Nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vùng đồng bằng sông hồng

L I CAM OAN
Tên tác gi

: Ph m Chi n Th ng

H c viên cao h c : 23Q11
Tên đ tài lu n v n: “Nghiên c u tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n tài nguyên
n

c ph c v s n xu t nông nghi p vùng đ ng b ng sông H ng”

Tôi xin cam k t: Lu n v n này là công trình nghiên c u c a cá nhân và đ
d

is h

c th c hi n

ng d n khoa h c c a TS. Lê Xuân Quang và TS. Ngô V n Qu n.

Các s li u s d ng đ tính toán là trung th c, nh ng k t qu nghiên c u trong đ tài
lu n v n ch a t ng đ

c công b d

i b t c hình th c nào.

Tôi xin ch u trách nhi m v đ tài lu n v n c a mình ./.

Tác gi

Ph m Chi n Th ng

i


L I CÁM

N

Lu n v n Th c s “Nghiên c u tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n tài nguyên n
ph c v s n xu t nông nghi p vùng đ ng b ng sông H ng” đ
giúp đ chân thành và nhi t tình c a các Th y Vi n n
tr

ng

c, t

c

c hoàn thành v i s
i tiêu và môi tr

ng;

i h c Th y L i, đ ng nghi p, gia đình và s n l c c a b n thân trong su t

quá trình h c t p và th c hi n lu n v n.
Tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c và chân thành nh t t i TS. Lê Xuân Quang và
TS. Ngô V n Qu n là nh ng ng

i Th y đã luôn t n tình h

ng d n và góp ý trong

su t quá trình làm lu n v n.
Tác gi xin c m n các anh, ch Vi n n

c, t

i tiêu và môi tr

ng đã t o đi u ki n

giúp đ và cung c p s li u c ng nh nh ng thông tin liên quan đ tác gi làm c s
nghiên c u hoàn thành lu n v n.
Tác gi xin chân thành g i l i c m n đ n các Th y, Cô tr
phòng ào t o

i h c và sau

nghiên c u t i tr

ng.

ng

i h c Th y L i,

i h c v s giúp đ trong th i gian tác gi h c t p và

Tác gi xin g i l i c m n t i Ban giám hi u tr

ng Cao đ ng Th y l i B c B n i tác

gi đang công tác đã t o m i đi u ki n t t nh t đ tác gi yên tâm h c t p và hoàn
thành lu n v n.
Cu i cùng tác gi chân thành c m n gia đình, b n bè và đ ng nghi p đã c v , khích l
và t o m i đi u ki n thu n l i trong su t quá trình h c t p và hoàn thành lu n v n này.
Xin chân thành c m n !
Hà N i, Ngày

tháng 8 n m 2016

Tác gi

Ph m Chi n Th ng

ii


M CL C
L I CAM OAN................................................................................................... i
L I CÁM N ....................................................................................................... ii
M C L C ............................................................................................................ iii
DANH M C CÁC HÌNH NH ........................................................................... v
DANH M C B NG BI U ................................................................................ vii
PH N M
CH

U ................................................................................................... 1

NG 1

B KH

T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U V

N TÀI NGUYÊN N

NGHI P VÙNG

C M T PH C V

TÁC

NG C A

S N XU T NÔNG

NG B NG SÔNG H NG .................................................. 4

1.1 T ng quan v l nh v c nghiên c u............................................................................4
1.1.1 Các nghiên c u liên quan trên th gi i .................................................................4
1.1.2 Các nghiên c u liên quan trong n

c ...................................................................6

1.2 T ng quan v vùng nghiên c u .................................................................................8
1.2.1 Ph m vi nghiên c u ..............................................................................................8

1.2.2

i u ki n t nhiên ................................................................................................8

1.2.3 Tình hình dân sinh kinh t ..................................................................................21
1.2.4 Hi n tr ng tài nguyên n
1.2.5 Hi n tr ng t
1.2.6 Ph

CH

ng h

NG 2

c m t vùng đ ng b ng sông H ng. ...........................22

i và s n xu t nông nghi p vùng đ ng b ng sông H ng. .............23
ng phát tri n kinh t xã h i đ n n m 2030......................................37

C

S LÝ THUY T VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U 43

2.1 Các k ch b n B KH và l a ch n k ch b n .............................................................43
2.1.1 Các k ch b n bi n đ i khí h u cho Vi t Nam .....................................................44
2.1.2 L a ch n k ch b n B KH cho vùng nghiên c u ...............................................46
2.2 L a ch n mô hình ...................................................................................................46

2.2.1 Gi i thi u t ng quan ...........................................................................................46
2.2.2 Mô hình Mike Nam ............................................................................................47
2.2.3 Mô hình MIKE 11 ..............................................................................................56
2.2.4 Mô hình Cropwat 8.0 ..........................................................................................76

iii


CH

NG 3

NGUYÊN N

NGHIÊN C U TÁC
C M T PH C V

NG C A B KH

N TÀI

S N XU T NÔNG NGHI P VÙNG

NG B NG SÔNG H NG. ............................................................................ 80
3.1 Tính toán nhu c u n

c .......................................................................................... 80

3.1.1 Các ch tiêu c p n

c ......................................................................................... 80

3.1.2 K t qu tính toán nhu c u n
3.2 Tính toán l u l

c .......................................................................... 84

ng biên mùa ki t trên h th ng BSH. ...................................... 88

3.2.1 L a ch n n m đi n hình. .................................................................................... 88
3.3 Tính toán ngu n n

c t i S n Tây ......................................................................... 91

C s đ xây d ng ph

ng án ....................................................................................... 91

3.3.1 L ch th i v và yêu c u s d ng n
3.3.2 Th c ti n v n hành đi u ti t n
3.4 M c n

c ............................................................... 91

cc pn

c cho h du ...................................... 91

c biên tri u t i 9 c a BSH ..................................................................... 98

3.5 K t qu tính toán th y l c dòng ch y ................................................................... 102
3.5.1 Xây d ng k ch b n tính toán ............................................................................ 102
3.5.2 K t qu tính toán th y l c l u v c sông .......................................................... 103
3.6 Phân tích nh h

ng c a B KH đ n tài nguyên n

c m t ph c v s n xu t nông

nghi p vùng BSH ..................................................................................................... 107
3.6.1 K ch b n bi n đ i khí h u
3.6.2

nh h

vùng đ ng b ng sông H ng ................................ 107

ng c a B KH đ n tài nguyên n

c m t ph c v s n xu t nông nghi p

vùng BSH ................................................................................................................. 119

