Xây dựng văn hóa doanh nghiệp dựa trên hành vi tổ chức và nhóm làm việc

MÔN HỌC: QUẢN LÝ TỔ CHỨC VÀ HÀNH VI NHÂN SỰ
(Group Behavior & Team Building)

BÀI TẬP CÁ NHÂN
Đề bài:
Bạn hãy phát triển một dự án đổi mới mô hình quản lý cá nhân và nhóm
làm việc cho doanh nghiệp/tổ chức hiện nay bạn đang làm việc. Hãy xác định
trong doanh nghiệp, tổ chức hiện tại của bạn có các vấn đề hay cơ hội gì liên quan
đến chủ đề của môn học hành vi tổ chức? Tại sao? Bạn có giải pháp gì mang tính
thực tiễn dựa trên cơ sở lý thuyết hành vi tổ chức?
Theo yêu cầu đề bài đã nêu. Tôi xin lựa chọn Công ty cổ phần sữa Việt nam
(Vinamilk) cho nội dung bài tập này.
Bài làm:
Thông tin cô đọng về Vinamilk
Tính theo doanh số và sản lượng, Vinamilk là nhà sản suất sữa hàng đầu tại Việt
Nam. Danh mục sản phẩm của Vinamilk bao gồm: sản phẩm chủ lực là sữa nước
và sữa bột; sản phẩm có giá trị cộng thêm như sữa đặc, yoghurt ăn và yoghurt
uống, kem và phó mát. Vinamilk cung cấp cho thị trường một những danh mục
các sản phẩm, hương vị và qui cách bao bì có nhiều lựa chọn nhất.
Các sự kiện quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của Công ty như
sau:
1976 : Tiền thân là Công ty Sữa, Café Miền Nam, trực thuộc Tổng Công ty Lương
Thực, với 6 đơn vị trực thuộc là Nhà máy sữa Thống Nhất, Nhà máy sữa Trường
Thọ, Nhà máy sữa Dielac, Nhà máy Café Biên Hòa, Nhà máy Bột Bích Chi và
Lubico.
1994 : Nhà máy sữa Hà Nội được xây dựng tại Hà Nội. Việc xây dựng nhà máy là
nằm trong chiến lược mở rộng, phát triển và đáp ứng nhu cầu thị trường Miền Bắc
Việt Nam.
1

2003 : Chính thức chuyển đổi thành Công ty cổ phần vào tháng 12 năm 2003 và
đổi tên thành Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam cho phù hợp với hình thức hoạt
động của Công ty.
2006 : Vinamilk niêm yết trên thị trường chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
vào ngày 19 tháng 01 năm 2006, khi đó vốn của Tổng Công ty Đầu tư và Kinh
doanh Vốn Nhà nước có tỷ lệ nắm giữ là 50.01% vốn điều lệ của Công ty.
Giá trị cốt lõi
Chính trực: Liêm chính, Trung thực trong ứng xử và trong tất cả các giao dịch.
Tôn trọng: Tôn trọng bản thân, tôn trọng đồng nghiệp. Tôn trọng Công ty, tôn
trọng đối tác. Hợp tác trong sự tôn trọng.
Công bằng: Công bằng với nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp và các bên liên
quan khác.
Tuân thủ: Tuân thủ Luật pháp, Bộ Quy Tắc Ứng Xử và các quy chế, chính sách,
quy định của Công ty.
Đạo đức: Tôn trọng các tiêu chuẩn đã được thiết lập và hành động một cách đạo
đức.

Phát triển tầm nhìn đổi mới
Tầm nhìn: “Trở thành biểu tượng niềm tin số một Việt Nam về sản phẩm dinh
dưỡng và sức khỏe phục vụ cuộc sống con người “
Sứ mệnh:“Vinamilk cam kết mang đến cho cộng đồng nguồn dinh dưỡng tốt nhất,
chất lượng nhất bằng chính sự trân trọng, tình yêu và trách nhiệm cao của mình
với cuộc sống con người và xã hội”
Vinamilk mong muốn trở thành sản phẩm được yêu thích nhất ở mọi khu vực,
lãnh thổ. Vì thế chúng tôi tâm niệm rằng chất lượng và sáng tạo là người bạn đồng
hành của Vinamilk. Vinamilk xem khách hàng là trung tâm và cam kết đáp ứng
mọi nhu
cầu của khách hàng.

