Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 4 5 tuổi làm quen với văn học

I.

NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI

1. Tên đề tài : Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 4-5
tuổi làm quen với văn học
2. Lý do chọn đề tài:
Từ lâu con người đã nhận thấy văn học là nguồn suối không cạn của
tri thức, là kinh nghiệm sống mà con người cần tiếp thu và phát triển .Trẻ
mẫu giáo là một sinh thể toàn khối có cái nhìn nguyên hợp đối với hiện
thực .Ngay từ khi còn trong bào thai ,ở tháng thứ sáu trẻ đã sống
trongnhịp điệu ,lời du,tiếng hát ,vũ điệu âm nhạc của những câu chuyện
bài thơ ,câu ca dao ,tục ngữ … Những nhịp điệu bài thơ ,lời du, tiếng
hát,những câu ca dao ,tục ngữ câu chuyện kể là những bước đi đầu tiên
của trẻ mầm non đi vào thế giới văn học nghệ thuật, trẻ được làm quen với
bài thơ câu chuyện cauu ca dao, tục ngữ chọn lọc dành cho lứa tuổi mầm
non sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt trong đó bao gồm cả việc
làm giàu vốn từ cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học qua những câu
chuyện, bài thơ, câu ca dao, tục ngữ. Đã tập cho luyện cho trẻ phát âm
chính xác diễn đạt rõ dàng đúng ngữ điệu, đúng ngữ pháp… Làm quen với
tác phẩm văn học sẽ tạo điều kiện cho trẻ kỹ năng sử dụng ngôn ngữ để
giao tiếp và học tập, việc cho trẻ làm quen với văn học từng bước xây
dựng cho trẻ lòng yêu thích văn học, phát triển mạnh mẽ những xúc cảm
tình cảm đạo dức và tính thẩm mĩ ở trẻ. Ngoài ra việc cho trẻ làm quen
1


với các tác phẩm văn học là cho trẻ học tiếng mẹ đẻ, học cách phát âm
đúng từ, nói đúng ngữ điệu, diễn đạt lời nói mạch lạc của mình và chỉ ra
mức đọ giới hạn yêu cầu của việc cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học
qua nghệ thuật đọc diễn cảm của cô.

Thông qua những tác phẩm văn học dành cho trẻ em, trẻ bắt đầu
nhận ra trong xã hội nhưngc mối quan hệ tình cảm gia đình, tình bạn bè,
tình cô cháu…Và trẻ cũng dần dần nhận ra rằng có một xã hội ràng buộc
con người với nhau, trong lịch sử đấu tranh cách mạng, trong tình làng
nghĩa xóm…Nhờ được nghe được tiếp xúc với tác phẩm văn học trẻ có
những hiểu biết sơ đẳng về văn học. Bước đầu trẻ nhận ra sự khác nhau về
nội dung, hình thức giữa các thể loại như: Truyện, thơ, tục ngữ, ca dao,
những hình ảnh nhân vật…đã giúp trẻ trao đổi những điều trẻ đã nghe
được và được bộc lộ những tình cảm của mình nhằm phát triển đời sống
tinh thần cho trẻ. Chính vì vậy giáo viên mầm non cần phải dạy trẻ biết
cảm thụ các tác phẩm văn học, chính những yếu tố đó đã lôi cuốn trẻ đem
lại cho trẻ niềm vui sướng vô hạn và có ý nghĩa to lớn trong việc hình
thành và phát triển ở trẻ.
Trẻ em luôn khát khao nhận thức khám phá thế giới hiện thực xung
quanh trẻ, rất muốn tìm tòi hiểu biết tất cả những lý do tồn tại của cuộc
sống, Trong sự suy nghĩ nhỏ bé của mình , ở trong điều kiện đó những câu
tục ngữ, ca dao, bài thơ, câu chuyện là những bài học đầu tiên giúp các bé
nhận thức thế giới, chính xác hoá những biểu tượng đã có về thực tế xã
2


hội. Dần dần từng bước cung cấp cho trẻ những khái niệm mới và mở
rộng kiến thức cho trẻ.
Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần làm phong phú
sự hiểu biết của trẻ và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Xuất phát từ thực tế trên. Tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp nâng
cao chất lượng cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với văn học” để nghiên cứu và
thực hiện.
3. Phạm vi, thời gian thực hiện đề tài:
Trong năm học 2009-2010 cho lớp mẫu giáo nhỡ 4 tuổi trường mầm

non Kim Thư- Thanh Oai- TP Hà Nội.

III. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
1.Cơ sở lý luận:
Như chúng ta đã biết văn học có tác dụng to lớn trong việc giáo dục
đạo đức tình cảm và phát triển lời nói, đặc biệt là lời nói nghệ thuật cho
trẻ em, các tác phẩm văn học như: Truyện, thơ, tục ngữ, ca dao…Có tác
dụng phát triển ở trẻ khả năng tri giác ngôn ngữ nghệ thuật, cảm thụ nhịp
điệu, giai điệu bài thơ và từ đó có thể sử dụng các phương tiện biểu cảm
ngôn ngữ , ngữ điệu, giúp trẻ biết giao tiếp ngôn ngữ một cách có biểu
cảm, biết kể chuyện đọc thơ diễn cảm.
Chương trình cho trẻ mẫu giáo nhỡ làm quen với tác phẩm văn học
ở trường mầm non là: Tiếp tục dạy trẻ cảm nhận vần nhịp điệu của thơ, ca
dao, đồng dao, dạy trẻ hiểu nội dung nhận biết cách so sánh trong thơ,
3


truyện…Rồi đánh giá nhân vật và nội dung của nó, dạy trẻ kể lại câu
chuyện kể theo tranh một cách diễn cảm. Khi dạy các những bài thơ, câu
ca dao, tục ngữ, cô giáo phát triển ở trẻ năng lực nhận xét, cảm thụ văn
học nghệ thuật, sự phong phú ngôn ngữ mẹ đẻ.
2. Cơ sở thực tiễn:
Khảo sát thực tế lớp 4 tuổi A2 trường mầm non Kim Thư- Thanh OaiTP Hà Nội.
Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện đề tài: Lớp 4 tuổi A2 do tôi phụ
trách với số lượng cháu là: 28 trẻ
+ Số trẻ gái: 13 trẻ
+ Số trẻ trai: 15 trẻ
- Số trẻ được chuyển từ lớp 3-4 tuổi là 14 trẻ tỉ lệ đạt: 50%
- Còn lại 14 trẻ lần đầu tiên mới đến trường tỉ lệ đạt: 50%
- Nhưng hầu hết các cháu rất thích đi học, thích được tiếp xúc với tác

phẩm với văn học.
*Về lớp học:
- Lớp học rộng rãi sạch sẽ thoáng mát.
- Các góc chơi cho trẻ đã có nhưng chưa được đầy đủ phong phú.
- Chưa có phòng chức năng cho trẻ
* Về đồ dùng đồ chơi:

4


- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động văn học chưa được nhiều,
chủ yếu là tranh vẽ minh hoạ nội dung câu chuyện, do vậy đồ dùng chưa
đẹp chưa phong phú sáng tạo, chưa lôi cuốn hấp dẫn trẻ.
- Đã có góc văn học dành cho trẻ nhưng chưa kích thích được hứng thú
của trẻ.
* Về phía phụ huynh:
- Có sự quan tâm đến việc học hành của con nhưng đóng góp còn hạn
chế.
+ Số liệu điều tra ban đầu:

STT

Phân loại khả năng của Mức độ đánh giá
trẻ

Tốt

Khá

TB

Yếu

(tỷ lệ%)

(tỷ lệ%)

(tỷ lệ%)

(tỷ lệ %)