K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................................... 125
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................. 127

iv


DANH M C CÁC HÌNH NH

Hình 1.1 B n đ l u v c sông H ng-Thái Bình và vùng BSH ....................................9
Hình 1.2 Phân ph i dòng ch y n m t i S n Tây, Hà N i và Th

ng Cát ....................18

Hình 2.1 C u trúc c a mô hình NAM ...........................................................................49
Hình 2.2 K t qu hi u ch nh (a) và ki m nghi m (b) mô hình NAM t i tr m Ba Thá .53
Hình 2.3 K t qu hi u ch nh (a) và ki m nghi m (b) mô hình NAM t i tr m Ch ......54
Hình 2.4 K t qu hi u ch nh (a) và ki m nghi m (b) mô hình NAM t i tr m Gia B y54
Hình 2.5 S đ sai phân h u h n 6 đi m n Abbott ......................................................58
Hình 2.6 S đ sai phân 6 đi m n Abbott trong m t ph ng x~t ..................................58
Hình 2.7 S đ tính toán thu l c và mô ph ng di n bi n th y l c, m n trên m ng
sông H ng-Thái Bình ....................................................................................................62
Hình 2.8 K t qu ki m đ nh mô hình th y l c n m 2010, đ

ng mô ph ng (đ ), đ

ng

quan tr c (xanh). ............................................................................................................72
Hình 2.9 K t qu ki m đ nh mô hình th y l c n m 2011 t i m t s v trí, đ
ph ng (đ ), đ

ng mô

ng quan tr c (xanh). .............................................................................74

Hình 3.1 L u l

ng t i S n Tây và m c n

c t i Hà N i giai đo n I-V/2007 ............92

Hình 3.2 L u l

ng t i S n Tây và m c n

c t i Hà N i giai đo n I-V/2008 ............93

Hình 3.3 L u l

ng t i S n Tây và m c n

c t i Hà N i giai đo n I-V/2009 ............94

Hình 3.4 L u l

ng t i S n Tây và m c n

c t i Hà N i giai đo n I-V/2010 ............95

Hình 3.5 L u l

ng t i S n Tây và m c n

c t i Hà N i giai đo n I-V/2011 ............96

Hình 3.6 L u l

ng t i S n Tây và m c n

c t i Hà N i giai đo n I-V/2012 ............97

Hình 3.7 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông áy và tr m Hòn D u .............100

Hình 3.8 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông Ninh C và tr m Hòn D u ......100

Hình 3.9 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông H ng và tr m Hòn D u ...........101

Hình 3.10 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông Trà Lý và tr m Hòn D u .......101

Hình 3.11 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông Thái Bình và tr m Hòn D u ..101

Hình 3.12 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông V n Úc và tr m Hòn D u ......101

Hình 3.13 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông V n Úc và tr m Hòn D u ......102

Hình 3.14 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông C m và tr m Hòn D u...........102

Hình 3.15 Bi n trình m c n

c tri u t i các c a sông á B ch và tr m Hòn D u ....102

v


Hình 3.16 Quan h gi a dòng ch y t i S n Tây và m c n

c phía h du sông H ng

..................................................................................................................................... 105
Hình 3.17 Quan h gi a dòng ch y t i S n Tây và m c n

c phía h du h th ng sông

Thái Bình ..................................................................................................................... 106
Hình 3.18

ng quan h m c n

c và l u l

ng t i S n Tây trên sông H ng t n m

2001 ÷ 2008 ................................................................................................................. 118
Hình 3.19

ng quan h m c n

c và l u l

ng t i Hà N i trên sông H ng t n m

2001 ÷ 2008 ................................................................................................................. 118
Hình 3.20

ng quan h m c n

c và l u l

ng t i Th

ng Cát trên sông

u ng t

n m 2001 ÷ 2008 ......................................................................................................... 118
Hình 3.21 C c u s d ng n

c các th i k ............................................................... 120

vi

DANH M C B NG BI U
B ng 1.1 Nhi t đ không khí trung bình các th i đo n.................................................10
B ng 1.2

mt

ng đ i trung bình tháng n m .........................................................11

B ng 1.3 T c đ gió trung bình tháng n m ...................................................................12
B ng 1.4 L

ng b c h i trung bình các th i k ............................................................13

B ng 1.5 S thay đ i c a l
B ng 1.6

ng m a n m, mùa m a, mùa khô qua t ng th p k .......14

c tr ng dòng ch y trung bình tháng và n m gi a hai th i k (1957÷1987)

và (1988÷2010)..............................................................................................................19
B ng 1.7

n v hành chính, di n tích và dân s 2015 .................................................21

B ng 1.8 T ng h p công trình t

i khu sông Lô - Phó đáy ..........................................24

B ng 1.9 T ng h p các công trình t

i vùng sông C u - Sông Th

ng ......................25

B ng 1.10 T ng h p hi n tr ng t

i vùng H u sông H ng ..........................................27

B ng 1.11 T ng h p hi n tr ng t

i vùng T sông H ng .............................................30

B ng 1.12 T ng h p hi n tr ng t

i vùng h du sông Thái Bình .................................32

B ng 1.13 Di n tích lúa v chiêm xuân các t nh vùng BSH ......................................33
B ng 1.14 Th ng kê s l

ng đàn gia súc, gia c m vùng BSH .................................34

B ng 1.15 Di n tích và s n l

ng nuôi tr ng th y s n các t nh vùng BSH ...............35

B ng 1.16 Di n tích nuôi tr ng th y s n n

c ng t và n

c l các t nh ven bi n BSH

.......................................................................................................................................36
B ng 1.17 D báo phát tri n dân s vùng BSH..........................................................38
B ng 1.18 Quy ho ch s d ng đ t nông nghi p vùng BSH đ n n m 2030 ...............39
B ng 1.19 Quy ho ch s d ng đ t đ n n m các t nh vùng nghiên c u ........................39
B ng 1.20 D ki n di n tích các lo i cây tr ng vùng BSH đ n n m 2030 ................40
B ng 1.21 D ki n đàn gia súc gia c m vùng BSH đ n n m 2030 ............................41
B ng 1.22 D ki n di n tích NTTS vùng BSH đ n n m 2030 ..................................42
B ng 1.23 Di n tích khu công nghi p các t nh vùng BSH đ n n m 2030 .................42
B ng 2.1 M c t ng nhi t đ (oC) trung bình n m so v i th i k 1980-1999 theo k ch
b n phát th i...................................................................................................................44
B ng 2.2 M c thay đ i(%)l

ng m a trung bình n m so v i th i k 1980÷1999 theo

k ch b n phát th i ...........................................................................................................45

vii


B ng 2.3 Tr ng s các tr m m a tính theo ph

ng pháp đa giác Thiessen ................. 53

B ng 2.4 K t qu b thông s mô hình các ti u l u v c .............................................. 55
B ng 2.5 Các khu gi a mô ph ng l
B ng 2.6

ng m a dòng ch y m t ...................................... 55

a hình lòng d n sông H ng- Thái Bình ...................................................... 65

