nơi. Vì thế việc tạo môi
trường trong lớp cho trẻ hoạt động tích cực là việc làm hết sức cần thiết, nhằm tạo
điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân nhiều hơn, khám phá theo ý thích, khả năng
của mình giúp trẻ phát hiện nhiều điều mới và hấp dẫn. Đồng thời giúp trẻ được


làm quen, củng cố kiến thức, bỗi dưỡng kỹ năng giao tiếp trong cuộc sống hàng
ngày. Hơn nữa, việc xây dựng môi trường học tập phù hợp cũng là một trong
những nội dung tuyên truyền các bậc phụ huynh nuôi dạy trẻ theo khoa học.
Việc tạo môi trường học tập cho trẻ mầm non nói chung là việc làm đã được
các giáo viên thực hiện từ lâu, nhưng nhìn chung việc tạo môi trường mới chỉ
mang tính hình thức để trang trí theo đúng chủ đề đang thực hiện và việc xây dựng
đó chưa xuất phát từ trẻ, chưa kích thích tính tò mò, khám phá của trẻ, khi học và
chơi trẻ đang còn rất thụ động. So với trước đây, điểm mới của đề tài mà tôi muốn
đề cập đến đó là: Lấy trẻ làm trung tâm, tận dụng tối đa sản phẩm của trẻ, huy
động phụ huynh tìm kiếm nguyên vật liệu làm đồ dùng để trang trí môi trường học
tập trong và ngoài lớp. Coi trọng ý tưởng của trẻ về nội dung xây dựng môi trường

học tập cho một chủ đề mới. Mặt khác, xây dựng môi trường mở cho trẻ hoạt động
có nghĩa là giáo viên chỉ là người chuẩn bị các học liệu, các điều kiện gợi ý hướng
dẫn trẻ, trẻ là người nghĩ ra cách hoạt động với các học liệu mà cô chuẫn bị sẵn.
Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp xây dựng
môi trường học tập giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động tích cực ở trường mầm non” làm đề
tài sáng kiến trong năm học này.
1.2. Phạm vi áp dụng của đề tài:


Đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp xây dựng môi trường học tập
giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động tích cực ở trường mầm non” được thực hiện trong năm
học 2013-2014. Đề tài có thể áp dụng rộng rãi trong trường mầm non của huyện
nhà nói chung và đối với lớp mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng.

2. Phần nội dung
2.1. Thực trạng:
Năm học 2013-2014 bản thân tôi trực tiếp giảng dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi với
tổng số là 42 cháu.

Bước vào thực hiện đề tài này lớp chúng tôi có được những

thuận lợi và gặp một số khó khăn sau:
2.1.1. Thuận lợi:
- Hoạt động của lớp được sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ của Phòng GD-ĐT Lệ
Thủy, ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn.
- Trường tôi là một trong những đơn vị được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất
kiên cố, trang thiết bị khá đầy đủ đảm bảo việc học tập và sinh hoạt của trẻ.


- Bản thân tôi luôn tận dụng những nguồn nguyên vật liệu phế thải rồi xử lý

sạch để có thể biến chúng thành những dụng cụ học tập và đồ chơi đơn giản giúp
trẻ được học, được khám phá và khắc sâu kiến thức.
- Đa số phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng đối với bậc học mầm non,
tích cực hỗ trợ nhà trường, lớp về tinh thần cũng như vật chất để xây dựng môi
trường trong và ngoài lớp cho trẻ học tập.
2.1.2. Khó khăn:
Số lượng cháu trong lớp khá đông, nhiều cháu còn nhút nhát, không chủ
động tham gia các hoạt động tập thể.
Trang thiết bị dạy học tuy đã được đầu tư mua sắm qua hàng năm khá đầy đủ
song còn thiếu tính đồng bộ, ảnh hưởng phần nào đến việc chăm sóc giáo dục trẻ.
Việc lựa chọn nguồn nguyên vật liệu, nơi cất giữ và bảo quản để đảm bảo sản
phẩm có độ bền cao, sử dụng lâu ngày còn khó khăn.
Kết quả trẻ tham gia vào các hoạt động tích cực còn hạn chế, chưa hứng thú
vào môi trường trong lớp; cụ thể qua đợt khảo sát đầu năm như sau:
2.1.3. Khảo sát thực tế trẻ:


Chưa

T
Tiêu chí

có

T

Tỷ lệ
%

Thỉnh Tỷ lệ Thường Tỷ lệ Ghi

thoảng

%

xuyên

%

chú

Trẻ hoạt động tích cực
1

vào môi trường đã tạo

16/42 38,1

19/42

45,2

7/42

16,6

16/42 38,1

20/42

47,6

6/42

14,2

24/42

57,1

8/42

19,0

trong lớp
Kỹ năng sử dụng môi
2
trường trong lớp
Hứng thú tham gia các

10/4

3

23,8
hoạt động

2

2.1.4. Nguyên nhân:
- Địa bàn trường đóng ở trung tâm nên con em của cán bộ công nhân viên

chức đến tạm trú và học tại trường đông.
- Trang thiết bị tuy đã được đầu tư qua hàng năm song vẫn chưa đáp ứng yêu
cầu của chương trình giáo dục mầm non mới.


