Các chính sách và cơ chế nhằm thúc đẩy sự hình thành và phát triển Trung tâm Tài chính TP. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM

PHẠM HỮU PHƯƠNG

CÁC CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ
NHẰM THÚC ĐẨY SỰ HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN TRUNG TÂM
TÀI CHÍNH TP. HỒ CHÍ MINH

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Thành phố Hồ Chí Minh, 2012


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM

PHẠM HỮU PHƯƠNG

CÁC CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ
NHẰM THÚC ĐẨY SỰ HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN TRUNG TÂM
TÀI CHÍNH TP.HỒ CHÍ MINH

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ TÀI CHÍNH, NGÂN HÀNG

MÃ SỐ: 62.31.12.01
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. TS. HỒ DIỆU
2. TS. TRẦN ĐẮC SINH

Thành phố Hồ Chí Minh, 2012


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả luận án có lời cam đoan danh dự về công trình khoa học này
của mình, cụ thể:
Tôi tên là: Phạm Hữu Phương
Sinh ngày 23 tháng 01 năm 1954 - Tại: Hà Nội
Quê quán: Hà Nội
Hiện công tác tại: Ngân hàng Nhà nước Văn phòng đại diện tại
TP.HCM
Là Nghiên cứu sinh khóa: 9 của Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM
Mã số: 62.31.12.01
Cam đoan đề tài: Các chính sách và cơ chế nhằm thúc đẩy sự hình
thành và phát triển Trung tâm tài chính TP.HCM
Người hướng dẫn khoa học: Ts. Hồ Diệu và Ts. Trần Đắc Sinh
Luận án được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM
Đề tài này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu có tính độc lập riêng, không sao chép bất kỳ tài liệu nào và chưa được
công bố toàn bộ nội dung này bất kỳ ở đâu (hoặc đã công bố phải nói rõ
ràng các thông tin của tài liệu đã công bố); các số liệu, các nguồn trích dẫn

trong luận án được chú thích nguồn gốc rõ ràng, minh bạch.
Tôi xin hoàn toàn chòu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi.
TP.HCM, ngày 06 tháng 8 năm 2012
Tác giả

Phạm Hữu Phương


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ADB

Ngân hàng phát triển Châu Á

CNH – HĐH

Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa

ĐTNN

Đầu tư nước ngoài

FDI

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

GDP

Tổng sản phẩm quốc nội

ICOR

Tỷ suất vốn sản phẩm gia tăng

KCN

Khu công nghiệp

KCX

Khu chế xuất

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

NHTM

Ngân hàng thương mại

NSNN

Ngân sách Nhà nước

ODA

Vốn hỗ trợ phát triển chính thức của các nước Công
nghiệp phát triển.

TTTC

Thị trường tài chính

TTCK

Thị trường chứng khoán

TTTP

Thị trường trái phiếu

TP.HCM

Thành phố Hồ Chí Minh

USD

Đô la Mỹ

VND

Việt Nam đồng

WB

Ngân hàng thế giới


DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU
Trang

Bảng 1.1

Các cam kết WTO của Trung Quốc về lĩnh vực tài chính

38

Bảng 2.1

Giá trị vốn hóa TTCK Việt Nam so với GDP và Giá trị

49

giao dịch qua các năm tính đến 31/12
Bảng 2.2

Giá trị giao dịch của Trái phiếu tại SGDCK TP.HCM qua

61

các năm 2005 - 2010
Bảng 2.3

Tỷ lệ giá trị giao dịch/giá trị niêm yết trái phiếu Chính phủ

58

của một số quốc gia năm 2010
Bảng 2.4

Số lượng các TCTD trong nền kinh tế Việt Nam qua các

62

năm
Bảng 2.5

Phân tích nguồn vốn huy động theo tính chất tiền gửi trên

63

địa bàn TP.HCM
Bảng 2.6

Dư nợ cho vay trên địa bàn TP.HCM qua các năm

Bảng 2.7

Tỷ lệ nợ xấu/Tổng dư nợ cho vay trên địa bàn TP.HCM so

65
67

với cả nước từ năm 2005 - 2010
Bảng 2.8

Tổng số công ty chứng khoán tại TP.HCM qua các năm

Bảng 2.9

Số lượng công ty Quản lý quỹ và Quỹ đầu tư trên địa bàn

71
78

TP.HCM
Bảng 2.10

Số loại chứng ch quỹ niêm yết trên HOS

74

Bảng 3.1

Mục tiêu phát triển Kinh tế – Xã hội TP.HCM đến năm

100

2020


DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Trang

Biểu đồ 2.1 Số lượng cổ phiếu niêm yết trên sàn HOS qua từng năm

47

Biểu đồ 2.2 Số lượng cổ phiếu niêm yết lũy kế trên sàn HOS từ năm

47

2000 đến 01/05/2011
Biểu đồ 2.3 Biểu đồ tỷ trọng giá trị tính đến ngày 01/05/2011

48

Biểu đồ 2.4 Ch số VN IND X từ năm 2000 đến 01/05/2011

50
51

Biểu đồ 2.5 Giá trị vốn hóa thị trường/GDP trung bình giai đoạn 2000
– 2009 của một số quốc gia
Biểu đồ 2.6 Tỷ lệ huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu trong
tổng giá trị GDP của Việt Nam từ năm 2001 – 2010
Biểu đồ 2.7 Tỷ lệ cơ cấu trái phiếu phát hành năm 2010 của Việt Nam
Biểu đồ 2.8 Cơ cấu loại hình Công ty chứng khoán
Biểu đồ 2.9 Số lượng chứng ch quỹ niêm yết trên sàn HOS

DANH MỤC HÌNH

53
65
60
71
73

Trang

Hình 1.1

Cơ cấu hệ thống tài chính của Hồng Kông

32

Hình 1.2

Cơ cấu hệ thống tài chính của Singapore

34

Hình 1.3

Cấu trúc hệ thống tài chính Trung Quốc

36


MỤC LỤC
Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, HÌNH
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1:

LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÁC CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ ĐỐI

6

VỚI SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TRUNG TÂM TÀI
CHÍNH

1. 1

TRUNG TÂM TÀI CHÍNH VÀ VAI TRÒ TRONG PHÁT TRIỂN

6

NỀN KINH TẾ

1.1.1

Khái niệm về Trung tâm tài chính

6

1.1.2

Đặc trưng của Trung tâm tài chính

7

1.1.3

Vai trò của Trung tâm tài chính trong phát triển nền kinh tế

8

1. 2

CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH TRUNG TÂM TÀI CHÍNH

9

1.2.1

Thị trường tài chính

10

1.2.2

Các định chế tài chính trung gian

1.2.3

Cơ sở hạ tầng tài chính

11
16

1.3

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ
TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT

17

TRIỂN TRUNG TÂM TÀI CHÍNH

1.3.1

Sự cần thiết của chính sách và cơ chế đối với việc hình thành

17

và phát triển Trung tâm tài chính.
1.3.2

Các nhân tố và điều kiện ảnh hưởng đến xây dựng chính sách

21

và cơ chế cho việc hình thành và phát triển Trung tâm tài
chính.
1. 4

KINH NGHIỆM VỀ CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ PHÁT TRIỂN
TRUNG TÂM TÀI CHÍNH CỦA MỘT SỐ NƯỚC CHÂU Á - BÀI
HỌC CHO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

26


1.4.1

Kinh nghiệm về chính sách phát triển Trung tâm tài chính của

26

một số nước Châu Á
1.4.2

CHƯƠNG 2:

Bài học cho TP.Hồ Chí Minh

40

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

44

THỰC TRẠNG VỀ CÁC CHÍNH SÁCH, CƠ CHẾ HIỆN HÀNH

45

TRONG THÚC ĐẨY SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
TRUNG TÂM TÀI CHÍNH TP.HCM

2. 1

THỰC TRẠNG VỀ TRUNG TÂM TÀI CHÍNH THÀNH PHỐ HỒ

45

MINH

2.1.1

Thực trạng thị trường vốn tại TP.Hồ Chí Minh

45

2.1.2

Thực trạng thị trường tín dụng Ngân hàng tại Thành phố Hồ

61

Chí Minh.
2.1.3

Thực trạng phát triển các định chế tài chính phi Ngân hàng

69

2. 2

THỰC TRẠNG VỀ CÁC CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ HIỆN

75

HÀNH TÁC ĐỘNG ĐẾN TRUNG TÂM TÀI CHÍNH Ở TP.HỒ
CHÍ MINH

2.2.1

Thực trạng chính sách và cơ chế trên thị trường tiền tệ

76

2.2.2

Thực trạng chính sách và cơ chế trên thị trường chứng khóan

78

2.2.3

Thực trạng chính sách và cơ chế cho họat động của thị

80

trường trái phiếu
2.2.4

Một số vấn đề khác về chính sách và cơ chế

83

2. 3

TRIỂN VỌNG CỦA VIỆC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

84

TRUNG TÂM TÀI CHINH TP.HỒ CHÍ MINH

2.3.1

Những thuận lợi

84

2.3.2

Những khó khăn

87

2.3.3

Nguyên nhân khó khăn

91

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

95

CHƯƠNG 3:

HỆ THỐNG CÁC CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ NHẰM HÌNH

97

THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TRUNG TÂM TÀI CHÍNH TP.HCM

3.1

ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN TRUNG TÂM TÀI
CHÍNH TP.HỒ CHÍ MINH ĐẾN NĂM 2020

97


3.1.1

Định hướng

3.1.2

Mục tiêu

100

3.1.3

Sự cần thiết hình thành Trung tâm tài chính TP.HCM

107

3. 2

HOÀN THIỆN CÁC CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ NHẰM PHÁT

109

97

TRIỂN CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH TRUNG TÂM TÀI CHÍNH
TP.HỒ CHÍ MINH

3.2.1

Hoàn thiện cơ chế hoạt động của thị trường trái phiếu

109

3.2.2

Phát triển các định chế tài chính trung gian và cung ứng dịch

112

vụ thị trường
3. 3

HÒAN THIỆN CÁC CHÍNH SÁCH VÀ CƠ CHẾ NHẰM HÌNH

125

THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TRUNG TÂM TÀI CHÍNH TP.HỒ
CHÍ MINNH

3.3.1

Lộ trình hoàn thiện chính sách và cơ chế nhằm hình thành và

126

phát triển Trung tâm tài chính TP.Hồ Chí Minh.
3.3.2

Giải pháp thực hiện lộ trình

127

3.3.2.1

Hoàn thiện môi trường pháp lý

127

3.3.2.2

Thiết lập một cơ chế vận hành thị trường tài chính có hiệu

129

quả.
3.3.2.3

Thành lập cơ quan quản lý nợ quốc gia và giám sát dịch vụ

131

tài chính độc lập.
3.3.2.4

Đẩy mạnh phát triển thị trường tài chính

132

3.3.2.5

Nâng cao tính minh bạch, công khai, công bằng của hoạt

135

động thị trường chứng khoán
3.3.2.6

Phát triển hạ tầng kỹ thuật

137

3.3.2.7

Một số giải pháp đồng bộ khác.

137

3. 4

MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ

143

3.4.1

Đối với Chính phủ

143

3.4.2

Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

149


3.4.3

Đối với UBND TP.Hồ Chí Minh

152

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

153

KẾT LUẬN

155

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ CÓ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ
TÀI LIỆU THAM KHẢO


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....