B ng 2.7 Các tr m th y v n dùng đ hi u ch nh và ki m đ nh mô hình ...................... 67
B ng 2.8 Th ng kê các biên trên và biên nh p l u gi a ............................................... 68
B ng 2.9 K t qu hi u ch nh thông s mô hình ............................................................ 71
B ng 2.10 K t qu ki m đ nh thông s mô hình th y l c............................................. 73
B ng 2.11 H s cây tr ng c a m t s lo i cây tr ng chính ......................................... 78
B ng 3.1 Mô hình m a t

i thi t k v chiêm xuân vùng BSH ................................ 81

B ng 3.2 Tiêu chu n c p n

c sinh ho t ...................................................................... 83

B ng 3.3 Tính toán nhu c u n

c cho toàn vùng BSH n m 2015 ............................. 85

B ng 3.4 Tính toán nhu c u n

c cho toàn vùng BSH n m 2030 ............................. 86

B ng 3.5 Nhu c u n c các t nh vùng nghiên c u phân theo các ngành s d ng n c n m
2015................................................................................................................................ 87
B ng 3.6 Nhu c u n

c phân theo các ngành s d ng n

c giai đo n 2030 ............... 88

B ng 3.7 K t qu tính dòng ch y n m và m c bi n đ ng đ n n m 2030 so v i th i k
1980÷1999 ..................................................................................................................... 90
B ng 3.8 L ch gieo c y v chiêm xuân m t s n m g n đây ........................................ 91
B ng 3.9 L u l

ng, m c n

c các đ t x n m 2007 .................................................. 92

B ng 3.10 L u l

ng x c a 3 đ t x n m 2008 .......................................................... 93

B ng 3.11 L u l

ng, m c n

c các đ t x n m 2009 ................................................ 94

B ng 3.12 L u l

ng, m c n

c các đ t x n m 2010 ................................................ 95

B ng 3.13 L u l

ng, m c n

c gi các đ t x n m 2011 .......................................... 96

B ng 3.14 L u l

ng, m c n

c các đ t x n m 2012 ................................................ 97

B ng 3.15 T ng h p l u l

ng ngày t i S n Tây trong th i gian g n đây .................. 98

B ng 3.16 T a đ các c a sông tính toán ..................................................................... 99
B ng 3.17 M i quan h gi a dòng ch y S n Tây và m c n

c phía h du ............... 106

B ng 3.18 Nhi t đ không khí trung bình qua các th i k ......................................... 107
B ng 3.19 Các công trình h ch a phía Trung Qu c .................................................. 108
B ng 3.20 T ng l

ng n

c t i Hà Giang .................................................................. 110

viii


B ng 3.21

c tr ng dòng ch y qua t ng th i k và t l % so v i trung bình nhi u

n m t i tr m Gh nh Gà, sông Lô.................................................................................110
B ng 3.22

c tr ng dòng ch y qua t ng th i k và t l % so v i trung bình nhi u

n m t i tr m Yên Bái, sông Thao ................................................................................111
B ng 3.23

c tr ng dòng ch y qua t ng th i k và t l % so v i trung bình nhi u

n m t i tr m Hòa Bình trên sông à ...........................................................................111
B ng 3.24 L u l

ng trung bình tháng n m tr

c và sau khi có các h th

ng ngu n

.....................................................................................................................................112
B ng 3.25

c tr ng l u l

h ch a l n

th

B ng 3.26

c tr ng l u l

th

ng trung bình tháng, tháng nh nh t tr

c và sau khi có

ng ngu n ........................................................................................114
ng nh nh t tuy t đ i tr

c và sau khi có h ch a l n

ng ngu n ...............................................................................................................114

B ng 3.27

c tr ng m c n

c th p nh t qua các th i k t i tr m th y v n Hà N i 115

B ng 3.28

c tr ng m c n

c th p nh t tr

B ng 3.29

c tr ng m c n

c TB tháng qua các th i k tr m th y v n Hà N i .....116

B ng 3.30

c tr ng m c n

c đ nh chân tri u .........................................................119

c và sau khi có các h ch a l n (m) ..116

B ng 3.31 L u l

ng trên các con sông ......................................................................122

B ng 3.32 M c n

c trên các con sông ......................................................................123

B ng 3.33 Chi u sâu xâm nh p m n và đ n nông đ 1g/l trên các con sông .............123

ix


DANH M C CÁC T

VI T T T

Ký hi u

Di n gi i

B KH

Bi n đ i khí h u

CNH-H H

Công nghi p hóa - Hi n đ i hóa

BSH

ng b ng sông H ng

NBD

N

c bi n dâng

LVS

L u v c sông

IWE

Vi n n

KTTV&MT

Khí t

TNN

Tài nguyên n

GDP

T ng thu nh p qu c n i

UNDP

C quan phát tri n liên h p qu c

IPCC

Ban Liên Chính Ph v Bi n đ i khí h u

NCN

Nhu c u n

NTTS

Nuôi tr ng th y s n

c, t

i tiêu và môi tr

ng

ng th y v n và môi tr

ng

c

c

x


PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Bi n đ i khí h u (B KH) toàn c u hi n nay là ch đ nóng và s bi n đ i đó di n ra
ngày càng nghiêm tr ng, đòi h i m i chúng ta c n ph i nh n th c đ y đ h n n a
nh ng h qu mà chúng đem l i đ i v i nhân lo i trong th k 21. Các nghiên c u trên
th gi i g n đây cho th y B KH tác đ ng đ n tài nguyên n

c, môi tr

ng và đ i

s ng xã h i c a con ng

i. H qu c a B KH là làm cho trái đ t nóng lên, b ng tan,

n

ng th i ti t thay đ i b t th

c bi n dâng, hi n t

ng.... B KH làm cho các thiên

tai tr nên ác li t h n và có th tr thành th m h a, nh h
sinh ho t, phát tri n kinh t , xã h i và môi tr

ng đ n ho t đ ng s n xu t,

ng sinh thái...

