tiết 28 vật lý 9

Ngày soạn: 28/11/2007
Tiết 28: ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
A.Mục tiêu:
1)Kiến thức:
-Nêu được nguyên tắc hoạt động của loa đòên, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo
động.
2)Kó năng:
-Kể tên được một ứng dụng của nam châm trong đời sống và kó thuật.
3)Thái độ:
- Nghiêm túc trong hợp tác nhóm.
B.Chuẩn bò:
Đối với mỗi nhóm HS:
-1 ống dây điện khoảng 100 vòng, đường kính
cuộn dây cỡ 3cm.
-1 giá thí nghiệm.
-1 biến trở.
-1 nguồn điện 6V.
-1 Ampe kế có GHĐ 1A và ĐCNN 0,02A.
-1 Nam châm hình chữ U.
-1 công tắc điện.
-5 đoạn dây nối.
-1 loa điện có thể tháo gỡ được để quan sát bên
trong.
C.Tổ chức hoạt động dạy và học:
1)Ổn đònh lớp : (1p)
2)Kiểm tra: (4p)
-Em hãy trình bày cấu tạo và hoạt động của nam châm điện ?
HS: gồm cuộn dây, ở giữa có lõi sắt non. Khi cho dòng điện vào cuộn dây thì lõi sắt hút được các vật bằng
sắt, thép khi ngắt dòng điện lõi sắt không hút nữa.
3)Bài mới:
Thời

lượng
Hoạt động của Thầy Hoạt động của HS Nội dung chính
5’
I.Hoạt động 1: Nhận thức vấn đề của
bài học:
-Tổ chức tình huống học tập: Nam châm
chế tạo không mấy khó khăn và ít tốn
kémnhưng lại có vai trò quan trọng và
được ứng dụng rộng rãi trong đời sống
cũng như trong kó thuật. Vậy nam châm
có những ứng dụng nào trong thực tế?
-Làm thí nghiệm dùng rơle điện từ để
đóng tắt một bóng đèn: đây là một ứng
dụng của nam châm điện.
-HS thảo luận nhóm cho biết nam
chân được ứng dụng ở đâu trong
thực tế và trong kó thuật.
-HS quan sát thí nghiệm của GV
và chỉ ra ứng dụng nam châm
chỗ nào.
10’
II.Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc
cấu tạo và hoạt động của loa điện:
-GV thông báo: loa điện hoạt động vào
tác dụng từ của nam châm lên ống dây
có dòng điện chạy qua.
-Yêu cầu HS lắp mạch điện như SGK.
a)Nhóm HS mắc mạch điện theo
sơ đồ SGK, tiến hành thí nghiệm,
quan sát hiện tượng xảy ra đối với

ống dây trong hai trường hợp, khi
cho dòng điện chạy qua ống dây
I.Loa điện:
-Khi có dòng
điện chạy qua
ống dây chuyển
động.
-Khi có dòng
điện thay đổi,
-Theo dõi các nhóm mắc mạch điện
theo sơ đồ hình 26.1 SGK, lưu ý HS khi
treo ống dây phải lồng vào một cực của
nam châm chữ U, khi di chuyển con
chạy phải nhanh và dứt khoát.
-Gợi ý HS: Có hiện tượng gì xảy ra với
ống dây trong hai trường hợp, khi có
dòng điện không đổi chạy qua qua ống
dây và khi dòng điện trong ống dây
biến thiên ? (Không yêu cầu giải thích
hiện tượng)
-Hướng dẫn HS tìm hiểu cấu tạo của loa
điện, yêu cầu HS chỉ ra bộ phận chính
của loa điện được mộ tả trên hình 26.2
SGK, giúp các em nhận ra đâu là nam
châm, ống dây điện, màng loa trong
chiếc loa điện.
-Cho HS làm việc với SGK và nêu câu
hỏi: Quá trình biến đổi dao động điện
thành âm thanh trong loa điện diễn ra
như thế nào? Chỉ đònh một hai HS mô

