Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 6 tuổi1

MỤC LỤC
Trang
SƠ YẾU Lí LỊCH

2

1. MỞ ĐẦU

3

-Tên đề tài

3

1.1.Lý do chọn đề tài

3

1.2. Mục đích viết sáng kiến kinh nghiệm

4

1.3. Nhiệm vụ nghiờn cứu

4

1.4. Phạm vi nghiờn cứu

4

2. NỘI DUNG

5

2.1. Cơ sở lí luận

5

2.2. Thực trạng

6

2.3. Những biện phỏp thực hiện.

8

2.4. Kết quả đạt được

18

- Kết luận

19

3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM

20

4. NHỮNG KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ NGHỊ

21

- Tài

22

liệu tham khảo

1


1. MỞ ĐẦU
* TÊN ĐỀ TÀI: "Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc

cho trẻ 5-6 tuổi "
1.1 Lý do chọn đề tài:
Âm nhạc là loại hình nghệ thuật, là món ăn tinh thần không thể thiếu được
đối với đời sống con người. Âm nhạc phản ánh cuộc sống con người bằng những
hình tượng âm nhạc, âm nhạc còn phản ánh niềm vui, nỗi buồn, khát vọng ước mơ
của con người.
Đặc biệt đối với trẻ mầm non, âm nhạc có một vai trò hết sức quan trọng.
Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển lời nói,
quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm…Âm nhạc là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc.
Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi còn nằm trong nôi. Những lời ru à ơi của
bà của mẹ, những câu hát mộc mạc, gần gũi đó ngấm vào mỏu thịt và nuụi lớn tõm
hồn trẻ thơ của trẻ. Tỡnh yờu gia đỡnh, quờ hương cũng lớn lên từ tiếng hát, lời ru
đó.
Mặt khỏc, trẻ mầm non dễ xỳc cảm, vốn ngây thơ, trong sáng nên rất dễ tiếp
xúc với âm nhạc. Thế giới âm nhạc muôn màu không ngừng chuyển động tạo điều
kiện cho trẻ phát triển toàn diện: Thể chất, trí tuệ, tỡnh cảm, đạo đức, thẩm mĩ.
Để hun đúc cho các bé có tâm hồn dân tộc, giáo dục nghệ thuật yêu thích

những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Là một giáo viên mầm non tôi luôn tâm
huyết với nghề, mong muốn truyền đạt cho các bé thật nhiều kiến thức, giúp trẻ
phát triển hết những khả năng vốn có và điều quan trong hơn cả là giáo viên phải
biết nắm bắt được tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ trong mối quan hệ với õm nhạc.
Chớnh vỡ điều đó tôi đó luụn trăn trở, tỡm tũi và sỏng tạo để tỡm ra những cỏch
thức hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mỡnh đạt hiệu quả cao.
Song trên thực tế hoạt động âm nhạc chỉ đơn thuần là cho trẻ tập hát và biểu
diễn các bài hát nhằm tạo không khí văn nghệ để gây hứng thú, âm nhạc chỉ diễn ra
2


một cỏch dập khuụn, mỏy múc, khụng thoải mỏi, trẻ chưa được sáng tạo cùng cô
để tạo ra các vận động thống nhất cùng thực hiện, đồ dùng nhạc cụ ở góc âm nhạc
cũn hạn chế khụng thu hỳt được sự hứng thú ở trẻ, rất nhiều trẻ không hứng thú
tham gia, trẻ chưa biết thể hiện các vận động phù hợp với bài hát, chưa cảm nhận
được giai điệu của bài hát khi nghe, chớnh vỡ thế mà trẻ chưa tích cực hứng thú
tham gia hoạt động âm nhạc.
Mặt khác trẻ 5 tuổi của lớp tôi 60,7% số cháu đã qua lớp 4 tuổi, nhưng còn
39,3% số cháu lần đầu tiên mới đến lớp mẫu giáo các cháu còn rụt rè, nhút
nhát,chưa mạnh dạn tự tin thể hiện trước các bạn và cô giáo.
Xuất phát từ những nhận thức trên nên tôi đã chọn đề tài "Một số biện pháp
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi" để nghiên cứu và thực
hiện.
1.2. Mục đích viết sáng kiến kinh nghiệm:
Khảo sỏt việc giỏo dục õm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi, từ đó tỡm ra cỏc biện phỏp
nõng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi.
1.3. Nhiệm vụ nghiờn cứu:
Một số biện pháp “ Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi”
1.4. Phạm vi nghiờn cứu:
Một số biện phỏp “ Nõng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi”

trong năm học 2010-2011, cho 28 trẻ 5 tuổi lớp A3 trường mầm non Kim ThưThanh Oai- TP Hà Nội.

