Phân tích thực trạng, đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng thiết kế tại công ty cổ phần tư vấn và xây dựng bắc việt

L IC M
u tiên tôi xin đ

N

c g i l i c m n chân thành đ n gia đình, ng

i thân đã t o m i

đi u ki n thu n l i v tinh th n và v t ch t trong su t quá trình h c t p t i Tr

ng

i

h c Th y L i.
H n th n a v i t t c s kính tr ng, bi t n sâu s c nh t, tôi xin chân thành bày t
lòng bi t n c a mình t i s h

ng d n t n tình chu đáo c a giáo viên h

ng d n

GS.TS V Thanh Te và các th y, cô Khoa Công trình, Khoa Kinh t và Qu n lý,
Phòng ào t o
Th y L i.

i h c và sau

i h c cùng toàn th các th y, cô giáo Tr

ng

ih c

ng th i tôi c ng xin chân thành c m n các đ ng nghi p Công ty C

ph n T v n và Xây d ng B c Vi t đã t o đi u ki n thu n l i nh t cho tôi hoàn thành
lu n v n này.Cu i cùng tôi xin chân thành c m n t p th các anh ch , các b n l p
22QLXD11, nh ng ng

i b n tuy t v i c a tôi trong su t quá trình h c t p.

Do nh ng h n ch v ki n th c, th i gian, kinh nghi m và tài li u tham kh o nên thi u
sót và khuy t đi m là đi u không th tránh kh i. Vì v y tôi mong nh n đ

c s góp ý,

ch b o c a các th y, cô và đ ng nghi p, đó chính là s giúp đ quý báu mà tôi mong
mu n nh t đ c g ng hoàn thi n h n trong quá trình nghiên c u và công tác sau này.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 10 tháng 08 n m 2016
Tác gi

Tr

i

ng ình Nhu

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan toàn b lu n v n là do tôi đã tr c ti p nghiên c u, tìm tòi, h c h i đ
hoàn thành hoàn toàn không có s sao chép t các lu n v n khác. Tôi xin ch u trách
nhi m v đ tài lu n v n c a mình.

Tác gi

Tr

ii

ng ình Nhu


M CL C
L I C M N ........................................................................................................................... i
L I CAM OAN .................................................................................................................... ii
DANH M C CÁC HÌNH NH........................................................................................... vi
DANH M C B NG BI U ..................................................................................................vii
DANH M C CÁC T
L IM

VI T T T VÀ GI I THÍCH THU T NG .......................viii

U .......................................................................................................................... 1

I. Tính c p thi t c a đ tài............................................................................................ 1
II. M c đích c a
III.

it

IV. Ph

ng và ph m vi nghiên c u ......................................................................... 1
ng pháp nghiên c u ....................................................................................... 2

V. K t qu đ t đ
CH

tài ................................................................................................ 1

c ..................................................................................................... 2

NG 1. T NG QUAN V CH T L

CÁC V N
1.1. Ch t l

CH T L

NG CÔNG TRÌNH XÂY D NG VÀ

NG LIÊN QUAN

N THI T K ................................... 3

ng công trình xây d ng ........................................................................... 3

1.1.1. Th nào là công trình xây d ng, d án đ u t xây d ng ............................. 3

1.1.2. Khái ni m v ch t l

ng ............................................................................... 5

1.1.3. N i dung ch t l

ng công trình xây d ng ................................................... 7

1.2. Các v n đ v ch t l

ng liên quan đ n thi t k ................................................ 11

1.2.1. Vai trò c a thi t k trong công trình xây d ng ............................................ 11
1.2.2. Các v n đ ch t l
K t lu n ch
CH

ng liên quan đ n thi t k .............................................. 14

ng I .................................................................................................................... 20

NG 2: C S KHOA H C VÀ PHÁP LÝ V CH T L

2.1. C s khoa h c v ch t l
2.1.1. N i dung ch t l

ng thi t k ................................................................ 22

ng thi t k ...................................................................... 22

2.1.2. Tiêu chí đánh giá ch t l

ng thi t k ........................................................... 23

2.1.3. T m quan tr ng c a ch t l
2.1.4. Các y u t

NG THI T K .. 22

nh h

2.2. C s pháp lý v ch t l

ng thi t k ..................................................... 25

ng đ n ch t l

ng thi t k ........................................... 26

ng thi t k .................................................................. 30

2.2.1. Quy đ nh hi n hành liên quan đ n ch t l
iii

ng thi t k ................................ 30


2.2.2. Yêu c u chung đ i v i thi t k .................................................................... 32
2.2.3. Yêu c u đ i v i t ch c, cá nhân tham gia thi t k ..................................... 33
K t lu n ch

CH

ng II .................................................................................................................. 37

NG 3:

XU T M T S GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L

THI T K T I CÔNG TY C PH N T

NG

V N VÀ XÂY D NG B C VI T...... 39

3.1. Gi i thi u chung v công ty................................................................................ 39
3.1.1. S l

c v công ty ....................................................................................... 39

3.1.2. Ngành ngh kinh doanh ............................................................................... 40
3.1.3. C c u t ch c b máy ho t đ ng c a công ty ............................................ 40
3.1.4. Công ngh và máy móc thi t b c a công ty ................................................ 42
3.1.5. Ngu n nhân l c c a công ty ........................................................................ 43
3.2. Tình hình ho t đ ng t v n thi t k c a công ty trong th i gian t n m 2010 đ n
n m 2015 ................................................................................................................... 44
3.2.1. Khái quát ho t đ ng t v n thi t k c a công ty trong th i gian t n m 2010
đ n n m 2015 ......................................................................................................... 44
3.2.2. Phân tích, đánh giá th c tr ng ch t l

ng thi t k các công trình, d án

công ty đã th c hi n trong th i gian t n m 2010-2015........................................ 46
3.3. Phân tích, đánh giá th c tr ng qu n lý ch t l

ng h s thi t k c a công ty t

n m 2010 - 2015 ........................................................................................................ 48
3.3.1. Th c tr ng công tác qu n lý ch t l
3.3.2.

ng h s thi t k c a công ty ............ 49

u đi m trong công tác qu n lý ch t l

3.3.3. Nh

ng h s thi t k c a công ty ...... 49

c đi m còn t n t i trong công tác qu n lý ch t l

ng h s thi t k c a

công ty .................................................................................................................... 50
3.4. M c tiêu phát tri n c a công ty .......................................................................... 50
3.4.1. M c tiêu tr

c m t ....................................................................................... 50

3.4.2. M c tiêu lâu dài ........................................................................................... 51
3.5. M t s gi i pháp nâng cao ch t l

ng h s thi t k c a công ty...................... 52

3.5.1. Nâng cao ch t l

ng ngu n nhân l c .......................................................... 52

3.5.2. Nâng cao ch t l

ng trang thi t b , ph n m m ng d ng ............................ 54

3.5.3. Ki m soát, nâng cao ch t l

ng d li u đ u vào thi t k ............................ 54

3.5.4. C i thi n quy trình thi t k và ki m soát ch t l
iv

ng thi t k ...................... 59


3.5.5. M t s gi i pháp khác .................................................................................. 70
K t lu n ch

ng III ................................................................................................................. 72

K T LU N VÀ KI N NGH ............................................................................................. 73
K t lu n .................................................................................................................................... 73
Ki n ngh .................................................................................................................................. 74
1. Ki n ngh đ i v i nhà n

c ................................................................................... 74

2. Ki n ngh đ i v i công ty ...................................................................................... 75
3. H

ng nghiên c u ti p theo................................................................................... 75

TÀI LI U THAM KH O ................................................................................................... 77
Ti ng Vi t .................................................................................................................. 77
Internet ....................................................................................................................... 78
PH L C ............................................................................................................................... 79

v


DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 1.1 S c s p h m đ

ng t u đi n ng m (MRT) t i Singapore, n m 2004 ......... 10

Hình 1.2 Mô hình 3D đ p th y đi n S n La ................................................................. 13
Hình 1.3

p th y đi n Hoover l n nh t n

c M và h nhân t o l n nh t th gi i

Lake Mead ..................................................................................................................... 17
Hình 3.1 S đ t ch c công ty c ph n t v n và xây d ng B c Vi t ........................ 41

Hình 3.2: N i dung chính c a tiêu chu n ISO 9001:2008 ............................................ 61

vi


DANH M C B NG BI U
B ng 3.1 Th ng kê ph

ng ti n, trang thi t b chuyên môn c a công ty C ph n T

v n và Xây d ng B c Vi t ............................................................................................. 42
B ng 3.2 M t s d án do Công ty C ph n T v n và Xây d ng B c Vi t đã th c
hi n trong th i gian t n m 2010 đ n n m 2015........................................................... 44

vii


DANH M C CÁC T
TM

VI T T T VÀ GI I THÍCH THU T NG

: ánh giá tác đ ng môi tr

CN A

: Ch nhi m đ án

CTTK

: Ch trì thi t k

NVKT

: Nhân viên k thu t

PCCC

: Phòng cháy ch a cháy

QLDA

: Qu n lý d án

T C

: Tái đ nh c

viii

ng


L IM

U

I. Tính c p thi t c a đ tài
Trong b i c nh ngành Th y l i nói riêng và ngành Xây d ng nói chung

n

c ta hi n

nay có r t nhi u doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c t v n xây d ng, trong khi
l

ng vi c, ngu n v n là không nhi u. M t v n đ thi t th c và quan tr ng v i các

doanh nghi p xây d ng là ph i làm th nào đ t ng kh n ng th ng th u, đ t o đ
ni m tin, uy tín đ i v i ch đ u t .

làm đ

doanh nhi p c n đ c bi t coi tr ng đó là ch t l
ch t l

c

c nh v y thì m t trong nh ng v n đ
ng h s thi t k , h s thi t k đ t

ng t t là m t y u t quan tr ng đ có m t công trình đ m b o ch t l

ng, là c

s đ kh ng đ nh n ng l c c a công ty, t o d ng ni m tin đ i v i ch đ u t .
Công ty C ph n T v n và Xây d ng B c Vi t là m t doanh nghi p ho t đ ng ch
y u trong l nh v c t v n thi t k các công trình Th y l i. Ho t đ ng trong m t l nh
v c có m c đ c nh tranh cao hi n nay, v i m c tiêu đ i m i, t ng t c phát tri n,

kh ng đ nh v trí trong ngành và m r ng quy mô toàn di n thì vi c nâng cao ch t
l

ng h s thi t k có ý ngh a h t s c quan tr ng trong quy ho ch chi n l

cđ

c

Ban lãnh đ o công ty thông qua.
Xu t phát t th c t đó, đ tài “Phân tích th c tr ng, đ xu t m t s gi i pháp nâng
cao ch t l

ng thi t k t i Công ty C ph n T v n và Xây d ng B c Vi t” đ

gi ch n làm đ tài nghiên c u nh m ch ra nh ng m t đ t đ

c, nh ng y u t tích c c

c n phát huy và nh ng t n t i, nh ng h n ch trong ho t đ ng qu n lý ch t l
s thi t k c a công ty, t đó đ a ra gi i pháp nâng cao ch t l
II. M c đích c a

1.

it

ng h s thi t k .

ng thi t k t i Công ty C ph n T v n và

Xây d ng B c Vi t.
it

ng h

tài

xu t m t s gi i pháp nâng cao ch t l

III.

c tác

ng và ph m vi nghiên c u
ng

1


it

ng nghiên c u c a lu n v n là doanh nghi p t v n thi t k các công trình

Th y l i.
2. Ph m vi nghiên c u
Ho t đ ng qu n lý ch t l

ng thi t k t i Công ty C ph n T v n và Xây d ng B c

Vi t.
IV. Ph

ng pháp nghiên c u

- i u tra thu th p thông tin
- Ph

ng pháp phân tích đánh giá, so sánh, t ng k t kinh nghi m

- Ph

ng pháp h th ng hóa

V. K t qu đ t đ

c

- Phân tích th c tr ng, làm rõ các nguyên nhân nh h

ng đ n ch t l

ng thi t k công

trình th y l i.
-

ra các gi i pháp nâng cao ch t l

ng thi t k trong t v n thi t k xây d ng công

trình th y l i.

2


CH

NG 1. T NG QUAN V CH T L

D NG VÀ CÁC V N
1.1. Ch t l

CH T L

NG CÔNG TRÌNH XÂY

NG LIÊN QUAN

N THI T K

ng công trình xây d ng

1.1.1. Th nào là công trình xây d ng, d án đ u t xây d ng
1.1.1.1. Khái ni m
Công trình xây d ng là s n ph m t o thành b i s c lao đ ng c a con ng
xây d ng, thi t b l p đ t vào công trình đ
ph n trên m t đ t, ph n d

i, v t li u

c liên k t đ nh v v i đ t, có th bao g m

i m t đ t, ph n d

im tn

c, ph n trên m t n

cđ

c

xây d ng theo thi t k . Công trình xây d ng bao g m công trình xây d ng công c ng,
nhà , công trình công nghi p, giao thông, th y l i, n ng l

ng và các công trình khác.

D án đ u t xây d ng là t p h p các đ xu t có liên quan đ n vi c s d ng v n đ
ti n hành ho t đ ng xây d ng đ xây d ng m i, s a ch a, c i t o công trình xây d ng
nh m phát tri n, duy trì, nâng cao ch t l
th i h n và chi phí xác đ nh.

ng công trình ho c s n ph m, d ch v trong

giai đo n chu n b d án đ u t xây d ng, d án đ

c

th hi n thông qua Báo cáo nghiên c u ti n kh thi đ u t xây d ng, Báo cáo nghiên

c u kh thi đ u t xây d ng ho c Báo cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng. [11]
1.1.1.2. Phân lo i d án đ u t xây d ng
D án đ u t xây d ng đ

c phân lo i theo quy mô, tính ch t, lo i công trình chính

c a d án g m: D án quan tr ng qu c gia, d án nhóm A, d án nhóm B và d án
nhóm C theo các tiêu chí quy đ nh c a pháp lu t v đ u t công và đ

c quy đ nh chi

ti t t i Ph l c I ban hành kèm theo Ngh đ nh này.
D án đ u t xây d ng công trình ch c n yêu c u l p Báo cáo kinh t - k thu t đ u t
xây d ng g m:
+ Công trình xây d ng s d ng cho m c đích tôn giáo.

3


+ Công trình xây d ng m i, s a ch a, c i t o, nâng c p có t ng m c đ u t d

i 15 t

đ ng (không bao g m ti n s d ng đ t).
D án đ u t xây d ng đ

c phân lo i theo lo i ngu n v n s d ng g m: D án s

d ng v n ngân sách nhà n

c, d án s d ng v n nhà n

c ngoài ngân sách và d án

s d ng v n khác. [5]
1.1.1.3. Trình t th c hi n đ u t xây d ng
Trình t th c hi n đ u t xây d ng theo quy đ nh t i Kho n 1,

i u 50 c a Lu t Xây

d ng n m 2014 có ba giai đo n g m chu n b d án, th c hi n d án và k t thúc xây
d ng đ a công trình c a d án vào khai thác s d ng, tr tr
riêng l , đ

c quy đ nh c th t i

ng h p xây d ng nhà

i u 6, Ngh đ nh s 59/2015/N -CP, Ngh đ nh v

qu n lý d án đ u t xây d ng nh sau:
Giai đo n chu n b d án g m các công vi c: T ch c l p, th m đ nh, phê duy t Báo
cáo nghiên c u ti n kh thi (n u có); l p, th m đ nh, phê duy t Báo cáo nghiên c u
kh thi ho c Báo cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng đ xem xét, quy t đ nh đ u t
xây d ng và th c hi n các công vi c c n thi t khác liên quan đ n chu n b d án.
Giai đo n th c hi n d án g m các công vi c: Th c hi n vi c giao đ t ho c thuê đ t
(n u có); chu n b m t b ng xây d ng, rà phá bom mìn (n u có); kh o sát xây d ng;
l p, th m đ nh, phê duy t thi t k , d toán xây d ng; c p gi y phép xây d ng (đ i v i
công trình theo quy đ nh ph i có gi y phép xây d ng); t ch c l a ch n nhà th u và ký
k t h p đ ng xây d ng; thi công xây d ng công trình; giám sát thi công xây d ng; t m

ng, thanh toán kh i l

ng hoàn thành; nghi m thu công trình xây d ng hoàn thành;

bàn giao công trình hoàn thành đ a vào s d ng; v n hành, ch y th và th c hi n các
công vi c c n thi t khác.
Giai đo n k t thúc xây d ng đ a công trình c a d án vào khai thác s d ng g m các
công vi c: Quy t toán h p đ ng xây d ng, b o hành công trình xây d ng.
Tùy thu c đi u ki n c th và yêu c u k thu t c a d án, ng

i quy t đ nh đ u t

quy t đ nh trình t th c hi n tu n t ho c k t h p đ ng th i đ i v i các h ng m c
công vi c quy đ nh t i các i m a, b và c Kho n 1 i u này.
4


Các b n v thi t k đã đ

c th m đ nh, đóng d u đ

c giao l i cho ch đ u t và ch

đ u t có trách nhi m l u tr theo quy đ nh c a pháp lu t v l u tr . Ch đ u t có
trách nhi m đáp ng k p th i yêu c u c a c quan chuyên môn v xây d ng khi c n
xem xét h s đang l u tr này. Ch đ u t n p t p tin (file) b n v và d toán ho c
t p tin b n ch p (đã ch nh s a theo k t qu th m đ nh) v c quan chuyên môn theo
quy đ nh t i Kho n 13, i u 3 Lu t Xây d ng n m 2014 đ qu n lý. [5]
1.1.2. Khái ni m v ch t l

ng

Trên th gi i, khái ni m v ch t l

ng đã t lâu luôn gây ra nh ng tranh cãi ph c

t p. Nguyên nhân ch y u c a tình tr ng này là các khái ni m v ch t l
chung và ch t l

ng s n ph m nói riêng đ

c nêu ra d

ng nói

i các góc đ khác nhau c a

m i cách ti p c n, m i cách nhìn nh n riêng bi t.
Theo quan đi m tri t h c, ch t l
t

