Câu 66: U xơ tử cung và thai nghén: triệu chứng, hướng xử trí và tiên lượng.
I.
•
•
•
•
•
•
•
•
Đại cương.
UXTC là khối u lành tính phát sinh từ tổ chức cơ trơn của tử cung.
Tỷ lệ 20 – 30% ở phụ nữ trong độ tuổi hoạt động sinh dục, thường 30 -50 tuổi.
Nguyên nhân: do cường estrogen, mất cân bằng estrogen và progesterone.
Đẻ ít và vô sinh là yếu tố thuận lợi.
Vị trí của UXTC:
− Theo phần của tử cung:
+ Thân tử cung: 96%.
+ Eo tử cung: 1%.
+ Cổ tử cung: 3%.
− So với thành tử cung:
+ UX dưới thanh mạc: có thể có cuống.
+ UX kẽ nằm trong bề dày lớp cơ.
+ UX dưới niêm mạc: nổi lên trong buồng tử cung, đôi khi có cuống
polyp xơ.
Có thể có 1 hoặc nhiều u xơ vs kích thước khác nhau.
Thường tiến triển âm thầm ko có triệu chứng lâm sàng rõ ràng, phát hiện qia thăm khám
định kỳ.
UXTC có thể gặp ở phụ nữ đang mang thai, có ảnh hưởng giữa u xơ lên thai nghén và
thai nghén lên u xơ.
II.
Triệu chứng.
III.
Hướng xử trí:
• UXTC gây vô sinh: phẫu thuật bóc nhân xơ.
• Trong 3 tháng đầu:
− Dùng thuốc giảm co bóp tử cung: papaverin,…
− Điều trị nội tiết: progesterone.
− Theo dõi.
• 3 tháng giữa:
− Dùng thuốc giảm co bóp tử cung: thuốc nội tiết, thuốc tác dụng lên receptor β:
•
•
•
•
salbutamol).
Nghỉ ngơi.
Theo dõi.
Siêu âm Doppler: giúp chẩn đoán, theo dõi sự phát triển của u xơ, của thai:
− Đánh giá tình trạng nuôi dưỡng u.
− Thai có nguy cơ chậm phát triển ko?
− U xơ ….tắc mạch ko?
3 tháng cuối: siêu âm theo dõi sự phát triển của thai: thai có phát triển chậm ko, có bị rau
tiền đạo,….
Nếu có hiện tượng hoại tử vô khuẩn: cho thuốc giảm đau, giảm co bóp, chườm lạnh. Chỉ
mổ khi điều trị nội khoa ko kết quả, hoặc có biến chứng: xoắn u, u to nhanh, gây đau???
Chuyển dạ:
− Theo dõi cơn co tử cung, sự tiến triển của ngôi thai.
− Điều chỉnh rối loạn cơn co tử cung: bằng các thuốc tăng co, giảm co.
−
−
−
−
−
•
•
Nếu chuyển dạ kéo dài, ngôi ko tiến triển: mổ lấy thai.
TH u tiền đạo: mổ lấy thai.
Nếu u xơ to, ranh giới ko rõ, nhiều mạch máu tăng sinh: ko nên bóc u xơ khi lấy
thai.
Trừ trường hợp:
+ U xơ số lượng ít, kích thước nhỏ (5 – 6cm).
+ U ở vị trí dễ bóc tách (u dưới phúc mạc, ở mặt trước thân tử cung).
+ Ranh giới rõ ràng.
Bóc nhân xơ luôn.
− Đối với sản phụ lớn tuổi, đủ con, u xơ tử cung to, nhiều nhân: chỉ định cắt tử cung
luôn.???
Thời kỳ sổ thai:
− Can thiệp tích cực giai đoạn 3 tránh biến chứng chảy máu.
− Kiểm soát tử cung tránh sót rau.
− Dùng thuốc tăng co bóp tử cung tránh chảy máu.
Thời kỳ hậu sản:
− Kháng sinh chống nhiễm khuẩn.
− Theo dõi, phát hiện sớm các biến chứng hoại tử u xơ.