Vùng đ ng b ng sông H ng ( BSH) bao g m các t nh và thành ph : V nh Phúc, Hà
N i, B c Ninh, Hà Nam, H ng Yên, H i D

ng, H i Phòng, Thái Bình, Nam

nh và

Ninh Bình. Các t nh ven bi n vùng BSH bao g m H i Phòng, Thái Bình, Nam

nh,

và Ninh Bình. Di n tích đ t canh tác nông nghi p 0,8 tri u ha, chi m kho ng 40% di n
tích t nhiên toàn vùng. Di n tích đ t nông nghi p đ

c s d ng t i 84 % đ tr ng cây

hàng n m (ch y u đ t tr ng lúa).
ng b ng sông H ng có di n tích đ t đai chi m 6,4% di n tích toàn qu c v i m t
vùng bi n bao quanh

phía ông và ông Nam. Di n tích đ t đang s d ng c a vùng

BSH chi m g n 79% di n tích đ t t nhiên c a vùng, th p h n bình quân chung c a
c n

c 79,8%. Bình quân đ t nông nghi p trên đ u ng

480m2/ng

i, b ng 41% so v i bình quân chung c a c n

vùng trong c n

c. Vùng

ng th i k 2001÷2013 c a vùng

c ac n

c, t c đ t ng tr

c và th p nh t so v i các

BSH có quy mô GDP kho ng 20,2 t USD n m 2008,

chi m 22,6% và đ ng th hai trong c n
tr

i c a vùng r t th p, ch có

c sau vùng

ông Nam B . T c đ t ng

BSH là 7,3%, đóng góp 23,7% cho t ng tr

ng

ng công nghi p và ngành d ch v đ t t c đ khá đã t o ra

t tr ng các ngành phi nông nghi p chi m trên 80%.Theo các d báo g n đây trên th
gi i cho th y B KH s gây tác đ ng ngày càng tr m tr ng và phân b không đ u theo
không gian, có th làm dâng m c n

c bi n t 0.5÷1.0m vào n m 2100 theo các k ch

b n phát tri n. Các qu c gia ch u tác đ ng m nh nh t có th k đ n là
1

n

, Vi t


Nam, B ng La

ét.

đ i phó v i tác đ ng c a B KH thì ngay t th i đi m này th

gi i ph i hành đ ng kh n c p (UNDP…).
Các t nh ven bi n ch u tác c a B KH và n

c bi n dâng có xu th t ng cao h n các

vùng khác. Qua s li u đi u tra cho th y đ i v i 4 t nh ven bi n H i Phòng, Thái Bình,
Nam

nh và Ninh Bình có di n tích m t n

t ng di n tích m t n

c và di n tích lúa c n m chi m t i 42%

c và di n tích lúa c n m c a c vùng. Tuy nhiên, t n m 1998

tr l i đây đã có t i 9 n m x y h n hán và có xu h
t ng. Trong khi đó nhu c u s d ng n
v c
n

ng đ ngày càng gia

c cho sinh ho t, công nghi p, t

i tiêu c a khu

BSH nói chung và 4 t nh ven bi n nói riêng không ng ng t ng lên khi n ngu n
c ngày càng c n ki t. Trong các lo i cây tr ng, cây lúa v n chi m di n tích và nhu

c u dùng n

c l n nh t. Riêng đ i v i v xuân đòi h i ph i có n

l i trùng v i mùa c n tháng I÷III hàng n m, khi l
nh p m n cao, c ng là lúc nhu c u s d ng n
t ng m nh, các công trình l y n
n

ng v i c

ct

i ch đ ng thì

ng dòng ch y trong sông nh , xâm
ct

i cho s n xu t nông nghi p l i

c ph c v s n xu t v chiêm xuân đ ng lo t l y

c t i các v trí d c sông. V n đ b t c p này gây không ít khó kh n trong vi c đi u

hòa phân ph i s d ng n

c gi a các vùng và gi a các ngành trong th i k mùa c n,

đ c bi t là khi xâm nh p m n cao v i nh ng n m c n ki t.
Vì v y nghiên c u đánh giá tác đ ng c a B KH đ n tài nguyên n

c ph c v s n xu t

nông nghi p vùng BSH có tính khoa h c và th c ti n cao.
2. M c đích, đ i t

ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài.

* M c đích
- ánh giá đ

c các tác đ ng, nh h

ng c a B KH đ n tài nguyên n

xu t nông nghi p 4 t nh BSH: H i Phòng, Thái Bình, Nam
-

xu t đ

c các gi i pháp đ đ m b o kh n ng c p n

4 t nh đ ng b ng sông H ng.
*

it

ng và ph m vi nghiên c u:

-

it

ng nghiên c u:

+ Tác đ ng c a bi n đ i khí h u.
2

c ph c v s n

nh và Ninh Bình

c cho s n xu t nông nghi p


+ Tài nguyên n

c bao g m: N

c m t, n

gi đi sâu vào nghiên c u v tài nguyên n
+ Các đ i t

ng s d ng n

c ng m, n

c m a.... trong lu n v n tác

c m t.

c chính nh : Nông nghi p, th y s n...

- Ph m vi nghiên c u: L u v c sông H ng và tài nguyên n
3. Cách ti p c n và ph

c m t.

ng pháp nghiên c u.

* Cách ti p c n:
- Kh o sát, nghiên c u, thu th p các s li u liên quan đ n đ tài lu n v n.
- Ti p c n, tìm hi u, phân tích h th ng t t ng th đ n chi ti t, đ y đ có h th ng.
- Ti p c n các ph

ng pháp nghiên c u m i mô hình hóa, các ph

c u tiên ti n trên th gi i và trong n

ng pháp nghiên

c v xác đ nh dòng ch y t i thi u.

* Ph

ng pháp nghiên c u:

- Ph

ng pháp k th a: Nghiên c u, phân tích, t ng h p các k t qu nghiên c u trong

và ngoài n
n

c và k th a có ch n l c c a các k t qu này thông qua các th vi n trong

c, m ng internet, các báo cáo khoa h c...

- Ph

ng pháp kh o sát th c đ a: ti n hành đi th c đ a đ đánh giá nhu c u n

tác đ ng c a B KH đ n s n xu t nông nghi p vùng

c, các

BSH b ng cách ph ng v n, thu

th p s li u…
- Ph

ng pháp chuyên gia: l y ý ki n chuyên gia đa ngành đ xem xét và gi i quy t

bài toán d
- Ph

i góc đ t ng h p.

ng pháp mô hình toán: S d ng các ph n m m chuyên d ng nh : CROPWAT

8.0 đ tính toán nhu c u n

c c a cây tr ng và MIKE 11, MIKE NAM đ mô ph ng

quá trình dòng ch y trên l u v c.
4. K t qu đ t đ
-

c.

ánh giá tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n tài nguyên n

nông nghi p l u v c sông H ng.
3

c m t ph c v s n xu t


CH

NG 1 T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U V TÁC

B KH

N TÀI NGUYÊN N

NGHI P VÙNG

NG C A

C M T PH C V S N XU T NÔNG

NG B NG SÔNG H NG

1.1 T ng quan v l nh v c nghiên c u
1.1.1 Các nghiên c u liên quan trên th gi i
V n đ bi n đ i khí h u (B KH) đ
Th y

cc Svante Arrhenius, m t nhà khoa h c ng

i

i n, đ c p đ n l n đ u tiên n m 1896, cho r ng s đ t cháy nhiên li u hóa

th ch s d n đ n kh n ng cao hi n t

ng nóng lên toàn c u.

khi nhi t đ b t đ u t ng lên nhanh thì hi n t

n cu i th p niên 1980,

ng nóng lên toàn c u l i đ

c chú ý

đ n. Lý thuy t v hi u ng nhà kính ra đ i và T ch c Liên Chính ph v Bi n đ i khí
h u c a Liên Hi p qu c (IPCC) đã đ
Hi p qu c và T ch c Khí t

c thành l p qua Ch

ng Liên

ng th gi i.

