Vai trò của hoạt độ lp PLA trong theo dõi các sự cố mạch vành ở bệnh nhân hội chứng mạch vành cấp người việt nam

Vai trò của hoạt độ lipoprotein-associated
phospholipase A2 (Lp-PLA2) trong theo dõi các sự
cố mạch vành ở bệnh nhân hội chứng mạch vành
cấp người Việt Nam
BCV: TS Trần Thành Vinh


WHO 2015:
 Tử vong do bệnh tim mạch cao hơn bất kỳ bệnh lý
nào khác. Trong 2012; 7,2 triệu trường hợp tử vong

là do bệnh mạch vành.


Có thể phòng ngừa được


Bệnh sinh: Viêm giữ vai trò chủ đạo

Lp-PLA2

Gây viêm, chuyên biệt cho viêm thành mạch
Giao động sinh học ít
Có thể kiểm soát


MỤC TIÊU
Cụ thể:
 Khảo sát hoạt độ Lp-PLA2 ở bệnh nhân ACS
 Liên quan hoạt độ Lp-PLA2 và thể lâm sàng của ACS
 Vai trò hoạt độ Lp-PLA2 trong tiên lượng các sự cố

chính và tử vong chung ở bệnh nhân ACS


TỔNG QUAN
Bệnh động mạch vành

Các sang thương


Vai trò Lp-PLA2 trong sinh bệnh học

Vai trò Lp-PLA2 trong xơ vữa


Đồng thuận và khuyến cáo sử dụng LpPLA2
8


ĐỐI TƯỢNG VÀ PP NGHIÊN CỨU
Phương pháp: tiến cứu
Đối tượng: Bệnh nhân hội chứng mạch vành
cấp tại bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 1/2011 đến
tháng 2/2012.
Thời gian theo dõi: là 2 năm
Các sự cố (end-points): đau thắc ngực không
ổn định, nhồi máu cơ tim, đột quỵ do tim mạch,

và tử vong do mọi nguyên nhân.

TIÊU CHUẨN
 Tiêu chuẩn chọn bệnh: Hội chứng mạch vành cấp lần đầu, và không
quá 12 giờ từ lúc khởi phát không dùng các thuốc hạ lipid trong một
năm trước đó.
 Tiêu chuẩn chẩn đoán NMCT: Theo tổ chức y tế thế giới NMCT được
chẩn đoán khi hội đủ 2 trong 3 tiêu chuẩn sau:
Lâm sàng có đau thắt ngực kiểu mạch vành
Điện tâm đồ: phù hợp với NMCT hoặc thiếu máu cơ tim
Tăng men tim đặc hiệu cho tổn thương cơ tim (Troponin I và CK-MB)

 Nhồi máu cơ tim chia hai nhóm: Có và không ST chênh lên.
 Đau thắc ngực không ổn định: tham khảo sách Triệu Chứng Học Nội Khoa,
ĐHYD TpHCM, XB2009, tr32


TIÊU CHUẨN LOẠI TRỪ
Tiêu chuẩn loại trừ:
Từ chối tham gia nghiên cứu,
Có bằng chứng xác định không có tổn

thương mạch vành.
Phát hiện có các bệnh cấp hoặc mãn tính

khác trừ cao huyết áp, đái tháo đường…


THU THẬP DỮ LIỆU
 Khai thác tiền sử, bệnh sử, quá trình dùng thuốc
… theo mẫu soạn sẵn.

 Đo chiều cao, cân nặng rồi tính ra chỉ số khối cơ
thể (BMI: body mass index).
 Mẫu máu tĩnh mạch được lấy ngay khi vào cấp
cứu và xử lý theo quy trình chuẩn của phòng xét
nghiệm


THỰC HIỆN XÉT NGHIỆM
 Tại khoa Sinh Hóa bệnh viện Chợ Rẫy.
 Lp-PLA2 trên máy ADVIA 1800 của hãng SIEMENS
(Đức).
 Phương pháp động học enzym của hãng diaDexus
(PLAC test),
 Chuẩn 5 nồng độ từ 0 - 400 nmol/min/mL.
 Mẫu chứng 2 mức nồng độ luôn được chạy kèm theo
mỗi đợt xét nghiệm.


THỐNG KÊ
Phần mềm SPSS for Window phiên bảng 18.0;
Trung bình ± độ lệch chuẩn.
ANOVA.
Phép kiểm Log-rank
Hồi quy Cox để tính hr và khoảng tin cậy 95%.
Tất cả phép kiểm đều dùng hai phía, ngưỡng p = 0,05.


KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
 Tổng số 322 bệnh nhân ACS đủ tiêu chuẩn đưa vào NC

 Theo dõi được 293 (91%) do từ chối 9, mất liên lạc 13,
không tuân thủ điều trị 7 (không rõ chế độ điều trị).


ĐẶC ĐIỂM CHUNG
 Tuổi trung bình là 63 tuổi, nhỏ nhất 32 và cao nhất 91 tuổi, có 209

nam (65%) và 114 nữ (35%).
Nam
Nữ
114
( 35%)

209
(65%)


Tần suất các yếu tố nguy cơ


Hoạt độ Lp-PLA2 ở ACS
 Hoạt độ Lp-PLA2 ở bệnh nhân ACS người Việt
Nam là 213  58 nmol/min/mL.

 Chia theo tam phân vị :
 Tam phân vị 1: 98 – 181 nmol/min/mL

 Tam phân vị 2: > 181 – 244 nmol/min/mL
 Tam phân vị 3: > 244 – 346 nmol/min/mL

Hoạt độ Lp-PLA2 và thể lâm sàng

ĐTNKOĐ
N = 63
X = 189  49

NMCTKSTC
N = 37
X = 212  56

 Thể lâm sàng càng nặng hoạt độ Lp-PLA2 càng cao

NMCTCSTC
N = 223
X = 216  59


BÀN LUẬN
 Tác giả Emmanouil S. B và các cộng sự (5): nồng độ Lp-PLA2 tăng
theo số nhánh mạch vành hẹp.
 Stefan Blankenberg và các cộng sự(2) : hoạt độ Lp-PLA2 có liên
quan đến độ nặng ở phân tích đơn biến lẫn đa biến, hoạt tính của

enzym này cao nhất ở nhóm hội chứng mạch vành cấp, kế đến
là nhóm đau thắc ngực ổn định và thấp nhất là nhóm chứng,
 Châu Á: Yu-Sheng Liu và các cộng sự(12) đồi tượng người Trung

Quốc nhận thấy nhóm đau thắt ngực không ổn định có nồng độ
Lp-PLA2 cao hơn nhóm đau thắt ngực ổn định và cả hai nhóm

này có nồng độ Lp-PLA2 cao hơn nhóm chứng (người khỏe mạnh)


Kết quả sau hai năm theo dõi sự
cố mạch vành chính
Lp-PLA2

n

Sự cố

Tam phân vị 1

98

19 (19%)

Tam phân vị 2

98

32 (32%)

Tam phân vị 3

97

35 (36%)

Tổng số

293

86 (27%)


Kaplan-Meier (Log-Rank) so sánh tần suất cộng
dồn các sự cố mạch vành chính giữa ba mức hoạt
độ Lp-PLA2


Log-Rank và hồi quy Cox so sánh giữa các tam phân
vị của hoạt tính Lp-PLA2 sau hai năm theo dõi
Hồi quy Cox

So sánh
tam phân vị

N
(số sự cố)

Chưa hiệu chỉnh

98 (19)
97 (35)

Hiệu chỉnh đầy
đủ(*)

98 (19)

97 (35)

Log-Rank
(Mantel Cox)

p = 0,014

HR
(khoảng 95%)

p

1,406 (1,064 – 1,86)

0,017

1,402 (1,02 – 1,92)

0,037

(*): hiệu chỉnh với : tuổi, giới, huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc, uống rượu, tiền căn
gia đình ACS, BMI, TG, TC, HDL-C, LDL-C và kiểu hình LDL.


BÀN LUẬN
 Enzym Lp-PLA2 là marker của quá trình viêm thành mạch, không phải pha cấp
 Phần lớn các nghiên cứu đều xác định vai trò của nồng độ và hoạt tính của
enzym Lp-PLA2 trong việc tiên đoán nguy cơ nguyên phát và thứ phát
 Trong nghiên cứu PEACE(14), n= 3766 bệnh nhân bệnh mạch vành ổn định
theo dõi trung bình 4,8 năm. Hr sau khi điều chỉnh đầy đủ = 1,4 (khoảng tin

cậy 95%: 1,17-1,7).
 Kết quả tương tự cũng thấy trong các nghiên cứu khác như Rotterdam, ARIC(4)
 Kết quả phân tích gộp trên 79036 đối tượng tham gia trong 32 nghiên cứu tiến
cứu đăng trên tạp chí Lancet 2010(3) cho thấy hoạt tính Lp-PLA2 có tương
quan thuận có ý nghĩa với nguy cơ bệnh mạch vành và đột quỵ.


Theo dõi tử vong sau 2 năm

Lp-PLA2

n

Tử vong chung

Tam phân vị 1

98

15 (15%)

Tam phân vị 2

98

20 (20%)

Tam phân vị 3

97

20 (21%)

Tổng số

293

55 (19%)