2

Luôn thỏa mãn và có trách nhiệm với khách hàng bằng cách đa dạng hóa sản
phẩm và dịch vụ, đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm với giá cả cạnh
tranh, tôn trọng đạo đức kinh doanh và tuân theo luật định.
Mục tiêu của Công ty là tối đa hóa giá trị của cổ đông và theo đuổi chiến lược
phát triển kinh doanh dựa trên những yếu tố chủ lực sau:
* Củng cố, xây dựng và phát triển một hệ thống các thương hiệu cực mạnh đáp
ứng tốt nhất các nhu cầu và tâm lý tiêu dùng của người tiêu dùng Việt Nam
* Phát triển thương hiệu Vinamilk thành thương hiệu dinh dưỡng có uy tín khoa
học và đáng tin cậy nhất với mọi người dân Việt Nam thông qua chiến lược áp
dụng nghiên cứu khoa học về nhu cầu dinh dưỡng đặc thù của người Việt Nam để
phát triển ra những dòng sản phẩm tối ưu nhất cho người tiêu dùng Việt Nam
* Đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh qua thị trường của các mặt hàng nước giải
khát tốt cho sức khỏe của người tiêu dùng thông qua thương hiệu chủ lực VFresh
nhằm đáp ứng xu hướng tiêu dùng tăng nhanh đối với các mặt hàng nước giải khát
đến từ thiên nhiên và tốt cho sức khỏe con người
* Củng cố hệ thống và chất lượng phân phối nhằm giành thêm thị phần tại các thị
trường mà Vinamilk có thị phần chưa cao, đặc biệt là tại các vùng nông thôn và
các đô thị nhỏ;
* Khai thác sức mạnh và uy tín của thương hiệu Vinamilk là một thương hiệu dinh
dưỡng có “uy tín khoa học và đáng tin cậy nhất của người Việt Nam” để chiếm
lĩnh ít nhất là 35% thị phần của thị trường sữa bột trong vòng 2 năm tới;
* Phát triển toàn diện danh mục các sản phẩm sữa và từ sữa nhằm hướng tới một
lượng khách hàng tiêu thụ rộng lớn, đồng thời mở rộng sang các sản phẩm giá trị
3


cộng thêm có giá bán cao nhằm nâng cao tỷ suất lợi nhuận chung của toàn Công
ty;

* Tiếp tục nâng cao năng luc quản lý hệ thống cung cấp;
* Tiếp tục mở rộng và phát triển hệ thống phân phối chủ động, vững mạnh và hiệu
quả.
* Phát triển nguồn nguyên liệu để đảm bảo nguồn cung sữa tươi ổn định, chất
lượng cao với giá cạnh tranh và đáng tin cậy

Sự khác biệt giữa khả năng lãnh đạo và khả năng quản lý
Nhưng khả năng lãnh đạo là gì? Một nhà lãnh đạo xuất sắc đã trả lời rằng:“Tôi
không thể miêu tả được, nhưng có thể nhận được điều này ngay lập tức”.
Khả năng lãnh đạo vượt lên trên khả năng quản lý
Những nhà lãnh đạo giỏi cũng là những nhà quản lý giỏi, tuy nhiên có nhiều nhà
quản lý giỏi lại không thể trở thành những nhà lãnh đạo giỏi. Chúng ta từng bước
tìm hiểu những phẩm chất cần có của một nhà lãnh đạo giỏi và nhà quản lý giỏi để
có thể nhận biết sự khác biệt này.
Nhà quản lý:
- Có khả năng tổ chức
- Có tính kiên định
- Có tính linh hoạt
- Làm việc hiệu quả
Nhà lãnh đạo:
- Có tầm nhìn
- Có khả năng thúc đẩy
4