N m 1990, các nghiên c u v B KH c a IPCC đ

c công b bao g m hi n t

nóng lên toàn c u, khí nhà kính, hi u ng nhà kính, n
h u, l ch s

ng trình Môi tr

thay đ i c a khí h u Trái

ng

c bi n dâng, các tác nhân khí

t và tr thành m t c s khoa h c khi nghiên

c u v v n đ này. Nh ng thay đ i trong khí h u khu v c cho th y tác đ ng đ n h
th ng sinh thái, v t lý và có d u hi u v tác đ ng c a nó đ i v i h th ng kinh t , xã
h i. Xu h

ng t ng nhi t đ đã tác đ ng đ n h th ng tài nguyên n

thái ven bi n, trong l c đ a

c và các h sinh

nhi u n i trên th gi i, d n t i chi phí kinh t xã h i t ng

lên do B KH khu v c và th i ti t nguy hi m t ng lên.
B KH có kh n ng nh h

ng đ n r t nhi u l nh v c trong đó có tài nguyên n

c.

Trong kho ng 10÷15 n m qua đã có nhi u nhà th y v n trên th gi i nghiên c u tác
đ ng c a B KH đ i v i tài nguyên n

c. Trong nh ng nghiên c u này v n d ng

nhi u cách ti p c n các mô hình khác nhau. Dù là theo cách ti p c n nào thì m c tiêu
chính c a các ho t đ ng nghiên c u tài nguyên n

đánh giá tác đ ng c a B KH v i tài nguyên n

c liên quan đ n B KH là nh m

c.

Liên quan t i bài toán B KH, nhi u nghiên c u đã k t h p mô hình khí h u toàn c u
v i các mô hình th y v n quy mô l n. Feddes & nnk (1989) đã đ c p đ n kh n ng s
4


d ng mô hình Khí quy n - Cây tr ng - N

c-

t m t chi u nh m t c s cho vi c

thông s hóa trong các mô hình th y v n. V i cách ti p c n này, mô hình th y v n
đ

c xây d ng có th phù h p v i quy mô l

i c a mô hình khí h u toàn c u

(30x30km), khác m t cách c b n so v i quy mô l

iđ

mô hình th y v n hi n t i. Nó cho phép th hi n quá trình t

c s d ng trong đa s các
ng tác gi a khí t

ng và

th y v n, d n t i k t qu tính toán các đ c tr ng trong khí h u và th y v n đáng tin
c y h n. Tuy nhiên, đ th c hi n bài toán hi u ch nh và các thông s là nh ng hàm
ch a bi t c a khí h u, đ t, th c v t, đ a lý, s d ng đ t và đ a m o nên kh i l
li u đ

c yêu c u là r t l n. H

quy mô nh vì đ phân gi i l

ng d

ng ti p c n này không th th c hi n cho các l u v c
i thô. Vì th , các mô hình th y v n quy mô d

v n c n thi t đ gi i quy t bài toán B KH liên quan đ n các hi n t

il

i

ng th y v n trên

quy mô nh . M t s nghiên c u thông qua phân tích s bi n đ i trong th i gian dài
c a s li u th y v n và khí t

ng quan tr c đ đánh giá tác đ ng bi n đ i khí h u.

Labat D. và nnk (2004), t p trung vào tác đ ng B KH lên vòng tu n hoàn th y v n
trên quy mô toàn c u, d a trên d
t

li u quan tr c ch ng minh m i liên k t gi a hi n

ng m lên và s gia t ng c a vòng tu n hoàn th y v n trên toàn c u. Trên c s đó,

ông đ a ra nh ng k t lu n cho th y dòng ch y toàn c u có xu h
75 n m qua v i b

c th i gian thay đ i là 15 n m.

ng t ng m nh trong

gi i quy t bài toán này, ph i

gi i quy t nhi u v n đ n y sinh khi s d ng chu i d li u toàn c u nh s không
đ ng b trong đ dài chu i d li u, hay thi u s li u. M c dù đã cung c p m t cái nhìn
t ng quan v xu h

ng bi n đ i dòng ch y toàn c u, dòng ch y t ng 4% v i 1oC t ng

lên c a nhi t đ ; th c t ph n l n các nghiên c u theo h

ng này l i đ

trên quy mô khu v c, vì th v n đ c n chu i s li u dài và t

thi t. H

ng nghiên c u chu i l ch s đ

c th c hi n

Nh ng thay đ i nhi t đ không khí trung bình đ
l

ng c th vào chu i nhi t đ l ch s và thay đ i l

h s xác đ nh. H

c th c hi n

ng đ i đ y đ là b c

h u h t các nghiên c u.

c b sung b ng cách t ng nh ng
ng m a b ng phép toán tích v i

ng ti p c n này có kh n ng cung c p nh ng thông tin h u ích v

các đ c tính th y v n trong đi u ki n khí h u t

ng lai. Tuy nhiên, do h u h t các mô

hình th y v n s d ng các giá tr đi m hay trung bình l u v c c a d li u khí t

ng

nên đã v p ph i m t v n đ là đ u ra c a mô hình khí h u toàn c u (GCM) quá l n,
ph i đ

c chuy n sang ph m vi nh h n phù h p v i các đánh giá tác đ ng trên quy

mô đ a ph

ng. Trong nghiên c u c a Andersen H.E. và nnk (2006), s d ng d li u
5


B KH đ

c d đoán b ng mô hình ECHAM4/OPYC và đ

b ng mô hình khí h u khu v c HIRHAM v i đ phân gi i l

c chi ti t hóa đ ng l c
i 25 km và s d ng s

li u này làm đ u vào cho mô hình th y v n Mike 11-TRANS v i c g ng c i thi n k t
qu t mô hình khí h u khu v c b ng h s t l thay đ i giá tr m a, nhi t đ và b c
h i theo tháng. M c dù nghiên c u có đ c p đ n giá tr c c đoan, nh ng ch m i d ng
l i

dòng ch y trung bình mùa l và mùa ki t. Ngoài ra còn dùng ch s dòng ch y c

s và th y xu h

gi xu h

ng t ng dòng ch y l và gi m dòng ch y ki t m c dù n

c ng m v n

ng t ng.