2.2. Các giải pháp thực hiện:
2.2.1. Tham mưu mua sắm cơ sở vật chất, trang thiết bị:
Tích cực tham mưu với BGH nhà trường và phối hợp với phụ huynh để mua
sắm trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ và các loại đồ
dùng đồ chơi phục vụ học tập vui chơi của trẻ.
Ví dụ: Ngay từ đầu năm học, tôi rà soát các loại thiết bị phục vụ giảng dạy về
các chủ đề trong năm học, các loại tranh môi trường xung quanh, các tập tranh
truyện, các loại sách chương trình GDMN mới, các tuyển tập thơ - chuyện - bài hát
- bé tập làm nội trợ, sách hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu mở, bì
đựng sản phẩm cho trẻ để đề xuất nhà trường trang bị. Rà soát các hạng mục đồ
dùng, đồ chơi cần học của trẻ trong năm như: (bút màu, đất nặn, bút chì, kéo, giấy
tại hình, tranh lô tô các loại, bộ đồ dùng học toán cho cô và trẻ, vở toán...), đồ dùng
cá nhân như: (dép đi trong nhà, khăn lau mặt, bàn chải răng, ca uống nước...) theo
Thông tư 02 quy định để phối hợp với phụ huynh mua sắm đảm bảo cho trẻ học
tập. Trong quá trình thực hiện, còn thiếu những đồ dùng gì thì chúng tôi trực tiếp
tham mưu đề xuất để nhà trường có kế hoạch mua bổ sung cho lớp đảm bảo yêu
cầu chăm sóc giáo dục trẻ trong nhà trường. Vì vậy, đến thời điểm này lớp tôi được
trang cấp đầy đủ tài liệu giảng dạy, thiết bị dạy học như: ti vi lớn 51 in thay cho


việc sử dụng đèn chiếu, máy tính, bảng tương tác điện tử và còn đóng mới tủ nhôm
kính đựng các đồ dùng cá nhân trẻ phù hợp với số lượng trẻ ở lớp.
2.2.2. Làm tốt công tác tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ:
Phải nói rằng việc tự học hỏi để nâng cao năng lực, kỹ năng nghề nghiệp là
điều đặt lên hàng đầu cho mỗi giáo viên. Hiểu rõ điều đó, bản thân tôi đã tranh thủ

mọi cơ hội, điều kiện có thể để tìm tòi, học hỏi, sáng tạo bằng nhiều cách khác
nhau: Tham quan trường bạn, dự giờ, tìm hiểu qua sách, báo, các phương tiện
thông tin đại chúng đặc biệt mạng internet là một kênh thông tin phong phú để tôi
khám phá tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm cho bản thân.
Luôn nắm vững đặc điểm tâm sinh lý độ tuổi của trẻ để có các phương pháp
tác động phù hợp, kích thích tính tò mò, hứng thú ở trẻ.
Nghiên cứu chương trình GDMN mới để nắm vững mục tiêu, nội dung,
phương pháp giáo dục nhằm xây dựng môi trường cho trẻ phù hợp.
Tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt chuyên đề của trường, của phòng, của sở,
của Bộ GD&ĐT. Tham gia lớp học nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Luôn có ý thức học hỏi chị em đồng nghiệp trong trường, trong cụm như dự
giờ, tham quan để rút những kinh nghiệm cho bản thân trong công tác chăm sóc
giáo dục trẻ.


2.2.3. Xây dựng môi trường trong lớp.
* Trang trí môi trường xung quanh lớp học:
Đối với trẻ mầm non, lớp học chính là mái nhà thứ hai của trẻ. Cảm giác đầu
tiên khi trẻ bước vào lớp đó là sự gần gũi, thân thiện giống nhà của mình. Trong
ngôi nhà ấy phải có sự tươi mới, hấp dẫn của những bức tranh, bức ảnh trang trí
phù hợp theo chủ đề, phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
Vì vậy, để trẻ hứng thú khi đến lớp tôi đã mạnh dạn thay mảng tường các góc
hoạt động bằng nội dung tranh vẽ phong phú về chủ đề và hình thức hấp dẫn đẹp
mắt nhằm lôi cuốn trẻ tích cực tham gia các hoạt động.
Khi trang trí mảng tường phía dưới, tôi chỉ dành 1/3 diện tích để dán các tranh
ảnh có nội dung liên quan về chủ đề, 1/3 diện tích khác tôi dùng để tạo môi trường
mở cho trẻ hoạt động ở các góc học tập, góc xây dựng, góc phân vai, 1/3 diện tích
còn lại tôi dành để trưng bày sản phẩm huy động từ trẻ và từ phụ huynh trong việc
trang trí môi truờng, như vậy vừa tiết kiệm thời gian vừa giúp trẻ hứng thú, tự tin
khi sản phẩm của mình được trưng bày lên tường.

