NỘI DUNG cơ bản của một số sắc THUẾ và KHOẢN THU THUỘC hệ THỐNG THUẾ VIỆT NAM (tài liệu ôn thi công chức thuế)

NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA MỘT SỐ
SẮC THUẾ VÀ KHOẢN THU THUỘC
HỆ THỐNG THUẾ VIỆT NAM TRONG
CHƯƠNG TRÌNH ÔN THI CPA 2016
Người biên soạn: PGS.TS Lê Xuân Trường
Học viện Tài chính

1

NỘI DUNG CHÍNH
Thuế giá trị gia tăng
II. Thuế tiêu thụ đặc biệt
III. Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu
IV. Thuế thu nhập doanh nghiệp
V. Thuế thu nhập cá nhân
VI. Thuế nhà thầu nước ngoài
VII. Thuế tài nguyên
I.

2

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

1


I. THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG

3

VĂN BẢN PHÁP LUẬT

• Luật thuế GTGT 2008 (Số 13/2008/QH12).
• Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật
thuế giá trị gia tăng 2013
• Luật Quản lý thuế 2006 và Luật Sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật Quản lý thuế 2012
• Luật số 71/2014/QH13
• Nghị định số 209/2013/NĐ-CP ngày 18/12/2013
quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật
thuế GTGT.
• Nghị định 83/2013/NĐ-CP
• Nghị định 12/2015/NĐ-CP
• Thông tư 219/2013/TT-BTC
4

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

2


VĂN BẢN PHÁP LUẬT (tiếp)
•
•
•
•
•
•
•

Thông tư 119/2014/TT-BTC
Thông tư 151/2014/TT-BTC

Thông tư 156/2013/TT-BTC
Thông tư 39/2014/TT-BTC
Thông tư 26/2015/TT-BTC
Thông tư 92/2015/TT-BTC
Thông tư số 16/VBHN-BTC của Bộ Tài chính

5

NỘI DUNG CHÍNH
1. Phạm vi áp dụng
2. Căn cứ tính thuế
3. Phương pháp tính thuế
4. Quy định về hóa đơn, chứng từ
5. Kê khai, nộp thuế
6. Hoàn thuế

6

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

3


1. PHẠM VI ÁP DỤNG
1.1. Đối tượng chịu thuế GTGT
- Nguyên tắc chung
- Cơ sở của nguyên tắc
1.2. Đối tượng không thuộc diện chịu thuế
- Số lượng đối tượng…
- Bản chất…

- Nguyên tắc chung…
- Một số trường hợp đặc biệt…
- Kê khai, tính thuế và khấu trừ thuế GTGT đầu
vào khi sản xuất, kinh doanh HHDV không
chịu thuế GTGT…
7

1.3. CÁC TRƯỜNG HỢP KHÔNG PHẢI KÊ
KHAI, TÍNH VÀ NỘP THUẾ
Lý do những trường hợp không phải kê khai,
tính và nộp thuế
Hiểu đúng đối tượng và trường hợp áp dụng:
Nông sản chưa qua chế biến
Chú ý ngoại lệ và các trường hợp mới sửa đổi
- Điều chuyển tài sản
- Tiêu dùng nội bộ
Phân biệt các trường hợp không phải kê khai,
tính nộp thuế GTGT với đối tượng không thuộc
diện chịu thuế GTGT
8

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

4


1.4. NGƯỜI NỘP THUẾ
Phân nhóm người nộp thuế
Một vài trường hợp đặc biệt cần chú ý
- Ủy thác nhập khẩu

- Ủy thác xuất khẩu
- Nhà thầu nước ngoài

9

2. CĂN CỨ TÍNH THUẾ
2.1. Giá tính thuế
• Về nguyên tắc, giá tính thuế GTGT được quy
định như thế nào? Cơ sở của nguyên tắc này?
• Nắm vững hai trường hợp cơ bản:
(i) Giá tính thuế đối với hàng hoá, dịch vụ trong
nước
(ii) Giá tính thuế đối với hàng hoá nhập khẩu.
• Thời điểm xác định thuế GTGT
• Đồng tiền xác định giá tính thuế
• Nắm quy định và giải thích lý do quy định các
trường hợp đặc thù sau đây:
10