- Có khả năng truyền cảm hứng.
Như vậy đã có thể phân biệt được sự khác nhau giữa những khả năng của nhà lãnh
đạo với nhà quản lý? Có thể là cả hai cùng lúc?
Vinamilk là doanh nghiệp đầu tiên và duy nhất của Việt Nam lọt vào danh sách
200 doanh nghiệp tốt nhất châu Á – Thái Bình Dương năm 2010. Bà Mai Kiều

Liên – Tổng giám đốc sau 35 năm có thể cạnh tranh ngang sức với đối thủ nước
ngoài trong lĩnh vực không có bảo hộ của Nhà nước, và liên tục phát triển trong
cuộc suy thoái kinh tế vừa qua. Ước mơ “ Cách mạng trắng” đã giúp Vinamilk và
người Tổng giám đốc của nó vượt qua tất cả.
Nhà lãnh đạo luôn biết họ sẽ đi đến đâu
“Phần tinh tuý thực sự của nhà lãnh đạo là có tầm nhìn”, Rev. Theodore M.
Hesburgh, Hiệu trưởng Trường đại học Notre Dame, Pháp, cho biết.
Nhà lãnh đạo phải chỉ ra hướng đi cho những người dưới quyền, còn người quản
lý phải có khả năng hướng ê-kíp của mình vào việc thực hiện những mục tiêu đã
định trước. Các nhà lãnh đạo thường là những người có tầm nhìn xa, những người
có khả năng dự báo trước những xu thế lớn. Họ là những nhà chiến lược trong khi
người quản lý là nhà chiến thuật. Người lãnh đạo phảixác định được tương lai,
nhiệm vụ và mục tiêu cụ thể của một tổ chức, còn nhà quản lý phảibiếtkết hợp các
chi tiết để thực hiện những kế hoạch đã được xác định.
Nhà lãnh đạo là người thúc đẩy, truyền cảm hứng
“Điều khác biệt giữa ông chủ và người lãnh đạo là ông chủ thì nói “hãy tới đó đi”
còn người lãnh đạo thì nói “Nào chúng ta cùng đến đó”, E. M . Kelly, tác giả cuốn
Growing Disciple nói.
Người lãnh đạo thúc đẩy và truyền cảm hứng cho những người trong tổ chức của
mình, giúp đỡ họ đạt được mục tiêu đã đềra. Để làm được điều này, bạn cần phải
chung lưng đấu cật với đội ngũ của mình. Bạn cần trở thành một huấn luyện viên
thực sự, một nhà quân sư, một chuyên gia tâm lý, một người hướng dẫn.
5


Cựu Tổng tư lệnh quân đội Mỹ - Eisenhower đã rất đúng khi nói rằng: “Thúc đẩy
chủ yếu là hướng mọi người làm điều mà họ muốn làm”. Phần sau của câu nói này
rất quan trọng “điều mà họ muốn làm”. Một người lãnh đạo thực sự phải biết
khuyến khích để nhân viên đạt được mục tiêu của tổ chức bằng chính sự say mê
của mình.

