Câu 3 lich su dang

Môn lịch sử Đảng
Câu 3 : Kiên định mục tiêu ĐLDT và CNXH trong quá trình đổi mới đất nước
Trả lời :
Tổng kết 15 năm đổi mới, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng đã rút
ra bốn bài học chủ yếu, trong đó bài học thứ nhất là: Trong quá trình đổi mới phải kiên
trì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và
tư tưởng Hồ Chí Minh. Như vậy, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội
là bài học kinh nghiệm xuyên suốt quá trình cách mạng nước ta không chỉ từ khi có
Đảng mà còn trong suốt thực tiễn gần 30 năm Đảng ta tiến hành công cuộc đổi mới. Đây
chính là nguồn gốc thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Tuy nhiên, sự biến động phức
tạp của tình hình quốc tế, sự sụp đổ của chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu và những
thách thức, khó khăn trong quá trình xây dựng CNXH ở nước ta, đã và đang tác động
đến tư tưởng, tình cảm của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân, ảnh hưởng tới
công cuộc xây dựng CNXH. Do vậy, nắm vững và vận dụng thành công bài học này
trong sự nghiệp đổi mới và xây dựng CNXH ở Việt Nam là một trong những nhiệm vụ
trọng tâm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trong giai đoạn hiện nay.
Từ lý luận và thực tiễn cách mạng, có thể khẳng định: gắn ĐLDT với CNXH là
con đường duy nhất đúng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Ngay trong
Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt và Luận cương chính trị năm 1930, Đảng ta đã
xác định đường lối cách mạng Việt Nam trải qua hai giai đoạn: cách mạng dân tộc, dân
chủ nhân dân và cách mạng XHCN, đưa cả nước tiến lên CNXH bỏ qua giai đoạn phát
triển TBCN. Nói cách khác, ĐLDT luôn gắn liền với CNXH. Nhưng trong từng giai đoạn
của cách mạng, sự kết hợp đó có đặc điểm riêng.
Xét về mặt lý luận, chủ nghĩa Mác - Lênin khẳng định: Vấn đề cơ bản của mọi
cuộc cách mạng là giành chính quyền; và rằng: chỉ có cách mạng XHCN do giai cấp vô
sản lãnh đạo là cuộc cách mạng chân chính mới đủ khả năng giải phóng dân tộc, giải
phóng giai cấp, giải phóng con người, kết hợp đúng đắn lợi ích giai cấp với lợi ích dân
tộc và lợi ích của các tầng lớp nhân dân, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân
dân, đưa nhân dân thực sự trở thành chủ thể của xã hội, làm chủ vận mệnh dân tộc và
làm chủ chính bản thân mình, biến hoài bão, ước mơ chính đáng, cháy bỏng của toàn
dân thành hiện thực. Điều cần nhấn mạnh là, giai cấp tư sản dù có suy yếu, mục ruỗng

cũng không bao giờ dễ dàng từ bỏ quyền thống trị đối với xã hội. Do đó, giai cấp vô sản
phải tổ chức quần chúng để lật đổ quyền thống trị đó, giành chính quyền về tay nhân
dân.
Về thực tiễn, trước khi Đảng ta ra đời, ở nước ta đã có nhiều phong trào yêu nước,
nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra chống ách nô dịch của chủ nghĩa thực dân - phong kiến. Các
phong trào, các cuộc khởi nghĩa đều xuất phát từ chủ nghĩa yêu nước chân chính, tinh
thần dân tộc, nhưng vì những lý do khác nhau, cả chủ quan và khách quan; trong đó,
nguyên nhân cơ bản là chưa có một chính đảng của giai cấp tiêu biểu, với nền tảng lý
luận tiên tiến và đường lối cách mạng, khoa học dẫn dắt, nên cuối cùng đều bị kẻ thù


