Bài 23: Ẩn dụ

1
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
►
Câu hỏi 1:
Câu hỏi 1:
- Đọc thuộc lòng bài thơ
- Đọc thuộc lòng bài thơ
“
“
Đêm
Đêm
nay Bác không ng
nay Bác không ng
”.ủ
”.ủ
- Phân tích tâm trạng anh đội viên
- Phân tích tâm trạng anh đội viên
trong hai lần thức giấc.
trong hai lần thức giấc.
2
Câu hỏi 2:
Câu hỏi 2:


-Đọc thuộc lòng bài thơ “ Đêm
-Đọc thuộc lòng bài thơ “ Đêm
nay Bác không ngủ”.
nay Bác không ngủ”.

- Phân tích hình tượng Bác Hồ
- Phân tích hình tượng Bác Hồ
trong bài thơ.
trong bài thơ.
3
Bài 23
Bài 23


n dẨ ụ
n dẨ ụ
4
I.
I.


È
È
n
n
dụ là gì
dụ là gì
:
:


1.
1.
Ví dụ
Ví dụ

:
:


a. Người là Cha, là Bác,là Anh
a. Người là Cha, là Bác,là Anh


Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ.
Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ.






(Tố Hữu)
(Tố Hữu)


b. Anh đội viên nhìn Bác
b. Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cha anh nằm.
Đốt lửa cha anh nằm.

( Minh Hu
( Minh Hu
Ö)
Ö)
(?) Trong các câu th trên c m t “ng i cha” ơ ụ ừ ườ
dùng đ ch ai? ể ỉ
(?) Bi n pháp ngh thu t nào đã đ c s d ng ệ ệ ậ ượ ử ụ
trong hai đo n th trên? ạ ơ
5
Trả lời
Trả lời
►
Trong cả hai đoạn thơ trên cụm từ
Trong cả hai đoạn thơ trên cụm từ
“Người Cha” đều dùng để chỉ Bác Hồ.
“Người Cha” đều dùng để chỉ Bác Hồ.
►
Cả 2 đoạn thơ trên đều sử dụng phép
Cả 2 đoạn thơ trên đều sử dụng phép
so sánh nhưng có sự khác biệt trong
so sánh nhưng có sự khác biệt trong
cách sử dụng:
cách sử dụng:


-
-
Hai câu thơ của Tố Hữu dùng phép so
Hai câu thơ của Tố Hữu dùng phép so
sánh ngang

sánh ngang
b»ng
b»ng
có từ “ là”.
có từ “ là”.
- Còn trong đoạn thơ của Minh Huệ
- Còn trong đoạn thơ của Minh Huệ
dùng phép so sánh ngầm ( ẩn đi chủ
dùng phép so sánh ngầm ( ẩn đi chủ
thể so sánh)
thể so sánh)
6
Bài tập 2 (SGK_ trang70)
Bài tập 2 (SGK_ trang70)
►
Tìm các ẩn dụ trong những ví dụ dưới đây:
Tìm các ẩn dụ trong những ví dụ dưới đây:
a) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
a) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
(tục ngữ)
(tục ngữ)
b) Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng.
b) Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng.
(tục ngữ)
(tục ngữ)
c) Thuyền về có nhớ bến chăng
c) Thuyền về có nhớ bến chăng


Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.

Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.


( ca dao)
( ca dao)
d) Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
d) Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng


Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.


(Viễn Phương)
(Viễn Phương)


►
Tìm các ẩn dụ trong những ví dụ dưới đây:
Tìm các ẩn dụ trong những ví dụ dưới đây:
a)
a)
Ăn quả
Ăn quả
nhớ
nhớ
kẻ trồng cây
kẻ trồng cây
.
.

(tục ngữ)
(tục ngữ)
b) Gần
b) Gần
mực
mực
thì
thì
đen
đen
, gần
, gần
đèn
đèn
thì
thì
rạng.
rạng.
(tục ngữ)
(tục ngữ)
c)
c)
Thuyền
Thuyền
về có nhớ
về có nhớ
bến
bến
chăng
chăng

Bến
Bến
thì một dạ khăng khăng đợi
thì một dạ khăng khăng đợi
thuyền.
thuyền.


( ca dao)
( ca dao)
d) Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
d) Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng


Thấy một
Thấy một
mặt trời
mặt trời
trong lăng rất đỏ.
trong lăng rất đỏ.


(Viễn Phương)
(Viễn Phương)


7
2.Tác dụng của ẩn dụ:

2.Tác dụng của ẩn dụ:
►
Bài tập 1(sgk- trang 69)
Bài tập 1(sgk- trang 69)

So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách
So sánh đặc điểm và tác dụng của ba cách
diễn đạt sau:
diễn đạt sau:


Cách 1: Bác Hồ mái tóc bạc
Cách 1: Bác Hồ mái tóc bạc


Đốt lửa cho anh nằm.
Đốt lửa cho anh nằm.
Cách 2: Bác Hồ như Người Cha
Cách 2: Bác Hồ như Người Cha


Đốt lửa cho anh nằm.
Đốt lửa cho anh nằm.


Cách 3: Người Cha mái tóc bạc
Cách 3: Người Cha mái tóc bạc


§

§
ốt lửa cho anh nằm.
ốt lửa cho anh nằm.
(Minh Huệ)
(Minh Huệ)
►


8
Trả lời:
Trả lời:
►
Trong 3 cách diễn đạt đã cho thì:
Trong 3 cách diễn đạt đã cho thì:



Cách diễn đạt thứ nhất là cách diễn đạt
Cách diễn đạt thứ nhất là cách diễn đạt


bình thường.
bình thường.



Cách diễn đạt thứ hai có sử dụng phép so
Cách diễn đạt thứ hai có sử dụng phép so

sánh ( Bác Hồ như Người Cha)
sánh ( Bác Hồ như Người Cha)



Cách diễn đạt thứ ba có sử dụng phép ẩn
Cách diễn đạt thứ ba có sử dụng phép ẩn


dụ
dụ