Từ bài toán đến chương trình

Tiết 21,22:TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Một số ví dụ về thuật toán
Ví dụ1: Tính tổng của 100 số tự nhiên đầu tiên.
+ Input: Dãy 100 số tự nhiên đầu tiên: 1,2,..., 100
+ Output: Giá trị tổng 1+2+....+100.
? Học sinh xác định được bài toán và có
thể mô tả thuật toán bằng các bước.

Để mô tả được thuật toán trên ta dùng biến S để lưu
giá trị của tổng và thực hiện phép toán : cộng thêm
vào biến tổng S lần lược các giá trị 1,2,3,..,100 tức là
thao tác “cộng” được lặp đi lặp lại 100 lần . Mặc khác
việc cộng thêm số i vào S khi biến i không vượt quá
100.
Vì vậy thuật toán tìm tổng S được mô tả như sau.
Bước 1. S← 0; i← 0
Bước 2. i← i+1;
Bước 3. Nếu i <=100 thì S←S + i và quay lại bước2
Bước 4. Đưa kết quả ra màn hình và kết thúc thuật
toán.

*Chú ý: trong biểu diễn thuật toán, người ta thường
dùng kí hiệu ← để gán một biểu thức cho một biến.
Để hiểu rõ hơn về thuật toán này, ta có thể minh hoạ
bằng bộ dữ liệu cụ thể sau:
Tính tổng N số tự nhiên, với N=5
Bước 1 2 3 4 5
i 1 2 3 4 5 6
i <=n Đ Đ Đ Đ Đ S
Tổng S 1 3 6 10 15

Kết
thúc

Ví dụ2: Đổi giá trị của 2 biến x và y.
?Các em có thể mô tả các bước của thuật toán này như
thế nào?
Đối với bài này ta không thể thực hiện trực tiếp phép
gán x← y; y ←x vì sau phép gán thứ nhất, giá trị của
x thay bằng giá trị y và kết quả của 2 phép gán này là
cả 2 biến x và y cùng có giá trị ban đầu của biến y. Vì
vậy cần dùng một biến trung gian z nào đó để lưu tạm
thời giá trị của biến x.

Bài toán được xác định
•
Input: hai biến x, y có giá trị tương ứng là a và b.
•
Output: hai biến x, y có giá trị tương ứng là b và a.
Ta có thuật toán:
Bước 1. z ← x { giá trị của z sẽ bằng a}
Bước 2 x ←y { giá trị của x sẽ bằng b}
Bước 3 y ←z { giá trị của y sẽ bằng a}