1.1.2 Các nghiên c u liên quan trong n

c

Vi t Nam là m t trong 5 qu c gia trên th gi i b tác đ ng nhi u nh t c a B KH mà
c th là hi n t
Trái

ng n

c bi n dâng cao. H u qu c a s t ng nhi t đ làm b m t

t nóng lên do phát th i khí nhà kính. ã có r t nhi u ch

ng trình nghiên c u

nh m đ a ra các gi i pháp gi m nh và ng phó v i B KH trên các quy mô khác
nhau. Sapkota M. và nnk (2010) đã nghiên c u tác đ ng c a B KH đ i v i dòng ch y
sông H ng t i Hà N i, s

d ng mô hình th y v n phân b

Hydro-BEAM

(Hydrological River Basin Environment Assessment Model). Mô hình s d ng s li u
khí t

ng t

đ u ra c a mô hình GCM v i đ phân gi i cao (20km không gian và t ng

gi theo th i gian) ng v i k ch b n A1B c a IPCC. Nghiên c u gi thi t s li u đ u
ra c a mô hình và s li u quan tr c có cùng m t hàm phân b , và s li u khí t
đ
ph

c hi u ch nh b ng ph

ng

ng pháp d a th ng kê đ c i thi n m a và nhi t đ , s d ng

ng pháp n i suy kriging. V i mô hình toàn c u có đ phân gi i cao 20km có l i

th là nghiên c u không c n ph i th c hi n thêm b t c
đ ng th i ph

m t mô hình chi ti t hóa nào,

ng pháp này yêu c u m t h th ng máy tính l n đ l u tr và th c hi n

các phép tính toán. Tuy nhiên trong nghiên c u l i không đ c p đ n ph

h s t l cho vi c ch nh sai. V i ph

ng pháp n i suy phi tuy n yêu c u ph i n m rõ

tác đ ng t các nút đ n đi m tr m. Trong tr
c a các nút thì vi c s d ng ph

ng pháp tính

ng h p không xác đ nh rõ đ

ng pháp này s

nh h

c tr ng s

ng đ n k t qu n i suy. K t

qu đ u r t t t đ i v i c m a và nhi t đ tháng. K t qu hi u ch nh mô hình th y v n
khá t t thông qua ch s Nash 0.77 v i sai s dòng ch y t ng v
hi n t i tr m Hà N i. Ph

t 5.5%, đ

c th c

ng pháp ch nh sai có th mô ph ng t t h n khi k ch b n

GCM qua giai đo n đ nh l và có xu th đ

ng quá trình. Xét v th i gian tr , mô hình
6


hi n ch a đáp ng đ
su t. K t qu b

c,

đây ch có c

ng đ m a đ

c đ u c a nghiên c u cho th y xu h

c hi u ch nh mà b qua t n
ng ngày càng ác li t c a l và

s thay đ i khác bi t trong mùa m a.
Nghiên c u các gi i pháp công trình trong phòng ch ng h n cho vùng
th c hi n. Tr n

c

ình Hòa và nnc (2010) đã nghiên c u đ xu t gi i pháp xây d ng

m t h th ng các công trình ng n sông đi u ti t m c n
thang nh m m c đích đi u ti t m c n
đáp ng đ

BSH đã đ

c trên sông H ng d ng b c

c cho các h th ng th y nông v mùa c n và

c thoát l trong mùa m a. Tác gi Lê Danh Liên (2011) đã nghiên c u đ

xu t gi i pháp nh m đ m b o l y n

ct

i ch đ ng cho h th ng các tr m b m

h

du h th ng sông H ng - Thái Bình trong đi u ki n m c n

c sông xu ng th p b ng

cách l p thêm các máy b m ph trên kênh c a các c a l y n

c ho c kênh hút c a các

tr m b m đ b m chuy n c p n

c b sung cho các c a l y n

c ho c b hút c a các

tr m b m chính.
Các gi i pháp v qu n lý v n hành, c ch chính sách trong phòng ch ng h n hán c ng
đã đ

c quan tâm nghiên c u. V Th H i (2006) đã nghiên c u c s khoa h c qu n

lý v n hành các h th ng th y nông BSH trong nh ng n m ít n

c h n hán góp ph n

gi m thi u tác đ ng c a h n hán đ n s n xu t nông nghi p. Nguy n L p Dân (2010)
đã nghiên c u và đ xu t mô hình qu n lý h n hán theo chu trình qu n lý thiên tai t
d phòng và gi m nh đ n d báo c nh báo, ng phó và ph c h i đã đ

c đ xu t cho

vùng BSH v i các gi i pháp t ng th cho toàn vùng.
Nghiên c u c a tác gi V V n Minh và nnk (2011) đã th c hi n đánh giá xu h
thay đ i c a dòng ch y l , nh ng ch d ng l i

phân tích m c n

ng

c l l n nh t trên

ph m vi r ng c a c l u v c sông H ng - Thái Bình. K t qu cho th y dòng ch y l
d tính trên l u v c sông H ng - Thái Bình t ng d n qua t ng th i k . M t nghiên c u
khác, c a cùng nhóm tác gi , m c dù đ c p đ n c dòng ch y ki t và dòng ch y l ,

nh ng ch d ng

giá tr trung bình c a mùa l , ki t mà ch a phân tích các đ c tr ng

c a chúng. K t qu c ng cho th y dòng ch y trung bình có xu h
sông H ng - Thái Bình, trong đó dòng ch y l có xu h
h

ng gi m.

7

ng t ng trên l u v c

ng t ng, dòng ch y ki t có xu


Tác gi Tr n Thanh Xuân (2011) ngoài vi c t p trung vào dòng ch y trung bình n m,
mùa, còn đ c p đ n dòng ch y l n nh t t
qu cho th y giá tr l u l

ng ng v i các t n su t khác nhau. K t

ng đ nh l l n nh t n m (Q max ) t

ng ng v i các t n su t

đ u t ng trên ph n l n các sông v i m c t ng kho ng 5÷22%, nh t là

các sông

nhánh.

1.2 T ng quan v vùng nghiên c u
1.2.1 Ph m vi nghiên c u
Phân tích và đánh giá tài nguyên n

cm td

i tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n kh

c cho nông nghi p 4 t nh đ ng b ng sông H ng g m: H i Phòng,

n ng c p n

Thái Bình, Nam

nh và Ninh Bình.

1.2.2 i u ki n t nhiên
1.2.2.1
Vùng

V trí đ a lý
BSH có t a đ đ a lý trong kho ng 19o53’ đ n 21o80’ v đ B c và t 105o31’

đ n 107o00’ kinh đ
14948 km2. Vùng
đ ng c a c n

ông bao g m 10 t nh và thành ph v i t ng di n tích t nhiên
BSH n m trong khu v c kinh t - xã h i phát tri n nhanh và n ng

c, do đó có đi u ki n ti p thu, th a h

ng nh ng l i th này trong quá

trình phát tri n.
Các t nh ven bi n vùng

BSH g m Ninh Bình, Nam

nh, Thái Bình và thành ph

H i Phòng có t a đ đ a lý t 19o53’ đ n 21o01’ v đ B c và t 105o31’ đ n 106o49’
kinh đ

ông. T ng di n tích t nhiên c a các t nh là 6123 km2.
c đi m đ a hình

1.2.2.2
a hình vùng

BSH có h

ng th p d n t Tây B c xu ng

ông Nam. Toàn vùng có

th chia thành b n d ng đ a hình là vùng đ i núi, vùng trung du, vùng đ ng b ng và

vùng ven bi n. V i 58,4 % di n tích BSH
toàn b

nh h

m c th p h n 2m nên di n tích này hoàn

ng thu tri u n u không có h th ng đê bi n và đê vùng c a sông. B n

t nh H i Phòng, Thái Bình, Nam Hà và Ninh Bình có trên 80% di n tích đ t đai có cao
8


trình th p h n 2m. Vùng đ ng b ng và vùng ven bi n có đ a hình t
ph ng, tuy nhiên

ng đ i b ng

m c đ chi ti t thì đ a hình chia c t khá ph c t p, đi n hình là s

chênh l nh v đ cao và chia ô

tâm vùng và ven bi n.

Hình 1.1 B n đ l u v c sông H ng - Thái Bình và vùng đ ng b ng sông H ng
c đi m khí h u

1.2.2.3
a. Nhi t đ
Do n m

v trí ngay rìa Thái Bình D

ng và vùng n i chí tuy n nên nh h

s c c a các lu ng không khí m, m t đ i d

ng sâu

ng th i vào, th i gian mùa m nóng

trong ph n l n l u v c ph n Vi t Nam kéo dài t 8 đ n 9 tháng (t tháng 3÷11). Nhi t
đ trung bình các tháng mùa nóng 20oC÷40oC. Vùng khu t gió
nh h

ng hi n t

ng “F n” th

các th ng l ng ch u

ng có nhi t đ tuy t đ i đ t 41÷42oC. Biên đ ngày

đêm t ng d n t bi n vào l c đ a, t gió đ n khu t gió núi cao, đ ng b ng 5,5÷6,5oC,
Trung du 6,2÷8,2oC.
Xem xét quá trình bi n đ i nhi t đô trung bình tháng trong vòng 45 n m (1960÷1970,
1971÷1980, 1981÷2000, 2000÷2005) trong b ng 1.1 cho th y nhi t đ trung bình các
tháng trong n m đ u có xu h

ng t ng t

0,1÷0,3oC.

9


B ng 1.1 Nhi t đ không khí trung bình các th i đo n
n v (oC)
Ttb

Tr m

T1

T2

T3

T4

Gia t ng

T5

T5-T1 trong 01
(60-08) (61-70) (71-80) (81-90) (91-00) (01-08)

th p k

S n Tây

23,5

23,2

23,3

23,4

23,7

23,9

0,7

0,14

Ba Vì

23,3

22,6

23,0

23,1

23,5

23,5

0,9

0,18

Hà N i

23,7

23,3

23,5

23,6

24,1

24,4

1,1

0,22

Hoà Bình

23,5

23,2

23,2

23,4

23,8

23,9

0,7

0,13

Ph Lý

23,5

23,3

23,4

23,2

23,6

23,8

0,4

0,09

nh

22,7

21,2

21,5

23,3

23,8

24,0

2,8

0,56

Ninh Bình

23,5

23,4

23,3

23,3

23,8

23,8

0,4

0,08

Kim Bôi

23,3

22,6

22,6

24,4

23,4

23,6

1,0

0,20

23,4

23,5

23,4

23,2

23,5

23,7

0,3

0,05

Phù Li n

23,1

22,9

22,9

23,0

23,3

23,3

0,4

0,08

Thái Bình

23,3

23,3

23,3

23,2

23,3

23,5

0,2

0,03

Trung bình

23,3

23,0

23,0

23,4

23,6

23,8

0,8

0,2

Nam

H iD

b.

ng

m
mt

ng đ i trong vùng bi n đ ng t 51÷86%.

m cao nh t x y ra vào các

tháng III, IV khi có m a phùn nhi u và th p nh t vào các tháng XI, XII khi ho t đ ng
c a gió mùa đông b c khô hanh m nh.

10


B ng 1.2

mt

ng đ i trung bình tháng n m
n v (%)

Tr m

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII N m

S n Tây

83,6 84,9 87,1 87,6 84,6 83,3 82,1 84,5 84,3 82,9 81,2 81,4 84,0

Hà N i

79,9 82,8 85,3 85,3 81,2 80,6 81,3 83,4 81,8 79,4 77,8 77,1 81,3

Hoà Bình 83,6 82,9 84,6 84,0 82,4 82,9 83,6 85,5 85,4 84,8 83,0 82,1 83,7
Ph Lý
Nam

84,6 87,0 89,2 89,0 85,2 82,6 82,2 86,2 86,1 82,4 80,1 81,4 84,7
nh 84,7 88,0 89,9 89,1 83,3 82,8 81,8 85,4 85,3 83,2 81,7 82,0 84,8

Ninh Bình 84,7 87,6 89,7 89,0 84,9 82,6 82,1 85,8 85,5 83,3 81,0 81,6 84,8
Ba Vì

85,0 86,2 87,1 87,1 84,5 83,0 83,9 86,1 85,1 83,5 82,3 81,9 84,6

Kim Bôi

84,2 83,8 86,2 82,4 84,6 84,8 85,4 87,4 86,7 84,7 82,3 82,0 84,5

H iD ng 82,6 85,7 88,9 89,6 86,5 84,0 83,8 87,2 86,1 83,1 80,2 79,9 84,8
Thái Bình 85,4 88,7 90,8 88,6 86,5 84,2 82,4 86,8 86,9 83,8 82,8 82,9 85,8
H ng Yên 84,0 86,1 89,3 89,4 86,4 83,6 84,0 88,1 86,8 83,3 82,1 81,9 85,4
Ph Li n

83,8 88,3 91,0 90,3 87,3 86,4 86,3 88,1 85,8 81,6 79,3 78,3 85,5

c. T c đ gió
T c đ gió trung bình n m bi n đ ng t 1,0÷2,4 m/s. Nh ng tr m vùng ven bi n có

t c đ gió trung bình đ t trên 2,0 m/s

11


B ng 1.3 T c đ gió trung bình tháng n m
n v (m/s)
Tr m

X

XI

XII

N m

1,3

1,3

1,4

1,5

1,6

1,6

1,5

1,6

1,6

1,6

1,8

1,1

1,0

0,8

0,8

0,8

0,8

1,0

2,0

2,0

1,7

2,3

2,2

2,1

2,1

2,1

2,2

2,1

2,2

1,8

2,0

2,2

2,0

2,0

2,1

1,9

1,9

1,9

1,9

1,6

2,3

2,1

2,0

2,0

2,0

1,7

2,0

1,8

1,6

1,5

1,3

1,3

1,3

1,2

1,2

1,5

1,0

1,1

1,3

1,2

1,0

1,0

0,9

0,9

1,0

1,0

1,0

1,0

2,6

2,6

2,4

2,5

2,6

2,4

2,6

2,1

2,0

2,3

2,4

2,4

2,4

Thái Bình

2,4

2,4

2,2

2,4

2,3

2,2

2,5

1,8

1,8

2,0

2,1

2,1

2,2

H ng Yên

1,5

1,6

1,5

1,4

1,5

1,2

1,2

1,2

1,2

1,2

1,2

1,3

1,3

Phù Li n

3,6

2,7

2,8

3,1

3,4

3,2

3,3

2,7

2,8

3,1

3,1

2,9

3,1

I

II

III

IV

V

VI

S n Tây

1,6

2,0

1,8

1,9

1,9

1,7

1,8

1,5

Hà N i

1,9

2,1

1,9

2,0

2,1

1,9

2,0

Hoà Bình

1,0

1,1

1,1

1,1

1,0

0,9

Ph Lý

2,2

2,1

1,9

2,0

2,1

nh

2,2

2,1

1,9

2,1

Ninh Bình

2,1

2,0

1,8

Ba Vì

1,5

1,8

Kim Bôi

1,0

Nam

H iD

ng

VII VIII IX

d. B c h i
L

ng b c h i trung bình th i k 2001÷2008 gia t ng so v i trung bình nhi u n m

h u h t tr m trong vùng nghiên c u. M c đ gia t ng này t 2,0÷8,3%.

12


B ng 1.4 L

ng b c h i trung bình các th i k
n v (mm)

Tr m

Ztb

Z1

Z2

Z3

Z4

Z5

% gia t ng
c a Z5 so

(60÷08) (61÷70) (71÷80) (81÷90) (91÷00) (01÷08)

v i Z tb

S n Tây

772

834

807

708

733

771

-0.2

Ba Vì

864

1062

954

939

815

696

-19.5

Hà N i

991

1063

959

1012

960

937

-5.5

Hoà Bình

797

688

769

854

833

863

8.3

Ph Lý

859

808

857

873

850

915

6.6

nh

817

891

842

752

764

839

2.7

Ninh Bình

868

836

842

895

846

919

5.8

Kim Bôi

704

692

735

674

698

724

2.8

992

984

1004

910

1066

989

-0.3

Phù Li n

709

720

650

720

696

754

6.4

Thái Bình

883

761

929

957

891

868

-1.7

Nam

H iD

ng

e. M a
L

ng m a trung bình n m toàn vùng BBSH trong kho ng 1500÷1900mm và bi n đ i

qua nhi u n m không l n. L

ng m a phân b theo mùa, mùa m a th

ng kéo dài 6

tháng t tháng V÷X v i l

ng m a chi m kho ng 85% l

ng m a c n m; mùa khô

t tháng XI÷IV n m sau, l

ng m a chi m kho ng 15% l

ng m a c n m.

Theo không gian, l
và Ba Vì v i l

ng m a có xu h

ng t p trung

Ninh Bình, Nam

nh, Hà Nam

ng m a trung bình n m trong kho ng 1600÷1900 mm. Các vùng còn

l i dao đ ng trong kho ng 1400÷1500 mm/n m.
13


B ng 1.5 S thay đ i c a l
Tr m

Th i k

N m
(mm)

TB(61÷08) 1632,1

ng m a n m, mùa m a, mùa khô qua t ng th p k
Mùa m a %TB mùa Mùa khô

% mùa

(mm)

m a

khô

100,0

1364,8

100,0

267,3

100,0

%n m

(mm)

61-70

1553,0

95,2

1292,4

94,7

260,7

97,5

71-80

1795,2

110,0

1523,2

111,6

272,1

101,8

81-90

1693,7

103,8

1354,4

99,2

339,3

127,0

91-00

1590,5

97,5

1306,1

95,7

284,4

106,4

00-08

1583,4

97,0

1379,9

101,1

203,5

76,1

TB(61÷08) 1542,0

100,0

1289,5

100,0

252,4

100,0

Láng

Hà ông

Nam
mh

61-70

1442,9

93,6

1188,8

92,2

254,0

100,6

71-80

1705,9

110,6

1476,7

114,5

229,2

90,8

81-90

1570,6

101,9

1240,6

96,2

330,0

130,7

91-00

1604,4

104,0

1327,0

102,9

277,4

109,9

00-08

1480,9

96,0

1297,0

100,6

183,9

72,9

00-08

1485,7

98,2

1257,9

99,5

227,7

91,4

TB(61÷08) 1673,7

100,0

1402,3

100,0

271,4

100,0

61-70

1722,6

102,9

1371,6

97,8

351,0

129,3

71-80

1927,6

115,2

1633,5

116,5

294,1

108,4

81-90

1628,3

97,3

1395,7

99,5

232,6

85,7

91-00

1653,6

98,8

1399,6

99,8

253,9

93,6

00-08

1437,4

85,9

1231,9

87,9

205,6

75,8

14


Tr m

Th i k

N m
(mm)

TB(60÷08) 1798,4

Mùa m a %TB mùa Mùa khô

% mùa

(mm)

m a

khô

100,0

1533,2

100,0

265,1

100,0

%n m

(mm)

61-70

1789,5

99,5

1467,2

95,7

322,2

121,5

71-80

1969,7

109,6

1707,7

111,4

262,0

98,8

81-90

1794,1

99,8

1529,2

99,8

264,9

99,9

91-00

1779,7

99,0

1496,0

97,6

283,7

107,0

00-08

1568,9

87,3

1391,8

90,8

177,1

66,8

TB(61÷08) 1464,5

100,0

1235,0

100,0

229,6

100,0

Ninh Bình

61-70

1433,9

97,9

1194,4

96,7

239,5

104,3

71-80

1452,8

99,2

1235,7

100,1

217,1

94,6

81-90

1545,5

105,6

1309,4

106,0

236,1

102,8

91-00

1428,3

97,6

1184,2

95,9

244,1

106,3

00-08

1353,4

92,4

1146,7

92,9

206,7

90,0

TB(61÷08) 1599,7

100,0

1322,2

100,0

277,6

100,0

B c Ninh

61-70

1623,0

101,4

1294,9

98,0

328,0

118,2

71-80

1810,2

113,1

1536,2

116,2

274,0

98,7

81-90

1611,3

100,7

1335,3

101,0

276,0

99,4

91-00

1556,8

97,3

1251,5

94,7

305,3

110,0

00-08

1291,3

80,7

1088,3

82,3

203,0

73,1

TB(61÷08) 1513,0

100,0

1264,0

100,0

249,0

100,0

102,0

1287,0

101,8

256,0

102,8

H ng Yên

H i
D

ng

61-70

1543,0

15