ĐAU ĐẦU CĂNG CƠ
TS LÊ VĂN TUẤN
BỘ MÔN THẦN KINH-ĐHYD TPHCM
Giới thiệu
1985: bảng phân loại đau đầu tiên của HĐĐTG
1988: bảng cuối cùng có Đau đầu loại căng
thẳng (tension-type headache)
Là loại đau đầu tái phát mãn tính thường gặp
nhất
ảnh hưởng của bệnh
Sinh lý bệnh
Cả hai yếu tố: co cơ và tâm lý
Mục đích: xác định xem tiêm botulinum toxin có
hiệu quả giảm đau không
Về cơ bản: botulinum toxin giảm đau cơ hiệu
quả
Kết quả: sau 4, 8 và 12 tuần không có hiệu quả
rõ rệt so với giả dược
Kết luận: cơ chế ngoại biên như đau cơ chỉ giữ
vai trò tối thiểu
Dịch tễ học
Đau đầu chiếm 1-4% tất cả các trường hợp
nhập cấp cứu
Là nguyên nhân thứ 9 khi khám
90% các trường hợp được phân loại như đau
đầu căng cơ hoặc migraine
Một nghiên cứu ghi nhận tỉ lệ bệnh toàn bộ của
đau đầu tích lũy trong 30 năm:
3% migraine với tiền triệu
36% migraine không tiền triệu
29,3% đau đầu loại căng thẳng
Tỉ lệ nữ cao hơn nam
Bệnh thường ở người trẻ
60% khởi phát sau 20 tuổi
Tỉ lệ ít gặp ở người hơn 50 tuổi
Tỉ lệ trong nghiên cứu ở Trung Quốc
ở người già, không nên chẩn đoán loại đau đầu
này cho đến khi loại trừ nguyên nhân khác
Bệnh sử
Khởi phát có thể có tính chất mạch đập
Bệnh thường khởi phát từ từ hơn migraine
So với migraine, đau thường thay đổi nhiều về
thời gian, hằng định hơn về tính chất và kém
nặng hơn
Bệnh nhân phải có ít nhất hai trong các đặc điểm
sau:
Đau như ép hay siết chặt (không kiểu mạch đập)
Vị trí trán-chẩm
Đau hai bên-cường độ nhẹ đến vừa
Không tăng hơn khi hoạt động cơ thể
Bệnh sử ghi nhận:
Thời gian đau từ 30 phút đến 7 ngày
Không buồn nôn hay ói (có thể chán ăn)
Sợ ánh sáng và/hay sợ âm thanh
Tối thiểu 10 giai đoạn đau đầu trước đây và ít
hơn 180 ngày đau đầu trong năm
Đau hai bên và đau vùng trán 2 bên hay chẩmgáy
Đau được mô tả: đầy, căng, ép, nặng hay như
dãi băng
Có thể xuất hiện cấp nếu có rối loạn cảm xúc
hay lo âu nhiều
Mất ngủ
Thường xuất hiện khi đứng dậy hay ngay sau đó
Căng cơ hay cứng cổ, chẩm, trán
75% bị đau hơn 5 năm
Khó tập trung
Không có tiền triệu
Tìm mối liên quan giữa đau đầu loại căng cơ
mãn tính và các yếu tố tâm lý
Khởi phát đau đầu mới ở người già nên nghĩ
đến nguyên nhân khác
Khám
Khám chủ yếu để loại trừ nguyên nhân đau đầu
khác
Sinh hiệu bình thường
Khám thần kinh bình thường
Có thể sờ đau da đầu hay cổ
Các vị trí đau tự phát ở người lớn
Các vị trí đau tự phát ở trẻ em
Vùng đau qui chiếu khi bị kích thích