tả tóm tắt quá trình. Nếu HS có vướng
mắc, có thể mô tả lại, làm rõ hơn
những diễn biến chính của hiện tượng.
Khi mô tả, cần kết hợp chỉ dẫn trên
hình vẽ phóng to. (Không yêu cầu giải
thích kỹ hiện tượng)
và khi cường độ dòng điện chạy
qua ống dây thay đổi.
b)HS trao đổi trong nhóm về kết
quả thí nghiệm thu được, rút ra
kết luận, cử đại diện phát biểu,
thảo luận chung ở lớp.
c)Tự đọc mục cấu tạo của loa
điện trong SGK, tìm hiểu cấu tạo
của loa điện qua hình 26.2 SGK,
chỉ ra được các bộ phận chính
của loa điện trên hình vẽ, trên
mẫu vật.
d)Tìm hiểi để nhận biết cách làm
cho những biến đổi về cường độ
dòng điện thành dao động của
màng loa phát ra âm thanh.
ống dây dòch
chuyển dọc theo
khe hở giữa hai
cực của nam
châm.
10’
III.Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo và
hoạt động của rơle điện từ

-Tổ chức cho HS làm việc với SGK và
nghiên cứu hình 26.3 SGK.
-?Hãy chỉ ra bộ phận chủ yếu của rơ le
điện từ, tác dụng của mỗi bộ phận.
-Yêu cầu HS giải thích trên hình vẽ hoạt
động của rơ le điện từ.
a)HS làm việc cá nhân, tìm hiểu
mạch điện trên hình 26.3 SGK,
phát hiện tác dụng đóng ngắt
mạch điện 2 của nam châm điện.
b)Trả lời câu C1 để hiểu rõ
nguyên tắc hoạt động của rơ le
điện từ.
II.Rơ le điện từ:
Rơ le điện từ là
thiết bò tự động
đóng, ngắt
mạch điện, bảo
vệ và điều khiển
sự làm việc của
mạch điện.
5’
IV.Hoạt động 4: Tìm hiểu hoạt động
của chuông báo động
-Yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK.
Phóng to hình 26.4 SGK, gọi HS lên
bảng chỉ trên hình vẽ các bộ phận
chính của chuông báo động, chỉ đònh
a)HS làm việc cá nhân với SGK,
nghiên cứu sơ đồ chuông b1o

động trên hình 24.6SGK, nhận
biết các bộ phận chính của hệ
các HS khác lên mô tả hoạt động của
chuông khi mở cửa, đóng cửa.
-?Rơ le điện từ sử dụng nam châm điện
như thế nào để tự động đóng, ngắt
mạch điện?
thống, phát hiện và mô tả được
hoạt động của chuông báo động
khi cửa mở, cửa đóng.
-Trả lời câu C2.
b)Từ một ví dụ cụ thể về chuông
báo động, suy nghó để rút ra kết
luận về nguyên tắc hoạt động của
rơ le điện từ.
5’
V.Hoạt động 5: Củng cố và vận dụng
-Yêu cầu HS trao đổi trong nhóm để trả
lời câu hỏi C3,C4 trước lớp khi được yêu
cầu.
-Nếu còn thời gian yêu cầu HS đọc phần
có thể em chưa biết.
-Trả lời câu C3, C4 vào vở bài
tập
4) Hướng dẫn học ở nhà: (5’)
Bài 26.1: Nên dùng dây mảnh để quấn nhiều vòng vì tác dụng từ tăng khi số vòng tăng mà không phụ
thuộc vào tiết diện dây.
Bài 26.3:
a) Phụ thuộc vào số vòng dây và độ lớn của cường độ dòng điện chạy qua.
b) Kim la bàn sẽ nằm dọc theo các đường sức từ bên trong ống dây.

D.Rút kinh nghiệm,bổ sung: