Bộ vi sai chống trượt

Hỏi và đáp
Bộ vi sai chống trượt
(29-03-2008)
Bộ vi sai chống trượt hoạt động như thế nào?
Hiện nay trên ô tô con có hai cấu trúc có bố trí vi sai chống trượt trong cầu xe:
1. Chỉ dùng cho việc chống trượt quay bánh xe khi xe hoạt động trên đường xấu. Loại này dùng lò xo đĩa ép trên
hình vẽ.
Bộ vi sai thông thường là một cơ cấu hành tinh có 2 bậc tự do, do vậy khả năng làm việc của cầu xe chủ động phụ
thuộc vào mômen bám trên các bánh xe hai bên khi chuyển động. Nếu một bên bánh xe nằm trên đường trơn sẽ
dẫn tới mômen quay truyền xuống làm quay trơn một bên bánh xe, còn bánh xe bên kia sẽ đứng yên, làm xấu khả
năng cơ động của xe.
Trên cầu xe có bố trí vi sai chống trượt như trình bày ở hình vẽ trên. Trên hình vẽ là loại vi sai có khớp ma sát kép
làm việc trên nguyên lý tự động điều chỉnh lực ép. Bộ khóa vi sai như thế thực chất là khóa giữa bán trục với vỏ vi
sai hạn chế khả năng sai lệch tốc độ hai bán trục (đồng nghĩa với việc hạn chế khả năng sai lệch tốc độ của vi sai)
nhờ các khớp ma sát gới hạn.
Nếu có sự chênh lệch tốc độ quay của hai bánh răng bán trục, lực vòng tạo nên truyền qua đĩa ma sát tới hai nửa
vỏ hộp nhỏ (mũi tên trên hình). Nhờ mặt vát của lỗ trục vi sai tạo nên lực dọc thành phần theo hướng ép lò xo.
Nếu lực dọc này lớn hơn lực ép tạo ban đầu của bộ lò xo đĩa, sẽ làm gia tăng lực ép lên các đĩa ma sát và tăng
thêm biến dạng các lò xo đĩa. Khi đã ép hết kích thước, mômen ma sát không tăng tiếp được nữa. Mômen ma sát
giới hạn phụ thuộc vào việc thay đổi lực ép tạo nên này.
Nhờ khớp có thể thay đổi mômen ma sát, khi có sự thay đổi nhỏ số vòng quay không gây cản trở cho việc sai khác
số vòng quay. Còn khi sai lệch tốc độ góc lớn, đồng thời mômen truyền lớn, thì khớp có khả năng tiếp nhận mômen
ma sát lớn, nâng cao chất lượng cơ động của xe.
2. Dùng vi sai chống trượt kết hợp với hệ thống phanh ABS +ASR. Đây là hệ thống phức hợp bố trí trên các xe
giá thành cao. Các tài liệu bạn có thể tham khảo trên các wesite của nhà chế tạo.
Đây là hai hệ thống sử dụng với các mức độ hoàn thiện kết cấu khác nhau, nhưng dựa theo nguyên lý khóa một
phần sai lệch tốc độ của bộ vi sai bằng cơ cấu ma sát.