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

5


GIÁ TÍNH THUẾ (tiếp)
•
•
•
•
•

•
•
•
•
•
•
•

Các trường hợp đặc thù về giá tính thuế (tiếp)…
Hàng hoá, dịch vụ chịu thuế TTĐB và thuế môi
trường
Trao đổi, biếu tặng, trả thay lương
Hàng hóa khuyến mại
Cho thuê tài sản
Bán trả góp, trả chậm
Gia công hàng hoá
Xây dựng, lắp đặt
Đại lý bán đúng giá, môi giới
Chứng từ đặc thù: tem thư, vé cước vận tải
Casino, trò chơi điện tử có thưởng
Dịch vụ du lịch lữ hành trọn gói
Bất động sản…

11

2.2. THUẾ SUẤT
 Khái quát các mức thuế suất thuế GTGT
 Thuế suất 0%:
• Trường hợp áp dụng (Từ chìa khóa)?
• Các trường hợp coi như xuất khẩu?

• Điều kiện?
• Ngoại lệ?
• Phân tích ý nghĩa của việc áp dụng thuế suất
0%.
• Phân biệt thuế suất 0% và không thuộc diện
chịu thuế GTGT?
• Phân biệt thuế suất 0% và không phải kê khai,
tính, nộp thuế GTGT
12

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

6


NGOẠI LỆ CỦA THUẾ SUẤT 0%
• Một số dịch vụ xuất khẩu…
• Tài nguyên, khoáng sản chưa qua chế biến xuất
khẩu
• HHDV cung cấp cho cá nhân không kinh doanh
trong khu phi thuế quan
• Xe ô tô bán cho… khu phi thuế quan
• Xăng dầu …. phi thuế quan… mua tại nội địa
• Một số dịch vụ … phi thuế quan…
• Một số dịch vụ cung ứng tại Việt Nam cho tổ
chức, cá nhân nước ngoài…
• Thuốc lá, rượu, bia nhập khẩu sau đó xuất
khẩu: Không tính VAT đầu ra, không được khấu
trừ VAT đầu vào
13

3. PHƯƠNG PHÁP TÍNH THUẾ GTGT
• Cần chia làm hai trường hợp cơ bản: (1) Đối với
hàng hoá nhập khẩu; (2) Đối với hàng hoá sản
xuất, kinh doanh trong nước và xuất khẩu.
• Với mỗi phương pháp, học viên cần nắm được
hai nội dung cơ bản là: (i) Đối tượng áp dụng
phương pháp; và (ii) Công thức xác định số
thuế phải nộp.
3.1. Đối với hàng hóa nhập khẩu
VAT phải nộp = Giá tính thuế GTGT x Thuế suất
3.2. Đối với hàng hóa sản xuất, kinh doanh
trong nước và xuất khẩu
14

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

7


3.2.1. PHƯƠNG PHÁP KHẤU TRỪ
a) Đối tượng áp dụng
b) Công thức xác định
Thuế GTGT đầu ra
• Trình tự xác định
• Cách xác định
Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
• Chứng từ sử dụng để xác định
• Trình tự và cách xác định
• Nguyên tắc

• Điều kiện
15

NGUYÊN TẮC KHẤU TRỪ VAT ĐẦU VÀO
 Nguyên tắc 1: Mục đích sử dụng
Ngoại lệ nguyên tắc 1: Không được khấu trừ đối
với:
- Tàu bay, du thuyền không sử dụng cho vận chuyển
khách…)
- VAT đầu vào của ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở
xuống (trừ sử dụng cho vận chuyển khách, du lịch,
khách sạn) có tương ứng trị giá trên 1,6 tỷ đồng…
- Thuế GTGT đầu vào của hàng hoá, tài sản cố định
mua vào bị tổn thất, bị hỏng do thiên tai, hoả hoạn,
tai nạn bất ngờ đã được bồi thường…
Được khấu trừ đối với:
- Hàng hóa, dịch vụ để kinh doanh hàng hóa… viện
trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại
- Tìm kiếm, thăm dò, phát triển mỏ dầu khí

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

8


NGUYÊN TẮC KHẤU TRỪ VAT ĐẦU VÀO (tiếp)
Hệ quả NT1: Nếu dùng chung cho cả hai hoạt
động…
Ngoại lệ của hệ quả: Không phân bổ và không
được khấu trừ đối với:

- TSCĐ để sản xuất vũ khí, khí tài phục vụ quốc
phòng, an ninh;
- TSCĐ, máy móc, thiết bị của tổ chức tín dụng,
tái bảo hiểm, bảo hiểm nhân thọ, kinh doanh
chứng khoán, cơ sở khám, chữa bệnh, đào tạo.
 Nguyên tắc 2: Thời gian phát sinh
Nếu có sai sót….

ĐIỀU KIỆN KHẤU TRỪ VAT ĐẦU VÀO
1) Nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ.
2) Có hoá đơn GTGT của hàng hoá, dịch vụ mua
vào hợp pháp hoặc chứng từ nộp thuế GTGT
hàng hoá ở khâu nhập khẩu và dịch vụ mua
của nước ngoài.
3) Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt
đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào, trừ trường
hợp tổng giá trị hàng hoá, dịch vụ mua vào
từng lần có giá trị dưới 20 trđ.
- Khái niệm thanh toán không dùng tiền mặt
- Trường hợp thanh toán trả chậm...
- Trường hợp mua nhiều lần trong ngày...

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

9


3.2.2. PHƯƠNG PHÁP TRỰC TIẾP
a) Đối tượng áp dụng
Nhóm 1: Cơ sở kinh doanh chế tác, mua bán

vàng bạc, đá quý
Nhóm 2: Doanh nghiệp có doanh thu dưới 1 tỷ;
hộ kinh doanh cá thể…
b) Công thức xác định
Đối với hoạt động chế tác, mua bán vàng…
Thuế GTGT phải nộp = GTGT x Thuế suất
Đối với các đối tượng khác
Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ VAT
19

4. QUY ĐỊNH VỀ HÓA ĐƠN, CHỨNG TỪ
 Các loại hóa đơn theo Nghị định 51/2010,
04/2014 và Thông tư 39/2014
 Các hình thức hóa đơn theo Nghị định 51/2010,
04/2014 và Thông tư 39/2014
 Nguyên tắc chung về quản lý, sử dụng hóa đơn
 Một số trường hợp đặc thù về sử dụng hóa đơn
• Khuyến mại
• Uỷ thác nhập khẩu
• Đại lý bán đúng giá
• Hàng hóa xuất cho cơ sở phụ thuộc
• Hàng bán bị trả lại/Giảm giá hàng bán/Chiết
khấu thương mại
• …
20

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

10

5. KÊ KHAI, NỘP THUẾ
Kỳ khai thuế GTGT nội địa đối với doanh nghiệp
• Khai theo tháng
• Khai theo quý
Khai thuế GTGT đối với hộ kinh doanh nộp thuế
khoán
Kỳ khai thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu
Nguyên tắc kê khai thuế
Thời hạn nộp tờ khai
Hồ sơ khai thuế
Xử lý khi có thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ
hết
Kê khai bổ sung, điều chỉnh
21

6. KÊ KHAI, NỘP THUẾ (TIẾP)
Những trường hợp kê khai đặc thù:
• Đơn vị trực thuộc
• CSKD xây dựng và bán hàng vãng lai ngoại tỉnh
• Uỷ thác nhập khẩu
• Đại lý
• Hoạt động vận tải
• Trường hợp ủy nhiệm lập hóa đơn
• Một số dịch vụ bán lẻ: Xăng, dầu, điện…

22

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

11


Kê khai VAT của cơ sở trực thuộc
Cùng tỉnh,
TP

Cơ sở
trực
thuộc

Cơ sở sản xuất
không bán
hàng

CSSX, KDTM,
DV có phát
sinh DT bán
hàng
Khác tỉnh,
TP
Không phát
sinh doanh thu
bán hàng

Không HTKT
Có HTKT
Sử dụng
phiếu xuất
kho kiêm

vận chuyển
nội bộ
Sử dụng hoá
đơn GTGT
khi giao
hàng

6. Kấ KHAI, NP THU (TIP)
Nguyờn tc chung v thi hn np thu
Thi hn np thu GTGT ca hng húa nhp
khu
ng tin np thu
X lý khi np tha hoc thiu thu
Nhng quy nh c thự

24

Ti liu hng dn ụn thi KTV 2016

12


6. HOÀN THUẾ
• Các trường hợp hoàn thuế?
• Ý nghĩa của các trường hợp hoàn thuế
• Phân nhóm các trường hợp hoàn thuế thành
các nhóm khác nhau theo cùng tính chất kinh
tế.
• Các điều kiện để được khấu trừ và hoàn thuế
đối với hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu.

• Những quy định cơ bản về trách nhiệm của đối
tượng nộp thuế, cơ quan thuế, cơ quan kho
bạc; thẩm quyền giải quyết hoàn thuế; thời
hạn giải quyết hoàn thuế
25

II. THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

26

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

13


VĂN BẢN PHÁP LUẬT
• Luật thuế TTĐB 2008
• Luật số 70/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số
điều của Luật thuế TTĐB năm 2015
• Luật Quản lý thuế 2006 và Luật Sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật Quản lý thuế 2012
• Nghị định số 108/2015/NĐ-CP
• Nghị định 83/2013/NĐ-CP
• Nghị định 12/2015/NĐ-CP
• Thông tư 195/2015/TT-BTC
• Thông tư 156/2013/TT-BTC
• Thông tư số 26/2015/TT-BTC
27

NỘI DUNG CHÍNH

1. Phạm vi áp dụng
2. Căn cứ tính thuế và phương pháp tính
thuế
3. Khấu trừ
4. Giảm thuế
5. Quy định về hóa đơn, chứng từ
6. Kê khai, nộp thuế

28

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

14


1. PHẠM VI ÁP DỤNG
1.1. Đối tượng chịu thuế
 10 nhóm hàng hóa
 6 nhóm dịch vụ
 Lưu ý trường hợp đặc thù: Cục nóng
điều hòa

29

1.2. ĐỐI TƯỢNG KHÔNG CHỊU THUẾ
 Phân nhóm theo đạo lý của quy định
 Lưu ý các trường hợp ngoại lệ:
- Xe ô tô dưới 24 chỗ ngồi nhập khẩu hoặc
từ thị trường nội địa bán vào khu phi
thuế quan;

- Hàng hóa đưa vào khu được áp dụng quy
chế khu phi thuế quan có dân cư sinh
sống, không có hàng rào cứng.

30

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

15


1.3. ĐỐI TƯỢNG NỘP THUẾ
Tổ chức/cá nhân
sản xuất
hàng hóa
Tổ chức/cá nhân
nhập khẩu

Tổ chức/cá nhân kinh doanh dịch vụ

thuộc
diện
chịu
thuế
tiêu
thụ
đặc
biệt

31

2. CĂN CỨ VÀ PHƯƠNG PHÁP TÍNH THUẾ
2.1. Giá tính thuế
2.2. Thuế suất
2.3. Phương pháp tính thuế

32

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

16


2.1. GIÁ TÍNH THUẾ
 Nguyên tắc chung
 Đối với hàng hóa nhập khẩu
 Tại khâu nhập khẩu
 Khi bán ra trong nước
 Đối với hàng hóa sản xuất trong nước
 Một số trường hợp đặc thù
- Hàng hóa nhập khẩu hoặc sản xuất trường
hợp bán qua cơ sở phụ thuộc (trừ xăng)
- Hàng bán cho các CSKDTM (trừ xăng và ô tô
dưới 24 chỗ): Không thấp hơn 7%...
33

Các trường hợp đặc thù về GTT
- Ô tô dưới 24 chỗ bán cho các CSKDTM
+ Nhập khẩu: Không thấp hơn 105% giá vốn
+ Sản xuất, lắp ráp trong nước: Không thấp

hơn 7%...
- Hàng gia công
- Hợp đồng, hợp tác kinh doanh
- Trả góp, trả chậm
- Tiêu dùng nội bộ, biếu, tặng, khuyến mại…
- Mua để xuất khẩu nhưng bán trong nước
- Golf, casino, đặt cược
- Vũ trường, karaoke, massage
34

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

17


2.2. THUẾ SUẤT
 Nguyên tắc thiết kế biểu thuế
 Nguyên tắc áp dụng biểu thuế

35

2.3. PHƯƠNG PHÁP TÍNH THUẾ
 Công thức chung
Thuế TTĐB
Số lượng
Giá tính
Thuế
=
x
x

phải nộp
HHDV tiêu thụ
thuế
suất
 PP tính thuế đối với hàng hóa nhập khẩu
- Bước 1: Xác định thuế TTĐB phải nộp khi nhập
khẩu theo số lượng hàng hóa nhập khẩu
- Bước 2: Xác định số thuế TTĐB phát sinh của
hàng hóa tiêu thụ nội địa
- Bước 3: Xác định thuế TTĐB phải nộp:
Thuế TTĐB
phải nộp