ng là tính xác đ nh b n ch t nào đó c a s v t, hi n

ng, tính ch t mà nó kh ng đ nh nó chính là cái đó ch không ph i là cái khác ho c

c ng nh nó mà nó t o ra m t s khác bi t v i m t khách th khác. Ch t l

ng c a

khách th không quy v nh ng tính ch t riêng bi t c a nó mà g n ch t v i khách th

nh m t kh i th ng nh t bao ung toàn b khách th . Theo quan đi m này thì ch t
l

ng đã mang trong nó m t ý ngh a h t s c tr u t

ng, nó không phù h p v i th c t

đang đòi h i.
M t quan đi m khác v ch t l
theo quan đi m này đ

ng c ng mang m t tính ch t tr u t

ng. Ch t l

ng

c đ nh ngh a nh là m t s đ t m t m c đ hoàn h o mang

tính ch t tuy t đ i. Ch t l

ng là m t cái gì đó mà làm cho m i ng

i m i khi nghe

th y đ u ngh ngay đ n m t s hoàn m t t nh t, cao nh t. Nh v y, theo ngh a này thì
ch t l

ng v n ch a thoát kh i s tr u t

ng c a nó.

ây là m t khái ni m còn mang

n ng tính ch t ch quan, c c b và quan tr ng h n, khái ni m này v ch t l
ch a cho phép ta có th đ nh l

ng đ

c ch t l

ng v n

ng. Vì v y, nó ch mang m t ý ngh a

nghiên c u lý thuy t mà không có kh n ng áp d ng trong kinh doanh.
M t quan đi m th 3 v ch t l

ng theo đ nh ngh a c a W. A. Shemart, m t nhà qu n

lý ng

i M , là ng

ng và đ o di n cho quan đi m này đ i v i v n đ v

ch t l

ng và qu n lý ch t l

i kh i x

ng. Shemart cho r ng “ch t l
5

ng s n ph m trong s n


xu t kinh doanh công nghi p là m t t p h p nh ng đ c tính c a s n ph m ph n ánh
giá tr s d ng c a nó”. So v i nh ng khái ni m tr
này, Shemart đã coi ch t l

c đó v ch t l

ng thì

ng nh m t v n đ c th và có th đ nh l

Theo quan đi m này thì ch t l

khái ni m
ng đ

c.

ng s n ph m s là m t y u t nào đó t n t i trong các

đ c tính c a s n ph m và vì t n t i trong các đ c tính c a s n ph m cho nên ch t l

ng

s n ph m cao c ng đ ng ngh a v i vi c ph i l p cho các s n ph m nh ng đ c tính t t
h n ph n ánh m t giá tr cao h n cho s n ph m và nh v y chi phí s n xu t s n ph m
c ng cao h n, làm cho giá bán c a s n ph m

m t ch ng m c nào đó khó đ

tiêu dung và xã h i ch p nh n. Do v y, quan đi m v ch t l

c ng

i

ng này c a Shemart

m t m t nào đó có m t ý ngh a nh t đ nh nh ng nhìn chung đây là m t quan đi m đã
tách r i ch t l
đ

ng v i ng

i tiêu dung và các nhu c u c a h . Nó không th th a mãn

c các đi u ki n v kinh doanh và c nh tranh trong b i c nh hi n nay.

Quan đi m th 4 v ch t l
này, ch t l

ng xu t phát t phía ng

ng s n ph m là s đ t đ

yêu c u v kinh t và k thu t đã đ
Theo quan đi m này, ch t l

c và tuân th đúng nh ng tiêu chu n, nh ng
c đ t ra t tr

c trong khâu thi t k s n ph m.

ng g n li n v i v n đ công ngh và đ cao vai trò c a

công ngh trong vi c t o ra s n ph m v i ch t l
“ch t l

i s n xu t. Theo h quan đi m

ng cao. Quan đi m này cho r ng

ng là m t trình đ cao nh t mà m t s n ph m có đ

phát t phía ng

i s n xu t nên khái ni m v ch t l

c khi s n xu t”. Do xu t

ng theo quan đi m này còn có

nhi u b t c p mang tính b n ch t và khái ni m này luôn đ t ra cho các nhà s n xu t

nh ng câu h i không d gì gi đáp đ

c. Theo khái ni m v ch t l

s n xu t không tính đ n nh ng tác đ ng luôn luôn thay đ i c a môi tr

ng này, các nhà
ng kinh doanh

và h qu t t y u c a nó, trong khi h đang say x a v i nh ng s n ph m ch t l

ng

cao c a h thì c ng là lúc nhu c u c a ng

ng

i tiêu dung đã chuy n sang m t h

khác, m t c p đ cao h n.
kh c ph c nh ng h n ch t n t i và nh ng khuy t đi m trong khái ni m trên bu c
các nhà qu n lý, các t ch c, doanh nghi p s n xu t kinh doanh ph i đ a ra m t khái
ni m bao quát h n, hoàn ch nh h n v ch t l
ph i đ m b o đ

ng s n ph m, khái ni m này m t m t

c tính khách quan m t khác ph i ph n ánh đ

s n xu t kinh doanh mà ch t l

ng ch t l

c v n đ hi u qu c a

ng c a s n ph m ch t l

6

ng cao s mang


l i cho doanh nghi p, cho t ch c. C th h n, khái ni m v ch t l
ph i th c s xu t phát t h

ng ng

i tiêu dung. Theo quan đi m này thì “ch t l

là s phù h p m t cách t t nh t v i các yêu c u và m c đích c a ng
khái ni m trên v ch t l

ng thì b

ng

i tiêu dùng”, v i

c đ u tiên c a quá trình s n xu t kinh doanh ph i

là vi c nghiên c u và tìm hi u nhu c u ng

i tiêu dùng v các lo i s n ph m hàng hóa

ho c d ch v mà doanh nghi p cung c p trên th tr
ng

ng s n ph m này

ng. Các nhu c u c a th tr

ng và

i tiêu dùng luôn luôn thay đ i đòi h i các t ch c, các doanh nghi p tham gia s n

xu t kinh doanh ph i liên t c đ i m i c i ti n ch t l

ng, đáp ng k p th i nh ng thay

đ i c a nhu c u c ng nh c a hoàn c nh các đi u ki n s n xu t kinh doanh.
nh ng đòi h i r t c b n mang tính ch t đ c tr ng c a n n kinh t th tr

ây là

ng và nó đã

tr thành nguyên t c ch y u nh t trong s n xu t kinh doanh hi n đ i ngày nay. M c
dù v y, quan đi m trên đây v ch t l
nó.

ng s n ph m v n còn nh ng nh

c đi m c a

ó là s thi u ch đ ng trong các quy t đ nh s n xu t kinh doanh c a doanh

nghi p. S ph thu c quá nhi u và ph c t p c a doanh nghi p vào khách hàng, ng

i

tiêu dung có th làm cho v n đ qu n lý tr lên ph c t p và khó kh n h n. Tuy v y, nó
là m t đòi h i t t y u mang tính ch t th i đ i và l ch s .
Nh v y, ch t l

ng dù đ

c hi u theo nhi u cách khác nhau d a trên nh ng cách ti p

c n khác nhau đ u có m t đi m chung nh t, “đó là s phù h p v i yêu c u”. Yêu c u
này bao g m c các yêu câu c a khách hàng mong mu n tho mãn nh ng nhu c u c a
mình và c các yêu c u mang tính k thu t, kinh t và các tính ch t pháp lý khác. V i
nhi u các khái ni m d a trên các quan đi m khác nhau nh trên, do v y trong quá
trình qu n tr ch t l

ng c n ph i xem ch t l

ng s n ph m trong m t th th ng nh t.

Các khái ni m trên m c dù có ph n khác nhau nh ng không lo i tr mà b xung cho
nhau. C n ph i hi u khái ni m v ch t l

đ

ng m t cách có h th ng m i đ m b o hi u

c m t cách đ y đ nh t và hoàn thi n nh t v ch t l

1.1.3. N i dung ch t l
1.1.3.1. Ch t l

ng công trình xây d ng

ng công trình xây d ng

7

ng. [8]


Ch t l

ng công trình xây d ng là nh ng yêu c u v an toàn, b n v ng, k thu t và

m thu t c a công trình nh ng ph i phù h p v i quy chu n và tiêu chu n xây d ng,
các quy đ nh trong v n b n quy ph m pháp lu t có liên quan và h p đ ng kinh t .
Ch t l

ng công trình xây d ng không ch đ m b o s an toàn v m t k thu t mà còn

ph i th a mãn các yêu c u v an toàn s d ng có ch a đ ng y u t xã h i và kinh t .
Có đ

c ch t l

ng công trình xây d ng nh mong mu n, có nhi u y u t

nh h

ng,

trong đó y u t c b n nh t là n ng l c qu n lý (c a chính quy n, c a ch đ u t ) và
n ng l c c a các nhà th u tham gia các quá trình hình thành s n ph m xây d ng.
T góc đ b n thân s n ph m xây d ng và ng
l

ng công trình xây d ng đ

i th h

ng s n ph m xâyd ng, ch t

c đánh giá b i các đ c tính c b n nh : công n ng, đ

ti n d ng; tuân th các tiêu chu n k thu t; đ b n v ng, tin c y; tính th m m ; an
toàn trong khai thác, s d ng, tính kinh t ; và đ m b o v tính th i gian (th i gian
ph c v c a công trình). R ng h n, ch t l
đ

ng công trình xây d ng còn có th và c n

c hi u không ch t góc đ c a b n thân s n ph m và ng

ih

ng th s n ph m

xây d ng mà còn c trong quá trình hình thành s n ph m xây d ng đó. M t s v n đ
c b n trong đó là:
- Ch t l

ng công trình xây d ng c n đ

c quan tâm ngay t khi hình thành ý t

v xây d ng công trình, t khâu quy ho ch, l p d án, ch t l

ng kh o sát, ch t l

ng
ng

thi t k ...
- Ch t l

ng công trình t ng th ph i đ

li u, c u ki n, ch t l

c hình thành t ch t l

ng c a nguyên v t

ng c a công vi c xây d ng riêng l , c a các b ph n, h ng m c

công trình.
- Các tiêu chu n k thu t không ch th hi n

các k t qu thí nghi m, ki m đ nh

nguyên v t li u, c u ki n, máy móc thi t b mà còn
các b

c công ngh thi công, ch t l

quá trình hình thành và th c hi n

ng các công vi c c a đ i ng công nhân, k s

lao đ ng trong quá trình th c hi n các ho t đ ng xây d ng. [12]

8


1.1.3.2. Th c tr ng v ch t l

ng công trình xây d ng

Trong th i gian qua, v i s t ng tr

ng nhanh và trình đ đ

c nâng cao c a đ i ng

cán b qu n lý, s l n m nh c a đ i ng công nhân các ngành ngh xây d ng, v i vi c
s d ng v t li u m i có ch t l

ng cao, vi c đ u t thi t b thi công hi n đ i, s h p

tác h c t p kinh nghi m c a các n

c có n n công nghi p xây d ng phát tri n cùng

v i vi c ban hành các chính sách, các v n b n pháp quy t ng c
ch t l

ng công trình xây d ng, chúng ta đã xây d ng đ

d ng, công nghi p, giao thông, th y l i… ch t l

ng công tác qu n lý

c nhi u công trình xây

ng, thi t th c góp ph n quan tr ng

vào s phát tri n chung c a n n kinh t qu c dân.
Tuy nhiên, bên c nh nh ng công trình đ t ch t l
ch t l

ng kém, không đáp ng đ

ng, c ng còn không ít công trình có

c yêu c u s d ng, công trình n t, v , lún s t,

th m d t, bong d p đ a vào s d ng th i gian ng n đã h h ng gây t n kém, ph i s a
ch a, phá đi làm l i. Nhi u công trình không ti n hành b o trì ho c b o trì không đúng
đ nh k làm gi m tu i th công trình. Cá bi t
h i r t l n đ n ti n c a và tính m ng, nh h
n

m t s công trình gây s c làm thi t

ng tr c ti p đ n hi u qu đ u t .

c ta, theo s li u ch a đ y đ c a C c Giám đ nh Nhà n

c v ch t l

ng công

trình xây d ng, hàng n m có kho ng 0,28 - 0,56% công trình b s c , nh v y v i
hàng v n công trình đ

c tri n khai c ng đã có hàng tr m công trình b s c , các

công trình này g p s c do nh ng nguyên nhân khác nhau, trong đó, thi t k đ
xem là m t trong nh ng nguyên nhân gây nên và c n đ
nh s c v đ p Su i Hành
thi t h i trên 100ha cây l

c

c đ c bi t quan tâm. Ví d

Khánh Hòa, làm ch t 4 ng

i do b n

c cu n, gây

ng th c, cu n trôi 20 ngôi nhà và 20 ha đ t tr ng tr t b cát

s i vùi l p. M t trong nh ng nguyên nhân gây ra s c đó là do thi t k ch n sai ch
tiêu trung bình c a nhi u lo i đ t, l a ch n k t c u đ p không h p lý.
Trên th gi i, s c công trình xây d ng luôn là v n đ đ

c các n

tâm b i nh ng thi t h i gây ra là r t l n. Ví d : s c s p h m đ

c đ c bi t quan
ng tàu đi n ng m

(MRT) t i Singapore, n m 2004 đã làm cho 4 công nhân thi t m ng, nhi u ng
th

ng, nh h

thoát n

ng t i 15 nghìn ng

ib

i s ng t i các tòa nhà lân c n c ng nh h th ng

c tránh bão l t. M t trong nh ng nguyên nhân chính gây ra s c này là thi t
9


k sai t i các m i n i c a thanh ch ng thép trong h th ng ch ng; ph
t h u h n thi u chính xác; thi u các b
đánh giá và x lý t i hi n tr

trình có ch t l
ng

i c ng nh

c phát hi n c ng

ng t u đi n ng m (MRT) t i Singapore, n m 2004

Nh v y, th c t cho th y ch t l
n m có r t nhi u công trình đ

ng ch n đ

ng án

c ghi nh n.

Hình 1.1: S c s p h m đ

bi t quan tr ng đ i v i các n

c ki m đ nh thi t k ; thi u các ph

ng khi các s c cho t

nh đ chuy n v ngang l n đ

ng pháp ph n

ng công trình xây d ng luôn là v n đ c p thi t, đ c

c trên th gi i nóichung và n

c ta nói riêng, b i hàng

c xây d ng, tuy nhiên, v n còn t n t i nh ng công

ng ch a t t, g p ph i s c gây ra nh ng thi t h i nghiêm tr ng v con
nh h

ng tr c ti p đ n kinh t - xã h i c a các qu c gia. M t trong

nh ng nguyên nhân d n t i công trình có ch t l
công tác thi t k , vì v y, ch t l

ng kém, x y ra các s c , h h ng là

ng thi t k là m t đ tài c n đ

m t gi i pháp quan tr ng giúp c i thi n ch t l

10

c quan tâm nh

ng công trình xây d ng.


1.2. Các v n đ v ch t l

ng liên quan đ n thi t k

1.2.1. Vai trò c a thi t k trong công trình xây d ng
1.2.1.1. N i dung thi t k trong công trình xây d ng
Thi t k là m t ho t đ ng thu c l nh v c đ u t và xây d ng mô t hình dáng ki n
trúc, n i dung k thu t và tính kinh t c a các công trình xây d ng t

ng lai thích ng

v i n ng l c s n xu t s n ph m hay d ch v và công d ng đã đ nh. Thi t k đ
hi n tr

c khi ti n hành thi công công trình, d án.

n v thi t k đ

ch đ u t thông qua đ u th u ho c ch đ nh th u. Theo đi u 54, ch

c th c

c l a ch n b i
ng V, Ngh đ nh

63/2014/N -CP v l a ch n nhà th u, đ i v i nh ng gói th u t v n có giá tr không
quá 500 tri u đ ng, đ

c áp d ng ch đ nh th u theo quy đ nh t i

u Th u s 43/2013/QH13. Trong tr

i u 22 c a Lu t

i m e, Kho n 1,

ng h p các gói th u l n, có

th g m nhi u đ n v tham gia thi t k theo hình th c liên danh.
D án đ u t xây d ng công trình có th g m m t ho c nhi u lo i công trình v i m t
ho c nhi u c p công trình khác nhau theo quy đ nh t i
CP, Ngh đ nh v qu n lý ch t l

i u 8, Ngh đ nh 46/2015/N -

ng và b o trì công trình xây d ng. Tu theo quy mô,

tính ch t c a công trình xây d ng, vi c thi t k xây d ng công trình có th đ
hi n theo m t b

c, hai b

+ Thi t k m t b

c ho c ba b

c nh sau:

c là thi t k b n v thi công đ

c áp d ng đ i v i các công trình

quy đ nh ch ph i l p báo cáo kinh t - k thu t xây d ng công trình. Tr
b

c thi t k c s , b

m tb

c thi t k k thu t và b

c g i là thi t k b n v thi công.

rào, l p h c, tr
quan nhà n

c th c

ng h p này

c thi t k b n v thi công g p thành

i v i nh ng công trình đ n gi n nh hàng

ng h c, nhà , có th s d ng thi t k m u, thi t k đi n hình do c

c có th m quy n ban hành đ tri n khai thi t k b n v thi công.

+ Thi t k hai b

c bao g m b

c thi t k c s và b

c thi t k b n v thi công đ

c

áp d ng đ i v i các công trình quy đ nh ph i l p d án đ u t xây d ng công trình.
Tr

ng h p này, b

thành m t b

c thi t k k thu t và b

c và g i là b

c thi t k b n v thi công đ

c thi t k b n v thi công.

11

cg p


+ Thi t k ba b

c bao g m b

c thi t k c s , b

c thi t k k thu t và b

c thi t

k b n v thi công áp d ng đ i v i các công trình quy đ nh ph i l p d án đ u t xây
d ng và có quy mô l n, ph c t p. Vi c th c hi n thi t k ba b

c do ng

i quy t đ nh

đ u t quy t đ nh.
Tr

ng h p th c hi n thi t k hai b

phù h p v i thi t k b

c tr

c đã đ

c ho c ba b

c thì thi t k b

c ti p theo ph i

c phê duy t.

Nh ng n m g n đây do nhi u lý do khách quan, c ng nh tính ch t v kinh t - xã h i
nên không còn nhi u d án thi t k 3 b
thi t k 1 b

c, mà ch d ng l i

thi t k 2 b

c ho c

c (báo cáo kinh t k thu t). [6]

1.2.1.2. Vai trò c a công tác thi t k

Thi t k là b

c b t bu c khi th c hi n d án đ u t xây d ng. Thi t k cung c p

th ng các quy chu n, ph

ng pháp, tài li u chính ph c v quá trình thi công và qu n

lý v n hành khai thác công trình, d án, giúp cho quá trình thi công, qu n lý v n hành
đ

c thu n l i, h p lý, hi u qu . Ho t đ ng t v n thi t k xây d ng công trình tuy

không tr c ti p t o ra s n ph m công trình nh ng đóng vai trò r t quan tr ng trong d
án, là khâu đ u tiên trong vi c ki m soát ch t l

ng c a m t công trình.

Thi t k có vai trò quy t đ nh đ n hình nh ki n trúc công trình, d án. H th ng các
b n v , mô hình thi t k đ

c c p đ u t phê duy t là c s đ th c hi n thi công.

12


Hình 1.2: Mô hình 3D đ p th y đi n S n La
Thi t k đ a ra ph

ng án, bi n pháp thi công, qu n lý v n hành công trình, d án, là

giai đo n then ch t, nh h

ng tr c ti p đ n s thu n l i hay khó kh n trong vi c th c

hi n các giai đo n còn l i c a vi c đ u t xây d ng công trình, d án.
Thi t k tính toán, đ ra ph

ng án k t c u công trình, lo i v t li u s d ng trong công

trình, qua đó có vai trò quy t đ nh đ n đ b n, đ

n đ nh c a công trình xây d ng.

Thi t k tính toán, t ng h p, ki m soát c ng nh phân b v n, chi phí xây d ng công
trình, có vai trò quy t đ nh đ n hi u qu c a v n đ u t .
Tóm l i, thi t k là khâu có vai trò quan tr ng hàng đ u trong ho t đ ng đ u t xây
d ng. Nó có vai trò ch y u quy t đ nh hi u qu kinh t - xã h i c a d án đ u t , nh
h

ng tr c ti p đ n các giai đo n khác c a quá trình đ u t xây d ng.

k xây d ng góp ph n t o ra môi tr

ng th i thi t

ng m i, m t không gian thiên nhiên m i tho

mãn yêu c u s n xu t, sinh ho t và đ i s ng c a con ng
th n.

13

i c v m t v t ch t l n tinh


1.2.2. Các v n đ ch t l
Các v n đ ch t l

ng liên quan đ n thi t k

ng s n ph m nói chung c ng chính là t ng h p nh ng yêu c u v

các đ c tính c a s n ph m, m t s n ph m có ch t l
nh ng yêu c u c a khách hàng v nó. T

ng ng v i m i lo i s n ph m khác nhau,

v i m i nhu c u c a khác hàng khác nhau, ng
khác nhau v các v n đ ch t l

ng t t khi nó phù h p, th a mãn

i s n xu t ph i đáp ng nh ng m c đ

ng đó. Trong thi t k , vi c đáp ng các v n đ v

ch t l

ng nh m t y u t b t bu c đ i v i đ u ra c a s n ph m thi t k . Các v n đ

ch t l

ng đó là c s , là c n c đ các nhà thi t k h

ng đ n trong quá trình s n

xu t nh m đ m b o nh ng yêu c u c a ch đ u t nói riêng và đ m b o ch t l

ng

thi t k c ng nh ch t l

ng

ng công trình xây d ng nói chung. Các v n đ ch t l

liên quan đ n thi t k bao g m:
* V n đ k thu t
ó là s tuân th các nguyên t c, quy t c, quy chu n v m t k thu t, đây c ng là y u
t c t lõi đ m t s n ph m nói chung đ
thi t k có th đ

c khách hàng ch p nh n hay các s n ph m

c đ a vào thi công, s n xu t.

V n đ k thu t trong thi t k xây d ng công trình đ
chu n, quy chu n v thi t k đã đ

c Nhà n

c hi u là s tuân th các tiêu

c, các B ban ngành so n th o nh m

đ m b o s an toàn, đ b n, tính h p lý c a công trình khi đ a vào thi công, khai thác,
v n hành. Các tiêu chu n, quy chu n đ

c xây d ng d a trên các nghiên c u, các tính

toán, các tiêu chu n, quy chu n qu c t và d a trên nh ng kinh nghi m có tính chính
xác cao.
Trong thi t k , y u t k thu t luôn đ

c quan tâm hàng đ u, b i nó s

ti p đ n các công tác khác c ng nh ch t l
s chính xác và đ ng nh t v kích th

nh h

ng tr c

ng công trình. Các b n v thi t k ph i có

c c ng nh t l b n v , b i n u kích th

l không đúng hay không đ ng nh t s d n t i thi công sai, làm nh h

c và t

ng l n t i toàn

b công trình. K s thi t k ph i luôn đ m b o vi c tính toán, chi ti t v có đ chính
xác và h p lý cao, khi ch t l

ng v m t k thu t t t thì s là ti n đ đ có m t công

14


trình v i ch t l

ng t t; vì v y đây c ng là v n đ đ

c ki m tra k l

ng nh t b i các

đ n v th m tra, th m đ nh và ch đ u t .
* V n đ kinh t
ây là m t trong nh ng v n đ r t quan tr ng đ i v i khách hàng khi ti p nh n m t
s n ph m nói chung, kinh t chính là y u t mang l i tính c nh tranh cho s n ph m,
khi s n ph m đã đ m b o v m t k thu t nh ng l i có giá thành th p, m c tiêu hao
nhiên li u h p lý s thu hút đ

c s chú ý c a khách hàng t t h n.

Trong thi t k công trình xây d ng, v n đ kinh t c ng r t quan tr ng, b i nó liên

quan tr c ti p t i vi c đ u t xây d ng và hi u qu d án, ng

i thi t k ph i tính

toán, thi t k đ chi phí xây d ng công trình v a n m trong ngu n v n cung c p mà
v n ph i đ m b o v tiêu chí k thu t. Các công trình xây d ng nói chung th

ng c n

m t ngu n v n đ u t t

ng đ i l n, v n đ u t s đ

c phân b ra các h ng m c và

công vi c khác nhau, ng

i thi t k ph i n m b t th t rõ t m quan tr ng c ng nh yêu

c u v m t k thu t c a m i h ng m c, t đó có s phân b chi phí cho m i h ng m c
m t cách h p lý nh t, b i chi phí c a m i h ng m c, công vi c đ
tiên quy t đ đ m b o ch t l

c đáp ng là y u t

ng c a h ng m c đó nói riêng và toàn b công trình, d

án nói chung. Ngoài ra, vi c l a ch n máy móc, thi t b , ph

ng án thi công, v n hành

c a nhà thi t k ngoài vi c đ m b o hi u qu s d ng c n l a ch n nh ng thi t b ít
tiêu hao nhiên li u, giá thành h p lý, tránh đ i v n khi không c n thi t; c n ph i cân
đ i ngu n v n cho chi phí qu n lý v n hành, c ng nh các công tác khác tránh đ

c

lãng phí, không s d ng v n đ u t vào nh ng vi c không c n thi t.
Nh ng l i ích, l i nhu n v kinh t - xã h i luôn đ

c đ cao khi th c hi n đ u t , và

đây c ng là y u t then ch t đ đi đ n quy t đ nh đ u t xây d ng m t công trình, d
án. V n đ hi u qu d án c ng chính là v n đ c a thi t k , ng
đ
ph

i thi t k ph i n m

c m c đích, đ u ra c a d án, t đó m i có nh ng nghiên c u, đ xu t, đ a ra
ng án công trình h p lý, hi u qu .

Tóm l i, v n đ kinh t trong thi t k đ

c đánh giá d a trên s h p lý c a vi c s

d ng, phân b ngu n v n đ i v i công trình và các h ng m c công trình. L a ch n, đ

15

xu t máy móc, thi t b , ph

ng án thi công, qu n lý v n hành h p lý, h n ch tiêu hao

nhi u nhiên li u, chi phí, không gây lãng phí và đ c bi t đ i v n khi không c n thi t.
* V n đ th m m
ó là đ c tr ng cho s truy n c m, s h p lý v hình th c, ki u dáng. Hay nói cách
khác nh ng s n ph m ngày nay ph i đ m b o s hoàn thi n v kích th

c, ki u dáng

và tính cân đ i. Khi xã h i ngày càng phát tri n thì các yêu c u v th m m đ i v i s n
ph m càng đ

c khách hàng quan tâm và đ cao, th m m không ch ph n ánh s t

m , trau chu t c a ng
trong nh ng n t

i s n xu t mà còn ph n ánh s sáng t o, tính ngh thu t. M t

ng đ u tiên c a khách hàng v s n ph m là tính th m m c a s n

ph m, khi s n ph m đ m b o tính th m m thì s không ch làm cho khách hàng th y
thích thú mà còn t o cho h s tin t
ngày càng đ

ng đ i v i s n ph m. Vì v y, v n đ th m m

c chú tr ng trong quá trình t o ra s n ph m.

Trong thi t k , tính th m m c ng r t quan tr ng, s n ph m c a thi t k chính là các
b n v , các mô hình, hay nói cách khác chính là hình nh c a đ i t
d ng hay s n xu t.

ng tr

c khi xây

i v i nhi u d án, đ c bi t các d án ph c v du l ch, các v n đ

v th m m nh phong cách ki n trúc, các y u t đ p, l , b t m t,... đ

c coi nh m t

trong nh ng yêu c u b t bu c c a ch đ u t đ i v i nhà thi t k . Th m m trong thi t
k đ

c th hi n

chính v đ p c a công trình, d án sau khi hoàn thành, b i thi t k

chính là toàn b ý t

ng ki n trúc, là hình nh mô ph ng c a công trình, d án. Ngày

nay, có r t nhi u công trình đ
đ

c xây d ng ngoài nh ng m c đích chuyên môn còn

c xem đ n nh nh ng đi m th m quan, du l ch thú v , b i y u t th m m , s đ c

đáo trong ki n trúc, s hài hòa v c nh quan c a nó. ó c ng chính là s th a mãn y u
t th m m trong ch t l

ng c a thi t k .

16


Hình 1.3:

p th y đi n Hoover l n nh t n

c M và h nhân t o l n nh t th gi i

Lake Mead (M t trong nh ng đi m th m quan, du l ch thú v t i bang
Neveda – Hoa K )
Ngoài ra, m t khía c nh khác v th m m mà ng

i thi t k c n quan tâm đó là s n

ph m mà h tr c ti p t o ra, hay nói cách khác chính là h s thi t k , là mô hình thi t
k ph i đ p, rõ ràng, tính chân th c cao, các nét v không ch ng chéo nhau, t o n
t

ng t t v i ch đ u t , ng

i xem.

Tóm l i, v n đ th m m trong thi t k đ

c đánh giá d a trên vi c công trình đ

c

thi t k ph i đ p, có s h p lý, hài hòa trong ki u dáng, phong cách ki n trúc, đáp ng
đ

c các yêu c u v hình th c c a ch đ u t . Ngoài ra, h s thi t k , các mô hình

thi t k ph i đ m b o s ch, đ p, rõ ràng, t m .
* V n đ an toàn
Nh ng ch tiêu an toàn trong khai thác v n hành s n ph m hàng hóa là nh ng ch tiêu
c c k quan tr ng, đ c bi t là nh ng ch tiêu an toàn t i s c kh e, tính m ng c a
khách hang, là y u t b t bu c ph i có trong m i s n ph m v i đi u ki n tiêu dùng
hi n nay.
ây c ng là m t v n đ đ c bi t quan tr ng trong đ u t xây d ng công trình, d án,
17