10 trẻ

11 trẻ

4 trẻ

10,7% 35,7%

39,3%

14,3%

4 trẻ

10 trẻ

6 trẻ

35,7%

21,4%

12trẻ

2 trẻ

42,8%

7,2%

14 trẻ

3 trẻ

50%

10,7%

Trẻ yêu thích tác phẩm, hứng 3 trẻ

1

thú tiếp nhận tác phẩm
Trẻ có khả năng đọc kể diễn

2

cảm tác phẩm diễn đạt ngôn
ngữ mạch lạc

14,3% 28,6%

Giáo dục lễ giáo, đạo đức 6 trẻ

3

qua các tác phẩm văn học

các câu hỏi của cô

8trẻ

21,4% 28,6%

Trẻ mạnh dạn tự tin trả lời 4 trẻ

4

8 trẻ

7 trẻ

14,3% 25%

Từ kết quả khảo sát ban đầu tôi đã rút ra một số biện pháp sau:
5


3. Những biện pháp thực hiện:

*Biện pháp 1: Tạo môi trường kích thích hứng thú học tập của
trẻ khi cho trẻ làm quen với hoạt động văn học qua các môn học
khác.
Như chúng ta đã biết ngay từ khi còn nằm trong bào thai ở tháng
thứ sáu trẻ đã được nghe những nhịp điệu lời ru, tiếng hát, những câu
ca dao, tục ngữ… Vì trẻ tiếp xúc sớm với những lời ca tiếng hát ,
những câu thơ, ca dao, tục ngữ, đó là bài học đầu tiên giúp trẻ nhận
thức được thế giới, định hướng về biểu tượng xã hội, những khái niệm
kinh nghiệm tình cảm. Làm quen sớm với tác phẩm văn học là tiền đề
của quá trình nhận thức thông qua các tác phẩm văn học như kể
chuyện, đọc thơ… Sẽ phát triển các mặt ở trẻ, chính vì vậy việc tạo
môi trường kích thích hứng thú cho trẻ làm quen với văn học không
chỉ diễn ra ở hoạt động chính, mà còn diễn ra trong các hoạt động khác
như:
+ Họat động làm quen với môi trường xung quanh
+ Hoạt động tạo hình
+ Hoặc qua chơi trò chơi vận động và trong các hoạt góc và hoạt
động ngoài trời…
Vì thông qua các hoạt động khác ngôn ngữ văn học không hề mất đi
mà còn giúp trẻ hiểu một cách rõ ràng và đặc biệt như: Kỹ năng đọc
thơ, kể chuyện diễn cảm, lời nói ngôn ngữ dần dần phát triển và phong
6


phú, vì trẻ ở lứa tuổi này rất thích bắt chước, thích khám phá tìm tòi để
thoả mãn tính tò mò ham hiểu biết của trẻ. Vì vậy thông qua các hoạt
động khác tôi có thể lồng văn học vào vì qua các hoạt động đó trẻ có
thể được nghe lại, đọc lại những câu chuyện, bài thơ, câu tục ngữ, ca
dao…Một cách hứng thú nhiều lần cùng một câu chuyện, bài thơ mà
trẻ đã thuộc lòng, trẻ thường nhắc đi nhắc lại nhiều lần những bài thơ

câu chuyện đó
Ví dụ: Khi dạy trẻ hoạt động tạo hình “ Vẽ ngôi nhà của bé” Tôi có thể
lồng vào đó bài thơ như: Em yêu nhà em…Hay khi cho trẻ chơi trò
chơi vận động “Kéo cưa lừa sẻ” Tôi cũng có thể vừa cho trẻ chơi vừa
đọc đồng dao.
Vì vậy việc tạo môi trường kích thích hứng cho trẻ làm quen với
văn học thông qua các hoạt động khác là kích thích khả năng bắt chước
sự tiếp nhận, đặc biệt là sự phát triển rất nhiều về ngôn ngữ âm thanh
cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ có khả năng nhận ra những hình ảnh sinh
động của cuộc sống, khả năng nghe nhìn và cảm nhận màu sắc xúc
cảm qua những bài thơ, câu chuyện… mà cô đã lồng ghép các hoạt
động khác
Ví dụ: Khi dạy trẻ hoạt động môi trường xung quanh về sự nảy
mầm của cây đậu, khi dạy hoạt động này tôicho trẻ quan sát tranh vẽ
hoặc mô hình, cô có thể vừa cho trẻ quan sát vừa kể cho trẻ nghe một
cậu chuyện về: Chú đỗ con. Chính những yếu tố đó đã lôi cuốn trẻ đem
7


lại niềm vui sướng thích khám phá và tìm hiểu thế giới xung quanh. Vì
trong thế giới thiên nhiên chứa đựng bao nhiêu điều mà trẻ cần tìm
hiểu là nơi quan sát cuộc sống của muôn loài, động vật, thực vật mà
không bao giờ chán đối với trẻ, trẻ rất hứng thú nghe đọc, nghe kể về
những đặc điểm đời sống sinh sôi nảy nở đó.
Ở trong những điều kiện đó những câu ca dao tục ngữ, những câu
chuyện bài thơ là những bài học đầu tiên giúp trẻ nhận biết thế giới
xung quanh. Vì văn học chính ngôn từ là kho vô tận về âm thanh, là
bức tranh khái niệm về cuộc sống, khi cho trẻ làm quen với văn học
thông qua các hoạt động khác, giúp trẻ có những hình tượng văn học
phong phú xúc cảm tình cảm, đưa trẻ đến những ngôn ngữ dân tộc.