Với Bà Liên 31 tuổi làm phó tổng giám đốc, 39 tuổi làm tổng giám đốc, tố chất
lãnh đạo nào đã giúp một trí thức trẻ như bà làm chủ được mình và kiên định với
một tầm nhìn xa. Với bà, việc học là liên tục, suốt đời. Được đào tạo ở nước ngoài
về ngành sữa, và bắt đầu từ vai trò nhỏ nhất, từ kỹ sư, trưởng ca, phó giám đốc kỹ
thuật, đến phó tổng giám đốc… sau đó học thêm về quản lý kinh tế. Tố chất lãnh
đạo thực ra chính là cách sống của bà, khi đã làm việc gì phải làm hết mình với
hiệu quả cao nhất. Ghét sự nửa chừng, lúc nào cũng say sưa với kinh doanh. Bà có
cái căn cơ, chi li của người Bắc, có cái phóng khoáng của người Nam. Với bà, cái
gì thực sự cần mới chi, nhìn sự việc rất thoáng và luôn thấy đường xa, đường
rộng.
Người phụ nữ làm lãnh đạo có ưu thế là biết lo xa, căn cơ, nhờ thế giảm rủi ro.
Nhưng trong xử lý công việc vẫn nặng về tình, cái đó nhiều lúc cũng dở. Phải làm
sao hành xử với nhau theo luật, theo quy trình, mà vẫn giữ được sự ấm áp, thân
tình. Lúc khó khăn nhất bà thường tự nhủ đó chỉ là tạm thời, nên có lẽ nhờ thế bà
lạc quan.
Với bà Cán bộ – nhân viên đến lãnh đạo phải đoàn kết, không giả tạo, cùng nhau
một mục tiêu, ý thức khắc phục khó khăn, và không bàn ra. Để quản trị công ty
gần 1 tỉ USD doanh số với mấy trăm mặt hàng, trên 20 nhà máy và chi nhánh, nếu
không có kế hoạch, không quản trị chuyên nghiệp, không thể điều hành được.
Hơn ai hết, người dẫn đầu và dàn lãnh đạo cấp trung phải hành xử đúng nguyên
tắc quản trị; quản trị tiên tiến là môn khoa học cụ thể, giúp cho người lãnh đạo và
từng cá nhân vận hành nhẹ nhàng, không thể chỉ làm theo kinh nghiệm. Đối với
bà, càng khó càng quyết tâm, sáng tạo nhiều hơn, không bao giờ nản chí và run
sợ. Có lẽ anh em thấy được điều đó ở mình nên có niềm tin, làm việc hăng say
hơn. Ở đây mọi người sướng khổ có nhau, không ai bị bỏ rơi.
6


Chúng ta biết tới Peter Ferdinand Drucker (1909–2005) - cha đẻ của quản trị kinh
doanh hiện đại, cũng biết tới câu nói nổi riếng của ông: “Management is doing

things right; leadership is doing the right things” - tạm dịch là nhà quản lý tìm
cách làm thật tốt một công việc, còn người lãnh đạo lại cố gắng xác định đúng
công việc để làm. Điều này có ý nghĩa gì?

Druker muốn nhấn mạnh rằng ở vị trí đứng đầu, luôn có hai khái niệm: lãnh đạo
và quản lý. Nhà quản lý có thể đóng vai trò của nhà lãnh đạo, nhưng nhà lãnh đạo
thì không phải lúc nào cũng là nhà quản lý. Trong cuốn sách nổi tiếng "The Art of
Possibility", Rosamund và Benjamin Zander đã đề cập tới khái niệm "Leading
from any chair" - "lãnh đạo từ bất kỳ vị trí nào" với ví dụ rất hay về hình ảnh một
giàn nhạc giao hưởng với người chỉ huy là người đảm bảo cho cả giàn nhạc phối
hợp biểu diễn tốt với nhau, nhưng chính người đánh đàn Viola ngồi cuối giàn
nhạc mới là người lãnh đạo - định hướng tiết tấu của cả giàn nhạc để có buổi hòa
tấu thành công.
Trong doanh nghiệp cũng vậy, luôn có giám đốc, trưởng phòng, đốc công,...
nhưng không phải lúc nào họ cũng lãnh đạo. Đôi khi người lãnh đạo thực sự,
người truyền cảm hứng làm việc, xác định chính xác vấn đề cần giải quyết và bám
sát từng thành viên, hỗ trợ từng người cho đến kết quả cuối cùng lại là một thành
viên bình thường khác trong công ty, trong nhóm.
Mary Parker Follett (1868–1933), một tác giả nổi tiếng với nhiều cuốn sách viết
trên khía cạnh dân chủ, quan hệ con người và quản trị đã đưa ra định nghĩa về
quản lý là "nghệ thuật sử dụng con người để hoàn thành công việc". Henri Fayol
(1841-1925), một người cũng có những đóng góp rất lớn cho quản trị học hiện đại
đã mô tả việc quản lý bao gồm năm chức năng chính:
1. Lập kế hoạch.
2. Tổ chức.
7


