Thực trạng và một số đề xuất cải thiện công tác quản trị nguồn nhân lực đối vớ tài xế và tiếp viên xe buýt tại hợp tác xã vận tải 19 5

i

TR

NG

I H C KINH T THÀNH PH

H

CHÍ MINH

KHOA KINH T PHÁT TRI N
CHUYÊN NGÀNH
KINH T LAO

NG VÀ QU N LÝ NGU N NHÂN L C

LU N V N T T NGHI P

TH C TR NG VÀ M T S

XU T C I THI N

CÔNG TÁC QU N TR NGU N NHÂN L C
I V I TÀI X VÀ TI P VIÊN XE BUÝT
I H P TÁC XÃ V N T I 19/5

SVTH: PH M GIANG
KHÓA: 34
GVHD: NGUY N TR N MINH THÀNH

TP.HCM, 2012


ii

I CAM OAN
Tôi cam oan ây là
khóa lu n

tài nghiên c u c a tôi. Nh ng k t qu và các s li u trong

c th c hi n t i H p tác xã V n t i 19/5, không sao chép b t k ngu n

nào khác. Tôi hoàn toàn ch u trách nhi m tr

c nhà tr

ng v s cam oan này.

TP. H Chí Minh, ngày 22 tháng 5 n m 2012
Tác gi

Ph m Giang


iii

IC M N
Trang vi t này em dành

trình th c hi n
ic m n

tri ân nh ng ng

c chuyên

i ã giúp

em r t nhi u trong quá

này.

u tiên em mu n dành cho gia ình. Nh có ba m , em có th yên

tâm hoàn thành t t chuyên

. Nh có em trai mà em có

c ngu n

ng viên l n

lao m i khi m t m i.
Em mu n g i l i tri ân sâu s c

n th y Nguy n Tr n Minh Thành vì s t n tâm

a th y trong su t th i gian h

ng d n em hoàn thành chuyên

t may m n khi có th y là ng

ih

luôn gi

ng d n. Chúc cho th y có nhi u ni m vui và

c nhi t huy t c a mình trong quá trình gi ng d y.

Cu i cùng, em xin chân thành c m n các cô, chú, anh, ch
19/5,

t t nghi p. Em ã

c bi t là các anh

trong th i gian em

phòng

u hành, nh ng ng

H p tác xã V n t i

i ã t n tình h tr em

n ây th c t p. Em xin c m n anh V , anh Qu c Anh, anh

Tu n ã nhi t tình ch b o cho em t ki n th c th c t cho
mu n c m n nh ng anh, ch tài x , ti p viên ang ho t

ng

n v n s ng. Em c ng
các tuy n xe ã giúp

em hoàn thành b n kh o sát th c t . Em xin chúc các cô, chú, anh ch th t nhi u
c kh e và h nh phúc trong cu c s ng.


iv

NH N XÉT C A

N V TH C T P

1. Th i gian th c t p:
........................................................................................................................
........................................................................................................................
2.

ph n th c t p:
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

3. Tinh th n trách nhi m v i công vi c và ý th c ch p hành k lu t:

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
4.

t qu th c t p theo

tài:

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
5. Nh n xét chung:
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
n v th c t p

___________________


v

NH N XÉT C A GIÁO VIÊN H

NG D N

1. Tinh th n, ch p hành k lu t:
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
2.

i dung chuyên

th c t p:

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
3. Hình th c:
........................................................................................................................
........................................................................................................................
4. Nh n xét chung:
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
5.

ms :
........................................................................................................................
........................................................................................................................
Giáo viên h

ng d n

___________________


vi

CL C
Trang
u ......................................................................................................1

im
Ch

ng 1: C s lý lu n v qu n tr ngu n nhân l c .......................................3

1.1. Các khái ni m và t m quan tr ng c a QTNNL .........................................3
1.1.1. Các khái ni m ........................................................................................3
1.1.2. T m quan tr ng......................................................................................3
1.2. Ch c n ng và nhi m v c a QTNNL ........................................................4
1.2.1. Ch c n ng .............................................................................................4
1.2.2 Nhi m v ................................................................................................5
1.3. N i dung công tác QTNNL .......................................................................6
1.3.1. Tuy n d ng............................................................................................6
1.3.2. ào t o - phát tri n ................................................................................9
1.3.3.

ng viên và duy trì ............................................................................12

Tóm t t ch

Ch

ng 1 ..........................................................................................16

ng 2: Th c tr ng công tác QTNNL

và ti p viên xe buýt

i v i tài x

H p tác xã V n t i 19/5...............................................18

2.1. Gi i thi u v HTX V n t i 19/5 ..............................................................18
2.1.1. Thông tin c b n ..................................................................................18
2.1.2. L ch s hình thành và phát tri n ...........................................................18
2.1.3. Các l nh v c ho t
2.1.4. S

ng ........................................................................19

t ch c .......................................................................................20

2.1.5. Phòng ban qu n lý tài x , ti p viên.......................................................21
2.1.6. ánh giá tình hình ho t

ng kinh doanh .............................................21

2.2. Tình hình ngu n nhân l c tài x , ti p viên ..............................................23
2.2.1. S l
2.2.3. Ch t l

ng ..............................................................................................23
ng ...........................................................................................23

2.3. Th c tr ng v công tác tuy n d ng .........................................................25
2.3.1. Ngu n tuy n d ng và kênh tuy n d ng ................................................25
2.3.2. Yêu c u tuy n d ng .............................................................................25


vii

2.3.3. Chính sách tuy n d ng.........................................................................26
2.3.4. Quy trình tuy n d ng ...........................................................................26
2.3.5. Nh n xét v công tác tuy n d ng .........................................................28
2.4. Th c tr ng v công tác ào t o ...............................................................31
2.4.1. Ch

ng trình ào t o ...........................................................................31

2.4.2. Th i gian ào t o .................................................................................32
2.5.

ng viên và duy trì ...............................................................................33

2.5.1. Ti n l

ng ...........................................................................................33

2.5.2. Ti n th

ng .........................................................................................34

2.5.3. Phúc l i ...............................................................................................35
2.5.4. Môi tr

ng làm vi c ............................................................................36

2.5.5. K lu t lao
Ch

ng 3: M t s

ng ..................................................................................39
xu t c i thi n công tác QTNNL

i v i tài x và ti p viên xe buýt

HTX V n t i 19/5 ..................................42

3.1. ánh giá v công tác QTNNL ................................................................42
3.1.1.

u

m...............................................................................................42

3.1.2. H n ch ................................................................................................42
3.2. M t s

xu t c i thi n công tác tuy n d ng..........................................43

3.2.1. Trong ng n h n ....................................................................................43
3.2.2. Trong dài h n ......................................................................................44
3.3. M t s

xu t c i thi n công tác ào t o ................................................45

3.4. M t s

xu t c i thi n công tác

ng viên

và duy trì ng n nhân l c ................................................................................46
3.4.1. Trong ng n h n ....................................................................................46
3.4.2. Trong dài h n.......................................................................................47
3.5. Nh ng

xu t h tr ..............................................................................48

t lu n .........................................................................................................50
Tài li u tham kh o .........................................................................................51


DANH M C CÁC KÝ HI U, CH

VI T T T

GPRS: General Packet Radio Service - D ch v vô tuy n gói t ng h p
HTX: H p tác xã

QTNNL: Qu n tr ngu n nhân l c
TPHCM: Thành ph H Chí Minh


DANH M C B NG, BI U
ng 2.1: S l

,S

, HÌNH NH

ng tài x , ti p viên c a HTX V n t i 19/5

ng 2.2: T l tài x , ti p viên ng l i êm
Bi u

2.1: Trình

h c v n c a tài x , ti p viên

Bi u

2.2: C c u

tu i c a tài x

Bi u

2.3: C c u

tu i c a ti p viên

Bi u

2.4: C c u tài x , ti p viên

Bi u

2.5: ánh giá c a tài x , ti p viên v quy trình tuy n d ng

Bi u

2.6: ánh giá v s có ích c a ch

Bi u

2.7: ánh giá tính t

Bi u

2.8: S hài lòng v ti n l

ng

Bi u

2.9: ánh giá v tính d

t c a ti n th

Bi u

2.10: T l tài x , ti p viên nh n

Bi u

2.11: ánh giá v s thân thi n c a

Bi u

2.12: C m giác tho i mái khi trình bày ý ki n v i c p trên

Bi u

2.13: Lý do cho s không thu n ti n khi i v sinh

Bi u

2.14: ánh giá v vi c cán b ki m soát l ng nghe s gi i thích

Bi u

2.15: ánh giá v s khen ng i

n t các kênh tuy n d ng

ng trình ào t o

ng x ng c a ti n l

ng

ng

c ti n th

ng nghi p

1.1: Quy trình tuy n d ng
1.2: Quy trình ào t o
2.1: S

t ch c HTX V n t i 19/5

2.2: Quy trình tuy n d ng

ng d p T t

HTX V n t i 19/5


Trang 1

IM

U
1. Lý do ch n

tài

Vi t Nam nói chung và thành ph H Chí Minh (TPHCM) nói riêng có ch
tr

ng khuy n khích ng

i dân i l i b ng xe buýt. Tuy nhiên, xe buýt ch m i áp

ng 5%-7% nhu c u i l i c a dân chúng. Rõ ràng là có r t ít ng
ng ph
ch t l

ng ti n này. M t trong nh ng nguyên nhân d n

i l a ch n i l i

n tình tr ng ó là

ng d ch v .

Theo th ng kê c a Trung tâm qu n lý và
a thành ph , 48% ng

u hành v n t i hành khách công c ng

i tham gia kh o sát không hài lòng v thái

ph c v trên

xe buýt, chi m t l cao nh t trong s nh ng nguyên nhân khi n ng
hài lòng v d ch v xe buýt. Nh v y, con ng

tr ng nh t nh h
ng

ng

n ch t l

i thi n ch t l

ng d ch v , thông qua gi i quy t các v n

liên quan

i.
n v m nh v v n t i hành khách công c ng, tuy nhiên công

tác QTNNL l i ch a

QTNNL

u t xe m i,

ng d ch v ,... QTNNL s góp ph n gi i quy t m t trong nh ng v n

HTX 19/5 là m t

nh h

ng ti n áp ng nhu c u i l i, c n ph i

: quy ho ch lu ng tuy n, xây d ng b n bãi,

trên, ó là c i thi n ch t l
n con ng

i là m t trong nh ng y u t quan

ng d ch v .

i dân l a ch n xe buýt làm ph

gi i quy t nhi u v n

i dân không

ng.

c chú ý, do ó ch t l

ng ph c v c a tài x , ti p viên s

tài “Th c tr ng và m t s

i v i tài x và ti p viên xe buýt

xu t c i thi n v công tác

H p tác xã V n t i 19/5

c th c

hi n nh m khám phá các khía c nh c a QTNNL áp d ng lên tài x và ti p viên xe
buýt

n v , ánh giá ch t l

góp ph n nâng cao ch t l
2. Ph
Các ph

ng c ng nh

a ra nh ng bi n pháp c i thi n, t

ng ph c v hành khách c a 2

it

ng trên.

ng pháp nghiên c u

ng pháp nghiên c u ch y u

c s d ng trong

ng h p các lý thuy t v QTNNL,
Th ng kê, phân tích các s li u s n có, và

tài là:

ó


Trang 2

Ti n hành
C u trúc c a

u tra kh o sát

tài

c chia làm 3 ph n:

Ch

ng 1: Lý lu n c b n v QTNNL

Ch

ng 2: Th c tr ng v công tác QTNNL

xe buýt
Ch

ng 3: M t s

it

it

i v i tài x và ti p viên

HTX V n t i 19/5

ti p viên xe buýt
3.

có thông tin t th c t .

xu t c i thi n công tác QTNNL

i v i tài x và

HTX V n t i 19/5

ng, ph m vi nghiên c u

ng c a chuyên

là tài x , ti p viên thu c ph m vi HTX V n t i 19/5.


Trang 3

Ch

ng 1: C S LÝ LU N V QU N TR NGU N NHÂN L C

1.1. Các khái ni m và t m quan tr ng c a qu n tr ngu n nhân l c
1.1.1. Các khái ni m
1.1.1.1. Nhân l c
Nhân l c là ngu n l c c a m i con ng

i, bao g m th l c và trí l c. Th l c

ch s c kh e c a thân th . Trí l c ch s c suy ngh , s hi u bi t, s ti p thu ki n
th c, tài n ng, n ng khi u c ng nh quan

m, lòng tin, nhân cách...

1.1.1.2. Ngu n nhân l c
Ngu n nhân l c c a m t t ch c bao g m t t c nh ng ng

i lao

ng làm

vi c trong t ch c ó. M t t ch c có th là m t hãng s n xu t, m t công ty
ch v , m t c quan nhà n

c, b nh vi n, tr

ng h c, ho c c ng có th là m t

ch c chính tr .
1.1.1.3. Qu n tr ngu n nhân l c (QTNNL)
Theo Tr n Kim Dung (2006), “QTNNL là h th ng các tri t lý, chính sách và
ho t

ng ch c n ng v thu hút, ào t o - phát tri n và duy trì con ng

t t ch c nh m
1.1.2.

t

ic a

c k t qu t i u cho c t ch c l n nhân viên.”

m quan tr ng

QTNNL có t m quan tr ng ngày càng t ng vì:
“Trong b i c nh th tr
mang tính quy t

ng c nh tranh kh c li t, m t trong nh ng y u t

nh s thành b i c a t ch c là con ng

i.

Khoa h c k thu t ti n b , kinh t phát tri n, QTNNL góp ph n làm cho t
ch c ho t

ng

t hi u qu t i u.

QTNNL giúp các nhà qu n tr làm vi c v i nhân viên m t cách t t nh t.”
(Nguy n V n

m, Nguy n Ng c Quân, 2007)


Trang 4

1.2. Ch c n ng và nhi m v c a QTNNL
1.2.1. Ch c n ng: QTNNL bao g m 3 nhóm ch c n ng chính:
1.2.1.1. Nhóm ch c n ng thu hút: bao g m nh ng ho t

ng

mb o

s

ng nhân viên v i ph m ch t phù h p cho doanh nghi p nh :
- Ho ch

nh ngu n nhân l c: c n c vào k ho ch s n xu t kinh doanh và th c

tr ng s d ng nhân viên nh m xác

nh công vi c nào c n tuy n thêm ng

công vi c nào c n tinh gi m ng

i.

- Phân tích công vi c: giúp xác

nh s l

ng, ch t l

i,

ng nhân viên c n tuy n.

- Tuy n d ng: ch n l a nh ng ng viên t t nh t cho công vi c.
-

trí nhân l c

1.2.1.2. Nhóm ch c n ng ào t o và phát tri n: chú tr ng nâng cao n ng l c
nhân viên,
vi c, t o

m b o nhân viên có k n ng, trình

c n thi t

hoàn thành công

u ki n cho nhân viên phát tri n n ng l c cá nhân. Các ho t

ng

ch y u:
-

ng nghi p và ào t o cho nhân viên m i: xác

nh n ng l c c a nhân viên,

giúp nhân viên làm quen v i công vi c.
-

p nh t ki n th c m i, nâng cao trình

lành ngh cho nhân viên

- Hu n luy n, ào t o l i nhân viên khi có s thay

i trong t ch c òi h i

nhân viên ph i có ki n th c, k n ng m i
1.2.1.3. Nhóm ch c n ng duy trì ngu n nhân l c: chú tr ng

n vi c duy trì

và s d ng có hi u qu ngu n nhân l c trong t ch c. Nhóm ch c n ng này có
2 ch c n ng nh :
Ch c n ng kích thích,

ng viên nhân viên: g m các ho t

ng khuy n khích

nhân viên làm vi c h ng say, t n tình, có ý th c trách nhi m và ch t l
vi c t t:
Giao vi c có tính thách th c cao
ánh giá hi u qu làm vi c
Xây d ng và qu n lý h th ng thang b ng l

ng

ng công


Trang 5

Thi t l p và áp d ng các chính sách l

ng, th

ng, th ng ti n, k lu t,

phúc l i, ph c p...
Ch c n ng duy trì và phát tri n quan h lao

ng: hoàn thi n môi tr

làm vi c và các m i quan h trong công vi c, có các ho t
Ký k t h p

ng lao

ng, th a

c lao

ng

ng nh :

ng t p th

Giao t nhân s
Gi i quy t tranh ch p, khi u t , khi u n i
Gi i quy t k lu t lao
i thi n

u ki n lao

ng
ng, ch m sóc y t , b o hi m và an toàn lao

ng

Các ch c n ng này liên quan ch t ch , h tr , b sung cho nhau. Do v y, khi
th c hi n các công vi c thu c nhóm ch c n ng này, nhà qu n lý c n ph i quan
tâm

nm c

nh h

ng c a chúng lên nhóm ch c n ng khác.

1.2.2. Nhi m v
1.2.2.1. Nhi m v chính sách: thi t l p ho c tham gia cùng các b ph n ch c
ng thi t l p các n i quy, quy ch , quy

nh, chính sách liên quan

n nhân s

trong t ch c.
1.2.2.2. Nhi m v d ch v : th c hi n ho c ph i h p cùng các b ph n ch c
ng th c hi n các công vi c liên quan
tính l

ng, xét th

viên; ký k t h p

n nhân s : l u gi h s nhân viên;

ng, ph t; tuy n nhân viên; th c hi n k ho ch ào t o nhân
ng lao

1.2.2.3. Nhi m v t v n:

ng và các ch

khác...

xu t các gi i pháp giúp các b ph n ch c n ng

kh c ph c ho c gi m thi u khó kh n liên quan
1.2.2.4. Nhi m v

n nhân s .

ánh giá: ánh giá vi c th c hi n các chính sách liên quan

n nhân s ; ánh giá hi u qu làm vi c c a nhân viên.


Trang 6

1.3.

i dung công tác QTNLL

1.3.1. Tuy n d ng
1.3.1.1. Khái ni m
“Tuy n d ng là m t quá trình tìm ki m và l a ch n nhân l c
nhu c u s d ng c a doanh nghi p

ng th i b sung l c l

th a mãn

ng lao

ng c n

thi t nh m th c hi n các m c tiêu c a doanh nghi p.” (Nguy n Th y Long)
1.3.1.2. Vai trò
Công tác tuy n d ng có vai trò c c k to l n, tác
lao

ng tr c ti p

ng, doanh nghi p và s phát tri n c a n n kinh t
i v i ng

i lao

a doanh nghi p

tn

ng: giúp cho ng viên hi u rõ h n v quan
h d dàng

nh h

i

c.
m, tri t lý

ng và h i nh p; t o ra s c nh tranh,

ng thêm không khí thi ua trong n i b doanh nghi p, t o nhi u
nhân viên ph n

n ng

ng l c cho

u.

i v i doanh nghi p: Tuy n d ng có hi u qu giúp doanh nghi p gi m b t
chi phí kinh doanh, s d ng hi u qu ngu n ngân sách. Bên c nh ó, tuy n
ng t t góp ph n t o ra m t ngu n nhân l c có ch t l

ng, n ng l c và trình

chuyên môn cao, b sung ngu n nhân l c phù h p v i yêu c u ho t

ng

kinh doanh và t o ra n ng l c c nh tranh b n v ng cho doanh nghi p.
i v i kinh t - xã h i: t o ra vi c làm, thu nh p cho ng

i lao

ng, gi m

t các gánh n ng khác cho xã h i (th t nghi p, các t n n xã h i khác...)
1.3.1.3. Ngu n tuy n d ng và các ph

ng pháp thu hút ng viên

Ngu n n i b : g m t t c nh ng ng

i ang làm vi c trong t ch c.

hút ng viên t ngu n này, t ch c có th

thu

ng thông báo n i b ho c thông

qua gi i thi u c a nhân viên trong t ch c.
Ngu n bên ngoài: có nhi u ngu n tuy n d ng t bên ngoài nh : b n bè,
ng

i thân c a nhân viên; nhân viên c ; ng viên n p
ch c khác; sinh viên các tr

ng

i ngu n này, c ng có nhi u ph

i h c, cao
ng pháp

ng; ng

n xin vi c; nhân viên
i th t nghi p;...

thu hút ng viên:

i


Trang 7

ng thông báo tuy n d ng qua báo, internet, truy n hình, ài phát thanh,...
Thông qua gi i thi u c a nhân viên trong t ch c
Thông qua các c quan tuy n d ng, công ty s n
Tìm

u ng

i

n trung tâm môi gi i, gi i thi u vi c làm
gian hàng t i các h i ch vi c làm

n các tr

ng

i h c, cao

ng, trung c p, d y ngh

tuy n d ng

1.3.1.4. Quy trình tuy n d ng

1.1: Quy trình tuy n d ng.
Chu n b tuy n d ng
Thông báo tuy n d ng
Sàng l c h s
Ph ng v n s b
Tr c nghi m
Ph ng v n sâu
Xác minh,

u tra

Khám s c kh e
Ra quy t

nh tuy n d ng

trí công vi c
Ngu n: Qu n tr ngu n nhân l c (Tr n Kim Dung, 2006)
Chu n b tuy n d ng: thành l p h i
pháp lu t, v n b n, quy

ng tuy n d ng; tham kh o các v n b n

nh c a t ch c liên quan

n tuy n d ng.

Thông báo tuy n d ng: mô t v công vi c, các yêu c u liên quan

n công

vi c và ng viên.
Sàng l c h s : lo i b nh ng h s :
mình; phân lo i h s và làm rõ h s .

n tr , c u th , không bi t th hi n


Trang 8

Ph ng v n s b : ti p xúc v i ng viên trong th i gian ng n, lo i nh ng
ng

i không

t yêu c u mà trong quá trình sàng l c h s ch a phát hi n.

Tr c nghi m: giúp nhà tuy n d ng ánh giá ki n th c, k n ng c a ng viên
bên c nh vi c khám phá các y u t v tâm lý, s thích, nh ng kh n ng

c

bi t,... Có nhi u lo i tr c nghi m nh : tr c nghi m ki n th c t ng quát, tr c
nghi m trí thông minh, tr c nghi m tâm lý, tr c nghi m th l c, s khéo léo,...
Ph ng v n sâu: ánh giá ng viên m t cách k l
di n, cung c p thông tin cho vi c ra quy t

ng và theo nhi u ph

ng

nh tuy n d ng.

Hình th c t ch c ph ng v n:
Ph ng v n cá nhân: m t ph ng v n viên - m t ng viên.
Ph ng v n liên t c: m i ng viên s l n l
t cách riêng bi t,
Ph ng v n h i

t tr l i t ng ph ng v n viên

c l p.
ng: m i ng viên s tr l i tr

cm th i

ng ph ng v n.

Cách th c ph ng v n:
Ph ng v n theo m u: câu h i

c thi t k s n.

Ph ng v n t do: ph ng v n viên không chu n b tr
tho i mái v i ng viên, ph ng v n viên ch

nh h

c câu h i mà trao

i

ng cho cu c th o lu n.

Ph ng v n theo m c tiêu: ch t p trung vào nh ng m c tiêu xác

nh tr

c.

Ph ng v n tình hu ng:

t ra tình hu ng và yêu c u ng viên x lý.

Ph ng v n c ng th ng:

a ng viên vào tr ng thái c ng th ng, không tho i

mái v tâm lý b ng nh ng câu h i có tính ch t khó ch u, c

ng

h id nd p

nh m ánh giá ng viên v nh ng ph n ng tâm lý, cách ng x khi có s c ép,
lòng khoan dung,... Tuy nhiên, s d ng cách th c này c n ph i th n tr ng.
Xác minh
qu n lý c ...

u tra: tham kh o ý ki n t th y cô, b n bè,

i

Vi t Nam, ng viên khám s c kh e tr

c

có thêm nh ng thông tin xác th c v

Khám s c kh e: Thông th
khi n p h s

ng nghi p, ng

ng

ng viên.

ng tuy n. Tuy nhiên, hi n nay ã có nh ng doanh nghi p ti n

hành khám s c kh e sau khi ph ng v n

có nh ng k t qu tin c y h n.


Trang 9

Ra quy t

nh tuy n d ng: H i

tin ã thu th p

ng tuy n d ng ng i l i xem xét các thông

c và cân nh c l a ch n ng viên theo nh ng tiêu chí nh t

nh. Gi a nhà tuy n d ng và ng viên có th có thêm nh ng trao
yêu c u, sau khi th ng nh t ý ki n s

i

n các b

i và

c nh ký k t h p

a ra
ng lao

ng, th vi c,...
1.3.2. ào t o - phát tri n
1.3.2.1. Khái ni m
ào t o: là các ho t
c c a t ch c, là

ng nh m duy trì và nâng cao ch t l

u ki n quy t

th ng l i trong môi tr

nh

các t ch c có th

ng ngu n nhân
ng v ng và

ng c nh tranh.

Phát tri n ngu n nhân l c (theo ngh a r ng): là t ng th các ho t
p có t ch c
ra s thay

ng h c

c ti n hành trong nh ng kho ng th i gian nh t ình nh m t o

i hành vi ngh nghi p c a ng

i lao

ng.

1.3.2.2. Vai trò
i v i doanh nghi p:
Nâng cao n ng su t lao

ng, hi u qu , ch t l

ng th c hi n công vi c

ng kh n ng t giám sát cho nhân viên, gi m b t s giám sát
Nâng cao tính n

nh và n ng

Duy trì và nâng cao ch t l
o

ng c a t ch c

ng ngu n nhân l c

u ki n áp d ng ti n b k thu t và qu n lý vào doanh nghi p
i v i nhân viên:

áp ng nhu c u và nguy n v ng phát tri n
Phát huy tính sáng t o trong nhân viên
Giúp nhân viên thích ng v i công vi c hi n t i và t

ng lai

o ra tính chuyên nghi p
o s g n bó gi a ng
1.3.2.3. Xây d ng ch
t ch

i lao

ng và doanh nghi p

ng trình ào t o - phát tri n

ng trình ào t o - phát tri n có th

c xây d ng theo 7 b

c:


Trang 10

1.2: Quy trình ào t o.

a ch n

ng ào t o

Xây d ng ch ng trình ào t o và
a ch n ph ng pháp ào t o

ol

Các quy trình ánh giá

it

ánh giá l i n u c n thi t

Xác nh m c tiêu ào t o

ng

c xác

nh ph n

c các m c tiêu

Xác nh nhu c u ào t o

nào b i s có th

a ch n và ào t o giáo viên
tính chi phí ào t o
ánh giá ch

ng trình và k t qu

Ngu n: Giáo trình Qu n tr nhân l c (N.V.
Xác

nh nhu c u ào t o: là xác

o k n ng nào, cho lo i lao
Nhu c u ào t o

c xác

m, N.N.Quân, 2007)

nh khi nào, b ph n nào c n ào t o, ào

ng nào và bao nhiêu ng

i.

nh d a trên phân tích nhu c u lao

ch c, các yêu c u v ki n th c, k n ng
trình

ào t o

ki n th c, k n ng hi n có c a ng

ng c a t

th c hi n công vi c và phân tích
i lao

ng. Mu n v y, t ch c

n d a vào k t qu phân tích công vi c và k t qu th c hi n công vi c c a
nhân viên.
n thu th p thông tin

xác

cách th c thu th p nh : ph ng v n,

nh nhu c u ào t o. Có th s d ng nhi u
u tra b ng b ng h i, quan sát, phân tích

thông tin s n có,...
Xác

nh m c tiêu ào t o: là xác

o, g m có: s l
và trình

nh k t qu c n

t c a ch

ng trình ào

ng và c c u h c viên, th i gian ào t o, k n ng c n ao t o

k n ng

t

c sau ào t o.

Trang 11

a ch n

it

ào t o ã xác

ng ào t o: l a ch n ai s

nh,

ng c

c ào t o d a trên nhu c u

ào t o, kh n ng ngh nghi p c a nhân viên và

tác d ng c a ào t o lên h .
Xây d ng ch
Ch

ng trình ào t o và l a ch n ph

ng pháp ào t o:

ng trình ào t o là h th ng môn h c và bài h c

ki n th c, k n ng nào
Các ph

c d y, cho th y

c d y và d y trong bao lâu.

ng pháp ào t o có th l a ch n g m có:

ào t o trong công vi c:
ào t o theo ki u ch d n: ng

id yh

ng d n t m , t ng b

c v cách

th c th c hi n công vi c. Thích h p cho công nhân s n xu t, m t s công vi c
qu n lý.
ào t o theo ki u h c ngh : ng
hành d

is h

ih c

c h c lý thuy t trên l p và th c

ng d n c a công nhân lành ngh cho

n khi thành th o t t

k n ng c a ngh .
Kèm c p và ch b o: th
sát. Nh ng ng

ng dùng cho cán b qu n lý hay nhân viên giám

i kèm c p và ch b o là nh ng ng

tr c ti p, c v n, ng

i gi i h n nh : lãnh

o

i qu n lý có kinh nghi m h n.

ào t o ngoài công vi c:
ch c các l p c nh doanh nghi p
i h c t i các tr

ng chính quy

Tham d h i ngh , h i th o
ào t o t xa
ào t o theo ch

ng trình vi t trên ph n m m vi tính

a ch n và ào t o giáo viên: giáo viên có th

nh ng ng
trong ch

c thuê ngoài ho c là

i có kinh nghi m lâu n m trong t ch c, có th ph i h p c hai
ng trình ào t o. Giáo viên c n

và c c u ch

ng trình ào t o chung.

c t p hu n

n m v ng m c tiêu


Trang 12

tính chi phí ào t o: chi phí ào t o quy t

nh ph

ng án ào t o, bao

m chi phí cho vi c h c và chi phí cho vi c gi ng d y.
ánh giá ch
qu

ng trình và k t qu

ào t o: có 2 ph

ng pháp ánh giá hi u

ào t o:
Ph

ng pháp

nh tính: hi u qu có th

c

1: ph n ng c a ng

c

2: n i dung h c

c

3: ng d ng vào công vi c

c

4: k t qu doanh nghi p

ánh giá theo 4 m c

:

ih c
c

t

c

Cách th c th c hi n: ki m tra cu i khóa, th o lu n v i ng

i h c, dùng

ng câu h i ánh giá, quan sát nhân viên làm vi c, ph ng v n c p trên tr c
ti p v k t qu công vi c sau ào t o,...
Ph

ng pháp

ho t

nh l

ng: ánh giá gián ti p thông qua các ch tiêu hi u qu

ng doanh nghi p và hi u qu s d ng lao

nhu n, su t sinh l i,...; n ng su t lao

ng nh : doanh thu, l i

ng, hi u su t s d ng th i gian lao

ng,...
1.3.3.

ng viên và duy trì

1.3.3.1. Khái ni m
ng viên nhân viên: h

ng hành

ng c a nhân viên vào vi c th c hi n các

c tiêu c a t ch c, trên c s th a mãn nh ng nhu c u cá nhân.
Duy trì ngu n nhân l c: gi cho ngu n nhân l c

c n

áp ng nh ng nhu c u c a nhân viên nh m gi chân h

nh thông qua vi c

l i v i t ch c.

1.3.3.2. Vai trò
ng viên và duy trì giúp t o
ó nâng cao n ng su t lao
Chính sách

ng l c làm vi c, h ng thú v i công vi c, t

ng c a nhân viên, c i thi n ch t l

ng công vi c.

ng viên và duy trì hi u qu là m t trong nh ng y u t hàng

u

giúp thu hút ng viên cho t ch c. Bên c nh ó, giúp cho t ch c ti t ki m
c chi phí khi ph i tuy n d ng nhân viên th

ng xuyên.


Trang 13

ng viên và duy trì giúp n

nh ngu n nhân l c, tránh

c nh ng t n th t

n t s ra i c a nh ng nhân viên gi i.
1.3.3.3.

i dung:

ng viên và duy trì nhân viên bao g m 2 m t: v t ch t và

tinh th n.
Thù lao lao
ng

i lao

ng: “Theo ngh a h p, thù lao lao

ng nh n

ch c.” (Nguy n V n

ng là t t c các kho n mà

c thông qua m i quan h thuê m

n gi a h v i t

m, Nguy n Ng c Quân, 2007)

c u thù lao g m 3 thành ph n:
Thù lao c b n: là thù lao c
th

ng k d
Ti n l

i d ng ti n l

nh mà ng

i lao

c m t cách

ng hay ti n công.

ng: s ti n tr cho ng

i lao

ng c

n v th i gian (ngày, tu n, tháng,...). Ti n l
ng

ng nh n

nh và th
ng th

ng

ng xuyên theo
c áp d ng cho

i qu n lý, nhân viên chuyên môn, k thu t.
Ti n công: s ti n tr cho ng

i lao

ng d a trên th i gian làm vi c th c t

(gi , ngày), hay s l

ng s n ph m hoàn thành, hay kh i l

ng công vi c

hoàn thành; th

c áp d ng cho công nhân s n xu t, lao

ng ph c v .

ng

Các khuy n khích: kho n thù lao nh n
làm

c ngoài thù lao c b n khi ng

i

ng làm t t công vi c. Các lo i khuy n khích g m có:
ng l

ng t

ng x ng th c hi n công vi c: d a trên k t qu

ánh giá hi u

qu làm vi c.
Ti n th

ng: khuy n khích b ng ti n

c chi tr sau m t quý, m t n m

ho c b t k

ghi nh n nh ng thành tích xu t s c ho c nh ng óng góp có

giá tr c a ng

i lao

Ph n th

ng.

ng: c ng gi ng nh ti n th

ng nh ng

c tr d

i d ng v t

c tr thêm t

ng ng v i

ch t khác ti n.
Các ch

tr công khuy n khích: ti n công

s n ph m, kh i l

ng công vi c, th i gian làm vi c th c t t ng thêm cho


Trang 14

ng

i lao

ng. Ngoài ra, hoa h ng c ng là m t d ng tr công khuy n khích

cho nhân viên bán hàng.
Các phúc l i: là ph n thù lao gián ti p

c tr cho ng

i lao

ng d

i

ng nh ng h tr cho cu c s ng. Có 2 lo i phúc l i:
Phúc l i b t bu c: phúc l i nh n

c khi ng

i lao

ng và t ch c óng

các lo i b o hi m b t bu c nh b o hi m xã h i, b o hi m y t , b o hi m
th t nghi p.
Phúc l i t nguy n: phúc l i nh n

c khi ng

i lao

ng tham gia các

lo i b o hi m t nguy n; phúc l i th hi n d

i d ng th i gian ngh phép, th i

gian làm vi c linh ho t, các d ch v cho ng

i lao

ng nh : tham quan, du

ch, d ch v gi tr , tr c p i l i, ti n n,...
Ngoài ra, hi u theo ngh a r ng, phúc l i còn bao g m các y u t thu c n i
dung công vi c nh : tính h p d n, thách th c trong công vi c, c h i th ng
ti n,... và các y u t thu c môi tr
mái, ch

ng làm vi c nh :

, chính sách h p lý, qu n lý g n g i,

t h th ng thù lao t t c n ph i

u ki n làm vi c tho i

ng nghi p thân ái,...

t nh ng yêu c u sau:
Có th d

p pháp

oán

c

c qu n lý hi u qu và

Th a áng

ngu n tài chính cho h th ng

Có tác d ng kích thích
Công b ng
lu t lao
nhân c a ng

ng: “
i lao

lu t lao

nh hành vi cá

ng mà t ch c xây d ng nên d a trên c s pháp lý hi n

hành và các chu n m c
lao

ng là nh ng tiêu chu n quy

o

c xã h i. M c tiêu c a k lu t là làm cho ng

ng làm vi c d a trên tinh th n h p tác theo cách th c thông th

quy c .” (Nguy n V n

i

ng và có

m, Nguy n Ng c Quân, 2007)

Có 3 hình th c k lu t:
lu t ng n ng a (phê bình): nh c nh , phê bình nh nhàng, không làm
cho ng

i b phê bình c m th y b s nh c.


Trang 15

lu t khi n trách: hình th c k lu t chính th c h n, ngh a là có s ghi
nh n b ng v n b n và có giám sát t c p trên, ti n hành t nh kín áo, làm
cho ng
o

i lao

u ki n

ng hi u rõ

u h làm là không

h s a ch a và tránh l p l i trong t

c ch p nh n nh ng v n
ng lai.

lu t tr ng ph t (c nh cáo): là cách cu i cùng áp d ng v i ng

i lao

ng, v i nh ng m c hình ph t nghiêm kh c h n. Các m c n i ti p nhau c a
hình th c k lu t này là: c nh cáo mi ng, c nh cáo b ng v n b n, ình ch
công tác, sa th i.
Vi c x lý k lu t c n ph i tuân theo m t trình t khoa h c, t th p lên cao.
Ng

i qu n lý c n ph i cân nh c k l

m b o x lý k lu t là h p tình, h p lý.

ng tr

c khi ra quy t

nh k lu t,


Trang 16

TÓM T T CH

NG 1

Qu n tr ngu n nhân l c là h th ng các chính sách thu hút, ào t o - phát tri n
và duy trì con ng

i nh m em l i l i ích cho t ch c và nhân viên.

ó là m t ho t

ng quan tr ng trong b t k m t t ch c nào, nh t là trong b i c nh xã h i phát
tri n, th tr

ng c nh tranh kh c li t.

QTNNL th c hi n 3 ch c n ng chính: thu hút ng viên, ào t o và phát tri n
nhân viên, duy trì ngu n nhân l c. Thu hút ng viên nh m
ch t l

ng nhân viên theo nhu c u c a t ch c.

trình

, k n ng c n thi t cho nhân viên

mb os l

ng và

ào t o và phát tri n giúp nâng cao

hoàn thành t t công vi c. Duy trì ngu n

nhân l c giúp cho t ch c s d ng ngu n nhân l c m t cách hi u qu .
Nh ng nhi m v chính c a QTNNL g m có: nhi m v chính sách, nhi m v
ch v , nhi m v t v n và nhi m v

ánh giá.

Công tác QTNNL bao g m nh ng n i dung sau:
1. Tuy n d ng: tìm ki m và l a ch n nhân viên cho t ch c.
Doanh nghi p th c hi n công tác tuy n d ng d a vào ngu n n i b và ngu n
bên ngoài.
Có nhi u ph

ng pháp

thu hút ng viên nh :

thi u c a nhân viên, liên h các công ty s n
t quy trình tuy n d ng g m có các b

u ng

ng thông báo, thông qua gi i
i,

n các tr

ng ào t o,...

c: chu n b tuy n d ng,

ng thông

báo, sàng l c h s , ph ng v n s b , tr c nghi m, ph ng v n sâu, xác minh, khám
c kh e, ra quy t

nh tuy n d ng và b trí công vi c.

Chính sách tuy n d ng t t s giúp nhân viên h i nh p t t, giúp cho doanh nghi p
m b o

c s l

ng và ch t l

nh ng h qu kéo theo cho xã h i.

ng lao

ng, góp ph n gi m th t nghi p và