Những hình tượng đó sẽ làm phong phú nhận thức rõ ràng cho trẻ, làm
chính xác hoàn hảo các câu các cấu trúc ngữ pháp. Không những thế
khi cho trẻ làm quen với văn học thông qua các hoạt động khác còn
giúp trẻ có hứng đọc sách, kỹ năng giở sách và kỹ năng đọc kể diễn
cảm.
Ví dụ: Khi cho trẻ chơi hoạt động góc, ở góc văn học trẻ được giở
sách xem truyện, tập đọc thơ… Thông qua hoạt động này trẻ được hiểu
biết và phát huy những kỹ năng tiềm ẩn, những động lực thúc đẩy, khát
vọng tìm hiểu thế giới xung quanh.
Mặt khác, thông qua hoạt động góc này với cái thế giới thu nhỏ
trong quyển sách những câu truyện những bài thơ đã trỏ thành niềm
8


vui niềm hạnh phúc đối với trẻ nó đã thoả mãn tính tò mò ham hiểu
biết của trẻ giúp trẻ có hứng thú ham thích đọc sách, phát triển kỹ năng
giở sách, tư thế ngồi và giúp trẻ có một số kỹ năng cần thiết cho cuộc
sống sau này của trẻ.
Để kích thích trẻ có hứng thú với văn học thông qua các hoạt động
khác thì cô giáo phải là người tổ chức các hoạt động, nhằm giúp trẻ
phát triển kích hứng thú học văn học, để phát triển toàn diện nhân cách
trẻ. Giúp trẻ có kỹ năng kinh nghiệm sống cho cuộc sống sau này của
trẻ nhằm phát triển ở trẻ một con người mới, con người có ích cho xã
hội.
* Biện pháp 2: Tạo hứng thú cho trẻ làm quen với văn học qua lời
kể giọng đọc của cô.
Để truyền thụ một tác phẩm văn học đến với trẻ một cách chọn vẹn
và trẻ có hứng thú khi tiếp nhận tác phẩm văn học đó một cách dễ
dàng, chọn vẹn thì người giáo viên phải cần cho trẻ một số kỹ năng thủ
thuật ngôn ngữ khi đọc thơ kể chuyện diễn cảm, thậm chí là kỹ xảo đọc

kể diễn cảm. Việc rèn luyện này đòi hỏi giáo viên phải đọc kỹ các tác
phẩm văn học và phân tích từng chi tiết nhỏ của từng tác phẩm văn
học, từ đó xác định và sử dụng đúng giọng điệu cơ bản, ngữ điệu
cường độ âm thanh, ngôn ngữ của mình.
Giọng điệu là tình chất chung của giọng đọc, giọng kể, khi trình bày
một tác phẩm văn học nghệ thuật giọng điệu cơ bản phụ thuộc vào các
9