3. Lãnh đạo
4. Điều phối.

5. Điều khiển.
Đặc điểm đầu tiên của một nhà quản lý là họ có người dưới quyền, những người
được định nghĩa trong cả quan niệm xã hội và trong hợp đồng là phải nghe lệnh,
phải làm theo những gì nhà quản lý nói. Quyền lực của nhà quản lý được "ngưng
tụ" ở vị trí của họ qua thời gian và được bảo đảm bằng chính công ty đang trao
cho họ quyền đó. Cấp dưới của họ làm theo những gì họ nói mà động cơ cơ bản là
vì các quy định và vì lương.
Nhìn chung những nhà lãnh đạo hướng vào công việc với mục tiêu hoàn thành tốt
nhất một việc cụ thể. Họ có đặc tính ngại rủi ro và cố gắng tìm kiếm những
phương án đảm bảo tình "ổn định" và "bình thường" của nhóm, tổ chức họ quản
lý.
Khái niệm người lãnh đạo mới chỉ được quan tâm và nghiên cứu trong vài thập kỷ
gần đây. House, R. J. trong cuốn sách "Culture, Leadership, and Organizations:
The GLOBE Study of 62 Societies" xuất bản năm 2004 đã định nghĩa "lãnh đạo"
ở cấp độ tổ chức có thể được coi là "khả năng một cá nhân có thể ảnh hưởng,
khuyến khích và làm cho người khác đóng góp nhiều hơn vào hiệu quả và thành
công cuối cùng của tổ chức mà họ đang là thành viên."
Trên thực tế có rất nhiều người có thể được coi vừa là nhà lãnh đạo vừa là nhà
quản lý. Công việc của họ là quản lý, nhưng họ hiểu ra rằng họ có thể dùng tiền
mua nhiều thứ trừ "trái tim" của những người lao động, càng khó hơn để tập hợp
những trái tim này vượt qua một chặng đường dài và nhiều gian khổ, khi đó họ
lựa chọn cách làm của một nhà lãnh đạo.
Người lãnh đạo không có cấp dưới - ít nhất là không có khi họ thực hiện công việc
lãnh đạo. Nhiều nhà lãnh đạo ở cấp độ tổ chức cũng không hề có cấp dưới mà chỉ
8


có những người đồng nghiệp khác cùng đang có vai trò quản lý. Nhưng vấn đề
nằm ở chỗ họ muốn từ bỏ quyền lực chính thống mà tổ chức gán cho họ, bởi cái
họ thực sự muốn làm là lãnh đạo, tức là chỉ cóFidel.jpg những người đi theo họ một hành động hoàn toàn tự nguyện.

Đặc điểm nổi bật khác mà ta thường thấy ở nhiều nhà lãnh đạo đó là phẩm chất
của một vị lãnh tụ tinh thần, chẳng hạn như Mahatma Ganhdi, Fidel Castro, cho
đến Adolf Hitler và cả Bin Laden, nhưng điều này không đồng nghĩa với một cá
tính nổi trội, ầm ĩ. Họ thường tỏ rất quan tâm đến người khác, với một phong cách
riêng im lặng tạo độ tin tưởng cho mọi người - một phương pháp tương đối hiệu
quả trong việc tạo dựng lòng trung thành mà nhiều nhà lãnh đạo vĩ đại đã áp dụng.
Mặc dù vậy, điều này không có nghĩa là họ cũng tỏ ra thân thiện với tất cả. Để có
thể duy trì một ấn tượng "bí ẩn" nhất định của một vị lãnh đạo, họ thường duy trì
một khoảng cách, và mức độ tách biệt nhất định.
Một đặc trưng khác về tính cách của những nhà lãnh đạo là khả năng tư duy tập
trung và tầm nhìn xa chiến lược, kèm theo mức độ chấp nhận rủi ro cao để theo
đuổi mục tiêu.

Với bản thân công ty Vinamilk
Vinamilk với 30 năm hoạt động và phát triển kỳ diệu. Là một trong những doanh
nghiệp sữa lớn nhất Việt Nam. Thế nhưng, để duy trì và nâng cao con số đó, bà Lê
Kiều Liên – Tổng giám đốc lại cho rằng công ty cần phải thay đổi văn hóa để
thích nghi với môi trường cạnh tranh. Tại sao?