Ví dụ: Chủ đề: “Thế giới động vật”
Góc xây dựng: Tôi chỉ dán một tranh mẫu về gợi ý nội dung xây dựng theo
chủ đề tuần đó, phần tường còn lại tôi dùng bìa mika trong và dán chữ (Bé dùng


nguyên vật liệu và dụng cụ gì để xây) cùng với hình ảnh các nguyên vật liệu bằng
bìa cứng do các cháu làm như xi măng, gạch, cây xanh, xô, xẻng, bay, cào để ở rỗ
nhựa trong góc, khi chơi trẻ không chỉ được biết nội dung trong góc xây gì mà trẻ
phải chọn được các nguyên vật liệu và dụng cụ để xây nên công trình đó để gắn lên
tường.
Góc học tập: Trên mảng tường tôi cũng dùng các bìa Mika trẻ được chơi trạm
phân loại nhằm mục phân nhóm các con vật theo nơi sống; cũng với những tờ bìa
mika khổ giấy A4 trong gắn lên tường cố định, tôi chọn các hình ảnh có chứa từ
khổ A4 các chủ đề, các loại thẻ chữ cái cắt rời để ở rỗ nhự dưới sàn để trẻ nhận
biết, phát âm, ghép chữ cái còn thiếu trong từ dưới tranh; trẻ chơi với rối tay các
nhân vật trong câu chuyện, bài thơ trong chủ đề; gắn đúng số lượng theo yêu cầu.
Góc nghệ thuật: Tôi dành khoảng trống cho trẻ trưng bày các sản phẩm của
mình theo từng chủ đề nhánh như các sản phẩm nặn, vẽ, xé dán, ghép hình.
Trang trí hình ảnh theo hình thức cuốn chiếu theo các chủ đề nhánh của từng
tuần tức là mỗi tuần phải trang trí làm nổi bật nội dung chủ đề tuần đó.
Hình ảnh sưu tầm phải rõ ràng, màu sắc đẹp, dưới mỗi bức tranh tôi dán các
dòng chú thích với kiểu chữ .vnAvant giúp trẻ luyện nhận biết, phát âm chữ cái.
Các hình ảnh được dán vừa tầm mắt của trẻ: Không quá cao, không quá thấp.


Ở phòng đón trẻ, từ đầu năm học tôi đã thay đổi các mảng tuyên truyền với
hình thức đẹp, nội dung phong phú cập nhật thông tin cần thiết gần gũi với trẻ, với
phụ huynh như mảng dành góc sinh nhật bé trong tháng, mảng dành cho bản tin
của lớp về chương trình giảng dạy, lịch sinh hoạt, mảng dành cho gia đình và bé.
* Xây dựng góc hoạt động trong lớp.

Hoạt động góc là một hình thức hoạt động đặc biệt trong đời sống của trẻ
mầm non, đó là nơi trẻ thỏa mãn sở thích, nhu cầu vui chơi, nhận thức và cảm nhận
về thế giới xung quanh. Hoạt động góc giúp trẻ rèn luyện, củng cố kiến thức đã
học, là nơi trải nghiệm, khám phá những cái mới và phát huy khả năng sáng tạo
của trẻ. Vì vậy, tôi đã bố trí các góc trong lớp phù hợp như:
- Góc yên tĩnh xa góc ồn ào hoặc các góc có thể sắp xếp cạnh nhau như:
+ Góc phân vai xa góc học tập, góc sách.
+ Góc xây dựng và góc phân vai kề nhau tạo sự liên kết các nhóm chơi ở
trong hai góc, góc xây dựng tránh nơi đi lại.
+ Góc thiên nhiên Tôi đã tận dụng khoảng hiên ngoài lớp cho trẻ hoạt động
thoải mái tránh sự ồn ào cho các góc khác.