thể loại nội dung, tư tưởng phong phú, phong cách của ngôn ngữ của
tác phẩm văn học. Vì trẻ 4 tuổi chưa thể tự đọc một tác nào đó, cho nên
sự tiếp nhận các tác phẩm văn học thông cô giáo. Qua giọng đọc lời kể
của cô trẻ có khả năng nhìn ra những hình ảnh sinh động về cuộc sống
và cảm nhận được màu sắc, xúc cảm, tình cảm của các tác phẩm văn
học, giúp trẻ có hứng thú tiếp nhận tốt các tác phẩm văn học đó.
Ví dụ: Với bài thơ “ Tết đang vào nhà”. Cô cần đọc với giọng điệu
bộ ràng, vui vẻ, để khắc hoạ cảnh vật, hoạt động của con người rất
sáng sủa sinh động thực sự gợi tâm trạng vui sướng, yêu đời với xuân
đang tới.
“ Hoa đào trước ngõ…
…Tết đang vaò nhà.”
Hoặc với bài thơ: Đàn gà con
Giọng điệu khi đọc cần hồn nhiên trong trẻo, tình cảm thể hiện bức
tranh thiên nhiên đẹp tươi sáng giản dị, pha chút tinh nghịch tình cảm của
trẻ thơ.
“ Mười quả trứng tròn…
… Ta yêu chú lắm.”
Việc lụă chon lời kể cơ bản có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát
âm, ngoài ra đối với trẻ 4 tuổi cô giáo cần chọn và đọc, kể cho trẻ những
tác phẩm văn học phù hợp theo từng độ tuổi. Vì trẻ ở lứa tuổi này đã phân

biệt được rõ rệt sự khác nhau giữa các hình thức hoạt động và các thể loại
10


như: Thơ, truyện…Trẻ đã chú lắng nghe được các câu chuyện khá dài,
biết nghe âm thanh nhịp điệu qua lời kể giọng đọc, lời kể nghệ thuật của
cô. Từ đó trẻ nhận ra được tính cách phẩm chất của các nhân vật trong các
tác phẩm văn học.
Ví dụ: Khi kể chuyện cổ tích “ Cóc kiện trời” Cô cần kể giọng điệu sôi
nổi rõ ràng, có pha chút cảm phục. Đoạn đầu được kể với giọng chậm
rãi, mục đích giới thiệu bối cảnh câu chuyện và các nhân vật.
“ Thủa xa xưa Ngọc Hoàng……………………...........
Các con vật họp bàn nhau quyết định cử cóc lên gặp Ngọc Hoàng…”
Đoạn miêu tả cuộc chiến giữa các nhân vật và tay chân của Ngọc
hoàng lại cần nhịp điệu nhanh hơn, cường độ mạnh hơn, thể hiện căng
thẳng của của chiến đấu.
“… Bầy gà vừa ló ra……………………… Không còn sót người nào.”
Liên quan đến cường độ, nhịp điệu phải kể đến ngắt giọng, ngắt giọng
ngắn thường ở nhịp điệu nhanh, cường độ mạnh, ngắt giọng dài thường ở
trong nhịp điệu chậm, cường độ nhẹ, thể hiện tình cảm buồn, bi thương.
Qua những lời kể giọng đọc của cô giáo trẻ cảm thụ được trạng thái
của các nhân vật, âm điệu, các bài thơ, câu chuyện…Nhận ra được tính
cách, hình ảnh của các nhân vật có trong nội dung tác phẩm văn học. Qua
đó trẻ cũng nhận ra được trạng tháI tự hào vui tươi hay âu yếm, trông
những bài thơ hay câu chuyện điều đó sẽ giúp trẻ nhận dạng được tục ngữ,
ca dao, chuyện kể, văn xuôi, thơ ca…Thu hút hứng thú kích thích cho trẻ
11


khi làm quen với tác phẩm văn học và trẻ thích học hoạt động văn học. Vì

qua các tác phẩm văn học đó sẽ giúp trẻ phát triển nhận thức, giáo dục đạo
đức, tình cảm thẩm mĩ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ có khả
năng , năng khiếu về môn văn học nghệ thuật.
* Biện pháp 3: Xây dựng hoạt động văn học theo chủ đề chủ điểm
phù hợp.
Do đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non “ Học mà chơi chơi mà học”
Nhất là đối với trẻ 4 tuổi, với phương pháp dạy học theo hình thức đổi
mới tích cực như hiện nay, khi dạy trẻ theo chủ đề chủ điểm lồng ghép
tích hợp các nội dung giáo dục trẻ trong các hoạt động có chủ đích làm
quen với tác phẩm văn học. Tôi đã phải đầu tư thời gian vào nghiên cứu
các đề tài của mình dạy có thể đưa vào chủ đề này hay chủ đề kia sao cho
phù hợp. Để làm sao khi cho trẻ làm quen với văn học thì nội dung chủ đề
đó phải xuyên suốt liên kết trong quá trình học, sự nối tiếp giữa phần nọ
với phần kia, luôn luôn gắn với chủ đề thì hoạt động đó sẽ không bị nhàm
chán, rời rạc, kiến thức cung cấp cho trẻ cũng không hời hợt mà sẽ tạo
được sự hứng thú lôi cuốn hấp dẫn trẻ từ hoạt động này sang hoạt động
khác. Trẻ có cảm giác như mình đang được vui chơi tìm hiểu trong thế
giới đó chứ không phảI ở trong một giờ học. Do vậy việc cho trẻ làm quen
với văn học theo chủ đề chủ điểm sẽ giúp trẻ tiếp thu tốt hơn, hứng thú
tích cực hơn.
Ví dụ: Đề tài: Kể chuyện “Tích Chu”.
12