3


2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận:
Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em, ở tuổi mẫu giỏo, xỳc cảm thẩm mĩ của
trẻ phỏt triển khỏ nhanh, tõm hồn trẻ nhạy cảm, dễ xỳc cảm với những cảnh vật
xung quanh. Vỡ vậy trẻ rất dễ nhận ra những vẻ đẹp và cảm thụ cái đẹp, thích học
múa, hát và học rất nhanh bằng cách bắt chước. Trẻ đến với nghệ thuật một cách tự
nhiên và tác động của nghệ thuật đối với tuổi thơ rất mạnh mẽ. Nhiều công trỡnh
khoa học đó khẳng định năng khiếu âm nhạc được nảy sinh từ tuổi ấu thơ. Hai nhà
tâm lí học Đức là V.Hec-Cơ và I.Xle-hen đó nghiờn cứu 411 nhạc sĩ thấy rằng: Cú
401 người( 90%) bộc lộ năng khiếu trước 10 tuổi.
Sự phát triển mạnh mẽ những xúc cảm thẩm mĩ kết hợp với trí nhớ máy móc
vốn có ở trẻ khiến cho lứa tuổi này rất nhạy cảm với văn học nghệ thuật. Những
nét tâm lí đặc trưng của tuổi mẫu giáo là tiền đề cho việc tiếp thu, giáo dục âm
nhạc. Âm nhạc đó đem lại cho trẻ một thế giới âm thanh nhiều màu sắc, gợi cho trẻ
sự thú vị, hấp dẫn và sự hài hoà tinh tế, tạo điều kiện cho trẻ thể hiện chính bản
thân mỡnh.
Mặt khác âm nhạc được coi là một trong những phương tiện tạo nên sự hỡnh
thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Cho nên là một giáo viên mầm non
việc đầu tiên phải làm là giáo dục cho trẻ lũng yờu õm nhạc, biết cảm thụ õm nhạc
thụng qua cỏc hoạt động âm nhạc phong phú, dạy trẻ các kỹ năng cơ bản, đơn giản
và thói quen trong các dạng hoạt động âm nhạc như ca hát, nghe, vận động, múa,
trũ chơi âm nhạc. Giáo viên luôn quan tâm phát triển ở trẻ năng lực cảm thụ, tưởng
tượng, sự tập trung chú ý, biết nhận xét, có khả năng diễn tả hứng thú và sự lựa
chọn phỏt huy tớnh tớch cực, sáng tạo trong các dạng hoạt động âm nhạc.
Bởi vậy giáo dục âm nhạc được thực hiện bằng các phương pháp tích cực

thể hiện rừ trong mối quan hệ khụng ngừng giữa nghe nhỡn, cảm xỳc, trao đổi.
Vấn đề là phải đưa trẻ đến với nghệ thuật, tạo cho trẻ cảm xúc, tạo các phương tiện
4


giúp trẻ thực hiện nghệ thuật. Do đó mà giáo viên mầm non cần sử dụng đầy đủ 3
phương pháp cơ bản của giáo dục âm nhạc là:
* Phương pháp trực quan thính giác: là phương pháp đặc thù của giáo dục âm
nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tõm trạng, cảm xỳc tỡnh cảm đa dạng, gần
gũi trẻ.
* Phương pháp dùng lời( giảng giải, chỉ dẫn…) hướng tới ý thức của trẻ. Đối với
trẻ lời nói cụ thể và cú hỡnh ảnh của giỏo viờn là một trong những phương tiện
nhận thức đặc biệt gần gũi dễ hiểu.
* Phương pháp thực hành nghệ thuật: Trẻ hát, chơi trũ chơi âm nhạc, vận động
sử dụng nhạc cụ, hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Cho nên việc dạy các hoạt động âm nhạc ở trường mầm non với các phương
pháp dạy học cơ bản, trên cơ sở các nguyên tắc tính vừa sức, tuần tự liên tục, tự
giác tích cực. Tuy nhiên trong khi chuẩn bị cũng như tiến hành mỗi dạng hoạt động
âm nhạc có những đặc điểm khác biệt và trong tổ chức hoạt âm nhạc cho trẻ giáo
viên phải kết hợp các dạng hoạt động âm nhạc với nhau cũng như kết hợp các hỡnh
thức tổ chức õm nhạc cho trẻ.
2.2. Thực trạng:
a. Những thuận lợi:
- 100% giáo viên đạt trỡnh độ chuẩn và trên chuẩn, đa số đội ngũ giáo viên mầm
non có tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến trẻ, có phẩm chất nghề nghiệp.
- Hầu hết đội ngũ giáo viên là người địa phương nên có nhiều thuận lợi trong
công tác.
- 100% số trẻ đến lớp đều ăn ngủ bán trú tại lớp.
- Lớp học sạch sẽ, thoáng mát có đầy đủ ánh sáng để trẻ học tập.
b. Khó khăn:

Lớp 5 tuổi A3 do tôi và đ/c Lương Thị Kim Yến phụ trách với số lượng là
28 cháu
- Số chỏu gỏi là: 15 chỏu.
5


