Bài giảng về bảo hiểm

Ch­¬ng­I:­kh¸I­qu¸t­vÒ­b¶o­hiÓm
I.

C¸c biÖn ph¸p ®èi phã vµ xö lý rñi ro

ii. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n
III. Ph©n lo¹i b¶o hiÓm
IV. T¸c dông cña b¶o hiÓm
V. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña b¶o hiÓm
1


1.

C¸c­biÖn­ph¸p­®èi­phã­vµ­xö­lý­rñi­ro

1. Nhãm c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro
a. Tr¸nh nÐ rñi ro (Risk avoidance)
b. Ng¨n ngõa, h¹n chÕ rñi ro(Risk prevention)
2. Nhãm c¸c biÖn ph¸p tµi trî rñi ro
a. ChÊp nhËn rñi ro (Risk assumption)
b. ChuyÓn nhîng rñi ro (Risk transfer)
2


1.

Nhóm các biện pháp kiểm soát rủi ro

Mục đích: ngăn chặn hoặc làm giảm thiểu khả
năng xảy ra rủi ro hoặc làm giảm mức độ tổn

thất thiệt hại do rủi ro gây ra
a. Tránh né rủi ro (Risk avoidance)
Hạn chế:
b. Ngăn ngừa, hạn chế rủi ro (Risk prevention)
Hạn chế
3


2. Nhóm các biện pháp tài trợ rủi ro
Mục đích: khắc phục tổn thất do hậu quả rủi ro gây ra
a. Chấp nhận rủi ro (Risk assumption)
Chấp nhận rủi ro thụ động: không có sự chuẩn bị trớc để
đối phó với hậu quả của RR không phải biện pháp tài
trợ rủi ro
Chấp nhận rủi ro chủ động: dự trữ tiền để khắc phục hậu
quả của RR khi nó xảy ra biện pháp tài trợ rủi ro
Tự bảo hiểm:
- Cá nhân, hộ gia đình:
- Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế:
Hạn chế:
4


2. Nhóm các biện pháp tài trợ rủi ro
b. Chuyển nhợng rủi ro (Risk transfer)
Lập quỹ dự trữ chung trong một cộng đồng:
- Bản chất:
- Hạn chế:
Bảo hiểm (Insurance):
- Là hình thức phát triển cao hơn của CNRR

-

Khắc phục hạn chế của các biện pháp khác
5


II. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n

1. B¶o hiÓm (Insurance)
2. T¸i b¶o hiÓm (Re-Insurance)
3. Bªn b¶o hiÓm – Ngêi b¶o hiÓm (Insurer)
4. Bªn ®îc b¶o hiÓm (Insured/Assured)
5. §èi tîng b¶o hiÓm (Subject-matter insured)
6. TrÞ gi¸ b¶o hiÓm (Insurance Value - V)
7. Sè tiÒn b¶o hiÓm (Insurance Amount - A)
8. PhÝ b¶o hiÓm (Insurance Premium - I)
9. Rñi ro (Risk)
10. §iÒu kiÖn b¶o hiÓm

6


1.

B¶o hiÓm (Insurance)

a. §Þnh nghÜa
Insured
(Ngêi ®îc BH)
§TBH

I
H§BH

Insurer
(Ngêi BH)

§KBH

båi thêng khi RR§BH x¶y ra
Quy tr×nh nghiÖp vô b¶o hiÓm

7


1.

Bảo hiểm (Insurance)

a. Định nghĩa
Bảo hiểm là một chế độ bồi thờng về mặt kinh tế,
trong đó ngời bảo hiểm cam kết sẽ bồi thờng cho ng
ời đợc bảo hiểm những tổn thất của đối tợng bảo
hiểm do các rủi ro đã thoả thuận gây ra, với điều
kiện ngời đợc bảo hiểm đã đóng một khoản tiền, gọi
là phí bảo hiểm cho đối tợng bảo hiểm và theo điều
kiện bảo hiểm đã quy định.
Thảo luận:
8

1.
b.






Bảo hiểm (Insurance)

Tính chất:
Bảo hiểm là một ngành kinh doanh
Đối tợng kinh doanh của bảo hiểm là rủi ro
Bảo hiểm là sự di chuyển rủi ro từ ngời đợc bảo
hiểm sang cho ngời bảo hiểm
Bảo hiểm là sự phân tán rủi ro, chia nhỏ tổn
thất, tuân theo quy luật số lớn
Bảo hiểm là một biện pháp kinh tế nhằm giải
quyết hậu quả của rủi ro về mặt tài chính
9


2.


Tái bảo hiểm (Re - Insurance)

Là phơng thức trong đó ngời bảo hiểm nhợng một
phần trách nhiệm đã chấp nhận với ngời đợc bảo

hiểm sang cho một hay nhiều ngời bảo hiểm khác
trên cơ sở nhợng lại một phần phí bảo hiểm thông
qua hợp đồng tái bảo hiểm.

10


3.

Bên bảo hiểm Ngời bảo hiểm (Insurer)



Là ngời kinh doanh dịch vụ bảo hiểm, là ngời
nhận trách nhiệm về rủi ro từ hợp đồng bảo hiểm
Có quyền thu phí bảo hiểm
Phải bồi thờng khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.
Hình thức của doanh nghiệp BH

11


4.
•
•
•

Bªn ®îc b¶o hiÓm (Insured)

Ngêi tham gia BH: trùc tiÕp ký kÕt H§BH vµ

nép phÝ b¶o hiÓm
Ngêi ®îc BH: cã tµi s¶n, TNDS, tÝnh m¹ng ®îc
BH theo mét H§BH
Ngêi thô hëng BH: ®îc nhËn tiÒn båi thêng khi
sù kiÖn BH x¶y ra

12


5.
•
•

§èi tîng b¶o hiÓm (Subject-matter insured)
Lµ ®èi tîng n»m trong t×nh tr¹ng chÞu sù ®e do¹
cña rñi ro
3 lo¹i §TBH:
+ Tµi s¶n:
+ Con ngêi:
+ Tr¸ch nhiÖm d©n sù:
13


6.


Trị giá bảo hiểm (Insurance Value - V)

Là trị giá bằng tiền của tài sản, thờng đợc xác
định bằng giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm

ký kết HĐBH.
- TS mới:
- TS đã qua sử dụng:

14


7.

Số tiền bảo hiểm (Insurance Amount - A)



Là một khoản tiền do ngời đợc BH yêu cầu
và đợc ngời BH chấp nhận, đợc ghi trong
HĐBH, nhằm xác định giới hạn trách nhiệm
của ngời BH trong bồi thờng hoặc trả tiền BH



Với BH TNDS và BH con ngời:



Với BH tài sản:

15


8.

Phí bảo hiểm (Insurance Premium - I)



Là khoản tiền mà tham gia bảo hiểm phải trả
để nhận đợc sự bảo đảm trớc các rủi ro đã đ
ợc ngời BH chấp nhận.



Công thức:



R:
R do công ty BH xác định trên cơ sở:
16


9.

Rñi ro (Risk)

- Kh¸i niÖm: lµ nh÷ng mèi nguy hiÓm bÊt tr¾c mµ con ngêi
kh«ng lêng tríc ®îc vµ lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn tæn thÊt.
- TÝnh chÊt:

17

10. Điều kiện bảo hiểm
- Khái niệm: là sự quy định trách nhiệm của ngời bảo hiểm
đối với đối tợng bảo hiểm về các mặt:

18


III. Phân loại bảo hiểm

1. Căn cứ vào cơ chế hoạt động của bảo hiểm
2. Căn cứ vào hình thức tham gia
3. Căn cứ vào đối tợng bảo hiểm
4. Căn cứ vào phạm vi hoạt động
5. Căn cứ vào một lĩnh vực hoạt động

19


1.

Căn cứ vào cơ chế hoạt động của bảo hiểm

1.1. Bảo hiểm xã hội
Là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu
nhập đối với ngời lao động khi họ gặp phải những
biến cố làm giảm hoặc mất khả năng lao động
hay bị mất việc.
Đối tợng BHXH:
Đối tợng tham gia BHXH:

Ngời bảo hiểm:
20


1.

Căn cứ vào cơ chế hoạt động của bảo hiểm

1.2. Bảo hiểm thơng mại
Đối tợng BH:
Ngời tham gia BH:
Ngời BH:

21


2.

Căn cứ vào hình thức tham gia bảo hiểm

2.1. Bảo hiểm bắt buộc

Là loại hình BH do nhà nớc quy định về ĐKBH,
mức phí BH và STBH tối thiểu mà ngời tham gia
BH và ngời BH bắt buộc phải thực hiện

Đối tợng tham gia BH:


Ngời BH:

22


2.

Căn cứ vào hình thức tham gia bảo hiểm

2.1. Bảo hiểm bắt buộc

Các loại hình BH bắt buộc:
- BHTNDS của chủ xe cơ giới
- BHTNDS của ngời vận chuyển hàng không đối với
hành khách
- BHTN nghề nghiệp đối với hoạt động t vấn pháp luật
- BHTN nghề nghiệp của DN môi giới BH
- BH cháy, nổ
2.2. BH tự nguyện

Không mang tính bắt buộc
23


3.

C¨n cø vµo ®èi tîng b¶o hiÓm

•
•
•

B¶o hiÓm tµi s¶n
B¶o hiÓm TNDS
B¶o hiÓm con ngêi

•
•

4. C¨n cø vµo ph¹m vi ho¹t ®éng
B¶o hiÓm ®èi néi
B¶o hiÓm ®èi ngo¹i

24


5.

Căn cứ vào một lĩnh vực

5.1. Lĩnh vực hàng hải
BH hàng hải
BH phi hàng hải
5.2. Tuổi thọ, sinh mạng
BH nhân thọ
BH phi nhân thọ
25