ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆP PHÁP ĐỔI MỚI CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
A- PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
- Năm học 2015 - 2016, tôi được Ban giám hiệu phân công giảng dạy khối
lớp Hai. Đó cũng năm thứ 2 trường tôi tổ chức dạy học theo mô hình trường học
mới cho học sinh khối lớp 2. Tôi thấy, đa số các em rất ngoan, biết lễ phép, vâng
lời thầy cô và người lớn tuổi. Các em tích cực tham gia hoạt động nhóm, biết
tương tác lẫn nhau, biết nhận xét, đánh giá về kết quả của mình và bạn. Các em
tích cực phát biểu xây dựng bài, học bài và làm bài đầy đủ. Bên cạnh đó, vẫn
còn một số em ý thức học tập chưa cao, các em còn nghịch phá bạn, còn nói
chuyện trong giờ học...làm ảnh hưởng đến nề nếp của lớp. Tôi rất băn khoăn và
tự hỏi “Làm thế nào để giáo dục các em có ý thức cao trong học tập và sinh hoạt
?”. Sau nhiều năm đúc rút kinh nghiệm tôi chọn “Một số biện pháp đổi mới công
tác chủ nhiệm” làm đề tài để viết sáng kiến kinh nghiệm cho bản thân tôi.
II. MỤC ĐÍCH, PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊM CỨU
1- Mục đích:
- Trẻ em là một vật báu vô cùng quý giá, thậm chí quý giá hơn hết bất kì
một loại vàng bạc đá quý nào, nhưng lại là một “tấm gương dễ vỡ, dễ hư hỏng
dẫn đến những tai họa không sao chữa được”. Tình cảm của trẻ mang tính cụ thể
trực tiếp và luôn gắn liền với sự vật hiện tượng sinh động, rực rỡ, khả năng kiềm
chế cảm xúc của trẻ còn yếu, trẻ dễ xúc động, dễ nổi giận, biểu hiện cụ thể là trẻ
dễ khóc mà cũng nhanh cười, rất hồn nhiên vô tư…
Lúc đầu trẻ nhút nhát, rụt rè sau vài năm học tính mạnh dạn, hoạt bát mới
dần ổn định và bền vững. Nhân cách của trẻ mang tinh chỉnh thể và hồn nhiên,
trẻ luôn bộc lộ những nhận thức tư tưởng, tình cảm ý nghĩ của mình một cách vô
tư thật thà và ngay thẳng.
1
Quả vậy, đối với các em học sinh tiểu học, các em còn nhỏ, tâm hồn các
em như một tờ giấy trắng, chúng ta sẽ dễ hình thành nơi trẻ những hành vi, thói
quen tốt và phát triển hành vi trí tuệ đúng đắn.
- Công tác chủ nhiệm là một công tác bao gồm tất cả mọi hoạt động trong
giáo dục của người giáo viên đối với học sinh. Từ việc hình thành nhân cách đến
giảng dạy kiến thức, hình thành nề nếp học tập, trật tự, kỉ luật của mỗi học sinh
trong nhà trường.
- Bất kì giáo viên nào cũng có ảnh hưởng giáo dục rộng rãi đến học
sinh. Bên cạnh đó, mỗi học sinh đều trực tiếp nhận sự giáo dục của giáo viên đặc
biệt là giáo viên chủ nhiệm. Chính vì vậy, chất lượng học sinh không những tuỳ
thuộc tinh thần trách nhiệm và năng lực của từng giáo viên mà còn tuỳ thuộc
vào công tác chủ nhiệm của lớp mình.
- Công tác chủ nhiệm đặc biệt quan trọng, giáo viên chủ nhiệm tốt sẽ tạo
ra một tập thể lớp vững mạnh, nhiều giáo viên chủ nhiệm tốt sẽ tạo ra một tập
thể nhà trường vững mạnh. Ngược lại một tập thể vững mạnh sẽ tạo điều kiện
tiến bộ của từng cá nhân trong lớp.
- Khi đã nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm lớp người
giáo viên tích cực làm tốt công tác chủ nhiệm lớp nhằm giáo dục các em trở
thành những chủ nhân tương lai của đất nước.
- Để các em có thể trở thành những học sinh ngoan, những con người có
kiến thức, có đạo đức tốt, có ích cho xã hội sau này, thì trách nhiệm phần lớn là
ở mỗi người giáo viên chúng ta. Chính vì vậy, chúng ta phải cần tìm tòi và
nghiên cứu các phương pháp làm sao để mang lại hiệu quả cao trong quá trình
giảng dạy và giáo dục.
2- Phương pháp nghiên cứu:
- Để thực hiện tốt công tác chủ nhiệm và tổ chức hoạt động ngoài giờ lên
lớp, người giáo viên cần chọn cho mình một số phương pháp sao cho phù hợp và
có hiệu quả cao. Phương pháp đó phải phù hợp với từng đối tượng học sinh
trong lớp, phù hợp với môi trường và hoàn cảnh công tác.
2
- Phương pháp điều tra quan sát.
- Phương pháp phối hợp các lực lượng giáo dục.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá
- Phương pháp trò chuyện, nêu gương, tuyên dương khen thưởng.
- Tổ chức các hoạt động thi đua.
III. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI
* Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh lớp 2A2, trường Tiểu học Trường Sơn, thành phố Bà Rịa.
IV. CƠ SỞ LÍ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lý luận:
- Từ trước đến nay, công tác chủ nhiệm trong nhà trường là một yếu tố
quan trọng để giáo dục và giảng dạy học sinh. Giáo dục lại là một hoạt động có
mục đích của nhà sư phạm nhằm hình thành phẩm chất đạo đức cho học sinh,
cùng với sự phát triển của trí tuệ, tính cách của các em. Song song với công tác
chủ nhiệm lớp, công tác tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp cũng là một yếu
tố không thể tách rời trong công tác chủ nhiệm, nhằm huấn luyện các em học
sinh trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước đầy nhiệt huyết và trí tuệ.
- Các em học sinh bước vào lớp một, tâm hồn như một tờ giấy trắng, giáo
viên chủ nhiệm là người trực tiếp giúp các em viết lên tờ giấy trắng đó những
dòng chữ, vẽ lên những bức tranh đẹp nhằm hình thành nhân cách và trí tuệ, về
tương lai và cuộc sống của các em sau này. Các em như một căn nhà cao tầng
bắt đầu được xây lên, giáo viên tiểu học là người đặt viên đá đầu tiên để xây nền
móng. Nền móng có vững chắc thì các tầng nhà xây lên mới bảo đảm chắc chắn
và bền vững. Bởi vậy, công tác chủ nhiệm của người giáo viên tiểu học là một
yếu tố quan trọng trong suốt quá trình hình thành nhân cách và trí tuệ của các
em qua việc giáo dục ở nhà trường.
3
- Bên cạnh đó, một tập thể nhà trường có hoạt động tốt, có đạt được nhiều
thành tích tốt, có hiệu quả giáo dục cao hay không cũng là nhờ sự cộng tác tốt
của từng giáo viên chủ nhiệm. Người giáo viên chủ nhiệm còn là cánh tay nối
dài của Ban Giám hiệu nhà trường nhằm đưa tập thể nhà trường ngày càng đi
lên.
- Nếu mỗi người giáo viên đều thực hiện tốt công tác chủ nhiệm của mình,
biết tổ chức tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp thì tập thể nhà trường sẽ trở nên
vững mạnh, việc giảng dạy học sinh sẽ đạt hiệu quả cao.
2. Cơ sở thực tiễn:
-Vị trí, tầm quan trọng của giáo viên tiểu học và công tác chủ nhiệm
lớp:
- Công tác chủ nhiệm của giáo viên được coi như vừa “khó” vừa “khổ” bên
cạnh đó việc tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp còn “khó” hơn nữa. Chính vì
thế, để tăng hiệu quả công tác ta có thể đưa ra những giả thiết nghiên cứu sau.
- Từ trước đến nay, người giáo viên chủ nhiệm luôn giữ vai trò quyết định
cho mục tiêu giáo dục trở thành hiện thực, bảo đảm hiệu quả và chất lượng giáo
dục. Đối với giáo dục tiểu học cần đảm bảo quyền lợi cơ bản của các em là được
học tập tùy theo khả năng của mình sao cho có hiệu quả.
- Người giáo viên có một chức năng rất quan trọng: Đó là chức năng truyền
đạt thông tin, kiến thức, giáo dục đạo đức, nhân cách của các em. Trong bối
cảnh cách mạng khoa học kĩ thuật và công nghệ, khối lượng kiến thức con người
ngày một gia tăng, các phương tiện thông tin đại chúng được phát triển mạnh
mẽ, người giáo viên cần biết tổ chức, hướng dẫn để học sinh tự giác, chủ động
tìm tòi, phân tích lựa chọn tri thức, thông tin để nâng cao hiểu biết.
- Giáo viên chủ nhiệm còn phải biết tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí
nhằm kích thích tính năng động, sáng tạo của học sinh, làm cho các em ngày
càng yêu thích đến trường và học tập tốt hơn.
- Công tác chủ nhiệm là công tác giảng dạy và tổ chức các hoạt động học
tập trong và ngoài giờ lên lớp của học sinh.
4
- Người giáo viên chủ nhiệm là cố vấn cho học sinh xây dựng lớp học
thành đơn vị tập thể mang tính chất giáo dục toàn diện, phát huy khả năng tự
giác, tự quản của học sinh.
- Giáo viên chủ nhiệm còn là trung tâm, là hạt nhân trong việc xây dựng
quan hệ thầy trò, trò và trò trong trường học.
- Chính vì vậy, người giáo viên tiểu học là người đại diện cho nhà trường,
cho xã hội trong việc tổ chức quá trình phát triển toàn diện của các em.
V. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN
- Để công tác chủ nhiệm và tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp thực
sự có hiệu quả, đầu năm tôi đã đưa ra một kế hoạch thực hiện cho chính mình
dựa trên kế hoạch và công việc của nhà trường đã phân công cụ thể như sau:
1. Giáo viên chủ nhiệm cần nắm rõ tình hình của lớp mình chủ nhiệm ngay
từ đầu năm học ( HS học tốt, HS có năng khiếu, HS học chậm, HS cá biệt )
2. Biên chế Hội đồng tự quản trong các buổi sinh hoạt đầu năm và các thời
điểm trong năm học, phân công trách nhiệm cho từng thành viên trong Hội đồng
tự quản.
3. Đưa ra các phong trào thi đua của lớp, các quy định của lớp, của trường
cho học sinh đăng ký thi đua ngay từ đầu năm học.
4. Thường xuyên theo dõi nề nếp của lớp, phối kết hợp với các giáo viên
bộ môn, các ban ngành trong và ngoài nhà trường, phụ huynh học sinh để giáo
dục đạo đức cho học sinh .
5. Giáo dục đạo đức cho học sinh theo chủ điểm tháng, thông qua các biện
pháp thuyết phục, nêu gương tốt, rèn luyện, động viên, khuyến khích, khen
thưởng và kỷ luật, và bằng cả tấm lòng của giáo viên chủ nhiệm.
6. Quan tâm nhiều đến các đối tượng học sinh, đặc biệt là học sinh chậm,
học sinh cá biệt và học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
7. Lên kế hoạch từng tháng dựa theo kế hoạch của Hiệu trưởng và Chuyên
môn để thực hiện trong tháng, cuối tháng có đánh giá , nhận xét, rút ưu khuyết
điểm.
5
8. Tổ chức ôn tập kĩ vào các kì kiểm tra định kì. Sau các kì kiểm tra, nhận
xét, đánh giá học sinh theo Thông tư 30 của Bộ GD- ĐT và có kế hoạch giảng
dạy phù hợp để đạt hiệu quả cao.
9. Tăng cường phụ đạo học sinh chậm, giáo dục đạo đức cho học sinh chưa
ngoan, liên hệ thường xuyên với phụ huynh để cùng kết hợp giáo dục các em.
10. Tổ chức tốt các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp và tiết sinh hoạt cuối
tuần, đánh giá việc thực hiện và có hướng giáo dục tốt hơn, tích cực hưởng ứng
các phong trào của trường, của đội tổ chức….
Qua các buổi học tập chuyên đề, giáo chủ nhiệm rút ra bài học kinh
nghiệm nhằm thực hiện tốt hơn nữa công tác chủ nhiệm trong thời gian kế tiếp.
6
B. PHẦN NỘI DUNG
I-THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG MÂU THUẪN
- Một số giáo viên còn coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp.
- Một số giáo viên còn hạn chế bề dày kinh nghiệm trong việc chủ nhiệm
lớp.
- Việc giáo dục học sinh thông qua giáo viên chủ nhiệm là chủ yếu, giáo
viên ít có sự phối hợp với phụ huynh.
- Một số giáo viên bộ môn chưa thực sự có trách nhiệm và chưa chủ động
cộng tác với giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Đa số các giáo viên đứng lớp đều phải nắm chắc công tác chủ nhiệm lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm phải là người mẫu mực, có tinh thần trách nhiệm
cao, luôn yêu nghề mến trẻ và có tâm huyết với nghề.
- Giáo viên chủ nhiệm phải là người có năng lực, có uy tín đối với học sinh
và với đồng nghiệp cùng với phụ huynh.
- Đó là những thực trạng và mâu thuẫn về công tác chủ nhiệm hiện nay
trong nhà trường theo nhận định của tôi, chúng ta cần củng cố và khắc phục
trong công tác chủ nhiệm sao cho việc giáo dục các em có hiệu quả cao hơn.
II. CÁC BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
- Để làm tốt công tác chủ nhiệm và tổ chức tốt hoạt động ngoài giờ lên
lớp, trong đề tài này tôi đã tìm ra một số biện pháp nhằm góp phần thúc đẩy chất
lượng giáo dục đạt kết quả cao.
- Đầu năm học, khi nhận lớp, trước hết tôi tìm hiểu lý lịch từng học sinh,
bằng cách tôi liên hệ với giáo viên chủ nhiệm cũ để nắm bắt tình hình học tập,
tính tình, hoàn cảnh về gia đình từng em, từ đó tôi hiểu được tâm lý của các em
để định hướng giáo dục cho phù hợp.
- Để chuẩn bị tốt cho công tác giảng dạy và giáo dục, những ngày đầu tựu
trường tôi đã kiểm tra toàn bộ đồ dùng học tập của học sinh. Qua việc này tôi
thấy rõ hơn hoàn cảnh của từng em. Có những em nhà nghèo, đông anh em đi
học, thiếu thốn đủ thứ, tôi đã tìm cách giúp đỡ để các em có đầy đủ đồ dùng học
7
tập, từ đó các em thấy rõ sự quan tâm của cô giáo mà có trách nhiệm cao trong
học tập và rèn luyện cho bản thân.
- Tôi sắp xếp chỗ ngồi sao cho phù hợp với từng em, hướng dẫn nội quy
trường, lớp, nhắc nhở về đạo đức của người học sinh, cách đối xử với thầy cô,
bạn bè khi ở trường, đối với người thân khi ở nhà, nhằm bước đầu hình thành
nhân cách tốt cho các em. Tôi tổ chức cho học sinh bỏ phiếu tín nhiệm bầu Hội
đồng tự quản lâm thời của lớp.
- Phân lớp thành các nhóm học sinh có cơ cấu nam nữ, trình độ học vấn
tương đối đồng đều.
- Phân công trách nhiệm cho Hội đồng tự quản, các nhóm trưởng để quản
lý học sinh.
- Sau một thời gian học tập và rèn luyện giáo viên chủ nhiệm cho lớp bầu
ra hội đồng tự quản chính thức, các nhóm trưởng chính thức bằng cách bỏ phiếu
kín.
- Hội đồng tự quản phải thỏa mãn các yêu cầu sau:
+ Có năng lực học tập tốt.
+ Giao tiếp hợp tác tốt, nhiệt tình, tích cực tham gia vào các hoạt động
chung của lớp.
+ Có năng kiếu văn nghệ, thể dục thể thao và biết quản lý tập thể lớp.
+ Gương mẫu có uy tín được sự tín nhiệm của các bạn bầu chọn.
- Giáo viên chủ nhiệm cần nói rõ vai trò chức năng nhiệm vụ của từng
thành viên trong hội đồng tự quản và của mọi thành viên trong lớp. Mối quan hệ
giữa các thành viên trong lớp phối hợp một cách đồng bộ, nhịp nhàng.
- Tổ chức các hoạt động để rèn kĩ năng tự quản cho các em. Các hoạt động
này phải được tiến hành theo phương châm “ giáo viên chủ nhiệm lùi dần về hậu
trường” để học sinh tự điều khiển.
- Ngày họp phụ huynh đầu năm, tôi mời cha mẹ của từng em gặp giáo viên
chủ nhiệm để trao đổi và nhờ phụ huynh cùng cộng tác với tôi trong việc giáo
8
dục và dạy dỗ các em. Tôi phổ biến đến phụ huynh về mô hình trường học mới
(VNEN) và cách nhận xét đánh giá học sinh theo Thông tư 30 của Bộ GD – ĐT
đã ban hành. Tôi thông báo đến phụ huynh về nội quy của trường, của lớp để
phụ huynh cùng cộng tác, nhắc nhở các em chấp hành tốt.
- Bên cạnh đó, để công tác chủ nhiệm được hoàn thành tốt, tôi phải vạch ra
kế hoạch làm việc dựa vào kế hoạch chung của nhà trường. Lên kế hoạch chủ
nhiệm và thực hiện các kế hoạch đề ra theo tuần, theo tháng dựa vào kế hoạch
hàng tháng của Hiệu Trưởng. Tôi đưa ra các phong trào thi đua của lớp để các
em cùng thực hiện, cho cả lớp cùng đăng kí thi đua.
- Sau mỗi tuần học và cuối mỗi tháng, tôi tự nhận xét, đánh giá công tác
của mình đã thực hiện, rút ra những ưu khuyết nhằm kiểm tra lại kết quả làm
việc của mình. Phát huy những điểm tốt, khắc phục những khuyết điểm chưa đạt
được nhằm phấn đấu để hoàn thành tốt kế hoạch đề ra.
- Đối với học sinh lớp mình chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến việc học tập
của các em, luôn tìm ra những biện pháp, sử dụng các phương pháp dạy học sao
cho phù hợp với học sinh lớp mình để các em tiếp thu bài tốt, mau hiểu bài. Tôi
soạn giảng các bài dạy có ứng dụng công nghệ thông tin để giảng dạy nhằm tạo
hứng thú cho các trong quá trình học tập. Tôi chấm chữa bài thường xuyên để
nắm bắt kịp thời sự tiếp thu bài của các em. Khi chấm bài em nào sai những kiến
thức quan trọng tôi gọi ngay lên bàn giáo viên để hướng dẫn lại hoặc gọi lên
bảng thực hiện lại dưới sự hướng dẫn của giáo viên, để các em nắm rõ và nhớ
bài kĩ hơn. Đối với các em chậm tiếp thu bài, tôi đặc biệt quan tâm nhiều hơn,
nhắc nhở, hướng dẫn, phụ đạo thêm, gọi lên bảng để giảng lại kiến thức mà các
em chưa hiểu và cho sửa lại bài làm sai. Bên cạnh đó thường xuyên liên hệ với
phụ huynh, đặc biệt là phụ huynh có con em học chậm, có hoàn cảnh khó khăn,
để chia sẻ, cùng phối hợp giáo dục để các em ngày càng tiến bộ. Tôi luôn
khuyến khích, động viên, tuyên dương, nhắc nhở các em qua kết quả của các bài
làm hằng ngày, nhất là đối với học sinh còn chậm, có sự tiến bộ nhằm tạo sự tự
tin và ham thích cho các em trong học tập.
9
- Khi thực hiện các kế hoạch đưa ra giáo viên chủ nhiệm cần lồng ghép vào
các tiết dạy, đặc biệt là tiết sinh hoạt lớp. Vì là một công tác bao quát gồm mọi
mặt nên giáo viên có thể áp dụng công tác chủ nhiệm vào bất cứ lúc nào trong
quá trình dạy học . Ngoài những giờ đứng lớp, giáo viên cần thường xuyên tiếp
xúc giáo dục học sinh có thể vào giờ chơi, giờ nghỉ, nhắc nhở, khuyên bảo để
tạo sự gần gũi, thân mật với các em. Liên hệ với phụ huynh vào bất cứ thời gian
nào mình có thể để phối hợp cùng gia đình giáo dục dạy dỗ các em.
- Trong giảng dạy văn hóa giáo viên cần sử dụng các phương pháp và hình
thức dạy học sao cho học sinh dễ hiểu, dễ tiếp thu theo bài soạn của mình. Làm
sao tạo được hứng thú, ham thích cho học sinh trong học tập. Tuy nhiên phương
pháp động viên, khuyến khích và tuyên dương vẫn là phương pháp chính trong
công tác chủ nhiệm và tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Bên cạnh đó cần phối hợp với giáo viên bộ môn, thầy Tổng phụ trách để
cùng thực hiện các kế hoạch chủ nhiệm và các hoạt động dựa trên kế hoạch nhà
trường đưa ra. Có như vậy công tác chủ nhiệm và tổ chức hoạt động ngoài giờ
lên lớp mới có hiệu quả khi thực hiện.
- Vào các kì kiểm tra định kì tôi luôn nhắc nhở các em cố gắng về nhà ôn
tập thêm, tôi tập trung ôn tập thật kĩ, tìm tòi các bài toán ở các sách tham khảo
để ôn tập thêm cho các em, liên hệ với các phụ huynh những em học còn chậm
để nhờ phụ huynh cùng ôn tập thêm ở nhà giúp các em nắm kiến thức vững hơn.
Nhờ vậy các em làm bài kiểm tra khá tốt.
- Qua cuối mỗi kì kiểm tra tôi xem các em còn bị hạn chế ở kiến thức nào
tôi phụ đạo thêm. Tôi hoàn thành phiếu liên lạc điện tử và gửi về từng phụ
huynh, báo cáo tình hình học tập của từng em, liên hệ phụ huynh các em còn
chậm để phụ đạo cho các em thêm vào thời gian nghỉ giữa kì, cuối kì.
- Bên cạnh đó, việc rèn chữ viết cũng là nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm
là chủ yếu. Tôi đã cố gắng hướng dẫn, nhắc nhở, theo dõi uốn nắn thường
xuyên, dạy kĩ phân môn Tập viết và phân môn Chính tả, luyện viết thêm cho
những học sinh chữ còn chưa đẹp, chưa đúng độ cao, khoảng cách con chữ. Nhờ
vậy chữ viết đa số học sinh lớp tôi khá đẹp và ít sai lỗi.
10
- Song song với việc học tập, tôi luôn quan tâm đến công tác giáo dục đạo
đức cho học sinh vì đây cũng là nền tảng của việc hình thành nhân cách của các
em trong quá trình học tập. Hằng tuần, ngoài việc giáo dục các em theo chủ đề
đạo đức từng tháng của nhà trường tôi còn phải thường xuyên nhắc nhở, hướng
dẫn các em thực hiện tốt nội quy và nhiệm vụ của người học sinh. Tôi theo dõi,
kiểm tra việc thực hiện của các em. Những em có hành vi đạo đức chưa tốt như
đánh bạn thường xuyên, hay chửi thề, hay lấy vặt đồ dùng của bạn…tôi gọi lên
khuyên bảo, nhắc nhở. Nếu em đó còn tái phạm tôi liên hệ với phụ huynh để
cùng kết hợp giáo dục. Nhờ vậy, các em không còn tái phạm nữa. Tôi luôn nhắc
nhở, hướng dẫn các em về cách ứng xử với bạn bè trong lớp, đoàn kết, thương
yêu, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, lễ phép với thầy cô và người lớn tuổi. Vì
vậy học sinh lớp tôi rất đoàn kết và hay giúp đỡ bạn mỗi khi bạn cần.
- Trong giảng dạy, việc lồng ghép giáo dục kĩ năng sống trong từng môn
học cũng cần được chú trọng nhằm phát huy tính năng động, kĩ năng tự phục vụ
phù hợp với từng hoàn cảnh, từng môi trường trong cuộc sống. Tôi nghiên cứu
kĩ các công văn, các yêu cầu để lồng ghép giáo dục trong các tiết dạy giúp các
em hình thành tốt các kĩ năng nhằm áp dụng vào cuộc sống.
- Để tạo hứng thú cho các em trong học tập, ngoài phong trào thi đua
rèn chữ giữ vở, khéo tay hay làm, tôi còn giúp các em tham gia giải toán trên
mạng qua các vòng thi. Tôi luôn có những lời động viên, khen tặng và phát
thưởng cho những em tích cực tham gia trong phong trào thi đua do các cấp tổ
chức. Nhờ vậy các em học sinh trong lớp luôn cố gắng thi đua học tập để được
tuyên dương và nhận thưởng.
- Đối với các phong trào của nhà trường và Đội phát động, tôi luôn
động viên các em thực hiện tốt. Mặc dù, lớp tôi rất nhiều em nghèo, nhưng nhờ
vào sự động viên tinh thần của cô giáo và bạn bè, các em vẫn tham gia thực hiện
và có hiệu quả khá cao.
- Tôi đưa ra nội quy của lớp, dựa theo nội quy của nhà trường, nhắc
nhở các em thực hiện tốt, có sự theo dõi hướng dẫn của Hội đồng tự quản. Cứ 3
11
tháng tôi đổi Hội đồng tự quản một lần nhằm tạo những gương mặt mới kích
thích sự hứng thú của các em.
- Vào giờ sinh hoạt lớp cuối tuần, Hội đồng tự quản điều khiển cho các
nhóm trưởng tự nhận xét, đánh giá về hoạt động học tập, sinh hoạt, vui chơi của
các bạn trong nhóm.
- Sau báo cáo tôi cho học sinh tuyên dương những bạn có biểu hiện tốt,
học tập có tiến bộ để các bạn noi theo. Tâm lý các em học sinh rất thích được
khen, nên các em được nhận lời khen và phần thưởng thì cảm thấy rất vui và ra
sức thực hiện tốt trong những tuần kế tiếp. Còn các em hay vi phạm nội quy
như không thuộc bài, không mặc đồng phục, đi học trễ,…tôi hỏi rõ lý do, nhắc
nhở, răn bảo để tuần sau các em thực hiện tốt hơn. Nếu tuần kế tiếp các em đó
vẫn còn vi phạm tôi có hình phạt như thụt dầu, nhảy ếch quanh lớp sau đó bắt
em đó phải tự xin lỗi và tự hứa trước lớp là tuần sau sẽ không vi phạm nữa. Nhờ
vào lời xin lỗi, lời hứa với cô và các bạn các em đã dần dần ý thức được và hầu
như ít em còn vi phạm nữa.
- Theo phong trào thi đua của nhà trường, tôi luôn nhắc nhở các em thực
hiện tốt. Hằng ngày tôi luôn kiểm tra việc thực hiện vệ sinh lớp học, hướng dẫn
các em thực hiện, nhắc nhở vệ sinh cá nhân, kiểm tra đồng phục để các em luôn
có ý thức thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Tuần nào lớp được nhận cờ thi đua,
tôi tuyên dương và các em sẽ được thưởng một câu chuyện vào tiết sinh hoạt lớp
cuối tuần do tôi kể. Vì vậy, các em luôn cố gắng nhắc nhở nhau thực hiện tốt thi
đua, không vi phạm nội quy, không bị trừ điểm, được nhận cờ để nghe cô kể
chuyện.
- Nề nếp trật tự của lớp cũng rất quan trọng trong quá trình học tập. Tôi
đã tạo được một thói quen tốt trong quá trình học tập như: xếp hàng ra vào lớp,
nề nếp tự quản khi giáo viên không có ở lớp, nhắc nhở nề nếp ăn, ngủ bán trú và
vào giờ ra chơi, chơi những trò chơi đảm bảo an toàn cho bản thân.…Các em
khá trật tự nhờ vào sự điều hành của Hội đồng tự quản.
- Ngoài việc giảng dạy và giáo dục các em học sinh, tôi luôn thực hiện
tốt các loại hồ sơ sổ sách như sổ theo dõi chất lượng, sổ chủ nhiệm, cập nhật tất
12
cả các thông tin và hoạt động của từng học sinh vào từng thời điểm trong tháng.
Tôi tìm biện pháp thích hợp để giảng dạy, giáo dục nhằm giúp các em ngày càng
tiến bộ hơn.
- Cuối các kì kiểm tra tôi thực hiện đánh giá, xếp loại học sinh chính
xác, đúng theo quy định, hoàn thành tốt các loại báo cáo.
- Để các em học sinh thực sự ham muốn học tập, người giáo viên còn
phải tạo được niềm tin và sự thân thiện đối với học sinh. Tôi áp dụng công tác
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” vào công tác giảng dạy và
giáo dục, tạo cho học sinh có tấm lòng yêu mến cô giáo, xem thầy cô như là tấm
gương, là thần tượng của các em để các em ham thích đến trường học tập cùng
thầy cô của mình, có như vậy mới đạt được hiệu quả cao trong giáo dục.
- Tóm lại, trong quá trình giảng dạy, nhờ vào tấm lòng yêu nghề , mến
trẻ, tôi giáo dục các em bằng sự quan tâm, nhắc nhở, động viên, khuyến khích,
khen thưởng các em là chính. Tôi đã áp dụng thực hiện các biện pháp về công
tác chủ nhiệm và hoạt động ngoài giờ lên lớp luôn đạt hiệu quả cao.
III. HIỆU QUẢ ÁP DỤNG
- Dựa vào kế hoạch thực hiện công tác chủ nhiệm và hoạt động ngoài
giờ lên lớp của tôi, qua áp dụng các năm học tôi đã thu được kết quả khá cao.
Cụ thể như sau :
- Năm học 2014- 2015 tôi chủ nhiệm lớp 2A2. Từ đầu năm đến cuối năm
lớp tôi luôn là lớp thường hay được nhận cờ thi đua đầu tuần do nhà trường phát
thưởng và cuối năm học lớp tôi chủ nhiệm cũng được đứng đầu trong khối về
phần thưởng thi đua của trường.
- Kết quả học tập cuối năm học sinh Lớp 2A2 cũng đã được lên lớp 100 %.
- Năm học 2015 – 2016, tôi chủ nhiệm lớp 2A2. Từ đầu năm đến nay, lớp
tôi cũng là lớp ít khi bị trừ điểm và thường xuyên được nhận cờ thi đua đầu tuần
do Đội và nhà trường phát thưởng.
- Các phong trào do nhà trường và Đội phát động như giúp đỡ học sinh
vùng lũ lụt, giúp đỡ trẻ khuyết tật, quà xuân tặng bạn, giúp đỡ vùng biên giới
13
Hải đảo…Học sinh lớp tơi cũng tham gia rất tích cực. Tuy học sinh lớp tơi nhiều
em có hồn cảnh gia đình rất khó khăn nhưng các em vẫn tích cực tham gia
đóng góp tiền bạc, quần áo để giúp đỡ đồng bào lũ lụt.
- Kết quả học tập qua các kì kiểm tra, học sinh lớp tơi có tiến bộ rất
nhiều, số học sinh chậm giảm nhiều so với đầu năm. Đến thời điểm này lớp tơi
khơng còn em học sinh nào chậm. Số học sinh đạt thành tích nỗi bật tăng so với
các kì kiểm tra trước.
- Năm học 2015 – 2016 như sau:
1. Kiến thức kĩ năng môn Tiếng Việt và Toán Lớp 2A2. SS: 36/ 15 nữ
Tiếng việt
Khen
thưởng mức 1
SL
14
16
17
ĐN
GKI
CKI
TL%
38,9 %
44,4%
47,2%
Khen thưởng
ĐN
GKI
CKI
mức 1
SL
TL%
15
41,7%
16
44,4%
19
52,8%
Khen
thưởng mức 2
SL
10
11
14
TL%
27,8%
30,6%
39%
Học
sinh đạt
chuẩn
SL
8
8
5
TL%
22,2%
22,2%
13,8%
Toán
Khen thưởng
Học sinh đạt
mức 2
SL
TL%
10
27,8%
12
33,4%
12
33,4%
chuẩn
SL
TL%
9
25%
8
22,2%
5
13,8%
Học
sinh
chưa đạt
chuẩn
SL
4
1
/
TL%
11,1%
2,8%
/
Học sinh chưa
đạt chuẩn
TL%
2
5,5%
/
/
/
/
2. Năng lực: 100% học sinh đạt.
3. Phẩm chất: 100% học sinh đạt.
- Trong phong trào Vở sạch chữ đẹp, lớp tơi dạy ln là lớp có nhiều học
sinh được nhận phần thưởng cấp trường (4em). Đến thời điểm này học sinh lớp
14
tôi đa số các em viết chữ khá chuẩn, chỉ còn vài em chữ viết chưa đẹp, tôi sẽ tiếp
tục rèn luyện cho các em trong thời gian tới.
- Nhiều phụ huynh đã đến tâm sự, cảm ơn và họ cho biết họ cũng rất yên
tâm khi con em họ được tôi dạy dỗ và chủ nhiệm.
C- KẾT LUẬN
I – Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI ĐỐI VỚI CÔNG TÁC
15
- Chúng ta đã biết “Một tập thể tốt khi các thành viên đều tốt. Nhiều thành
viên tốt sẽ xây dựng được tập thể vững mạnh”. Công tác chủ nhiệm tốt, sẽ mang
lại một tập thể lớp xuất sắc, các em học sinh sẽ học tập tích cực và thoải mái
hơn, có hiệu quả cao. Nếu các tập thể lớp đều tốt, thì tập thể nhà trường sẽ trở
nên vững mạnh. Đó là tâm huyết của giáo viên chủ nhiệm nói chung và của
những người làm công tác quản lí nói riêng.
- Đã bao năm đứng trên bục giảng là bấy nhiêu năm làm công tác chủ
nhiệm, tôi thấy giáo viên chủ nhiệm được xem là người mẹ thứ hai ở trường,
luôn được các em tin tưởng và xem như là thần tượng của mình. Bên cạnh đó,
phụ huynh học sinh cũng đặt niềm tin và giao phó con mình cho cô giáo khi các
em đến trường. Thêm vào đó nhà trường cũng đặt niềm tin tuyệt đối vào giáo
viên khi phân công chủ nhiệm cho từng giáo viên.
- Như một người mẹ thứ hai ở trường, trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm
luôn là sợi dây gắn kết chặt chẽ giữa học tập và rèn luyện đạo đức cho học sinh,
sao cho các em trở thành những con ngoan trong gia đình.
Bởi vậy, khi thực hiện công tác chủ nhiệm và hoạt động ngoài giờ lên lớp,
người giáo viên phải hiểu rõ chức năng và nhiệm vụ của mình, phải thực hiện tốt
những kế hoạch mà mình đã xây dựng nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy, giáo
dục học sinh và thu được thành quả cao trong công tác.
Chính vì vậy chúng ta phải xây dựng nền móng của từng học sinh sao cho
vững chắc. Nếu chúng ta thành công trong công tác chủ nhiệm thì phần nào
chúng ta đã đạt được mục tiêu giáo dục.
Muốn vậy, chúng ta phải thực sự yêu nghề, mến trẻ, tất cả vì học sinh thân
yêu để làm tốt công tác chủ nhiệm và nhiệm vụ của mình. Bên cạnh đó, mỗi
giáo viên hãy áp dụng mục tiêu của việc “Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực” vào công tác giảng dạy và công tác chủ nhiệm thì sẽ có hiệu quả
cao các bạn ạ!
II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM, HƯỚNG PHÁT TRIỂN
16
- Qua công tác chủ nhiệm đã nhiều năm, tôi rút ra được nhiều bài học kinh
nghiệm cho chính bản thân tôi như sau:
- Để làm tốt công tác chủ nhiệm và tổ chức tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp
người giáo viên phải:
- Nắm vững đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước, hiểu biết và vận dụng tốt các quy chế của ngành, quy chế về công tác
của giáo viên chủ nhiệm
- Hoàn thành đầy đủ các mục tiêu, chương trình giáo dục, làm tốt công tác
và nhiệm vụ được giao, các quy trình công tác mục tiêu của ngành.
- Có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác, thực sự yêu nghề, mến trẻ
và có tâm huyết với học sinh.
- Có ý thức phấn đấu vươn lên, phấn đấu trở thành những con người mới,
là những tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
- Tạo được uy tín cho học sinh và phụ huynh trong công tác của mình.
*
Hướng phát triển:
- Toàn thể giáo viên tiểu học đều có nhiệm vụ tham gia học tập,
nghiên cứu các chuyên đề bồi dưỡng do các cấp tổ chức.
- Coi bồi dưỡng là nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng kế
hoạch chủ nhiệm và thực hiện tốt kế hoạch đã đề ra.
- Soạn đủ các môn học mình phụ trách, ứng dụng soạn giảng công nghệ
thông tin vào giảng dạy .
- Thực hiện đổi mới phương pháp, sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học.
- Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo chuyên môn của các cấp để thực hiện.
- Trao đổi kinh nghiệm các vấn đề chuyên môn về công tác chủ nhiệm với
đồng nghiệp để học hỏi và áp dụng.
III. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP TRONG CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM
1- Về phía nhà trường:
17
- Tìm hiểu, nắm chắc tình hình đội ngũ giáo viên về mọi mặt.
- Nắm hoàn cảnh toàn diện của giáo viên: khả năng công tác, trình độ
chuyên môn, hoàn cảnh gia đình, sở trường, nguyện vọng.
- Biện pháp tìm hiểu:
+ Qua trao đổi trực tiếp, gián tiếp.
+ Qua lắng nghe và phân tích dư luận quần chúng.
+ Qua chất lượng công việc.
- Sắp xếp phân công cho phù hợp
- Đây là khâu hết sức quan trọng trong công tác phân công hợp lí sẽ tạo
điều kiện cho mọi người phát huy được tài năng của mình, nâng cao hiệu quả
chất lượng giáo dục.
+ Đảm bảo khối lượng công việc vừa phải đối với mỗi giáo viên.
+ Quan tâm đúng mức tới nguyện vọng, sức khoẻ của mỗi giáo viên.
+ Có khen thưởng giáo viên về công tác chủ nhiệm nhằm động viên.
2. Đối với giáo viên làm công tác chủ nhiệm:
- Cần bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về công tác chủ nhiệm, cần học
hỏi nâng cao tay nghề trong công tác.
- Luôn có tâm huyết với nghề, yêu nghề mến trẻ, tìm ra những biện pháp
tốt trong công tác chủ nhiệm sao cho có hiệu quả.
- Luôn đi sát với học sinh, tìm hiểu rõ tâm lý giáo dục các em để thực
hiện.
- Nâng cao cập nhật nội dung chương trình. Rèn luyện kỹ năng thực hiện
những phương pháp mới trong dạy học để tạo hứng thú cho các em.
- Tham dự các chuyên đề cấp trường, thành phố, tỉnh. Qua đó tìm ra
những biện pháp dạy học phù hợp để áp dụng.
- Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã áp dụng trong công tác chủ
nhiệm lớp và tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp trong nhiều năm qua. Rất
18
mong nhận được sự góp ý chân thành của Ban giám hiệu nhà trường và đồng
nghiệp để công tác giảng dạy và chủ nhiệm của tôi ngày càng đạt hiệu quả cao
hơn.
Trân trọng cảm ơn !
Bà Rịa, ngày 27 tháng 12 năm
Xác nhận, đánh giá, xếp loại của đơn
vị:
…………………………………………
2015
Tôi xin cam đoan đây là
Sáng kiến kinh nghiệm của bản
……
…………………………………………
……
thân tôi viết, không sao chép nội
dung của người khác.
…………………………………………
Người viết
……
…………………………………………
……
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Huỳnh Thị Ngọc Mai
19
Tài liệu tham khảo:
1. Các công văn liên quan đến công tác chủ nhiệm và hoạt động
ngoài giờ, công tác giảng dạy giáo dục.
2. Các loại sách nói về đạo đức Hồ Chí Minh để học tập và làm theo gương
Bác nhằm áp dụng vào công tác chủ nhiệm của mình.
3. Tâm lý phát triển của học sinh và những bài học kinh nghiệm từ thực tế
- Nhà xuất bản Giáo Dục.
4. Đặng Quốc Bảo – Nguyễn Thị Bảy – Bùi Ngọc Diệp – Bùi Đức Thiệp –
Ngô Thị Tuyên. Cẩm nang xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, 2009.
5. Ngô Thị Tuyên. Hoạt động ngoài giờ lên lớp. Sản phẩm đề tài cấp bộ,
2008.
6. Tài liệu Tồ chức dạy học theo mô hình trường học mới tại Việt Nam.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
7. Tài liệu bồi dưỡng công tác chủ nhiệm.
20
DANH MỤC
A.
Phần mở đầu
I.
Lý do chọn đề tài
Trang 01
II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu Trang 01
III. Giới hạn của đề tài
IV. Cơ sở lý luận
V. Kế hoạch thực hiện
B.
Phần nội dung
I. Thực trạng và những mâu thuẩn
II. Các biện pháp giải quyết vấn đề
III. Hiệu quả áp dụng
C.
Kết luận
I. Ý nghĩa của đề tài đối với công tác chủ nhiệm
II. Bài học kinh nghiệm hướng phát triển
III. Đề xuất, kiến nghị
21