Một số thay đổi trong định hướng chiến lược phát triển ngành dệt may việt nam dưới tác động của hiệp định thương mại tự do việt nam – EU

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của bản thân, có sự hỗ
trợ từ Giáo viên hướng dẫn là PGS.TS Nguyễn Thanh Hà. Các nội dung nghiên cứu
và kết quả trong chuyên đề này là trung thực và chưa từng được công bố trong bất
cứ công trình nghiên cứu nào. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc
phân tích, nhận xét, đánh giá được nêu trong chuyên đề thực tập là trung thực và có
trích dẫn nguồn. Nếu phát hiện có bất cứ sự gian lận nào, tôi xin hoàn toàn chịu
trách nhiệm.

Tác giả chuyên đề thực tập

Triệu Đức Cường

SVTH: Triệu Đức Cường

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến PGS.TS
Nguyễn Thanh Hà, người đã tận tình hướng dẫn, định hướng và giúp đỡ tôi trong
suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thành chuyên đề này.
Tôi xin chân thành cảm ơn cô Hồ Phương Chi – Phó vụ trưởng Vụ Kinh tế

dịch vụ, Bộ Kế hoạch và đầu tư, chị Nguyễn Hoàng Diệu Linh – chuyên viên Vụ
Kinh tế dịch vụ đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình
thực tập tại Vụ Kinh tế dịch vụ và thực hiện chuyên đề thực tập tốt nghiệp.
Do hạn chế về thời gian, kinh nghiệm cũng như kiến thức thực tế, chuyên đề
thực tập không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi mong được những ý kiến
đóng góp từ các thầy cô để chuyên đề được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Tác giả chuyên đề thực tập

Triệu Đức Cường

SVTH: Triệu Đức Cường

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
Tiếng Anh
CBI
Centre for the Promotion of Imports
from developing countries

Tiếng Việt
Tổ chức Xúc tiến xuất khẩu

từ các nước đang phát triển
sang EU
DN
Doanh nghiệp
EFTA
European Free Trade Association
Hiệp hội Mậu dịch tự do
châu Âu
EU
European Union
Liên minh châu Âu
EVFTA
EU - Vietnam Free Trade Agreement Hiệp định thương mại tự do
Việt Nam - EU
FTA
Free Trade Agreement
Hiệp định thương mại tự do
MUTRAP European Trade Policy and
Dự án Hỗ trợ Chính sách
Investment Support Project
Thương mại và Đầu tư của
châu Âu
NK
Nhập khẩu
USDA
United States Department of
Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ
Agriculture
VCOSA
Vietnam Cotton & Spinning

Hiệp Hội Bông Sợi Việt
Association
Nam
VINATEX The Vietnam National Textile and
Tập đoàn Dệt May Việt
Garment Group
Nam
VITAS
Vietnam Textile & Apparel
Hiệp hội Dệt May Việt Nam
Association
VN
Việt Nam
XK
Xuất khẩu

SVTH: Triệu Đức Cường

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

MỤC LỤC

SVTH: Triệu Đức Cường

Lớp: Kế hoạch 54B

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

MỤC LỤC HÌNH

SVTH: Triệu Đức Cường

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

MỤC LỤC BẢNG

SVTH: Triệu Đức Cường

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

-

Dệt may là ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam

Ngành dệt may Việt Nam trong nhiều năm qua luôn là ngành xuất khẩu chủ
lực của Việt Nam.Với tốc độ tăng trưởng trung bình 14.5%/năm giai đoạn 20082013, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng ngành dệt may
lớn nhất thế giới. Năm 2013, dệt may là ngành xuất khẩu lớn thứ 2 cả nước (sau
điện thoại và các linh kiện) với giá trị đạt 17.9 tỷ USD, chiếm 13.6% tỷ trọng mặt
hàng xuất khẩu chủ yếu.
-

EU là thị trường xuất khẩu chính

Quy mô thị trường dệt may toàn cầu hiện đạt khoảng 1.100 tỷ USD với giá
trị mậu dịch đạt 700 tỷ USD. EU là thị trường tiêu thụ lớn nhất, đạt 350 tỷ
USD/năm. Việt Nam hiện là một trong 5 nước xuất khẩu dệt may hàng đầu thế giới
(đứng đầu là Trung Quốc) với thị phần 4%- 5%. EU là một trong ba thị trường xuất
khẩu chính của dệt may Việt Nam (Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản), chiếm 15.2% kim
ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam năm 2013
-

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU sắp có hiệu lực

Ngày 2/12/2015đại diện Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đã ký Tuyên
bố về việc chính thức kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt
Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA). EVFTA sẽ sớm được ký kết, làm thủ tục phê
chuẩn hiệp định và đi vào thực thi cam kết. Việt Nam và EU đều mong muốn hoàn
tất quá trình phê chuẩn trong thời gian sớm nhất để Hiệp định có thể có hiệu lực
ngay từ đầu năm 2018.Với tính chất là một FTA thế hệ mới, có phạm vi rộng và
mức độ tự do hóa sâu, khi đi vào thực hiện, EVFTA dự kiến sẽ mang lại những tác

động to lớn đối với hoạt động kinh doanh thương mại giữa Việt Nam và EU. Hiệp
định này sẽ mang lại lợi ích cũng như thách thức cho nhiều ngành hàng và lĩnh vực
chủ chốt của Việt Nam.
Dệt may Việt Nam với vai trò là ngành xuất khẩu chủ lực, cộng với việc EU
là thị trường xuất khẩu chính chắc chắn sẽ là ngành chịu tác động lớn từ EVFTA.

SVTH: Triệu Đức Cường

7

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

Đây thực sự là một cơ hội lớn cho ngành dệt may Việt Nam, tuy nhiên đi cùng với
đó cũng là không ít những khó khăn thách thứcđang gần kề ngay trong ngắn hạn.
Để có thể tận dụng tốt cơ hội cũng như đương đầu với những khó khăn thách thức
và hưởng lợi từ EVFTA, ngành dệt may Việt Nam cần phải có những thay đổi phù
hợp trong định hướng chiến lược phát triển.
Trong khi đó “chiến lược phát triển ngành công nghiệp dệt may Việt Nam
đến năm 2015, định hướng 2020” đã được xây dựng từ năm 2005 (được phê duyệt
ngày 14/3/2008 và có hiệu lực sau 15 ngày) đã lạc hậu và tỏ ra không còn phù hợp.
Xuất phát từ thực tế trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu là:
“Một số thay đổi trong định hướng chiến lược phát triển ngành dệt may
Việt Nam dưới tác động của hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU”
2. Mục tiêu nghiên cứu
-

Phân tích chiến lược phát triểnngành dệt may Việt Nam hiện nay
Làm rõ các tác động của EVFTA đếnngành dệt may Việt Nam

-

Chiến lược phát triển ngành dệt may Việt Nam cần thay đổi theo hướng
nào trong bối cảnh EVFTA dự kiến có hiệu lực vào năm 2018.

3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu
-

Đối tượng nghiên cứu:
• Ngành dệt may Việt Nam
• Chiến lược phát triển ngành dệt may Việt Nam
• Quan hệ thương mại Việt Nam – EU trong lĩnh vực dệt may

• EVFTA trong lĩnh vực dệt may
-

Phạm vi nghiên cứu:

Phân tích chiến lược phát triển ngành công nghiệp dệt may Việt Nam đến
năm 2015, định hướng đến năm 2020 và đề xuất các thay đổi cần thiết trong định
hướng chiến lược đến năm 2030, trong bối cảnh EVFTA dự kiến có hiệu lực vào
năm 2018.
4. Phương pháp nghiên cứu

SVTH: Triệu Đức Cường

8

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

-

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

Phương pháp phân tích và tổng hợp
• Phân tích là nghiên cứu các tài liệu khác nhau bằng cách phân tích chúng
thành từng bộ phận để tìm hiểu sâu sắc về đối tượng.
• Tổng hợp là liên kết từng mặt, từng bộ phận thông tin đã được phân tích
tạo ra một hệ thông lý luận mới đầy đủ và sâu sắc về đối tượng.

-

Phương pháp phân loại và hệ thống hóa
• Phân loại là sắp xếp các tài liệu khoa học theo từng mặt, từng đơn vị,
từng vấn đề có cùng dấu hiệu bản chất, cùng một hướng phát triển.
• Hệ thống hóa là sắp xếp tri thức thành một hệ thống trên cơ sở một mô
hình lý thuyết làm sự hiểu biết về đối tượng đầy đủ hơn.

-

Sử dụng các mô hình phân tích kinh tế: Cụ thể trong đề tài này là mô hình
phân tích SWOT

-

Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm: Nghiên cứu và xem xét lại
những thành quả thực tiễn trong quá khứ để rút ra kết luận bổ ích.

5. Nội dung chính của đề tài
Chuyên đề gồm 3 phần:
Chương 1: Tổng quan về ngành dệt may Việt Nam và chiến lược phát
triển ngành dệt may Việt Nam hiện nay
Chương 2: Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU trong lĩnh vực dệt
may và tác động đến ngành dệt may Việt Nam
Chương 3: Các định hướng thay đổi chiến lược.

SVTH: Triệu Đức Cường

9

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM
1.1

Vài nét về ngành dệt may thế giới

1.1.1 Khái quát ngành dệt may

-

Định nghĩa ngành

Ngành_hàng_dệt_may_là_một_trong_những_ngành_chủ_đạo_của_công_ng
hiệp_sản_xuất_hàng_tiêu_dùng,_liên_quan_đến_việc_sản_xuất_sợi,_dệt,_nhuộm_v
ải,_thiết_kế_sản_phẩm,_hoàn_tất_hàng_may_mặc_và_cuối_cùng_là_phân_phối_hà
ng_may_mặc_đến_tay_người_tiêu_dùng._Ngành_dệt_may_góp_phần_đảm_bảo_n
hu_cầu_tiêu_dùng,_cần_thiết_cho_hầu_hết_các_ngành_nghề_và_sinh_hoạt;_là_mộ
t_ngành_đem_lại_thặng_dư_xuất_khẩu_cho_nền_kinh_tế;_góp_phần_giải_quyết_v
iệc_làm;_tăng_phúc_lợi_xã_hội.

Hình 1.1: Sơ đồ mô tả toàn bộ quá trình sản xuất dệt may
Nguồn: Vinatex
Ngành_công_nghiệp_dệt_may_gồm_hai_bộ_phận_là_ngành_dệt_và_ngành_
may._Ngành_dệt_gôm_các_khâu:_sản_xuất_nguyên_liệu._kéo_sợi,_dệt_vải,_nhuộ
m_và_hoàn_tất_vải._Ngành_may_sử_dụng_nguyên_liệu_chính_là_vài_và_một_số
_phụ_liệu_khác_(chỉ,_khuy,_ren,_mác...),_thông_qua_thiết_kế,_đo_cắt,_sử_dụng_

SVTH: Triệu Đức Cường

10

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

các_loại_máy_may_để_tạo_thành_sản_phẩm_may_mặc_cuối_cùng._Hai_ngành_d
ệt_và_ngành_may_có_mối_quan_hệ_khăng_khít_với_nhau_bởi_sự_phát_triển_của
_ngành_này_là_tiền_đề,_động_lực_để_phát_triển_ngành_kia._Vai_trò_chủ_yếu_c
ủa_ngành_dệt_là_sản_xuất_ra_vải_vóc_các_loại_phục_vụ_ngành_may,_còn_sự_p
hát_triển_của_ngành_may_tạo_ra_thị_trường_tiêu_thụ_cho_ngành_dệt._Sự_phát_t
riển_đồng_đều_của_hai_ngành_này_có_ý_nghĩa_sống_còn_đối_với_ngành_công_
nghiệp_dệt_may_nói_chung
1.1.2 Quy mô ngành dệt may thế giới
Quy_mô_thị_trường_dệt_may_thế_giới_năm_2012_đạt_1,105_tỷ_USD,_chi
ếm_khoảng_1.8%_GDP_toàn_cầu._
4_thị_trường_tiêu_thụ_chính_là_EU27,_Hoa_Kỳ,_Trung_Quốc,_Nhật_Bản_với_dân_số_chỉ_khoảng_1/3_dân_số_toàn
_cầu_nhưng_chiếm_hơn_75%_tổng_giá_trị_dệt_may_toàn_cầu._EU_hiện_là_thị_t
rường_lớn_nhất_với_giá_trị_đạt_350_tỷ_USD_mỗi_năm.
Các_thị_trường_lớn_tiếp_theo_là_Brazil,_Ấn_Độ,_Nga,_Canada,_Úc._Các
_quốc_gia_khác_chiếm_khoảng_44%_dân_số_thế_giới_nhưng_thị_trường_dệt_ma
y_chỉ_chiếm_khoảng_7%_quy_mô_thị_trường_dệt_may_toàn_cầu.
1.1.3 Chuỗi giá trị dệt may thế giới
Chuỗi_giá_trị_gia_tăng_ngành_dệt_may_thế_giới_hiện_nay_gồm_5_mắt_xí
ch_chính:_Thiết_kế,_sản_xuất_nguyên_phụ_liệu,_may,_xuất_khẩu,_marketing_và
_phân_phối_sản_phẩm.
Trong_đó:
-

Thiết_kế_là_khâu_có_tỷ_suất_lợi_nhuận_cao_trong_chuỗi_giá_trị_và_rất_thâm_d
ụng_tri_thức.

-

Sản_xuất_nguyên_liệu,_phụ_liệu_là_khâu_thâm_dụng_đất_đai_và_vốn_chiếm_tỷ_
trọng_lớn_khoảng_6070%_và_quyết_định_đến_chất_lượng_sản_phẩm_hàng_may_mặc.

SVTH: Triệu Đức Cường

11

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

-

May_là_mắt_xích_thâm_dụng_lao_động_nhất_nhưng_lại_có_tỉ_suất_lợi_nhuận_th
ấp_nhất_chỉ_chiếm_khoảng_10-15%.

-

Đây_là_khâu_thâm_dụng_tri_thức,_gồm_các_công_ty_may_mặc_có_thương_hiệu,
_các_văn_phòng_mua_hàng,_và_các_công_ty_thương_mại_của_các_nước.

-

Marketing_và_phân_phối_sản_phẩm_(thương_mại_hoá)_là_mắt_xích_thâm_dụng
_tri_thức_và_có_tỷ_suất_sinh_lợi_cao_nhất.
Chi tiết về chuỗi giá trị dệt may thế giới được trình bày trong phần phụ lục 1
1.1.4 Các_phương_thức_sản_xuất_chủ_yếu
Các_doanh_nghiệp_dệt_may_gia_công_hàng_xuất_khẩu_may_mặc_thường
_áp_dụng_4_phương_thức_sản_xuất_chính_là_CMT,_FOB,_ODM_và_OBM.

-

Sản xuất theo phương thức gia công hàng xuất khẩu CMT (Cut – Make
– Trim)

Đây_là_phương_thức_xuất_khẩu_đơn_giản_nhất_của_ngành_dệt_may_và_
mang_lại_giá_trị_gia_tăng_thấp_nhất.
-

Sản xuất theo phương thức tự chủ nguyên liệu FOB (Free On Board)

FOB_là_phương_thức_xuất_khẩu_ở_bậc_cao_hơn_so_với_CMT,_theo_kiể
u_“mua_nguyên_liệu,_bán_thành_phẩm”._Rủi_ro_từ_phương_thức_này_cao_hơn_
nhưng_giá_trị_gia_tăng_mang_lại_cho_công_ty_sản_xuất_cũng_cao_hơn_tương_
ứng.
-

Sản xuất trọn gói kèm thiết kế (ODM - Original Design Manufacturing)

Khả_năng_thiết_kế_thể_hiện_trình_độ_cao_hơn_về_tri_thức_của_nhà_cung
_cấp_và_vì_vậy_sẽ_mang_lại_giá_trị_gia_tăng_cao_hơn_rất_nhiều_cho_sản_phẩ
m.
-

Sản xuất theo
Manufacturing)

thương

hiệu

riêng

(OBM

-

Original

Brand

Nhà_sản_xuất_trong_nước_tham_gia_sâu_hơn_vào_các_công_đoạn_thượng
_nguồn_và_hạ_nguồn_của_chuỗi_giá_trị

SVTH: Triệu Đức Cường

12

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

Chi tiết về các phương thức sản xuất chủ yếu được trình bày trong phụ lục 2
1.2

Tổng quan về ngành dệt may Việt Nam hiện nay

1.2.1 Thực trạng ngành dệt may Việt Nam hiện nay
1.2.1.1 Khái quát ngành dệt may Việt Nam
Theo_số_liệu_thống_kê,_tính_đến_ngày_31/12/2011,_đã_có_6,792_doanh_
nghiệp_đăng_ký_trong_ngành_dệt_may._Xét_theo_loại_hình_sở_hữu,_công_ty_n
ước_ngoài_tuy_chỉ_chiếm_15.8%_nhưng_đóng_góp_46.2%_tổng_sản_lượng_của_
ngành_dệt_may_(2011)._76_doanh_nghiệp_nhà_nước_(DNNN)_hoạt_động_trong
_ngành,_chiếm_1.1%,_cũng_tạo_ra_phần_đáng_kể_14.1%_sản_lượng_của_ngành.
_Cả_hai_khu_vực_doanh_nghiệp_nhà_nước_và_doanh_nghiệp_nước_ngoài_tạo_r
a_trên_80%_tổng_giá_trị_xuất_khẩu_của_ngành._Trong_các_công_đoạn_sản_xuất
_hàng_may_mặc_thì_phần_lớn_các_doanh_nghiệp_tham_gia_vào_hoạt_động_may
,_chiếm_70%,_6%_là_các_doanh_nghiệp_se_sợi,_các_doanh_nghiệp_dệt/đan_chiế
m_17%,_doanh_nghiệp_nhuộm_chiếm_4%_và_các_doanh_nghiệp_công_nghiệp_p
hụ_trợ_chỉ_chiếm_3%_tổng_số_doanh_nghiệp_trong_ngành_(Hình_1.5)._Cụ_thể_
hơn,_4,654_hoạt_động_trong_phân_ngành_may_và_2,138_hoạt_động_trong_phân
_ngành_dệt.

Hình 1.2: Cơ cấu các doanh nghiệp theo hoạt động
Nguồn: CBI 2013

SVTH: Triệu Đức Cường

13

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

Hình 1.3: Số lượng doanh nghiệp chia theo số lượng lao động (31/12/2011)
Nguồn: Điều tra doanh nghiệp của Tổng cục Thống kê năm 2013
Đại_đa_số_các_doanh_nghiệp_này_tuy_nhiên_vẫn_còn_có_quy_mô_nhỏ,_
64%_sử_dụng_dưới_50_lao_động_(Hình_1.6).
Ngành_dệt_may_Việt_Nam_thu_hút_hơn_2.5_triệu_lao_động;_chiếm_khoả
ng_25%_lao_động_của_khu_vực_kinh_tế_công_nghiệp_Việt_Nam._Phụ_nữ_chiế
m_57.48%_người_lao_động_trong_ngành_dệt_và_80.52%_trong_ngành_may._Th
eo_số_liệu_của_Hiệp_hội_dệt_may_Việt_Nam_(VITAS),_mỗi_1_tỷ_USD_xuất_k
hẩu_hàng_dệt_may_có_thể_tạo_ra_việc_làm_cho_150__200_nghìn_lao_động,_trong_đó_có_100_nghìn_lao_động_trong_doanh_nghiệp_d
ệt_may_và_50__100_nghìn_lao_động_tại_các_doanh_nghiệp_hỗ_trợ_khác.__Lực_lượng_lao_độn
g_dệt_may_cũng_đặc_trưng_bởi_số_lượng_lớn_các_công_nhân_trẻ_từ_18_đến_2
5,_tương_ứng_chiếm_55%_và_70.5%_tổng_số_người_lao_động_trong_các_ngành
_dệt_và_may._Cuối_cùng,_chỉ_57%_trong_số_962,474_công_nhân_của_ngành_m
ay_được_coi_là_có_kỹ_năng._Tỷ_lệ_này_giảm_xuống_còn_26%_trong_dệt.
Thu_nhập_bình_quân_của_lao_động_ngành_dệt_may_là_4.5_triệu_đồng/th
áng._So_với_các_quốc_gia_khác,_năng_suất_lao_động_khu_vực_sản_xuất_của_V
iệt_Nam_rất_thấp._Chỉ_số_năng_suất_lao_động_khu_vực_sản_xuất_của_Việt_Na
m_chỉ_đạt_2.4;_trong_khi_các_quốc_gia_sản_xuất_dệt_may_lớn_khác_như_Trun

SVTH: Triệu Đức Cường

14

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

g_Quốc,_Indonesia_là_6.9_và_5.2_(Hình_1.7)._Đây_là_một_trong_những_điểm_y
ếu_lớn_nhất_của_dệt_may_nói_riêng_và_các_ngành_công_nghiệp_sản_xuất_thâm
_dụng_lao_động_nói_chung_của_nước_ta.

Hình 1.4: Chỉ số năng suất lao động khu vực sản xuất
Nguồn: UNIDO China statistical yearbook
1.2.1.2 Các yếu tố chính tác động đến ngành dệt may Việt Nam
-

Tình _hình _kinh _tế

Ngành_dệt_may_chịu_sự_tác_động_của_tình_hình_biến_động_kinh_tế_toà
n_cầu._Các_hoạt_động_xuất_nhập_khẩu_đóng_vai_trò_quan_trọng_trong_ngành_
với_kim_ngạch_xuất_khẩu_chiếm_80%_tổng_doanh_thu_toàn_ngành,_đồng_thời_
nguyên_phụ_liệu_dệt_may_cũng_phụ_thuộc_tới_70%_hàng_nhập_khẩu._Tình_hìn
h_lạm_phát,_biến_động_lãi_suất,_tỷ_giá_hối_đoái_sẽ_ảnh_hưởng_đến_giá_cả_đầ
u_vào,_đồng_thời_cũng_đặc_biệt_ảnh_hưởng_đến_việc_tiếp_cận_vốn_của_các_d
oanh_nghiệp._Đối_với_đầu_ra_sản_phẩm,_kinh_tế_càng_phát_triển,_đời_sống_và
_thu_nhập_càng_cao_thì_con_người_càng_chú_trọng_đến_các_sản_phẩm_phục_v
ụ_tiêu_dùng,_trong_đó_có_sản_phẩm_của_ngành_hàng_dệt_may.
-

Nguyên _liệu _đầu _vào

Việc_phát_triển_ngành_dệt_may_cần_thiết_phải_có_thị_trường_cung_cấp_
nguyên_liệu,_nếu_không_sản_xuất_sẽ_phụ_thuộc_rất_lớn_vào_nguồn_nguyên_liệ

SVTH: Triệu Đức Cường

15

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

u_nhập_khẩu._Trên_thực_tế,_Dệt_may_Việt_Nam_hiện_đang_phụ_thuộc_tới_70
%_vào_nguyên_liệu_nhập_khẩu._Khi_đó_các_doanh_nghiệp_sẽ_rất_khó_khăn_tr
ong_khai_thác_những_lợi_thế_từ_TPP_và_FTA_với_những_yêu_cầu_cao_về_về_
quy_tắc_xuất_xứ.
-

Xu _hướng _tiêu _dùng _sản _phẩm

Sự_lên_ngôi_của_ngành_thời_trang_tác_động_mạnh_đến_xu_hướng_tiêu_d
ùng_của_thị_trường,_từ_đó_quyết_định_quá_trình_phát_triển_của_ngành_dệt_ma
y_toàn_cầu._Việc_rút_ngắn_vòng_đời_sản_phẩm_của_ngành_thời_trang_đã_tạo_r
a_sự_thay_đổi_căn_bản_trong_chuỗi_cung_ứng,_chuỗi_giá_trị_cũng_như_thời_gi
an_đáp_ứng_đơn_hàng_và_dệt_may_Việt_Nam_không_nằm_ngoài_xu_hướng_nà
y.
-

Thiết _bị _và _công _nghệ

Công_nghệ_là_yếu_tố_cơ_bản_đảm_bảo_cho_quá_trình_sản_xuất_đạt_hiệu
_quả_cao._Máy_móc_thiết_bị_làm_tăng_năng_suất,_chất_lượng_sản_phẩm;_giảm
_chi_phí_sản_xuất_từ_đó_làm_giảm_giá_thành_sản_phẩm…
_Nếu_máy_móc_thiết_bị_hiện_đại_phù_hợp_với_trình_độ_của_người_sử_dụng_th

ì_máy_được_sử_dụng_hết_công_suất,_sản_phẩm_làm_ra_vừa_có_chất_lương_cao
,_mẫu_mã_phong_phú,_dễ_dàng_được_thị_trường_chấp_nhận_hơn.
-

Nguồn _nhân _lực

Đây_là_một_trong_những_yếu_tố_chính_của_hoạt_động_sản_xuất_kinh_do
anh,_đặc_biệt_trong_ngành_dệt_may._Nó_được_biểu_hiện_ở_hai_mặt_là_số_lượn
g_và_chất_lượng._Về_mặt_số_lượng_là_những_người_trong_độ_tuổi_lao_động_v
à_thời_gian_của_họ_có_thể_huy_động_vào_làm_việc._Về_mặt_chất_lượng_thể_h
iện_ở_trình_độ_khéo_léo_của_công_nhân,_trình_độ_quản_lý…
_Ngành_dệt_may_có_đặc_trưng_là_sử_dụng_nhiều_lao_động,_quy_trình_nhiều_c
ông_đoạn_thủ_công._Chính_vì_thế_đào_tạo_nguồn_nhân_lực_có_tính_quyết_định
_đến_sự_phát_triển_bền_vững_của_ngành_dệt_may_Việt_Nam
-

Chính _trị _và _cơ _chế _chính _sách

Tình_hình_chính_trị_ổn_định_trong_nước_sẽ_tạo_sự_tin_tưởng_vững_chắc
_cho_việc_đầu_tư_vào_ngành,_giúp_thu_hút_nhiều_vốn_đầu_tư._Các_cơ_chế_chí

SVTH: Triệu Đức Cường

16

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

nh_sách_ngày_càng_thông_thoáng_và_hoàn_thiện_hơn,_giúp_các_doanh_nghiệp_
rất_nhiều_trong_hoạt_động_kinh_doanh_của_mình._Bên_cạnh_đó,_tình_hình_chí
nh_trị,_môi_trường_kinh_doanh_của_các_thị_trường_xuất_khẩu_cũng_tác_động_t
rực_tiếp_đến_đầu_ra_sản_phẩm._Những_cơ_chế_chính_sách,_các_yêu_cầu_và_ki
ểm_soát_ngày_càng_nghiêm_ngặt_khi_nhập_khẩu_hàng_may_mặc_là_những_rào
_cản_lớn_mà_các_doanh_nghiệp_trong_ngành_luôn_cần_quan_tâm_chú_ý.
1.2.1.3 Tình hình hoạt động
1.2.1.3.1 Hoạt động cung cấp nguyên liệu (bông, xơ, sợi)
Ngành_dệt_may_Việt_Nam_vẫn_chưa_chủ_động_tạo_được_nguồn_nguyên
_phụ_liệu_đạt_chất_lượng_cao_trong_nước_phù_hợp_yêu_cầu_sản_xuất_hàng_xu
ất_khẩu_mà_phụ_thuộc_lớn_vào_nhập_khẩu_(khoảng_60_70%)._Các_nguyên_phụ_liệu_được_nhập_khẩu_chủ_yếu_từ_thị_trường_Trung_Q
uốc,_Đài_Loan_và_Hàn_Quốc._Ngành_dệt_may_Việt_Nam_hiện_nay_đang_phải
_nhập_khẩu_90%_bông_nguyên_liệu,_100%_nhu_cầu_xơ_sợi_tổng_hợp,_50%_nh
u_cầu_sợi_bông_và_80%_vải_khố_rộng.
Trong..những..ngành..công..nghiệp..định..hướng..xuất..khẩu..của..Việt..Nam.
.mở..ra..trong..10..năm..qua,..có..thể..nói..dệt..may..là..ngành..có..mức..độ..cải..thiệ
n..tỷ..lệ..nội..địa..hoá..tốt..nhất...Từ..chỗ..năm..1995,..Việt..Nam..làm..được..duy..nh
ất..là..vỏ..thùng..carton..đến..năm..2010,..tỉ..lệ..này..là..46%,..riêng..Tập..đoàn..Dệt..
May..Việt..Nam..đạt..tỷ..lệ..nội..địa..hoá..49%...Mặc..dù..tỷ..lệ..nội..địa..hóa..đang..t
ừng..bước..được..cải..thiện,..mỗi..năm..tăng..từ..3%5%,..nhưng..vẫn..còn..thấp..xa..so..với..mức..90%..của..Ấn..Độ..và..95%..của..Trun
g..Quốc...Theo..dự..báo..của..VITAS..trong..vài..năm..tới,..nhập..khẩu..nguyên..liệu.
.trong..lĩnh..vực..dệt..may..vẫn..sẽ..tiếp..tục..tăng...Một..phần..của..tình..trạng..này..l
à..do..ngành..trồng..bông..và..kéo..sợi..tuy..là..khâu..ở..đoạn..đầu..của..chuỗi..dệt..m
ay..và..giữ..vai..trò..trọng..yếu..trong..việc..cung..cấp..nguyên..liệu..đầu..vào..cho..c
ác..công..đoạn..còn..lại..gồm..dệt.nhuộm..và..may,..nhưng..cho..đến..nay..chưa.được
..đầu..tư..phát..triển..tương..ứng..với..quy..mô..ngành.

SVTH: Triệu Đức Cường

17

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

Hình 1.5: Giá trị nguyên liệu nhập khẩu qua các năm
Nguồn: VITAS 2013
Trong_nhiều_năm_qua_Việt_Nam_phải_nhập_khẩu_hầu_hết_các_sản_phẩ
m_bông,_xơ_để_phục_vụ_nhu_cầu_nguyên_liệu_cho_ngành_sợi_do_sản_lượng_s
ản_xuất_trong_nước_là_quá_ít,_không_đủ_đáp_ứng_nhu_cầu._Giá_trị_nhập_khẩu
_ngành_dệt_may_liên_tục_tăng_qua_các_năm_với_CAGR_trong_giai_đoạn_2009
2013_là_20.5%/năm_(CAGR_giá_trị_xuất_khẩu_dệt_may_trong_cùng_giai_đoạn_
là_18.4%/năm)._Năm_2013,_giá_trị_nhập_khẩu_dệt_may_đạt_13,547_triệu_USD;
_tăng_19.2%_so_với_cùng_kỳ;_chiếm_10.25%_tổng_kim_ngạch_nhập_khẩu_Việt
_Nam_năm_2013_(Hình_1.8)
Bảng 1.1: Dữ liệu tổng hợp về sản lượng, cung cầu bông tại Việt Nam

Diện tích gieo trồng (nghìn ha)
Diện tích thu hoạch (nghìn ha)
Số lượng dự trữ ban đầu (nghìn

SVTH: Triệu Đức Cường

2011/2012

2012/2013

2013/2014

Thời điểm bắt đầu:
Tháng 8 năm 2011

Thời điểm bắt đầu:
Tháng 8 năm 2012

Thời điểm bắt đầu:
Tháng 8 năm 2013

Số liệu
chính
thức của
USDA

Số liệu
chính
thức của
USDA

Số liệu
chính
thức của
USDA

0
10

341

Số
liệu
điều
chỉnh
11
11
341

18

0
10
339

Số
liệu
điều
chỉnh
10
10
309

Số
liệu
điều
chỉnh
10
10

388

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

kiện)
Sản lượng (nghìn kiện)
Nhập khẩu (nghìn kiện)
Nhập khẩu từ Hoa Kỳ (nghìn kiện)
Tổng cung (nghìn kiện)
Xuất khẩu (nghìn kiện)
Sử dụng (nghìn kiện)
Tổng tiêu thụ trong nước (nghìn
kiện)
Lượng tồn kho (nghìn kiện)
Tổng lượng phân phối (nghìn kiện)
Năng suất

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

23
1,625
0
1,989
0
1,650

24

1,624
521
1,989
0
1,680

23
2,150
0
2,512
0
2,100

21
1,858

21
1,914

2,188
0
1,800

2,323
0
1,908

1,650
339
1,989

501

1,680
309
1,989
475

2100
412
2,512
501

1800
388
2,188
457

1,908
415
2,322
457

Nguồn: FAS, Số liệu dự báo chính thức của USDA 2014
Số_liệu_cho_thấy_sức_tiêu_thụ_bông_nội_địa_của_Việt_Nam_liên_tục_tăn
g_nhằm_đáp_ứng_nhu_cầu_cao_của_ngành_công_nghiệp_dệt_may_đang_phát_tri
ển._Nhu_cầu_về_các_loại_sợi_là_rất_lớn_tại_cả_thị_trường_nội_địa_lẫn_xuất_kh
ẩu._Trong_những_năm_gần_đây,_Việt_Nam_là_một_trong_rất_ít_quốc_gia_đã_m
ở_rộng_hoạt_động_sản_xuất_của_ngành_kéo_sợi._Nước_ta_hiện_đang_có_hơn_1
00_nhà_máy_kéo_sợi_và_khoảng_6.1_triệu_cọc_sợi_với_năng_suất_828,000_tấn_
sợi_bông_và_sợi_nhân_tạo._Tiêu_thụ_bông_của_Việt_Nam_đã_tăng_mạnh,_ở_m

ức_trung_bình_22%/năm_trong_vòng_5_năm_qua_(Bảng_1.1).
Có_thể_thấy_sản_lượng_bông_trong_nước_trong_các_năm_gần_đây_chỉ_đ
áp_ứng_được_khoảng_1.3%_nhu_cầu_cho_ngành_sợi_và_có_xu_hướng_giảm_dầ
n_do_nhu_cầu_ngày_càng_tăng_nhưng_sản_lượng_vẫn_tương_đối_ổn_định,_thậm
_chí_còn_được_dự_báo_là_sẽ_giảm_mặc_dù_Tập_đoàn_Dệt_may_Việt_Nam_(VI
NATEX)_đã_triển_khai_nhiều_dự_án_trồng_bông.
Bảng 1.2: Số liệu nhập khẩu bông xơ sợi của Viêt Nam trong những năm qua
Năm

Bông

2002
2003
2004
2005

Khối lượng
Giá trị
(nghìn tấn) (triệu USD)
96.7
105.7
190.2
150.0
167.0

SVTH: Triệu Đức Cường

Xơ sợi
(khối lượng)
Xơ

Sợi
(nghìn tấn) (nghìn tấn)

Xơ sợi
(giá trị)
Triệu USD
313.7
298.3
399.0
340.0

19

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014

181.2
209.9

289.3
297.2
352.9
417.0
589.0
754.0

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

219.0
268.0
468.0
392.0
664.0
1,050.0
880.0
1,171.0
1,443.0

160.5
171.7
226.6
243.4
316.3
740

338.8
423.5
413.4
503.2

581.4

544.0
744.0
788.0
811.0
1,164.0
1,530.0
1,410.0
1,520.0
1,558.0

379.7

Nguồn: Thống kê Hải quan về xuất nhập khẩu hàng hoá 2014

Số_liệu_cho_thấy,_kể_từ_năm_2005_cho_đến_nay_khối_lượng_và_giá_trị_
nhập_khẩu_các_nguyên_liệu_đầu_vào_cho_ngành_dệt_may_nước_ta_gia_tăng_liê
n_tục_ở_tất_cả_các_sản_phẩm_bông,_xơ,_và_sợi,_ngoại_trừ_năm_2012_có_sự_bi
ến_động_bất_thường.

Hình 1.6: Kim ngạch nhập khẩu bông, xơ, sợi của Việt Nam
Nguồn: Thống kê hải quan
Nguyên..nhân..chính..dẫn..tới..sự..kém..phát..triển..của..ngành..bông,..xơ..ở..
Việt..Nam..là..do..nước..ta..không..có..lợi..thế..cạnh..tranh..tự..nhiên..và..cũng..khôn
g..chú..trọng..đầu..tư..trong..việc..trồng..bông..và..sản..xuất..xơ...Trồng..bông..là..ng
ành..rất..thâm..dụng..đất..đai,..việc..trồng..bông..chịu..tác..động..nhiều..bởi..thời..tiết
,..khí..hậu,..vì..bông..được..trồng..chủ..yếu..ở..vụ..2..trong..mùa..mưa..nhờ..nước..tr
ời..nên..khó..phù..hợp..với..tất..cả..các..vùng,..dẫn..tới..diện..tích..trồng..bông..ở..Vi
ệt..Nam..vẫn..chưa..cao..và..còn..manh..mún...Bên..cạnh..đó,..trình..độ..thâm..canh..

của..nông..dân..chưa..tốt,..không..có..hệ..thống..thủy..lợi..hỗ..trợ,..điều..kiện..trồng..
trọt..chủ..yếu..phụ..thuộc..vào..thiên..nhiên,..sản..xuất..thu..hoạch..bằng..tay..nên..nă
ng..suất..bông..của..nước..ta..kém..xa..các..nước..khác..trên..thế..giới..dẫn..tới..giá..b
án..không..cạnh..tranh..so..với..các..nước..khác..ở..Bắc..Mỹ..và..Châu..Phi...Năng..s
uất..bông..bình..quân..của..nước..ta..hiện..nay..chỉ..đạt..khoảng..1.38..tấn/ha,..trong..
khi..đó..năng..suất..trồng..bông..ở..Mỹ..đạt..khoảng..3..-..4..tấn/ha.
Về_hoạt_động_sản_xuất_sợi,_ngành_sợi_đã_có_sự_phát_triển_nhanh_chón
g_trong_những_năm_qua._Năm_2012,_cả_nước_có_100_nhà_máy_kéo_sợi_với_t

SVTH: Triệu Đức Cường

20

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

ổng_công_suất_680_nghìn_tấn_sợi_bông_nhân_tạo_(tương_đương_5.1_triệu_cọc).
_Đến_năm_2014_sản_lượng_đã_đạt_6.1_triệu_cọc_sợi._Đây_chính_là_lý_do_khiế
n_nhu_cầu_về_bông_tăng_mạnh_như_đã_phân_tích_ở_trên._Tuy_nhiên,_đa_số_đ
ều_có_chất_lượng_không_đảm_bảo_nên_chủ_yếu_được_sử_dụng_để_xuất_khẩu,_
sản_xuất_khăn_hoặc_các_sản_phẩm_phụ._Vì_vậy,_ngành_dệt_may_nước_ta_vẫn
_phải_phụ_thuộc_vào_nguồn_sợi_nhập_khẩu.
Bảng 1.3: Sản lượng ngành sợi Việt Nam
Số lượng cọc sợi
Số lượng rotor
Sản xuất sợi từ bông và

polyester/tơ nhân tạo (tấn)
Sợi xuất khẩu (tấn)
Sợi nhập khẩu (tấn)
Sản lượng vải (tỷ m2)
Lượng vải nhập khẩu (tỷ
m2)

2012
5,100,000
103,348

2013
6,000,000
103,348

2014
6,100,000
103,348

680
720
828
628
720
858
646
695
740
1.0
1.3

6.0
6.0
Nguồn: Hiệp hội bông sợi Việt Nam (VCOSA)

Sự_phát_triển_thuận_lợi_của_ngành_sợi_những_năm_vừa_qua_xuất_phát_t
ừ_hai_nguyên_nhân_chính._Thứ_nhất,_ngành_sợi_đã_phát_huy_được_lợi_thế_cạn
h_tranh_về_chi_phí_đầu_vào_thấp_so_với_các_nước_mà_cụ_thể_là_chi_phí_nhân
_công_và_chi_phí_điện,_nước_và_tiền_thuê_đất._Thứ_hai,_tận_dụng_được_nhữn
g_yếu_tố_thuận_lợi_từ_thị_trường_sợi_thế_giới_đó_là_nhu_cầu_sợi_của_thị_trườ
ng_của_thế_giới_tăng_nhanh_trong_những_năm_gần_đây_và_việc_Hungary__nước_nhập_khẩu_sợi_lớn__áp_dụng_đánh_thuế_đối_với_các_sản_phẩm_sợi_từ_Trung_Quốc,_Pakistan,_Ind
onesia_từ_năm_2009_đã_làm_tăng_khả_năng_cạnh_tranh_của_ngành_sợi_Việt_N
am.
Ngành_sợi_phát_triển_như_vậy_nhưng_vẫn_đang_tồn_tại_mâu_thuẫn_là_đ
a_số_lượng_sợi_sản_xuất_trong_nước_được_xuất_khẩu_trong_khi_các_doanh_ng
hiệp_dệt_trong_nước_lại_nhập_khẩu_sợi_từ_nước_ngoài._Theo_Hiệp_hội_Sợi_Vi
ệt_Nam,_nguyên_nhân_dẫn_đến_tình_trạng_này_là_do_cung_và_cầu_trong_nước
_chưa_phù_hợp_với_nhau_về_số_lượng_và_chất_lượng_sợi,_do_đó_lượng_sợi_sả
n_xuất_được_chủ_yếu_để_xuất_khẩu._Điều_này_đi_ngược_với_mục_tiêu_đặt_ra_

SVTH: Triệu Đức Cường

21

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

ban_đầu_khi_thành_lập_ngành_sợi_là_phục_vụ_cho_chuỗi_liên_kết_sợi_-_dệt__nhuộm_-_may_trong_nước._
Sản_phẩm_sợi_của_nước_ta_chưa_đa_dạng_về_chủng_loại,_chất_lượng_cá
c_sản_phẩm_sợi_chưa_cao_và_chỉ_mới_tập_trung_ở_phân_khúc_sản_phẩm_cấp_t
hấp,_trung_bình_nên_không_đáp_ứng_được_nhu_cầu_của_doanh_nghiệp_dệt_ma
y_hàng_cao_cấp_đòi_hỏi_nhiều_loại_nguyên_liệu_sợi_khác_nhau_với_các_loại_n
guyên_liệu_đầu_vào_đặc_biệt,_thiết_bị_sản_xuất_hiện_đại._Việc_quá_phụ_thuộc
_vào_nguồn_cung_bông_từ_các_nước_xuất_khẩu_trong_khi_biến_động_giá_bông
_trên_thị_trường_thế_giới_ngày_càng_phức_tạp_ảnh_hưởng_lớn_tới_hiệu_quả_ho
ạt_động_của_doanh_nghiệp_sợi.
Như_vậy,_có_thể_thấy_năng_lực_cạnh_tranh_của_ngành_sợi_Việt_Nam_hi
ện_nay_chủ_yếu_từ_các_yếu_tố_chi_phí_nhân_công_lao_động_và_giá_điện_thấp.
_Đây_hoàn_toàn_là_những_lợi_thế_so_sánh_mang_tính_ngắn_hạn_và_không_bền
_vững._Trong_khi_đó_yếu_tố_đầu_vào_quan_trọng_nhất_là_bông_xơchiếm_đến_
trên_60%_giá_thành thì chúng ta hoàn toàn phụ thuộc nguồn cung cấp từ nước
ngoài_và_thị_trường_đầu_ra_trong_nước_ngành_dệt_vẫn_không_ổn_định_và
chưa_được_khai_thác_tốt.
1.2.1.3.2 Hoạt động sản xuất nguyên phụ liệu may
-

Hoạt động dệt, nhuộm và hoàn tất vải

Trong_khi_ngành_may_nước_ta_đã_có_những_bước_tiến_tương_đối_thì_n
gành_dệt_vải,_in_nhuộm_và_hoàn_tất_vẫn_chưa_phát_triển_được_như_mong_mu
ốn._Công_đoạn_này_của_Việt_Nam_“đang_chậm_hơn_các_nước_trong_khu_vực
_20%,_nhất_là_công_đoạn_nhuộm_với_30%_máy_móc_thiết_bị_cần_khôi_phục,_
hiện_đại_hóa_do_đã_sử_dụng_trên_20_năm._Những_hạn_chế_này_khiến_năng_s
uất_dệt_vải_của_Việt_Nam_rất_thấp,_nếu_so_với_Trung_Quốc_chỉ_bằng_30%._
Sự_yếu_kém_của_ngành_dệt,_đã_tạo_thành_“nút_thắt_cổ_chai”_kìm_hãm_sự_ph
át_triển_của_ngành_may,_khiến_giá_trị_gia_tăng_và_sự_chủ_động_của_ngành_m
ay_thấp.

Vai_trò_của_ngành_dệt_đối_với_ngành_may_nói_riêng_và_tổng_thể_ngàn
h_dệt_may_là_rất_lớn_vì_vải_là_yếu_tố_quan_trọng_quyết_định_đến_chi_phí_và

SVTH: Triệu Đức Cường

22

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

_chất_lượng_cuối_cùng_của_một_sản_phẩm_may_mặc._Mặc_dù_có_vai_trò_qua
n_trọng_trong_việc_cung_cấp_nguyên_liệu_tại_chỗ_cho_ngành_may_nhưng_trên
_thực_tế,_ngành_dệt_Việt_Nam_chưa_phát_triển_như_kỳ_vọng.
Bên_cạnh_yếu_tố_chất_lượng_không_đảm_bảo_thì_sản_lượng_ngành_dệt_
cũng_không_đáp_ứng_nhu_cầu_của_ngành_may._Năm_2012,_ngành_may_có_nh
u_cầu_sử_dụng_khoảng_7_tỷ_mét_vải_trong_khi_tổng_lượng_vải_sản_xuất_trong
_nước_chỉ_đạt_khoảng_1_tỷ_mét,_nước_ta_phải_nhập_khẩu_6_tỷ_mét_vải,_tươn
g_đương_86%_tổng_nhu_cầu.
Nước_ta_có_khả_năng_nhuộm_và_hoàn_tất_80.000_tấn_vải_đan_và_700_t
riệu_mét_vải_dệt_mỗi_năm._Tuy_nhiên,_chỉ_khoảng_2025%_lượng_vải_dệt_này_đủ_chất_lượng_để_sản_xuất_thành_phẩm_xuất_khẩu,_tr
ong_khi_vải_đan_hầu_hết_không_đủ_tiêu_chuẩn_để_xuất_khẩu_và_chỉ_được_dù
ng_cho_thị_trường_nội_địa,_phần_lớn_vải_dùng_sản_xuất_hàng_xuất_khẩu_vẫn_
phải_nhập_khẩu._Theo_số_liệu_thống_kê_của_VITAS_2013,_cả_nước_sản_xuất_
vải_dệt_từ_sợi_tự_nhiên_đạt_290_triệu_m2,_tăng_3.1%_so_với_năm_2012,_sản_
xuất_vải_dệt_từ_sợi_tổng_hợp_và_sợi_nhân_tạo_đạt_khoảng_590_triệu_m2,_giả
m_9.8%_so_với_cùng_kỳ._Năm_2013,_nhập_khẩu_vải_của_Việt_Nam_đạt_8,397

_triệu_USD,_tăng_19.3%_so_với_năm_2012_(Hình_1.10)._Nhập_khẩu_vải_chủ_y
ếu_từ_Trung_Quốc,_Hàn_Quốc_và_Đài_Loan;_lần_lượt_chiếm_khoảng_46.1%,_2
0.3%_và_14.9%_tổng_lượng_vải_nhập_khẩu_(Hình_1.11)

Hình 1.7: Nhập khẩu vải của Việt Nam
Nguồn: VITAS 2/2014

SVTH: Triệu Đức Cường

23

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

Hình 1.8: Cơ cấu các thị trường nhập khẩu vải
Nguồn: VITAS
Nguyên_nhân_chính_dẫn_đến_sự_yếu_kém_của_ngành_dệt_chủ_yếu_là_do
_vấn_đề_về._Công_nghệ_của_ngành_dệt_phức_tạp_hơn_của_ngành_may_rất_nhi
ều_lần,_đòi_hỏi_phải_có_công_nghiệp_hoá_chất,_cơ_khí_hỗ_trợ_cũng_như_cần_
có_chi_phí_vô_cùng_lớn_để_xử_lý_ô_nhiễm_môi_trường._Khác_với_đầu_tư_tron
g_lĩnh_vực_may_mặc_chỉ_cần_lực_lượng_lao_động_dồi_dào,_chi_phí_nhân_công
,_và_chi_phí_thiết_bị_thấp,_cơ_sở_sản_xuất_linh_hoạt,_khả_năng_thu_hồi_vốn_n
hanh,_an_toàn;_đầu_tư_các_nhà_máy_dệt_vải,_nhuộm_và_hoàn_tất_đòi_hỏi_nhữ
ng_yêu_cầu_rất_lớn_về_vốn,_công_nghệ,_nhân_lực_và_những_yêu_cầu_khắt_khe
_về_môi_trường_nhưng_khả_năng_thu_hồi_vốn_lại_chậm._Các_nhà_máy_in,_nh
uộm_hoàn_tất_luôn_gặp_phải_các_vấn_đề_môi_trường_vì_sử_dụng_nhiều_hóa_c

hất_mà_hóa_chất_thải_ra_cần_phải_có_hệ_thống_xử_lý_nước_thải_đạt_chuẩn._C
ông_nghiệp_hoá_dầu_ở_Việt_Nam_chưa_thực_sự_phát_triển,_dẫn_đến_tình_trạng
_hâu_hết_các_hóa_chất,_chất_trợ,_thuốc_nhuộm_(dùng_cả_trong_khâu_nhuộm_v
à_in_vải)_đểu_phải_nhập_khẩu_từ_nước_ngoài_mà_chủ_yếu_là_Trung_Quốc,_Đà
i_Loan,_Hàn_Quốc...
Bên_cạnh_một_số_dây_chuyền_công_nghệ,_máy_móc_kỹ_thuật_mới_hiện
_đại_như_máy_văng_sấy_Moníòrts,_máy_nhuộm_liên_tục_Moníbrts_của_công_ty
_Dệt_Việt_Thắng,_máy_in_lưới_Stork,_máy_in_lưới_phang_Buser_ờ_hai_công_t
y_dệt_may_Thắng_Lợi_và_công_ty_dệt_83;_các_máy_nhuộm_"khi_động_lực"_(Air-jet)_ờ_dệt_kim_Đông_Xuân_và_dệt_83,_máy_làm_bóng_trục_mới_của_công_ty_dệt_Nam_Định,_hệ_thống_xử_lý_trướ
c__xử_lý_hoàn_tất_vải_pha_len_của_Công_ty_dệt_lụa_Nam_Định_và_công_ty_28_
(Bộ_Quốc_Phòng)_thì_phần_lớn_hệ_thống_in,_nhuộm,_hoàn_tất_vải_của_các_do
anh_nghiệp_Việt_Nam_vẫn_thuộc_loại_cũ_kỹ,_lạc_hậu,_chất_lượng_kém._Có_th
ể_lý_giải_một_trong_những_nguyên_nhân_dẫn_tới_tình_trạng_yếu_kém_đó_là_d
o_chi_phí_cho_một_dây_chuyền_in,_nhuộm_và_hoàn_tất_vải_là_rất_cao_khiến_c
ác_doanh_nghiệp_Việt_Nam_không_có_khả_năng_chi_trà._Quy_mô_doanh_nghiệ
p_dệt_nhỏ_nên_vốn_đầu_tư_ít,_công_nghệ_ngành_dệt_rất_lạc_hậu,_đây_chính_là

SVTH: Triệu Đức Cường

24

Lớp: Kế hoạch 54B


Chuyên đề thực tập tốt nghiệp

GVHD: PGS.TS Nguyễn Thanh Hà

_hệ_quả_của_việc_đầu_tư_nhỏ_lẻ_và_manh_mún._Dệt,_nhuộm_và_hoàn_tất_là_k
hâu_rất_thâm_dụng_vốn_và_công_nghệ_cho_nên_với_quy_mô_nhỏ_như_thế_này

_thì_các_doanh_nghiệp_dệt_khó_mà_đáp_ứng_được_nhu_cầu_thị_trường_và_hiệ
u_quả_kinh_tế_cũng_sẽ_thấp_do_không_tận_dụng_được_lợi_thế_theo_quy_mô._
Chi_có_một_số_doanh_nghiệp_lớn,_được_sự_hỗ_trợ_của_nhà_nước_bằng_nguồn
_tín_dụng_ưu_đãi_mới_có_đủ_sức_đầu_tư_cho_công_đoạn_này.
Về_dài_hạn,_để_phát_triển_ngành_dệt_may_hiệu_quả,_bền_vững_thì_vẫn_
cần_phải_chủ_động_khâu_nguyên_liệu,_đặc_biệt_khi_mà_hiện_nay_không_chỉ_n
gành_may_thiếu_nguyên_liệu_từ_ngành_dệt_mà_ngành_dệt_cũng_thiếu_nguyên_l
iệu.
-

Hoạt động sản xuất phụ liệu may

Hiện_nay_ngành_dệt_may_Việt_Nam_chưa_tự_chủ_được_các_phụ_liệu_m
ay_mà_phần_lớn_phải_nhập_khẩu._Ngành_công_nghiệp_sản_xuất_phụ_liệu_may
_còn_quá_nhỏ_bé_không_đáp_ứng_kịp_thời_với_sự_phát_triển_tăng_tốc_về_năn
g_lực_sản_xuất_của_ngành_may_và_yêu_cầu_biến_động_của_thị_trường.
Theo_bảng_1.4_ta_thấy_khả_năng_đáp_ứng_nhu_cầu_phụ_liệu_may_cảu_c
ác_cơ_sở_may_trong_nước_còn_rất_nhỏ._Đối_với_những_mặt_hàng_đã_sản_xuất
_được_thì_khả_năng_cung_cấp_trong_nước_mới_đạt_15_–38%,
riêng_sản_phẩm_băng_chun_thì_tỷ_lệ_này_chỉ_là_4%._Còn_lại_nhiều_sản_phẩm
_trong_nước_vẫn_chưa_có_khả_năng_sản_cuất_như:_các_loại_băng_dệt,_băng_g
ai,_các_loại_mex_dệt.
Bảng 1.4: Tình hình cung cấp các sản phẩm phụ liệu may trong nước
Loại phụ liệu

Đơn vị đo

Cúc nhựa

Triệu chiếc/năm

Mex không dệt
Mex dệt
Nhãn
Băng chun
Băng gai
Băng dệt

Triệu mét/năm
Triệu mét/năm
Triệu chiếc/năm
Triệu mét/năm
Triệu mét/năm
Triệu mét/năm

SVTH: Triệu Đức Cường

Nhu
cầu

Sản Tỷ lệ đáp ứng
xuấ nhu cầu (%)
t
3215.1 765
24
5
31.61
12
38
30.02

0
0
822.15 120
15
590.46
25
4
42.16
0
0
81.51
0
0

25

Nhập
khẩu
2450.1
5
19.61
30.02
702.15
565.46
42.16
81.51

Lớp: Kế hoạch 54B