Đánh giá thực trạng rối loạn giọng nói của nữ giáo viên tiểu học thành phố Thái Nguyên và hiệu quả một số biện pháp can thiệp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRẦN DUY NINH

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG RỐI LOẠN GIỌNG NÓI
CỦA NỮ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
VÀ HIỆU QUẢ CỦA MỘT SỐ BIỆN PHÁP CAN THIỆP

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC

THÁI NGUYÊN - 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRẦN DUY NINH

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG RỐI LOẠN GIỌNG NÓI
CỦA NỮ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
VÀ HIỆU QUẢ CỦA MỘT SỐ BIỆN PHÁP CAN THIỆP

Chuyên ngành: VỆ SINH HỌC XÃ HỘI VÀ TỔ CHỨC Y TẾ
Mã số: 62 72 73 15

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: - PGS.TS. Đàm Khải Hoàn
- PGS.TS. Trần Công Hòa

THÁI NGUYÊN - 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả luận án

Trần Duy Ninh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bản luận án này, tôi xin được trân trọng cảm ơn Đảng ủy,
ban Giám đốc và ban Sau đại học - Đại học Thái Nguyên đã tạo mọi điều

kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Đảng ủy, ban Giám hiệu và khoa Sau đại học
trường Đại học Y - Dược đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ, hướng dẫn, hỗ trợ về
vật chất và tinh thần để tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể bộ môn Tai mũi họng - Trường Đại
học Y- Dược và khoa Tai mũi họng - Bệnh viện đa khoa Trung ương Thái Nguyên
cùng toàn thể các học viên, sinh viên đã tận tình tham gia giúp đỡ trong suốt
quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các cán bộ phòng Giáo dục và đào tạo thành phố
Thái Nguyên cùng toàn thể các giáo viên của các trường thành viên đã nhiệt tình
tham gia và phối hợp chặt chẽ trong suốt quá trình nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc đối với GS.TS. Ngô
Ngọc Liễn và GS.TS. Nguyễn Văn Lợi, PGS.TS. Đàm Khải Hoàn, PGS.TS.
Trần Công Hòa - những người thầy đã tận tâm chỉ bảo, hướng dẫn tôi trong suốt
quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Duy Dương, các thầy cô, bạn bè
và đồng nghiệp đã luôn quan tâm, động viên, giúp đỡ tôi vượt qua khó khăn
để hoàn thành luận án.
Tôi xin cảm ơn và chia sẻ những thành quả đạt được ngày hôm nay với
cha mẹ tôi, vợ con tôi, anh em và những người thân trong gia đình đã có
những đóng góp cho sự thành công của luận án này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2010
Trần Duy Ninh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

iii
MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa
Lời cam đoan

i

Lời cảm ơn

ii

Mục lục

iii

Những chữ viết tắt

v

Danh mục bảng

vi

Danh mục biểu đồ

viii

ĐẶT VẤN ĐỀ

1

NỘI DUNG

3

Chương 1. TỔNG QUAN

3

1.1. Giọng nói

3

1.2. Rối loạn giọng nói (Voice disorder)

9

1.3. Điều trị rối loạn giọng nói ở giáo viên

22

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

26

2.1. Thiết kế nghiên cứu

26

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu

26

2.3. Đối tượng nghiên cứu

26

2.4. Nội dung nghiên cứu

27

2.5. Cỡ mẫu nghiên cứu

31

2.6. Phương pháp chọn mẫu nghiên cứu

33

2.7. Các chỉ số nghiên cứu

34

2.8. Kỹ thuật thu thập và xử lý thông tin

38

2.9. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu

43

2.10. Biện pháp khống chế sai số

44

2.11. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu

44

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

45

3.1. Thực trạng rối loạn giọng nói của nữ giáo viên tiểu học thành

45

phố Thái Nguyên
3.2. Các yếu tố liên quan

51

3.3. Hiệu quả can thiệp

60

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

iv
Chương 4. BÀN LUẬN

74

4.1. Thực trạng rối loạn giọng nói của nữ giáo viên tiểu học thành

74

phố Thái Nguyên
4.2. Yếu tố liên quan đến rối loạn giọng nói của nữ giáo viên tiểu học

78

thành phố Thái Nguyên
4.3. Các phương pháp và hiệu quả can thiệp rối loạn giọng nói ở nữ

84

giáo viên
KẾT LUẬN
KIẾN NGHỊ
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



94
95
96
97


v
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT
BGTQ
CSHQ
CS
CSSKGN
Fo
GD-ĐT
GV
GVTH
HNR
HQCT
KAP
MTD
RLGN
SL
THCS
THPT
TP
TT-GDSK

VFE
VH
VHI

Bệnh giọng thanh quản
Chỉ số hiệu quả
Cộng sự
Chăm sóc sức khỏe giọng nói
Fundamental frequency - Tần số cơ bản
Giáo dục và đào tạo
Giáo viên
Giáo viên tiểu học
Harmonic To Noise Ratio - Tỷ lệ tiếng thanh và tiếng ồn
Hiệu quả can thiệp
Knowledge - attitude - practice: Kiến thức - thái độ - thực hành
Muscle Tension Dysphonia - Rối loạn giọng nói do căng cơ
Rối loạn giọng nói
Số lượng
Trung học cơ sở
Trung học phổ thông
Thành phố
Truyền thông giáo dục sức khoẻ
Vocal function exercises - Bài tập giọng chức năng
Vocal hygiene training - Đào tạo vệ sinh giọng nói
Voice handicap index – Chỉ số khó phát âm

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

vi
DANH MỤC BẢNG
Tên bảng

Bảng

Trang

3.1

Tuổi đời và tuổi nghề của giáo viên

45

3.2

Phân công dạy học của giáo viên

48

3.3

Hiểu biết của giáo viên về giọng nói

51

3.4

Thái độ của giáo viên đối với giọng nói

52

3.5

Thực hành vệ sinh giọng nói của giáo viên

53

3.6

Liên quan giữa kiến thức của giáo viên với bệnh giọng thanh quản

54

3.7

Liên quan giữa thái độ của giáo viên với bệnh giọng thanh quản

55

3.8

Liên quan giữa thực hành của giáo viên với bệnh giọng

55

thanh quản
3.9

Liên quan giữa kiến thức - thái độ và thực hành của giáo viên

55

với bệnh giọng thanh quản
3.10

Kết quả tổng hợp về cường độ tiếng ồn trong trường học

56

3.11

Kết quả tổng hợp về cường độ tiếng ồn trong lớp học

56

3.12

Kết quả tổng hợp về cường độ giọng nói của giáo viên khi

57

giảng bài
3.13

Liên quan giữa tuổi nghề của giáo viên với bệnh giọng thanh quản

57

3.14

Liên quan giữa số tiết dạy học với bệnh giọng thanh quản

57

3.15

Liên quan giữa đối tượng dạy học với bệnh giọng thanh quản

58

3.16

Liên quan của hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản với

58

bệnh giọng thanh quản
3.17

Tỷ lệ mắc rối loạn giọng nói theo mùa

58

3.18

Tần suất mắc rối loạn giọng nói theo mùa

59

3.19

Trung bình số triệu chứng rối loạn giọng nói trên một giáo viên

59

3.20

Yếu tố mùa đối với bệnh giọng thanh quản của giáo viên

59

3.21

Kết quả hoạt động cụ thể của các thành viên tham gia mô

61

hình truyền thông
3.22

Kiến thức của giáo viên về giọng nói ở thời điểm trước và sau

62

can thiệp
3.23

Thái độ của giáo viên đối với giọng nói ở thời điểm trước và

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



63


vii
sau can thiệp
3.24

Thực hành vệ sinh giọng nói của giáo viên ở thời điểm trước

63

và sau can thiệp
3.25

Kiến thức - thái độ - thực hành vệ sinh giọng nói của giáo

64

viên ở thời điểm trước và sau can thiệp
3.26

Hiệu quả can thiệp rối loạn giọng nói của nữ giáo viên qua

66

đánh giá cảm thụ
3.27

Tần suất mắc rối loạn giọng nói của nữ giáo viên ở thời điểm

67

trước và sau can thiệp
3.28

Trung bình số triệu chứng rối loạn giọng nói ở thời điểm

67

trước và sau can thiệp
3.29

Hiệu quả can thiệp bệnh giọng thanh quản của nữ giáo viên

68

qua đánh giá cảm thụ
3.30

Ảnh hưởng của rối loạn giọng nói ở nữ giáo viên trước và

69

sau can thiệp
3.31

Kết quả phân tích âm học tại thời điểm bắt đầu

69

3.32

Kết quả phân tích âm học tại thời điểm kết thúc

70

3.33

Đánh giá hiệu quả can thiệp rối loạn giọng nói qua kết quả

71

phân tích âm học

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




viii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ

Tên biểu đồ

Trang

3.1

Đối tượng nghiên cứu xếp theo dân tộc

45

3.2

Đối tượng nghiên cứu xếp theo trình độ học vấn

45

3.3

Phân loại đối tượng nghiên cứu theo trình độ được đào tạo

46

3.4

Đối tượng nghiên cứu xếp theo tuổi nghề

46

3.5

Số ngày tham gia dạy học trung bình trong một tuần

46

3.6

Thời gian đứng lớp

47

3.7

Số tiết dạy học bình quân trong một ngày

47

3.8

Số học sinh trung bình trong lớp

47

3.9

Tỷ lệ mắc rối loạn giọng nói của nữ giáo viên

48

3.10

Trung bình số triệu chứng rối loạn giọng nói trên

49

một giáo viên
3.11

Tần suất mắc các triệu chứng rối loạn giọng nói

49

3.12

Tỷ lệ mắc bệnh giọng thanh quản theo mùa

49

3.13

Cơ cấu bệnh giọng thanh quản của nữ giáo viên tại thời

50

điểm mùa hè
3.14

Ảnh hưởng của rối loạn giọng nói đến giao tiếp và dạy

50

học của giáo viên
3.15

Phân loại hiểu biết của giáo viên về giọng nói

52

3.16

Phân loại thái độ của giáo viên đối với giọng nói

53

3.17

Phân loại thực hành vệ sinh giọng nói của giáo viên

54

3.18

Phân loại kiến thức - thái độ - thực hành vệ sinh giọng

54

nói của giáo viên
3.19

Kết quả trước tập huấn

61

3.20

Kết quả sau tập huấn

61

3.21

So sánh tỷ lệ mắc mới

68

3.22

Đánh giá của cộng đồng về lợi ích của phương pháp

71

can thiệp
3.23

Tỷ lệ đối tượng nghiên cứu bỏ cuộc

71

3.24

Nguyên nhân bỏ cuộc

72

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....