Chủ điểm: Gia đình
Chủ đề: Những tấm lòng hiếu thảo
Gồm các phần: Cho trẻ xem hình ảnh bà cháu trên màn hình vi tính và
giới thiệu tên truyện, Kể nội dung câu chuyện cho trẻ nghe.
+ Lần 1 bằng lời, tranh minh họa
+ Lần 2 bằng lời, rối sân khấu

Giảng nội dung câu chuyện, tóm tắt nội dung câu chuyện, đàm thoại
cùng trẻ( Lồng giáo dục).
+ Kể lại lần 3 bằng rối tay, cho trẻ kẻ nối tiếp cùng cô
+ Có thể cho trẻ xem đĩa phim hoạt hình có nọi dung câu truyện “
Tích Chu”Trò chơi kết hợp lấy nước suối cho bà…
Như vậy những lời nói dẫn dắt của cô những hoạt độmg được đưa vào
chủ đề chủ điểm trẻ có cảm giác chơi các trò chơi chứ không phải là đang
học.
Bên cạnh xây dựng hoạt theo chủ đề, chủ điểm, tôi còn xây dựng các
góc chơi và trang trí lớp cũng theo hướng củ đề chủ điểm nhằm gây hứng
thú cho trẻ giúp trẻ có hứng thú và yêu thích tham gia hoạt động văn học.
*Biện pháp 4: Đưa công nghệ thông tin vào các tiết học có chủ đích
Đối với trẻ mầm non cái gì đối với trẻ cũng là mới lạ, bởi vậy là một
giáo viên mầm non khi cho trẻ làm quen với văn học muốn thu hút được
trẻ đến với hoạt động này thì việc đưa công nghệ thông tin đến với trẻ và
sử dụng công nghệ thông tin như một đồ dùng dạy học cho trẻ là một yếu
13


tố quan trọng, vì với trẻ 4 tuổi rất thích tìm hiểu và khám phá, vì tư duy
của trẻ ở lứa tuổi này là tư duy trực quan, hình tượng, cụ thể, trẻ được
ngắm những hình ảnh đẹp trên màn hình vi tính. Đối với từng loại hoạt
động để giúp trẻ có hứng thú học lại nhanh hiểu, dễ nhớ những tình tiết
nội dung, nhân vật của câu chuyện, bài thơ, tục ngữ, ca dao…Tôi đã vào
mạng truy cập mọi hình ảnh có nội dung tôi cần tìm và đưa vào máy vi
tính cho trẻ quan sát để thu hút sự hứng thú của trẻ trong các hoạt động
nhất là trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học tôi đã sử dụng phần
mềm phô tô xốp vẽ, cắt những hình ảnh nhân vật, den đơ làm thành những
bộ phim hoạt hình rất sinh động, cho trẻ xem và quan sát. Trong các hoạt
động khác cũng vậy, tôI cũng có thể sử dụng một số phần mềm exel,

pastwort… Cho các hoạt động khác sao cho phù hợp hơn.
Ví dụ: Khi kể cho trẻ nghe chuyện tích chu tôi đã quay cảnh bà cháu,
bà chăm sóc cháu…để cho trẻ quan sát.
Hay khi dạy trẻ bài thơ: Giúp bà. Tôi quay những hình ảnh ngã tư
đường phố nơi có nhiều người qua lại, có một số hình ảnh chấp hành
luật lệ giao thông và đang giúp đỡ những người khác qua đường, cho
trẻ quan sát những hình đó sẽ rất hấp dẫn và lôi cuốn trẻ. Khi tôi thực
hiện kể cho trẻ nghe câu chuyện “ Cáo thỏ gà trống”.Tôi đã đưa công
nghệ thông tin vào trong giờ kể chuyện đó, tôi thấy trẻ rất chăm chú
lắng nghe và say mê tìm hiểu các nhân vật có trong câu chuyện, nội
dung, tình tiết câu chuyện tôi cần cho trẻ biết. Điều đó sẽ giúp trẻ nhớ
14