- Số chỏu trai là: 13 chỏu.
Trong đó: 17 cháu đó được học qua lớp mẫu giáo 4 tuổi, đạt tỉ lệ: 60,7%
11 cháu ở nhà đầu năm học mới ra lớp, đạt tỉ lệ: 39,3%
* Về lớp học:
- Cú gúc õm nhạc nhưng cũn sơ sài, chưa phong phú, chưa gây được sự hứng thú
tham gia của trẻ.
* Về đồ dùng đồ chơi:
- Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động âm nhạc chưa được nhiều, đồ dùng chưa
đẹp, chưa phong phú, chưa sáng tạo để lôi cuốn hấp dẫn trẻ.
- Chưa có nhiều các băng đĩa nhạc theo chủ đề, chủ điểm để bật cho trẻ nghe hàng
ngày.
* Về phớa phụ huynh:
- Đời sống cũn nhiều khú khăn mặc dù đó quan tõm đến giáo dục xó nhà nhưng
vẫn chưa đóng góp được nhiều trong công cuộc xó hội hoỏ giỏo dục.
* Về phớa giỏo viờn:
- Khi cho trẻ hoạt động âm nhạc vẫn cũn mang tinh chất dập khuõn, mỏy múc,
chưa sáng tạo, chưa linh hoạt, chưa gây được cho các trẻ trong lớp mỡnh lũng yờu
thớch say mờ õm nhạc.
- Giỏo viờn cũn hạn chế khi cải biờn, sưu tầm, sáng tác một số trũ chơi âm nhạc.
* Về phía trẻ:
Số liệu điều tra trước khi thực hiện
Qua khảo sát đầu năm tôi thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của các cháu trong
lớp tôi như sau:

6


MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ

1
2

3

4

Tốt

Khá

TB

(Tỷ lệ %)

(Tỷ lệ %)

(Tỷ lệ %)

Trẻ mạnh dạn, tự tin hỏt rừ ràng,

7 trẻ

13 trẻ

8 trẻ

chớnh xỏc.
Trẻ hiểu nội dung cỏc tỏc phẩm õm

25%
4 trẻ

46,4%
10 trẻ

28,6%
14 trẻ

nhạc, biết cảm thụ õm nhạc.
Trẻ vận động đúng đẹp theo đội

14,3%
3 trẻ

35,7%
15 trẻ

50%
10 trẻ

hỡnh, diễn cảm cỏc động tác, phối

10,7%

53,6%

35,7%

5 trẻ

17 trẻ

6 trẻ

17,9%

60,7%

21,4%

hợp nhịp nhàng toàn thân với động
tác tay và chân.
Khả năng nghe và phân biệt âm
nhạc của trẻ.

2. 3. Những biện pháp thực hiện:
*Biện pháp 1: Tạo môi trường kích thích hứng thú học tập của trẻ tham
gia hoạt động õm nhạc.
Như chúng ta đã biết, trẻ 5-6 tuổi là giai đoạn chuẩn bị cho trẻ đến trường
tiểu học, trẻ có khả năng tri giác toàn vẹn hỡnh tượng âm nhạc cùng với những
kinh nghiệm được tích luỹ từ trước như nghe hát cùng đàn đệm, xem động tác,
điệu bộ. Trẻ có thể chuyển đổi điệu bộ theo âm điệu, biết kết hợp khăng khít giữa
thời gian với âm nhạc, vận động phối hợp toàn thân với một trỡnh tự tương đối
phức tạp trong các điệu múa hay tái hiện một số tiết tấu khó. Trẻ có ấn tượng sõu

sắc khi nghe nhạc qua đài, xem băng đĩa, trẻ rất hào hứng muốn vào góc âm nhạc
để tự mỡnh thể hiện mỡnh, hỏt vận động bằng các nhạc cụ, trang phục. Vỡ vậy
muốn trẻ thớch thỳ hào hứng thỡ bản thõn tụi luụn làm mới gúc nghệ thuật bằng

7


nhiều hỡnh thức để kích thích hứng thú của trẻ. Tôi thường xuyên chú ý sắp xếp
các học cụ, đội hỡnh để tạo môi trường học thoải mái cho trẻ.
* Vớ dụ: Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là dạy múa minh hoạ
thỡ bằng mọi cỏch tụi phải bố trớ trong lớp khụng gian rộng rói để kích thích trẻ
thực hiện các động tác thoải mái, giúp trẻ hoạt động tích cực hơn.
Ngoài ra tôi luôn thay đổi cách bày trí góc âm nhạc thật sinh động theo chủ
điểm để gây sự thu hút tới trẻ.
* Vớ dụ: Chủ điểm “ Thế giới động vật”: Tôi trang trí bằng những hỡnh ảnh cỏc
con vật sống động, con thỡ cầm đàn đánh, con thỡ thổi kốn, con thỡ đánh trống,
con thỡ cầm micrụ hỏt…
Từ những hỡnh ảnh vui nhộn do cụ và trẻ cựng trang trớ trẻ rất muốn mỡnh
cú thể làm được như các bạn, được thể hiện tài năng của bản thõn mỡnh.
Chớnh vỡ lẽ đó góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc
của mỡnh, trẻ cú thể làm quen, ụn luyện, củng cố và vận dụng phỏt triển cỏc kỹ
năng âm nhạc qua các trũ chơi, các hoạt động sáng tạo. Tại đây trẻ tự hát hay tự
vận động theo nhạc biểu diễn một mỡnh hay cựng một nhúm bạn một cỏch thớch
thỳ.
Và điều quan trọng hơn nữa để tạo hứng thú cho trẻ hoạt động âm nhạc thỡ phải
chuẩn bị rất nhiều loại nhạc cụ, băng đĩa nhạc mầm non thuộc các chủ đề để bật
cho trẻ nghe trong góc, các trang phục được sắp xếp một cách khoa học ở góc âm
nhạc để trẻ dễ sử dụng, nhưng để có nhiều đồ dùng phong phú thỡ giỏo viờn phải
tận dụng những nguyờn vật liệu phế thải sẵn cú dễ tỡm để cô và trẻ có thể tự tạo ra
các dụng cụ âm nhạc hay trang phục biểu diễn.