Trước tiên, phải hiểu, văn hóa là gì? Văn hóa kinh doanh là gì? Theo PGS.TS
Dương Thị Liễu: Văn hóa là một khái niệm rất rộng. Trong rất nhiều định nghĩa
vẫn đang tiếp tục tăng lên, có một định nghĩa kinh điểm được nhiều người chấp
nhận của Edward Tylor: “ Văn hóa là tổng thể phức hợp bao gồm kiến thức, tín
9


ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, thói quen và bất kỳ năng lực hay hành vi
nào khác mà mỗi cá nhân với tư cách là thành viên của xã hội đạt được”.

Với cách tiếp cận về văn hóa như trên, có thể hiểu: Văn hóa kinh doanh một hệ

thống các giá trị, các chuẩn mực, các quan niệm và hành vi do chủ thể kinh doanh
tạo ra trong quá trình kinh doanh, được thể hiện trong cách ứng xử của họ với xã
hội, tự nhiên ở một cộng đồng hay khu vực nào đó.

Tham gia hội nhập kinh tế quốc tế là thừa nhận “ tính nhiều chiều, nhiều cạnh của
sự phát triển”, trong đó cạnh, chiều văn hóa đóng vai trò quan trọng. Văn hóa kinh
doanh chính là nền tảng tinh thần, là linh hồn cho hoạt động kinh doanh quốc gia.
Hiểu được điều này, công ty đã xây dựng cho mình một văn hóa riêng, mang
phong cách riêng. Học hỏi của những công ty trước, kết hợp với nhiều doanh
nghiệp nước ngoài, như pepsi kết hợp với kinh đô, điện tử samsung, lg, toshiba
kết hợp với siêu thị nguyễn kim. Tại sân nhà, rất nhiều sản phẩm của ta bị cạnh
tranh gay gắt trước sức mạnh liên kết của các công ty tập đoàn nước ngoài. Coi
trọng chữ tín là một trong những phương châm đầu tiên của vinamilk, tôn tạo
phần hồn doanh nghiệp.
Nếu như giá trị sống và sức mạnh nội tâm làm nên phần hồn của mỗi cá nhân, thì
"phần hồn doanh nghiệp" là những kết nối đặc biệt trong tâm thức các cá nhân có
cùng sứ mệnh, dám dấn thân và chia sẻ chung những đam mê, hoài bão.
Phần hồn của doanh nghiệp (DN) tạo nên những giá trị không nhìn thấy được như
trụ sở công ty, tài sản, logo, hay thương hiệu, nhãn hàng, nhưng nó là sức mạnh trí
tuệ tập thể kết tinh từ sự cộng hưởng các giá trị sáng tạo trong tiềm năng con
người. Với phương châm nền văn hóa tạo cảm hứng làm việc và sáng tạo.
Giá trị và sự thành công của chúng tôi phụ thuộc rất nhiều vào tính sáng tạo và sự
hứng thú trong công việc của bạn. Chính vì thế chúng tôi luôn nỗ lực tạo ra một
môi trường làm việc chuyên nghiệp nhưng không kém phần thân thiện và cởi mở
10


để mỗi cá nhân có thể tự do phát huy tính sáng tạo, giải phóng được tiềm năng của
bản thân từ đó tạo ra sự khác biệt.
Tại Vinamilk, nhân viên luôn được tôn trọng, lắng nghe và chia sẻ; mỗi nhân viên

đều cảm nhận được mình là một mắc xích quan trọng trong một tập thể đoàn kết
và vững mạnh. Mọi nỗ lực và thành quả của các bạn đều được chúng tôi công
nhận và khen thưởng kịp thời - đó là động lực rất lớn giúp bạn tìm thấy sự hứng
khởi và sẵn sàng đón nhận những thách thức mới trong công việc.
Bạn dành hơn một phần ba thời gian của một ngày làm việc ở công ty, vì thế
không có lý do gì chúng tôi lại không mang đến cho bạn sự thoải mái về tinh thần
để bạn yên tâm làm việc. Các hoạt động thể thao, văn nghệ, khiêu vũ và dã ngoại
…được chúng tôi tổ chức thường xuyên giúp bạn có những khoảnh khắc vui vẻ và
bổ ích; qua đó nhân viên cũng sẽ có cơ hội hiểu nhau hơn và phát huy được tinh
thần làm việc nhóm hiệu quả hơn.

11