lâu tên truyện, tên nhân vật, nội dung cũng như tình tiết của câu
chuyện.
Nói chung tuỳ theo từng hoạt động mà tôi đưa những hình ảnh công
nghệ thông tin vào phù hợp theo từng hoạt động, giúp cho các giờ hoạt
động của tôi đạt hiệu quả cao nhất là hoạt động làm quen với văn học.
Mặt khác muốn thực hiện được biện pháp này thì phải có sự phối
hợp chặt chẽ giữa các giáo viên mầm non và những chuyên gia tin học,
để lập những chương trình có nội dung phù hợp với từng lứa tuổi mẫu
giáo. Vì vậy tôi nghĩ những hình ảnh diễn ra trên màn hình vi tính có
sứcc hấp dẫn lôi cuốn trẻ mạnh mẽ và nhất định sẽ có sự đóng góp
đáng kể vào hiệu quả giáo dục ở trường mầm non.
* Biện pháp 5: Đồ dùng đồ chơi cho trẻ làm quen với văn học phải
bền, phải đẹp, hấp dẫn và lôi cuốn trẻ.
Khi tổ chức cho trẻ làm quen với một hoạt động nào đó, thì hoạt
động đó đến với trẻ đều mới lạ, bởi vậy là một người giáo viên mầm
non khi cho trẻ tiếp xúc với hoạt động văn học, muốn thu hút gây hứng

thú trẻ đến với bộ môn này thì việc làm và chọn mua đồ dùng đồ chơi
và sử dụng đồ dùng dạy học cho trẻ làm quen là một yếu tố vô cùng
quan trọng. Vì đối với trẻ 4 tuổi đặc điểm tâm lý của trẻ là bắt chước,
tư duy của trẻ là trực quan hình tượng, cụ thể. Do đó đồ dùng đối với
trẻ phải bền, đẹp và hấp dẫn sinh động sáng tạo, đối với từng loại hoạt

15


động tôI chọn mua đồ dùng bằng vật thật hay mô hình, bằng đồ chơi để
sử dụng trong các giờ sao cho phù hợp
Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ bài thơ: Hoa kết trái
Tôi có thể làm mô hình một vườn hoa đang ra hoa kết quả…Có rất
nhiều loại hoa có loại hoa trang trí, có loài hoa ra hoa kết quả… Để trẻ
được quan sát sờ mó…Giúp trẻ có hứng thú học hơn.
Hoặc khi kể truyện “Tích Chu” ngoài tranh ảnh ra tôi sẽ cắt xốp làm
thành những nhân vật bằng rối có nội dung của câu chuyện, gắn nhám
dính hoặc đế, ngoài ra tôi có thể làm bằng rối tay kết hợp gọt khối hình
người và trang trí quần áo đồ dùng cho từng nhân vật, những nhân vật
mà tôi tự làm tự tạo được tôi trang trí trên một mô hình sân khấu và kể
cho trẻ nghe. Chính những đồ dùng làm bằng xốp đó sẽ lôi cuốn hấp
dẫn trẻ, giúp trẻ có hứng hơn khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn
học.
Nói chung tuỳ theo từng bài dạy, từng thể loại thơ chuyện mà tôi
đưa đồ dùng đồ chơi phù hợp vào hoạt động, giúp cho hoạt động đạt
kết quả cao.
4. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng.
Qua một năm thực hiện tôi thấy so với đầu năm chất lượng tiến bộ
một cách rõ rệt:

16


*Trước khi thực hiện:
STT

Phân loại khả năng của Mức độ đánh giá
TB

Yếu

(tỷ lệ%)

(tỷ lệ %)