* Vớ dụ: Tôi đó tận dụng những vỏ hộp sữa bột để làm trống cơm, những mảnh
xốp màu và giấy gói quà sinh nhật làm những chiếc quạt múa, những lon bia, vỏ
thạch làm sắc xô cho trẻ gừ, giấy bỏo cũ bản rộng cắt thành những trang phục để
trẻ biểu diễn.

8


Từ những đồ dùng tự tạo của cô, trẻ nhỡn vào đó trẻ sẽ cảm thấy rất hứng thú
càng muốn được tham gia hoạt động âm nhạc.
Bên cạnh việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động âm nhạc trong lớp ở góc
nghệ thuật thỡ mụi trường ngoài lớp học cũng rất quan trọng đối với trẻ như góc
thiên nhiên, sân vườn trường, trong giờ đón trả trẻ, giờ thể dục sáng…
* Vớ dụ: Ở góc thiên nhiên: Cô có thể tổ chức cho trẻ trồng hoa, chăm sóc hoa, trẻ
có thể vừa làm vừa hát “ Hoa trong vườn”( dân ca Thanh Hoá)
Trong giờ thể dục sáng, giờ đón, trả trẻ cô có thể mở cho trẻ nghe băng đài tạo
cho trẻ không khí của một ngày mới sinh động.
Cho nên việc tạo môi trường phù hợp, thoải mái không gũ bú đó giỳp trẻ
yờu thớch, hứng thỳ, tớch cực tham gia hoạt động âm nhạc.
* Biện pháp 2: Âm nhạc kết hợp với các môn học khác, trong giờ đón trẻ,
ngày lễ, ngày hội và các trũ chơi mọi lúc mọi nơi.
Với chương trỡnh giỏo dục mầm non mới hiện nay thỡ phương pháp dạy
tích hợp các bộ môn âm nhạc có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các bộ môn khác
trở nên sinh động hơn. Giáo viên luôn tạo cơ hội để trẻ nói ra những suy nghĩ của
mỡnh và thường xuyên động viên khen ngợi trẻ kịp thời. Khi trẻ nhận ra rằng cô
giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của mỡnh thỡ trẻ sẽ tự tin
hơn, đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong những giờ hoạt động khác.
Giờ đón trẻ: Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến
trường, vỡ cỏc trẻ cũn chưa tự giác, giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tỡnh
cảm õu yếm mà bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động

rất lớn. Vỡ thế là một giỏo viờn mầm non đó cụng tỏc trong ngành 10 năm tôi đó
thấu hiểu tõm sinh lớ trẻ bằng cỏch chọn và mở cỏc ca khỳc phự hợp lụi cuốn trẻ
thớch đến trường như ca khúc: “ Em đi mẫu giáo” sáng tác Dương Minh Viên. “
Cháu đi mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, “ Vui đến trường” của Hồ Bắc, “
Trường chúng cháu là trường mầm non” của Phạm Tuyên…

9


Ngoài giờ õm nhạc, cũn tổ chức nghe nhạc trong cỏc giờ hoạt động khác
như: Hoạt động làm quen chữ cái, hoạt động khám phá khoa học, hoạt động tạo
hỡnh…
Vớ dụ: Hoạt động làm quen với văn học, khi giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ,
câu chuyện thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung…Để truyền đạt tới trẻ
những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trớ tuệ và tỡnh cảm của bao thế hệ
người Việt nam nối tiếp nhau.
Thông qua việc dạy trẻ bài thơ: “Hạt gạo làng ta” của tác giả Trần Đăng Khoa,
sau khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “ Hạt gạo làng ta” do Trần
Viết Bỡnh phổ nhạc. Nhờ giai điệu trữ tỡnh của bài hỏt giỳp cho ý thơ trong bài
thơ được nâng cao, giờ học thêm sinh động phong phú và trẻ rất chú ý.
Mặt khác thông qua các hoạt động tổ chức ngày lễ, ngày hội cô giáo có thể
tổ chức hoạt động âm nhạc theo một chương trỡnh biểu diễn văn nghệ mà tất cả trẻ
được tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn âm nhạc.
Vớ dụ: Ngày khai giảng, lễ hội 20/11, tết trung thu, mừng ngày 8/3, hội thi “ Giai
điệu tuổi hồng” và lễ tổng kết năm học.
Trong những giờ ổn định tổ chức, hay chuyển hoạt động, tôi ổn định trẻ bằng
những bài hát mà trẻ thích, thuộc chủ đề, chủ điểm, chơi các trũ chơi dựa trên nội
dung bài hát. Đối với trẻ thơ, việc làm quen với âm nhạc thông qua các trũ chơi là
một biện pháp hữu hiệu nhất. Trũ chơi trở thành phương tiện để đem đến cho trẻ
các yếu tố nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một