Bên cạnh việc sắp xếp phù hợp, tôi còn tạo ranh giới giữa các góc hoạt động
như: Tận dụng các giá đồ chơi tạo thành ranh giới các góc, khoảng rộng ở các góc
cách nhau hợp lý để đảm bảo an toàn và thuận tiện cho trẻ vận động. Ranh giới ở
các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản trở việc quan sát của giáo viên.
Bố trí một số góc cố định, một số góc có thể thay đổi được cho phù hợp với chủ đề
thực hiện, tạo sự mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ.
Đặt tên góc đơn giản, gần gũi, dễ hiểu phù hợp nội dung chủ đề đang thực hiện
VD: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình”, ở góc sách có thể đặt tên “Thư viện gia
đình bé” nhưng ở chủ đề “Thế giới thực vật” có thể đặt tên “Vườn cổ tích” hay
“Thư viện các loài cây”...
* Đồ dùng đồ chơi các góc:
Đồ dùng đồ chơi trong góc quyết định nội dung chơi các góc. Vì vậy, đồ dùng
đồ chơi trong các góc tôi không bày quá nhiều, tràn lan các chủ đề mà ý định tôi
muốn trẻ làm được gì, học được gì, ôn luyện kỹ năng gì hay khám phá điều gì
thông qua chủ đề đó tôi mới bày ra.
Ví dụ: Chủ đề “Tết cổ truyền”.
Ở góc phân vai: Tôi vẫn để các đồ chơi nhóm bán hàng và nấu ăn nhưng tôi

chuẩn bị nhiều hơn các đồ dùng đồ chơi về các loại bánh, mứt, hoa, quả và các
món ăn mang đậm tính đặc trưng của dân tộc, tính địa phương. Qua đó giáo dục trẻ
biết về cách chế biến các món ăn đặc trưng trong tết cổ truyền dân tộc.
Những đồ chơi nặng đặt ở dưới đất, những đồ chơi có nhiều bộ phận phải để
rời đặt theo bộ nhằm phát huy các hoạt động tư duy ở trẻ.
Đồ dùng đồ chơi để ở dạng mở, để theo từng loại, có ký hiệu riêng, vừa tầm
với trẻ để trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ lựa chọn và dễ cất sau khi chơi xong.
Ví dụ: Nơi để xếp gạch xây dựng tôi vẽ hình viên gạch, dưới có chữ, ép
plactic dán ở kệ gỗ đó. Chỉ cần nhìn vào hình ảnh minh họa trẻ sẽ dễ dàng cất đồ
chơi đúng nơi trẻ đã lấy ra.
- Màu sắc, hình dáng các đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn trẻ, đảm bảo an toàn.
- Thường xuyên vệ sinh các giá đồ cùng, đồ chơi sạch sẽ bằng cách huy động
cùng làm vào thời điểm cuối ngày.
- Các đồ dùng cá nhân của trẻ có nhãn, có ký hiệu riêng (hoặc có ảnh) đã được
tôi làm ký hiệu từ đầu năm học, giúp trẻ làm quen với số đồng thời giúp trẻ tự lấy,
cất đồ dùng mà không cần sự trợ giúp của cô. Qua đó giáo dục trẻ có ý thức tự bảo
quản đồ dùng của mình.


Ví dụ: Tôi chuẩn bị cho mỗi trẻ mỗi bì hồ sơ, bên ngoài có dán chữ, ký hiệu
và ảnh của trẻ để trẻ để sản phẩm vẽ, vở toán, bút chì, bút màu. Đến khi học trẻ sẽ
tự lấy đồ dùng cần học và cất theo đúng vị trí của mình.
- Huy động sự tham gia của trẻ trong việc làm đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh từ
các nguồn nguyên vật liệu mở (ưu tiên các nguyên vật liệu từ thiên nhiên, sẵn có ở
địa phương và tái sử dụng) phù hợp với từng chủ đề nhưng có thể sử dụng cho
nhiều hoạt động khác nhau, nhiều chủ đề khác nhau.
Ví dụ: Góc nghệ thuật
Với những vỏ hộp thạch dừa nhỏ tôi xử lý sạch phun màu, trẻ có thể làm

nhiều đồ chơi như: làm chùm nho (Chủ đề: Một số loại quả); Làm thành các côn
trùng như con sâu; ghép thành những bông hoa (Chủ đề: Một số loại hoa và Tết
thiếu nhi 1/6). Hay những vỏ sò, vỏ hến xử lý sạch rồi phủ màu tôi hướng dẫn trẻ
làm thành những con bướm, con cua, con gà (chủ đề: Thế giới động vật), xâu thành
chuông gió (chủ đề trường MN) và những nguyên vật liệu đó có thể chơi ở góc xây
dựng xây ao cá, học đếm, làm quen môi trường xung quanh. Hay từ những vỏ gáo
dừa tôi cùng trẻ làm thành những con rùa (Chủ đề: động vật sống dưới nước) rồi
làm thành gáo dừa để chơi đong nước ở góc thiên nhiên.
2.2.4. Hướng dẫn trẻ hoạt động:


* Ở hoạt động góc.
Hoạt động góc là hình thức tổ chức cho trẻ học hoặc chơi theo sở thích và cá
nhân hoặc nhóm nhỏ để trẻ thực hiện mục tiêu và nội dung giáo dục. Tại các góc
hoạt động trẻ được trải nghiệm, củng cố, rèn luyện những kiến thức, kỹ năng đã
được học trong hoạt động chung; được khám phá tìm tòi phát hiện những cái mới ở
xung quanh.
Vậy muốn trẻ chơi hiệu quả, tích cực, sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách chơi thì
ngay từ đầu tôi phải biết cách giới thiệu cho trẻ làm quen các góc chơi; quản lý tốt
trẻ chơi trong các góc và hoạt động mọi lúc mọi nơi. Biện pháp này giúp trẻ tự tin
khi lựa chọn hoạt động, chủ động tìm kiếm đồ chơi khi cần, triển khai trò chơi, thu
dọn và cất đồ chơi đúng nơi qui định.
Việc giới thiệu cho trẻ làm quen với các góc chơi tiến hành chủ yếu vào đầu
năm học, khi trẻ còn bỡ ngỡ, chưa quen với đồ dùng đồ chơi trong lớp, chưa biết
tên, vị trí đồ chơi và các khu vự để chơi. Vì vậy, tôi phải giúp trẻ biết nơi để các để
đồ chơi, các góc chơi bắt đầu từ đâu, kết thúc ở đâu.
Khi trẻ quen dần với các góc chơi và vị trí các đồ chơi thì đầu giờ chơi tôi giới
thiệu nội dung chơi của chủ đề nhánh.

Khi chơi, tôi chú ý bao quát, động viên, hướng dẫn trẻ triển khai nội dung
chơi, chú ý những trẻ rụt rè nhút nhát. Có thể nhập vai cùng trẻ để gợi ý nội dung
chơi khi trẻ lúng túng hay gợi ý trẻ sáng tạo nên các nội dung chơi mới dựa trên ý
tưởng của trẻ.
Ví dụ: Chủ đề: “Côn trùng”
Góc nghệ thuật: Các nguyên vật liệu tôi chuẩn bị sẵn như cánh hoa, vỏ sò, lá
cây, cỏ, vỏ thạch dừa, keo dán, keo hai mặt, bìa đã phun màu nền. Khi chơi, trẻ đến
góc đã chọn nhưng còn lúng túng chưa biết làm gì với những nguyên vật liệu cô đã
chuẩn bị sẵn. Tôi đến và hỏi trẻ: Những cánh hoa hồng này con thấy giống cánh
con côn trùng nào mà cháu từng thấy. Nếu lấy cánh hoa làm cánh (bướm, chuồn
chuồn..) thì cháu sẽ chọn gì để làm mình? Cháu sẽ ghép và dán ở đâu? (trên giấy).
Cô nghĩ chắc chắn những con côn trùng cháu làm sẽ rất đẹp, rất ngộ nghĩnh và dễ
thương.
Trong giờ chơi, tôi luôn giáo dục trẻ chơi cùng bạn, không giành đồ chơi của
bạn, cất dọn đồ chơi gọn gàng vào chỗ cũ sau khi chơi xong.
- Muốn quản lý trẻ tốt, tôi đã làm kí hiệu ở các góc hoạt động để theo dõi trẻ
nhằm giúp trẻ chơi ở tất cả các góc trong năm học. Kí hiệu của trẻ ở các góc trùng
với các ký hiệu của trẻ ở đồ dùng cá nhân trẻ.


* Ở hoạt động mọi lúc mọi nơi.
Song song với việc tổ chức hoạt động học, hoạt động ở các góc chơi tôi luôn
chú ý để rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Trong các ngày lễ, ngày hội tôi tổ chức các hoạt động chiều, hoạt động theo ý
thích...cho trẻ tham gia, qua đó giáo dục trẻ biết chia sẽ quan tâm và chăm sóc
người thân. (Ví dụ: Ngày 8/3 tổ chức cho trẻ làm thiệp tặng mẹ, tặng bà, tặng cô
giáo khơi gợi ở trẻ lòng biết ơn và kính trọng mẹ, bà, cô giáo qua những sản phẩm
trẻ tự làm).
Tổ chức các lễ hội có nội dung phong phú, gẫn gũi đời sống trẻ: “Giai điệu
mùa xuân”, “Ngày hè”, “Mừng sinh nhật”. Các buổi đó trẻ không chỉ múa hát, đọc