11 trẻ

4 trẻ

39,3%

14,3%

10 trẻ

6 trẻ

35,7%

21,4%

12trẻ

2 trẻ

21,4% 28,6%
7 trẻ
Trẻ mạnh dạn tự tin trả lời 4 trẻ

42,8%
14 trẻ

7,2%
3 trẻ

các câu hỏi của cô

50%

10,7%

trẻ

Tốt

Khá

(tỷ

lệ (tỷ lệ%)

%)

Trẻ yêu thích tác phẩm, hứng 3 trẻ

1

thú tiếp nhận tác phẩm
10,7% 35,7%
Trẻ có khả năng đọc kể diễn

4 trẻ

2

14,3% 28,6%

Giáo dục lễ giáo, đạo đức 6 trẻ

4

8 trẻ

cảm tác phẩm diễn đạt ngôn
ngữ mạch lạc

3

10 trẻ

8trẻ

qua các tác phẩm văn học

14,3% 25%

* Sau khi thực hiện:
STT

Phân loại khả năng của Mức độ đánh giá
Tốt

17

Khá

TB

Yếu


(tỷ

trẻ

lệ (tỷ lệ%)

(tỷ lệ%)

(tỷ lệ %)

8 trẻ

0 trẻ

28,6%

0%

6 trẻ

0 trẻ

21,5%

0%

1trẻ

0 trẻ

3,6%

0%

6 trẻ

0 trẻ

21,5%

0%

%)

Trẻ yêu thích tác phẩm, hứng 10 trẻ

1

thú tiếp nhận tác phẩm
35,7% 35,7%
Trẻ có khả năng đọc kể diễn

9 trẻ

2

10 trẻ

13 trẻ

cảm tác phẩm diễn đạt ngôn

32,1% 46,4%

ngữ mạch lạc
Giáo dục lễ giáo, đạo đức qua 20 trẻ

3

các tác phẩm văn học

71,4% 25%

Trẻ mạnh dạn tự tin trả lời 12 trẻ

4

các câu hỏi của cô

7 trẻ

10 trẻ

42,8% 35,7%

Kết luận: Qua một năm thực hiện những biện pháp trên tôI thấy đã
đem lại kết quả cao trên trẻ.

IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM.
Từ những kết quả trên tôi rút ra một số kinh nghệm sau:
1. Tạo môi trường kích thích hứng thú cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học thông qua hoạt động khác.
2. Tạo hứng thú cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học qua lời kể của
cô.
3. Xây dựng hoạt động văn học theo chủ đề chủ điểm phong phú sát
với chủ đề, chủ điểm và lồng ghép tích hợp các nội dung giáo dục,
lễ giáo đạo đức, vệ sinh, thẩm mĩ… vào trong từng hoạt động sao
cho phù hợp.

18


4. Đưa công nghệ thông tin vào các tiết học có chủ đích, phối hợp với
các chuyên gia tin học cùng với giáo viên mầm non có những
phương pháp biện pháp dạy trẻ đạt kết quả cao
5. Đồ dùng đồ chơi cho trẻ làm quen với văn học phải bền, phải đẹp, có
sáng tạo, hấp dẫn và lôi cuốn trẻ.

V. NHỮNG KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ NGHỊ.
Nhà trường hàng tháng tổ chức cho giáo viên một buổi toạ đàm về
chuyên môn để giáo viên trong trường có cơ hội học hỏi chuyên môn
của nhau, có nhiều biện pháp sáng tạo, linh hoạt trong các hoạt động
khác.
Đề nghị phòng giáo dục thường xuyên xây dựng nhiều hoạt động
mẫu để giáo viên đi dự giờ và được tham quan cách trang trí góc, chủ
đề, chủ điểm của các trường bạn.
Đề nghị phomh giáo dục đầu tư thêm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi
mô hình bền đẹp sáng tạo, phục vụ cho việc giảng dạy, để giáo viên có
điều kiện thuận lợi cho việc dạy trẻ và gây hứng thú cho trẻ trong
những năm học mới đạt kết quả cao.
Trên đây là bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi, tôi mong Ban giám
hiệu, các bạn đồng nghiệp, Hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm
xem xét và góp ý cho tôi./.

Nhận xét đánh giá xếp loại

Kim thư, ngày 18 tháng 4 năm 2010
19

của Hội đồng khoa học cơ sở

Tác giả

(Chủ tịch hội đồng Ký,đóng dấu)

20