cách nhẹ nhàng, thoải mái, trẻ rất hứng thú để cảm thụ âm nhạc. Vỡ đặc điểm lứa
tuổi mầm non là “Học mà chơi, chơi mà học”, để kích thích trẻ hứng thú trong khi
chơi cô phải thay đổi hỡnh thức chơi kết hợp với việc lựa chọn bài hát cho phù hợp
với nội dung trũ chơi, nó có vai trũ quan trọng giỳp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng
cố ca hỏt, tạo cảm giỏc nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó đó
gúp phần làm cho trẻ cảm thụ õm nhạc một cỏch tốt hơn.

10


Vớ dụ: Trũ chơi “ Nghe âm thanh tỡm dụng cụ” yờu cầu trẻ phải lắng tai nghe âm
thanh phát ra để có thể đoán được dụng cụ phát ra âm thanh đó để trẻ tỡm.
Như vậy, âm nhạc kết hợp với các môn học khác, trong giừo đón trẻ, trong
các ngày lễ, ngày hội và các trũ chơi âm nhạc mọi lúc mọi nơi có tác dụng rất lớn
đối với sự hỡnh thành phỏt triển khả năng âm nhạc của trẻ và cũn giỳp trẻ mạnh
dạn, tự tin hơn khi tham gia biểu diễn.
* Biện pháp 3 : Sưu tầm, sỏng tỏc, cải biờn một số trũ chơi phục vụ âm
nhạc.
Hiện nay, trũ chơi âm nhạc được coi là một trong các hỡnh thức vận động
theo nhạc của chương trỡnh giỏo dục õm nhạc Mầm non. Nú cú vai trũ quan trọng
giỳp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hỏt, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển
năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc.
Mỗi loại trũ chơi đều có ý nghĩa giỳp trẻ phỏt triển trớ tuệ, tạo cho trẻ cú
những phản xạ nhanh, nhạy, cú tỏc dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội
dung giáo dục. Đặc biệt trũ chơi âm nhạc cũn rốn luyện cho trẻ cú kĩ năng thông
qua tai nghe âm nhạc.
Chớnh vỡ vậy bản thõn tụi đó tỡm tũi, sỏng tỏc, cải biờn một số trũ chơi
nhằm làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.
a. Trũ chơi “nghe thấu hát tài” :
Trũ chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng

- Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trỡnh thuộc chủ đề
dang tỡm hiểu bài hỏt mà trẻ đó thuộc.
- Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngoài lớp, cô nói thầm vào tai từng
trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách nhiệm chạy về
đội của mỡnh và núi lại cõu hỏt đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào tai cho
bạn thứ 3...Và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng lên hát
lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn thỡ thắng cuộc.

11


Vớ dụ: Cô nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát: “Yờu chỳ cụng nhõn lớn
lờn chỏu lỏi mỏy cày”( thuộc chủ đề nghề nghiệp). Hai trẻ đại diện chạy về nói
thầm vào tai cho bạn thứ 2 của đội mỡnh...Và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội
lên hát lại đúng lời của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc.
b. Trũ chơi: “Nghe âm thanh đoán tên nhạc cụ”
Trũ chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe cỏc õm thanh của cỏc nhạc cụ
khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ.
- Chuẩn bị : một số nhạc cụ âm nhạc như sau
Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gừ bằng tre,
bằng vỏ nghờu, dàn gừ bằng tre, trống gừ bằng lon, bằng quả bầu khụ...
- Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới thiệu cho
trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như:
+ Cô đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ.
+ Cô thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kốn bằng nhựa.
+ Cụ gừ phỏch bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gừ bằng phỏch tre...
Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gừ cỏc loại nhạc
cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cụ hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gỡ? Khi trẻ đó quen, cụ
cho trẻ ngồi khụng nhỡn thấy nhạc cụ, sau đó cô đánh đàn, gừ, thổi cỏc loại nhạc
cụ và hỏi xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ

chia làm 2 đội và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài theo yêu cầu của
đội đoán đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó.
c. Trũ chơi: “Giai điệu thân quen”
Trũ chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai
điệu bài hát đó học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh
nhẹn, linh hoạt, trả lời rừ ràng, chớnh xỏc tờn bài hỏt.
- Chuẩn bị: Băng nhạc có các bài hát trong chương trỡnh mà trẻ đó được học,
casset

12


- Cách chơi: Cô mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung chuông
giành quyền trả lời bằng cách nói rừ tờn bài hỏt vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ trong
đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn.
Vớ dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi
nhanh...” thỡ trẻ phải nờu được đó là bài hát “Lá xanh”( thuộc chủ đề thế giới
thực vật).
d. Trũ chơi “Ô cửa bí mật”
Trũ chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu diễn
và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa
- Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía sau
những ô cửa, thùng các-tông sơn màu để làm ô cửa và một số đồng tiền vàng để
tặng cho trẻ.
- Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tỡ để tỡm ra đội nào chơi
trước. Có từ 4-6 ô cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào chơi trước sẽ
chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ô cửa có đồ dùng đồ chơi
gỡ thỡ đội đó phải hát một bài nói về hỡnh ảnh đó.
Vớ dụ: Mở ụ cửa số 3 cú con mốo thỡ hỏt một bài hỏt núi về con mốo như: “Ai
cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”...

Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hỡnh ảnh trong ụ cửa
đó thỡ đội đó được tặng một đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa. Nếu đội
nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hỡnh ảnh trong ụ cửa
thỡ quyền hỏt thuộc về đội bạn.
Bằng việc sưu tầm, sáng tác, cải biên một số trũ chơi âm nhạc đó phần nào
giỳp trẻ tớch cực tham gia hoạt động âm nhạc.
* Biện pháp 4: Chuẩn bị trang phục,cỏc loại nhạc cụ thu hỳt sự yờu thớch
õm nhạc ở trẻ.
Âm nhạc là món ăn tinh thần đối với trẻ, nếu thiếu nó trẻ chỉ là “Những
bông hoa khô héo”. Những nhà nghiên cứu đó chỉ ra rằng õm nhạc giỳp trẻ thoải
13


mỏi, học tập và hoạt động tốt, trí nhớ phát triển, trí tưởng tượng ngày càng phong
phú. Những âm thanh có tổ chức chặt chẽ cùng âm nhạc giúp trẻ phát triển đạo
đức, trí tuệ, thẩm mĩ…M.Gorki nhận xét: “ Âm nhạc có tác dụng diệu kỡ đến tận
đáy lũng, nú khỏm phỏ ra cỏc phẩm chất cao quý của con người. Chính vỡ vậy,
người lớn cần đặc biệt quan tâm đến việc gíỏo dục õm nhạc cho trẻ càng sớm, càng
tốt”.
Vậy là một người giáo viên mầm non muốn cho trẻ được phát triển toàn diện
thỡ khi tổ chức hoạt động âm nhạc giáo viên cần linh hoạt chuẩn bị các đạo cụ,
trang phục cho trẻ biểu diễn.
Vớ dụ: Với bài “ Cỏi bống” cô chuẩn bị những cái thúng hoặc mẹt, với bài “
Trống cơm” cô chuẩn phách tre, trống, trẻ trai có thể chuẩn bị áo dài, khăn đống.
Ngoài ra giỏo viờn cũn cung cấp nhiều nguồn õm thanh để trẻ kết hợp sử
dụng cùng với trang phục như phách tre, các loại lon, vỏ thạch, hộp sữa, các loại
đá.
Từ những nguyờn vật liệu phế thải sẵn cú, dễ tỡm, cụ và trẻ có thể tự thiết kế ra
những đồ dùng, nhạc cụ sáng tạo.
Vớ dụ: Dựng giấy bỏo hay những loại giấy phế liệu cú kớch cỡ lớn, tạo điều kiện

cho trẻ sỏng tạo những kiểu ỏo, vỏy…Phục vụ vũ hội hoỏ trang, nhảy mỳa tự do.
Mặt khác giáo viên cần quan tâm sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại
băng nhạc thiếu nhi, mầm non, nhạc cổ điển…Các loại nhạc cụ dân tộc và một số
đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: Khăn, cờ đuôi
nheo, vũng đeo tay, những con rối, con búp bê bằng vải hay thỳ nhồi bụng làm bạn
nhảy cựng trẻ.
Tất cả những đồ dùng đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ dàng lấy và sử
dụng để kích thích tính tũ mũ ham hiểu biết lụi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc một
cách hào hứng, thoải mái.
Tóm lại góc âm nhạc với đầy đủ trang phục, nhạc cụ mở như vậy đó gúp
phần thu hỳt sự yờu thớch õm nhạc một cỏch tự nhiờn ở trẻ.
14


Một số hỡnh ảnh hoạt động âm nhạc của trẻ

15


*Biện pháp 5: Phối kết hợp với các bậc phụ huynh cho trẻ hoạt động với
õm nhạc.
Như chúng ta đã biết " Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên của trẻ". Gia
đỡnh là nơi có điều kiện để hiểu trẻ sớm nhất, toàn diện nhất “ cái chung” bên cạnh
“ cái riêng” trong đặc điểm của trẻ. Thông qua việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo
dục của các thành viên gia đỡnh trong sự tương tác với nhau à với “ Thế giới bên
ngoài gia đỡnh”, gia đỡnh là mụi trường giáo dục có ảnh hưởng sớm nhất, mạnh
mẽ nhất, mang tính quyết định nhất tới sự hỡnh thành và phỏt triển nhõn cỏch đầu
tiên của trẻ, điều đó được thể hiện thông qua các hỡnh thức: Giỏo dục trực tiếp,
giỏo dục giỏn tiếp.
Mặt khác trong khoảng thời gian trẻ ở trường giáo viên là người luôn bên

cạnh trẻ, hiểu được những tâm tư tỡnh cảm của trẻ, do đó mà giáo viên luôn muốn
các con trong lớp mỡnh cú thờm vốn õm nhạc. Cho nờn tụi thường xuyên thông
báo ,trao đổi với phụ huynh về những trẻ có khả năng âm nhạc để gia đỡnh cú
hướng bồi dưỡng thêm cho trẻ ở nhà, tuyên truyền với các bậc phụ huynh mua
băng đĩa nhạc có các bài hát mầm non thuộc chủ đề, chủ điểm để các con được
luyện tập ở nhà.
Vào các dịp lễ hội nhà trường tổ chức hội diễn văn nghệ, qua đó trẻ sẽ được rèn
luyện những kỹ năng ca hát, kỹ năng biểu diễn bài hỏt theo nhạc đệm và làm quen
với cỏc trang phục khi biểu diễn. Đây cũng là dịp để gia đỡnh và nhà trường quan
tâm đối với trẻ. Từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, mang đến cho trẻ tuổi thơ hồn
nhiên, trong sáng đầy ắp tiếng cười.

16


Mặt khỏc nhằm kớch thớch thớch hứng thỳ say mờ với õm nhạc thỡ rất
cần phụ huynh giỳp đỡ hỗ trợ về mặt kinh phí cũng như đồ dùng, đồ chơi
giảng dạy hoặc mang đến cho các cô những nguyên vật liệu mở như lon bia,
hộp sữa, chai nhựa, quần áo cũ, dụng cụ hoá trang…Để cô và trẻ có thể tự tạo
ra những nhạc cụ, đạo cụ hoá trang nhằm tăng thêm sự hứng thú cho trẻ khi
tham gia hoạt động âm nhạc.
Như vậy việc phối kết hợp giữa phụ huynh và nhà trường sẽ tạo điều
kiện cho trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm nhạc.
2.4. Kết quả đạt được.

Qua 1 năm thực hiện đề tài tôi đó thu được kết quả sau:
*Về phía giỏo viờn:
Trước khi thực hiện
- Sử dụng phương pháp, biện pháp

Sau khi thực hiện
- Sử dụng phương pháp, biện pháp một

cũn dập khuụn mỏy múc, chưa sáng

cách linh hoạt và sáng tạo.

tạo, linh hoạt.

- Tạo môi trường cho trẻ được hoạt động

- Tạo môi trường cho trẻ hoạt động

âm nhạc thường xuyên.

âm nhạc không thường xuyờn.

- Thường xuyên phối kết hợp với phụ

- Phối kết hợp với phụ huynh cho trẻ

huynh cho trẻ tiếp xỳc làm quen với õm

tiếp xúc làm quen với âm nhạc chưa

nhạc.

được thường xuyên.
* Về đồ dùng, đồ chơi:
Trước khi thực hiện

- Có góc âm nhạc nhưng cũn sơ sài

Sau khi thực hiện
- Góc âm nhạc rất phong phú, rất sáng tạo

chưa phong phú.

với nhiều đồ dùng, nhạc cụ, trang phục

- Đồ dùng, nhạc cụ, trang phục ít,

bền đẹp do cô và trẻ tự làm từ những ăng

chưa đẹp, chưa sáng tạo, chưa lôi

đĩa nhạc nguyên vật liệu phế thải, rất lôi

cuốn hấp dẫn trẻ.

cuốn hấp dẫn trẻ yêu thích âm nhạc.

- Chưa có các băng đĩa nhạc theo chủ

- Có rất nhiều các băng đĩa nhạc thiếu nhi,

đề, chủ điểm cho trẻ nghe.

mầm non, nhạc cổ điển cho trẻ nghe.
17

* Về phía trẻ:
STT

Mức độ đánh giá
Tăng
Khá
Tăng
TB

Tăng

Tỷ lệ

giảm

Tỷ lệ

giảm

Tỷ lệ

giảm

%

(So đầu

%

(So đầu

%

(So đầu

Phân loại khả năng
Tốt

1

Trẻ mạnh dạn, tự tin hỏt

21 trẻ

rừ ràng, chớnh xỏc.

75%

năm học)

2

3

14 trẻ

phẩm õm nhạc, biết cảm

50%

năm học)

7 trẻ
Tăng

25%

50%

Trẻ hiểu nội dung cỏc tỏc

năm học)

Giảm

0 trẻ

21,4%

Giảm
28,6%

12 trẻ
Tăng

42,9

Tăng

02 trẻ

Giảm

35,7%

7,1%

42,9%

thụ õm nhạc.
Trẻ vận động đúng đẹp

16 trẻ Tăng

7,2%
%
12 trẻ Giảm

theo đội hỡnh, diễn cảm

57,1% 46,4%

42,9

cỏc động tác, phối hợp

Giảm

10,7%

%

35,7%
0 trẻ

nhịp nhàng toàn thân với

4

động tác tay và chân.
Khả năng nghe và phân

15 trẻ Tăng

13 trẻ Giảm

biệt âm nhạc của trẻ.