thơ, kể chuyện mà còn được chơi các trò chơi dân gian: ném còn, đua thuyền, đua
vịt, đi chợ quê với quang gánh, rau, củ, quả, những đặc sản quê hương như bánh
đúc, bánh tráng...Tất cả được trang trí trong một khung cảnh quê hương có cây tre,
bụi chuối, trẻ được mặc áo quần bà ba, tứ thân, váy yếm, khăn đóng áo dài.... Qua
đó, trẻ được tăng cường mối quan hệ giao tiếp giữa trẻ với trẻ, trẻ và cô, trẻ với
người lớn....Điều này giúp trẻ tự tin khẳng định mình, biết cùng nhau hoạt động
trong nhóm, biết chia sẽ ý tưởng để hoàn thành sản phẩm. Ở các ngày lễ hội tổ
chức trong lớp, trẻ không còn “chơi” chỉ để chơi nữa mà chơi thật trong cuộc sống.


2.2.5. Phối kết hợp với phụ huynh.
Xã hội hóa giáo dục mầm non là một bài học thành công trong quá trình thực
hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ tại trường và cũng là một chủ trương lớn của
Đảng, Nhà nước nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Để phụ huynh giúp đỡ, hỗ trợ, hợp tác một cách tích cực, tự giác và có hiệu
quả. Vào buổi họp phụ huynh đầu năm học, tôi đã thông qua chương trình giảng
dạy của lớp, đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng, mục đích, ý nghĩa, yêu cầu của
công tác xây dựng môi trường học tập trong lớp đối với trẻ mầm non, thực trạng
môi trường của lớp để phụ huynh có ý kiến đóng góp về ý tưởng, công sức, tiền
của. Vì vậy mà phụ huynh đã rất đồng thuận nhất trí ủng hộ kinh phí để trang trí
các góc hoạt động trong lớp và mua các loại xốp màu, giấy đề can, bìa mika, giấy
rô ki để trang trí tạo môi trường trong lớp học hấp dẫn trẻ.
Ở bảng tuyên truyền của lớp, tôi thông báo rõ thời gian biểu, kế hoạch giảng
dạy chủ đề lớn, chủ đề nhánh, trao đổi trực tiếp với phụ huynh trong các giờ đón và
trả trẻ, mời phụ huynh tham quan lớp, tham quan triển làm đồ dùng đồ chơi tự làm,
dự giờ một số tiết dạy để phụ huynh hiểu rõ sự cần thiết của việc trang trí môi
trường và việc làm đồ dùng đồ chơi trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở trường
mầm non. Từ đó, phụ huynh tự nguyện đóng góp nhiều loại sách báo, tranh ảnh,
cây xanh ở góc thiên nhiên, các loại nguyên vật liệu trong gia đình có thể tái sử

dụng được như chai nhựa các loại lon... Trong từng chủ đề, nhiều phụ huynh còn
sưu tầm trên mạng nhiều cách làm đồ dùng cho trẻ cho giáo viên tham khảo.
Trong các phiên họp phụ huynh giữa năm, tôi thường nêu gương những phụ
huynh có ý tưởng sáng tạo cùng với giáo viên làm đồ dùng đồ chơi, sưu tầm
nguyên vật liệu để tạo thêm động lực cho phụ huynh trong việc phối kết hợp với
giáo viên nhằm thực hiện tốt việc chăm sóc giáo dục các cháu.

* Kết quả đạt được.
Qua quá trình thực hiện với những biện pháp và cách làm trên, việc tạo môi
trường ở lớp tôi đạt được những kết quả đáng phấn khởi, cụ thể:
- Đối với giáo viên:
Trình độ chuyên môn được nâng lên rõ rệt
Xác định được vai trò định hướng các hoạt động cho trẻ, luôn tạo cơ hội cho
trẻ phát huy tính tích cực và độc lập, rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ; có kinh
nghiệm trong việc tổ chức môi trường giáo dục cho trẻ theo tinh thần đổi mới.
Các tiết dự giờ, thao giảng thanh kiểm tra của trường đều đạt kết quả tốt.


Sự quan tâm thích đáng của phụ huynh kết hợp với quá trình chịu khó học
hỏi, sưu tầm, nghiên cứu, sáng tạo, khéo léo, tận tụy của bản thân trong việc xây
dựng môi trường và làm đồ dùng, đồ chơi nên các cháu được học tập, vui chơi
trong môi truờng an toàn, thân thiện, cởi mở giúp trẻ chủ động khám phá, trải
nghiệm các hoạt động theo nhu cầu, phù hợp độ tuổi, ở đó trẻ được học mà chơi,
chơi mà học; được bổ sung, củng cố, rèn luyện các kỹ năng.
Kết quả làm đồ, dùng đồ chơi theo các chủ đề trong năm như sau:
+ Chủ đề “Trường mầm non” có 10 cây đàn, 30 trống lắc, 10 ghế đá, 5 cầu
trượt, 10 cái mũ, 10 cái cặp, 10 cái dù,15 trống cơm một mô hình xây dựng trường
mầm non. Bộ thảm ngồi ở góc cho trẻ ở góc học tập.
+ Chủ đề “Bản thân” 40 bộ áo quần cho trẻ học toán xếp tương ứng 1-1, học