dìm trong bể máu và không tránh khỏi thất bại. Chỉ đến khi Nguyễn Ái Quốc bôn ba
khắp năm châu tìm đường cứu nước trở về thì con đường cứu nước mới được vạch ra.
Đó là con đường kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin với chủ nghĩa yêu nước chân
chính; con đường giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp bằng cuộc cách
mạng vô sản, do chính đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo thì cách mạng nước ta mới
thành công. Người khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con
đường nào khác con đường cách mạng vô sản”. Tư tưởng đó đã được Đảng ta khẳng
định, được cả dân tộc hưởng ứng và đi theo. Vì thế, ĐLDT gắn liền với CNXH ngay từ
đầu đã trở thành yêu cầu tất yếu khách quan; là sự lựa chọn của lịch sử, của toàn dân
tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Sự lựa chọn này dựa trên cơ sở: chỉ có CNXH - chủ nghĩa cộng sản mới triệt để
giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người khỏi
ách áp bức bóc lột, đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, đem lại vị trí làm chủ
chân chính cho người lao động. CNXH xóa bỏ triệt để chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản
chủ nghĩa về tư liệu sản xuất, là nguồn gốc sinh ra tình trạng người bóc lột người, xác
lập chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, cơ sở kinh tế đảm bảo cho nhân dân lao
động thoát khỏi đói nghèo, hướng tới cuộc sống ấm no, hạnh phúc, xây dựng xã hội
công bằng, dân chủ, văn minh, tạo điều kiện giải phóng và phát triển con người toàn
diện. Độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết để thực hiện CNXH và CNXH là cơ sở đảm

bảo vững chắc cho độc lập dân tộc.
Dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin soi đường, được Cách mạng Tháng
Mười Nga cổ vũ và từ điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam trải qua thực tiễn đấu
tranh chống xâm lược đầy cam go, khốc liệt, Đảng ta khẳng định: ĐLDT và CNXH là
mục tiêu xuyên suốt, luôn gắn chặt với nhau, quan hệ biện chứng và tác động qua lại lẫn
nhau. Trong đó, ĐLDT là điều kiện tiên quyết để thực hiện CNXH còn CNXH là cơ sở
bảo đảm vững chắc cho ĐLDT. Tuy nhiên, ở từng giai đoạn lịch sử, tùy vào điều kiện
cụ thể, vấn đề ĐLDT và CNXH được vận dụng, thực hiện kết hợp một cách phù hợp, hài
hòa. Ở giai đoạn đầu, nhiệm vụ cấp bách của Cách mạng Việt Nam là tập trung giải
quyết vấn đề dân tộc gắn với vấn đề giai cấp, đó là cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ
nhân dân, nhằm giải quyết mâu thuẫn cơ bản (đối kháng): mâu thuẫn giữa dân tộc ta với
chủ nghĩa đế quốc, mâu thuẫn giữa nhân dân ta (chủ yếu là nông dân chiếm 90% số dân)
với giai cấp địa chủ, phong kiến, lật đổ sự thống trị của thực dân - phong kiến, giành
chính quyền về tay nhân dân. Sau khi thực hiện thành công Cách mạng Tháng Tám vĩ
đại, đánh bại thực dân Pháp, giải phóng miền Bắc, nhân dân ta bước vào cuộc kháng
chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược. Trong thời kỳ này, cách mạng Việt Nam thực hiện
hai chiến lược cách mạng ở hai miền, đó là: cách mạng XHCN ở miền Bắc (xây dựng
miền Bắc trở thành hậu phương lớn) và cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân ở miền
Nam (miền Nam trở thành tiền tuyến lớn - trực tiếp chống Mỹ - ngụy). Để hoàn thành
thắng lợi hai chiến lược cách mạng đó, Đảng ta giương cao ngọn cờ ĐLDT và CNXH,
phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Nhờ đó, đã tạo được sức mạnh tổng


hợp của cả nước, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tranh thủ được sự giúp đỡ to lớn cả
về vật chất và tinh thần của quốc tế, nhất là các nước XHCN anh em cho cuộc chiến
tranh chính nghĩa của nhân dân ta.
Mục tiêu độc lập dân ta đã đạt được thắng lợi quyết định. Mục tiêu CNXH đã
vượt qua chặng đường đầu, đang ở chặng đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa của thời
kỳ quá độ lâu dài. Hai mục tiêu này quan hệ khăng khít với nhau. Trong khi thực hiện
mục tiêu này vẫn không quên kết hợp với mục tiêu kia. Mục tiêu độc lập dân tộc bao

gồm quyền làm chủ của dân tộc đối với Tổ quốc thống nhất, quyền tự quyết định của
dân tộc về con đường phát triển của đất nước; quyền bình đẳng mọi mặt trong quan hệ
đối với các quốc gia dân tộc trên thế giới, không bị các thế lực bên ngoài chi phối. Độc
lập dân tộc chỉ triệt để, hoàn thiện khi xây dựng thành quốc gia cường thịnh, khi không
còn nguy cơ xâm lược. Điều đó chỉ đạt được khi xây dựng thành công CNXH trên đất
nước ta và cơ bản trên toàn thế giới. Độc lập dân tộc trong thời đại hiện nay gắn liền với
hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội. Độc lập dân tộc không chỉ là mục tiêu, lý tưởng mà
còn là động lực của cách mạng. Vì vậy, hiện nay phải thực hiện hai nhiệm vụ chiến
lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Sự kiên định mục tiêu ĐLDT gắn liền với CNXH tiếp tục được Đảng ta thấu suốt
và thực hiện sáng tạo trong điều kiện đất nước thống nhất, hòa bình, cả nước đi lên
CNXH. Đây là thời kỳ mới của cách mạng Việt Nam. Thời kỳ tiến hành công cuộc đổi
mới, CNH, HĐH, tạo ra sự biến đổi về chất trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhằm
thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng: xây dựng CNXH và bảo vệ
Tổ quốc XHCN. Để thực hiện được điều đó, Đảng ta đề ra mục tiêu cho thời kỳ này:
phải xây dựng được nền tảng cơ sở vật chất của CNXH, phấn đấu đến năm 2020, nước
ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; với kiến trúc thượng tầng
(chính trị, tư tưởng, văn hóa,…) phù hợp. Đại hội XI của Đảng đề ra Chiến lược phát
triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020; xác định xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường
định hướng XHCN, với nhiều thành phần kinh tế; trong đó, kinh tế nhà nước giữ vai trò
chủ đạo. Tích cực hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với
đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng nhanh, bền vững, từ mô hình tăng trưởng chủ
yếu theo chiều rộng sang phát triển hợp lý giữa chiều rộng với chiều sâu; thực hiện ba
khâu đột phá chiến lược: hoàn thiện thể chế kinh tế, phát triển nguồn nhân lực và xây
dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ. Cùng với đó, chú trọng tăng cường quốc phòng,
an ninh, đối ngoại, phát triển văn hóa,… và kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ đó trong quá
trình thực hiện.
Kiên định mục tiêu có nghĩa là mục tiêu được xác định là đúng đắn. Đó là quy
luật cơ bản của lịch sử Việt Nam, phù hợp với xu thế thời đại. Mọi mục tiêu khác đều
không khách quan nên không thể chấp nhận. Độc lập dân tộc không gắn với CNXH là

độc lập nửa vời, hoặc giả hiệu không thoát khỏi bàn tay chỉ huy của các nước lớn.
CNXH không dựa trên độc lập dân tộc thì không còn là CNXH đích thực. Độc lập dân


tộc và CNXH là chân lý của thời đại nên sự lựa chọn mục tiêu đó của dân tộc ta là chính
xác. Hai mục tiêu đó đã giữ vững và thực hiện trong lịch sử cách mạng Việt Nam.
Sở dĩ trong quá trình đổi mới phải nhấn mạnh kiên định mục tiêu độc lập dân tộc
và CNXH, vì đến lúc này xuất hiện những yếu tố mới tác động tiêu cực làm cho một bộ
phận cán bộ, đảng viên và nhân dân hoang mang, dao động về mục tiêu đã chọn. Đó là:
- Đất nước lâm vào khủng hoảng kinh tế - xã hội nghiêm trọng và kéo dài không
phù hợp với hình chủ chủ nghĩa xã hội mà nhân dân mong chờ.
- Liên xô và các nước XHCN Đồng Âu đã phát triển trình độ cao nhưng bị sụp đổ
nhanh chóng; hệ thống XHCN được coi là nhân tố quyết định chiều hướng phát triển của
lịch sử thế giới, bị tan rã; CNXH chỉ còn lại ở mấy nước trình độ kinh tế thấp kém. Hiện
tượng này đã gây cú “sốc” lớn về lòng tin vào CNXH.
- Trong khi đó, CNTB vẫn phát triển mạnh về kinh tế và quân sự, đang làm mưa
làm gió trong đời sống kinh tế và chính trị thế giới, không như đã hình dung là nó đang
“giẫy chết” ngay. Những thủ đoạn tấn công tư tưởng của CNTB càng làm tăng thêm tinh
thần hoang mang, dao động.
Thực tiễn ấy tác động trực tiếp làm lung lay lòng tin vào chủ nghĩa xã hội là
không tránh khỏi. Đây là sự lung lay rất nguy hiểm. Vì vậy nhiệm vụ quan trọng là phải
giữ vững lòng tin, kiên định mục tiêu đúng đắn đã lựa chọn. Đổi mới dễ dẫn tới ngộ
nhận về con đường, mục tiêu cách mạng, nên phải khẳng định rõ giá trị mục tiêu đã
chọn, con đường phải đi. Đổi mới nhưng dứt khoát không đổi mới mục tiêu. Kiên định
mục tiêu phải dưa trên cơ sở lý luận, tư tưởng khoa học và thực tiễn vững chắc:
- Để kiên định trước hết phải xuất phát từ lòng tin.
- Kiên định mục tiêu phải trải nghiệm trong mọi hoàn cảnh, lúc thuận lợi cũng
như khi gặp khó khăn, thậm chí trong thất bại tạm thời hay thoái trào cách mạng.
- Kiên định mục tiêu phải gắn liền với nâng cao tri thức và hoạt động thực tiễn
hướng tới mục tiêu.

- Kiên định mục tiêu phải đi liền với đổi mới, kiên định trong đổi mới, để đổi mới
đúng đắn và hiệu quả cao.
- Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH phải dựa trên nền tảng chủ nghĩa
Mác lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; xu
hướng toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế diễn ra sâu rộng. Điều đó tác động nhiều chiều
đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta. Đáng chú ý là, các thế lực
thù địch tiếp tục tăng cường hoạt động chống phá trên tất cả các lĩnh vực, hòng xóa bỏ
vai trò lãnh đạo của Đảng và chế độ XHCN ở nước ta. Những yếu tố bên trong, bên
ngoài đang tồn tại đan xen, vừa tạo cơ hội, vừa làm phát sinh thách thức mới. Trong nội
bộ, tệ quan liêu, tham nhũng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống là mầm
mống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” không thể xem thường. Vì thế, hơn bao giờ hết,
toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải kiên định mục tiêu ĐLDT gắn với CNXH, thường


xuyên nêu cao cảnh giác, chủ động ứng phó có hiệu quả với mọi tình huống, bảo vệ
vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước,
nhân dân và chế độ XHCN...
Trước hết, phải quán triệt cho các cấp, các ngành, các địa phương, lực lượng và
toàn dân nắm vững, thấu suốt nội hàm của ĐLDT và CNXH trong điều kiện mới. Đây là
vấn đề rất quan trọng, làm cơ sở để xác định nội dung và những bước đi phù hợp. Độc
lập dân tộc phải được nhận thức một cách triệt để, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của
đời sống xã hội. Trong đó, vấn đề tiên quyết, cơ bản nhất là giữ vững độc lập, tự chủ về
đường lối chính trị của Đảng, bảo đảm con đường đi lên CNXH của dân tộc ta không bị
lệ thuộc vào bất cứ thế lực nào. Đường lối đó phải trên cơ sở trung thành với chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, được vận dụng một cách sáng tạo vào thực tiễn
Việt Nam và trở thành nền tảng tư tưởng của toàn xã hội. Sự kiên định lập trường đó
trong sự nghiệp đổi mới phải bảo đảm cho đất nước ta “đổi mới nhưng không đổi
hướng”, “hội nhập nhưng không hòa tan” trong thế giới “đa cực” với nhiều biến động
phức tạp, nhanh chóng của tình hình hiện nay.

Cùng với đó, cần quán triệt những nội dung độc lập, tự chủ trên lĩnh vực kinh tế,
quốc phòng, an ninh, đối ngoại, văn hóa… Thống nhất nhận thức về nội hàm của độc lập
dân tộc sẽ là cơ sở đảm bảo cho hành động đúng trong thực tiễn hoạt động xây dựng
CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN trong thời kỳ mới.
Như vậy, ĐLDT và CNXH vừa là mục tiêu cơ bản của cách mạng, vừa là lợi ích
căn bản của quốc gia và là quan điểm nhất quán, xuyên suốt của Đảng ta. Do đó,
trong quá trình thực hiện, chúng ta cần quán triệt sâu sắc quan điểm: lấy phát triển
kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, xây dựng văn hóa, xã hội là nền
tảng tinh thần của xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh là nhiệm vụ trọng yếu,
thường xuyên. Bên cạnh đó, việc kiên định mục tiêu ĐLDT gắn liền với CNXH
đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên nắm vững và thực hiện có hiệu quả hai nhiệm
vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN; coi trọng kết hợp chặt chẽ giữa
phát triển kinh tế - xã hội với quốc phòng - an ninh và đối ngoại; kiến tạo và giữ
vững môi trường hòa bình để xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Trong thời
đại toàn cầu hóa, hợp tác quốc tế cần phát huy tinh thần độc lập, tự chủ kết hợp
tiếp thu sáng tạo những thành tựu mới trên các lĩnh vực của thời đại với sự vận
động của cách mạng Việt Nam để đề ra đường lối đúng, bảo đảm vừa kiên định
nguyên tắc chiến lược, vừa linh hoạt, sáng tạo trong những giải pháp tổ chức thực
hiện