=

Thuế TTĐB
phát sinh

-

Thuế TTĐB ở
khâu NK
36

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

18


3. KHẤU TRỪ THUẾ






-

Trường hợp và đối tượng áp dụng khấu trừ
Nguyên tắc khấu trừ
Điều kiện khấu trừ
Đối với hàng hóa nhập khẩu: Chứng từ nộp
thuế TTĐB khâu nhập khẩu
Đối với hàng hóa mua nội địa:
Hợp đồng… trực tiếp từ CSSX…
Bản sao giấy chứng nhận kinh doanh…
Hóa đơn GTGT hợp pháp
Chứng từ thanh toán qua ngân hàng
37

4. GIẢM THUẾ, HOÀN THUẾ





Trường hợp và đối tượng được giảm thuế
Nguyên tắc giảm
Mức giảm tối đa
Các trường hợp được hoàn thuế

38

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

19


5. HÓA ĐƠN, CHỨNG TỪ
 Nguyên tắc chung
 Sử dụng hóa đơn trong trường hợp đặc thù
- Bán hàng qua chi nhánh, cửa hàng phụ
thuộc cùng địa phương
- Bán hàng qua chi nhánh, cửa hàng phụ
thuộc khác địa phương
- Bán hàng qua đại lý đúng giá

39

6. KÊ KHAI, NỘP THUẾ



-

Kỳ khai thuế
Nội địa
Nhập khẩu
Thời hạn
Các trường hợp đặc thù
Gia công

Cơ sở kinh doanh thương mại mua hàng hóa
để sản xuất nhưng đem tiêu thụ trong nước
- Cửa hàng hạch toán phụ thuộc
40

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

20


III. THUẾ XUẤT KHẨU, THUẾ
NHẬP KHẨU

41

VĂN BẢN PHÁP LUẬT
• Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu năm 2005
• Luật Quản lý thuế 2006 và Luật Sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật Quản lý thuế 2012
• Luật số 71/2014/QH13
• Luật Hải quan 2014
• Nghị định số 87/2010/NĐ-CP
• Nghị định 83/2013/NĐ-CP
• Nghị định 08/2015/NĐ-CP
• Nghị định 12/2015/NĐ-CP
• Thông tư 38/2015/TT-BTC
• Thông tư 205/2010/TT-BTC
• Thông tư 29/2014/TT-BTC
• Thông tư 156/2013/TT-BTC
42

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

21


NỘI DUNG CHÍNH
1. Phạm vi áp dụng
2. Căn cứ tính thuế
3. Miễn thuế, giảm thuế
4. Hoàn thuế
5. Kê khai, nộp thuế

43

1. PHẠM VI ÁP DỤNG
1.1. Đối tượng chịu thuế
1.2. Đối tượng không thuộc diện chịu thuế
1.3. Đối tượng nộp thuế

44

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

22


1.1. ĐỐI TƯỢNG CHỊU THUẾ
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua cửa
khẩu hoặc biên giới Việt Nam

- Hàng hóa thị trường trong nước khu phi
thuế quan

45

1.2. ĐỐI TƯỢNG KHÔNG THUỘC
DIỆN CHỊU THUẾ
Hàng hóa…
- chuyển khẩu, quá cảnh, mượn đường
- nhập khẩu phi thuế quan phi thuế quan
- viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại
- là phần dầu khí thuộc thuế tài nguyên của
Nhà nước khi xuất khẩu

46

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

23


1.3. ĐỐI TƯỢNG NỘP THUẾ
Đối tượng nộp thuế đương nhiên
- Chủ hàng hóa XNK
- Cá nhân có hàng hóa khi XNC
- Tổ chức nhận ủy thác XNK
Đối tượng được ủy quyền hoặc nộp thuế
thay
- Đại lý làm thủ tục… ủy quyền
- Ngân hàng/tổ chức tín dụng…

- Tổ chức kinh doanh chuyển phát nhanh…
47

2. CĂN CỨ TÍNH THUẾ
Trường hợp áp dụng thuế suất
Trường hợp áp dụng thuế tuyệt đối
Trường hợp tính thuế hỗn hợp

48

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

24


2.1. TRƯỜNG HỢP ÁP DỤNG THUẾ SUẤT
Được xác định theo 3 căn cứ sau:
Số lượng hàng hóa XNK
Giá tính thuế
Thuế suất

49

2.1.1. SỐ LƯỢNG HÀNG HÓA XNK
Thực tế xuất khẩu, nhập khẩu
Ghi trong tờ khai hải quan của NNT

50

Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2016

25