đếm, 7 bộ sưu tập tranh trang phục cho bé trai bé gái, 40 bộ hình người cao hơn thấp hơn để trẻ so sánh. 40 cáI bảng học toán để cho trẻ đếm, xếp tương ứng 1-1.
+ Chủ đề “Gia đình”: 40 cái bát bằng nhựa, 40 cái cốc bằng nhựa, 5 cái làn, 3
máy xay sinh tố, 5 bàn là, 5 cái phích, 12 bộ sưu tập tranh các loại đồ dùng gia
đình. 10 quyển sách dán sưu tập hình ảnh đồ dùng trong gia đình (đồ dùng để ăn,
đồ dùng để uống, nhu cầu gia đình)


+ Chủ đề “Nghề nghiêp”: Bộ đồ chơi góc thiên nhiên: cuốc, cào, bình tưới
nước, xẻng; Bộ tranh chơi trò chơi góc học toán, 5 cái đàn ghi ta bằng gỗ, 10 cáI
quạt bằng mo cau, 20 cái cào, 20 cái liềm, 30 hình ảnh các nguyên vật liệu và dụng
cụ các nghề. 10 quyển tranh sưu tầm tranh về công cụ và sản phẩm các nghề.
+ Chủ đê: “Thế giới động vật”: 40 con rùa, 40 con cua (làm vằng võ ngao,
gáo dừa), 40 con bướm, 20 con lợn, 20 con gà, 25 con chó, 40 mũ múa các con vật,
40 bộ bảng học toán tách gộp hai nhóm đối tượng trong phạm vi 4.
+ Chủ đề: “Thế giới thực vật”: 10 cây ăn quả, 20 quả su hào, 20 củ cà rốt, 20
củ cải trắng, 30 hoa sen, 15 cây hoa các loại.
+ Chủ đề: “Quê Hương- Đất Nước- Bác Hồ- Trường tiểu học”: 10 thuyền nan,
1 cây cầu, 1 trường tiểu học, 1 hồ sen, 1 lăng Bác Hồ cho trẻ lắp ghép, 3 chiếc nón
kỳ diệu cho trẻ chơi trò chơi chữ cái, 10 cặp sách
- Đối với trẻ:
Hình thành những mối quan hệ tốt với trường lớp, với gia đình, bạn bè và xã
hội; phát triển kiến thức về môi trường xung quanh và những kinh nghiệm trong
đời sống; đảm bảo an toàn về thể chất, tâm lý và đáp ứng nhu cầu trẻ.


Trẻ hứng thú tích cực tham gia hoạt động; kiến thức, kỹ năng được củng cố,
nhiều trẻ tỏ ra mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, khả năng sáng tạo được bộc lộ rõ
rệt, thể hiện rõ trong bản điều tra trẻ cuối học kỳ 1 vừa qua:

TT

Tiêu chí

Chư

Tỷ

Thỉnh

Tỷ

Thườn Tỷ lệ Ghi

a có lệ % thoảng

lệ

g xuyên

%

%
1

Trẻ hoạt động tích cực
1

0

0

3/42

7,1

39/42

92,9

0

0

4/42

9,5

38/42

90,4

0

0

0

42/42

100

vào môi trường đã tạo
trong lớp

2

Kỹ năng sử dụng môi
2

trường trong lớp

3 Hứng thú tham gia các
3

hoạt động
- Đối với phụ huynh:

0

chú


Đa số phụ huynh hưởng ứng nhiệt tình. Giữa nhà trường - giáo viên - phụ
huynh có sự hợp tác tích cực. Nhiều phụ huynh ngày càng tin tưởng, chăm lo hơn
đến phương pháp giáo dục trẻ, có ý thức đóng góp đồ dùng, đồ chơi và các nguyên
vật liệu, trang thiết bị trong lớp.
Kết quả: Phụ huynh ủng hộ kinh phí trang trí mới 5 góc hoạt động trong lớp.
Phụ huynh đóng góp 10 xe ô tô bằng nhựa, 7 cách làm đồ dùng học tập, 40
chai nhựa như chai dầu gội, chai nước rửa chén, 30 quyển truyện tranh, 35 tờ lịch
củ, 5 chậu học góc thiên nhiên, 10 can nhựa, 60 vỏ lon bia, 40 vỏ chai nước ngọt

