So sánh hiệu quả phẫu thuật đặt ống dẫn lưu ex press và phẫu thuật cắt bè củng mạc trên bệnh nhân glaucoma góc mở

ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA II

SO SÁNH HIỆU QUẢ PHẪU THUẬT

ĐẶT ỐNG DẪN LƯU EX-PRESS
VÀ PHẪU THUẬT CẮT BÈ CỦNG MẠC
TRÊN BỆNH NHÂN GLAUCOMA GÓC MỞ

Thầy hướng dẫn: PGS.TS. TRẦN ANH TUẤN
Người thực hiện: BS NGUYỄN THỊ KIỀU THU

1


NỘI DUNG
1

• ĐẶT VẤN ĐỀ

2

• TỔNG QUAN TÀI LIỆU

3

• PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

4

• KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

5

• KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT

2


ĐẶT VẤN ĐỀ

3


I. ĐẶT VẤN ĐỀ: GLAUCOMA
■ 2002: 2/8 nguyên nhân gây mù (WHO)
■ 2020: 80 triệu glaucoma / 11,2 triệu người mù.

ĐIỀU TRỊ:
Thuốc
Laser

NHÃN ÁP
ĐÍCH

Phẫu thuật
4


I. ĐẶT VẤN ĐỀ: CẮT BÈ CỦNG MẠC
■ John Cairns (1968): phẫu thuật kinh điển

■ Bọng:
– Tiêu chuẩn đánh giá sự thành công
– Chìa khóa để tạo lập NA bình ổn.

5


I. ĐẶT VẤN ĐỀ: CẮT BÈ CỦNG MẠC
■ John C: Tỉ lệ thành công ↓ sau 4 năm :
– Thành công hoàn toàn: 53% (NA ≤ 18mmHg, NA ↓ > 20%)
– Thành công một phần: 70%.

■ Edmund (2002): Biến chứng 47%
– Tiền phông nông: 23.9%, Hạ nhãn áp: 24.3%.
– Giảm thị lực: 18.8%, 4.4% mất TL trầm trọng.

■ Geffen (2010): Mất TL vĩnh viễn 8%

PHƯƠNG PHÁP MỚI
6


I. ĐẶT VẤN ĐỀ: ỐNG DẪN LƯU EXPRESS

HẠ NHÃN ÁP HIỆU QUẢ
ỐNG
DẪN LƯU

BẢO TỒN THỊ LỰC

EXPRESS
ÍT XÂM LẤN – ÍT BIẾN CHỨNG

7


I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Tình hình nghiên cứu
EXPRESS và CBCM
Ngoài nước
■ Beltran (2015): Ex-press (n=33) vs CBCM (n=31).
– TL hồi phục / Ex-press nhanh hơn (1 tháng).
– 6 tháng, ↓ TL 2 hàng : 16% /Ex-press vs 47% /CBCM

■ Maris (2007): Ex-press (n=49) vs CBCM (n=47).
– 1 tháng: NA nhóm Ex-press < CBCM. (p=0,003)
– Ex-press: ↓ NA thấp và TDHM. (p<0.001)

Trong nước

8


MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
So sánh hiệu quả của phẫu thuật
đặt ống dẫn lưu Express và phẫu thuật CBCM

trên BN Glaucoma góc mở nguyên phát

9

MỤC TIÊU CHUYÊN BIỆT

1

2

3

• So sánh hiệu quả PT đặt ống dẫn lưu Ex-press

và PT cắt bè củng mạc.

• So sánh đặc điểm hình thái bọng sau PT đặt
ống dẫn lưu Ex-press và PT cắt bè củng mạc.

• Đánh giá tính an toàn của PT đặt ống dẫn lưu
Ex-press và PT cắt bè củng mạc.
10


TỔNG QUAN

TÀI LIỆU

11


II. TỔNG QUAN: ỐNG DẪN LƯU EXPRESS
■ Năm 2003: FDA công nhận dùng / điều trị Glaucoma

■ Thiết bị thép không gỉ 316:

Kiểu R-50

Kiểu P

Đường kính ngoài

400µm

400µm

Đường kính trong

50µm

50 / 200µm

Chiều dài

2,96µm

2,64µm

Hình dáng đầu

Cạnh xiên

Cạnh xiên giảm

Hình dáng bản sau

Đồng nhất

Có rãnh dọc

12


II. TỔNG QUAN: ỐNG DẪN LƯU EXPRESS
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG

Đặt trực tiếp dưới KM

Đặt dưới vạt củng mạc 50%

13


II. TỔNG QUAN: ỐNG DẪN LƯU EXPRESS

■ Độ an toàn với từ trường/ MRI (Seibold, 2011)
– Không di lệch trong từ trường 1.5 và 3T.
– Hình ảnh mô não/ TK thị rõ nét.

■ Sự tương thích sinh học (Nyska, 2003)
– Hiện tượng viêm và hình thành fibrin: ít.
– Phản ứng tạo sẹo: ít.

14

II. TỔNG QUAN: ỐNG DẪN LƯU EXPRESS
CHỈ ĐỊNH:

■ Glaucoma góc mở nguyên phát.
■ Glaucoma góc mở thứ phát.
■ Kết hợp với phẫu thuật đục thủy tinh thể
■ HC Sturge-Weber, viễn thị.

15


Kỹ thuật mổ đặt ống dẫn lưu Express.

16


SO SÁNH PHẪU THUẬT ĐẶT ỐNG EXPRESS VÀ CBCM
Ex-press

CBCM

Hạ nhãn áp tốt

+

+

Duy trì nhãn áp hiệu quả

+

+

Phản ứng viêm, sẹo

ít

nhiều

Nhãn áp thấp sau mổ

+

++

Tràn dịch hắc mạc

+

++

Kết hợp với phẫu thuật lấy T3

+

+

17

SO SÁNH PT CBCM VÀ ỐNG DẪN LƯU EXPRESS

Thời gian theo dõi hậu phẫu
Hồi phục thị lực
Tỉ lệ thành công sau 1 năm
Số lượng thuốc, can thiệp sau phẫu thuật
Tỉ lệ thành công sau 5 năm

Ex-press

CBCM

ngắn

dài

nhanh

chậm hơn

80%

51%

Ít hơn

Nhiều

59%

46%

18


BIẾN CHỨNG ĐẶT ỐNG EX-PRESS

■ Ống chạm mống: 4.44%.
■ Ống chạm GM: 0%.
■ Đặt lại ống: 4.44%.
■ Biến chứng KM, GM: 0%.
■ Lộ ống: 0%.
■ Tắc ống: 2.22%.
■ LASER YAG: 2.22%

Huerva V, (2016). Evaluation of the Ex-PRESS(®) P-50 implant under scleral
flap in combined cataract and glaucoma surgery. Int J Ophthalmol.
19


PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

20


III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

THIẾT KẾ
NC tiến cứu, can thiệp phẫu thuật có nhóm
chứng.
DÂN SỐ MỤC TIÊU
BN tuổi ≥ 18 , Δ glaucoma góc mở

DÂN SỐ NGHIÊN CỨU
BN nhập khoa Glaucoma - BV Mắt TP.HCM
Δ glaucoma góc mở nguyên phát
Từ 10/2014 đến 10/2015
21


III. PHƯƠNG PHÁP: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
TIÊU CHUẨN CHỌN MẪU

Glaucoma góc mở nguyên phát không đáp
ứng điều trị thuốc.
TIÊU CHUẨN LOẠI TRỪ

■ < 18 tuổi.
■ Glaucoma góc mở thứ phát
■ Glaucoma góc đóng
■ Không đồng ý tham gia nghiên cứu.
22


III. PHƯƠNG PHÁP: CỠ MẪU
NGHIÊN CỨU THĂM DÒ

Đánh giá hiệu quả của phẫu thuật đặt ống dẫn lưu Express trong điều trị glaucoma góc mở nguyên phát
CỠ MẪU

– Nhóm đặt ống Ex-press (Ex-press): 30 mắt.
– Nhóm cắt bè củng mạc (CBCM): 30 mắt

Hertzog Melody A (2008), "Considerations in determining sample size for pilot studies". Research in nursing
& health, 31 (2), p. 180-191.
23


QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU
Quy trình theo dõi:
 1 ngày
 1 tuần
 1, 3, 6, 9, 12 tháng

24


III. PHƯƠNG PHÁP: BIẾN SỐ THỊ LỰC
■ Thị lực tại thời điểm:
– Trước mổ
– Sau mổ 1 ngày – 1 tuần – 1, 3, 6, 9, 12 tháng

■ Tính theo thị lực logMAG theo công thức:
Thị lực logMAG = - log(thị lực thập phân)

25