53,6% 35,7%

46,4

14,3%

Giảm
0 trẻ

21,4%

%
Kết luận: Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trỡnh hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước
hết âm nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng
của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi
máu, nhưng giúp trẻ học tốt hoạt động âm nhạc thật không phải dễ.
18


Nội dung giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nói trên được thực hiện thông
qua giờ hoạt động chính ở lớp và được tích hợp vào một số hoạt động khác mọi
lúc, mọi nơi, trong chương trỡnh chăm sóc giáo dục trẻ.
Qua một năm thực hiện những biện pháp trên tôi thấy kết quả trên trẻ ở lớp tôi
rất khả thi, các trẻ rất yêu thích âm nhạc, hào hứng tham gia ca hát, biểu diễn, có
rất nhiều trẻ là gương mặt tiêu biểu của đội văn nghệ của trường tham gia các hội
diễn do phũng giỏo dục, trường, xó tổ chức.
Mặt khỏc từ những vốn kinh nghiệm tớch luỹ ấy mà tôi đó ỏp dụng và cú hiệu
quả ở lớp mỡnh nhằm hỡnh thành ở trẻ những yếu tố của một nhõn cỏch phỏt triển
toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong
mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con người
phát triển toàn diện “Vỡ trẻ em hụm nay là thế giới của ngày mai”.
3 . BÀI HỌC KINH NGHIỆM.

Giỏo dục õm nhạc cho mầm non là một vấn đề mới và khó, chúng ta được
biết rằng âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến khi gió từ cuộc
sống. Những tỏc phẩm õm nhạc được nghe từ thuở bé thường để lại những dấu vết
rất sâu sắc và khá lâu dài trong tỡnh cảm và nhận thức của con người. Âm nhạc có
một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một cách tinh tế thế giới nội tâm
của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là một đối tượng thẩm mỹ, nú cũn
là đối tượng của giáo dục. Vỡ vậy muốn tiến hành tốt việc giỏo dục õm nhạc cho
trẻ, cụ giỏo mẫu giỏo cần phải:

1. Tạo môi trường kích thích hứng thú học tập cho trẻ trong hoạt động âm nhạc và
luôn thay đổi hình thức trang trí . Tạo môi trường mới lạ hấp dẫn trẻ vào thế giới
âm nhạc.
2. Âm nhạc kết hợp với các môn học khác, trong giờ đón trẻ, ngày lễ, ngày hội và
các trò chơi mọi lúc mọi nơi nhằm hình thành và phát triển năng khiếu âm nhạc
của trẻ giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia biểu diễn.
3. Sưu tầm, sáng tác một số trò chơi phục vụ âm nhạc.
19


4. Chuẩn bị trang phục, các loại nhạc cụ thu hút sự yêu thích âm nhạc ở trẻ.
5. Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường, thường xuyên trao đổi với phụ
huynh về tình hình học tập của trẻ ở trên lớp để gia đình cùng cô giáo có thể bồi
dưỡng thêm vốn âm nhạc của trẻ, giúp trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm
nhạc.

4. NHỮNG KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ NGHỊ SAU QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN.
Đối với nhà trường cần tạo điều kiện cho chị em học hỏi thêm ở các trường bạn
như: Sinh hoạt chuyên đề, dự giờ góp ý.
Về trường tổ chức các chuyên đề, tổ chức thao giảng, các lần sinh hoạt chuyên
đề, thường xuyên tổ chức kỷ niệm các ngày hội, ngày lễ cho trẻ được tham gia để
phát huy được năng khiếu ở trẻ.Từ đó chị em có điều kiện bổ sung thêm những
kinh nghiệm nhằm giáo dục trẻ được tốt hơn./.
Trên đây là bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi, tôi mong Ban giám hiệu, các
bạn đồng nghiệp. Hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm xem xét góp ý cho tôi.
Xin chân thành cám ơn!
Kim Thư, Ngày 2 tháng 5 năm 2011
Tác giả

NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI CỦA

HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CƠ SỞ .
(Chủ tịch HĐ ký, đóng dấu)

Nguyễn Thuý Nga

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo dục âm nhạc- Nhà xuất bản Đại học sư phạm Hà Nội 2008
2. Một số vấn đề quản lý giáo dục Mầm non – Nhà xuất bản Đại học
quốc gia – Hà nội.
3. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Mầm non chu kỳ II
năm 2004- 2007.
4. Tạp chớ giỏo dục Mầm Non
5. Hướng dẫn thực hiện chương trỡnh giỏo dục mầm non mới- Nhà
xuất bản giỏo dục
6. Tuyển chọn trũ chơi, bài hát, thơ ca, câu đố theo chủ đề- Nhà xuất
bản giỏo dục.

21