các loại, 10 can nhựa...
3. Phần kết luận:
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
Có thể nói, việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ mầm non là thực sự cần
thiết và quan trọng và được ví như người giáo viên thứ 2 trong công tác tổ chức,
hướng dẫn trẻ hoạt động nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ..
Hơn nữa, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều
kiện để giáo viên tác động đến sự phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi.
Thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện Thật vậy,


qua 1 năm học thực hiện các biện pháp trên trong việc xây dựng môi trường học
tập cho trẻ 5-6 tuổi ở lớp tôi, bước đầu gặt hái được những kết quả đáng phấn khởi.
Môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí các khu vực chơi và học trong lớp
phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của
trẻ mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ
hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với
trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh đã tạo cơ hội cho trẻ
được chia sẽ, giải bày tâm tư nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn. Nhờ
vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên
hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè
hơn. Không chỉ có vậy, việc xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ đã nhận được
sự đồng tình ủng hộ, tham gia đóng góp từ phía phụ huynh cả vật chất lẫn tinh thần
để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ. Để xây dựng môi
trường học tập trong lớp cho trẻ 5-6 tuổi hoạt động tích cực, tôi đã tìm tòi, học hỏi
nhằm chuẩn bị môi trường giáo dục linh hoạt sáng tạo, cung cấp phương tiện, học
liệu và những hoạt động đa dạng, những tình huống có vấn đề và ngày càng phức
tạp hơn, có tác dụng kích thích tư duy, lôi cuốn trẻ tham gia tích cực vào hoạt động
tự tìm tòi, giải quyết vấn đề một cách sáng tạo, học qua thực hành, qua chơi một
cách vui vẻ; qua đó trẻ trực tiếp lĩnh hội được tri thức, giúp trẻ phát triển hài hòa

các lĩnh vực: Thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẫm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội.


Nhờ đó, bản thân đã rút được những bài học kinh nghiệm quý sau:
- Làm tốt công tác tham mưu với Ban giám hiệu nhà truờng trong việc mua
sắm các trang thiết bị, các loại đồ dùng đồ chơi phục vụ việc dạy và học.
- Tăng cường công tác tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp
vụ và tay nghề cho bản thân.
- Tích cực chủ động tìm tòi, học hỏi, sưu tầm các nguyên vật liệu khác nhau
để xây dựng môi trường học tập cho trẻ sạch, đẹp, an toàn, thân thiện nhằm thực
hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới và phong trào thi đua: “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
- Tổ chức tốt cho trẻ hoạt động với môi trường học tập trong lớp.
- Xây dựng được mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên và giáo viên, giáo
viên và trẻ; đoàn kết, gắn bó với phụ huynh trong việc tuyên truyền phối hợp nâng
cao chất lượng CS-GD trẻ và hỗ trợ lớp về vật chất cũng như tinh thần trong các
hoạt động CS - GD trẻ.
- Tổ chức các hoạt động tập thể gần gũi vui tươi lành mạnh cho trẻ.
Kết quả của việc tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ hoạt động tích cực ở
lớp mẫu giáo 5-6 tuổi do tôi trực tiếp giảng dạy trong năm học 2013 -2014 bước


đầu có những hiệu quả tích cực đối với giáo viên, đối với trẻ và phụ huynh nhưng
bản thân thân nhận thấy vần còn nhiều vấn đề cần tiếp tục học hỏi, tìm kiếm giải
pháp, đúc rút kinh nghiệm ở các đơn vị bạn để làm thế nào xây dựng môi trường
học tập trong lớp cho trẻ 5-6 tuổi nói riêng và trẻ mẫu giáo trong trường nói để trẻ
như được sống cuộc sống thực của mình. Bản thân rất mong nhận được sự góp ý,
trao đổi ý kiến của Hội đồng khoa học nhà trường và Hội đồng khoa học Phòng
giáo dục va Đào tạo Lệ Thủy để giúp tôi có kinh nghiệm tốt hơn trong việc xây
dựng môi trường học tập cho trẻ hoạt động tích cực.

3.2. Kiến nghị, đề xuất:
* Đối với nhà trường:
- Tham mưu với các cấp để có nguồn kinh phí mua sắm các loại đồ dùng, đồ
chơi, trang thiết bị phù hợp phục vụ các hoạt động trong nhóm, lớp.
- Tổ chức cho giáo viên được đi tham quan trường bạn để học tập kinh
nghiệm trong việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ hoạt động tích cực.
- Tổ chức tập huấn cho giáo viên chuyên đề xây dựng môi trường học tập cho
trẻ hoạt động tích cực.
* Đối với Phòng giáo dục & Đào tạo Lệ Thủy: